De Groote Oorlog.
No. 125.
Zaterdag 23 October 1915
Elfde Jaargang
Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIIDAGAVOND.
ff m 'iand> v°et BI I van een Bl B B een m fl
„Een aalmoes
voor den Paus1
Losse Oorlogsberichten.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
NIEUWE ZEEÜWSCHE COUP
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f 0.75, daarbuiten 0.95
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kantoor v. d. Administratie: Ganzepoortstraat C 209, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de S8352 A JÉKk gulden bij verlies van beide
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de fl 1 handen, voeten of oogen.
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden, 1 II Voorts bij ongeneeselijke
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: 8 Wê3 verstandsverbijstering; B of oog; 1^^^^ duim; wijsvinger
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
1 1" §ulden bÜ B iK| gulden bij gulden bij A |5S
jB Rfc 8 B verlies van een fl 8 |l verlies B 8 verlies van B
8 Ij^P of oog8 m U duimwijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Z D H. Mgr. Callier, Bisschop
van Haarlem, heeft door bemid-
deling van den Secretaris der
Internuntiatuur te 's-Gravenhage
Mgr. Vallega, aan Z. II. den Paus
voor de tweede maal f25.000
aangeboden.
Deze som is bijeengebracht, ge
deeltelijk uit de gewone half-
jaarlijksch inzameling van den
S. Pieterspenning in het Haar-
lemsch bisdom, gedeeltelijk uit
de tweede afdracht der inschrij-
ving in het Diocesane weekblad
„8. Bavo". De 13e lijst dezer in
schrijving vermeldt een flinke
eindsom zoodat, wanneer de
gaven der geloovigen nog eenigen
tijd met dezelfde mildheid blijven
vloeien, Mgr. Callier binnen en
kele weken eene derde belang
rijke aalmoes aan Z. H. zal kunnen
aanbieden.
Uit het feit, dat thans alle
bladen van het Haarlemsche bis
dom en dus ook dit blad
op verzoek van den bisschop
hun kolommen voor de inzame
ling van deze aalmoes hebben
op* ngesteld, blijkt wel duidelijk,
dat de behoeften des Pausen zóó
groot zijn, dat zelfs na deze zeer
belangrijke giften wij niet mogen
rusl en, voordat allen naar vermog»n
j hebben bijgedragen.
Zegt het voort 1
Door verregaande onduidelijk
heid der ons gezonden copie hebben
wjj het bedrag dezer eindsom niet
kunnen ontcijferen en dus niet kun
nen vermelden. Red.
Jaaroverzicht van den oorlog.
15 October 1914. De Duitschers
bereiken de kust en bezetten Ostendo
en Zeebrugge. Hun gevechtsfront bereikt
de zee zoowel als dat der geallieerden.
Bij Dixmuiden en Nieuwpoort begint de
strijd zich te ontwikkelen.
In Zuid-Afrika vechten de troepen van
Maritz tegen de Unietroepen.
16 October. De door Canade gezon
den hulptroepen komen in Engeland aan.
Een Duitsche duikboot boort den Engel-
schen kruiser Hawke in den grond.
Op de Noordzee wordt gevochten. De
Engelschen kruiser „Undaunted" vernielt
met behulp van enkele torpedojagers vier
Duitsche torpedojagers.
18 October. Engelsche oorlogssche
pen beschieten de Duitsche stellingen aan
de Belgische kust.
2 0 O c to be r. De Oostenrijkers oefenen
in de Karpathen een geweldigen druk uit
op de Russische legers. Zij bezetten Stryj
en Sereth.
2 1 October. De Russen hernemen
met versche strijdkrachten het offensief
in Polen en in Gallicië, bedreigen de
Duitschers in de flank en vallen de
Duitsch-Oostenrijksche legers overal in het
front aan. De Duitschers ten noorden van
de Pilica aanvaarden den terugtocht.
De Duitsche kruiser „Emden" veront
rust in den Indischen Oceaan de vijande
lijke koopvaardij.
