lacht
olvenë
aar
H
Je Groote Oorlog
No.
Donderdag" 20 Juni 1918. Veertiende Jaargang.
eischap Baarland a
4
nsdag 2 Juli 1918,
jbliek verkooppn:
I-
ten:
bL) S
ILANO en UITWEG
ig OUD PORSELEIN,
aterbouirkundig Ambtenaar,
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVONO.
Katholieke Kiezers in Zeeland! X
FEUILLETON.
Onder den grond.
Oe strijd in het Waste.i
ffelk weder zullen wij hebben?
BINNENLAND.
L. I. AKKER, Rotterdam.
ER, PLAZIER, W. F. DEN
d. PEUL, Oost SouburgM. DE
lorp Wed. A. VERM&NDEL,
apelle; VAN DAMME te Wis-
1DERTSE te Kamperland en
Notaris E. C. VAN DISSEL
es, zal op
am. om 3 uur, te Goes, in „de
van Oranje", ten verzoeke
|e Erven van e'en Heer W. VAN
Czn. te Kloetinge,
HET
mstreeks 400 H.A., zeer gun-
'elegen onder de gemeente
e, nabij het station Kapalle*
nge (zeer wildrijke Hazen-,
iten- en Patrijzenjacht),
bezichtigen Donderdagen 20
Juni 1918, nam. half twee,
i komst a/h Station Kapelle-
linge.
Een Perceel
de gemeente Kattendijke, in
ijenhoek, groot 2 H.A. 10 A.
4. (5 Gem. 107 R.)
gebruik 25 November 1918.
a contant
zes puntgave, zeer zeld-
fraaie gekleurde haantjes
nen (28 c ML), rijk geëmail-
zes puntgave Delftsche
;els met uitgeschulpten rand
c.M) gemerkt I. p. k. familie
en andere Borden, Kommen,
;s, Schoteltjes, Koperwerk enz.
bezichtigen vanaf 's middags
r.
dere inlichtingen te bekomen
antore van genoemden Notaris.
t Bestuur van het Waterschap
and c.a. roept op aolllcltan-
jaar de betrekking van
ïene aanvangsjaarwedde van
>0.met 5 tweejaarlijksche
logingen van IIOO.Ver
ten zijn volledige kennis van
igen, oever- en dijksverdedi-
en van alles wat behoort tot
binnenbeheer van het Water-
iicitatiën bij gezegeld adres
r opgaaf van leeftijd, tegen-
dige en vroegere betrekkingen
zenden vóór ol op 25 Jul"
aan den heer Dijkgraaf te
elande.
Het Bestuur voornoemd,
D. MEDLENBERG, Dijkgraaf-
L SCHOUTEN, On tv.-Griffier-
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 1.daarbuiten f 1-25.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cant.
Advertentiën worden ingewacht vóór half ean uur '«namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: BoudewIJn de V/ittestraat A 135" GOES.
Tel. interc.Directie no. 94. Redactie no. 97.
Reclameberichten 30 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels f0.75, iedere regel meer 15 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaawt wordt 2 X berekend.
Het stembiljet, dat U den 3en
Juli a.s. zal worden uitgereikt, bevat
21 eandldatenlijsten, dat wil zeggen
21 lijsten met de verschillende
namen der candidaten van de J
verschillende partijen en vóór
iederen naam een zwart hokje met J
een wit puntje.
De 2to, de laatste lijst op het
stembiljet van den kieskring Zee-
land is de KATHOLIEKE. Met die J
lijst en DIE ALLEEN hebt gij te
maken.
Op die lijst komen 4 namen voor
Frujjtler, Van Waeaberghe, Vienings,
Stieger.
