SLAG
erloting
De Groote Oorlog.
\o. 44.
Zaterdag 13 April 1918. Veertiende Jaargang.
Juni 1918,
BINNENLAND.
UIT ZEELAND.
Witkwasten.
C. A£chulie&Co.,
terdag 27 April 1918,
lüouwwerktuigen enz.
Mijnt eiken MAANBAG-.JVOENSDAG- en VRIJBAGAVOND.
*t* Welsprekende cijfers.
De strijd In hit Westen.
Welk weder zullen wij hebben?
ev. straf, nest eeni fttoe£-
N. .H, 19 j., koopman,
uitvoerlegging der voorw.
in 2 m. gev. straf; P. I. N.,
i, liiddelburg, tot 2 jn.
16 j., varensgezel, Mid-
m. voorw. gev. straf, met
n 3 jaar; F. C., 25 j., veld-
>kenskerke, tot f15 1>. s.
25 j., zonider beroep,
Rilland-Bath, tot 1 w.
41 j., tuinman, O.- en
1 m. gev. straf en J.
bouwer, 's-Heer Arends-
b. s. 40 d. h.vernieling
r17 j., kantoor-bediende,
draaier, beiden Vlissin-
10 b. 3 w. tuchtschool
;A. d. W., 19 j., zonder
ts, tot 2 m. voorw. gev.
roeftijd van 3 jaar; over-
tiewet: J. F. S., 28 j.,
ke, tot f25 b. s. 25' d.
j., molenaar, O.- en "W.-
5 b. s. 15 d. h., en J- S.,
diende, Middelburg, tot
strooperij K. v. d. K,.,
'sknecht, Veere en P. D.,
.visseher, Axnemuiden, bei-
b. s. 10 d. h.; huis-
J., 31 j., werkman, Mid-
4 d. gev. straf en verbo-
in bezet gebiedA. d. P.,
ader, St. Jansteen, ,tot 14
B. L., 14 j., arbeider,
agd van vernieling; M. v.
v. C. S., zonder beroep,
daagd van poging tot ver-
J. d. B„ 37 j., veldarbei-
rendskerke, en J. M., 37
's-Heer (Arendakerke, en J.
aapsherder, Borssele, be-
eplichtigheid aan diefstal,
j., landbouwersknecht, Ka-
van uitlokking tot ver
gen A. A. de B. en J.
it Retranchement bij ver-
vertreding der distributie-
0 dagen; tegen S. de D.
wegens het verstrekken
ank aan een dronken per-
dagen en tegen J. de II.
~gens diefstal van 8 eieren,
gen gevorderd.'
alle zaken 16 April.
OVERAL TE KOOP.
"^SPAART GULDENS.
'X de stoom is voor de
ustrie, is het adver-
ren voor den handel:
groote beweegkracht.
•■•••••■••■•••••••■•Li
Groote sorteering.
Goede vulling.
^Lage prijzen.
ff £m.s. v.h.
Lange Delft H 2, Middelburg.
De Notaris PILAAR zal
s namiddags te één uur te
"eer Arendskerke, aan het café
-eeltje, voor P. SNOOOUK, tegen
tante betaling /-».
verkoopen:
jard met toebehooren, Stoelen,
aronder 12 Weener, Tafels,
nken, ijzeren Ledikant met toe-
ooren, Linnenkastje, Gordijnen,
nglampen, Kachel, Spiegel, Glas-
Aardewerk, Kraampje, enz.
Ahonnetnenteprge p. S maaniec voor Goes f t—, iaertraitan f 1.88.
Afzonderlijke nummers ft cent, dubbele bladen 10 eeat
Advertentièn worden ingewacht vóór Half een aar 'a namiddags.
Kantoor v. d. AdministratieBoudewIJn de Wltteafraaf A 135* GOC3.
Tel. interc.: Directie no. 94. Redactie no. 97.
A dvertentiëc vaa 1—ft
Eenzelfde advertentie 3
p. r. Bjj abonnement speciale prfla.
f 9 .7S. iaden mgé mm IX O.
geplaatst, wordt 8 X
ioten w LUUL
1, Goes.
luou litoii
t,o. ruina.
