lïromnciale Zeeuw&che
Elmas Sabine
BINNENLAND.
WEIR EN WIND.
No. 288.
Twee Bladen.
DINSDAG 6 DECEMBER 1 9 3 2.
Eerste Blad.
0RIE VQ0RDEELEN.
MMGEIBURG»
GOES.
175e Jaarg&&§
nu
11 cent per 20 stuks
jilee-
uch*
>1268
261,
Iderae
nenetx,
10 S
straat
[els
rielen
itnet.
364
Iting en
rancier,
klfs- en
167.
Onder-
loon 309
lag- en
js Lange
Telefoon
i-31.
■95308.
on 300.
Mar-
don 261
son 133;
ea
asscüerij
telefoon
stoppen
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Abonnementsprijs voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 oent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
|D cent per regel voor ingezonden mededeélingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager..Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postcbèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 6 regels
opgenomen a 75 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra Bewijsnummers 5 cent
Drie voordèelen biedt het, zich thans
als abonnee op dit blad te laten notee-
reia:
Men ontvangt dan dagelijks tot ma
tigen prijs een flink dagblad.
2. Men krijgt alle tot 1 Januari 1933
verschijnende nummers gratis, en
3. Men ontvangt als gratis-premie het
boekje „Een Zeeuwsch regent uit het
laatst der XVIIIe eeuw."
Abonnementen worden genoteerd
;aaa onze bureaux te Middelburg: Lange
St. Pieterstraat, tel. 139; te Goes: Turf-
kade. telefoon no. 17.
NEDERLAND EN BELGIE.
De burgemeester van Gent, de heer
Vam der Stegen, heeft den Neder-
landschen gezant te Brussel, jhr. mr. O.
F. A, M. van Nispen tot Sevenaer, ver
zocht, naar de Brusselsche corespondent
van de „Maasb." meldt, om de maritie
me installaties van Gent te komen be
zichtigen. Dit bezoek zal binnenkort
plaats hebben.
Bij Kon. besluit is bevorderd tot of
ficier in de Orde van Oranje-Nassau
Henri M. Dekking, journalist, redacteur
van bet „Rotterdamsch Nieuwsblad" te
Rotterdam;
is in de Orde van den Nederlandschen
Leeuw benoemd tot ridder, de schout
bij-nacht J..Bosma.
In den ouderdom van 74-jaar is gis
tere» in Den Haag overleden de heer
T. de Meester, dir. van de N.V. Ver-
eenigde Glasfabrieken, te Schiedam, oud
wethouder van Rotterdam.
De iuvoerkeurloonen.
Naar wij vernemen is alhier beslissing
ontvangen van den Raad van State inza
ke bet beroep ingesteld door den ge
meenteraad tegen het besluit van Ged.
Staten van Zeeland, waarbij goedkeu
ring werd onthouden aan het raadsbe
sluit tot heffen van een invoerkeurloon,
ook van vleesch komende uit de kringge-
meeaten. De Raad van State heeft de
Ged. Staten in het gelijk gesteld en
blijft het raadsbesluit dus niet goedge
keurd.
Een droeve plechtigheid.
Gistermiddag is het stoffelijk over
schot, van wijlen den heer A. de Wijze,
die overleed ten gevolge van den nood-
lottigen val van de Oostkerk onder groo-
te belangstelling, aan den schoot der aar
de toevertrouwd. Nadat de kist in de
groeve was neergelaten, nam als eerste
spreker ds. A. Verhagen het woord.
Spr. herinnerde hoe Donderdag vriend
en broeder De Wijze zoo noodlottig om
het leven kwam in de vervulling van zijn
natuurlijk beroep, welk gebeuren veel
menschen deed ontroeren, en een ont
zettend verlies is voor vrouw en kind en
verdere familieleden. Den betreurden
doode heeft God in den dood overgege
ven, de Heere giete zelf balsem in de
geslagen wonden.
