0e Groote Oorlog. DE EEDSKWESTIE. Elfde Jaargang. Verschijnt eiken MAANDAG-, WOENSDAG- en VRIJDAGAVOND. Losse Oorlogsberichten. BUITENLAND. Abonnementsprijs p. 3 maanden voor Goes f0.75, daarbuiten f0.95. Afzonderlijke nummers 5 cent, dubbele bladen 10 cent. Advertentiën worden ingewacht op Maandag en Woensdag vóór half drie en Vrijdag vóór een uur 's namiddags. Kanfoor tf. d. Administratie: Ganiepoorfsfraaf C 2o9, GOES. Tel. interc.Directie no. 33. Redactie no. 97. Reclameberichten 25 Ct. p. r. Bij abonnement speciale prijs. Advertentiën van 15 regels ƒ0.50; iedere regel meer 10 Ct. Eenzelfde advertentie 3 X geplaatst, wordt 2 X berekend. Dienstaanbiedingen 5 regels voor 25 Ct. a contant. De abonné's op dit blad, in het bezit der door de directie uitgereikte polis, zijn, overeenkomstig de daarvoor vastgestelde Verzekerings voor waard en, GRATIS verzekerd tegen ongelukken voor: 1500 gulden bij verlies van beide handen, voeten of oogen. Voorts bij ongeneeselijke verstandsverbijstering I S0 jfl gulden bij gulden bij A jfl I verlies van een verlies 10U luU DU gulden bij verlies van een wijsvinger; gulden bij verlies van eiken anderen vinger. De uitkeering der bovenstaande bedragen is gewaarborgd door de „Hollandsche Algemeene Verzekerings-Bank" te Schiedam. Wegens overvloed van nieuws berichten heden geen oorlogsover zicht. Red. Binnenkort komt in de Tweede Kamer het voorstel der regeering in behandeling omi door een noodwet te bepalen, dat voor hen, die gewetensbezwaren hebben, het afleggen van den eed niet langer verplich tend is en zij bij het afleggen van ge tuigenis met een gewone belofte kunnen volstaan. Hiermede hoopt de regeering den vreemden toestand op te lossen, die door een paar uitspraken van den Hoo- gen Raad is ontstaan, vooreerst dat wie tot geen kerkgenootschap behoort, niet verplicht is volgens de wet den eed af te leggen, en vervolgens, dat wie tot geen kerkgenootschap behoort, niet in plaats van den eed een belofte kan sjellen en dus als getuige niet kan worden toegelaten. Wat er aan dit noodwetje zooal vast zit wordt door den Haagschen briefschrij ver van „De Tijd" klaar uiteengezet^ waar hij schrijft: „Dekwestie is ongetwijfeld moeilijk. Zij, die op godsdienstig standpunt staan, kunnen het oog niet sluiten voor het feit, dat het den voorstanders van de geheele afschaffing, ,van den eed in laatste instantie is te doen, om God te verban nen van het Staatsterrein. Het is bun een ergernis, dat de Staat, een beroep erkennend op,.God, daarmede God £eli er kent. Omgekeerd is er van godsdienstig standpunt alles tegen te zeggen, dat iemand, die niet gelooft, gedwongen \vordt tot een eed, die in zijn mond een gods lastering is en op grond van dien eed wordt geacht de waarheid te zeggen. Er valt echter nog meer in te brengen te gen het systeem der Regeering, dat, de getuigenis van den ongeloovige en die van den geloovige op één lijn stellende, van het afleggen van den eed ontstaat, wanneer men verklaart daartegen bezwaar te hebben. De Slaat vordert dus van hem, die geloovig is, meer dan van wie on- geloovig is én neemt den schijn aan, alsof die gelooft minder waarborg van betrouwbaarheid biedt. In den gedach- tengang van den ongeloovige, die dit sy- ysteern voorstaat, vervult God in dienst van den staat bij hen, die nog zoo onnoo- zel zijn om te gelooven, de 'rol van den zwarten knecht van St. Nicoiaas. Anders komt de zaak natuurlijk te staan, wanneer men, op het standpunt gich stel lend, dat niemand meer kan geven, dan hij heeft, van den geloovige den meer deren waarborg, dien hij door het afleggen van den eed verweg te geven, dankbaar aanvaardt, terwijl men, ten