De Groote Oorlog.
No. 97.
Donderdag 19 Augustus 1915.
Elfde Jaargaug.
I I hand, voef I I HI I van een I I een Jr
Verschijnt eiken MAAHQAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND.
Losse Oorlogsberichten.
Welk weder zullen wij hebben?
Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes 0.75, daarbuiten f 0.95.
Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent.
Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór
half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags.
Kanfoor v. d. Administratie: Gangepoorfsfraaf C 2o9, GOES.
Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97.
Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prjjs.
Advertentiën van 15 regels f 0.50; iedere regel meer 10 Ct.
Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 _X berekend.
Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. k contant.
De abonné's op dit blad, in het bezit der door de
directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de
daarvoor vastgestelde Verzekeringsvoorwaarden,
GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor:
1500
gulden bij
verlies van een
hand, voet
of oogduim
De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam.
gulden bij verhes van beide
handen, voeten of oogen.
Voorts bij ongeneeselijke
verstandsverbijstering
SM ^4 gulden bij gulden bij gulden bij A
m I I verlies van een j| I II I verlies B I I verlies van M
KJ of oogduimwijsvinger
gulden bij
verlies van
eiken anderen
vinger.
Jaaroverzicht van den oorlog.
18 Augustus 1914. Het Bel
gische hoofdkwartier, tot dan-toe te Leu
ven gevestigd, wordt naar Meclielen,
vervolgens naar Antwerpen verlegd.
19 Augustus. De Russen doen een
inval in Oost-Pruisen en bezetten Gum-
binnen.
Per telefoon 2% uur.
VLIELAND. Het luchtschip Zeppelin
L X kwam over het zuiden van Vlieland
en werd een geweer- en kanonvuur ge
opend, waarna hij na ongeveer een uur
in de buurt te hebben rondgezworven
boven Vlieland en Terschelling, in de
lucht verdween.
PETERSBURG (off.) Een onzer onder
zeeërs heeft in de Zwarte Zee, in de
streek van de steenkolenmijnen, een
stoomschip met steenkolen in den grond
geboord.
PETERSRURG (off.) Bij Kowno en
aan de linkeroever der Schara sloegen
wij op 15 Augst. een aantal verbitterde
aanvallen af. Wij breken met succes het
vijandelijk offensief tusschen de Nurrec
en de Boeg en hield de vijand tegen.
Op 15 Augst jen de volgenden nacht
hielden L de Duitschers een reeks aan
vallen op de werken tusschen den Schar-
ra en de Swenta.
BERLIJN, (Officieel). De vesting Kow
no met alle forten en ontelbaar mate
riaal, waarbij veel meer dan 400 stukken
geschut, is hedennacht stormenderhand
genomen.
LONDEN, 17 Aug. (V.-D.) Aan de
„Daily Chronicle" wordt geseind, dat
een nieuwe succesvolle landing plaats
had te Suvla Bay op het schiereiland
Gallipoli. De wijze waarop die volbracht
werd, zal niet nalaten een moreelen
invloed uit te oefenen op den vijand.
De landing had plaats op het voorge
deelte der kust tegenover Zoutmeer. Er
was slechts een kleine Turksche ver
kenningstroep op de plaats aanwezig.
De Turken, geleid door de onlangs plaats
gehad hebbende gevechtsactiviteit en
berichten, hebben hun strijdkrachten
samengetrokken aan de Aziatische zijde
van de Dardanellen en te Smyrna waar
zij dachten dat waarschijnlijk aanvallen
zouden plaats hebben.
Onze geheele landingstroepen met
munitie, bagage en artillerie bereikte de
kust zonder eigenüjken tegenstand te
ontmoeten en met weinig verliezen. De
strijdmachten drongen onmiddellijk voor
waarts en bezetten vlug de stellingen,
die volgens het plan bezet moesten
worden. Daar werden sterke loopgraven
stellingen ingericht. De recht irvieugel
werd uitgebreid, terwijl de verbinding
met de linkervleugel van onze voor Sari
liggende troepen tot stand werd gebracht.
Onze nieuwe positie bedreigt de Turksche
landverbindingen met de uiteinden van
het schiereiland. De vijand bracht on
middellijk strijdkrachten tegen onze pas
gelande troepen in het veld, doch zijn
aanvallen werden gemakkelijk afgeslagen
met ernstige verliezen voor de Turken.
