provinciale ^eeutosche
m
IJ Z E N D IJ K E
UITG.N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT,
No. 152.
Twee Bladen.
DONDERDAG 30 JUNI 1932.
Eerste Blad.
175e Jaargang.
BINNENLAND.
DE TAAK DER OVERHEID BIJ DEN
WERKLOOZENSTEUN.
KERKNIEUWS.
RAADSOVERZICHT.
WEER EN WIND.
Verwachting tot Morgenavond;
G. C. BEVIN ZOON
ZEELAND.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Abonnementsprijs voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
12.30, elders 2.50 per kwartaal, Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regelvoor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10 elke regel
meer 30 cent, In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel* opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent,
In de gister gehouden zitting van het
congres der Vereeniging van Nederland-
sche Gemeenten, te Hilversum, kwamen
in behandeling de praeadviezen uitge
bracht door de heeren S. Rodrigues de
Miranda, wethouder van Amsterdam en
C. Smeenk, wethouder van Arnhem: „Op
welke wijze moet, gegeven de be
staande regeling der werkloosheidsver
zekering, de bij die regeling aansluiten
de steunverleening voor valide werkloo-
zen worden georganiseerd; moet daarbij
aan het rijk, aan de gemeenten en aan
de organen van armenzorg een taak
worden toegekend en zoo ja, welke?
Naar welke beginselen moeten de over
heidskassen met de uit die steunverlee
ning voortvloeiende kosten worden be
zwaard?"
Dhr, De Miranda concludeerde na
uitvoerig praeadvies tot de volgende
stellingen: a. De werkloozensteun, in
den ruimsten zin opgevat, worde onder
werp van rijkszorg, b. Bij de wet en
voor zooveel noodig bij algemeenen
maatregel van bestuur, worden de grond
slagen van de steunregeling vastgelegd,
volgens welke aan valide werkloozen,
zoowel verzekerden, die geen recht op
uitkeering kunnen doen gelden, als niet-
verzekerden, ondersteuning wordt ver
leend. c. Met de uitvoering van de wet
en de daaruit voort-vloeiende algemee-
ne maatregelen van bestuur worden de
gemeentebesturen belast; de organen
van armenzorg worden bij de toepassing
van de wet op den werkloozensteun uit
geschakeld. d. In de wet worde vastge
legd dat de uit de steunverleening voort
vloeiende kosten voor 5/6 deel door het
rijk en voor 1/6 deel door de gemeen
te worden gedragen; het rijk verschaffe
zich de middelen, benoodigd voor den
werkloozensteun, door een speciale naar
draagkracht te heffen economische weer
baarheidsbelasting; den gemeente wor
de het recht toegekend op de in het vo
rige lid bedoelde belasting opcenten te
heffen,
De heer Smeenk kwam na zijn prae
advies tot de conclusies dat het rijk in
zake werkloosheidsvoorzieningen lei
ding en steun geve en dat bij het be
palen van dien steun gelet wordt op den
omvang van de crisis in de bedrijven en
op de financieele draagkracht der in
aanmerking komende gemeenten. Dat
hierbij gewaakt moet worden tegen een,
althans in theorie mogelijke willekeur
en ongelijke behandeling, met het oog
waarop overleg tusschen de regeering
en een door de Vereeniging van Neder-
landsche Gemeenten in te stellen com
missie wenschelijk wordt geacht, en wel
over de normen, die voor de toekenning
van een bepaald subsidiepercentage zul
len gelden, alsmede over mogelijke af
wijking van de normen in concrete ge
vallen. Dat tenslotte rijk en gemeenten
ernstig behooren te streven naar samen
werking en er geen sprake moet zijn van
elkander te beschouwen als „vijande
lijke mogendheden" en dat, waar hier
te lande ook de gemeentelijke autono
mie steviger staat dan in vele andere
landen, haar behoud niet alléén afhangt
van den inhoud der wettelijke regelin
gen; deze autonomie staat of valt met
het verantwoordelijkheidsbesef van de
genen, die tot besturen geroepen zijn.
Over deze praeadviezen ontstond een
uitvoerig debat.
Na een bestuursvergadering zal wor
den overlegd, waartoe de besprekingen
hebben geleid.
NATIONAAL-SOCIALISTEN.
