„ARNHEM"
moet fiuet
Iticud een, 25=icuuge êecbu^&wa/uMg
wcuvi&oïqt quauteit en OMcfiade&fk&eid!
/^T\ LEVENS-
A VERZEKERING
MAATSCHAPPIJ
TWEEDE BLAD VAN DE PROVINCIALE ZEEUWSCHE MIDDELBURGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 3 JUNI 1932.
No. 129.
DE WALCHERSCHE
KLEEDERDRACHT.
FEUILLETON.
HARTENAAS EN
RUITENDRIE.
ZEELAND.
li.
Waarom deze kleederdracht
aineemt. De hoerendracht
is vaak boerenstraf.
Men schrijft ons:
Niet één, doch tal van factoren zijn er,
die het nationaal costuum langzaam
maar zeker doen verdwijnen.
Als één dier factoren wordt vaak ge
noemd de duurte van de dracht. Maar
dit is niet waar. Zeker, de boerenklee-
ding van een man fo.v. is aanmerkelijk
duurder dan een confectiecostuum, maar
zij gaat ook jaren mee.
Wel is het niet altijd gemakkelijk zijn
pak genaaid te krijgen, want het aantal
zgn. boerenkleermakers is aan 't uit
sterven.
De vrouwen kunnen in de winkels nog
te kust en te keur gaan bij 't aanschaf
fen van jakken, rokken, beuken, doeken
en schorten. Voor een boerin geheel met
goud en kóralen „ingespannen" is, moet
weliswaar veel geld uitgegeven worden.
Maar deze uitgaven komen geleidelijk.
Zijn zij eenmaal gedaan, dan is de Wal-
chersche kleederdracht niet zoo duur
als die van een dame, die toch zooveel
mogelijk met de steeds wisselende mode
wil meegaan. Wel is de hoerendracht
ook aan de mode onderhevig, maar deze
komt niet met zoo'n snel tempo.
Dat het nauwsluitend jak voor de ge
zondheid der draagsters schadelijk kan
zijn, beseffen deze niet. Aan haar is het
ten minste niet te zien, dat zij er last
van hebben. Ook heb ik nog nooit ge
hoord, dat een dokter een patiënte aan
raadt voor haar gezondheid van klee
ding te veranderen.
Welke oorzaken zijn er dan, waar
door de Walchersche kleederdracht af
neemt? Ik zal eerst de minst gegronde
noemen.
Het komt wel eens voor, al is het vrij
sporadisch, dat vreemdelingen tegen
over de boerinnen te vrijpostig zijn. Deze
worden dan aangegaapt, soms betast
alsof het andere wezens zijn. Maar hier
van kunnen de Walchersche vrouwen
alleen Donderdags in de stad wel eens
last hebben. Een bepaalde reden om
daarom van kleeding te veranderen, is
dat dan ook niet. In Zuid-Beveland en
in Zeeuwsch-Vlaanderen, waar toch niet
zooveel vreemdelingen komen, neemt
het nationaal costuum nog meer af dan
op Walcheren,
Een andere, meer gegronde oorzaak
is, dat het boerenmeisje een dame wil
zijn, vooral als zij geen echte boerin is,
m.a.w. als zij niet met juk en emmers
naar de weide gaat.
Ik heb reeds laten zien, hoe de over
gang vaak geleidelijk gaat. Daarbij komt
nog, dat Walcheren niet meer zoo ge
ïsoleerd is. Door trein, tram, auto en
fiets is het in het wereldverkeer opge
nomen. De tijd is voorbij, dat een Wal-
chenaar zei in 't buitenland te zijn ge
weest en.... hij had Zuid-Beveland be
zocht.
Sommige menschen zeggen: het is de
geest des tijds, het zit in de lucht. En
hierin is veel waars. De een ziet het
van de andere. Sinds den wereldoorlog
is de verandering van kleeding zeer toe
genomen,
Dè grootste oorzaak is echter, dat
over t algemeen iemand in hoerendracht
voor een minder ontwikkeld persoon
wordt aangezien en.als zoodanig ook
wordt behandeld.