Deze nederlaag van den vijand stelde
onze troepen in staat nog verder hun
posities te bevestigen. De .vloot is ge
durende laatste dagen zeer aktiefgeweest.
Naar wij vernemen heeft het Prijzen-
hof te Hamburg inzake liet s.s. Medea,
dat, zooals bekend is, 25 Maart j.l. in
het Engelsche Kanaal met een lading
sinaasappelen naar Londen bestemd
door een Duitschen onderzeeër in den
grond werd geboord, de vordering der
Koninklijke Nederlandsche Stoomboot
Maatschappij en van de eigenaars der
lading in beginsel toegewezen, omdat
het bewijs, dat de lading niet voor eenig
orgaan der Britsche Regeering bestemd
was, naar het oordeel van het Prijzenhof
geleverd is geworden.
PARIJS. (Officieel.) Communiqué van
11 uur:
Op talrijke punten aan het front had
den geheelen dag een hevig artillerie
duel plaats. Onze batterijen hebben den
vijand zware verliezen toegebracht en
verscheidene vijandelijke versterkingen
beschadigd. Daar de vijand St. Die op
nieuw bombardeerde, deden wij de gas-
werken en de gashouders van St. Marie
aux Mines in de lucht springen. Een
Duitsche fabriek ten oosten van Munster
werd in brand geschoten.
PETROGRADO, 17 Augustus. (WEST-
NIK.) De bezetting van Waarschau bracht
niet de gehoopte overwinning voor het
Duitsche leger, dat daardoor in een
moeilijken strategischen toestand geraak
te. De militaire beschouwingen in de
bladen, geven te kennen, dat het Duit
sche leger op het oogenblik niet in staat
is een grooten slag te leveren. Het „No-
woje Vremja" wijst er op, dat net Duit
sche leger, dat opereert op den linker
oever van de Bug, in de richting van
Cliolm, sedert enkele dagen zijn opmarsch
heeft gestaakt, waaruit het besluit van
het algemeene strategische plan der Duit
schers te trekken valt. De laatste slagen
kostten den vijand 120.000 man.
Niet beter schijnt de strategische situa
tie van het Duitsche leger in de andere
sectors op het meer Zuidelijk gelegen
krijgstooneel. In plaats van zijn operaties
op het Oostelijk front zegevierend te
beiëndigen met de bezetting van War
schau en Iwangorod, zooals het Duitsche
generale staf hoopte, zien wij het Duit
sche leger nu niet oprukken naar Petro-
grado, maar opeengedrongen op den weg
van Brest-Litowsk, terwijl het op een
voor dat leger buitengewoon ongunstig
terrein even bloedige slagen af te weren
heeft, als op het westelijk front van
onze bondgenooten. Na de ondervonden
teleurstelling zullen de Duitsche troepen
in Vlaanderen wel moeilijk de keizerlijke
dagorde kunnen gelooven, waarin gezegd
werd, dat de oorlog in October een einde
zou nemen.
PARIJS, 17 Aug. (Part.) Naar uit
Athene wordt geseind, heeft Koning
Konstantijn het ontslag van het Ministe-
rie-Gounaris aangenomen. De heer Veni-
zelos zal Woensdag door den Koning over
den toestand geraadpleegd worden, men
twijfelt er niet aan of hem zal opdracht
tot de vorming van een nieuw Ministerie
gegeven worden.
WEEN EN. (Officieel.) Russisch oorlogs-
tooneel.
In de sterke vervolging van den onop
houdelijk wijkenden tegenstander zijn van
de K. K. troepen die onder het comman
do van luitenant veldmaarschalk von
Arzt tot Dobrinka (20 K.M. ten Z. W.
van Brest-Litowsk) voortgedrongen. De
Russische achterhoede die bij Biszazac
zich opstelde werd door de Hongaarsche
landweer geslagen. De door Aartshertog
Jozef Ferdind aangevoerde strijdmachten
trokken tegen Janow aan den Boeg op.
