De Groote Oor
No. 144.
Dinsdag 7 December 1915.
Elfde Jaargang.
Mijnt eiken MAANDAG-, WOEHSDAG- cn ÏRIJDAGAVONO
Losse Oorlogsberichten.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten f 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. <8. Administratie: Ganzepoorfsfraat C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
gulden bij verlies van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oog;
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij
verlies
van een
duim;
gulden bij
verlies van
een
wijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Eensgezind.
Eensgezind is de rechterzijde der Twee
de Kamer gebleken in haar opvatting
van den binnenlandsohen politieken strijd,
dien de Regeering heeft ingeluid. De drie
leiders, Lohman (Chr.-Hist.), v. d.
Voort v. Zijp (A.-iR.) en Nolens
(R.-K.) spraken in denzelfden geest, zij
het ook met verschillend temperament,
Lohman wat vuriger, v. d. Voort ;wal
scherper, Nolens Wat gemoedelijker.
Dat de Regeering den Godsvrede in
ons Parlement heeft verbroken wordt
trouwens door eerlijke liberalen toegege
ven.
Zoo schrijft de heer Elout van „Het
Handelsblad" in zijn Kameroverzicht
„Dat de Regeering bet Bestand ver
breekt naar den kant der rechterzijde,
is o.i. onmiskenbaar. De Regeering ont
kent dit wel, maar dat is een „protest
in strijd met haar daden". Want dat zij.
door het aandringen op spoedige behan
deling van haar electorale Grondwets
herziening, door het indienen van een stel
belastingplannen, waarin geen rekening
wordt gehouden met reohtsclh© tarief-
verlangens, en vooral door Minister
Treub's aanval op de nog cryptogame
Tolma-wetten, aan de rechterzijde „den
handschoen heeft toegeworpen", dat is
door den heer Lohman heffen terecht,
kort en duidelijk aangetoond. Het behoor
de trouwens klaar te wezen voor ieder,
die geen struisvogelpolitiek wil drijven"-.
Waar dus de volksvertegenwoordigers
der Rechterzijde eensgezind optrekken,
dienen -alle aanhangers van de Christe
lijke politiek in den lande dat nobele
voorbeeld te volgen. Noch zoet gefluit,
noch dreigend geschreeuw van links be
hoort hen af te leiden van de taak, te
zorgen, dat de Christelijke coalitie haai
idealen verwezenlijkt ziet en wat de prak
tijk betreft, volgend jaar met moed en
geestdrift den politieken strijd aan de
provinciale stembus te strijden, opdai
door zoo krachtig mogelijke recihtsche Pro
vinciale Staten het bolwerk der Eerste
Kamer onverlet in rechtscihe handen blijve
en de resultaten in 1916 behaald een
blijde voorspelling inhouden voor de groo-
te verkiezingen van 1917.
Dus Kiesvereenigiugen, op uw post en
uu reeds gewerkt om uw organisaties
quantitatief zoowel als qualitatief zóó
krachtig mogelijk te makem Niet slapen
en niet suffen, maar werken zij ons
wachtwoord. Onze politieke tegenstanders
slapen ook niet. Verre v,an daar! En
zouden' wij met zooveel degelijker grond
beginselen en zooveel heiliger idealen ons
door hen in ijver en werkkracht laten
overtreffen
„Dat nooit", zei Van Spijk. Daarom,
de handen uit de mouwen, en met ver
trouwen de toekomst ingegaan.
Terugroeping gevraagd.
PARIJS. Ziehier de termen waarinde
heer Lansing die de Buit Zaken van
de Ver Staten bestuurd, de terugroeping
gevraagd heeft van den Duitschen mili
tairen en marine attachégegeven zijnde
dat het Amerikaansche gouvernement
hun handelingen inzake van marine en
militairen aard als onwettig beschouwt,
vraagt het de onmiddellijke terugroeping
van kapitein Doyed, Duitsche marine
attaché en van kapitein Von Papen
Duitsche militair attaché die voortaan
onaanneembaar voor hen zijn
Aan het Turksche front.
