Vreugde om S.WIENER&C Oranje. WEERBERICHT. UEMENGD NIEUWS, NUMMER 1. TWEE BLADEN. MAANDAG 3 JANUARI 1938. EERSTE BLAD. 181e JAARGANG. MIDDELBURG >1 toumciHfo ELBURGSCHE COURANT Dagblad Voor Middemurg, Goes en agent schap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per kwartaal Week-abonn. in Middelburg en Goes 18 ct. p. w. Advertentiën 30 ct. per regel, ingez. mededeelingen 60 ct. p. r. 8ij contr. voor beide veel lager; tar. op aanvr. 22* GOESCHi COUBANT^ Uitgeefster: Naamiooze Vennootschap „De Middelburgsche Courant"; Bureaux: Lange Sint Pieterstraat te Middelburg. Telefoon: Redactie 269, Administratie 139 Postrekening no. 43255 Kantoor te GO EIS: Turfkade, telefoon 17. Aangesloten bij het Bureau voor Publiciteitswaarde der Vereeniging de Nederlandsche Dagbladpers. Familieberichten en dankbetuigingen 1 regels f 2.10, elke r. m. 30 ct. -Rubriek „Kleine Advertentiën", ten hoogste 6 regels, a 75 ct. bij vooruitbetaling Adv. met „Brieven" of „Bevragen bureau dezer cou rant" 10 ct. extra Bewijsnommers 5 cent. Wilt nu tsaem Vreught bedryven Het moet een groote verrassing ge weest zijn voor de Gedeputeerde Sta ten der versch llende gewesten, die de Republiek der Vereenigde Nederlanden vormden, toen zij in Maart van het jaar 1772 een missive ontvingen van „Zyne Doorlugtigste Hoogheid de»(n) Heer Prince van Orang en en N.assauw, Erf stadhouder, Capitein en Admiraal-Ge neraal der Vereenigde Nederlanden", waarbij htm medegedeeld werd, dat zij de vrouw opnieuw in blijde verwachting verkeerde. Zij, Gedeputeerden, laten geen tijd verloopen, maar sporen de onder hen tessorteerende regeerings- colleges aan, om n de kerken gebeden te doen opdragen voor de vorstelijke yrouwe, des Erf-Stadhoudprs „Hoogst dierbare Gemalin." Een- exemplaar de zer aansporing ligt in copie vóór mij. - Jdet is die van Gedeputeerde Staten van Friesland en ger cht tot de stede lijke en grietenij-besturen van dat ge west, die naar de zede dier dagen worden aangesproken als „Edele, Ves te, Lieve, Bezondere!" De „Bedienaars des Goddelyken Woordsrv zullen van de „Predikstoelen'God smeeken, de Vorst n in goede gezondheid te bewaren en haar „ene voorspoedige en ge- wenschte verlossing te vergunnen", „opdat in Nederland nimmer Voor standers van Vrijheid en Godsdienst uit deezen Stam der >Helden ontbreken." In Augustus, deVi 29en der maand, volgt een tweede rondschrijven van Gedeputeerde Staten. De blijde gebeur tenis, waarop men als op een schoon toekomstbeeld gestaard had, heeft den 24en plaats gehad. Een prins 's gebo ren en de jubel gaat door het land. De missive is wat langer; de blijdschap is zóó groot! Opnieuw worden er gebe den voorgeschreven, nu van „lof en prijs", en God gesmeekt den jonggebo rene eenmaal „te doen verstrekken tot een gelukkig Bestierder en kloekmoedig Beschermer; ja Hoogst Denzelven waar- d'g Jte) maaken, den onstervelyken Naam v,an Nassauw Oranje, en de roexnryie luister der hooge Stamhuij- sen, waaruit (hij) gesproten is: God bekrone Hem met langheydt van daa- gen, met voorspoed en eère". Het kind, Willem Fredderik, dat ge boren is, is de zoon van stadhouder W Hem V en van prinses Frederika So phia Wilhelmina van Pruisen, Het was hun tweede kind; het eerste was twee jaar eerder geboren, een meisje, dat Fredrica Louise W lhelmina gedoopt was. Men kan de landsvreugde begrij pen, mui er een prins, een vermoedelij ke stadhouder, aan het prinselijk ge zin en aan het volk yan de Republiek geschonken was. Een Amsterdammer, die „artiste" en „art'san" tegelijk was, de tooneelspeler en schoenmaker An tony Spatsier, geeft g'oed uitdrukking aan de blijdschap des volks, wanneer hij dicht; 'k Zie de Faam, het snel gerucht, Komt van 's-Gravenhaag gevlogen, Door het dundoek van de lucht! 