Zoo'n Migraine? KRONIEK van den DAG. BINNENLAND. KERKNIEUWS. KUNST EN WETENSGHAP. RECHTZAKEN. TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEÜWSCHE MIDDELBÜRGSCHE COURANT (W.O. DE GOESCHE CRT.) VAN MAANDAG 22 JANUARI 1934. No. 18. GIFGASSEN IN DEN WERELDOORLOG Dus weer een ellendige dag in hel vooruitzicht. Heusch niet noodig Neem een "AKKERTJE" en binnen een kwartier voelt Ge U weer frisch en opgewekt en ziji Ge Uw hoofd pijn kwijt. AKKER-CACHETS helpen verrassend snel bij Hoofdpijn, Kies- §ijn, Zenuwpijn, Rheumaliek, Griep, e kosten slechts 50 cent per 12 stuks en zijn overal verkrijgbaar. Het schandaal-Stavisky blijft de Fransche gemoederen be zig houden. Onverkwikke lijke tooneelen in de Kamer. j. Men is in Frankrijk nog steeds niet tot rust gekomen over de affaire-Stavis- ky. De openbare meening wordt er voortdurend met „nieuwe" onthullingen en verdachtmakingen bezig gehouden, waarbij het streven van rechtsche zijde, om alsnog politieke munt uit het geval te slaan, evident is. Bepaalde advocaten schijnen er een behagen in te scheppen, om de instructie der zaak op straat te brengen. Naar ze doen voorkomen, om meer vaart achter het onderzoek te zet ten: de publieke opinie moet leven dig worden gehouden, zeggen ze, opdat de justitie wete, dat Frankrijk daden verlangt, zoo spoedig mogelijk. Men wil klaarheid omtrent de dessous van het schandaal; geen getreuzel daarmee, Al lemaal heel mooi, maar men kan zich afvragen, of al dat gepubliceer het on derzoek der justitie niet bemoeilijkt, of al die halve en heele verdachtmakingen geen troebel water maken, waarin het alleen voor lieden met achterbaksche bedoelingen goed visschen is. De be geerde om politieke tegenstanders te treffen, lijkt bij dit alles veel meer voor te zitten dan het verlangen naar recht. Ook in de Fransche Kamer is het vuurtje opnieuw opgerakeld. Fn dat met zooveel temperament, dat de vonken er afstoven. De rechtsche afgevaardigde Henriot was de man, die de pook han teerde. Hij vertelde, dat er in het jaar 1926 te Parijs een stelletje verdachte in- dividuën was opgepakt, onder wie zich een zekere (bekoorlijke) Arlette Simon bevond. Arlette werd in de gevangenis opgesloten, doch wist een paar knappe advocaten voor haar belangen te inte resseeren. Die advocaten kwamen haar dikwijls in de cel opzoeken, maar aldus liet de heer Henriot doorsche meren zeer vermoedelijk niet steeds in hun kwaliteit van rechtskundige ad viseurs zonder meer. Met andere woor den: er zou een zekere intieme verhou ding tusschen Arlette en haar raadslie den bestaan hebben. En waar het nu op aan komt: die advocaten zijn later be kende politici en nog later ministers ge worden en de bekoorlijke Arlette heet op 't oogenblik: mevrouw Stavisky, Het verhaal verwekte heel wat op schudding in de Kamer, omdat uit ver schillende toespelingen duidelijk werd, dat de minister van onderwijs De Mon- zie en de minister van buitenlandsche zaken Paul Boncour degenen moesten zijn, op wie Henriot het oog had. Men ging in allerijl den eerstgenoemde, die met griep te bed lag, waarschuwen en stelde Boncour, die te Genève zat, te legrafisch van een en ander op de hoog- te. De Monzie voelde zich zwaar belee- digd en ondanks zijn ziekteschoot hij in de kleeren en begaf zich op weg, om Henriot ter verantwoording te roe pen. In de wandelgangen van de Kamer is het toen tot een alleronverkwikkelijk- ste scheldpartij tusschen de beide hee- ren gekomen, die er tenslotte mee ein digde, dat De Monzie zijn tegenstander tot een duel uitdaagde, 't Staat intus- schen