LONDEN, (V.D.) 4 December officieel.
Nadat Generaal Townshend de gewon
den en 1600 Tuiksche gevangenen van
Ctesiphon had doen wegvoeren, trokken
de Engelschen voor krachtige Turksche
versterkingen terug, waarna op 30 No
vember een achterhoedegevecht plaats
had tegen belangrijke sterkere strijd
krachten.
Twee rivierbooten, die buiten gevecht
gesteld waren, werden achtergelaten na
dat de kanonnen en machines onbruik
baar waren "gemaakt. Volgens de laatste
berichten ziju de Engelschen te Kutel-
Amara teruggekeerd.
De Engelsche verliezen in het gevecht
bij Ctesiphon bedroegen 4567.
De toestand in Duitschland.
PARIJS. Het agentschap Wolff' heeft
het raadzaam geacht de manifestaties
betreffende de Duitsche levensmiddelen
die de heropening van den Rijksdag
voorafgingen, zelf te melden, maar doet
het voorkomen, alsof er slechts sprake
was van eenige manifestanten, die te
midden van een enthousiastische menigte
verloren giDgen.
Iedereen zal zonder moeite achter de
telegrafische kunstgrepen de waarheid
onderscheiden, evenals men achter de
uiterlijke weelde, die Duitschland tracht
te handhaven, kan onderscheiden het
diepe lijden en de grooter wordende
ellende 'van het Duitsche volk.
Duitsch legerbericht.
BERLIJN, 5 Dec. (W. B.) Officieel.
Op het Westelijke en op het Oostelijke
oorlogstooneel geen gebeurtenissen van
belang.
BalkanoorlogstooneelIn succesvolle
gevechten bij Pleveje en inliet.gebergte
ten N. W. Ipek, werden meerdere hon
derden krijgsgevangenen gemaakt. De
Bulgaarsche troepen hebben ten Z. W.
van Prizren den terugtrekkenden vijand
verslagen en hem meer dan 100 kanonnen
en groote massaas oorlogsmateriaal, waar
onder 200 automobielen, oetiiomen. In
het Jarica-gebeigte (ten O. van Debra)
en halfweg Krcova en Ochrida, werden
de Servische achterhoeden verslagen.
In Monastir zijn Duitsche en Bulgaar
sche afdeelingeu binnengerukt en door
autoriteiten en bevolking met vreugde
begroet geworden.
Opperste Legerbestuur.
Monastir
dat, volgens een telegram van de „Times"
uit Athene, thans den troepen der cen
trale mogendheden in handen is gevallen,
en ook als Beto-li of Betolia op- de kaart
staat aangegeven, is na Saloniki de groot
ste stad van Macedonië en had in vredes
tijd een bevolking van 55.000 zielen. Het
zal nu niet lang meer duren of de Cen-
tralen staan tegenover de Fransch-Engel-
sche expeditietroepen I
De ontruiming van Mitau te wachten?
Uit Petersburg: De Duitsche auto
riteiten hebben -aan het gemeen
tebestuur van Mitau last gegeven, iede-
ren dag 400 karren te leveren, in ver
band met de ontruiming van die stad
voor het dreigend gevaar van het Rus
sisch offensief, dat voor de deur staat.
OOüTEXRUIi.
Keizer Fransch Jozef 67 jaar
keizer. Eie-n Koit. B-ur.-telegram uil
Weenen beschrijft de feestelijkheden ter
gelegenheid van den 67sten verjaardag der
troonstijging van den keizer (2 Deo.) Alom
werden militaire godsdienstige plechtig
heden gehouden. De bladen wijden geest
driftige artikelen aan den monarch en
het verloop der krijgsverrichtingen.
Verliezen der Oostenrijkers
De „Gazettje del Popoio" zegt, dat er
op het oogenblïk in Italië 45.000 Oos-
tenrijksche krijgsgevangenen zijn, waar
hij 15.000, die in de laatste gevechten
werden gevangen genomen.