Wettelijk stemt gij goed door het J
witte puntje voor ÉÉN dier namen
zwart te maken. Maar het belang
der partjj eischt, dat gij het witte
puntje zwart maakt vóór den naam
F R U IJ T I E R
Volgt dus het advies op van uw
organisatie en stemt op NUMMER
ÉÉN VAN DE KATHOLIEKE LIJST
't Zjjin twöe vreemde woorden, die hier
als titel boven dit artikel staan en die
door menigen lezer niet zuhen worden
begrepen. Tóch, 'tis onze schuld niet,
dat wij ze gebruiken. Wij; ontleenen ze
aan een verkiezingsadverteintie van den
Ecoinomisc hen B ond, die in deze
dagen ook op het oorlogspad is ter ver
overing van een Kamerzetel, 't Moeit wel
een bond van geteerde Brammen en
Tieten zijn, dat ze zich zoo in de vreemde
woorden thuis gevoelen en die met los
sen zwier in hun publicaties gebruiken,
een betere zaak waardig. We' zouden
echter de hee-ren, bijaldien ze populair
willen zijn een noodzakelijke voor
waarde voor verkiezingssucces 'in onze
dagen durven aanraden instede van
d,e uitheemsche woorden jcht Nederland-
sche te gebruiken, die door Jan en Alle
man begrepen worden. Reeds het woord
„Economische" Bond klinkt dan
meesten als een soort basterdvloek in
de ooren. Noem het: Bond van de „heb-
je-hou-je-spek-je-zakken-mannen" of iets
dergelijks, dat begrijpt de gewone man.
En nu weer de woorden „synthese" en
„antithese". Ze staan in een advertentie,
die wij dezer dagen in de „Middelburgs
sche Courant" vonden en die aldus luidt:
78)
Een second* vroeger zou hij1 hebben
kunnen zien, dat die vermeende weer
schijn niets minder was dan de lantaaarn
door een joug meisje gedragen, dat de
trap afkwam, die zij gingen beklimmen.
God veroorloofde niet, dat zij elkander
ontmoetten.
De commissie van de Epi-Scié keerde
in. de club terug1, waar de Gezouten Schel-
viseh >de welverdiende eerbewijzen ver
kreeg, terwijl Margaretha geheel ontroerd
door de groote gebeurten.s van, den dag,
de omverwerping der Veadómezuii, zelfs
niet het minste vermoeden had van het
i gevaar, waarin zij verkeerd had.
Alleen vroeg zij in den loop van den
I avond aan Rosa waarom zij in de ae-
I welven pek gebrand had.
De oude huisnoudster begreep die vraag
niet; zij wa* slechts eens in den loop
van den morgen naar het waterbekken
I geweest en had volgens hare gewoonte
J alleen de lantaarn medegenomen.
„Het is zonderling", meende Marga
I retha, „de reuk vau de pek ia zelfs in
De Economische Bond acht de- anti
these op het gebied van dan schoolstrijd
een geestelijke verarming van ons volk.
Niet wat ons verdeelt maar wat ons
samenbrengt de synthese is het
waaruit wij vooral thans onze volks
kracht moeial putten.
Nu zagen wij een paar gewone men-
schen die advertentie bestudeeren. Een
hunner, zijn maat de zinsnede aanwijzen
de: „de synthese is het, waaruit wij vooral
thans onze volkskracht moeten putten",
vroeg hem: „wat zouden ze toch met
dat woord „synthese' 'bedoelen?" De
aangesprokene nam wijsgeerig de krant
op, bekeek de advertentie, wreef eens
langs zijn neus en zeide: „ik geloof, voor
zoover ik het begrijp, dat daarmede de
eenheidsworst is bedoeld."
Tableau 1
Geen welsprekender argument kon
geleverd worden voor de dwaasheid om
bij het publiek geleerde woorden t* ge
bruiken en dat nog wel in verkiezings
advertenties. En werden ze- dan nog maar
goed gebruikt. Maar ook dat nog niet
eens. Want het woord „synthese' is niet
tegenovergesteld aan „antithese", maar
aan „analyse", „Synthese" wil in de
wijsbegeerte zeggen: de deelen der kennis
tot één groot geheel brengen en dooi
de algemeen» grondbeginselen de afzon
derijjke deeien verklaren. „Analyse)' wil
zeggen het begrip, het denkbeeld, ue voor
sterling in bun besta,nddee-en ontleden
om zooveel mogelijk door de kennis der
bijzonuere dee.en tot die van het geLeel
o-p te k,imuiien.