nog niet vast, of dat duel door gaat. Vermoedelijk zullen er van buiten af wel pogingen worden gedaan, om het geschil bij te leggen. Paul Boncour, die wat minder opvlie gend dan De Monzie is, heeft zich het geval minder erg aangetrokken. Hij seinde een uitvoerig telegram uit Genè ve, waarin zoo ongeveer te lezen stond, Nadat bovenstaande reeds geschre ven was, werd uit Parijs bericht, dat men inderdaad maar van het duel heeft afgezien, Henriot zou zijn excuses voor zijn loslippigheid hebben aangeboden. - ar c Al eeuwen vóór Chr. bezigde men rook en bijtende asch in den oorlog. Eigenschap pen der moderne gifgassen. Toen in ^en wereldoorlog de beide fronten waren vastgeloopen, toen de stellingen niet meer stormrijp konden worden geschoten, doordat de verdedi gingstechniek sterker was dan de kracht der vuurwapens, toen werd een andere Strijdmethode aangegrepen. Het was deze: gebruik te maken van giftige gas sen, omdat die zwaarder dan de lucht waren en overal in de onderaardsche schuilplaatsen konden binnen dringen, zoodat alleen de vlucht voor verstik king kon behoeden. Zoo werd de moderne gasoorlog gebo ren. Oorspronkelijk alleen bedoeld als mid del om meer beweging in den stellings oorlog te krijgen, bleek het weldra zoo doeltreffend, dat het doel werd. En zoo bestond in Oct. 1918 de munitie voor 30 uit gasmunitie, een percentage, dat ongetwijfeld nog hooger zou zijn ge weest, als de chemische bedrijven rui mer hadden kunnen produceeren, aange zien er aan beide fronten een voortdu rend» vraag naar was. dat Henriot een praatjesmaker is. Wel had Boncour destijds de belangen van Arlette Simon behartigd, doch zulks al leen omdat ze een nicht van een oud vriend van hem was en door haar moeder, die met een buitenlander ging trouwen, alleen in Parijs achtergelaten in handen van een avonturier was gevallen, die haar „onwetend" in moei lijkheden gebracht zou hebben. Boncour loochende, dat er ooit eenige intieme verhouding met haar geweest was. Haar hechtenis duurde maar kort, -aangezien het onderzoek spoedig haar onschuld aan het licht bracht. En natuurlijk kon geen mensch in 1926 weten, dat Arlette Simon later met den oplichter Stavisky zou gaan trouwen. 't Lijkt waarschijnlijk, dat het geval inderdaad zoo onschuldig is, als Boncour aangeeft. Maar dan treedt te scherper aan 't licht langs welke modderige we gen men in Frankrijk politiek maakt. Er is ten deze trouwens al lang een zekere reputatie gevestigd. Het fatsoen raakt heel dikwijls zoek in de Fransche poli tiek, heel wat vaker en erger dan el ders. De insinuaties van Henriot toonen dat nog eens ten duidelijkste aan. Ter wille van de volledigheid zij ten slotte nog melding gemaakt van een tweede incident in de wandelgangen der Kamer. De socialistische afgevaardigde Lagrossilliers heeft er Vrijdagmorgen den rechtschen afgevaardigde Désiré Ferry, die hoofdredacteur van de natio nalistische „Liberté" is, een klap in zijn gezicht gegeven, waarop een handge meen ontstond. Andere afgevaardigden moesten er aan te pas komen om de vechtende heeren te scheiden. Een en ander staat in verband met een artikel in de „Liberté", dat La- grosilliers van deelneming aan bepaal de Stavisky-praktijken beschuldigt. CONTINGENTEERING VAN DEN INVOER VAN VLEESCH. Vandaag is een Kon. besluit afgekon digd, waarbij de invoer van vleesch met uitzondering van versch-, gekoeld- of bevroren rund- en kalfsvleesch, alsmede van levende schapen en slachtpaarden voor den tijd van 12 maanden wordt ge contingenteerd, Deze contingenteering is van kracht tot 15 