2 3 October. De „Karlsruhe" blijkt
hetzelfde te doen in den Atlantiscben
Oceaan, 13 Engelsche schepen worden
tot zinken gebracht.
De Oostenrijksche monitor „Ternes"
gaat door het stooten op' een mijn ver
loren.
De Russen trekken over den Weichsel
en over de San.
De Duitschers doen aan het Yserkanaal
bij Nieuwpoort, Dixmuiden en Yperen
krachtige pogingen om na doorbreking
van het vijandelijk front Calais te bereiken.
De Duitschers hebben volgens de
morgcnbladen van heden, zoowel in het
oosten als in het westen duchtig
échec geleden. Ten oosten van Reims,
aan de Styr en ten Z.-O. van Branowitsch
werden de aanvallen der Duitschers met
groote verliezen voor hen afgeslagen ©n
vielen hun stellingen bij Baranowitsch in
Russische handen. Ook aan de Styr
moesten zij hun stelling ontruimen en ka
nonnen in 's vijands handen achterlaten.
0e Paus en België.
Uit Rome wordt bericht, dat de
„Osservatore Romano" het bericht zal
tegenspreken, dat de Paus aan den
Koning van België zou geschreven
hebben, hem verzoekende de vredes
onderhandelingen te beginucn.
De strijd in Servië.
KOPENHAGEN, 20 Oct. (HavasDe
Deensche pers wijst op de heftigheid van
den strijd, die zich in Servië afspeelt,
en wijdt groote aandacht aan een cor
respondentie in den „Lokalanzeiger",
waarin erkend worden de moeilijkheden
der militaire positie op den berg Bro-
move; nadat een regiment Braudenbur
gers den berg bestormd hadden onder
ontzettende verliezen, verdedigden de
teruggeworpen Serviërs met deuroutste
hardnekkigheid nog het Bronovoplateau.
Bedoelde correspondent verhaalt, dat op
meerdere plaatseen vrouwen en kinderen
meevuurden met de geregelde troepen
ter verdediging van hun haardsteden.
BOEDAPEST, 20 O. t. (W. B.) „As Est"
ontving uit Sofia het volgende ol'ficieele
bericht van 18 Oct.: „Gisteren zyn onze
troepen op Servisch gebied over hetge-
heele gebied verder vooruit gedrongen.
In het dal vau de Morawa veioverden
wij Wranja, waardoor de spoorweglijn
OeskjoebNisj is afgesneden.
Bij den intocht in Wranja ontving de
bevolking onze troepen met „Zivio"-ge-
roep. Zij heesch witte vlaggen en over
stelpte daarna onze soldaten met een
hagel van kogels.
Onze troepen diingen voorwaarts van
Egri Palanka in de richting van Stracin
Zij namen een Servisch bataljon met drie
officieren gevangen.
Onze tioepen hebben Kotsjana in het
Bregalnica-dal veroverd en dringen ver
der voorwaarts naar het westen."
WEENEN, 20 Oct (W. B.) Officieel.
Het krachtige artillerievuur op onze stel
lingen aan het Isonzo front duurde ook
gisteren den geheelen dag voort. Do be
schieting van het Doberdo-plateau nam
tegen den middag nog toe in lievigheid.
De Italiaansche infanterie deed 111 het
Krngebied een aanval op het bruggen
hoofd van Tolmein, verder op den Monto
Sabotino en den Monte San Michele en
ten oosten vau Vermegliano. Zij werd
echter overal met zware verliezen afge
slagen.
Ook aan het Tiroolsche front hebben
gisteren zware gevechten plaats gehad.
Bij Fresassi en op de hoogvlakte van
Vielgereuth sloegen onze troepen twee
aan vallen af. De gevechten bij Fresassi
werden hier en daar tot een handgemeen.