Volgens schatting heeft Oostenrijk in
den Italiaanscheu oorlog reeds een to
taal verlies van 300.000 man, waarbij
60.000 gesneuvelden, geleden.
ITAliIlü.
De Italiaansche Kamer.
ROME, 4 Dec. (Reuter.) De Kamer
heeft met 405 tegen 48 stemmen een
motie van vertrouwen in de regeering
aangenomen.
Nader meldt men uit Parijs
De 405 stemmen, die in de Italiaan
sche Kamer de verklaringen van de
regeering goedgekeurd hebben, getuigen
van den onwrikbaren wil van Italië om
den oorlog tegen alle vijanden voort te
zetten.
Nog meldt men:
De socialist Lucci hield een felle rede
tegen de oorlogspolitiek van de regeering
en noemde die roekeloos.
Het aanstaand Consistorie.
ROME. (Reuter.) In het consistorie, dat
Maandag a.s. zal gehouden worden, zal
door den Paus 'een toespraak worden
gehouden waarin hij zijln afschuw voor
de verschrikkingen van den oorlog zal
te kennen geven, een woord van medelij
den met de Armeniërs zal uiten en zal
aandringen op ©en spoedigen, rechtvaar
digen en duurzamen vrede, welke niet
alleen voor een der partijen gunstig is.
De rede zal eindigen met de verklaring,
dat de oorlog niettegenstaande de wel
willendheid van de machthebbenden den
abnormalen toestand van den Heiligen
Stoel nog duidelijker doen uitkomen.
Tweede Kauer.
Staatsbegrooting.
(Zitting van Donderdag)
Dhr. v. d. Voort v. Zijp sluit zich aan
bij de hulde aan de Regeering gebracht
en brengt tevens een woord van hulde
aan H. M. de Koningin, die toont met
Haar volk mede te leven, niet het minst
ook met leger en vloot. Over de wijze
waarop Minister Posthuma in Het Volk
is bejegend spreekt spr. zijn afkeuring
uit. Spr. is teleurgesteld over hetgeen
de RegeeriDg zegt over bezuinigingen en
meent dat een onderzoek in deze op den
weg der Regeering ligt.
Voor enkele categorieën is salarisverbe-
tering gewenscht.
Tegen de legende, als zou het Bestand
voor de Rechterzijde zooveel vruchten
hebben afgeworpen, komt spr op. Voor
de anti-revol. partij had het niets aan
trekkelijks. Slechts in éen opzicht zou er
van voordeel sprake geweest kunnen
zijn en dat is in zake de Invaliditeitswet,
doch spr. gaat daar niet op in. Het Be
stand is opgeheven ten bate van de
Linkerzijde voor Grondwetsherziening en
ouderdomsrente en de minderheid zal
zich hebben te onderwerpen. Over art.
192 der Grondwet zal spr. zich verblijden,
maar de oplossing der onderwijskwestie
zal geen lokmiddel zijn en zeker zal men
daarvoor niet al het overige afstaan. De
kwestie komt wel in orde en als het
moet wil men nog wel eenige jaren
wachten.
Spr. verdedigt voorts de houding der
Rechterzijde tegenover dit Kabinet, welke
houding steeds correct is geweest.Nude
Regeering en de Linkerzijde het Restaud
heeft verbroken, bestaat er geen reden
op dien weg voort te gaan.
Voorts bestreed spr dlrr. Schaper, die
alreeds opkwam tegen militaire uitgaven
na den oorlog en vooits ontzegde hij
licm het recht het Christendom aan te
vallen.
Dhr. Bos deelt tal van desiderata door
dhr. Schaper kenbaar gemaakt over den
oorlog, met name over waarborgen voor
een duurzamen vrede. Doch het heeft
weinig nut daarover thans in discussie
te treden. Spr. bestrijdt breedvoerig de
meening van dhr. Schaper, als zou het
kapitalisme de oorzaak van den oorlog
zijn geweest, al erkent spr. dat er eco
nomische motieven zijn geweest ook voor-
dezen oorlog
Hulde brengend aan het Kabinet dient
men zich te onthouden van al te scherpe
critiek, men dient daarbij enkele grenzen
in acht te nemen.