Verder vermaande spreker, dat het le
ven as als een damp, hetwelk met den
dood niet is afgeloopen. Sterven is God
te ontmoeten, er zal geen ware rust zijn
of onze zonden zullen afgewasschen moe
ten zijn door het bloed Cristi daarom,
haast u om uw levens wil.
Als tweede spreker trad naar voren
de heer H. A. Enkelaar, bestuurslid van
den Bijz. Vrijw. Landstorm, waarvan de
overledene lid was.
Spr. memoreerde dat het bestuur der
afdeeling zoo diep werd getroffen dat dit
in woorden haast niet is te zeggen. Wij
nemen dan hier afscheid van elkaar die
in uw plichtsvervulling altijd trouw
waardt Geve God troost aan uw diep
bedroefde familie, dat kan alleen hun
sterken. Spr. eindigde met de woorden
van Ps, 84. Hij zal ons 't goede niet on-
noodig, onthouden zelf niet in den dood.
Laatste spreker was de heer W. P.
Wattel voorzitter van de schietvereeni-
ging 't Zand, van welke de overledene
bestuurslid was. Ook deze spreker
wenschte den overledene een laatst vaar
wel toe en schetste in korte woorden
wie en wat vriend De Wijze voor de
Vereeniging was, om er ten slotte nog
op te wijzen hoe de Heere ons in alle op
zichten kan treffen. Hij is alles machtig,
't Amen alles wat Hij doet.
Daarna trad de vader van den over
ledene naar voren om alle sprekers en
belangstellenden te danken voor de deel
neming in het zoo smartelijk verlies van
man en vader, van zoon en broeder, die
door God in den Hemel zoo plotseling
werd opgeroepen. Op verzoek van spre
ker werd nog gezongen Ps. 103 vers 8:
„Gelijk het gras is ons kortstondig le
ven."
Vanwege de Ned. Vereeniging van
Sp'ritisten „Harmonia" zal mevrouw J.
K. AlblasRutél, te Haarlem a.s. Vrij
dag een lezing houden over Psychische
verschijnselen. Men zie de advertentie
in dit blad.
Voor de Walchersche afdeeling der
Nederlandsche Reisvereeniging houdt
a.s. Vrijdag dr. W. G. N. v. d. Sleen
een lezing over met auto. boot en tent
over Java Wij verwijzen naar de ad
vertentie in dit blad.
DE GASTHUISKWESTIE.
Het advies, uitgebracht door de di
rectie der Vereeniging van Nederland
sche gemeenten met betrekking tot de
vraag, of de gemeente zonder meer ge
acht moet worden genoodzaakt te zijn,
de tekorten cïp de exploitatie van het
Gasthuis te dekken, heeft aan het Gast-
huisbestuur aanleiding gegeven tot het
samenstellen eener „Memorie van Ant
woord", waarvan exemplaren zijn ge
zonden aan elk der leden van den Raad,
en van Ged. Staten zoomede aan B. en
W. van Goes.
Zooals vanzelf spreekt, hebben B. en
W. den inhoud dezer memorie, zoo
schrijven zij aan den Raad, ter kennis
gebracht van de Directie der Vereeni
ging van Nederlandsche Gemeenten.
Deze heeft het verweer beantwoord,
doch tevens te kenen gegeven, dat zij
zich enkel beschouwt als adviseur van
B. en W.; zij is geenszins partij tegen
over het Gasthuisbestuur.
Na al hetgeen reeds over de zaak ge
schreven en gesproken is, wijzen B. en
W. er nog eens met nadruk op, dat zij
deze aangelegenheid zuiver van den za-
kelijken kant beschouwen, dat elke per
soonlijkheid daaraan vreemd is en dat
noch bij hen, als geheel, noch bij een der
Leden individueel de vooropgezette
meening bestaat, dat de ziekenafdeeling
van het Gasthuis dient te worden op
geheven; integendeel, zij hopen van
harte, dat het mogelijk zal zijn de in
richting te doen voortbestaan, indien
kan worden aangetoond, dat zulks voor
de gemeente geen ondragelijke financi-
eele lasten zal medebrengen.