In Judicarie, waar de vijand in den
laatsteu lijd grooter.e bedrijvigheid be
toont, trokken onze voorgeachoven af-
deelingen op de hoofdlinie van tegen
stand terug.
iintuife
HAVRE, 21 Oct. De Belgische regeering
besloot een nieuw oorlogs-ridderkruis in
te stellen, dat het beeld van den
schen leeuw zal dragen.
Oosten rij kHongarije.
Te Weenen heeft een 2e bid- en
boetprocessie plaats gehad. On
middellijk achter het genadebeeld van
O. L. Viouw ging de kardinaalaartsbis
schop dr. Piifl. Naar schatting namen
meer dan 40.000 personen met 120 vaan
dels aan de grootsche plechtigheid deel.
Met een plechtigheid iii den Dom werd
de dag besloten.
Aartshertog Lud wi g Salva-
t o r. Te Praag is overleden aartshertog
Ludwig Salvator, geboren te Florence in
1857, tweede zoon van groot-hertog Leo
pold II van Toskanen. De aartshertog
was kolonel in het Oostenrijksch-Hon-
gaarsche leger.
OtmCHlAliV.
Hohenzollern. Donderdag is in
Duitschland het feit herdacht van het
500-jarig bestaan van het huis Hohen
zollern als regeerend vorstenhuis (zoo
als men weet is keizer Wilhelm een
Hohenzollern). De bladen hadden geest
driftvolle artikelen aan die herdenking
gewijd.
FKASHHIJ K
Hevige ontploffing te Pa-
r ij s. Een hevige ontploffing had plaats
in een fabriek in de rue Tolbiac. Er zijn
vele slachtoffers. De president en de mi
nister van binnenlandsche zaken bezoch
ten de plaats van de ramp.
Nader meldt men: De ontploffing had
plaats in een werkplaats, waar ongeveer
200 vrouwen werkzaam waren. Ongeveer
4 daarvan zijn gedood. Alle vensters in
de buurt zijn verbrijzeld.
Aan kwaadwilligheid valt niet te den
ken.
ITALIË.
Incident .op een auto-rit van
Z.E. Kardinaal Gasquet. Wij lezen
111 de „Osservatore Romano" van 17 Oct.:
„Gistermiddag omstreekst vier uur
wera de 18-jange fabrieksarbeider Pietro
Castori, terwijl hij over de „Risorgjmento"
brug ging, plotseling ernstig ongesteld,
zoodat hij in elkaar zaktq en wild om zich
been sloeg. Eenige personen kwamen aan-
geloopen om te trachten den jongeman te
helpen. Juist op dit oog'enblik kwam ook
de automobiel aanrijden van Z.E. Kardi
naal Gasquet, waarin behalve de Kardi
naal ook Mgr. Pisani was gezeten. Kardi
naal Gasquet liet bet voertuig onmiddel
lijk stilhouden en na vernomen te hebben,
wat er gaande was, deed hij den zieke
in de auto dragen ei\ vergezelde hem per
soonlijk naar het hospitaal van San Gla,-
como. Daar moest Castori onmiddellijk
geopereerd worden; zijn toestand is op
het oogenblik veel verbeterd. (De Tijd.)
SFA1VJE.
Een adres.
Door een talrijke groep van Spaansche
katholieken uit de intelleetueele wereld
is aan den rector der universiteit van
Leuven een adres gericht op den ver
jaardag van den brand dezer hoogeschool.
Het is een betuiging van medegevoel en
tegelijk een protest tegen wat in het
adres beschouwd wordt als een aanslag,
door het Duitsche leger gepleegd op de
wetenschap en het volkenrecht.
Bl'lllilKIE.
LONDEN, 21 Oct. Uit Rome wordt ge
meld, dat de oppositiebladen te Boeka
rest een heftige campagne tegen den Ko
ning beginnen. Een blad dreigde den
Koning zelfs met onttroning.
ZtJID-AFKIK
Men seint uit Johannesburg, 'dato 21
Oct. De verkiezingen in Britsch Zuid-
Afrika belooveu een overwinning voor
Botha te zullen worden. De arbei
derspartij had vóór 'middernacht reeds
drie zetels verloren. Botha is te
Pretoria met groote meerderheid gekozen.
