'Proirirtciaie Zeeuw&che
UITG.N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
N o.
28.
Twee Bladen.
WOENSDAG 3 FEBRUARI 1932.
Eerste Blad.
175e Jaargang.
De Liberalen en de
Landbouw.
mm
Draagt Helder's Brillen.
BINNENLAND.
M. Vriesman Co.
Lange Delft B 144 - Middelburg
berichten de ontvangst der
Nieuwe Voorjaarsstoffen
voor Kleeding naar maat.
Vraagt vrijblijvend Stalencollectie aan.
Colbertcostuum naar Maat
vanaf f 42,50.
ZIET ETALAGE.
ZEELAND.
TO|V||1ND
TBBÉ I ff VLOEI)
I$t5T ?6T T9Ï Mm
Stormachtig_
Zware Storm"
-Bestendig
MIDDELBURGSCHE COURANT
Dagblad Abonnementsprijs voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
f 2.30, elders f 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week, De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regelvoor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postcheque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels f 2.10elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uitdruk
kelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opge
nomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummer 5 cent.
Elders in dit blad vindt men een sa
menvatting van het „Rapport, uitge
bracht door de Landbouwcommissie uit
de Liberale Staatspartij de Vrijheids
bond".
Deze commissie stond onder voorzit
terschap van 't liberale Eerste Kamerlid
Joan Gelderman, Twentsch industrieel.
Als liberalen van den economischen
ouden of, zoo men wil, principieelen
stempel hadden er in zitting mej. dr. E.
C. van Dorp en prof. mr. C. W, de
Vries; als erkende landbouwspecialisten
onze Zeeuwsche Gedeputeerde de heer
J. M. van Bommel van Vloten en de
voorzitter der Groninger M. v. Land
bouw de heer H. D. Louwes.
Tot hare conclusies die men in de
samenvatting kan vinden kwam deze,
naar hare bekende opvattingen wel als
„gemengd" te betitelen, commissie een
stemmig, en, zoo schrijft zij in haar rap
port: „wij achten de door ons voorge
dragen maatregelen, die strekken tot
behoud van het agrarisch productie-ap
paraat, in overeenstemming met de
grondbeginselen onzer partij. Niet het
beginsel, maar de economische gedrags
lijn moet worden aangepast aan de zeer
bijzondere economische omstandighe
den in crisistijd."
Men hoort wel eens zeggen, dat de li
berale partij zou zijn de partij van de
groot-industrie; voor de landbouw zou
zij geen oog hebben en deze tak van ons
volksbestaan zou niet op de juiste waar
de geschat worden.
Laten we daarom hier volgen, op wel
ke wijze bovengenoemde commissie in
haar „algemeene beschouwingen" de
landbouw „waardeert".
„In tijden van voorspoed en crisis, in
oorlog en vrede is onze bodemcultuur de
langrijkste grondslag voor de productie
ve kracht van ons volk. Onze landbouw
toch bearbeidt het kostbaarste onzer
stoffelijke nationale bezittingen, onzen
bodem. Bij de vorming van dien bodem
tot cultuurgrond, en bij den strijd voor
z'n behoud, zijn en worden de beste
trekken van on« nationaal karakter ge
vormd. Te midden van de andere bevol
kingsgroepen vervult de landbouwende
stand de taak van te zijn een steeds
vloeiende bron van frissche volks
kracht en brengt tevens in onzen volks
geest een element van eenvoudigen le
venswandel, van spaarzin en van een
rustige mentaliteit, weinig vatbaar voor
den waan van den dag, gehecht aan orde
en gezag.
Hieruit vloeit logisch voort, dat reeds
in normale tijden wijs staatsbeleid vor
dert alles in het werk te stellen om
een talrijke landbouwbevolking voor
ons land te behouden. Waar het aantal
inwoners in Nederland nog steeds toe
neemt moet ook in den landbouw
indien het percentage der landbouwbe
volking niet achteruit zal gaan een
steeds grooter aantal burgers een be
staan kunnen vinden. Aangezien de toe
neming van cultuurgrond niet in dezelf
de mate plaats vindt, is dit doel slechts
te bereiken door intensiveering, meer
aanwending van kapitaal en arbeid."
Na deze inleiding, die wij, wat haar
strekking aangaat, ten volle en gaarne
onderschrijven, wijst het rapport o.i,
terecht op het belang van de intensivee
ring en het behoud van ons daartoe ge
vormde en nog verder uit te bouwen
intensiveerings-organisme: onderwijs,
consulenten, binnen- en buitenlandsche
voorlichtingdiensten etc.