Terecht kan daarom gezegd worden:
hoerendracht is boerenstraf. Dit zou
door tal van voorbeelden kunnen wor
den aangetoond. Ieder is daaraan min
of meer schuldig, al is hij zich daarvan
niet altijd bewust. Hij of zij steke de
hand maar eens in eigen boezem. Zelfs
zijn er winkeliers in de stad, die toch
ook van 't geld der boerenbevolking
moeten leven, die niet geheel vrij uit
80).
Enid, greep zijn linker elleboog met
beide handen,
Paatje, antwoordde zij zacht. U
zal altijd verplichting aan Spencer heb
ben. En ik ook. Hij heeft ons aan elkaar
teruggegeven. En U doet maar alsof U
boos is, nietwaar? Is het niet zoo?
smeekte ze.
Ik kan boos zijn als ik wil! gromde
hij onvriendelijk, en zich los makende
nam hij een blad van de tafel en ging in
de richting der provisiekamer.
Het doet ons veel genoegen te
kunnen zeggen dat het onderhoud in hoo-
ge mate onbevredigend was, zei Eric
deftig, toen de baronet verdween.
Mischien heeft hij wat tijd noodig
om er over te denken. Eric, zei het
meisje, zijn arm nemend en hem naar den
salon en een sofa leidend.
i Ja, stemde Eric peinzend toe, mis
schien overviel ik hem te plotseling.
Men kan eigenlijk niet verwachten dat
hij de onbeduidende attenties heeft op
gemerkt, die ik deze lange, vervelende
gaan. Meer bepaalde bewijsgronden zal
ik maar niet aanvoeren. Dat het woord
„boer" als scheldnaam gebruikt wordt,
komt helaas nog al te vaak voor. Vroe
ger, toen de boerenstand zich meer als
één gemeenschap beschouwde, had deze
voor den burger een zeer typischen
scheldnaam, welke gelukkig niet meer
gehoord wordt.
Objectief beschouwd is het te begrij
pen, dat er veel voor te zeggen valt om
„op z'n burgers" te gaan, al moeten wij
betreuren, dat het in de laatste jaren
zoo'n vaart neemt.
De duizenden vreemdelingen, die jaar
lijks Walcheren bezoeken, komen niet
voornamelijk voor de prachtige oude ge
bouwen van Middelburg, maar voor de
mannen, vrouwen en kinderen in hun
prachtige Zeeuwsche dracht.
Nu is de taak van de Vereeniging
voor Vreemdelingenverkeer, zooals de
redactie van dit blad onlangs opmerkte,
niet de bevordering van de komst,
maar van het verkeer der vreemde
lingen. Dit laatste kan echter niet ge
schieden, als het eerste er niet is-
Waarom organiseert de genoemde V,
V. V. jaarlijks een ringrijderij, waarvan
de deelnemers gekleed moeten zijn in
het nationaal costuum?
Waarom geeft zij reclames uit voor
Walcheren, zooals gidsen, folders enz.,
met prachtige foto's van Zeelands tuin,
maar meestal gestoffeerd door mannen,
vrouwen of kinderen in Walchersche
dracht?
Hierbij wil ik het laten.
Mogelijk zullen velen der lezers of
lezeressen zeggen: „Gij kunt het toch
niet tegen gaan". Best mogelijk. Dit is
ook niet het doel van dit artikel. Maar
wel kan door ieder meegewerkt worden
om hem of haar, die de mooie Walcher
sche dracht nog in eere houdt, op den
zelfden voet te behandelen als de men
schen, gekleed in burgerkleeding naar
de laatste mode.
Nog wil ik een raad geven. Laten de
stadsmenschen de boerenbevolking toch
nooit aanspreken met „baas" en „ba-
zinne want deze benamingen hooren
zij elders nooit, noch van de mededorps
bewoners, noch van het dienstpersoneel.
Een polis der
schept kapitaal voor moeilijke tijden.
Inspecteur G. Lindenbergh, Wester
straat 16, Goes.
(Ingez. Med.)