Spr verdedigt ook het buitenlandsch
beleid der Regeering tegenover dhr.
Schaper en sluit zich, ten aanzien van
de pers, volkomen aan bij de rede van
dhr. De Beaufort.
Komende tot de verhouding tusschen
Regeering en Kamer heeft spr. den indruk,
dat bij de Regeering niet voorzit de
wensclr om de Kamer voldoende te er
kennen. Het publiek heeft nu den indruk
gekregen, dat de Kamer achteruit gezet
werd en in tijd van oorlog terzijde gezet
kan worden. Spr. vertrouwt, dat ;e Re
geering anders zal spreken, waar zij
immers met een voorstel voor algemeen
kiesrecht kwam.
Uitvoerig bespreekt spr. voorts den
economischen toestand en hetgeen de
Regeering in deze gedaan heeft, hetgeen
spr.'s sympathie heeft, ook al hebben
sommigen er van geprofiteerd.
Wat de militaire maatregelen betreft
zal spr. afwachten wat in comité-generaal
wordt gezegd.
Na bespreking van het werkplan der
Regeering zegt spr. ten slotte dat afge
zien nroet worden van kleinzielige partij
geschillen en vliegenafvangerij. Dan is 't
misschien nog mogelijk, dat wij sterker
te voorschijn treden.
Dhr. Kooien komt er tegen op, dat de
Minister geen middelen aangeeft tot tijde
lijke dekking van het begrotingstekort,
om aldus de Kamer te dwingen met zijn
plannen mede te gaan. Spr. bestrijdt het
belastingplan en kan zich er ook niet
mee vereenigen dat de Grondslagenw t
zal voorgaan, omd't daarin bij verschil
lende belastingen cijfers genoemd worden,
welke er niet in moeten.
Dhr. Ketelaar besprak de traktementen
en loonen van hen, die in 's Rijks dienst
zijn en pleitte voor verhooging, ook voor
salarisverbetering voor de onderwijzers.
Dhr. v d. Tempel besprak de wettelijke
regeling der werkloosheids-verzekering,
waaromtrent men in de naaste toekomst
niet gerust is. Spr. drong er op aan, de
bestaande regeling niet op te heffen en
niet in haar wezen aan te tasten zoolang
de tegenwoordige crisis op beduidende
schaal blijft heerschen
Dhr. Bichon v. IJsselmonde maakt
eenige kantteekeningen op verschillende
onderwerpen, o.a. omtrent de kleur onzer
vlag en treedt daarover in een historische
beschouwing. Hij wenschte de vlag oranje-
wit-blauw.
De voorz. deelde mede. dat bij hem is
11 gekomen een stuk waarin een comité-
generaal verlangd wordt voor de gedeelte
lijke mobilisatie of een verruiming der
verloven. Het stuk is oriderteekend door
den heer De Meester en 9 andere leden.
Indien de vergadering met thans was
geëindigd, zouden de deuren onmiddel
lijk gesloten moeten worden.
Spr. stelt voor Vrijdag, om 11 uur in
comité generaal te vergaderen.
Waartoe besloten wordt.
Aanwezig waren met den Voorzitter
84 leden.
De Tweede Kamer zal morgen Dinsdag'7
December weder een vergadering met ge
sloten deuren houden, en wel te half
12 uur.
Na afloop van het comité-generaal, is
voor de openbare vergadering aan de
orde gesteld de behandeling van het ver
zoek van den heer Teenstra om verlof tot
het richten van vragen aan den Minister
van Landbouw, Nijverheid en Handel,
naar aanleiding van de bestrijding van het
mond- en klauwzeer, waarna de Alge
meene Beschouwingen der Staatsbegroo
ting voor 1916 zullen worden voortge
zet.
Jhrl mr. 0. Van Nispen.