Doch dit alles daargelaten en de ad
vertentie van den Eco-uoimschen Bond
op den 'keper beschouwend, vragen wij
ons afwat zegt dat nu eigenlijk. Dat
er op het gebied van den schoolstrijd
„antithese" is, d.w.z. tegenstelling
onder het volk. Dat is nog al natuurlijk.
Was die er niet, dan was er geen strijd.
En dat die strijd er is, is de schuid
van de ]i berate regeerders, die een 50,
60 jaar geleien in onze wetgeving een
onder wij sregeiing hebben neerbe.egd, we.-
ke een voortdurende kaakslag is, toege
bracht aan het recht en een voortdu
rende beieed.ging van de gewetensvrijheid
van ons christelijk volk- Indien de E, c o-
nomisch Bond weent over de scheu
ring door den schoolslrijd. in den boezem
van ons vol-k gebracht we hopen dat
bet echte en geen krokodillentrai.ein zijin
dat hij dan medehelpe de bron van
dien strijd te stoppen door te ijveren
voor daadwerkelijke gelijks leuli.ng
van het openbaar en bijzonder onderwijs,
/zonder bevoorrechting van staatswege,
noch van den een noch van den ander.
Uit die herwonnen eenheid kan een ver
meerdering worden verwacht van onze
volkskracht, vast en zeker. Maar niet in
den zin van den Economischen Bond,
om n.l. die volkskracht alleen te gebruiken
voor de stoffelijke belangen. Ook aan de
geestelijke en zedelijke belangen der na
tie dient de volkskracht dienstbaar ge
maakt.
de bovenverdieping goed merkbaar".
De pastoor der Sint-Gerlrudis schreef
die lucht aan onderaardsche uitwasemin
gen toe. Wat den brouwer aangaat, hij
sloeg er hoegenaamd geen acht op: hij
dacht slechts aan een ding, het middel
vinden om de plaats van Wilhelm in te
nemenhet was zijn uitsluitende gedachte.
Hij scheen gezwicht te zijn voor de drin
gende vertoogen en reueneeringen van
zijne dochter, maar hij was daarom niet
minder vast besloten tot het einde toe
te vervullen hetgeen hij zijn plicht noem
de, en peinsde er dag: en nacht over
hoe hij dit zou -kunnen doen, zonder
iemand anders dan zich zeiven in ge
vaar te brengen.
Margaretha bezat te veel doorzicht om
dat oogmerk- niet te doorgronden; zij be
waakte haar vader en hiela de deur van
de keldertrap, den eeui_,<en weg waarlangs
de reus zijn onderaardsche gevangenis
kon verlaten, zorgvuldig -gesioten.
De goeue pastoor zag niets en bracht
zijn leven in het gebed door. Het was
een heilige en misschien werkten zijne
gebeden meer uit dan al de berekenin
gen van den Stier der Vogezen en me
juffrouw ScbölLz.
Verscheiuene dagen werden door den
Gezouten Schelvisch besteed om zich de
voor zijne onderneming henoodigde werk
Dat in. het voorbijgaan gezegd
de antithese op het gebied van den school
strijd ons volk geestelijk verarmt, wordt
hier wel beweerd maar niet bewetzem.
Integendeel heeft -de geschiedenis der taat-
ste halve eeuw bewezen, dat de school
strijd, uit de oaderwijsantithesie geboren,
bij ons christelijk volksdeel ve^l sluimei-
rende energie heeft wakker ges.hud en
vele deugden als ol'fervaardig.ieid, ijver,
liefde voor het beginsel schitterend he\eft
doen uitstralen. De s.anri van ons bijt
zonder onderwijs, trols allen druk daarop
uitgeoefend, bewijst bet.
- Maar juist het beslaan vau een Ecoh
nomischen Bond, aheen streve.rde naar
stoffelijke welvaart, bewijst hoe noodig
het is, -dat de geloovigen onder ons volk
den schoolstrijd volstrijden, totdat vol
ledig t e c h t zal zijn verkregen, om ie
verhoeden, dat onder den invloed van
een överheersch'end neutrale
school, de gees t el ij ke verar
ming van ons volk meer en meer om
zich' henen grijpt.