Generaal Smuts is te West-Pretoria ge
kozen. Hij had een nationalist en een
candidaat van de arbeiderspartij tegen
over zich.
Uit Kaapstad wordt nog gemeld, dat
de „labour"-leider Gresweü is
Eerste Kamer.
In verband met de spoedvorderende
behandeling van het wetsontwerp tot
nadere wijziging van de overgangsbepa
lingen der Auteurswet is thans de Eerste
Kamer bijeengeroepen tegen Dinsdag 26
October, des avonds ten half negen uur.
Tweede Kamer.
Zeer waarschijnlijk zal de Tweede Ka
mer niet voor Dinsdag 2 November en
niet later dan Dinsdag 9 November we
der bijeenkomen ter hervatting der werk
zaamheden.
Gezant Regcut ongesteld.
Het Departement van Buitenlandsche
Zaken kreeg bericht van een ernstige
ongesteldheid van mr. L H. W. Regout,
onzen gc-zaut bij het Vatikaan.
Mevrouw Regout, die voornemens was
a.s. Dinsdag naar Rome te vertrekken,
is dan ook reeds Donderdag daarheen
gegaan in verband met de ontvangen
berichten nopens een ernstige ziekte van
haar echtgenoot.
Kalender der Week.
Van 24 tot 31 Oct. 1915.
Zondag 24 Oct. Twee en twintigste Zon
dag na Pinksteren. V (bi. 975), D (bl.
950); 2d© gebed „A cunctis" V (bl. 1291),
D (103); 3de gebed naar keuze. De ge
beden na de stille H. Mis op bl. 120. Vóór
do Hoogmis zegening met wijwater V (bl.
10), D- (bl. 69); na de Hoogmis gebed voor
de Koningin V (bl. 53), D- (bl. 122).
Vespers op bl. 953 en 123.
Maandag 25 Oct. H.H. Chrysanthus enz.
V (LI. 203), D (8bl. 1417); 2de gebed voor
de Overledenen V (bl. 1323), D (bl. 1490);
3de gebed „A cunctis" V (bl. 1291), D- (bl.
103).
Dinsdag 26 Oct. H. Evaristus V (bl.
2039 en 1002), D (bl. 1418 en 172); 2de
gebed „A cunctis" V (bl. 1291), D- (bl.
103); 3d© gebed naar keuze.
Woensdag 27 Oct. Vigilie der H.H. Apos
telen Simon en Judas V (bl. 2039), D- (bl.
1418); 2de gebed „Concede" V (bl. 1197),
D (bl. 105); 3de gebed voor Kerk of Paus
V (bl. 1298 of 1293), D (bl. 101 of 102).
Donderdag 28 Oct. H.H. Simon en Judas
V (bl. 2042), D (bl. 1419); 2de gebed
V (bl. 1293), D (bl. 102). In plaats van
PPaus leest men Bisschop.
Vrijdag 29 Oct. Mis als Zondag, maar
gewone Praefatie.
Zaterdag 30 Oct. Vigilie v. Allerheiligen
V (bl. 2046), D (bl. 1422); 2de gebed
„Concede" V (bl. 119.7), D (bl. 105);
3de gebed voor de Kerk V (bl. 1298),
D (bl. 101); 4de gebed voor den Paus
V (bl. 1293), D (bl. 102).
De gewone orde der H. Mis1, die iederen
dag terugkeert, begint op biz. V 10, D 71.
De bladzijden m-et V geteekend verwij
zen naar het „Volksmisboek" en de blad
zijden met D geteekend naar het „Mis- en
Vesperboek" van Desclée.
Zondag 24 Oct. Twee en twintigste Zon
dag na Pinksteren. Epistel: Phil. I 611.
Evang. Matth. XXII 1521.
