SiroopTamel KRONIEK van den DAC. ZEELAND. SPORT. DE GOUDEN RAT Last van verstopping M.S.S - cachets TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN DONDERDAG Een nationaal-socialistische „eenheids school" MIDDELBURG. aa m 19 NOVEMBER 1936. No. 274. De strijd tusschen kerk en staat in Duitschland spitst zich op het oogenblik toe op het terrein van het onderwijs. De nat.-soc. regeering ziet de opvoeding van de jeugd als een taak van den staat en zijn organen. De kerk, in 't onderhavige geval in 't bijzonder de r. katholieke kerk, behoort zich alleen met de gods dienstige vorming bezig te houden, en dan nog op een wijze, welke den jongen mensch moreel niet in conflict kan bren gen met de nat.-soc. opvattingen inzake maatschappij, gemeenschap, ras, karak ter; en in laatste instantie wellicht ook inzakegodsdienstige aangelegenhe den, Wat de nazi's hier in theorie ei- schen, zou in de praktijk alleen dan vol komen te verwezenlijken zijn, indien de kerk een deel harer leerstellingen aan de nat.-soc, ideologieën wilde aanpas sen. We hebben eerder op de eigenaardige allure van de nieuwe politieke en socia le leer in Duitschland gewezen. Het nat.- socialisme maakt geen halt voor vraag stukken, welke liggen buiten het terrein van den staatsvorm, de economie, de maatschappelijke structuur en wat dies meer zij Het nat.-soc, gaat verder: het bemoeit zich ook met den mensch en zijn verhouding tot het bovenzinnelijke; bezit dus een zekeren godsdienstigen in slag. Noodzakelijk moet het hier in bot sing komen met de kerken, welke zich op het stuk harer belijdenissen niet de wet willen laten voorschrijven. Het hoogste geestelijke goed van het nationaal-socialisme althans van het in Duitschland in praktijk gebrachte, is de nationale gemeenschap, de abstracte staat, waaraan het individu, ook wat zijn religieuze opvattingen betreft, volkomen ondergeschikt moet worden gemaakt. Waar zijn geweten in conflict mocht ko men tusschen wat de staat en wat zijn God van hem eischt, zal hij ten gunste van den staat zijn keus moeten doen. Zulks eischt het nationaal-socialisme on der het betoog, dat in zoo'n geval de goddelijke eisch op een verkeerde uit legging, een verkeerde opvatting, berust. De uit dezen hoofde tusschen staat en kerk ontbrande strijd gaat als gezegd momenteel in 't bijzonder over het on derwijs. De nat.-soc. regeering wil alle katholieke scholen opruimen en de gees telijken uit de scholen verdrijven. Ze heeft ten deze reeds belangrijke vorde ringen gemaakt en het lijdt nauwelijks twijfel, dat binnen afzienbaren tijd het doel: een „eenheidsschool" als vormings- en opvoedingsinstituut van 't nationaal- socialisme bereikt zal zijn. Al laat het zich aanzien, dat de protesten van ka tholieke zijde met de voortschrijding van het proces menigvuldiger zullen wor den. De voornaamste klacht is momen teel dat de kinderen van r. katholieke ouders op de eenheidsschool dingen krij gen te hooren, welke hen „tegen hun ou ders opzetten". Die klachten moeten toe nemen naarmate er met het verdwij nen. der confessioneele meer katho lieke kinderen op de eenheidsscholen worden overgeplaatst. De katholieke kerk staat hier voor '11 probleem, dat haar verschrikkelijk moet bezwaren. Haar vrees, dat de nat.-soc. opvoeding zal uitloopen op 'n ontkerste ning, althans 'n „ontroomsching" der jeugd is geenszins denkbeeldig. De nat.