Onder leiding van ir. Mussert, hoofd
ingenieur van den Prov. Waterstaat te
Utrecht is hier te lande bezig zich te
vormen 'n nationaal-socialistische bewe
ging, die reeds geruimen tijd bezig was
haar actie voor te bereiden en leden te
werven. Het hoofdkwartier der beweging
(N.S.B.), is gevestigd in een gebouw aan
de Oude Gracht te Utrecht,
Als leidend beginsel voor het pro
gram geldt de volgende verklaring:
„Voor het zedelijk en lichamelijk welzijn
van het volk is noodig een krachtig
staatsbestuur, zelfrespect van de natie,
tucht, orde, solidariteit van alle bevol
kingsklassen en het voorgaan van het
algemeen (nationaal) belang boven het
groepsbelang en van het groepsbelang
boven het persoonlijk belang."
De nationaal-socialistische beweging
in Nederland bedoelt te zijn een nieu
we Nederlandsche nationale beweging.
De toevoeging socialistisch kan vol
doende uit het program blijken. Een
vergelijking met het fascisme in Italië
en de Hitlerbeweging in Duitschland
gaat niet op, daar de eerste een geheel
Italiaansch karakter draagt en de laat
ste o.a. gekenmerkt wordt door haar
anti-semitisme, dat aan de N. S. B. in
Nederland vreemd is.
Het program der nieuwe beweging is
in twintig punten geformuleerd die on
derverdeeld zijn in vijf groepen, n.l, ten
aanzien van de nationale oogmerken,
van de staatsrechtelijke hervormingen,
van de volkshuishouding, van de cul
tuur, en van de socialistische voorzie
ningen.
De verhouding tusschen het rijk en
de Dietsche stammen dient zooveel mo
gelijk te benaderen de verhouding tus
schen de deelen van het rijk onderling.
Doelbewuste en doelmatige behartiging
van de Nederlandsche belangen in het
buitenland; geen agressieve bedoelingen.
Bevordering van het krachtig in dienst
van het algemeen staand staatsgezag,
onafhankelijk van geldmagnaten, ker
kelijke overheden en volksgunst. Her
ziening van het kiesrecht met dien
verstande, dat de kiesstrijd wordt uitge
schakeld. Organisatie van de natie in
corporaties, o.a. arbeidersin landbouw,
industrie, handel en verkeer en de vrije
beroepen (ingenieurs, juristen, artsen en
onderwijzers), enz. benevens in organi
saties van werkgevers. In die corporaties
doet het arbeidende volk zijn invloed
tot zijn recht komen. Opruiming en re
organisatie van verouderde en ondoel
matige instellingen (o.a. de dwergge
meenten).
Voor een gezond bedrijfsleven staan
alle bedrijven onder bescherming van
den staat en van allen, die in het be
drijf werkzaam zijn; stakingen en uit
sluitingen zijn als anti-sociale uitingen
verboden.
Als staatsbedrijven te organiseeren,
die bedrijven, welke naar aard en om
vang het beste aan het doel beantwoor
den bij exploitatie door of vanwege den
staat.
Alle overige bedrijven als particuliere
bedrijven. De particuliere eigendom
daarvan wordt uitdrukkelijk erkend. Bij
onvoldoende beheer of exploitatie in
strijd met het algemeen belang, ingrij
pen van staatswege.
Deelgerechtigdheid in de rvinst van
de waarde van scheppende bedrijven on
der mede-verantwoordelijkheid voor den
goeden gang van zaken in deze bedrij
ven. Pensioengerechtigdheid op 50- of
60-jarigen leeftijd, afhankelijk van den
aard van het beroep van ieder staats
burger, die de gemeenschap naar be
hooren gediend heeft. Verzorging van
behoeftige Nederlanders.
NIEUWE VEREENIGING VAN
MEDICI.
In aansluiting aan een bericht dat in
medische kringen de mogelijkheid werd
overwogen van de oprichting eener nieu
we vereeniging van medici, die, onaf
hankelijk van de Nederlandsche Maat
schappij tot bevordering der Genees
kunst willen samenwerken met het On
derling Beheerd Ziekenfondswezen in
Nederland, wordt thans nader medege
deeld, dat in een Dinsdag te den Haag
gehouden bijeenkomst van medici en
apothekers definitief tot oprichting van
deze vereeniging is besloten.
Er is een comité van voorbereiding
benoemd, dat de statuten der nieuwe
vereeniging zal ontwerpen, een beginsel
verklaring zal opstellen en in het alge
meen de eerlang te beleggen stichtings
vergadering zal voorbereiden. Ook zul
len door dit Comité diverse ter verga
dering geopperde middelen ter beïn
vloeding der publieke opinie in ons land
worden overwogen en zoo noodig en
mogelijk toegepast.