Van groot theoretisch belang lijken
ons de opmerkingen omtrent de wan-
verhoudig tusschen stedeling en platte
landsbewoner, b.v. waar het betreft de
geringere voordeelen die laatstgenoemde
van zijn belastingpenningen geniet (ter
tiaire wegen etc.); en in het algemeen
het groote verschil in belooning, dat er
te vinden is in den landbouw en in an
dere bedrijfstakken. „Zegt niet reeds de
Talmoed aldus het rapport dat
wie geld in den landbouw steekt, water
en brood zal eten, wie hetzelfde bedrag
in den handel steekt olijven en wijn ont
vangt!"
Hier moet o.i. aandacht aan geschon
ken worden. Het is misschien wel een
van de kernen van het poedeltje. Maar
er is tegenover de behoudzucht van ver
links op dit punt behoud van loonen
en levenspeil voor de kiezers, behoud
van stemmen voor de leiders moed
voor noodig om duidelijk te zeggen, dat,
hoe en waar hier verandering moet ko
men!
Met deze karakteristiek van den geest
van dit rapport zij te dezer plaatse vol
staan.
Slechts worde nog opgemerkt, dat wie
niet ziende blind of Oostindisch doof is
nü toch wel zal moeten erkennen, dat
de Liberalen den Landbouw gaarne
willen en zullen helpen.
De stem van den Landbouw heeft dui
delijk in het hoofdkwartier der Libera
len geklonken.
Wij volgen de prijsverlagingen en
blijven het laagst in prijs.
(Ingez.. Med.)
DE NEDERLANDERS TE SJANGHAI.
Bij het ministerie van buitenlandsche
zaken is de telegrafische mededeeling
ontvangen van den Nederlandschen con
sul-generaal te Sjaanghai, dat de Neder-
landsche kolonie aldaar welvarend is.
De inzameling bij de dagbladen voor
het Nationaal Crisiscomité heeft in de
afgeloopen. week 4.361.84 opgebracht,
In totaal is thans bij de dapbladen ont
vangen 140.372,94.
A.s. Zaterdag half drie zal de vier
de zitting van 't Vredesparlement worden
gehouden.
Blijkens mededeeling van de In
dische postadministratie heeft h,et vlieg
tuig de Specht van den Holland-Indië
dienst 207 leg 706 gr. post aan boord.
Bij beschikking van de Ministers
van Binnenlandsche Zaken en Land
bouw en van Financiën zijn de landgoe
deren „Oud-Willaar" en „Huize Scher-
penzeel", gelegen onder de gemeenten
Scherpenzeel en Woudenberg, resp.
groot plm. 47 en 86 H.A. aangemerkt als
landgoederen in den zin van art. 1 der
NatuurSchoonwet 1928.
Naar de Maasb. verneemt zal het
naar Japan verkochte s.s. Nieuw Am
sterdam de reis naar de bestemjming
niet via het Suezkanaal maken, aange
zien het schip geen Suezkanaal meting
heeft. De reis gaat bijaldien via Kaap de
Goede Hoop.
Naar men aan de Maasbode meldt,
bestaan er ernstige plannen om het stati
on der Ned. Spoorwegen te B u d e 1
tot een halte te degradeeren en de dou
ane naar Weert te verplaatsen.
(Ingez. Med.)
Art. 224 der Gemeentewet.
In art. 224, vijfde lid der gemeente
wet is bepaald, dat de Kroon de ge
meenten aanwijst, waar de Connmissa-
rissen der Koningin gemeente-veldwach
ters kunnen aanstellen.
Bij Kon. besluit van 12 Januari 1932
Stbl. no. 98, zijn bedoelde gemeenten
aangewezen. In totaal bedraagt het aan
tal aangewezen gemeenten 927 van de
1077, waarvan 103 in Zeeland. In ge
noemde provincie vallen 6 gemeenten
De sterke blijft boven, de slappe en
onbekwame wordt overvleugeld.
V. d. Hoeven.
niet onder deze aanwijzing n.l. Goes,
Middelburg, Terneuzen, Veere, Vlissin
gen en Zierikzee.
De locaalspoor op Zuid-Beveland.
Op aanstichting van den burgemeester
van Goes, den heer Hajenius, is gister
middag te Goes een vergadering gehou
den van gemeentebesturen en besturen
van polders en waterschappen op
Zuid- en Noord-Beveland, ter bespreking
van de geruchten over opheffing van
het personenvervoer op de locaalspoor
op Zuid-Beveland. Van de 32 polderbe
sturen waren er 26 en van de 21 gemeen
tebesturen waren er 18 vertegenwoor-
digd.
Verder werd de vergadering bijgewoond
door de heeren H. E. Verschoor, hoofd
inspecteur, chef van beweging der
Ned. Spoorwegen, en Massee, lid van
den spoorwegraad.
