m
/ia-
Per autowoonwagen door de
Sahara.
KRONIEK van den DAG.
ZEELAND.
Kant en KLaaiToet
LONDEN
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCUE MIDDELBURGSCUE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN VRIJDAG 25 JUNI 1937.
No. 147,
MIDDELBURG.
WALCHEREN.
Zij heefi
het geheim ontdekt.
Gesol met een lijk.
Te Warschau heeft men kans gezien
ruzie te maken over het lijk van maar
schalk Pilsoedski, den een paar jaar
geleden gestorven „sterken man" van
Polen. Men zal zich herinneren, dat Pil
soedski de belangrijkste figuur was in
den vrijheidsstrijd van de Polen tijdens
den wereldoorlog. Toen er inderdaad
een herboren Poolsche natie uit den oor
log te voorschijn kwam, kreeg Pilsoeds
ki daarin uit den aard der zaak een be
langrijke rol te spelen. Het werd, dank
zij zijn heftig temperament, 'n luidruch
tige rol, welke de Poolsche staatsburgers
lang niet allen blekken te kunnen waar-
deeren. Vooral zijn dictatoriale presta
ties tijdens zijn laatste levensjaren zet
ten kwaad bloed. Nochtans geldt hij nu
na zijn dood als „de nationale
held", wiens nagedachtenis veel wordt
vergeven.
Maar toch blijkbaar niet genoeg, om
thans nog eenig gesol met zijn lijk mo
gelijk te maken. De feiten zijn de vol
gende: Een paar dagen geleden heeft de
aartsbisschop van Krakau, mgr. Sapie
ha, het stoffelijk overschot van den
maarschalk laten overbrengen van de
crypte in de roomsch-katholieke kathe
draal te Krakau, naar een crypte in den
klokketoren buiten die kathedraal. Het
schijnt, dat deze laatste crypte speciaal
was ingericht om Pilsoedski's gebeente
te bevatten, doch aan den klokketoren
werden nog werkzaamheden verricht en
de overbrenging had op een later tijd
stip met plechtige praal plaats moeten
vinden. Op last van mgr. Sapieha ge
schiedde dit nu in stilte, en het gevolg is
een groote consternatie geworden. Mi
nister-president Sladkowski kreeg het
zoozeer met de zaak te doen, dat hij op
slag het ontslag van zijn regeering aan
bood, nademaal hij „niet had kunnen
voorkomen, dat een onderdaan (de
aartsbisschop) ongehoorzaam werd aan
het staatshoofd op het gebied van den
publieken eeredienst". De president der
Poolsche republiek, de heer Moscicki,
bleek echter niet geneigd, de ontslag
aanvrage aan te nemen, zoodat een ka
binetscrisis bezworen werd.
M|aaf de soesah over de zaak is daar
mee natuurlijk niet ten einde.
Integendeel: de deining er over neemt
volgens de berichten uit Warschau
steeds grooter omvang aan. Zoo hebben
sommige persorganen in felle artikelen
mgr. Sapieha meenen te moeten gis
pen, en heeft o.a. de gemeenteraad van
de Poolsche hoofdstad zijn verontwaar
diging betuigd in een motie, waarin hij
zich verder solidair verklaart met de
„beleedigde regeering".
Met dit al is niet absoluut duidelijk,
wat er nu precies achter deze zaak
steekt. Daar schijnt men te Warschau
blijkbaar niet al te luid over te willen
praten. Vermoedelijk echter is een ze
kere animositeit tusschen de Roomsch-
katholieke en de orthodox- of Grieksch-
katholieke kerk, die beiden, voor zoover
ons bekend, veel aanhang in Polen heb
ben, in het spel. Dat de aarts
bisschop van Krakau opeens het
lijk van Pilsoedski uit de (r! k.)
kathedraal weg wilde hebben, zou dan
aldus verklaard moeten worden, dat zeer
binnenkort Koning Carol van Roemenië,
die orthodox is, naar Polen komt, om
o.a. het graf van Pilsoedski te bezoeken,
en dat mgr. Sapieha er niets voor voelt,
de daaraan verbonden plechtigheid op
zijn gewijd domein te laten plaats vin
den. De klokketoren schijnt neutraal ge
bied te zijn, zoodat het hem weinig kan
schelen, wat daar zal geschieden.