Januari 1935. Het contingent voor alle vleeschsoorten is vastgesteld op 20 pet. van den gemiddelden invoer in 12 maanden in 1931 en 1932. Voor versch-, gekoeld of bevroren rund- en kalfsvleesch is het contingent bepaald op 20 pet. van den gemiddelden invoer in 12 maanden in de jaren 1929, 1930 en 1931. Bij deze contingenteering heeft de re geering gebruik gemaakt van de be voegdheden, haar verleend in de nieuwe Crisisinvoerwet. De mogelijkheid is daar bij opengelaten om voor verschillende landen het contingent te verhoogen, DE V.A.R.A. PROTESTEERT. In een uitvoerigen brief aan den mi nister maakt het bestuur van de V.A.R. A. ernstig bezwaar tegen de straf, haar opgelegd in verband met de 5 minuten pauze voor Van der Lubbe. Na een uiteenzetting van de feiten, waarbij het bestuur, als zijn meening te kennen geeft dat door het gebeurde noch de veiligheid van den staat, de openbare orde of de goede zeden wer den aangetast, noch het uitgezondene kan worden beschouwd als een bedekte of zijdelingsche aantasting van gods dienst, gezag, zedelijkheid of volks kracht, verzoekt het bestuur den mi nister van de overwegingen goede nota te willen nemen en vertrouwt dat hij dan tot het resultaat zal komen, dat de genomen maatregel, in verband met de omstandigheden ten onrechte is ge nomen. Het bestuur vertrouwt, dat de mi nister den genomen maatregel zal willen intrekken. DE K.L.M. IN 1933 Het idee van den gasoorlog is niet nieuw, alleen waren vroeger, zooals van zelf -spreekt, de technische mogelijkhe den veel minder groot. Reeds in den Peleponnesischen oor log 428 voor Chr.) v/erd hout met pik en zwavel bi; gunstigen wind ver brand bij de belegering van steden, In den Romeinschen tijd maakte de veldheer Sertorius gebruik van bijtende asch, dat hij in een belegerde vesting liet waaien. Later was het „Grieksche vuur", (dat bestond uit het verbranden van: pik salpeter, keukenzout, kalk en zwavel) bekend, en het hield destijds de gemoederen op ongeveer dezelfde wijze bezig als nu de gifgassen. Als dan in de 13de eeuw de vuurwa pens v/orden uitgevonden, heeft men de methode van het uitrooken niet meer noodig, totdat later, als de vestingen te gen het geschut bestand zijn, de chemi sche middelen weer opduiken, Zoo worden door een Oostenrijker 1575 arsenicumdampen aanbevolen, en kogels met terpentijn en salpeter. Maar geheel zonder schroom gaat dit niet, want de uitvinder zelf zegt er van, dat het een afschuwelijk ding is, dat de Christenen niet tegen elkaar zullen ge bruiken; wel vindt hij het geoorloofd te gen de Turken en andere ongeloovigen. In de 18e en 19e eeuw is het gas ge heel op den achtergrond gedrongen. Voorstellen in de Napoleontische oorlo gen om blauwzuur te verschieten, of het Bemoedigende resultaten. Aan het jaarverslag-1933 van de Kon. Ned. Luchtvaartmaatschappij, dat begint met een blijde herinnering aan de kra nige „Pelikaan'-vlucht, ontleenen wij 't volgende: Wat de Indië-route betreft: alle vluchten werden regelmatig volbracht; materieele schade kwam niet voor. Ge middeld duurden de heenreizen bijna 10. de terugreizen ruim 9 dagen. Het post vervoer bedroeg in totaal: 44.523 kg, d.i, 9227 kg of 26 pCt. meer dan in 1932. Het passagiersvervoer werd meer dan ver dubbeld en het goederen-vervoer nam tce met 85 pet. (4971 kg in '32 en 9193 kg in 1933.) Er bestaat momen teel plannen, om de vloot op de Indië-route te vernieu wen, zulks ook met de bedoe ling om geleidel ij k den vlieg- tijdte verkorten. Tevens hoopt men allengs tot verlaging van de tarieven te kunnen overgaan. Ook