Want dat is de vrucht der openbare
neutrale school en haar vloek tevens,
dat een groot deel van het volk zijn
geluk uitsluitend zoekt in de din
gen dezer wereld en daarvoor' wor
stelt met alle macht, teneinde er -toch
zooveel mogelijk van vast ie krijgen. De
z ic h t b a re s tof f el ij ke we rei d, dia
het kind zoo nabij is, ja van alle zijden
omringt, wordt e e n z ij d i g en Jos van
alle hoogere levensbeschou
wing op de aanlokkelijks:.© wijze aan
de jeugd voorgesteld. Maar van die a n-
dere wereld, d.» onzichtbaar is
doch daarom nietminderwerkelijk
bestaat, wordt zorgvuldig gezwegen. Het
s t of f e 1 ij k e krijgt de e e n i g e plaats
in 's kinds gedachienwereld, de zin voor
het gees.eij.ce kwijm en ko-mt in gevaar
geheel te versterven. Wat het kind van
de openbare neutra.e schooi meekrijgt in
het leven Is als een Sodomsappel, van
buiten mooi en verlokte.ijk van kleur
en aanschijn, .van binnen voos en zonder
pit. Vol is .het hoofd, maar leeg de arme
ziel. Och* mochjen toen alle christelijke,
alle Katholieke ouders hiervan doordrongen
zijn, onder wie er nogmaar steeds ge
vonden worden, die zich laten'aanpraten
dai het bijzonder onderwijs len opzichja
van het openbaar minderwaardig is,
alsof de eKamenstatistiekein, die niet liet
gen kunnen, alsof de uiitomst in iederen
tak van het bijzonder onderwijs dien
leugen want zoo noemen wij dat
praatje niet brandmerken met het
stempel vain den laster. Ofschoon mieer
dan een halve eeuw gekortwiekt, geknot,
tegengewerkt, ja geknecht onder Lberale
overheerschiing, durft het bijzonder onder
wijs in zijn talloóze uitmuntende inrich
tingen van lager, middelbaar en hooger
onderwijs, zich gaarne met het openbare
meten en is het eenmaal wettelijk' daaraan
gelijk, -dan zal het onbetwistbaar het
openbare ook in gehalte overtreffen.
Maar dht zal aldjd aan het bijzonder
onderwijs den voorrang boven het open
bare verleenen althans voor wie
tuigen te doen afleveren en een aanzien
lijk aantal toortsen te doen vervaardi
gen, terwijl hij zelf met zorg zijn per
soneel uitkoos.
Vincent en Laurier zouden gaarne in
dat keurkorps qpgenomen zijn geworden,
maar ondanks hun aandrang, en de cer
tificaten van burgertrouw, die zij tot on
dersteuning' van hun aanzoek bijbrachten,
zond men hen naar de beruchte barri
cade op den weg van Orleans, om die
te helpen verdedigpn.
De afzichtelijke petroleuses vervoerden
met handwagens haar brandstichtenden
voorraad door Parijs. Zij droegen geen
schitterende uniformen; strepen of hoeden
met pluimen. Delescluze had tot de vrou
welijke officieren, die alleen uniform droe
gen gezegd, dat hare 'vrouwen, om met
meer zekerheid te kunnen handelen, zich
niet van de andere burgeressen moesten
onderscheiden dan door een grootere lief
de voor de republiek, die haar uitkoos
om evenals de vroegere Vestaalsche maag
den het gewijde vuur van het vaderland
te onderhouden,
j Het was een afschuwelijk schouwspel,
die nieuwerwetsche Vestaa.sche maaguen.