- jeugd is geenszins denkbeeldig. Provinciaal wegenfonds., Ged. Staten hebben aan de Prov. Sta ten ter vaststelling aangeboden een wij ziging der begrooting 1935 en de re kening 1935 van het Provinciaal Wegen fonds. De rekening wijst aan in ontvang 4.082,395 en in uitgaaf 3,712.223, goed slot van 370.171. OVERBODIGE MOTIES Wat de commissie ad hoe op merkt over een combinatie van het lidmaatschap van Ged. Sta ten met een gesalarieerde func tie bij een maatschappij, welke met provinciegelden werkt. Dezelfde commissie, die rapport uit bracht op het verleenen van pensioen en wachtgeld aan de leden van Ged. Staten en hun weduwen en weezen, heeft thans advies uitgebracht betreffen de de in hare handen gestelde motie^s, zijnde: A, een motie-Dekker, luidende: De Provinciale Staten zijn van mee ning, dat het ambt van Ged. Staten niet vereenigbaar is met eenige gesalarieerde beheerende functie in een maatschappij, firm,a, zakelijke corporatie of venrioot- schap, welke werkt of gedreven wordt met gelden van de Provincie; B, een motie-Onderdijk, luidende: De Staten van Zeeland zijn van mee ning, dat de door den heer Staverman in de najaarszitting v,an 1935 gestelde en door Ged, Staten overgenomen motie, welke als volgt luidde: „De Staten van i Zeeland achten het ongewenscht, dat voortaan leden v,an Ged, Staten priva- tim zitting hebben in het bestuur van maatschappijen of vennootschappen, waarbij de Provincie financieel betrok ken is" de strekking had ook te slaan op de huidige situatie, gaan over tot de orde van den dag. De comnrssie maakt allereerst een opmerking van meer algemeenen aard en wijst er op, dat art. 53 der Prov. wet limitatief opsomt welke betrekkingen onvereenigb,aar zijn met het lidmaat schap van Ged. Staten. De Prov, Sta ten zijn derhalve niet bevoegd daaraan uitbreiding te geven; zij kunnen niet verder gaan dan het uitspreken van de wenschelijkheid, d,at de leden van Ged. Staten zich bij het aanvaarden van an dere dan in art. 53 genoemde functies eigener beweging een grootere beper king zullen opleggen, dan de wetgever uitdrukkelijk van hen vordert en dat zij, bijl 't opleggen dier beperking, rekening zullen willen houden met de dienaan gaande door de Staten tot uiting ge brachte gevoelens en kenbaar gemaakte wenschen. Hieruit volgt echter als vanzelfspre kend, dat aan het niet naleven v,an een maal door de Staten uitgesproken wen schen en gevoelens geen andere sanc tie verbonden is en kan zijn, dan de politieke nl^ niet-herkiezing van het betrokken lid na het verstrijken v,an de loopende zittingsperiode: m.a.w. een lid van Ged. Staten, dat de door de Staten minder wenschelijk geachte combinatie van functies in zich vereenigt of een zoodanige combinatie in de toekomst VOETBAL, EngelandIerland 31. Gisteren speelde te Stoke het Engel- sche tegen het Iersche elftal. Het was 'n aantrekkelijke wedstrijd, welke door En geland met 31 gewonnen werd, nadat de rust met een 11 gelijken stand was ingegaan. Het was de laatste interna tionale oefening van Engeland voor den grooten wedstrijd tegen Hongarije, welke op 2 Dec, a s. te Londen wordt gespeeld. zou begeeren, kan uit deferentie tegen over de Staten die combinatie beëindi gen of niet doen intreden, doch zal, zoo hij met betrekking tot deze dingen een ander inzicht mocht zijn toegedaan dan de Staten, geen anderen maatregel heb ben te vreezen dan een eveniueele niet- herkiezing n,a beëindiging van de loo pende vierjaarlijksche periode, De commissie zet vervolgens uiteen, dat er inderdaad bezwaren zijn tegen 'n combinatie van het lidmaatschap van Ged. Staten en een gesalarieerde be trekking bij een maatschappij etc. welke met provincie-gelden werkt (gelijk, de Z. VI. Tram Red.) Een dergelijke com binatie van functies kan, ja moet, leiden tot een conflict van belang'en. Een der gelijk conflict is nooit a priori uitge sloten, het ligt als 't ware besloten in het verschil van karakter tusschen een publiekrechtelijk lichaam (de provincie) welks taak uitsluitend is het dienen van het publiek, belang en een privaatrech telijke onderneming, die, ook. waar haar streven strekt