Van officieele zijde te Warschau
wordt deze lezing weliswaar tegenge
sproken, doch niet categorisch genoeg,
om haar los te laten. Trouwens eeni-
ge andere steekhoudende motiveering
schijnt men niet te kunnen vinden. Het
is een raar geval voor de Polen; en een
geval, dat veel te overdenken geeft voor
9).
door
J. F. O. HUESE.
Die had op n afstand een raren vorm,
wat veroorzaakt bleek te worden door
een kameel met pasgeboren jong, die
dit stukje schaduw benutten. Ze liet me
niet erg dicht bijkomen, brulde en liet
haar tanden zien, zoodat we de jonge
moeder maar met rust hebben gelaten.
Het was een heele opluchting te weten,
dat we de Sahara achter den rug had
den, doch dit beteekent nog niet, dat de
weg veel beter is. Wel is de bodem vas
ter, doch om de halve km is er een uit
gedroogd beekje, dat uitermate zande
rig' is en heel langzaam genomen moet
worden, wil je niet met je hoofd door
het dak vliegen Maar dit bedierf onze
stemming niet, we hoefden niet meer te
graven en er kwamen steeds meer tee
kenen van leven. Aan den horizon za
gen we een lange karavaan voorbijtrek
ken, er rende af en toe een gazelle over
den weg, en er kwamen steeds meer vo
gels.
We kampeerden dien avond bij een
De Bleek.
Van J. Kambier is bij den Raad een
adres ingekomen, waarin hij mededeelt,
dat B. en W. geweigerd hebben hem een
stuk grond in den Bleek vlak bij het Mo
lenwater te verkoopen, en adressant
zich daarom nu rechtstreeks tot den
Raad wendt om te vragen alsnog aan
zijn verzoek te voldoen.
Adressant deelt mede, dat hem is me
degedeeld, dat het hoekje bij het Mo
lenwater, waar hij drie woningen wilde
doen bouwen, veel te mooi is om be
bouwd te worden. Kambier is echter van
meening, dat juist genoemd hoekje aan
schoonheid zal winnen, wanneer daarop
drie woningen worden gebouwd, wat te
vens de werkgelegenheid vermeerdert.
Een mooie tentoonstelling.
Het was ons haast onbegrijpelijk, dat
het al twee jaar geleden was, dat wij
een bezoek brachten aan het gym
nastieklokaal van school G op de Ha
ringplaats om de tentoonstelling van tee-
keningen enz. van de leerlingen van die
inrichting van onderwijs te bezichtigen
Wij waren Donderdagmiddag er weer
direct thuis, mede door de vroolijke be
drijvigheid van vele belangstellenden en
van de jonge dames, die de bezoekers
direct een kopje thee met toebehooren
kwamen aanbieden, als haar post niet
was bij het bezoekregister in den school-
gang.
Maar wij waren toch in de eerste
plaats gekomen om de resultaten van
het onderwijs in oogenschouw te nemen
en daarom ging ons oog eerst langs de
talrijke mooie voorwerpen, gemaakt op
de lessen in nuttige en fraaie handwer
ken, er waren mooie kinderkleertjes,
kussens, theemutsen, kleedjes, dassen
enz, in groote verscheidenheid. Daar
naast is het verbazend wat op het gebied
van leerbewerking was uitgestald. Hier
bij is het streven evenals ook bij de
handwerken, om voorwerpen te vervaar
digen, die de meisjes zelf kunnen ge
bruiken. Ter opluistering zond de leera-
res, mej. Hoekstra, een groote lederen
tasch in met o.a. gelegenheid tot het op
bergen van een kleine, inschuifbare tom-
pouce. Dit als voorbeeld wat tenslotte
de leerlingen ook zullen kunnen berei
ken.
De teekeningen toonden ook nu weer
een groote climax, die wel zijn toppunt
vond in de gekleurde krijtteekeningen
op de borden.
DE KLACHTEN OVER DE BEDIENING
OP HET POSTKANTOOR.
Op de klachten, door B. en W. door
gezonden over het vaak lang moeten
wachten op het postkantoor, tengevolge
van de vermindering van het aantal lo
ketten, heeft de minister van binnen-
landsche zaken als volgt geantwoord:
1. Dat na de herziening der kantoor
diensten te Middelburg in October 1935
inderdaad het loket waaraan o.a. tele
grammen werden aangenomen, buiten
werking is gesteld.