De geestdriftige, den oorlog verheer
lijkende redevoeringen, door regeerders
»n staatslieden in de oorlogvoerende lan
den gehouden, de „vleiende" telegram
men door staatshoofden onderling! gewis-
geld, de ijzeren kruisen, oorlogspalmen
«ii andere decoraties aan veldheecen en
generaals verleend, kunnen nooit de bo
ven alle beschrijving vreeselijke offers
bemantelen, door Europa aan den moloch
van den krijg gebracht.
Het Engelse he dagblad „Manchester
Guardian" legde onlangs aan het Engel-
sche volk enkele cijfers voor, die in al
hun dorheid toch zoo gruwelijk welspre
kend zijn.
Actief dienende militai
ren in de oorlogslanden, dus
menschen, die reeds 3i/2 jaar
aan het geregeld maatschap
pelijk leven zijn ontrukt en
voor zoover zij niet sneuve
len veelal voor hun volgend
leven geknakt zijn 49.500.0001)
Gesneuvelde militairen
sinds het uitbreken van den
oorlog 11.400.0002)
Blijvend invaliede gewor
den 15.000.000
Gewonde militairen 28.500.000
Gevangen militairen in de
verschillende landen, wier
lichamelijk zoowel als gees
telijk weerstandsvermogen,
op een zware proef wordt
gesteld 4.000.000
Bevolkingsverlies in da
oorlogvoerende landen door
tuinder geboorten 15.000.000
Te zamen 123.400.000
Zegge en schrijve schiar één honderd
drie en twintig en een half millioin
menschen.
Wat een zee van ellende geven die
cijfers te aanschouwen. Wat een afgrond
van jammer en wee roepen zij voor onze
ontstelde verbeelding opl
En dan zijn er nog, die durven spre
ken van een „frischer, fröhlicher Krieg".
Dan wist de Katholieke Kerk het beter,
toen zij sinds eeuwen her in haar of
ficieel gebed der litanie van alle hei
ligen de smeekbede opnam: „Van den
oorlog verlos ons, Heer!"
Hiervan most thans 15.000.000 van het
Russische, thans gedemobiliseerde leger
worden afgetrokken.
2) De „Manchester Guardian" verdeelt
die verliezen als volgtEi.gelschen Suu.'jüu,
Fransehen l1/, millioen, Russen 3 millisen,
Oostenrijkers 2 müboen,üuitsch«rs 2.6U0.UUU,
Turken 850.000, Italianen 250.000, Bulgaren,
Serven, Portugeézen en Belgen, te zamen
700.000.
In het Sommegebied staat de strijd
zoo goed als stil, maar is nu weder ont
brand op het stuk La Bassée-kanaal
Armentières Wytschaete, 30 K. M.
breed. Het Duit «ene communiqué van
gisteren meldt:
BERLIJN. De slag bij Armentières is
sedert 9 April in vollen gang. Tusschen
deze plaats en Festubert veroverden wij
de Engelsche en Portugeesche stellingen
op den Z.-oever van de Lye en op den
Cl-oever van de Lawe. Nadat wij stor
menderhand het Grenierbosch en Neuve
Chapelle hadden veroverd, namen wij
een groote versterkte vlakte. Dinsdag
avond werd de overgang over de Lye
bij St. Maur geforceerd. Gisteren zetten
wij den aanval op nog breeder front
voort en veroverden Hollebeke en de
Zuidelijk daarbij aansluitende Engelsche
linie.
De hoogte van Neesen werd stormen
derhand genomen en gehandhaatd Ten
Z. van W arneton drongen wij door iu
het Ploegstaert en bereikten wij den
straatweg van Ploegstaert naar Armen
tières. Ten Z. van Ëstaires bereikten wij
de Lawe en de streek ten N.O. van
Bethune.
Hat aantal gevahgeaen steeg tot meer
dan 10.000, w.o. een Portugeesch gene
raal.
Men seinde ons gisteren:
LONDEN, (officieus.) Wij ontruimden
Armentières en trokken benoorden Ar-
gendries eenigszins terug.