Het is de bedoeling, dat de nieuwe
vereeniging, zoowel medici als apothe
kers en tandartsen zal organiseeren.
DE LOONEN IN DE TYPOGRAFIE.
Op verzoek van de Federatie van
Werkgeversorganisatiën in het boejk-
drukkersbedrijf kwam Maandag te Am
sterdam de looncommissie bijeen ter
bespreking van de vraag, of, in verband
met de daling der indexcijfers, zooals
aangegeven in de Amsterdamsche ge-
zinnenstatistiek en den toestand van het
bedrijf, een wijziging in de loonen moest
worden gebracht. Deze vraag werd door
de patroons-vertegenwoordigers toe
stemmend en die der arbeiders ontken
nend beantwoord, zoodat de stemmen
staakten. Het gevolg hiervan is, dat de
looncommissie opnieuw in vergadering
moet bijeenkomen, welke is vastgesteld
op Donderdag 7 Juli a.s.
Het leven is niet zoo kort, of er is
altijd nog wel tijd om anderen te hel
pen.
EEN TEVEEL STUDIE-REIZENDE
AMBTENARES.
Het lid der Tweede Kamer de heer
Braat heeft den minister van Water
staat gevraagd:
Is het juist: dat de bij het hoofdbe
stuur der Posterijen, Telegrafie en Te
lefonie aangestelde vrouwelijke ambte
naar, met rang van referendaris en be
last met de functie van psycho-technisch
adviseur, een salaris geniet van meer
dan 5000 en daarnevens vergoeding
ontvangt voor reis- en verblijfkosten;
dat deze laatste kosten worden ge
maakt tengevolge van het feit, dat be
doelde ambtenares bijna doorloopend
studiereizen onderneemt en congressen
in buitenland bijwoont, zelfs o.a. een jaar
geleden, een te Moskou?
Is de minister bereid mee te deelen:
1. Welk dienstbelang er bij die stu
diereizen en het bijwonen van genoem
de congressen betrokken is;
2. of een dergelijk persoon daar per
se voor den dienst noodig is, omdat het
personeel in vasten dienst is, en er geen
nieuwe aangesteld worden;
3. zoo ja, waarom er dan een vrouwe
lijk persoon genomen is, terwijl er zoo
vele geleerde mannelijke krachten rond-
loopen die geen betrekking kunnen
krijgen, en vaak een gezin te onderhou
den hebben?
DE PACHTWETTEN.
De heer Van der Sluis c.s. heeft aan
de Tweede Kamer medegedeeld, dat de
bij brief van 25 Februari j.l. aan de Ka
mer aangeboden voorstellen van wet in
zake nieuwe regeling van de pacht en
regeling pachtcommfssies door hern zijn
ingetrokken.
NED. INDIë EN DE
TEXTIELINDUSTRIE.
Groote textielondernemingen in
Twenthe hebben een schrijven gericht
tot den Gouverneur-Generaal van Ne-
derlandsch-Indië, waarin gevraagd werd
om contingenteering van textielfabri-
katen. De heer Van der Lande vraagt
nu aan den Minister van Koloniën, o£
het hem bekend is, dat heden daar
op nog geen antwoord is ontvangen en
dat de nood in Twenthe steeds mehr
stijgt. Voorts vraagt hij of de Minister
bereid is zijn invloed te willen doen gel
den, opdat aan de textielindustrie ten
spoedigste de gevraagde steun worde
verleend.
Minister Reymer heeft op desbe
treffende vragen van den heer Keestra
meegedeeld, dat bij K.B. van 18 Juni is
bepaald, dat deWegenwet op 1 Oct.
1932 in werking zal treden.
Woensdag heeft in het ge
bouw van het hoofdbestuur van
het Nederlandsche Roode Kruis te D e n
Haag de overdracht plaats gehad van
een lichtornament in de hall, aangebo
den door de firma Dijkhof te Hengelo
ter gelegenheid van het 65-jarig bestaan
van het Nederlandsche Roode Kruis. De
Prins heeft de kroon namens het hoofd
bestuur in dank aanvaard.
TeFijnaart zijn 250 erwtenpluk
kers van de Hero-fabrieken te Breda, in
staking gegaan. Zij eischen een loonsver-
hooging van Y> cent per K.G.
Hedenmorgen is het postvliegtuig
de Ijsvogel van Schiphol naar Indië ver
trokken.
De Classicale vergadering te Z i e-
rikzee werd Woensdag geopend.
Aanwezig waren 16 predikanten en 22
ouderlingen.
Hierna volgde voorlezing der notulen,
voor welker formuleering den Scriba, ds.