'k Hoor de vlugge kleppers snuiven, D e, vast knabblende op den stang, Vliegend door de duinen stuiven, Opdat elk die vreugd erlang, Die de Volken zal doen horen, Dat hun is een Prins geboren! Aan het eind van zijn ged cht wenscht dan de poëet, dat het kind, „noch jong en teder", opgroeie „als een Libanon- sche ceder", tot zijn roem, in 't goud geprent, ook den Naneef zijn bekend. Welnu, aldus is inderdaad geschied. Spats'er wist het niet en kon het niet weten, en de Gedeputeerde Staten evenmin, dat dit kind geroepen was tot het bestijgen van een koninklijken troon; dat hij in 1813 Souverein Vorst der Nederlanden en in 1815 Koning der Nederlanden zou worden; de eerste Kon ng van Nederland: Willem I. J.aren van moeite en strijd van smaad en onderdrukking zullen daaraan voorat moeten gaan: de Nederlanden zullen aanget.ast worden door den Franschen revolutie-geest; Fransche tfoepen zul len door juichende en om den vrij heidsboom dansende Nederlanders wor. den ingehaald; de Nederlanden zullen onder een Franschen vorst, nadat de Oranje's naar het buitenland zijn ge weken, met nog slechts een schijn van onafhankelijkheid blijven bestaan, tot dat ook die schijn verdwijnt en net land ngelijfd wordt in het Fransche keizerrijk. Wie had dat alles kunnen voorzien, zelfs kunnen vermoeden in Augustus 1772? Maar om een oud woord te ge bruiken „de weerhaan van de kans zeer lichtelijk kan verkeeren". Hij keerde voor Nederland, ten kwade eerst, ten goede daarna. Stadhouder Willem V zal die stij ging van den zoon n et beleven. Maar hij zal andere vreugden smaken. Hem overkomt, wat nog geen Oranje mocht te beurt vallen, dat een kleinzoon op groeit onder zijn voortdurend waak zaam oog. Twintig jaar na de geboorte van Willem Frederik schenkt de vrouw van dezen, prinses Frederica Lou sa Wilhelmina van Pruisen, het leven aan een zoon: WiUem Frederik George Lodewijk; op negentienjarigen leeftijd was de vader gehuwd. Nu, in 1792, zijn drie geslachten de dragers van den Oranjenaam: grootvader, va der en zoon. Het feit was merkwaardig genoeg om luid vermeld en bezongen te worden. De Republ ek had nog nim mer „in dat Geslagtgezien, dat „een Grootvader eenen Kleinzoon" beleef de en wat voor een! Het officieele ge- boortebericht spreekt van „een welge schapen en alle teekenen van gezond heid medebrengenden Prins". Bilderdijk bez ngt den „doorluchtig(en) Zuigling, vrucht van liefde en huwelijkszegen"; hij spreekt hem toe: Lief Spruitjen, Neerlands hoop en bloed van zoo veel helden! Wel hem, wiens Heldentoon uw deugden eens zal melden! Uw deugden, door God zelv' uw stamhuis ingeplant, En voorverordend tot het heil v,an 't Vaderland! Niettegenstaande den ernst der tij den een .ronkende orkaan" kan volgens den dichter het vorstelijk kru èn kan Nederland gerust zijn: Uw dierbre Grootvaar staat aan 't schuddend Staatsroer p,al. En op zijn zorg gerust ducht Neêr- land schok noch val! Het prinselijk kind blijft ons 't onderpand, dat God ons niet begeeft: Want Neerland kent geen nood, zoo lang Oranje leeft! Helaas; de werkelijkheid was .an ders; de harde noodzaak maakte,, dat reeds drie jaren later het stadhouder lijke gezin naar Engeland de wijk n,am; het gebied der Republ ek was over stroomd van Fransche troepen. Gene raal Pichegru weigerde Oranje te er kennen en met den stadhouder te on derhandelen, En moeilijker dan ooit zou het geweest zijn te voorspellen, dat ook dit, op Sint Nicolaas van 1792 geboren kind, eenmaal Konng van Ne derland zou zijn. En tóch, en tóch zou het geschieden. Wanneer de vernedering onder Fran sche overheersching voorbij is, wanneer Lodewijk Napoleon verdwenen is, wan neer „de Keizer" wankelt