Nog meldde het Engelsche communi
qué van 11 April, 's ochtends:
De èlag duurt voort over het geheele
front van La Bassée-kanaal tot het
Yperen-K'jomen-kanaal. De strijd woedt
hevig in de nabijheid van de Lawe en
de Leye, van de omgeving van Lastrem
af tot Armentières.
Wij zijn uit Armentières, dat vol gas
staat, teruggetrokken. Ten Noorden van
Armentières is de toestand eenigszins
gewgzigd.
Laat in den avond waren gisteren
hevige gevechten aan den gang in de
streek van Ploegstaert, Maessen en
Wytschaete.
Het Duitsche cemmuniqué van gisteren
avond meldt:
De slag bij Armentières neemt verder
een gunstig verloop
Wij zijn in de voorsteden van Armen
tières binnengedrongen. Ten Zuiden van
Estaires werd de Lawe op eènige plaatsen
overschreden.
Losse berichten.
Het broodrantsoen in België.
Men meldt ons:
Het broodrantsoen in België blijft tot
•15 April vastgesteld op 26U grain zonder
verandering va,u prijs. Naar gemeld wordt,
zal na dien datum het rantsoen waax-i
schijmlijk verhoogd worden.
De kwestie Czernin—Clemenoeau.
Behalve Painlevé ontkent thans ook
Ribot uitdrukkelijk, dat zijn regeering
den stoot zou hebben gegeven tot üe
besprekingen in Zwitserland. Nog sterker.
Giemenceau beweert dat keizer Karei
van Oostenrijk in Maart 1917 een brief
gesohreven zou hebben, waarin bij zijn
instemming betuigd zou hebben met den
eiscli van Fraukrijk teil opzichte van
Elzas-Loiharingsn,
De pers der Entente heeft deze mede-
deeling met groote voldoening ontvangen,
maar nu noemt keizer Karei in een tele
gram aan keizer Wilhelm die bewering
weer een leugen.
(Zie hierover verder onder Laatste
Berichten.)
Luchtactie.
Vier nieuwe Duitsche vliegtuigen zijn
door Fransche aviateurs omlaag gescho
ten op 21 Maart, 2 op 6 April en 1 op
lü April.
Aanvulling der verliezen.
Lord Curson, die in bet Hoogerhuis
de wet óp de legersterkte verdedigde,
deelde o. a. mede, dat thans dagelijks
30,000 man over het Kanaal worden ge
zet om de Engelsohe verliezen aan te
vullen en men kan ook tegen de ver
liezen van kanonnen en munitie opwer
ken. Lloyd George deelde mede dat de
geallieerden in het Westen de Duitschers
in. getalsterkte overtreffen.
0e wet op den dienstplicht
in Engeland is dadelijk in behandeling
genomen ln tweede lezing is de wet
aangenomen met 323 stemmen voor en
100 stemmen tegen.
Eerste Kamer.
In de Eerste Kamer heeft de heer
Coign zijn verontwaardiging uitgesproten
over het terugkrabbelen van de beide
liberale partijen op het gebied van het
onderwijs, nadat zij eerst den vrede mee
hebben geteekend. Met het oog op de
veege teekenen in die partijen, verklaarde
hij zich -zulk een politieke onbetrouw
baarheid met te hebben kunnen droomen
Verder heeft hij er ook ile katholieke
afgevaardigde, de heer van Lanschot, op
productie en nog eens productie aange
drongen, Het leger beschouwend aJs een
grooten beroover van produceerende
kracht, vroegen zij wat er gedaan kon
worden om de miiitairen te doen deel
nemen aan het productie-proces.
(Maasbode.)
Tweede Kamer.
Lokaalspoorweg op Zuid-Beveland.
In de zitting van Donderdag is zonder
beraadslaging oi stemming aangenomen
het wetsontwerp tot bevordering van
den aanleg en het in exploitatie brengen
en regeling van de exploitatie van spoor-
weglijneu van Goes over 's Heer Arends-
kerke, Borssele en Hoedekenskerke naar
Goes, van Goes over 's Heer Arendskerke
naar het Wolphaartsdijksche veer en van
Goes naar Wemeldinge.