C. E. v. d. Griend, door de vergadering
hulde gebracht werd.
Nu ging men over tot de verschillen
de verkiezingen met uitslag dat alle af
tredenden herkozen werden, terwijl als
nieuwe leden, allen secundi gekozen
werden: ds. Kentie van Haamstede, ds.
J. Gerritsen te Nieuwerkerk, ds. Ruijsch
van Dugteren te Zonnemaire, ds. Sara-
ber te Burgh, ds. S. H. J. Voors te Zie-
rikzee.
Daarop volgde de bespreking van de
VII door de Synode ingediende Regle
mentswijzigingen.
Middelburg, 30 Juni 1932.
Aan net einde van de gisteren ge
houden Raadsvergadering heeft de voor
zitter zijn medebestuurderen van onze
goede stede doen weten, dat hij voorne
mens is, met ingang van 1 Januari 1933,
dus over een half jaar, H.M. de Koningin
eervol ontslag te verzoeken uit zijn
ambt van burgemeester van Zeelands
hoofdstad. Hij voegde daaraan toe, dat
dit besluit, na rijp beraad genomen, en
dus onherroepelijk was.
De heer Heemskerk heeft daarop, als
oudste lid van den Raad, ervan getuigd,
hoezeer dat college weinig aangenaam
verrast was door deze mededeeling,
waarover hij het leedwezen van den
Raad uitsprak.
En daarmede was zoo a bout portant
het voorspel tot Middelburgs aanstaande
burgemeesterwisseling ingeleid; nadat
de heer Dumon Tak zeventien en een
half jaar den zetel heeft ingenomen, gaat
hij naar eigen wensch, in ruste. Naar wij
vernamen, is burgemeester Dumon Tak
voornemens, zich metterwoon in 's-Gra-
venhage te vestigen.
Wij meenen te handelen in den geest
van het immer bescheiden optredende
hoofd onzer gemeente, wanneer we
thans nog geen levensloop, karakteris
tiek van zijn bestuur en wat dies meer
gebruikelijk zij, doen volgen; natuurlijk
zal zijn afscheid t.g.t. daartoe voldoende
aanleiding zijn. Wel willen we, juist te
dezer plaatse, verklaren, dat het o.i. niet
gemakkelijk zal zijn een opvolger tot
den voorzitterszetel van onzen Raad te
vinden, die in dit lang niet gemakkelijke
college zóó met een kwinkslag en een
gemoedelijk woord een aangename en
vlotte sfeer zal weten te scheppen en te
behouden, als de huidige burgemeester
dat vermag!
En wat zullen we nu van het droevig
lot der Zondagmiddag-openstelling van
winkels zeggen?
Dat het kleine politiek is geweest, die
men voerde? Dat men op z'n dorpsch
zelfs aanvoerde, dat de adressen die in
gekomen waren, natuurlijk „wijl ze op
dezelfde machine getikt waren", altega-
der door de eerste adressante waren
vervaardigd? En dat de besturen van
„Handelsbelang" en „Hanze" natuurlijk
op het laatste nippertje hun adressen
van adhaesie hadden ingezonden „om
dat dan de leden, die het er niet mede
eens waren, niet meer een tegenadres
konden inzenden".... och, och, mijne
vroede heeren, wat hebt gij deze zaak
toch kleintjes bekeken! Het is te wen-
schen dat voor hen, die argumenten van
dit kaliber in het Raadsdebat afvuur
den, het spreekwoord van den waard en
z'n gasten niet geldt.
Wanneer de adressante een levensbe
lang voor haar zaak in deze openstelling
ziet, heeft zij dan niet het goede recht,
den steun in te roepen van allen, die
haar bij de verdediging van die belan
gen kunnen en willen steunen? Denkt
men dat de hotelhouders en de restau
rateurs, de Handelsbelangers en de Han-
zeaten, de Amovanen en de Reisvereeni-
gers, de Belgische touringcarrers en de
V.V.V.-ers uit Middelburg, allen tam en
gedwee aan den leiband van adressante
loopen, en eventueel maar teekenen zou
den wat deze haar eventueel voorge
legd zou kunnen hebben?
Laten we er niet langer over praten.
Het is dwaasheid, zulks te onderstellen
of te insinueeren.
Evenzeer als het een, nog veel erger,
dwaasheid was op tal van slappe gron
den voor zoover ze niet, als van den
heer Heemskerk, principieel waren,
want dan eerbiedigen we ze natuurlijk,
al zijn we het er niet mee eens! dit
redelijke verzoek af te stemmen.