Generaal von Koevesz wierp den vijand
in de streek van Konstantinow over den
Bug terug. Ten Noorden van den bene
den Bug strijden de nauw aan de Duit
sche cavalerie aansluitende O. H. ruiterij
corpsen aan ons front bij Wladimir Wo-
linsk, en in Oost Galicie heerscht rust.
WEENEN, (Officieel.) Een van onze
Marine vliegtuigen wierp den 15en na
middags op de 4 forten van Venetië
bommen, welke alle uitgezonderd één
binnen de vesting ontploften. Van vijf
ter vervolging opgestegen vijandelijke
vliegers werden twee door ons machine
geweervuur gedwongen om te keeren en
te landen. Twee gaven de vervolging na
eenigen tijd op, waarbij de laatste vijan
delijke vlieger onze vliegtuigen tot in de
buurt van het eiland Istria, waar hij
zonder succes te behalen, moest omkeeren.
Ons machine vliegtuig is ondanks de hevige
beschieting door de vijandelijke oorlogs
schepen en forten weder behouden terug
gekomen.
Volgens een officieel Italiaansche com
munique is onze onderzeekoot U 3 op
den 12en in het zuidelijk gedeelte van
de Adriatische zee getorpedeerd. De 2e
officier en 11 man van den onderzeeër
werden gered en gevangengenomen.
Z. H. de Paus en de Krijgsgevangenen.
ROME, 17 Aug. (Reuter.) De „Osserva-
tore Romano" meldt, dat de moeilijkhe
den, die tusschen Engeland en Duitsch
land gerezen waren, tot aanzien van 's
Pausen verzoek tot uitwisseling van voor
den krijg ongeschikte verminkten, thans
zijn overwonnen. Engeland staat toe de
bemanning van onderzeeërs te behande
len als gewone krijgsgevangenen. Duitsch-
land heeft 's Pausen verzoek mede inge
willigd, de Britsche regeering betuigde
Z. H. den Paus haren warmen dank voor
diens bemoeiingen.
Marineuitbreiding in Noorwegen.
CHRISTIANIA, 17 Aug. (W. B.) De
Storthing nam in besloten zitting het
besluit, waarbij behalve de op 11 Augus
tus toegestane bedragen van 11.330.000
kronen ook de in 1914 bewilligde cre-
dieten van 1.441.000 kronen voor ver
schillende verdedigingsmaatregelen ge
bruikt zullen worden. Verder werd be
sloten de regeering te verzoeken een
wetsontwerp in te dienen om het nog
restende bedrag van 10.366.000 kronen,
plus renten, voor den bouw van twee
kustverdedigingsvaartuigen en een onder
zeeboot, en het eventueele overschot van
de op 6 Juli 1914 door de Storthing
aangenomen buitengewone weerbelas-
ting, voor nieuwen aanbouw voor de
marine te besteden. Vooropgesteld yvordt
echter, dat het genoemde overschot
slechts in zoover zal worden gebruikt
als noodzakelijk is, opdat het in 1912
voor vlootaanbouw bewilligde crediet
van 16.2 millioen in zijn geheel voor
zulken nieuwen aanbouw kan worden
gebruikt. De regeering wordt gemachtigd
tot nieuwen aanbouw van oorlogssche
pen, aanschaffing van mijnen en vlieg
tuigen voor de vloot biunen de grenzen
van dit bedrag voor zoover noodig wordt
geacht.
Amerikaansch vllegeskader voor Frankrijk-
France de Demain verneemt uit New-
York, dat „een belangrijke Amerikaansche
instelling" voornemens is, binnenkort
aan Frankrijk duizend vliegtuigen aan
te bieden, bemand door Amerikaansche
vliegers. Er is al 200,000 bijeenge
bracht en er stroomt nog steeds geld
toe.
Een beroep wordt gedaan op de stu
denten van de Yale- en Harvard-univer-
siteit om voor den duur van den oorlog
tot het vliegkorps toe te treden. De
duizend vliegtuigen zullen een afzonder
lijke afdeeling vormen in de Fransche
weermacht en na den oorlog naar Ame
rika terugkeeren om een soort leger
reserve uit te maken.
Pruisische verliezen.
De van 2 tot 14 Augustus uitgegeven
Pruisische verlieslijsten no's 290 tot en
met 301 vermélden de namen van 59.025
gesneuvelden, verwonden en vermisten.
