NOORD-BEVELANDS
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD
Oorlog of Vrede?
Boekhoudbureau voor Noord-Beveland
Verdediging der cultuur
No. 2528
Zaterdag 19 Mei 1951
54e Jaargang
Geeft allen aan de collecte voor het
Rode Kruis, die gehouden zal wor
den op het gehele eiland van 21 Mei
tot 3 Juni
inrichten, bijhouden en controleren
van boekhoudingen
Verzorgen van alle voorkomende
belastingaangiften
DRUK EN UITGAVE A. G. M. MARKUSSE TE WiSSEKERKE
TELEFOON No. 308 - GIRO No. 32622
Abonnementsprijs f 2.00 per jaar. - Franco per post f 3.50. - Advertenties 5 cent per mm - 2100 betalende abonné's
Wat zal het worden? Geen mens die
het weet. Laten wij in elk geval nu het
Nederlandsche Roode Kruis helpen zich
paraat en sterk te maken, zowel voor
oorlogs- als voor zijn vredestaken, waar
van het doel is lijden en leed der men
sen te verzachten. Er kunnen omstan
digheden ontstaan waarin alleen nog
het Rode Kruis hulp kan bieden en
contact kan onderhouden met vader
land en familie
Het bestuur der afdeling Noord-Beveland
door dr P. H. Ritter
Professor Polak heeft een reeks
van artikelen geschreven in de
Nieuwe Rotterdamse Courant, waar
van de hoofdstrekking is, dat de in
spanning van ons militair te ver
weren tot zin heeft de verdediging
van onze cultuur. Welnu, zo zegt
hij, wanneer wij onze cultuur willen
verdedigen, dan moeten wij dat niet
alleen met de wapenen doen, maar
wij behoren ook door andere, gees
telijke middelen onze cultuur te ver
sterken. De Nederlandse Federatie
van Beroepskunstenaars heeft de
gedachte van prof. Polak terstond
overgenomen. Zij pleit voor behoud
en verhoging der kunstsubsidies. Zij
wenst, dat een nederlands cultuur
fonds het vrije, wetenschappelijk
onderzoek en het weer functioneel
maken van de kunst zal bevorderen.
Het bericht van deze cultuuractie
der Federatie verscheen in dezelfde
courant, waar een lange lijst van
bezuinigingen op cultuurwaarden
werd gepubliceerd die minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen bij de Tweede Kamer heeft in
gediend. Het vrije, wetenschappelijk
onderzoek ondergaat daarbij een
aderlating van f 75.000. Hetgeen
misschien in de omstandigheden die
wii beleven nog erger geacht kan
Ontvangen pracht sortering
Blauwe en grijze
Werkkielen
Blauwe en grijze
Werkbroeken
Prijs naar kwaliteit
W. DINGEMANSE
Textielhandel, Colijnsplaat.
worden is, dat aan alle kanten wordt
besnoeid op allerlei praktisch en
onmiddellijk noodzakelijk cultuur
werk, als subsidies aan middelbare
scholen voor techniek en nijverheid,
op lagere nijverheidsscholen voor
jongens, op huishoudelijke voorlich
ting ten plattelande, op scholen voor
maatschappelijk werk.
Het loopt in de tonnen. Het leger
cultuurverdedigers dat zich tegen
over de bezuinigende minister be
vindt, vraagt meer dan tonnen. Het
rekent uit, dat er millioenen te halen
ziin uit een verhoogde vermakelijk
heidsbelasting, dus uit indirecte be
lastingen, dus uit nieuwe fiscale be
zwaringen.
De eerste vraag, welke oprijst is
deze: moeten wij de cultuurwaar
den kopen voor een nog grotere
belastingdruk op de bevolking? Het
gevolg daarvan zou wezen een nog
grotere uitputting en daardoor een
nog grotere verlamming van het
particulier initiatief dat zich inspant
ten bate van kunst en wetenschap.
„Ja maar", roept dr Bolkestein,
de oud-minister van onderwijs uit:
„de kunst is het meest kwetsbare
deel van de nederlandse cultuur en
zij is geen luxe, zij is levensbrood 1"
Wij bevinden ons in een net van
eenzijdigheden. Aan de ene kant
wordt met het domme potlood be
zuinigd op allerlei onderwijs-instel-
Iingen, die van practische beteke
nis zijn voor de economische weer-
baarmaking van ons volk, aan de
andere kant wordt gepleit voor ver
hoging van subsidiëringen, die zon
der onmiddellijk economisch resul
taat zijn en wil men geestelijk voed
sel geven aan een volk, dat zijn
boterham niet beleggen kan.
Er zijn twee gevallen mogelijk.