2. De wijzigingen in de loketbediening,
welke daarvan het gevolg waren, heb
ben echter blijkens periodieke opnamen,
de wachttijden van het publiek niet bo
ven de normale grenzen doen stijgen.
Volgens de jongste gegevens wordt het
publiek over het algemeen vlug be
diend.
3. De minister is dan ook van mee
ning, dat de loketbezetting te Middel
burg thans aan redelijke eischen voldoet.
4. Overigens blijft de aandacht op
deze aangelegenheid gevestigd.
Verlicht tot middernacht.
Naar aanleiding van een opmerking in
een der vorige raadsvergaderingen, dee-
wie er niet in betrokken zijnde, het uit
de verte gadeslaat, in 't onzekere of hij
huilen dan wel lachen zal.
dichtbegroeid boschje en zochten in het
donker met ons zoekiicht den omtrek
af, om te zien of er soms gedierte op de
been was; in deze streken leven ook
reeds luipaarden en een enkele leeuw.
Na heerlijk te hebben geslapen met het
gevoel ,,er door" te zijn, hadden we nog
500 km voor den boeg naar Agades,
maar nu kon ons weinig' meer gebeuren,
want de karavanen werden talrijker, en
er kwamen steeds meer putten, omdat
het hier wel eens regent. Dien dag za
gen we ook het eerste open water, een
groote modderplas, waar eenige inlan
ders hun vee (met enorme horens)
drenkten. De hitte werd grooter dan in
de woestijn, temeer waar het niet waai
de (120° in de schaduw). De wegen wer
den op sommige punten bedenkelijk mul,
en het was soms een heele toer de heu
veltjes dan te nemen. Af en toe weken
we er dan ook maar eens vanaf, en re
den door en over de struiken verder.
's Middags kruiste een groote karavaan
van wel 100 kameelen onze piste; als
wij uitstappen om te kieken, stijgen de
aegeleiders snel af en komen handjes
drukken. Als we de kinderen, die erbij
zijn kaakjes geven, wordt dit beantwoord
met het aanbieden van een groote hou
ten nap met kameelenmelk. Als je niet
vies bent uitgevallen smaakt het voor
treffelijk.
len B. en W. mede, dat in het vervolg
de straatverlichting in de Augustijnen
straat eerst te 12 uur des nachts wordt
gedoofd.
De weg naar de Markt.
Op een desbetreffende vraag van B.
en W., heeft de commissaris van politie
als zijn meening gerapporteerd, dat,
waar de A.N.W.B. op den hoek van de
Nieuwe Haven en de St. Janstraat een
wegwijzer zal plaatsen, o.a. om den weg
naar de Markt aan te duiden, het z,i.
overbodig is, dat de gemeente nog een
bord met aanwijzing in twee vreemde
talen aanbrengt. Het zou een novum
zijn en bovendien is het woord „Markt"
ook voor de meeste vreemdelingen goed
te begrijpen.
Vergoeding aan de R.K. school.
Het bestuur der R.K. school was in
beroep gekomen tegen het besluit van
den gemeenteraad, waarbij over 1931,
1932 en 1933 de vergoeding werd be
paald op 8388, in plaats van 8415.77,
zooals gevraagd was. Intusschen had het
bestuur aftrek van 7.77 goedgekeurd,
doch niet erkend, dat 20 voor een
bouwkundig inspecteur, ten onrechte er
op is gebracht.
Ged. Staten hebben nu de gemeente
in het gelijk gesteld en de vergoeding
gehandhaafd op 8388.
Jaarrekeningen Gemeentebedrijven 1936.
De rekening van het Gasbedrijf over
1936 wijst een netto-winst aan van
6588, welke dus het op de gemeente-
begrooting ter uitkeering aan de ge
meente geraamde bedrag overschrijdt
met 3197. B. en W. stellen voor om
deze meer-winst te benutten voor een
extra-afschrijving op de aandeelen en
obligatiën in de Centrale Ammoniakfa
briek, zooals is aangegeven in het ont
werp rekening. Hoewel in het rapport
van het verificatiebureau in overweging
wordt gegeven een extra-afschrijving te
doen plaats hebben op de gebouwen, zijn
B. en W. met de commissie van bij
stand in het beheer der bedrijven
van meening, dat de voorgestelde af
schrijving op aandeelen en obligatiën de
voorkeur verdient, gezien hun koers
waarde en daarbij gebruik maken van
de wetenschap, dat van uitloting geen
sprake zal zijn.