Op den voorgrond zij gesteld, dat het
bestuur van het Gasthuis n.d.m. van B.
en W., het karakter van het adres vol
komen miskent. Gemeld advies draagt
niet het karakter van een uitspraak in
een geschil tusschen de gemeente Goes
en het Gasthuisbestuur. Het is niet an
ders dan een voor intern gebruik aan
B. en W. verstrekt advies, over een ju
ridische vraag en over een vraag van
beleid, welk advies is uitgebracht op
grond van de feiten, zooals deze zijn
voorgelegd, of zooals deze aan de hand
van de 'overgelegde stukken konden
worden geconstateerd. Het is nooit de
bedoeling geweest, dat dit advies een
publiek stuk zou worden.
B. en W. stellen op den voorgrond, dat
het Gasthuisbestuur de beantwoording
van de juridische hoofdvraag, nl. of er
een aansprakelijkheid van de gemeente
Goes bestaat voor de tekorten van het
Gasthuis niet heeft kunnen aantasten.
Aan het slot van het advies heeft ad
viseur op verzoek van B. en W. zich over
de beleidsvraag uitgesproken in den zin,
dat de Raad zich omtrent de wensche-
lijkheid van het voortbestaan des Gast-
huizes zal hebben te bezinnen. Het
spreekt vanzelf, dat in het daar gegeven
oordeel van de juridische beschouwingen
niets wordt teruggenomen.
Het Gasthuisbestuur heeft in het bij
zonder aanstoot genomen aan het deel
van het advies, dat de vraag behandelt
of de bestuurders van het Gasthuis voor
de tekorten aansprakelijk kunnen wor
den gesteld. Daarbij duidt het Gasthuis
bestuur aan adviseur vooral euvel, dat
Een verlegen hond blaft harder dan
hij bijt.
Curtius,
deze in dit verband heeft gesproken van
„grove nalatigheid" van het Gasthuisbe
stuur. Het is daarom van belang, er op
te wijzen, dat de uitdrukking „grove na
latigheid" aldus B. en W. een uitdruk
king van de Armenwet is. Wenscht men
de vraag te onderzoeken, of er aan
sprakelijkheid van de bestuurders van
het Gasthuis bestaat, dan moet men on
derzoeken, of er „grove nalatigheid"
aanwezig is geweest, (art. 26 Armenwet)
Helaas meende adviseur op grond van
zijn onderzoek tot de conclusie te moe
ten komen, dat hier inderdaad van „gro
ve nalatigheid" in. den zin der Ar
menwet sprake was.
In het kort samengevat komt het
verweer verder hierop neer:
le. B. en W. hebben den eisch gesteld
van een sluitende begrooting, waardoor
het Gasthuisbestuur a.h.w. genoodzaakt
werd om daarop gefantaseerde bedra
gen uit te trekken;
2e. De late goedkeuring der reke
ning over 1927 is de oorzaak van den
achterstand in de administratie.
In den breede weerleggen B, en W
de grondstellingen van dit verweer.
De begrooting over 1928, zoo schrij
ven B. en W. werd ingediend tegelijk
met de rekening over 1928 en was daar
van een getrouwe copie, m.a.w. het stuk
was als begrooting totaal waardeloos.