ten algjemeene nutte, daarnaast gericht is en krachtens haar wezen gericht moet zijn op het maken van winst en welker gedragingen mits dien door andere normen worden be- heerscht dan bij een publiekrechtelijk lichaam het geval is. Komt er een con flict', dan verkeert degene, die een com binatie van functie's in zich vereenigt, inderdaad in een moeilijke positie; hij zal twee tegenstrijdige belangen, welke beider verzorging hem ter harte behoort te g'aan, tegen elkander moeten afwegen en onvermijdelijk zal, hoe zijn beslissing ten slotte uitvalt, een dier belangen in meer of mindere mate in het gedrang komen. Dat de aan verschillende func ties verbonden belooningen hierbij een doorslaande rol zouden spelen en dat gelijk door ter zake onkundigen en kwaadwilligen wel geschiedt derhal ve van misbruik van functiën zou kun nen worden gesproken, wil de commissie allerminst aanduiden, de goede trouw zou zij steeds als boven allen twijfel verheven willen beschouwen maar dit alles neemt niet weg, dat waar eenmaal een conflict bestaat, het gezag en de positie van hem, die een dubbele func tie vervult, geschokt kunnen worden en schade kunnen lijden. En met zijn gezag en positie, ook het gezag en de positie van het bestuurscollege, waarvan hij deel uitmaakt. Het bestuur van een openbaar lichaam mag zelfs den schijn niet op zich laden, dat zijn handelingen door andere over wegingen worden geleid, dan die, ont leend aan het openbaar belang. En om dat de buitenwerld niet altijd weet te on derscheiden tusschen de verschillende, in één persoon vereenigde, functies, is het verklaarbaar, dat de beslissingen van een openbaar bestuurscollege en de overwe gingen, die tot het nemen dier beslissin gen hebben geleid, vaak onjuist en niet overeenkomstig de werkelijkheid worden beoordeeld, te meer, waar veelal niet met volledige kennis van zaken wordt geoordeeld. Doch daarom is het begrij pelijk, dat de Staten hebben willen uit spreken, gelijk zij door de op 18 Decem ber 1935 aangenomen motie-Staverman deden, dat het ongewenscht is dat leden van Ged. Staten privatim zitting heb ben in het bestuur van privaat-rechter lijke corporaties, waarbij de Provincie financieel betrokken is. Een college als de Staten heeft wellicht niet tot taak, den enkeling te behoeden voor het doen van stappen, die meer of minder be denkelijke gevolgen zullen hebben, het heeft daarentegen zeer zeker tot taak en zelfs tot plicht alles te doen wat mo gelijk is om de positie van het Provinci aal bestuur zoo onaantastbaar mogelijk te maken. Zuiverheid van politieke ze den is een te kostbaar goed, dan dat niet alle middelen in het werk gesteld zouden mogen worden om te trachten te voorko men, dat zelfs de schijn gewekt' wordt als zou die zuiverheid zijn aangetast. Dit beoogde naar het oordeel der com missie, de Staten met het aannemen van de motie-Staverman, zij was, gelijk de commissie reeds opmerkte, gericht tegen toestanden, niet tegen personen. De zienswijze der Staten is thans bekend: erkennende, dat een formeel verbod on mogelijk is, spreken zij als hun oordeel uit, dat zoowel in het belang van den persoon, als vooral in het belang van de gemeenschap, een combinatie van func ties, als hier bedoeld, in het algemeen niet wenschelijk is, Is 't dan echter noo- dig, dat de Staten nogmaals in een motie uitspreken, hetgeen reeds in de motie- Staverman was belichaamd en door de Staten werd aanvaard? De commissie meent van niet en indien de Staten dit inzicht deelen, dan ware deze mededee- ling door hen voor kennisgeving aan te nemen. Vanzelf volgt daar dan uit, dat de motie-Dekker en de motie-Onderdijk alsdan geen onderwerp van bespreking meer behoeven uit te maken. DE HUWELIJKSFEESTEN, Woensdagavond vergaderden