Onze groenvoorziening.
Men seint ons
WASHINGTON. Amerika stond de
onmiddellijke verscheping toe van twee
ladingen graan naar Nederland, terwijl
aan een derde schip vergund werd, een
lading graan uit Argentinië voor Neder
land te gaan nalen.
0e „Nieuw Amsterdam".
Het s.s. „Nieuw Amsterdam", dat tij
dens mistig weer is binnengekomen, is
nabij Maassluis aan den grond geioopen.
Van uit Rotterdam heeft men to en 3
sleepbooten uitgezonden om de passa
giers over te nemen naar Rotterdam.
Haver, gerst en veffibooneu.
De minister van landbouw heeft be
paald, dat alle haver, gerst en veldboonen,
welke ingevolge zijn beschikking van
15 Augustus 19i7, btaatscouraut no. 19U,
aan lanobouwers voor do voeding van
eigen vee en paaiden zijn teruggegeveu
(zoogenaamd gelaten) en nog niet ver-
voederd, na 3D Juni 1918 onverwijld bij
de regeeriugs-commissarissen voor de
rijksgraanverzauieiing moet worden in
geleverd.
Voor paarden boven de twee jaar
mag na dien datum per stuk 11)0 K G.
haver, gerst of veldóoonen werden
behouden, hetzij uit het van de boven
genoemde teruggegeven hoeveelheid nog
op 30 Juni overgebleven kwantum hetzij
uit den nog bij de landbouwers aanwezig
en nog metingeleverden voorraad haver,
veldboonen ot gerst.
Aan hen, die blijken niet onverwijld
tot de verplichte inlevering van de res-
teerende hoeveelheden haver, booneu ol
gerst, met uitzondering van de boven
genoemde hoeveelheid voor paarden, te
zijn overgegaan, zal van den oogst 1918
niets voor de voedering van hun vee
worden teruggeven
Gemalen koffie.
De minister van landbouw heeft zjjn
beschikking d.d. 16 Februari 1918, hou
dende voorschriften, volgens welke de af
levering van gemalen koffie wordt toege
laten, ingetrokken.
Vleesch van nuchtere kalveren.
De minister van landbouw heeft:
1. voor de gemeenten vastgesteld een
maximum-inkoopprijs voor vleesch van
nuchtere kalveren van 80 cent per K.G.
in het been;
2. aan de gemeentebesturen in overwe
ging gegeven vleesch van nuchtere kal
veren aan slagers voor distributie te ver
strekken tegen den prijs van 55 oent
per K.G. in het been;
3. voor nuchter kalfsvleesch vastge
steld een maximum kleinhandelsprijs van
70 cent per K.G. in het been en van
f 1 per K.G. uitgebeend;
4. bepaald, dat in de gemeenten, waar
kalfsvleesch wordt verkocht in het heen,
geen verkoop zal mogen plaats vinden
van uitgebeend kalfsvleesch; evenzoo zal
in eene gemeente, waar uitgebeend
vleesch verkocht wordt, geen verkoop
van vleesch in het been mogen plaats
vinden.
Hennen en hanen.
De Minister van Landbouw heeft be
paald:
Het is verboden bennen en hanen af
te leveren of te vervoeren.
De Rijkscommissie van Toezicht op de
Eiervereeniging en de Pluimveevereeniging
kan van dit verbod ontheffing verieenen
voor zoover betreft hanen.
I il I
eieren vastgesteld van f 12 per 100 stuks,
een maximum-tusschenhandelprijs van
f 12,75 per 100 stuks, en een maximum
kleinhandelprijs voor versche eieren van
14 cent.
De gemeenten en d« oorlogwinstbelasting
Eir is een wetsontwerp ingediend tot
uitkeering van gemeenten van f 10.000.000
uit de opbrengst van de oorlogswinst*
belasting.
Een bijlage bij het ontwerp geeft die
volgende schets van verdeeling aan:
Noord-Brabant f623.000, te weten: Ber
gen op Zoom f13.800, Eindhoven f29.100,
Loon op Zand f 5000, Roosendaal c.a.
f 14.000.