aanzien van den ongeloovige, die tot eigen schade het meerdere niet kan bieden, zich tevreden stelt met het beste, wat hij vermag te geven: een belofte. De Staat, die dit doet, behoeft dan niet, zooals het gevolg is van het arrest van den Hoogen Raad, een ongeloovige als. gemige af te wijzen, maar heeft zijn getuigenis te aanvaarden, doch niet als een verklaring onder eede. Elke getuigenis toch heeft een waarde in ver houding tot den waarborg, dien hij, door wien de getuigenis wordt afgelegd, geeft. Natuurlijk sluit dit niet uit, dat, als ge volg van andere omstandigheden en van andere getuigenissen, ook bij het aan vaarden van dit standpunt een verklaring van iemand, die haar onder eede aflegt, wel eens minder waarde kan hebben dan eene, die buiten eede wordt gedaan. Het betreft dus hier wel een terrein vol voetangels en klemmen, waarop pen zich niet kan wagen zonder den strijd tusschen geloovigen en ongeloovigen te doen ontbranden. Zelfs voor zooverre een deel van deze beide groepen, om redenen van opportuniteit niet elkaar denzelfden weg meenen te kunnen gaan, doem zij dat op ,zóó tegenovergestelde gronden, dat tusschen hen een botsing niet is te ver mijden." De briefschrijver bespreekt dan het voor stel Van Wijnbergen en zegt: „Indien de Katholieken in de Kamer een verwijt zou kunnen treffen, dan zou het m.i. veeleer zijn, dat zij den heer Van Wijnbergen te 'toeschietelijk deden zijn. Hij heeft een oplossing aan de hand gedaan, die, naar den eisch des tijds een definitieve beslissing van het eedsvraag- stuk uitstellend, tijdelijk den godlooche naars in het gevlei kwam. De moeielijk- heid is, dat volgens het arrest van den Hoogen Raad van de godloochenaars niet kan worden gevraagd een eed, dat de wet alleen toestaat den eed door een be lofte te vervangen aan de Doopsgezinden, die tegen den eed godsdienstige bezwa ren hebben, dat dus, omdat de godloo chenaars noch eed noch belofte kunnen afleggen, zij niet als getuigen kunnen wor den toegelaten. Welnu, zegt de heer Van Wijnbergen, laten wij bepalen, ter wille van den vrede, dat de godloochenaars voorloopig evengoed als de Doopsgezinden tusschen eed en belofte mogen kiezen, dat zij, dus den eed weigerend, de be lofte moeten doen en zich aa.n het geven van getuigenis niet kunnen onttrekken. Hij wil aan de godloochenaars geven, wat de Minister hun geven wil, doch op het beperkt terrein, waarop zij daaraan door de uitspraak van den Hoogen Raad be hoefte hebben. Aangenomen zelfs, dat, wat de heer Ort bij nader inzien moeielijk kan volhouden, een "beslissing yan den Hoogen Raad een verkregen recht zou scheppen, dat de wetgever tevens niet meer zou kunnen ontnemen, laat de heer Van Wijnbergen hun dit verkregen recht, doch breidt het alleen niet uit. Durft de heer Troelstra beweren, dat men, deze oplossing volgend, de minder heid tegemoet treedt, en haar wensch in de wet neerlegt? Moet hij eerlijk heidshalve niet veeleer erkennen, dat de heer Van Wijnbergen tot (ten uitersten rand der toegevendheid ging Of yvi© twij felt nog een oogenblik, of met dezen noodmaatregel de eed voor de godlooche naars voor altijd is afgeschaft? De Regeering en de meerderheid heb ben dan ook Vrijdag, onder den indruk van hunne numerieke macht op dat oogen blik een minimum van toenadering ge weigerd, toen zij1 over dit voorstel-V an Wijnbergen niet eens een paar dagen den ken wilden en de hand .van den heer Nolens, die alleen uitstel vroeg van een besluit om het wetsontwerp aan de orde te stellen, ruw a'fwees. Indien de tijd nog geen raad brengt, staan wij' dus aan den vooravond van een feilen politieken strijd." Eigen (telefonische en telegrafische) berichten van 9 Maart, 5 uur 's namiddags. Berlijn. Het groote hoofdkwartier meldt: Op den Loretteheuvel ontrukten onze troepen aan de Franschen nog 2 loopgraven, namen 6 officieren en 250 soldaten gevangen en veroverden 3 ma chinegeweren en 2 kleine veldstukken. In Champagne is het gevecht hij Souain nog niet beëindigd. Ten N.