in Europa is met succes ge werkt. Er werden door de K.L.M. in het regelmatig luchtverkeer 40.082 passa giers vervoerd, tegenover 20 877 in 1932, (een vooruitgang dus van 92 pet.); het goederenvervoer ging met 38 pCt. omhoog en kwam van 865.048 kg in 1932 op 1.196.257 kg in 1933, terwijl het post vervoer in Europa een vooruitgang van 9 pCt. vertoont. Deze betrekkelijk ge ringe vooruitgang is te wijten aan de verlegging van den nachtpostdienst uit Scandinavia die thans via Brussel in- plaats van zooals in 1932 via Am sterdam geschiedt. Het binnenlandsche lucht net ontwikkelde zich ook geleidelijk; hierop werden in totaal 10.800 passa giers vervoerd, terwijl het aantal ple- zier-vliegers 13.706 bedroeg. Lagere tarieven zullen eerst kunnen worden ingevoerd, indien technisch de organisatie en exploitatie der luchtlij nen nog meer zullen zijn verbeterd, het geen waarschijnlijk zijn beslag zal krij gen bij de invoering >van snellere vlieg tuigen. Deze snellere vliegtuigen zullen vermoedelijk in den loop van 1935 hun intrede doen. Wat de diensten der binnenlandsche luchtlijnen betreft, zij vermeld, dat zoo mogelijk voor- of 1 Maart31 October op de lijn Amsterdam-Rotterdam-Haam- stede-Viissingen tweemaal per dag ge vlogen zal worden. Mocht de belangstel ling echter tegenvallen dan wordt van 1 Maait30 April en van 1 September 31 October een enkeldaagsche dienst onderhouden (in de zomermaanden dus in elk geval een dubbeldaagsche verbin ding). HET CONFLICT TUSSCHEN DE GEMEENTE VEEN EN DE REGEERING. Een ontvanger in de knel. In aansluiting op hetgeen Zaterdag over de mogelijkheid, dat de gemeente Veen (N.Br.) onder rijkscurateele zcu komen, is gemeld, laten we hier nog enkele bijzonderheden volgen, ontleend aan „Het Volk": „Veen staat allang in Den Haag in 'n eenigszins kwaad gerucht. Onlgeveer anderhalf jaar geleden moest namelijk de secretaris-ontvanger ontslagen wor den, omdat hij zich ten nadeele van dei gemeentekas had verrijkt. De raad be sloot toen deze functies te scheiden en benoemde naast den secretaris een tij- delijken ontvanger, den heer Schou ten. Deze is niet gediplomeerd en eigen lijk timmerman van zijn vak. Lichame- voorstel van een Duitschen apotheker in den oorlog van 1870 veratrine te gebrui ken, waardoor een voortdurend, niezen ontstaat, vinden geen toepassing. In scheikundigen zin kan bij het Cl (chloor) alleen van gas gesproken wor den, alle andere stoffen die hierna ge bruikt werden zijn meest organische verbindingen van een vrij gecompliceer de chemische samenstelling, die bijna steeds in vloeibaren vorm, maar soms ook in vasten toestand voorkomen, en die dan bij het gebruik verdampt, ver gast of verstoven worden, soms uit zich zelf, soms kunstmatig. In dezen verdampten, vergasten, of verstoven vorm maakte de soldaat ken nis met de chemische strijdmiddelen. Hij ontwaarde gaswolken, en dacht er niet over na, dat de oorspronkelijke aggre- gatietoestand van dit gas, vloeibaar of vast zou kunnen zijn. 't Geen hij be merkte, was gas; hij noemde het gas en zoo heeft dit woord zich ingeburgerd in het spraakgebruik. Het aantal stoffen dat geprobeerd is, is zeer groot; de meesten verdwenen spoedig om door andere met meer effect te worden vervangen. Niet elke giftige stof is geschikt om gebruikt te worden. Daarvoor moet aan bepaalde eigenschappen worden vol doen: 1. Het soortelijk gewicht in dampvorm moet grooter zijn dan dat der lucht, om het gas op den grond te houden. Zoo lijk is hij echter niet in staat zijn beroep uit te oefenen. Daarom heeft de raad hem ondanks het