Verder stellen B. en W, voor het op
de g'emeentebegrooting als winst ge
raamde bedrag, groot f 3391 aan de Ge
meente uit te keeren, zulks in afwijking
van de desbetreffende (bepaling in de
beheersverordening.
De rekening van het Electriciteitsbe-
drijf geeft een goed slot aan van f 68 368
of f 7962 meer dan geraamd is. B. en W
stellen voor f 2307 van deze meer-winst
te bestemmen voor extra-afschrijving op
het pand Kerkstraat, terwijl de overige
meer-winst ad f 5655 ware te benutten
voor een extra-afschrijving op de reor
ganisatie-rekening.
Voorts stellen B. en W. ook nu voor
de geraamde winst ad f 60405 aan de ge
meente uit te keeren, in afwijking van de
bepaling der beheersverordening.
De rekening' van het Waterleidingbe
drijf geeft een netto-winst aan van
f 21.819, welke het op de gemeente-be
grooting ter uitkeering aan de gemeente
geraamde bedrag overschrijdt met
f 1293.
B. en W. stellen voor deze meer-
winst te benutten voor extra-afschrijving
op de reorganisatie-rekening en de op
de begrooting geraamde winst ad
f 20526 aan de gemeente uit te keeren
overeenkomstig het raadsbesluit van 18
December 1935.
Verhuring gedeelte burgerweide,
In de vergadering van '21 Mei besloot
de Raad tot aanhouding van het voorstel
van 26 Maart tot verhuring van een deel
der zgn. Burgerweide aan de Vereeni-
ging tot exploitatie van volkstuinen
„Kweeklust" zulks voor 4 jaren tegen
f 95,20 per jaar. De aanhouding ge
schiedde in verband met een alsnog in
gekomen schrijven van genoemde ver-
Deze kinderlijke menschen (Touaregs)
hebben zich wel een half uur kostelijk
geamuseerd met het bekijken van de
auto, en vooral van de mascotte. Na
vele hartelijke g'roeten stoven we ver
der en zagen spoedig de putten van In-
Abbangarit. Honderden kameelen, ezels
en schapen liepen daar rond of lagen te
rusten; dit was een groot verzamelpunt
van karavanen. De grond was er zóó
door de hoeven betrapt, dat we de piste
kwijt raakten, op die vlakte en gelukkig
een Fransch sprekende Touareg vonden,
die wees in welke richting we haar weer
zouden vinden. Het werd nu afwisselend
groote savannen en vrij dicht begroeide
boschjes, tot we Teggi-da-n Tecum pas
seerden. Dit was een vrij groot dorp, en
een wegwijzer toonde, dat we naar Aga
des linksaf moesten. Het wemelde hier
in den omtrek van windhooz'en. Met
eenige handigheid kon je ze, door hard
of langzaam te rijden, ontwijken. Steeds
opnieuw kwam er aan den horizon een
stelletje aanwaaien. Er kwam nu zoo
veel wild, dat we trek kreg'en in een ga
zelleboutje en toen eens op 150 m een
mooie bok onder schot kwam, moest
deze het gelag betalen. Helaas, het bleek
een dergelijke oude heer, dat het diner
een soort athletiek-vertooning is ge
worden. Den volgenden dag hebben we
het geprobeerd met een koppeltje Pou
eeniging, waarbij zij verzocht den huur
prijs 20 pet. lager te stellen en die ver
laging mede toepasselijk te doen zijn op
andere aan haar verhuurde gemeente
gronden. De pachtprijzen van landerijen
bewegen zich in eenigszins stijgende lijn
en voor. behoorlijk goed bouwland wordt
f 40 tot f 50 per gemet per jaar ge
maakt. Waar de huurprijs op rond f 53
per gemet komt en voor als volkstuinen
te benutten gronden gemeenlijk meer
wordt besteed dan voor gewoon bouw-
of weiland, is de huur geenszins onrede
lijk en handhaven B. en W. daarom hun
bovenvermeld voorstel.