-O. van Mesnil werd een aanval waartoe de vijand zich ge reed maakte, door ons vuur verhinderd. In de Vogeezen maakte het weer de ge vechten moeielijk. De gevechten ten noor den van Munster en ten noordwesten van Sennheim duren voort. Ten oosten en ten zuiden van Augustow mislukten Russische aanvallen onder Zware verliezen voor den vijand. Ten noor den van Lomscha liet de vijand na een mislukten aanval 800 gevangenen in onze handen achter. In de voor ons gunstig verloopen gevechten ten noordwesten en ten noorden van Pragnitz maakten wij 3000 gevangenen. Russische aanvallen ten noorden van Rawa, noordwestelijk van Novo-miasto, hadden geen succes: 1950 Russen werden gevangen genomen. Parijs. (Officieel communiqué van gis terenavond 11 uur). In Champagne tracht- )te de vijand het bosch ten noorden van Perthes, dat gisteren door ons was ge nomen, te heroveren, doch hij werd te ruggeslagen. Bij onze tegenaanvallen heb ben wij terrein gewonnen en krijgsgevan genen gemaakt. Bij Perthes veroverden wij 500 M. loopgraaf. Tusschen Mesnil en Beauséjour verloren wij eenige Meters loopgraaf van het terrein dat wij gisteren hadden gewonnen, doch heroverden weer 100 M. Bij St. Mihiel kregen wij vasten voet in een loopgraaf, waar wij veel materiaal vonden. Londen (Off.) 4 marinevliegtuigen wierpen gisteren 11 bommen te Ostende op een Duitschen onderzeeër, die hersteld werd en 4 bommen op het Duitsche hoofdkwartier in het Kurhaus. De vliege niers keerden ongedeerd op hun post terug. Petersburg (Off.) Op 7 Maart heeft de Zwarte Zeevloot 4 plaatsen beschoten, de vijandelijke batterijen doen zwijgen en 8 stoomschepen en 1 groot zeilschip tot zinken gebracht. Petersburg. (Off.) In de streek van Soe- walki deed de vijand tegenaanvallen. Wij zetten ons offensief voort. Aan den lin ker Weichseloever beginnen wij. tegen aanvallen. In de Karpathen trokken de Oostenrijkers zich terug. In de streek van Klause vielen wij een kleine vijandelijke colonne aan, die ons wilde omsingelen; een der bataljons gaf zich geheel aan ons over. Petersburg. Het bombardement van Zoungouldak heeft op verschillende plaat sen in de stad brand veroorzaakt. Een gra naat trof den kruiser „Olmar" en veroor zaakte brand, die spoedig werd gebluscht. 3 man zijn zwaar gewond. Het gat is gestopt. Constantinopel. (Off.) Drie bataljons Engelsche troepen, die langs de Karun trachtten op te rukken leden op 3 Maart in de streek van Akvaz een nederlaag en werden gedwongen tot de vlucht, 400 dooden en gewonden en tal van gevan genen in onze handen achterlatende. On der de gesneuvelden is een Engelsch ma joor en 4 officieren. De vijand vluchtte naar de schepen bij Barber. De burgemeester van Antwerpen heeft, naar we in de „N. R. C." lezen, in een manifest bekend gemaakt, dat die autoriteiten zich bij hem beklaagd heb ben over optochten van kinderen, evenals over het beschadigen van aanplakbrieven. Herhaling van dergelijke feiten zou voor de geheele bevolking zware straffen na zich kunnen sleepen. Tevens herinnert de burgemeester eraan, hoe samenscho lingen van meer dan 5 personen ver boden zijn; merkt hij op, dat het ge hoorzamen aan de dienaangaande ver strekte verordeningen niets afdoet aan het gevoel van eigenwaarde en van vader landsliefde der bevolking en brengt hij ter kennis van de gemeentenaren, dat het aanplakken van