de be sturen van „Uit het VolkVoor het Volk" en de „Oranjevereeniging" we derom met vertegenwoordigers der buurtcommissies in de bovenzaal van de Vergenoeging ter vdrdere bespreking voor de feesten ter gelegenheid van het prinselijk huwelijk op 7 Januari. De heer W. de Graaf bekleedde weder het voor zitterschap. Ten eerste kon worden medegedeeld, dat de gemeente gratis grond voor ver lichtingspalen afstaat, geen kosten voor het herstellen der straat berekent en voor den stroom 10 cent per kwu en voor fitterswerk 60 cent per uur bere kenen zal. Wel moeten de commissies voor 1 December aan den directeur der bedrijven opgeven, hoe zij zich een electrische verlichting denken, opdat de mogelijkheid van alle verlichtingen kan worden overwogen. Men moet daarbij het aantal lichtpunten, de sterkte, de plaats en den naam van den installateur vermelden. De voorzitter vond gelegenheid zijn dank uit te spreken aan het gemeente bestuur voor de tegemoetkomende hou ding, ook inzake het beschikbaar stel len van de gedenkpenning voor alle schoolkinderen, waarbij spr. toezegde, dat de besturen gaarne voor de distri butie zorg zullen dragen. Komende tot de nadere vaststelling van het programma, bleek, dat er heel de week van 4 tot en met 8 Januari iets zal zijn te doen. Op Maandag 4 Januari zal de speciale cantate van den heer Bosdijk tweemaal in de Concert- en Gehoorzaal worden uitgevoerd en als naar men hoopt, de belangstelling groot is, zal ,zij dan Dinsdag nog eens worden herhaald. Het ligt in de bedoeling de straten enz., die verlichting aanbrengen drie avonden die verlichting te doen ont steken en wel Woensdag 6, Donderdag 7 en Vrijdag 8 Januari. Op Woensdagavond zullen 2 opvoe ringen in den Schouwburg plaats heb ben door het versterkt dilettanten too- neel van de „Inneming van den Briel". Men heeft dit stuk laten lezen door den Pastoor en door het hoofd van de R.K. School, doch geen van beide heeft aan leiding gevonden er iets in te schrappen, dat voor de gevoelens van de R. K. pijn lijk zou kunnen zijn. Een dezer beide uitvoeringen zal bestemd zijn voor ouden van dagen en gebrekkigen. Op den trouwd.ag, Donderdag, den eigenlijken feestdag dus, zal begonnen worden met klokgelui te kwart voor acht, gevolgd te 8 uur door koraalmuziek van den Langejan, Te half negen reveil le, waarbij de kinderen in zoo groot mo gelijke getale met Oranje getooid en met vlaggetjes verzocht worden zich aan te sluiten. Tijdens de huwelijksplechtigheid in Den Haag, die zal worden uitgezonden per r.adio, worden de openbare feesten stop gezet, maar in het daarvoor be langloos afgestane Schuttershof hoopt men hen, die geen radio thuis hebben, tegen een klein entree in staat te kun nen stellen het gebeuren te volgen, en hoopt men een radiohandelaar bereid te vinden d,aartoe een toestel 'n de zaal te plaatsen. Als de huwelijksplechtigheid is afge- a»ar het EngeUeh van 7?) pAUL TRENT, Zij hadden zich van de anderen af gescheiden en spraken nu op zachten toon, „De kwestie is, wat moeten wij in tusschen met hem doen? Denk je dat de bemanning ons last zal geiven?" „Dat geloof ik niet. Ik ben er van overtuigd, dat kapitein Brockdorf u geen moeilijkheden zal bezorgen. Grafton heeft zich tamelijk behoorlijk ggdragen, maar ik vind toch, dat hij maar eens hetzelfde moet ondervinden als hij mij aangedaan heeft. Ik stel voor hem in het „Zwarte Hol" te stoppen, terwijl wij den toestand bespreken". „Het Zwarte Hol?" vroeg sir Char les. „Ja, een heel pleizierige plaats. Ik zal het u laten zien", „Voordat wij iets doen, wilde ik wel dat je met Carruthers kennis maakte. Misschien is het het beste een paar van zijn mannetjes hier aan boord te laten komen, voor het geval wij moeilijkheden mochten ondervinden". Sir