Bij het nazien viel de aandacht op het
feit, dat op deze zoogenaamde begroo
ting een nadeelig saldo voorkwam van
500.36 K>i dus en gering bedrag. Ten
einde nu aan de z.g. begrooting nog
den schijn te geven alsof ze werkelijk
een begrooting was, is de aangehaalde
zinsnede neergeschreven als een goed
bedoelde poging derhalve om het Gast
huisbestuur tegenover den raad te spa
ren en den schijn nog te redden. De
begrooting is echter met het nadeelige
slot aan den Raad overgelegd en door
dezen goedgekeurd. Van eenigen drang
op het Gasthuisbestuur om begrootin
gen maar kloppend te maken met ge
fingeerde cijfers, is dus geen sprake ge
weest, en nog minder van het geven
van een richtsnoer voor de toekomst.
B, en W. kunnen het slechts betreu
ren dat in een stuk, dat als een ernstig
verweer bedoeld is, een voorstelling van
zaken wordt gegeven, die h, i. nood
wendig tot verkeerde conclusies moet
leiden.
Verder wordt dan beweerd, dat het
feit, dat de rekening over 1927 acht
maanden onder ons college is verble
ven, de geheele administratie van het
Gasthuis in de war zou hebben ge
stuurd. Wij zijn geneigd te vragen, hoe
het dan mogelijk is, dat de financieele
administratie van één gemeente in Ne
derland nog in orde is. Immers ware 't
door het Gasthuisbestuur toegepaste
systeem, dat dan als het eenige juiste
bestempeld wordt, inderdaad het eenig
mogelijke, hoe zou er dan één gemeen
te-begrooting kunnen worden samenge
steld?
De verontschuldiging voor de late in
zending, namelijk dat men een begroo
ting pas zou kunnen indienen na de
vaststelling der rekening over het voor
afgaande jaar, is dan ook zoozeer in
strijd met de meest elementaire comp
tabele begrippen, dat B. en W. er zich
eigenlijk van ontslagen zouden mogen
achten hierop nader in te gaan.
Toch willen B. en W. nog opmerken,
dat al ware het juist, dat het Gasthuis
bestuur meende, te worden opgehouden
door de late goedkeuring over 1927,
men dan toch mag vragen, waar
om daarvan dan nooit aan B. en
W. mededeeling is gedaan, zelfs niet
toen op 5 October 1929, 19 November
1929 en 22 Maart 1930 werd aangedron
gen op indiening van de begrooting voor
1928, de rekening over 1928, de begroo
ting voor 1930. Er werd daarop nooit
eenig antwoord ontvangen.
Met genoegen maken B. en W. nog
melding van de mededeeling van advi
seur, dat, aangezien hij op dit punt
blijkbaar is misverstaan, gaarne wil ver
klaren dat hij niet de bedoeling heeft
gehad uit te spreken dat het Gasthuis
bestuur de opzet heeft gehad om te mis
leiden.
Nu is het Gasthuisbestuur van meening
dat, ook al zou er inderdaad van grove
nalatigheid sprake zijn, art. 26 der Ar
menwet niet toepasselijk zou zijn, omdat
er niet gezegd kan worden dat er scha
de geleden is. Deze stelling van het
Gasthuisbestuur achten B. en W. niet
sterk. Indien de achterstand in de ad
ministratie niet zoo groot zou zijn ge
weest, indien de ingediende begrooting
niet een onjuist beeld van de werkelijk
heid zou hebben gegeven zouden B, en
W, tijdig hebben kunnen ingrijpen om
te trachten verdere tekorten te voor
komen.
Beweerd wordt verder, dat het be
stuur de inrichting voor de gemeente
heeft beheerd, waaruit dan zou moeten
volgen, dat de gemeente voor alle te
korten heeft op te komen. Men zou ge
need zijn te vragen, of een voogd, die
het vermogen van zijn pupil door ver
keerd beheer heeft doen verloren gaan,
van alle aansprakelijkheid ontheven is
enkel door het feit, dat hij het goed voor
dien pupil heeft beheerd. Wij zijn over
tuigd dat ook het Gasthuisbestuur deze
vraag ontkennend beantwoorden zal.