STUKKEN VOOR DE PROVINCIALE
STATEN VAN ZEELAND.
Polderambtenarenreglement,
De heer Goossens, lid der Staten
richtte de volgende schriftelijke vragen
tot Ged. Staten:
1. Is het juist, dat het „Polderamb
tenarenreglement" zooals dat in de zo-
merzitting 1931 door de Staten is vast
gesteld, nog niet aan de betrokken Pol
derbesturen is verstrekt;
2. Is het Ged. Staten bekend, dat
dientengevolge het Bestuur van den
Oosten- en Bewesten Blijpolder te Axel
weigert te voldoen aan art. 125 der
Ambtenarenwet 1929 (sub „g", aan
spraken in geval van ziekte) tegenover
een bij dien Polder vast aangestelden
werknemer, op wien de bepalingen van
het in vraag 1 bedoeld reglement van
toepassing zijn?
3. Zijn Ged. Staten bereid maatrege
len te nemen, dat bedoeld reglement
alsnog met terugwerkende kracht van
jaren aan zijn dochtr bewezen heb.
Zijn ze zoo erg vervelend geweest?
Hoor eens, kindje, ging hij voort,
terwijl hij een sigaret opstak en geen
acht sloeg op de vraag, die hij volkomen
onbeduidend vond. Ik ga iets van bewon
dering voelen voor een man, die een
rammeling krijgt en er geen drukte over
maakt. Als ik je vader was geweest,
zou ik geneigd geweest zijn er den brui
aan te geven en al lang weggeloopen
zijn.
Het meisje keek hem enkele oogen-
blikken strak aan.
Denk je dat hij zijn trots op deze
manier zou opofferen, alleen omdat de
marktberichten hem niet gunstig wa
ren? vroeg zij ernstig. Geloof je, dat hij
eenig mensch over zich zou laten regee-
ren als er geen andere reden dan vrees
voor de gevangenis was?
Nu, als ik mij zelf vond zonder een
enkelen onrechtvaardig verkregen stui
ver begon Eric.
i Hij heeft nu meer geld dan hij ooit
te voren had! viel het meisje in de rede.
Eric ging rchtop zitten en zijn oogen
ging wijd open.
Dan wordt zijn toestemming tot
ons huwelijk dubbel wenschelijk, zei hij
met overtuiging.
Zie je, vertrouwde Enid hem toe.
1 September 1931, in toepassing wor
de gebracht.
Ged, Staten antwoorden hierop als
volgt:
ad 1. Het Polderambtenarenregle-
ment Zeeland 1931 is, wijl de Konink
lijke goedkeuring daarop niet is verkre
gen, nog niet in het Provinciaal blad
geplaatst.
Het is gebruikelijk, dat Provinciale
bladen, waarin Polder- of Waterschaps
reglementen na de Kon. goedkeuring
worden afgekondigd, aan de betrokken
polder- of waterschapsbesturen wor
den toegezonden.
ad 2. Deze aangelegenheid is bij Ged.
Staten niet bekend. Zij stellen daarom
trent evenwel een onderzoek in. Uit
den aard der zaak kan, zoolap'g het
reglement door de Kroon niet is goed
gekeurd, het bestuur van genoemden
polder niet verplicht worden, om op
grond van dat reglement voorschriften
ten behoeve van de ambtenaren vast
te stellen.
ad 3. Ged. Staten zien nog geene aan
leiding om aan de Prov. Staten voor te
stellen, terugwerkende kracht aan dit
reglement tot 1 September 1931 toe te
kennen.
Of er grond kan zijn, om er metter
tijd bij de besturen der polders en wa
terschappen op aan te dringen, aan hun
ne verordeningen terugwerkende kracht
te verleenen, kan event.ueel alsdan
onderzocht worden.
Intusschen kunnen die besturen, voor
zoover omtrent de onderwerpen ge
noemd in art. 125 der Ambtenarenwet
1929, nog geen regeling aanwezig is,
overeenkomstig, zij het dan ook niet
krachtens, het Polderambtenarenregle
ment Zeeland 1931 voorschriften ten
behoeve van hunne ambtenaren vast
stellen.