Charles stelde de beide mannen aan elkaar voor en voordat zij eenig'e woorden met elkaar gewisseld hadden, haastte Carruthers zich aan dek en na eenige minuten stonden op alle belang rijke punten matrozen op wacht. Tot ieders verbazing maakte Grafton in het geheel geen bezwaar toen men hem mededeelde waar hij zich voorloopig zou moeten terugtrekken en begaf hij zich glimlachend naar het „Zwarte Hol", HOOFDSTUK XXII. Grafton met zijn eenigszins sardonisch gevoel voor humor, had niet ingezien waarom zijn gasten de opwinding, van de jacht zouden moeten missen, dus was hij aan de lunch binnen gekomen en had hen verteld, dat een Engelsch oorlogs schip hen achtervolgde. Hij had Des- brook een oog'enblik apart genomen en met hem gepraat. „Natuurlijk begrijp je hoe moeilijk mijn positie is. Er zijn vrouwen aan boord. Het is onmogelijk om het schip te verdedigen, want we hebben geen schijn van kans tegen hen". „Wat ben je van plan te doen?" vroeg Ralph nieuwsgierig. „Dat weet ik nog niet. Ik geloof dat ik zoowat mijn laatste kruit verschoten heb. Je hoort) nog wel van mij", zei hij lachend Desbrook keerde naar zijn hut terug, want het was hen geen van allen toege staan aan dek te g'aan en hij ging zitten om eens ernstig na te denken. Hij twij felde er geen oogenblik aan, of over eenige uren zouden zij allen vrij zijn en zou Grafton, hoogst waarschijnlijk, de gevangene zijh van de Marine-autori teiten. En in dat geval moest hij weten wat hem te doen stond. Hij moest' in de eerste plaats rekening houden met de afdeeling, waar hij voor werkte en dus in hoofdzaak met de politieke zijde van de kwestie. Ten slotte was deze van het! grootste belang en Grafton's over tredingen van de Engelsche wetten, in verband met „De Gouden Rat" en de diefstal van de juweelen, waren min der belangrijk, dan de politieke kwes ties. Daarom had Desbrook, toen Carrut hers zich weg gehaast had om zijn ma trozen bevel te geven aan boord te ko men, sir Charles voorgesteld, dat zoo dra Grafton in het „Zwarte Hol" opge sloten zou zijn, zij beiden een bespreking zouden hebben in zijn hut. Toen zij: daar beiden plaats genomen hadden, begon sir Charles zachtjes te lachen. „We hebben het er nogal netjes af gebracht, zou ik zeggen. Desbrook, Ik heb wel eens getwijfeld, of we je ooit weer terug zouden zien", „We hebben geluk gehad, sir Char les", „Waarom, in 's hemelsnaam voeren jutliie op eens naar het Zuiden terwijl je vanmorgen in Noordelijke richting 911 „Ik weet het niet zeker, maar ik meen uit Brockdorf's woorden opgemerkt te hebben, dat Grafton plotseling van idee veranderd was en van plan was naar Amerikaansche haven koers te zetten een Zuid-Amerikaansche in plaats van naar Rusland". „D'at is zeer interessant", merkte sir Charles op, „Van Rusland gesproken, ik geloof dat het wel goed zou zijh als de Groot hertog bij ons gesprek tegenwoordig was. Ik ben van plan ronduit te spre ken". „Uitstekend, maar eerst moet ik ver tellen, dat ik hier niet ben in mijn offi- cieele hoedanigheid van hoofd-commis- '&a&WiïattaBv\i i ii'«nwbmbmbwbmhi imam n ii—ii i m Om gezond le blijven, moet men geregeld dagelijks normale stoelgang hebben en als dat hapert, heeft dat dadelijk nare gevolgen. Uw eetlust vermindert, Gij hebt geen nut van Uw voedsel, Gij gaat er slecht uitzien, maar erger nog, in Uw lichaam hoopen zich slechte stoffen op, die Uw gestel ongun stig beïnvloeden. Wees daarom verstandig en grijp direct ia. Maak Schoon Schip, neemt.