bedekt met vuile lompen, oud voor het
meerendeel, schaajnteiooze en walglijke
hellevegen, wier grijze 'haren met ver-
l warde lokken pnder een vettige muts of
christelijk denkt en voelt dat het d«
g e e s t e 1 ij k e faculteiten van het kind
verzorgt, omdat het in het kind ziet een
r e d e I ij k schepsel Gods zeer zeker
welks verstand behoort ontwikkeld te
worden, opdat het de krachten van zijn
sterfelijk lichaam gebruïKe met rede, maar
bovenal een redelijk schepsel begaafd mét
een onsterfelijke ziel. En daarom is
het bijzonder onderwijszooals de Neder-
landsche bisschoppen in hun mandement
van 22 Juli 1868 zeggeu „een middel
dat de ouders en zielverzorgers te hulp
tornt in de opvoeding van eein jong
christen, die als kind Gods, als edge-
naam des hemels moet leeren denken,
gevoelen en ais christen de christelijk©
deugden beoefenen."
Wie ooren heeft om te hooren, hij-
hoore! Hij late „synthese" synthese en
„antithese" antithese en doe den 3en
Juli a.s. zijn plicht door te stemmen op
de rechtsche lijst.
BERLIJN, 18 Juni. (W.B.) Hetavond-
couimuuiqué meldt:
Van de gevechtsfronten geen nieuws
LONDEN, 18 Juni (R.U.) Het avond-
cuwmuniqé meldt: Wij voerden gister
avond een succesvollen overval uil ten
Noorden van Leus Hedenmorgen onder
namen Engeische troepeu „raids" op
vijandelijke loopgraven ten Zuiden van
Huliuch en namen na een hevig gevecht
Ver.-cheidene gevangenen. Op het overige
iront mets te melden behalve weder-
zijdsche artillerie-bedrij vigheid.
PARIJ8, 18 Juni. Het avondcommu-
uiqué meldtDe artillerie bedrijvigheid
was tamelijk levendig ten iNoord Westen
van Montdiuier alsook op verschillende
punten tusschen Montdidier en de A sue.
De Fratisclien oxideinauien hedenmor
gen een plaatselijken aanval ten Zuiden
van Valsery, die hen in staat stelde hun
posities te verbeteren en een 100-tal
gevangenen alsmede machinegeweren te
nemen Een Duitsche overval is afge
slagen in de streek van Avocourt.
De Duitschers hebben lijken op het
terrein achtergelaten en de Franscheu
hebben eenige gevangenen gemaakt.
De strijd in Italië.
ROME, 18 Juni. In den loop van li„t
Oosteuiijksch offensief tegen den Fran
schen sector namen de Frauschen 325
gevangenen en een aanzienlijken buit
aan oorlogsmateriaal.
De verliezen der Oostenrijkers zijn
groot. Op het front van een enkel regi
ment telde men 600 lijken.
Volgens de op gevangenen gevonden
legerorders was het doel van den vijand
de vlakte te bereiken. Hij slaagde er
echter met in de eerste linie te bereiken,
zoodat 't echec volkomen en bloedig was.
een geseheurden hoófddoak te voorschijn
kwamen, den adem verpest door den
brandewijn, de kleederen doortrokken met
petroleum, onder woest geschreeuw, wa
gens beladen met vaten, sponsen en kwas
ten te zien voortduwen of voorttrekken.
Troepen bleeke, havelooze kinderen,
met ingevallen wangen en ongekamde ha
ren, vergezelden tierende en jui.endehun
waardige moeders, telkens een luid vreug
degejuich aanheffende als een officier
stilstond om de deur van een huis, dat
in vlammen moest opgaan, met krijt te
teekenen.
Die afgrijselijke benden Zongen, lachten,
vloekten, brulden, waren gewapend met
dolken, geweren, sabels, pistoien, losten
revolvers en braakten bloeddorstige be
dreigingen uit tegen de rampzalige inwo-
aers, die bleek van angst, bevende de
toebereidselen tot hun ondergang aan
schouwden.
Indien eenig „leger ooit den naam van
leger van het schrikbewind verdiende,
dan was het ontegenzeggelijk dat, hetwelk
Parijs tegen het einde der schandelijke
Commune aan het werk zag.