RAAD VAN SOUBURG-
Regeling streekplan Walcheren
vastgesteld Een wijziging in
«Ie politijeveirqiidening Rit-
them wil zijn brandspuit niet
meer verkoopen,
O. EN W. SOUBURG. De Raad dezer
gemeente kwam gistermiddag in open
bare vergadering voltallig bijeen, onder
voorzitterschap van burgemeester jhr.
H. A. van Doorn.
Bij de ingekomen stukken was o.m.
een schrijven van het gemeentebestuur
van Ritthem, waarin medegedeeld werd,
dat de Raad van Ritthem besloten heeft
de motorbrandspuit niet te verkoopen.
De onderhandelingen tot verkoop aan
deze gemeente zullen dus niet verder
gevoerd worden.
Deelneming streekplan.
Ged. Staten ihebben toegezegd het
honorarium voor het ontworpen uitbrei
dingsplan zooveel mogelijk in mindering
te zullen brengen op de gemeenschappe
lijke kosten van het streekplan Wal
cheren. B. en W. stelden nu voor niet
langer aan den eisch tot vastlegging van
de restitutie der kosten van het uitbrei
dingsplan in het bedoelde streekplan,
vast te houden en de gemeenschappe
lijke regeling vast te stellen.
Den hr. De Priester bevreemd
de het voorstel van B. en W. Spr. had
gaarne de reden gezien voor de opvat
ting van B. en W. De totaalkosten van
het streekplan worden begroot op 8000
Souburg zou hierin 600 moeten bijdra
gen. Hoe staat het verder met de finan-
cieele situatie? Wat is het bedoelde ho
norarium?
De hr, V a n S o e 1 e n wees er op,
dat de mededeeling van Ged. Staten
geen volledige zekerheid geeft. Spr.
leek het 't meest afdoende, dat men zich
voor het streekplan uitsprak, omdat het
van groot belang is.
De hr. V a n d e Putte meende
ook, dat men de regeling nu maar moet
aannemen. Spr. vertrouwt dat de com
missie de juiste en dezelfde rechten zal
toekennen aan deze gemeente als aan
andere gemeenten.
De hr. S u u r m o n d zou eveneens
graag cijfers zien, doch men krijgt ze
niet. Dit is onbevredigend, doch spr. ge
loofde, dat de Raad verstandiger doet
mede te werken met de commissie en ze
vooral niet dwars te zitten.
per St. Mij. ZE ELAN D
Van Donderdagavond tor Zondagmorgen.
In Juli en Augustus eiker. D.onderdag,
uitgezonderd Donderdag -i i- Augustus.
REISKOSTEN VL1SS1N&EN LONDEN-v.v.,
GOED HOTEL. ALLE MAALTIJDEN
-SIGHTSEEING met TO.ÜRING
CAR:ALLES INBEGREPEN
naar ENGELAND
VL1 SS 1 NGEN-HARW1 CH v.v.
OVERTOCHT 1ste KLASSE,
INCLUSIEF LOGIES
EN ONTBIJT „«„„J,-,
(Ingez. Med.J
De hr. C ij s o u w wilde evenals de
vorige spr. vertrouwen stellen in Ged.
Staten dat zij zooveel mogelijk zullen
vergoeden.
De hr. D e P r i e s t e r was van
meening, dat men niet de kosten van het
honorarium, doch van het uitbreidings
plan terug moet kunnen vragen. Spr.
stelde voor dit voorstel aan te houden
tot een volgende vergadering. Dit werd
verworpen met 6 tegen 5 stemmen. Het
voorstel van B. en W. werd met 8 te
gen 3 stemmen aangenomen (Janssen,
Leenhouts en Goedbloed.)
Verbod standplaats innemen
door ijscoventers e.d.
Een adres van den heer J. Boone om
een ventverbod uit te vaardigen voor
vreemde ijscoventers en voornamelijk
voor buitenlanders stelden B. en W,
voor, om voor kennisgeving aan te ne
men. Er bestaat volgens hen geen nood
zaak ijsventers, buiten Souburg woon
achtig', te weren.
De hr. L e e n h o u t s had een wijzi
ging in de politieverordening verwacht
behelzende een verbod tot het innemen
van een standplaats in de gemeente an
ders dan met goedkeuring van B. en W.