en valt, mede door de bij Qitatre Bras geble ken milita're bekwaamheden van den in 1792 geboren Prins van Oranje, dan komt de kentering, dan komt sterker het nationaal bewustzijn terufj, dan schaart Nederland zich weer om Oran je, Erasmus waagt er zijn grijzen bron zen kop aan om de oude beminde kleur te dragen. Ernstige mannen bere den het herstel, de bevrijding, voor en Ne derland heeft weer zijn Oranjevorst in Willem I, zoon van stadhouder Wille V, Bilderdijk kan nu, en met recht en naar des volks ziel, zingen: Holland groe't weer! Holland bloeit weer! Holland's naam is weer hersteld! Het koninkrijk der Nederlanden was geboren. De oude Republiek, vergroot met de Zuidelijke Nederlanden, vormde zijn grondgebied in Europa. De „Groot vaar" van 1792 heeft het niet meer mo gen aanschouwen. Zijn zoon en zijn kleinzoon zetten de dynastie voort en het schijnt naar menschelijke berekening dat zij gewaarborgd is voor een lange toekomst. De verwachting wordt nog versterkt, wanneer een jaar nadat kroonprins Wil lem in het huwelijk is getreden met An na Paulowna, grootvorstin van Rusland, dochter van Tsaar Paul I, de blijde tij ding uit Brussel over het Koninkrijk der Nederlanden vaart, dat het kroonprin selijk paar een zoon is geboren: Willem Alexander, Paul, Frederik, Lodewijk. In het'paleis te Brussel, waar afwisselend met Den Haag de verblijfplaats van den Koning was, zag hij den 17en Februari 1817 het levenslicht. Die geboorte, de Langs de straat van „straks" komt men aan het huis van „nooit". geboorte van den eersten Oranje onder den nieuwen staat van zaken, de ge boorte van dezen koninklijken prins, gaf aanleiding tot hoog oplaaiend vreugde betoon. Opnieuw waren er de gelukkige grootvader en vader; doch nu was de grootvader Koning van een Rijk, waar van de toekomst hecht gewaarborgd scheen en dat den steun had, of scheen te hebben van Pruisen, Rusland, Oostén- rijk, Engeland en Frankrijk. De feest vreugde was geweldig; zinneprenten (waarvan één ons leert, dat de prins 's avonds om kwart vóór elf geboren is) overstroomden het land; dichterlijke ontboezemingen, bij de el af te nieten, circuleerden. In den Brusselschen schouwburg werd een pantomine opge voerd: De geboorte van den Zoon van Mars en Flora. Tollens is ontzaglijk van nationaal enthousiasme of smeltend van teerdere aandoening. Hij beveelt de vlag gen „van de stengen te wapperen" en tot de kanonnen zegt hij: „Brult kartou wen, buldert luid", maar even later snikt hij: Zie ons, God! bij 't wiegje zijgen. Zie het aan met vadermin: Neerlands hope rust er in, Laat er Neerlands heil uit stijgen! Neerland roept U knielend aan! God verhoor een stillen traan. Op een feest te Brussel, gegeven door den gelukkigen vader, hield de sym boliek hoogtij. Een kleine Cupido ont popte zich uit eén oranjeboom en de lof van de jeugdigé moeder werd hemel hoog geprezen. Zoo ooit een koninklijk kind met vreugde was begroet, was het dit, dat later als Willem III zou regee- ren. Omringd door vader en grootvader en mannelijke Oranjes scheen het het symbool te zijn van een geslacht, dat met gerustheid de toekomst kon tege moet gaan. L'oranger fleurirait! W e mocht daaraan twijfelen? Wie mocht daaraan twijfelen! In 1817 is Neerland's koning, Willem I, vijf en veertig jaar oud. Zijn zoon, de kroon prins (de latere Willem II) vijf en twin tig. En het pas geboren prinsje, dat op twee en twintigjarigen leeftijd in het huwelijk zal treden met Prinses Sophie van Wurtemberg, zal drie broers heb ben (de prinsen Willem Alexander, Wil lem Frederik Hendrik en Willem Ale xander Ernst Frederik Casimir) en zal vader zijn van drie zoons: Willem, Mau- rits en Alexander. Een krachtige Oran jeboom, forsch