Welk weder zullen wij hebben
Verwachting tot den avond van 23 Oct
Zwakke tot matige winden uit Oostelijke
richtingen. Nevelig tot halfbewolkte lucht.
Weinig of geen regen Weinig verandering
van temperatuur.
ONDERWIJS
Ritthem. Hier is Donderdagavond voor
het eerst begonnen met het geven van
landbouwonderwijs. Aan den cursus, die
twee winters duurt, nemen 10 personen
deel. Leider is de heer Wj. de Wolf van
Veere. (Z.)
Geslaagd te Rotterdam voor de vrije-
en ordeoefeningen de dames W. H. v.
Langeveld en T. F. Ruytenburg, beiden
te Middelburg. Eu te 's Gravenhage voor
het stuurlieden-examen eerste stuurman
de heer M. P. de Waard, en 3e stuur
man dhr. H. Pothoff en A. A. de Ruyter.
(Z.)
Bij Kon. besluit is pensioen ver
leend aan P. Buteyn, rijksveldwachter te
Wemeldinge f389; P. v. Vliet, hoofd der
Chr. school te Axel f 1000A. R. Breet-
velt, hoofd eener O. L. school te Goes
f1267.
Mr. Aalberse voorbijgegaan.
Mr. Aalberse, die als eerste op de aan
bevelingslijst stond van curatoren 1.
mr. Aalberse, 2. prof. v. Blom, 3. prof.
Veerryn Stuart voor het hoogleeraar-
schap in de faculteit der rechtsgeleerdheid
aan de Leidsche Rijksuniversiteit, is ge
passeerd voor den tweeden aanbevolene,
Delftschen hoogleeraar mr. D'. van Blom.
In een gissing naar de redenen dezer
beslissing kunnen wij ons niet verdiepen,
maar dat men een goede gelegenheid heeft
laten voorbijgaan, om het tekort aan ka
tholieke hoogleeraren onzer Rijksuniversi
teiten weg te nemen, schijnt moeilijk te
betwisten, zegt „De Tijd".
UIT ZEELflHD.
Middelburg. Loonen straatve
gers. Door G. J. Blaakmans en P. Sloo-
ver, respectievelijk voorzitter en secre
taris van den Nederlandschen Bond van
Werklieden in Openbare Diensten en Be
drijven, afdeeling Middelburg, is namens
do afd. een adres tot den Raad gericht,
waarin verzocht wordt het loon der straat
vegers, in dienst der gemeente Middel
burg, te verhoogen.
Aan de memorie van toelichting is het
volgende ontleend:
Adressanten wijzen er op, dat bij
den Hoofdelijkan Omslag f 500 mag
worden afgetrokken voor benoodigd
levensonderhoud. Hiermede wordt dus
toegegeven, dat het minimum inko
men om van te kunnen leven, minstens
10 gulden moet bedragen. Wordt daarbij
in aanmerking genomen dat bij het bedrag
voor noodzakelijk levensonderhoud 50 gul
den mag worden afgetrokken voor de
vrouw plus f25 voor ieder kind, dan
mogen adressanten toch wel de conclu
sie trekken, dat de Raad zelf een inko
men van 11 gulden beschouwt als het
minimum voor een huisgezin zonder kin
deren. Zij meenen, in verband hiermede,
bescheidenheid te betrachten wanneer zij
er bij uwen Raad op aandringen, zoodanig
het loon te verhoogen, dat het loon min
stens f 10 zal bedragen.
Voor het Duitsche Roode
K r u i s. Onder ingezonden stukken in
dit nummer zal de lezer een oproep vin
den tot het steunen van een alhier op
gericht comité ten bate van het Duitsche
Roode Kruis. Waar het geldt de door
den oorlog geslagen wonden te heelen,
kent men geen partijen. Nog pas ging
naar Frankrijk een Nederlandsche am
bulance, thans wendt de nimmer uitge
putte liefdadigheidszin onzer landgenooten
zich naar het lijdende Duitschland. Moge