Of wel, men moet zeggenalle gel
den, die uit de bevolking worden
geheveld behoren besteed te wor
den aan de economische weerbaar-
making en de militaire verdediging
en dan moet men verzaken van de
bevrediging der sociale en cultuur
verlangens, öf wel men moet de
staat, die ondanks de zware belas
tingdruk over povere middelen be
schikt, zijn taak naar evenredigheid
laten verdelen over de gebieden, die
hij heeft te verzorgen. Maar dan moet
tegen het buitenland gezegd wor
den: „Wij kunnen militair niet ver
der gaan" en tegen de subsidie-aan
vragers: „Wij kunnen niet meer ge
ven dan wij hebben, dus wij moe
ten een grens trekken door uw ver
langens". Men kan een volk niet
laten bezwijken onder de militaire
druk van het buitenland. Maar men
kan ook nimmer het volk boven
draagkracht bezwaren, en hoge ide
alen verwerkelijken uit zijn armoede.
Wij hebben een open oog voor
de nood der kunstenaars. „Zij kun
nen niet wachten, geen dag en geen
nacht". In het aanzicht van die nood
DEZE WEEK
250 gram fijne koekjes
100 gram meikersen of
125 gram gele bonen
samen voor slechts
85 cent.
W. DINGEMANSE
Levensmidd.bedrijf, Colijnsplaat.
eenvoudige fresco aan te brengen
in een woning.
Er is een vraag, die aan de sub
sidiëring door de staat van kunst
en wetenschap vooraf gaat. Is de
nationale cultuur, is het besef van
het voikseigene, is het tot gelding
brengen van de nederlandse waarde
uitsluitend afhankelijk van de bloei
van kunsten en wetenschappen?
Hoezeer wij de waarde dezer cul
tuurgoederen hoog schatten, er is
één waarde, die nog belangrijker is.
Het handhaven van de nationale
karaktereigenschappen, van de na
tionale deugden, van het nationale
landschap. Als wij onze aard ver
loochenen, dan ondergraven wij de
basis van onze cultuur. En de
schoonste kunst, de scherpzinnigste
wetenschap is dan buiten staat ons
van het verval te redden. Wij krij
gen de indruk, dat het zedelijk peil
van het nederlandse volk, hoewel
het in het algemeen nog gezond is,
N. Houterman, Nieuweweg A 1c, Colijnsplaat
Lid Ned. Coll. van Belastingconsulenten
zouden wij hulp van de staat aan
de kunst willen bepleiten, ofschoon
wij staatszorg op dit gebied op zich
zelf geen aanbevelenswaardig be
ginsel achten.
Men moge de oplossing vooral
zoeken in het geven van opdrach
ten. Zo bespaart men een der edel
ste cultuurstanden de vernedering
en volgt men een sociaal gewet
tigde methode. De kunstenaars zul
len daarbij hun al te individualis
tische stemming moeten bedwingen
en bereid moeten zijn te werken
iri sociaal verband. Welk een prach
tig werk zouden bijvoorbeeld onze
beeldende kunstenaars niet kunnen
verrichten wanneer men hen in de
woningbouw betrok! Het inrichten
van interieurs, het kiezen van kleu
ren, in de woning de blijheid te
brengen die de moderne mens zozeer
van node is. Als onze kunstschil
ders daartoe in staat gesteld wer
den, hoezeer zou hun aesthetische
roeping dan sociale vruchtbaarheid
krijgen. En als Rembrandt het niet
beneden zich achtte portretten te
schilderen op bestelling, dan be
hoeven de schilders van heden het
niet beneden zich te achten een
zichtbaar begint te dalen. Corruptie
verschijnselen zijn aan de orde van
de dag. De huwelijksmoraal begint
te verslappen. Dit Nederland is het
Nederland onzer vaderen niet meer.
De verminking en verbastering van
onze taal neemt hand over hand
toe. Wij menen, dat kunst en we
tenschap alleen kunnen bloeien,
wanneer zij geënt worden op de ze
delijke levensinhoud van een volk.
Niet het subsidie, maar de volks
kracht is het hoofdwapen van de
cultuurstrijd.
Ten aanzien van subsidies aan
de kunst doet zich een moeilijkheid
voor, die niet onbesproken mag
blijven. Door subsidies te aanvaar
den, bindt de kunst zich aan de
staat. In ons land zal de staat geen
politieke voorwaarden stellen. Wij
hebben gelukkig nog geen staats
kunst met een voorgeschreven rich
ting, zoals dat in nazi-Duitsland het
geval was en zoals het huidige Rus
land van zijn kunstenaars eist. Maar
als de staat subsidies en bekronin
gen instelt, dan heeft hij ons inziens