Het is een bespotting dat de vreem-
delingenverkeers-plaats Middelburg, te
midden van Veere, Domburg, Vlissingen,
waar men wèl open is, des Zondags pot
dicht is.
En waarom?
Of zou de heer Harthoorn eens weer
gelijk hebben hij is nog al eens sterk
in het debiteeren van waarheden als
koeien met zijn orakelspreuk, dat de
vreemdelingen Middelburg Donder
dags bezoeken om er te w e z e n, doch
Zondags om er door te
trekken?! Wij vreezen maar al te
zeer, dat het nu dra zoo zal wórden; het
geld, dat ze hier dan des Zondags zou
den brengen of achterlaten, vindt dan
zijn weg wel naar de zakken van Veer-
sche, Domburgsche en Vlissingsche win
keliers, café- en restauranthouders.
Zooals een zakenman ons eens iro-
30-VI-'32: Woensdag hoogste lucht
temperatuur 24.1 °C; (75 °F); laagste 16
°C (61 °F), Heden 9 h: 23.6 °C; 12 h:
23.1 °C. Geen regen of neerslag.
Hoogste barometerstand alhier 764
mm, laagste 760 mm.
Hoogste barometerstand 764.1 mm te
Hannover; laagste 746.3 mm te Black-
sod.
Meest matige Z.O. tot Z.W. wind,
half tot zwaar bewolkt of betrokken,
waarschijnlijk regen of onweer, iets
zachter des nachts, overdag iets koeler.
Zon op: 4 h 43; onder 21 h 23. Licht
op: 21 h 53. Maan op: 1 h 37; onder: 18
h 49. N.M.: 3 Juli.
Hoog- en Laagwater te VüssiugcE,
Westkapelle is 28 min. en Domburg'
23 min, vroeger; Veere 38 min. later,
springtij).
(S
Juni.
Hoogwater.
Laagwater,
Do.
30
12.04
5.58 18.18
Vr.
1
0.34
12.48
6.47 19.12
Za.
2
1.13
13.31
7.30 19.57
Zo.
3
a .51
14.09
8.12 20.39
nisch opmerkte: „Laten we toch alle
maal vooral ons best doen, er een dooie
boel van te maken in Middelburg. Dat is
zoo heerlijk rustig!"
Laten we er niet meer van zeggen. De
heer Mes heeft „zijn draai genomen" en
zijn hevige Zondagsruststandpunt verla
ten voor een, dat meer met de traditie
zijner geloofsgenooten overeenkomt; me
vrouw Weijl heeft een knappe en gedo
cumenteerde verdediging van het ver
zoek der adresseerende firma gegeven,
de heeren Jeronimus en Portheine heb
ben zich ook gemotiveerd vóór-ver
klaard, en toen heeft de tijdelijke rood-
rechtsche coalitie het zaakje met 124
stemmen gekelderd.
Uit. Dicht.
Voor wat er nog meer behandeld is,
o.a, een mathematisch debat over gelijk-
beenige of gelijkzijdige driehoeken en
trapeziums, al of niet van diagonalen
voorzien, alles heel leerzaam en wellicht
bruikbaar op een of ander mondeling
examen in de geometrie we zitten
immers toch midden in den examentijd!
zij de belangstellende lezer naar het
verslag elders in dit blad verwezen.
Advertentiën voor en Abonnementen
op ons blad worden gaarne aangenomen
door het Agentschap
Verlaging electriciteitspnjzen,
In het bericht over de verlaging der
electriciteitsprijzen stond gisteren, dat
het tarief voor kleinkrachtverbruik is
verlaagd tot 2412 cent, dit moet zijn
2414 cent.
MIDDELBURG.
Gisterenavond omstreeks 9 uur
werd brand ontdekt in het achtermaga
zijn van het Zeeuwsch Meubelhuis van
den heer v. B. aan de Lange Gortstraat.
Van verschillende zijden kwam hulp op
dagen en werden reeds smeulende en
brandende matrassen in den tuin gedra
gen om daar te worden gebluscht. Met
emmers water werd intusschen het blus-
schingswerk in het vertrek zelf aange
vat, zoodat de brandweer, die met de
magirusspuit ter plaatse verscheen, geen
water behoefde te gevenj en zich kon
bepalen tot een grondig onderzoek of
er nog verder gevaar aanwezig was,
waarbij rookmaskers goede diensten
bewezen.
De eerste wekelijksche belichting
van het Raadhuis op Woensdagavond,
trok gisterenavond mede door het heer
lijke zomerweer groote belangstelling.