In de verte hoorde men het doffe ge
bulder van de artiherie der forten, die
hoe langer hoe zwakker op het vuur
der Versaiilanen antwoordden. De waden
bezweken, de gehavende bolwerken dreig-
Verwachting tet den avond van 20 lunl
Zwakke tot matige winden uit Zuidelijke
richtingen meest zwaarbewolkt; waar chijn-
lijk eenige regen met kans op onweer. Iets
warmer.
In de streek van den Monte Grappa
^sloegen wij gedeeltelijke aanvallen des
vijauds af en voerden een geslaagden
overval uit. Wij namen een 100-tal ge
vangenen.
In het Brenta dal en ten Oosten van
het Frenzela-dal werden vijandelijke
stooteu onmiddellijk tot stilstand ge
bracht.
Aan den oostelijken rand van 't Asiago-
plateau ontrukten onze troepen den tegen
stander Fizzo Razzea en ae hoogten ten
Zuid-Oosten van den Basso en namen
ongeveer 300 gevangenen. Een detache
ment van onze troepen en een Fransch
contingent deden een hevigen aanval en
wonnen terrein op de bergruggen van
den Gnstalonga en namen er eenige vij
anden gevangen.
Nog werden er meer westelijk talrijke
gevangenen gemaakt door de Britsche
troepeu.
N.B. Het Oostenrijksch offensief gaat
van Asiago tot aan de Zee. Vooral laags
de brenta «n de Fiave wordt het felst
gevochten. De Italianen weerstaan dap
per Zij maakten 5000 gevangenen, de
Oostenrijkers 210UÜ.
Ot enbaperkta duikbootoorlog
PARIJS, 18 Juni. De minister van
marine heeft verklaard, dat, wat betreft
den onderzeeërsoorlog en de overzee-che
transporten üe toestand bevredigend is.
Een vlootpastoor.
„De Tijd" meldl, dat kapelaan J. M. M.
Alink le Den Helder door den bisschop
van Haar.em is aangewezen als vloot
pastoor. Het Kon. besluit tot benoeming
©n regeling der functie wordt spoedig
verwacht.
Nieuwe aardappelen.
Volgens de „Tel." worden 70.000 kisten
en kratten naar ons land gezonden, die
bestemd zijn voor het vervoer van nieuwe
aardappelen naar Duitschiand. Reeds kwa
men er een groot aantal wagons te Lan-
gendijk aan. Iedere kist of krat kan 1
H.L. aardappelen bevatten, zoodat Duitsch
iand van de nieuwe aardappelenoogst
H.L. zat ontvangen of ongeveer 60 pCt
'van den geheelen oogst
N.B. Blijkens bertent in „De Maasbode"
is het volstrekt nog niet zeker dat er
nieuwe aardappelen zullen worden uitge
voerd, noch of dat in de hoeveelheid
zal zijn als door „De Telegraaf" opgege
ven. Het zenden van kisten en kratten
den in te storten, de borstweringen wa
ren geheel tot puin geschoten en zonder
tusschenpoozing sloegen de granaten flui
tende in de ingezakte casematten. Ach
tereenvolgens werden Issy, Vanves en
Montrouge ingenomen door de orde, zege
vierende over de revolutie, die als een
slang zich in de laatste stuiptrekkingen
der woede kronkelde.
De verdediging was voortaan onmoge
lijk; s-indt dat oogenblik maakte zij- plaats
voor de wraak.
D-en 20en, 's. morgens, kreeg de kolonel
Rouzier, beter bekend onder den bijnaam
van Gezouten Schelvisch, van zijn ge
neraal opperbevelhebber, den burger De
lescluze, .de volgpmde orde:
„Maak mijnen gereed om de wijk in
de ltlcht te doen vliegen.
„De generaal-commandant,
„Delescluze."
Twee uur later had de burger kolonel
al zijn volk verzameld en begaf hij zich
met zijne manschappen naar üen hoofdin
gang der catacomben, die, gelijk men weet,
in het voormalige octrooigebouw der bar
rière d' Enfer was.
(Wordt vervolgd.)