schimpschriften en spotprenten eveneens voor de stad en haar bewoners zeer ernstige gevolgen kan hebben. De toestand in België De correspondent van „De Maasbode" seint uit Bergen op Zoom, dato 9 Maart: De kapelaan van Belgisch Putte kwam heden bij toeral op Nederlandsch grond gebied. Toen hij wilde terugkeeren werd hij daarin door den Duitschen grenswacht verhinderd. Wat men ook deed de Bel gische kapelaan moest op Nederlandsch grondgebied blijven. Blijkbaar zijn de Duit- schers ten opzichte van geestelijken, ad vocaten en notarissen zeer streng gewor den. De gemeente Antwerpen is een boete van 50.000 francs opgelegd, wijl enkele plakaten, waarin Hindenburg's victorie werd gemeld, waren afgescheurd. De café's moeten weer om 8 uur ge sloten zijn. Eerstdaags zal te Antwerpen een vei ling plaats vinden van militaire auto's bij de hangars van de Vlaamsche Kaai. De opbrengst moet echter minstens 72.000 Mark bedragen. Uit Oostburg wordt aan dat blad het volgende gemeld: Met toelating van het Dnitsch bestuur rijden thans in de Vlaanderen de treinen en trams weer op de volgende lijnen: lo. GentOostackerZaffelaereLoke ren. 2o. GentLoochristij. 3o. GentBas- sevelde. 4o. HammeMoerzekeBaas rode. 5o. GentWetterenHamme. Naar aan „De Tijd" wordt gemeld, is aan de stad Lier 1000 francs boete opge legd wegens baldadigheid der jeugd tegen Duitschers en hun aanplakbiljetten. De Duitschers in België. MAASTRICHT, 7 Maart. (O.V.) Sinds eenige dagen passeeren |er zeer talrijlkct treinen met soldaten door Aken op weg naar het Westelijke oorlogstooneel. Door dezelfde stad voer een trein met vernield Duitsch geschut van het Argon- nerwoud, 'benevens een trein met ruim 200 soldaten van de Yserlinie, die tenge volge van het aanhoudende slechte weder aan typhus lij-den. (Maasbode.) De Duitsche onderzeeërs op de Belgische kust. BERGEN-OP-ZOOM, 7 Maart (O.V.) Wij vernemen hit betrouwbare bron ,dat zich thans te Zeebi'ugge (een 12-tal Duitsche onderzeeërs bevinden, welkte pier spoor daarheen zijn vervoerd. De ongehuwde Belgen tusschen 18—25 jaar opgeroepen. HAVRE, 4 Maart. (Van onzen bijzonde ren correspondent.) Koning Albert heeft op voorstel van den ministerraad, de wet onderteekend, waarbij alle Belgen tusschen 1825 jaar, die vóór 15 November 1.1. ongehuwd waren, onder de wapens wor den geroepen. Bij: deze wiet wordt aller eerst heel het leger voor den duur van den oorlog onder da wapens gehouden, n.l. de reeds onder de wapens zijnde en opgeroepen militie-plichtigen, alsmede de vrijwilligers. De onder-de-wapenen-roeping der vóór 15 Nov. ongehuwde Belgen tus schen 1825 jaar betreffen do lichtingen 1910, 1911, 1912, 1913, 1914, 1915 en 1916, d.w.z. degenen, die geboren zijn tusschen 1 Januari 1890 en 31 December 1896, die nog niet onder de wapens zijn en die zich tijdens en na de afkondiging iii het gedeelte van West-Vlaandieren be vinden, dat niet door don vijand thans is bezet, of op- Fransch of Britsch grond gebied verblijven. (Belgen, jn Nederland verblijvende, 'behoeven du:s blijkbaar niet aan den oproep- gevolg te geven; de w-et spreekt alleen van het onbezette deel van West-VIaanderen, Frankrijk en Engeland.) Vrijgesteld zijn dogenen, die reeds vóór den oorlog werden ontheven van den dienst wegens lichaamsgebreken, voorts de onder dienst afgekeufden van vóór den oorlog, en dengenen, die tijdens den oorlog taiet geschikt voor den dienst zijn bevonden. Verder zijn vrijgesteld degenen, die geen 1 meter 40 meten, alsmede de genen van -de lichtingen 1910 tot en met 1914, die vóór 15 November 1.1. gehuwd waren. De aldus vrijgestelden zullen zich toch ook bij de betreffende autoriteiten, Belgische consuls