Limburg f102.000, te weten: Maas
tricht 'f35.000, Mosch f600, Nieuwenhar
gen f 1000, Oud-Vroenhoven f 7300, Roer
mond f8000, Sittard f3500, Slenaien
f700, Venlo f35.000, Ulhach en Worms
f 1000.
Zeeland f127.400, te weten: Neuzen
f 12.000, Vlissingen f 115.400.
Te Rotterdam, Haarlem, Wageningen
Den Haag enz. hadden hongeropstoot-
jes plaats, waarbij botsingen ontston
den tusschen politie en manifestanten.
(Zie Laatste Berichten.)
Versche eieren.
De minister van landbouw heeft een
maximum, groothandelpijjs voor versche.
Go.s. D,e installatie van den
nieuwen Burgemeester. Dat de
benoeming van den heer Hajenius tot
Burgemeester algemeen tot tevredenheid
der ingezetenen is vernomen, bleek Don
derdag uit het algemeen vlaggen vertoon,
vooral iu het centrum der stad, waardoor
de nieuwbenoemde burgervader zich zou
begeven naar het stadhuis voor zijne
installatie. Daar werd voor een stamp
volle publieke tribune om 2 uur een
korte raadzitting gehouden onder voor
zitterschap van den oudsten Wethouder
den heer v. d. Bout, waarin de heer J.
Lodder als waarnemend gemeente-secre
taris werd beëedigd, zooals de wet dit
voorschrijft en aan den lieer Hajenius op
de meest eervolle wijze ontslag werd
verleend als gemeente-secretaris onder
dank voor de vele en uitmuntende dien
sten door dezen tal van jaren met opof
fering van zrju tjjd en zgn vlijt alszoo-
danig aan de gemeente bewezen (applaus).
Daarna werd zonder hoofdelgkestemming
besloten om de goedkeuring der bevoegde
autoriteiten te verkrijgen tot een verhoo-
ging van 's burgemeester salaris tot f 3000.
Daarna werd de heer Hajenius de raad
zaal binnengeleid en nam hij onder alge
meen applaus zija plaats in, staande voor
den voorzitterszetel.
De oudste wethouder wenschte in een
even degeljjke als hartelijk welgemeende
rede den nieuwbenoemden Burgervader
na diens benoeming bij Koninklijk
besluit van 28 Maart door den heer Lod
der te hebben doen voorlezen alsmede
het bericht van diens beëediging door
den Commissaris der Koningin op 11
April geluk met ziju benoeming. Dat
de heer Hajenius door H. M. de Koningin
tot dit ambt is geroepen, bewijst dat hij
voor Goes is de rechte man op de rechte
plaats, wat van een vreemde, die de
gemeente niet kent, niet aanstonds kan
worden getuigd.
De overgang van het eene einde der
raadstafel naar het andere is gering,
maar het verschil in ambten van den
heer Hajenius is van groot gewicht, vooral
in tijden als deze nu het burgemeesters
ambt zoo zwaar is Spreker schetste hoe
de werklust en de kennis, ja ook de
zekere schroom, waarmede de heer
Hajenius zijn benoeming tot dezen post
vernam, de beste waarborgen bieden dat
Goes in liem zal hebben een goed bur
gemeester die aan de op hem gebouwde
verwachtingen zal beantwoorden. Nog
releveerde spreker de hartelijke wijze
van samenwerking tusschen hem als
loco-burgemeester en dhr. Hajenius als
secretaris, diens hulpvaardigheid en steun
evenals die van den jongsten wethou
der en van de andere gemeenteambtenaren
gelijk ook van de raadsleden ten zeerste
prijzende. Waar verder in geheel tie ge
meente de benoeming van den heer
Hajenius tot burgemeester vreugde wekte,
daar gaau wij de toekomst met vertrou
wen tegemoet.
Verwachting tot den avond van 13 April
Zwakke tot matigen, Zuidelijke tot Wes
telijken wind; nevelig tet zwaarbewolkt;
wellicht eenige regen. Weinig verandering
van temperatuur.
Spreker eindigde met den wensch dat
de nieuwbenoemde zijne functie lange
jaren moge bekleeden tot eigen voldoe
ning en tot heil en bloei der gemeente.