krachtige verzet van B. en W, de betrekking van1- ontvanger gegeven. Nu is Veen een arme gemeente van 950 inwoners en al sinds jaren noodlij dend. De regeering, die haar financi- eelen onderstand biedt, heeft daardoor een vrij greote zeggingskracht. Ook in Den Haag stelde men zich op het stand punt, dat de administratie van een noodlijdende gemeente veel te veel te gecompliceerd is, om door een ondes kundige te worden gevoerd en derhal ve eischte men dat de functies van se cretaris en ontvanger weer vereenigd zouden worden en de heer Schouten zou worden ontslagen. Dit nu heeft de Raad pertinent geweigerd. Andere eischen van de regeering, die ook nog gesteld zijn, wilde hij wel inwilligen, maar den ontvanger ontslaan niet. Het schijnt en dat is het pijnlijke van het geval dat die ontvanger ondanks zijn ondeskundigheid zich tot dusver goed van zijn taak heeft gekweten. Ook met het oog daarop zal men trachten alsnog een mouw aan 't geval te pas sen. RARE GERUCHTEN. Het Persbureau Vaz Dias verneemt, dat de Chicago Tribune, een Ameri- kaansch blad, een telegram uit Tokio bevat, volgens het welk de kranten al daar berichten, dat tusschen Nederland en Engeland een geheim verdrag is ge sloten inzake Britsche bescherming van Nederlandsch Borneo ingeval van een Japanschen aanval. Het bureau ver neemt, dat dit bericht door het ministe rie van buitenlandsche zaken in Den Haag onmiddellijk zeer beslist is tegen gesproken. NATIONAAL LUCHTVAART FONDS. Naar het „Pelikaan-Comité" ons mee deelt, is de belangstelling voor het Na tionaal Luchtvaart Fonds verheugend groot. Van de burgemeesters van tal van gemeenten werd bericht ontvangen, dat lokale comité's worden samengesteld. Hoewel deze nog niet in actie zijn, werd in totaal reeds een bedrag van bijna 40.000 ontvangen. zeer belangrijke ethische vraag; het feit, dat in deze artikelenserie hierop geen rechtstreeksch antwoord wordt gegeven, doet o. i. aan de waarde er van niet af. Immers: voor het vellen van een ge grond oordeel op ethisch of juridisch terrein is feitelijke kennis van de phy- siologische werking der gifgassen toch zeker onontbeerlijk? De classis 's-Hertogenbosch der Geref. Kerken heeft na gehouden exa- jmen toegelaten tot de Evangeliebedie ning den heer A. W. F. Nijenhuis, teol. cand,, beroepen predikant te Lutterade, voorheen hulppr. bij de Geref. Kerk te Middelburg. Gifgassen in den oorlog. Men vindt in dit no, van ons blad het eerste van een serie van 5 feuilletons: „Gifgassen in den oorlog". Zij zijn bewerkt naar een voordracht, door den heer W. Feikema, arts, gehou den voor het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen te Middelburg, op 10 Januari j.l. In verband met de verschillende as pecten, waaronder men het gebruik van gifgassen, als strijdmiddel, zoo tegen vij andelijke soldaten als tegen non-com battanten, pleegt te beschouwen, wijzen wij er nadrukkelijk op, dat in deze artikelenserie de quaestie uitsluitend van medisch standpunt bekeken wordt. De vraag, of de mensch het zedelijk recht heeft van zulke strijdmiddelen ge bruik te maken, achten ook wij een zijn Co (koolmonoxyde) en HCN (blauw zuur) ongeschikt omdat ze lichter zijn. 2. Ze moet voldoende vluchtig zijn, om als gas, damp, nevel of stof in de lucht zoo fijn mogelijk verdeeld te worden, 3. Ze moet bestendig zijn tegen de zuurstof der lucht, 4. Ook van gewicht is de oplosbaar heid. In water oplosbare stoffen zijn minder 'geschikt, want door regen wor den ze onwerkzaam. 