getakt en vol beloften voor de toekomst! Doch mit des Geschickes Machten Ist kein ew'ger Bund zu flechten Und das Unglück schreitet schnell. Zoo zien we slag op slag dien boom zijn takken verliezen. Wanneer in den zomer van 1877 Koningin Sophie sterft, zijn er nog twee zoons in leven: kroon prins Willem en prins Alexander. De eerste sterft in 1879, het jaar waarin ook des Konings broeder Prins Hendrik kin derloos sterft. Prins Alexander, wiens bestijging van den troon reeds sedert jaren tot de onwaarschijnlijkheden be hoorde, bleef alleen over. Wat zou er moeten gebeuren, zoo de reeds oud wor dende Koning zijn hoofd ter eeuwige ruste zou leggen? In datzelfde jaar 1879 echter, dat zooveel rouw bracht over het Oranjehuis, zou een nieuw, een blii vooruitzicht zich openen. Koning Willem III huwde in tweeden echt de vrouw, die als weinigen door Nederland is geëerd en bemind, wier herinnering nog zoo na bij is en wier beeld leeft in millioenen Nederlandsche harten: Prinses Adelheid Emma Wilhelmina Theres'a van Wal deck»— Pyrmont. Dat huwelijk van den bejaarden vorst met de een-en-twintig jarige prinses opent een nieuw ver schiet, een nieuwe f verwachting. De blijdschap van het Nederlandsche volk bij de nieuwe verbintenis is algemeen en stil in de diepte des harten wordt de wensch gevormd voor nieuwen bloei van het zoo zwaar beproefde stamhuis. Zal het nog eenmaal zijn: 1' Oranger fleuri- ra? Die wensch werd vervuld. Ouderen van dagen zullen zich nog herinneren de ontroering en den jubel, die over Ne derland voeren, toen de officieele mede- deeling ons bereikte van de geboorte eener Prinses, onze Koningin van thans. Die dagen te hebben beleefd, blijft een der kostbaarste souvenirs, die ons bin den aan het Koninklijk Huis. Men ge voelde toen, hoe groot het geluk was voor Nederland en hoeveel verborgen angst door dat geluk was weggevaagd. In een eenvoudig, zuiver klinkend liede- ke gaf Geertrüida Carelsen (mej. De Leeuw) uiting aan de algemeene blijd schap: i De klokken spelen Een blij hoezee En vlaggen deelen De mare ons mêe. Aan alle ooren Vermeldt de wind: Daar is geboren Een Koningskind Zoo werd gezongen op 31 Augustus 1880, toen Prinses Wilhelmina werd ge boren. Nog eenmaal zou het Nederlandsche volk een dergelijke ontroering gevoelen Het Koningskind, dat de glimlachende toekomst van het Oranjehuis scheen te zijn, werd regeerend Vorstin, Toen gaf zij haar hand aan Hendrik Wladimir Al- bert Ernst, Hertog van Mecklenburg. Opnieuw werd medegeleefd met het Vorstelijk Gezin, welks vreugde en zor gen men deelde. Groot was de spanning, toen bekend werd, dat Hare Majesteit in blijde verwachting was en minister Heemskerk in de Tweede Kamer ver klaarde gemachtigd te zijn, daarvan de officieele bevestiging te geven. De maanden, die aan de geboorte van Prin ses Juliana voorafgingen, waren vol van zorgen en bezorgdheid van ons Vo.k voor zijn Koningin. Zijn liefde voor Haar uitte zich op de meest innige, de meest oprechte wijze: de gedachte aan de Ko ningin bleef voortdurend in ons, liet ons niet los, zocht voortdurend het paleis op het Noordeinde, en toen eindelijk on den onvergetelijken 30sten April 1909 de blijde tijding van Prinses Juliana's geboorte in den vroegen morgen werd bekend gemaakt, was er een algemee ne verbroedering van vreugde en geiuk: het was een dag van ongekende inner lijke warmte voor het Nederlandsche Volk, dat Zijn Koningin kon en wilde toonen en luide naar buiten getuigen, hoe lief het Haar had. In de hoofdstad, in de Residentie, in de provincie was heri één groote blijde dankbare jubel. Het is te hopen, dat weldra zulk een geluk, zulk een dankbaarheid, zulk een jubel ons wordt toegestaan. De groote gebeurtenis, die