Spr. stelde voor een dergelijke bepaling
in de verordening op te nemen.
De hr. S u u r m o n d meende, dat dit
niet tegemoet komt aan het verzoek van
adressant. De practische uitvoerbaar
heid zal voorts nogal wat te wenschen
overlaten.
De v o o r z. zag er geen bezwaar in
de bepaling als door den hr. Leenhouts
voorgesteld nu reeds op te nemen,
De hr. J a c q u e s kon met het voor-
stel-Leenhouts meegaan.
De hr. V a n S o e 1 e n wees er op,
Het geheim van charme I Ooh U hun» grotere
aantrekkelijkheid verkrijgen, door Uw haar met
Blondona of Brunette te wassen. Beide zijn alkali-
vrij en geven het haar een prachtige glans. Blondona
Is het enige van alle bestaande haarwasmiddelen, dat het
beroemde Kamilloflor bevat, dat donkerder geworden
blond haar weer de oorspronkelijke lichte tint geelt,
terwijl Brunetta Hequil bevat, waardoor donker
haar een prachtige, diepe glans krijgt. U zult
nooit meer iels anders voor het wassen
van Uw haar willen gebruiken!
WAARBORGEN VOLMAAKTE HAARVERZORGlNG
VH52-B
(Ingez. Med.J
les Pintades (poelepetatenü). Ook deze
konden na uren koken slechts met ha
mer en bijtel gegeten worden. Zoo tegen
een uur of vier ging de weg door een
groote rietvlakte, wer'd slechter en
slechter, en na een half uurtje leek het
of we over omgeploegd land reden.
Hier staat in den regentijd water; als dit
verdampt doet de hitte den bodem open
scheuren en het gevolg is, dat de snel
heid van een auto tot ong'eveer 3 km per
uur wordt gereduceerd.
Dit fraaie stukje was ongeveer 10 km
lang, zoodat we het tegen donker pas
achter den rug hadden en besloten te
stoppen. Den volgenden ochtend bleek
dat de laatste misère vóór Agades te
zijn geweest. Nog 80 km, mulle weg en
we arriveerden in dit groote centrum.
Hier wachtte ons een nieuwe verras
sing. Er liepen veel militairen rond en
als je Franschen in uniform ziet, kun je
rekenen op iets ongewoons. Bij bezoek
aan den charmanten commandant, vroeg
deze n.l. of we permissie hadden om
door Fransch Occidentaal Afrika te rei
zen. Ons antword, dat de gouverneur-
generaal te Algiers van onzen tocht af
wist, was niet voldoende; we moesten
toestemming' uit Niamey hebben. Daar
zou dan maar over getelegrafeerd wor
den. Het was een maatregel om vreem
delingen zonder middelen eruit te hou
den. Hij voelde zelf den onzin, dat ze
je eerst 3000 km door de woestijn laten
reizen en je dan tegenhouden, maar or
ders waren orders. We telegrafeerden
zelf voor alle zekerheid aan den Cons,
generaal te Algiers, maar den volgenden
dag was er nog steeds geen toestem
ming. Gelukkig liepen we iemand tegen
het lijf, die goed was ingewijd, en die
zei, dat als je toch doorreed, je er niet
voor in de gevangenis kwam, en dat we
hier toch g'een gevangenen waren. Toen
we dat hoorden, hebben we een. extra:
vaatje benzine gekocht van 50 liter, en
zijn er gauw vandoor gegaan. Ons vol
gende station was het (Fransche) Zinder
maar dat ligt 50 km naast den weg naar
het (Britsche) Kano, zoodat jc 100 km
kunt besparen door direct naar deze
laatste stad, waar de spoorweg begint,
te rijden. Dit is echter een ruk van 875
km, zoodat we veiligheidshalve 300 liter
benzine laadden; we voelden er niets
voor nog eens met Fransche uniformen,
in aanraking' te komen. Hoewel ons
practisch geen zand meer voorspeld was,
zaten we er (tegen den avond!!) tot aan
de carrosserie in; onze 'boomstammetjes
hadden we niet meer, zoodat we eerst
(met een geweer gewapend, vanwege de
luipaarden) eenige boompjes konden
hakken.
(Wordt vervolgd).