Het tot nu toe op de dagelijksche Prui
sische verlieslijsten vermelde aantal ge
sneuvelden, verwonden en vermisten
bedraagt 1.700.594, Bovendien zijn er
182 Saksische, 242 Wurtenburgsche, 211
Beiersche verlieslijsten uitgegeven en 43
van de marine.
Mlnisterieele crisis in Griekenland.
ATHENE, 16 Aug. (Havas.) Zavitzia-
nos, aanhanger van Venizelos, is als
president van de Kamer gekozen met
57 stemmen meerderheid.
De regeering heeft haar ontslag aan
geboden.
WEENEN, 17 Augs. (Korr. Bur.) Het
departement van oorlog heeft bevolen,
dat alle arbeiders werkzaam in fabrieken,
die met het vervaardigen van ammunitie
en met het bewerken of vervaardigen
van treinmateriaal, morgen den 18en
Augustus, den 85en verjaardag van keizer
Franz Jozef, als een bijzondere feestdag,
vrijal zullen hebben.
Bij deze gelegenheid acht het departe
ment zich tevens verplicht, de bijzondere
plichtsbetrachting en den on vermoeiden
ijver van alle arbeiders te erkennen, die
de bewegingen der troepen door hun
arbeid helpen bevorderen.
Het gezenken transportschip.
De „Frankforter Zeitung" verneemt uit
Konstantinopel, dat het door een duikboot
getorpedeerde Engelsche schip van 10.000
ton van de Peninsular Co. ongeveer drie
duizend man versche troepen voor de
Dardanellen aan boord had.
De torpedeering geschiedde bij het eiland
Kos. Het stoomschip zonk in vier minuten.
Nader wordt uit Londen gemeld dat
het Engelsche transportschip „Royal Ed
ward" (11.117 bruto tons) Zaterdagmor
gen in de Aegeïsche Zee door een vijan
delijken onderzeeër getorpedeerd is.
Voor zoover tot op het oogenblik be
kend is, bevonden zich aan boord 32 mi
litaire officieren en 1350 man troepen.
Hierbij moet gevoegd worden de scheeps
bemanning van 220 officieren en man
schappen.
De troeoen waren voornamelijk verster
kingen voor de 29e divisie en onderdee-
len van het koninklijke militaire genees
kundige corps.
Volledige informaties zijn nog niet ont
vangen hoewel bekend is, dat ongeveer
600 man gered zijn.
De Koning van Polen.
De Times-correspondent te Petersburg
weet te vertellen, dat weldra de uitroe
ping van aartshertog Karl Stephan als
koning van Polen te wachten is. Oosten
rijk en Duitschland zouden het over de
keuze van dezen aartshertog eens zijn
geworden. De kroning zou plaats hebben
in de kathedraal van Warschau. Aarts
hertog Karl Stephan is de tweede zoon
van nu wijlen Aartshertog Karl Ferdi
nand. Hij is geboren in 1860 en gehuwd
met Prinses Maria Thnresia van Oos
tenrijk.
Zou dit niet een wat voorbarig bericht
zijn?
Het antwoord aan Oostenrijk.
WASHINGTON, 16 Aug. (Reuter.) De
antwoordnota van de Vereenigde Staten
aan Oostenrijk-Hongarije wijst er op, dat
Duitschland en Oostenrijk aan Engeland
munitie leverden tijdens den Z-Afrikaan-
schen oorlog, toen „niettegenstaande de
afsluiting wat den handel bel reft van een
der oorlogvoerenden Duitschland aan En
geland, den anderen oorlogvoerende, hon
derdduizenden KG explosiefstoffen,kruit
kogels, projectiels en wapens verkocht,
terwijl Oostenrijk eveneens dergelijk oo;-
logsmateriaal verkocht aan denz'elfJen
kooper, hoewel in minder hoeveelheid".
De nota gaat vergezeld van een staat
waarop de verkoopen van Duitschland
en Oostenrijk aan Engeland gedurende
den Z.-Afrikaanschen oorlog zijn aange
geven. De nota geeft te kennen, dat in
dien Duitschland en Oostenrijk hadden
geweigerd wapens enz. te verkoopen aan
Engeland „omdat zulk een verkoop feite
lijk inbreuk zou maken op den geest van
de neutraliteit, de O.-H. regeering thans
bijgevolg met meer recht van spreken
en krachtiger haar tegenwoordige stelling
zou kunnen handhaven
BERLIJN, 16 Aug. De Duitschers be
reiden een nieuwe wintercampagne voor.