H. M. de Koningin ontving Zaterdag
jhr. mr. O. F. A. M. van Nispen totSe-
venaer, buitengewoon gezant en gevol
machtigd minister in tijdelijke en bijzon
dere zending bij den Pauselijken Stoel
ter beëediging als zoodanig.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 7 Dec:
Stormachtige Zuidwestelijke, later tijdelijk
ruisende en afnemende wind. Betrokken tot
zwaarbewolkt, waarschijnlijk nog regenbui
en. Aanvankelijk kouder.
Geen verhooging van den sigarenprijs.
„De Telegraaf" had Donderdag een be
richt omtrent de verhooging van den prijs
van sigaren met een halven cent. De
Vereeniging van Sigarenfabrikanten deelt
echter aan het blad mede, dat er voor
alsnog geen sprake is van het verhoogen
van den prijs der sigaren.
Klein verlof.
Naar wij thans vernemen is het tijdstip
waarop de landweer lichting 1909 met
voorloopig klein verlof naar huis zou
worden gezonden, hetwelk voorloopig
vastgesteld was op pl.m. 20 December,
thans definitief bepaald op Vrijdag 17
December.
Invalisde Krijgsgevangen.
Naar wij van betrouwbare zijde ver
nemen, zal op 6, 7 en 8 Dec. de vijfde
uitwisseling van Engelsche en Duitsche
invaliede krijgsgevangenen plaats hebben.
Evenals brj de vorige koeren gebeurd is,
heeft ook thans het Nederl. Roode Kruis
op verzoek der regeering zich bereid
verklaard de zorg voor de invalieden ge
durende en tijdens hunne overtocht op
zich te nemen.
Weer een aanklacht tegen „0e Telegraaf".
De firma Honten en Visser, in oliën
en boter enz. deelt mede, riaaraaleiding
van een bericht in de „Telegraaf (avond
blad van 22 November 1915) een klacht
tegen H. M. C. Holdert bij den officier
van justitie te hebben ingediend wegens
grove beleediging.
Zaterdagnamiddag is te Amsterdam de
heer J. L. Schröder, hoofdredacteur van
„De Telegraaf" gevangen genomen en
in het Huis van Bewaring opgesloten.
Hem werd ten laste gelegd overtreding
van art. 100 van het Wetboek van Straf
recht. De overtreding van dit artikel was
gegrond naar aanleiding van een in „De
Telegraaf" van 27 November voorkomen
de zin-mede, luidende: „dat wij niet zullen
ophouden een regeering en een mede
plichtige pers te bestrijden, die onder
het mom van een „Waardige neutrali
teit" door een onverantwoordelijke uit-
voerpolitiek Duitschland voorziet van de
nreest-noodige levunsbenoeften, het daar
door in staat stelt den strijd vol te hou
den en verraad pleegt aan het eigen
vaderland niet alleen, maar ook aan de
zaak der menschheid, die door een krach
tige, moreel hoogstaande regeering op
geheel andere wijze zou gediend zijn".
De Rechterzijde en de Regeering.
„De Tijd" schrijft:
Mgr. dr. Notens, de Voorzitter van de
katholieke Kamerclub, heeft Donderdag so
ber, gelijk' zijln gewoonte is, de houding
bepaald, welke de Katholieken tegenover
dit Kabinet zulten innemen. Wat betreft
de handhaving der neutraliteit en wat
daarmee in verband staat, kan de Re
geering rekenen op hun steun; wat de
gewone wetgeving aangaat, zal bestrijding
niet altijd kunnen uitblijven.
Ons dunkt, dit standpunt is het eenige
juiste. De Regeering heeft niet gewild,
dat het Bestand dit zittingsjaar zoude
voortduren, heeft belangrijke politieke
vraagstukken aan de orde gesteld, en weet
zeer goed, hoe daarover door de Rechter
zijde wordt gedacht. Daarbij! is haar hou
ding tegenover de Rechterzijde zoodanig
gewijzigd, dat men ho© langer hoe meer
i den indruk krijgt Van een liberaal Kabi-
net inplaats van een extra-parlementair.
De verkiezingstonen, welke reeds in eeni
ge liberale organen werden vernomen,
schijnen ook op het ministerie eenige he-