Voorts maakt het Gasthuisbestuur er
aanmerking op, dat adviseur in diens
meening ten aanzien van de weinig effi
ciënte exploitatie van het gasthuis is
versterkt door de hooge kosten per
voedingsdag over 1930 welke kosten voor
het gasthuis alhier, naar werd medege
deeld, tot de allerhoogste behoorden.
Nu wijst het Gasthuisbestuur er op, dat
de kosten in Middelburg nog hooger zijn,
maar daarmede houdt Goes niet op tot
de ziekenhuizen met de allerhoogste
kosten te behooren. Dat de verplegings-
prijs een betere maatstaf zou zijn om 't
al of niet efficient zijn der exploitatie
te beoordeelen, wordt ontkend.
B, en W, heben bij de beantwoording
der „Memorie van Antwoord" van het
Gasthuisbestuur eenigszins* uitvoerig
moeten zijn omdat zij ervoeren, dat dit
bestuur aan den inhoud daarvan groote
waarde toekomt als verontschuldiging
voor den gebleken achterstand in de ad
ministratie en als bewijsmateriaal £e-
gen B. en W. en den samensteller van
het advies. Zij meenen, dat het verstan
dig zal zijn, het hierbij te laten en thans
over te gaan tot de principieekj questie,
(die door het vele geschrijf over, goed
beschouwd, bijkomstigheden, onwille
keurig, maar geheel ten onrechte, eenigs
zins op den achtergrond is geraakt) n.l.
of de gemeente verplicht is, de tekorten,
hoe ook ontstaan of nog te ontstaan, te
dekken.
Deze vraag is door het advies in ont-
kennenden zin beantwoord en naar B. en
W.'s meening op goede gronden. Even
wel is de adviseur van meening, dat de
gemeente zich in dezen niet afzijdig be
hoort te houden en ook hiermede kunnen
B. en W. zich vereenigen, mits;
a. uit een in te stellen deskundig on
derzoek blijkt, dat het beheer op zoo
danige wijze is gevoerd, dat de te kor
ten niet moeten worden gezocht in on
deugdelijke bedrijfsvoering;
b. door een deskundige wordt uitge
maakt, dat voortzetting der exploitatie
van het ziekenhuis mogelijk is zonder
dat zulks tè" hooge eischen stelt aan de
gemeentekas.
Het Gasthuisbestuur schrijft aan het
slot van zijn „Memorie van Antwoord"
dat het een onderzoek door deskundigen
naar de exploitatie van het ziekenhuis
in het geheel niet schuwt, integendeel
het zeer zou toejuichen, wanneer dit
door werkelijk deskundigen en alzoo
door hen, die ervaring hebben in het
ziekenhuiswezen, zou geschieden.
B. en W. hebben van deze zinsnede
met veel genoegen kennis genomen om
dat daaruit blijkt de oprechte wensch,
om deze aangelegenheid, die toch niet
anders dan een zuiver zakelijke is, zoo
spoedig mogelijk tot een goed einde te
brengen. Zij meenen er in geslaagd te
zijn, een deskundige als door het Bestuur
bedoeld, te vinden en wel in den per
soon van den heer H. A. F. Könings,
Administrateur der Gemeentezieken
huizen van 's-Gravenhage en mede-re
dacteur van het maandblad „Het Zie
kenhuiswezen", Genoemde heer is B. en
W. als bij uitstek geschikt voor een on
derzoek als bovenbedoeld, aanbevolen
en een persoonlijk onderhoud met hem,
waarbij de heer Könings o.a. mededeel
de reeds meermalen in dergelijke ques-
ties, mede kleine ziekenhuizen betref
fende te hebben geadviseerd, heeft de
zen indruk in hooge mate bevestigd. Het
honorarium, hetwelk de heer Könings
vraagt, bedraagt 300 plus reis- en
verblijfkosten, hetgeen naar de mee
ning van B. en W. zeer bescheiden is te
achten. De duur van het onderzoek
wordt door hem geschat op hoogstens
drie maanden, een termijn, die h.i. kort
genoemd mag worden.