Voor pelskleeren en bontmantels is rij.
Verwachting tot den avond van 19 Aug.
Zwakke tot matigen noordelijke tot wes
telijken wind. Meest zwaarbewolkt, waar
schijnlijk enkele regenbuien met kans op
onweer. Weinig verandering van tempera
tuur.
kelijk gezorgd. Er is hiervoor een bijzon
der uitdeelingsbureau opgericht, dat bui
ten het ministerie van oorlog omgaat.
BERLIJN, 16 Aug. De Przeglond
Wieczrny te Warschau deelt mede, dat
de Russen de inrichting van het ko
ninklijke slot te Warschau in 90 waggons
naar Moskou hebben gebracht.
Te Marseille is volgens de Matin een
schandaal aan het licht gekomen, waar
een bekend Marseillaansch koopman en
reeder, Mante geheeten, bij betrokken
is. Mante was voor iets meer dan de
helft aandeelhouder in een Duitsche ko
len-onderneming te Marseille, die-feite
lijk niet anders was dan een filiaal van
het „Deutsche Kohlen Depot te Ham
burg. Toen de oorlog uitbrak, bleef de
onderneming bestaan, omdat de meer
derheid van de aandeelen Fransch ka
pitaal vertegenwoordigde. De onderne
ming, die naar de Matin verder mede
deelt, verbonden was met de groote
Rijnlandsche en Westfaalsche kolensyn-
dicaten, had tot doel in de groote havens
over de geheele wereld kolen-opslag
plaatsen te vestigen, die in tijd van vrede
zoowel als van oorlog Duitsche schepen
van kolen moesten voorzien. Mante had
met de Duitsche onderneming een ge
heim contract, waarbij hij zich verbond
haar bij de eerste opvordering zijn aan
deelen terug te geven. Hij genoot jaar
lijks een vast inkomen. Toen deze feiten
bekend werden, werd er beslag op de
onderneming gelegd. Dat was op 6 Mei
Echter wijzigde de onderneming haar
naam en werd herdoopt tot Sociëté pro-
vencale des charbons, cokes et briquet
tes, en Mante teekende verzet aan tegen
het beslag leggen. Een uitspraak van net
hof te Aix heeft den 28 juli Mante in
het ongelijk gesteld, die voorgaf gehan-
teld te hebben als een goed Fransch-
man, die er slechts op uit was den invoer
van steenkool te bevorderen, waaraan
's lands verdediging behoefte had. In de
overwegingen van net vonnis wordt o.m.
gezegd, dat Mante al zijn best gedaan
neeft om de Duitsche strekking en het
Duitsche karakter van de onderneming
te behoudendat de raad van bestuur
daarvan uit Duitschers bestond, dat het
meerendeel van ziju agenten eu bedien
den eveneens van Duitsche afkomst wa
ren; dat hij hun op kosten der maat
schappij allerlei pretjes aanbood en niet
in gehreke bleef hen te nooden tot Duit
sche feesten om den keizer te verheer
lijken en „het grootere Duitschland t e
te juichen. Manie is voorts nog naar de
rechtbank verwezen, omdat hij handel
met den vijand gedreven heeft.
De Belgische „Legerbode" meldt:
Kardinaal Mercier is een reeks reizen
door België begonnen om de steden te
bezoeken welke het meest onder den
invloed van de Duitschers geleden hebben.
Hij heeft reeds Leuven, Namen, Andenne
en Dendermonde bezocht.
De tweede zoon van koning Albert,
de graaf van Vlaanderen, die 12 jaar oud
is, zal zijn opvoeding in Engeland ont
vangen. Hij zal de school van Eton bij
wonen, waar voorbereidend onderwijs
tot hoogere studiën wordt gegeven. Heel
waarschijnlijk zal de kleine Belgische
prins in het huis van dokter Lubbock
geplaatst worden, waar reeds prins Hen
drik, de derde zoon van den koning van
Engeland, zich bevindt.