Rekening 1930.
Ged. Staten bieden ter vaststelling
aan de rekening van inkomsten en uit
gaven der Provincie over 1930, aanwij
zend in ontvangst 12.783.-123.06 en in
uitgaaf 11.345.856.14, alzoo een goed
slot van 1.437.266.92.
Rekening Provinciale Stoomboot
diensten.
Eveneens stellen zij voor de rekening
en verantwoording van de Provinciale
Stoombootdiensten vast te stellen. Die
van den dienst op de Westerschelde
wijst in ontvang aan 469.054.93 en in
uitgaaf 671.791.99 dus een kwaad slot
van 202.737.06 en die van den Oos-
terscheldedienst een ontvang van
80.722.53 en uitgaaf van 87.361.96,
alzoo een kwaad slot van 6.639.43.
Overname laagspanningsnet.
Ged. Staten stellen voor aan de N.V.
PZEM een crediet van 7200 te ver
leenen voor overneming van het laag
spanningsnet der gemeente Hoofdplaat.
Terrein aanlegplaats Provincia
len Stoombootdienst te Vlissin-
gen.
Op het terrein bij de aanlegplaats van
den Provincialen Stoombootdienst op
de Westerschelde te Vlissingen, waarop
ook het nieuwe kantoorgebouw is ge
sticht, dienen alsnog eenige werken te
worden uitgevoerd, welke bestaan in:
a. het opbreken, sorteeren en zoo
noodig wegvoeren van de aanwezige
verharding, het maken van bestrating
met aanwezige klinkers en keien en 't
herleggen van keibestrating;
b. het plaatsen van een betonband
en het verhoogen van een betonwand
met afheining langs de toegangsbrug
naar de aanlegplaats der motorveer-
booten;
c. het maken van zinkputten met af-
voerleidingen;
d. het leveren en plaatsen van een
veedrinkbak van gewapend beton.
Het ligt in de bedoeling, de op het
terrein aanwezige verharding te doen
opbreken, volgens aanwijzing te doen
sorteeren en het nog bruikbare mate
riaal op nader aan te wijzen plaats te
doen verwerken en de overige opper
vlakte van het terrein zooveel moge
lijk te doen bestraten met oude keien,
(Ingez. Med.)
Spencer heeft me geraden en ik heb in
vader's naam gehandeld. Ik weet alles
over surplus en optie
En weet sir Peter dit niet? riep
Eric uit.
Nog niet. Spencer stelde voor dat
we het als een aangename verrassing
voor hem zouden bewaren later. Hij
zegt, dat het heel mogelijk is, dat va
der zeer boos zal zijn als hij weer „sir
Peter" wordt en de wetenschap van zijn
rijkdom kan zijn woede binnen redelijke
grenzen houden.
Enid sloot zijn mond en knikte.
Die man, Spencer, is een Charla
tan, zzei hij vol bewondering. Hij valt
sir Peter goed en hard aan, wrijft zijn
aristocratischen neus over de koude
ongevoelige aarde, neemt een minder
waardig voordeel over hem als hij aan
lager wal is en wint achter zijn rug een
vermogen voor hem! Hij keerde feich
snel om toen een plotselinge gedachte
hem inviel. Hij is toch niet verliefd op
jou? vroeg hij achterdochtig,
i Hij heeft het ïfcet gezegd, antwoord
de Enid.
Maar hij heeft zoo gekeken?
Ik ben niet verwaand genoeg om
me dal te verbeelden. Maar ik vind dat
hij een wonder is! voegde zij er opgeto
gen bij.
afkomstig van en liggende op den weg
Middelburg-Veere.
De kosten der werken, met inbegrip
van den aankoop der oude keien, wor
den door den hoofdingenieur van den
Provincialen Waterstaat geraamd op
5850. Ged, Staten stellen voor, voor
de uitvoering der werken een rond be
drag van 6000 beschikbaar te stellen.
Onderhoud traverse door Zonne-
maire.