Op één aangelegenheid meenen zij
in het belang der zaak nog de aandacht
te moeten vestigen.
Op grond van hetgeen zij vernamen
(Ingez. Med.)
Middelburg 6-XII- '32 Maandag: hoogste
luchttemperatuur 6.5 °C; 44 °F);
laagste 2,8 °C (37 °F). Heden 9 h: 3.3
°C; 12 h: 2.5 °C, 0.2 mm regen of neer
slag. Hoogste barometerstand 764 mm;
laagste 760 mm.
Hoogste barometerstand 767.8 mm te
Stornoway; laagste 751.9 mm te Aku-
ryri.
Verwachting tot Morsieas^vcsssd
Zwakke tot matige veranderlijke wind,
later uit N. richtingen, nevelig tot kali
bewolkt, weinig of geen neerslag, tempe
ratuur om het vriespunt des nachts, over
dag weinig verandering in temperatuur.
Zon op: 7 h 55; onder 15 h 46. Licht op:
16 h 16. Maan op: 24 h 55; onder: 12 h
42. V.M.: 13 Dec.
Hoog- en Laagwater te Vlissingee,
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later
(S springtij).
Dec.
Hoogwater. Laagwater.
Di. 6 7.51 20.41 1.46 14.32
Wo. 7 9,06 21.47 2.54 15.36
Do. 8 10.09 22.44 4.01 16.39
Hoog- en Laagwater te WeraeltiiiDige.
Dec.
Hoogwater. Laagwater.
Di. 6 9.30 22.11 2.57 15.29
Wo. 7 10.40 23.16 4.04 16.33
Do. 8 11.41 5.08 17.36
omtrent tarieven in ziekenhuizen elders,
hebben B. en W. den indruk gekregen,
dat de verpleegprijzen in het Zieken
huis zeer aan den lagen kant zijn.
Dat ze verhoogd dienen te worden,
staat h.i. wel vast, doch in hoeverre
zulks het geval zal moeten zijn, zal het
deskundig onderzoek dienen uit te ma
ken. Evenwel zal de Raad het ongetwij
feld met ons eens wezen, dat, nu de
exploitatie belangrijke tekorten blijkt
op te leveren, het niet langer verant
woord is om op den verpleegprijs re
ductie te verleenen ten bate van de
meerendeels financieel krachtige arm
besturen in de omliggende gemeenten.
B. en W. geven den Raad daarom in
overweging:
a. een deskundig onderzoek als bo
venbedoeld op te dragen aan den heer
H. A. F. Könings reeds eerder genoemd,
en het daarvoor benoodigde crediet toe
te staan;
b. in afwachting van een te zijner tijd,
aan de hand van het door den heer Kö
nings uit te brengen rapport, ingaande 1
Januari 1933 uit de Verordening op het
Gasthuis te laten vervallen de bepaling
inzake een reductie van 0.20 per dag
voor instellingen buiten Goes.
Raadsvergadering,
De raad van Goes zal Maandag 12
Dec. a.s. in openbare vergadering bij
een komen.
De agenda vermeldt: voorstellen met
betrekking tot het Gasthuis en de be
noeming van leden in onderscheidene
commissies en besturen.
Onderscheiding.
Naar wij vernemen is aan den heer A.
Adriaanse, alhier, het kruis voor 15-ja-
rigen dienst als reserve-officier uitge
reikt.
Lezing Karei Lotsy,
Naar wij vernemen, zal de heer K
Lotsy ook te Goes zijn bekende voet
ballezing houden.
Als voorloopige datum is 10 Januari
vastgesteld.
Pachtreductie B, A.
Het Burgerlijk Armbestuur-Weeshuis
alhier zal aan zijn pachters over het jaar
1932 een reductie op de pacht verleenen
varieerende van 10 tot 50 pet.