aanstaande is kan van belangrijke beteekenis zijn voor ons land, terwijl zij zonneschijn brengt en rijk levensge'uk in het Koninklijk gezin. Voor Nederland wertschen wij de besten diging der Oranje-dynastie die ons volk leidt, naar zijn wensch en zijn wet, met wijze hand. Ons Koningshuis is één met ons en wij zijn het met ons Koningshuis. Dat is onze kracht voor het tegenwoor- d'ge; dat is onze wensch en verwachting voor de toekomst. De b'iide gebeurtenis waarop wij bopen. kan slechts die een heid versterken. Zoo zij het tot in lengte van dagen. A. J. Bothenius Brouwer, E VRA-ANTIVRIES ANTIROÏST Vraagt Uw garagehouder f3.50 per 5 liter bus (lagez. Med.i Verwachting tot morgenavond: DE BILT: Zwakke tot matige O. tot N. wind, gedeeltelijk bewolkt, later weer eenige kans op sneeuw, temperatuur om het vriespunt tot lichte vorst in het Noorden, in het Zniden lichte tot matige vorst. UKKEL: Matige tot vrij sterke wind uit N. richtingen, heldere hemel, plaat selijk tijdelijk bewolkt met een weinig sneeuw, aanhoudend hard weer, stren ge nachtvorst, met een minimum van 5 tot 5 graden. Di. 4 Jan. Zon op: 8 h 11; onder: 15 h 58. Licht op; 16 h 28. Maan op: 9 h 09; onder: 19 h 16. E.K.: 9 Januari. Hoog- en Laagwater te Vlissiajgeus Januari. Hoogwater. LaagwaSet Ma. 3 2.11 14.31 8.46 20.53 Di. 4 2.42 15.04 9.20 21.24 Wo. 5 3.13 15.38 9.54 21.53 Hoog- en Laagwater te Wemeldinge; Januari. Hoogwater. Laagwater. Ma. 3 4.07 16.23 9.47 22.01 Di. 4 4.40 16.56 10.21 22.33 Wo. 5 5.12 17.29 10.54 23.03 Westkapelle is 28 min. en Domburg 23 min. vroeger; Veere 38 min. later. (S springtij.) LASCHAPPAKAAT UIT ELKAAR GESPRONGEN. Een doode, en een gewonde, Hedenmorgen te ongeveer tien uur s te Siebengewald, gelegen onder de gemeente Bergen (Limburg), in de smederij van den heer K. Straaten een laschappar.aat uit elkaar gespron gen, waarbij de 15-jarige smidsknecht W, Clevers om het leven kwam en de knecht J. van Bergen een ernstige hoofdwonde opliep door de rondvlie gende stukken ijzer. Hij werd n zorg- wekkenden toestand naar het zieken huis te Gennep vervoerd. De baas van de smederij was niet aanwezig, toen het ongeluk gebeurde. Het laschapparaat schijnt bevroren te zijn geweest en bij het ontdooien is de ontploffing ontstaan. De politie heeft een onderzoek ter plaatse ingesteld. Melkauto op den onbewaakten overweg door den trein gegrepen. Vanochtend is op den onbewaakten overweg in de Ophelialaan te A a 1 s- (Ingez. Med.) meer de melkauto van den melk handelaar A. V. door een trein gegre pen. Niettegenstaande het zicht ter plaatse ruim is, zag de melkhandelaar den trein niet, aleer deze vlak bij hem was. Hoewel hij kracht g remde, kon hij, mede door de gladheid van den weg niet voorkomen, dat de trein den wa gen greep. Een ontzettend gekraak volgde. Melkbussen en brokstukken van de auto vlogen in het rond. Toen omwonenden kwamen toesnel len, vonden zij V. met een groote hoofd wonde een halve meter naast de rails De man was bij kennis. Hij was uit de cabine geworpen, doch de trein had hem niet overreden. Het slachtoffer 's naar het Luthersche diaconessenhuis te Amsterdam overgebracht. De wagen werd geheel vernield. DOODENDAGBOEK VAN HET VERKEER. Rotterdam: 1 doode. Vrijdagnacht stak de 61-jarige B. J. ter hoogte van de Roentgenstraat te Rot terdam schuin den rijweg over, toen er juist in die richting een personenauto aankwam. De bejaarde man werd door den linkerkant van de auto gegrepen en ongeveer dertig meter meegesleurd. Met een schedelbasisfractuur is de man in ernstigen toestand naar het ziekenhuis aan den Coolslngel vervoerd, waar hij kort na aankomst is Overleden.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1938 | | pagina 1