- Zij bevatten stoffen die onmiddellijk zacht maar zeker Uw ingewanden bevrijden van de in ontbinding overgegane spijsresten. Zuiveren Uw bloed, verbeteren Üw gestel. Wilt Gij langzaam laxeeren, neem er éénl Wilt Gij snel Schoon Schip maken, dan twéél 'l Is een vondst van Apotheker Dumont. Prettig innemen, want Gij proeft niet* Rei koker ven 12 ituki «0 oen!. Overal vorkrijgbeM, (Ingez. Med.) loopen worden te half drie de feesten hervat met een zanguurtje, waarvan hel nog niet zeker is of dit alleen voor de kinderen zal zijn of ook voor ouderen. Te vier uur zal de derde Schouwburg opvoering plaats hebben. Aan de Kerkgenooischappen zal wor den verzocht om 6 uur dienst te houden ter herdenking der groote gebeurtenis. De dag zal worden besloien met een lichtstoet. Vrijdag 8 Januari zullen de feesten wederom met een reveille worden be gonnen en zal deze gevolgd worden door de uitreiking van de penning ,aan alle kinderen. In den m'ddag eerst carillonbe speling en dan staat op het programma de allegorische optocht, waaraan n,aar men hoopt niet alleen door scholen en buurtcommissies zal worden deelgeno men, doch ook door vakvereenigingen, firma's etc. Mocht deze tocht op Vrijdag moe'lijk- heden opleveren in verband met hei niet voldoende vrij zijn van betrokkenen, dan wordt het feest met een dag verlengd en zal de optocht Zaterdagmiddag door de straten trekken. Vrijdag heeft ook nog een opvoering in den Schouwburg plaats en deze dag z,al met een taptoe beslo ten worden. Ter sprake kwam natuurlijk ook hei besluit van de Langedelft om af te stap pen van een verlichting en een vuur werk aan te bieden. Ofschoon men deze geste volkomen waardeerde, zou de voorzitter toch gaarne zien dat de Lange Delft verlicht werd. Mocht het vuurwerk doorgaan, dan zag men dit het liefst op Donderdag af gestoken, maar de commissie voor de Langedelft zeide deze kwestie nogmaals te zullen bespreken, alvorens een defi nitieve beslissing te nemen. Ernstige onderhandelingen zijn gaande om de lichtzuilen, die in 1930 zulk een mooi effect gaven te doen herrijzen, wat zeker aan de algemeene verlichting zeer ten goede zal komen en niet min der als het mogelijk zal blijken de schijn werpers van Vreemdelingenverkeer nu de belichting van het Stadhuis tengevol ge van de verlichtingsplannen der Marktcommissie achterwege zal blijven, op andere punten te gebruiken. De kwestie der zuilen hangt in de al lereerst plaats samen met de financiën, doch men hoopt ter deze zake met' de P.E.Z.M. tot overeenstemming te komen. Bij opgave van te gebruiken sparre- boompjes van 1,502 m hoogte aan den secretaris, zal deze een massa-on gave doen aan den directeur der bedrij ven, omdat de gemeente de ""boompjes van het terrein aan de Oranjezon ter beschikking zal stellen. Ook hiervan moet voor 1 Dec, opga ve worden gedaan. Het overgroote deel der buurtcom missies kon staande de vergadering na dere mededeelingen over haar plannen doen. Het zou ons te ver voeren die saris van de Londensche politie en dat Graves evenmin als een officieel persoon beschouwd moet worden. Je kunt mij als een gewone particulier behandelen", „D'at is schitterend", riep Desbrook en kwam met' uitgestoken hand op sir Charles toe. „Dat is precies wat ik graag wilde. Ik veronderstel, dat u mij dan zult toestaan, dat ik bij het nemen van maatregelen, de belangen van 't Minis terie van Buitenlandsche Zaken in de eerste plaats voor oogen houd", „Ja, daar kan ik in toestemmen". „Natuurlijk zal ik u raadplegen en uw on-officieele toestemming vragen, maar ik ben volkomen bereid de geheele ver antwoordelijkheid op mij te nemen en mij tegenover mijn chef te verantwoor den", „Dat is oprecht gesproken, Desbrook Vertel nu maar wat je plannen zijn". „Goed, maar ik zou eerst den Groot hertog wel willen halen". Desbrook verliet de hut en kwam spoedig daarna terug met den Groother tog, die, voordat hij plaats nam, een diepe buiging maakte voor sir Charles. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1936 | | pagina 5