(Applaus.) Daarna reikte de heer v. d.
Bout den heer Hajenius den ambtsketen
over.
De heer Fransen v. d Putte sloot zich
bij het door den heer v. d. Bout in een
korte, sympathieke rede, vaa het begin
tot het einde aan. Moge, zeide hij, het
U gegeven zijn niet alleen een gemoede
lijk Burgervader maar ook een krachtig
Burgemeester te zijn.
Namens den Raad wenschte de heer
Plazier den heer Hajenius geluk met zijn
benoeming, de hoop uitsprekende, dat
hij met dezelfde voorkomendheid en
vriendelijkheid als zijn voorganger de
raadsleden moge tegentreden.
Daarop nam' de heer Hajenius het
woord allereerst om H. M. de Koningin
voor zijne benoeming en de autoriteiten,
die daartoe hadden medegewerkt, te
bedanken. Daarna dankte hij den heer
v. d. Bout voor zijn goede wenschen,
prees diens ijverige werkzaamheid en
opgeruimdheid van geest onder den
druksten arbeid als loco-burgemeester en
releveerde de hartelijke wgze van samen
werking zoowel met hem als met den
heer Fransen van de Putte. In de be
scheiden maar vaste meening de beloften
te hebóen ingelost, die hij vóór 14 jaar
deed, toen hij zeide een goed secretaris
te zullen zijn voor Goes, zal hij thans
geen wijdsche programma's ontvouwen,
maar belooft hij in den geest van ver
draagzaamheid zijn ambt te zullen uit
oefenen en de vriendelijkheid van zijn
voorganger te zullen betrachten, terwijl
hij ,de belangen van de gemeente-ambte
naren, wien hij eene stipte vervulling
hunner taak, hee schijnbaar gering ook,
op het har.t drukt, zoowel als van de
politiemannen steeds zal behartigen. Hjj
bedankt de burgerij voor haar sympathie,
hem beteekend bij zijn'benoeming. Dat
steunt hem in de vervulling van zgn
zware taak,welken steun een burgemeester
vooral in deze kommervolle tijden zoo
noodig heeft. Laat de burgerij nu ook
medewerken door, wat de voedselvoor
ziening betreft, niet direct te oordeelen
en veroordeelen. Hjj heeft een open oor
voor alle rechtmatige wenschen. Uok de
pers dankt spreker voor de welwillende
woorden, aan zijn benoeming tot burge
meester gewijd. Ik zal aldus de heer
Hajenius niet altijd stoffelijke blijken
van belangstelling kunnen geven, zooals
andere burgemeestérs dat doen, maar
ik zal geven wat ik. heb, mijn persoon,
mijn werkkracht en plichtsbesef in dienst
der gemeente.
Na aller steun, ook dien van den raad,
nogmaals te hebben ingeroepen, sloot hij
met het den heer Plazier na te zéggen:
moge ik onder Gods zegen veel tot heil
dei gemeeHte tot stand brengen. Hiermede
aanvaard ik het burgemeesterschap van
Goes. (Daverend applaus.)
De openbare raadszitting werd daarop
door dan burgemeester gesloten, waarna
tal van aanwezigen dea nieuwbenoemden
burgemeester in de raadzaal complimen
teerden en later bjj hem hun opwachting
maakten in de burgemeesterskamer. Het
was een heele rij van personages in
verschillende functie en kwaliteit.
's Avends bracht de harmonie „Eupho-
nia" den nieuwen burgemeester een
serenade te zjjnen huize onder grooten
toeloop van volk natuurlijk.
De heer Hajenius begint onder de
beste auspiciën zijn ambt, gedragen als
hij wordt door het vertrouwen en de
sympathie der burgerij. Wij wenschen
liem een „ad muitos aunos" toe.
De heer I. Giesen, orgelmaker al-
hi r, is de bouw opgedragen van een
orgel met twee klavieren, vrij pedaal en
electrische wiudaan voering voar de kerk
van O. L Vrouw van Lourdea te Feijen-
oord (Rotterdam). Het orgel is ongeveer