enz., moeten aanmel den, om een eed af te leggen, dat zij buiten den oproep vallen. De wet zal onderworpen worden aan het votum der Kamer, wanneer deze kan bijeenkomen. (De Tijd.) De Duitschers in Constantinopel. WASHINGTON, 8 Maart. (O.V.) De Re geering te Berlijn heeft die ts Washington verzocht de Duitschei belangen te behar tigen, indien do bondgenooten de stad bezetten. (Maasbode.) De Zeppelins. GENÈVE, 8 Maart. (O.V.) Uit Friedrichs- hafem wordt gemeld, dat graaf Zeppelin daar is aangekomen ten einde zoo spoe dig mogelijk twee luchtschepen te bou- Welk weder zullen wij hebben Verwachting tot den avond van II Maart: Matige, tijdelijk wellicht krachtige noord westelijke tot westelijken wind, zwaar bewolkt tot betrokken lucht. Waarschijnlijk regen of sneeuwbuien Weinig verandering van temperatuur wen ter vervanging van die, welke zijn verloren gegaan. Naar uit Keulen gemeld wordt, werd tijdens' den laatsten storm de Zeppelinhal zwaar beschadigd. Een luchtschip werd vernield en een ander bekwam ernstig'a schade. Verscheidene soldaten warden gewond. BlüIiUIË. Ontploffing te Antwerpen. Van de grenzen wordt gemeld, dat gis terenmiddag om 3 uur een ernstige ontploffing plaats had te Antwer pen in het arsenaal, meer bekend onder den naam van P y r o t e c h n i e k, nabij de Harwichbooten gelegen. 14 menscheri werden gedood en 70 gewond; meest allen Duitschers, behalve twee Belgen, die toen zij voorbij gingen, door de ontploffing ge dood werden. De gewonden- -werden met Duitsche ambulanceauto's naar het zieken huis vervoerd. Alle ruiten van de hui zen in den omtrek zijn gesprongen. FlllIIëEJI. HetHuisvanAfge vaardigden. BERLIJN, 9 Maart. (W.B.) Het Huis van afgevaardigden hoeft heden de bsgrooting in derde lezing aangenomen. De sociaal democraten stemden tegen. De Polen en Deenen onthielden zich. OKI kKËIILAJIil. Kabinetscrisis. De oogen der oorlogvoerende partijen zijn gevestigd op Griekenland en men vraagt zich af, welke partij dit land zal kiezen, als het zijn onzijdigheid opgeeft. De regeering met Venizelos aan het hoofd is op de hand der entente-mogend- heden (Frankrijk, Engeland, Rusland), de )koning als zwager van keizer Wilhelm, gaat voor Duitseligezind door. Thans heerscht er een ministercrisis. Blijkens de berichten in de bladen heeft Zaimis reeds voor het vormen van een nieuw kabinet en daarmede het aanbin den van den openlijken of bedekten strijd met Venizelos bedankt. Gounaris zal nu de moeilijke taak op zich nemen om te trachten een kabinet te vormen. En dat is dan nog slechts de eerste faze van den strijd tusschen de partij des konings, die den strijd niet wil en de partij van Venizelos, die een deelnemen in den strijd aan de zijde van Engeland, Frankrijk en Rusland voorstaat. Aangezien Venizelos' populariteit groot is, is wellicht do kabinetscrisis een come- dievertooning, door den koning gewild en toegelaten, om zoodoende tegenover zijn zwager Wilhelm de bewijzen tehebben niets onbeproefd te hebben gelaten, ten einde Griekenland's neutraliteit te be waren. Nader melden de morgenbladen van heden ATHENE, 9 Maart. (W.B.) Het blad van Venizelos „Patris" wenseht oprecht, dat de beslissing van den koning niet ten nadeele van het volk zal uitvallen. Andere bladen wijzen er op, dat Venizelos niet alleen met den koning, maar ook met het volk van meening verschilde. Het volk wenschte geen oorlog, vooral- wijl geen_bepaalde beloften waren gedaan en geen "bepaalde waarborgen waren ge geven. Het blad „Chronos" zegt: De rol van den koning is, zijn onderdanen niet de rol van Canadeezen en Indiërs te laten spelen.

Krantenbank Zeeland

Nieuwe Zeeuwsche Courant | 1915 | | pagina 1