Aan de commissie van beheer over
den straatweg van Zierikzee naar Brou
wershaven werd destijds een subsidie
verleend in de kosten van verbetering
van dien weg tot een bedrag van
277.500. Bij de toezending van dit be
sluit aan het gemeenlebestur van Zon-
nemaire werd door Ged. Staten mede
gedeeld, dat gelijk uit meergenoemd
besluit blijkt, ook na de verbetering, de
traverse in onderhoud bij de gemeente
zal blijven, doch dat, wanneer* later
mocht blijken, dat het aanbeveling zou
verdienen, dit onderhoud vanwege de
Provincie te doen geschieden tegen ver
goeding door de gemeente, het college
alsdan bereid zou worden gevonden
daaromtrent met het gemeentebestuur
in overleg te treden.
Aanvankelijk schreven B. en W. dier
gemeente, dat de raad de toegezegde
bijdrage in de kosten van aanleg ad
10.000 gevoteerd heeft in het besef
nu verder van de onderhoudskosten be
vrijd te zijn. Verder zou het onderhoud
van den weg voor de gemeente finan
cieel te bezwarend zijn. Voornamelijk
in de naaste toekomst zullen, naar de
meening van Burg. en Weth. de onder
houdskosten niet gering zijn. Het
spreekt volgens Ged. Staten wel van
zelf, dat van inwilliging van het in dit
schrijven vervatte verzoek, hetwelk
buitendien een afwijking van het Sta
tenbesluit zou beteekenen, zonder meer
geen sprake kon zijn. Evenwel rees de
vraag, of het in het belang van de weg
gebruikers zou zijn, indien het onder
houd van deze landelijke traverse, ter
lengte van ongeveer 700 m, welke het
karakter van een straat mist, geheel
voor rekening der gemeente Zonnemaire
bleef.
De hoofdingenier heeft ter zake een
rapport uitgebracht, met de conclusie
waarvan de gemeenteraad van Zonne
maire zich reeds heeft vereenigd en
waarvan het resultaat is dat Ged. Sta
ten het hierna volgende voorstellen.
De traverse door Zonnemaire in be
heer en onderhoud bij de Provincie te
nemen, waarvoor die gemeente jaarlijks
aan de Provincie eene som betaalt van
250 of een bedrag van 5000 in eens
met dien verstande:
dat de Provincie zal zorgen voor de
onderhouds- en herstellingswerken aan
de doorgaande klinkerbestrating ter
breedte van 5.50 m, aan de keermuren
van gewapend beton met leuningen langs
den oprit, aan de bestrating tusschen ge
noemde keermuren en de rijbaan op den
oprit en aan de leiding van gewapend
betonbuizen, ter lengte van 28 m bij een
wijdte van 1.25 m, gelegen onder den
weg in aansluiting met de leiding van
den Zonnemairepolder;
Eric keek, gromde jaloersch en ging
achterover in de sofa liggen.
Die moderne meisjes! kreunde hij
somber.
Spencer kwam de kamer binnen.
Nu? vroeg hij opgewekt, naar het
het vuur komende.
Eric schudde droevig het hoofd.
Niet alleen dat sir Peter lompweg
zijn toestemming geweigerd heeft, klaag
de hij, maar 't meisje, aan wien ik mijn
alles begrijpend hart geschonken heb,
heeft mij zoo juist gezegd dat zij U een
wonder vindt!
Eric! riep het meisje uit met een
diepen blos en een klap op zijn knie
gevend.
Nu, is het niet zoo?
Ik ben zeer vereerd door de mee
ning van miss Enid, zei Spencer ernstig
Ik vertrouw dat de gebeurtenissen van
dezen avond niet geheel het goede zul
len verduisteren, waarop zulk een mee
ning gegrond kan zijn. Hij glimlachte met
zijn ernstigen glimlach. Je vader, kan
nu ieder oogenblik hier zijn, Eric. Mis
schien willen jullie beide jongelui graag
een poosje verdwijnen? vroeg hij.