5. Een eigenschap van bijna alle is de groote oppervlakte-affiniteit. De dam pen blijven hangen aan de kleeren, huid, gras, bladeren, struiken. Van deze eigen schap wordt gebruik gemaakt bij het gasmasker, dat behalve werkzame che micaliën ook zeer poreuse houtskool bevat. 6. De stof moet bestand zijn tegen ver hitting, omdat bij het afvuren sterke verwarming ontstaat. Pharmacologisch behooren de gifgas sen tot de lokaal werkende stoffen, d.w.z. ze werken direct daar waar ze met de levende cellen in aanraking ko men, in tegenstelling met de resorbtief werkende giften, b.v. Chloroform, aether, die pas na opname in het lichaam op de vooral gevoelige organen, in dit geval het centrale zenuwstelsel, werken. Bij dit laatste echter ontstaat een verzwak te werking door vermindering der con centratie tengevolge van de verdeeling Kantongerecht te Middelburg. De kantonrechter te Middelburg heeft veroordeeld wegens: met een rijwiel in een bocht niet de rechterzijde van den weg houden en niet met de bel een signaal geven, wan neer de veiligheid van het verkeer zulks vordert: P. R. te Wissenkerke, 2 x 3 of 2 x 3 d. h.; met een motorrijtuig rijden zonder fa- brieksnummer enz.: P. F. de L, te St. Jansteen, 0.50 of 1 d. h.; met een motorrijtuig rijden zonder achterlicht en zonder verlicht nummer en letter: L. M. O. teColijnsplaat, 1 en 2 of 1 en 2 d. h.; met een motorrijtuig rijden zonder licht: C. S. v. S., te Goes, 5 of 5 d. h., H. J. H. te Middelburg, 3 of 3 d. h. met een motorrijtuig rijden zonder spiegel, terwijl de lading van het inge schreven rijtuig waarmede op een weg der 2e klasse wordt gereden, breeder is dan 2.35 m: P. G., Kapelle-Biezelinge, 2 en 3 of 2 en 3 d. h,; met een motorrijtuig rijden zonder spiegel: P. M. IC. te Wissenkerke, 2 of 2 d. h., M. K. te Biggekerke en W. W. te Waarde, ieder 3 of 3 d. h,; met een rijwiel rijden zonder bel: P. C. te Oostende (B.), 2 of 2 d. h.; met een rijwiel rijden zonder licht of reflector: J. D. te Elsloo, L. G. te Kou- dekerke, ieder 5 of 5 d. h., J. de V., Domburg, 1 of 1 d. h., J. J. W. te Hansweert, en W, W. te Middelburg, ieder 0.50 of 1 w. tuchtsch,, A. M. S. te O. en W. Souburg, 3 of 3 d. h„ A. de T. te Arnemuiden, 10 of 10 d. h. niet op de eerste vordering zijn rij bewijs vertoonen: Ch. H. L. te Waarde, 7.50 of 3 d. h.; straatschennderij: J, A. Z. te 's-Gra- venpolder, 15 of 15 d. h,; niet zorgen dat een door hern c-p den openbaren weg geplaatst voorwerp be- in het lichaam, terwijl bovendien een deel weer uitgeademd wordt en een an der deel door het lichaam ongiftig ge maakt wordt. Deze verliezen bestaan bij de gifgas sen niet, en hieruit is te verklaren dat deze in minimale concentratie nog zulk een krachtige werking hebben. Om de giftigheid der gassen onder ling te vergelijken, maakt men gebruik van de Habersche formule cX*—W. C aantal mgr stof per m3 lucht; t tijd in minuten dien het proefdier in de ze lucht ademen moet om dood te gaan. Dus hoe kleiner W hoe giftiger de stof. Zoo vindt men als W voor chloor: 7500, phosgeen: 450, diphosgeen: 500, mosterdgas: 1500, Chloorpicrine: 2000, Blauwzuur: 1000-4000, Koolmonoxyde: 70000. Uit dit tabelletje blijkt, hoever het zeer terecht gevreesde koolmonoxyde en het blauwzuur achter blijven bij de anderen, Opmerkelijk is het, hoe wei nig noodig is om te dooden: b.v. voor phosgeen is W 450, dus een mensch sterft wanneer hij 1 min verkeert in lucht die 450 mgr phosgeen per m3 be vat. Per minuut ademt men 8 1 lucht in, dit bevat dus 8 X 450/1000 mgr 3.6. mgr phosgeen. M. W. F. (Wordt vervolgd.)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1934 | | pagina 5