Niets kan ons vanavond doen ver
dwijnen, mijnheer Spencer, antwoordde
Enid beslist.
dat de gemeente Zonnemaire op het
betrokken wegvak de verhardingen, de
bermen, de dijksbeloopen en trappen
zuiver schoon houdt, rioleeringen en
zinkputten schoon en vaardig houdt, bij
gladheid zand strooit, bij sneeuwval zorg
draagt voor sneeuwopruiming, in het
kort alles verricht hetgeen voor regel
matig dagelijksch onderhoud en schoon
houden vereischt wordt en
dat het aldus geregelde onderhoud
wordt geacht te zijn ingegaan met 1
Januari 1932.
Onderhoudsplicht wegvak bij
steiger te Hoedekenskerke.
Bij besluit van 25 Juli 1929 werd in
beheer en onderhoud gebracht bij de
Provincie de ongeveer 170 m lange op
rit tegen het binnenbeloop van den zee
dijk van het waterschap Hoedekensker
ke, toentertijd in onderhoud bij de N.V.
Spoorweg Maatschappij Zuid Beveland
deel van de verbinding dorp-steiger,
o.m. onder voorwaarde dat aan de Pro
vincie door de spoorwegmaatschappij
wegens afkoop van den onderhouds
plicht werd uitgekeerd eene som van
850.
Nu thans de ingevloeide inlaag ge
reed is voor haven voor de Provinciale
booten zal deze binnenkort door de
spoorwegmaatschappij kosteloos aan de
Provincie in gebruik worden gegeven en
zal van genoemd wegvak nagenoeg in
't geheel geen gebruik meer worden ge
maakt, waardoor de kosten van onder
houd alsdan belangrijk zullen verminde
ren. Daarom vraagt de Spoorwegmaat
schappij restitutie van 340 van het be
drag van 850 en .Ged. Staten stellen
voor in dien geest te besluiten.
MIDDELBURG.
Het bestuur der Vereeniging voor
beroepskeuze alhier heeft uit zijn mid
den het volgende dagelijksche bestuur
gekozen: de heeren G. Wagenvoorde,
voorzitter; J. S. Hoek, secretaris en H.
W. Naezer, penningmeester.
Verschenen is de 34e zomerdienst
van Wegeling's Reiswijzer, als steeds
een handig boekje voor kantoor en huis.
Het bevat de dienstregelingen van schier
alle verkeersmiddelen in Zeeland te land
en te water en bovendien gegevens over
openstelling van vele kantoren e.d. Zoo
als men weet is het boekje een uitgave
van de drukkerij „De Lange Jan".
WALCHEREN.
VEERE. Maandag a.s. des voormiddags
te 10 uur vergadert de raad.
Onderwerpen ter (behandeling:
I. Ingekomen stukken.
II. Vaststelling verordening regelende
de eischen van .benoembaarheid van on
bezoldigde (gemeente-veldwachters te
Veere.
III. Verkoop gemeentegrond Middel
burg—Veerschen straatweg.
Wij moeten den afloop bijwonen,
zei Eric.
Ik moet U waarschuwen, dat er
groote kans is.... op een ongeluk, zei
Spencer plechtig. En ik zou natuurlijk
graag weten dat miss Enid tenminste
niet aan een gevaar bloot stond.
i Ik heb er mijn hart op gezet het
einde van deze zaak te zien, mijnheer
Spencer, antwoordde Enid vast beslo
ten, en ,ik geloof dat als ik hier ben, va
der misschien niet zoo.... Zij aarzelde.
Luidruchtig? vroeg Spencer glim
lachend. Ik dacht niet aan Uw vader,
miss Enid. Het gevaar, waaraan ik dacht
was de Decker!
Er volgde een verschrikt stilzwijgen.
Bedoelt U dat U hem verwacht?
vroeg Eric ongeloovig.
Spencer knikte,
Goed! riep Eric uit, zijn biceps span
nend. Dan krijg ik de kans zijn beleefd
heid te beantwoorden!
Ik zal er bij zijn, zei Enid met een
hooge zenuwachtige stem en eenigszins
bleek gelaat.
Daar ben ik blij om, zei Spencer
eenvoudig.
(Wordt vervolgd.)