De voorzitter, de heer Hajenius, deel
de mede, dat een door hem gezonden
brief aan de Ned. Spoorwegen over de
loopende geruchten slechts tot resultaat
had de mededeeling, dat van die plan
nen niets bekend was en dat het per
sonenvervoer over 1930 46.000 had op
gebracht terwijl alleen de bedrijfskosten
der personentreinen veel hooger waren.
Mr. Mes, burgemeester van Heinkens-
zand, noemde het antwoord der Spoor
wegen nietszeggend en wees op de
slechte dienstregeling. In den regel komt
de trein vijf minuten te laat voor alle
verdere verbindingen. Als men den
dienst zoo onpractisch mogelijk had wil
len inrichten, kan men zeggen, geslaagd
te zijn.
De heer Verschoor, hoofdinspec
teur N.S. antwoordt hierop, dat de be
doelde persberichten niet van de Spoor
wegdirectie afkomstig waren. Er is geen
sprake van opheffing van den dienst, om
de eenvoudige reden, dat de Spoorwegen
er niet vanaf kunnen, hoe gaarne zij ook
willen, Spr. berekent, dat de locaalspoor
per jaar een tekort oplevert van
i 100.000. Zoolang men de N.S. niet
vrijlaat, bestaat er volmaakte zekerheid
dat de locaaltreinen blijven rijden. Vol
gens de subsidievoorwaarden bedraagt
het verplichte aantal vier treinen per
dag op elke lijn.
In het begin heeft men meer treinen
laten rijden dan men verplicht was, om
te zien hoe dit goedkoope vervoermiddel
zich zou ontwikkelen. Maar de kosten
werden lang niet gedekt. Toen is be
sloten niet meer dan het verplichte aan
tal te laten loopen en de vrijkomende te
benutten op de lijn Goes-Middelburg.
De heer Verhorst, burgemeester
van Wissekerke, dacht bij het lezen der
bedoelde persberichten er anders over
dan de burgemeester van Goes. Spr. zag
een kans, dat de gemeenten werden ont
slagen van den van hoogerhand opge-
legden subsidielast. Noord-Beveland
zou veel passagiers hebben kunnen
leveren voor den locaalspoorweg, maar
dank zij de gebrekkige inrichting bij het
Wolfaartsdijksche veer is daar niets van
gekomen. Spr. zou het liefst zien, dat de'
gemeenten met goed fatsoen van de sub
sidie af konden komen. Gaat dat niet,
dan vraagt spr. een afdoende verbete
ring aan het Wolfaartsdijksche veer.
De heer Verschoor antwoordt, dat
er geen sprake van is, dat de N.S. nog
iets aan de locaalspoor zullen uitgeven.
Integendeel, alles wordt er op gezet, om
de uitgaven te beperken. De lijn heeft
voor reizigers nu eenmaal geen betee-
kenis.
De heer S t t e, burgemeester van
Colijnsplaat, pleit ook voor verbetering
aan het Wolfaartsdijksche 'veer.
De heer Verschoor herhaalt, dat
de tram voor personenverkeer oneco
nomisch is. De menschen reizen met de
autobus.
De heer S t t e vraagt, waarom dan
tot drie maal toe aan den heer Krijger
concessie is geweigerd voor een autobus
dienst Goes-Wolfaartsdijksche veer.
De heer Verschoor kan daarop
geen antwoord geven. Dat ligt buiten
sprekers competentie. De N.S. hebben
daarop geen invloed uitgeoefend.
De heer VanBleiswijkTierens
Verhagen, burgemeester van Wol-
faartsdijk zegt, dat de N. S. wel degelijk
hierop invloed uitgeoefend hebben. En
nu zegt de heer Verschoor, dat hij geen
bezwaren heeft tegen autobussen.
De heer Verschoor antwoordt,
dat het er in de gegeven omstandigheden
om gaat, de verliezen zoo klein mogelijk
te houden. Daarom zijn wellicht de auto
bussen tegengewerkt.
De heer VanBleiswijkTierens
Verhagen: laat dan een autobus van
de A.T.O. rijden.
De heer Verschoor merkt op, dat
de A. T. O. niet zoo voordeelig als
een particulier exploiteert. Als de ver
plichting inzake de vier treinen Is weg
genomen, heeft spr. geen bezwaar tegen
een particulieren autobusdienst.
De heer Ermerins burgemeester
van Baarland, gelooft niet, dat de wijze
van berekening van het tekort door de
N.S. juist is. Men moet de opbrengst van
het goederenvervoer verder berekenen
dan tot Goes. Producten als suikerbie
ten, uien, steenkolen, enz. gaan of ko
men verder dan tot of van Goes. Dit
wordt verwaarloosd. Daardoor krijgt
men een ongunstiger uitkomst.
De heer Verschoor antwoordt,
dat de berekening voor het personen
vervoer zuiver te maken is, maar dat
dit voor het goederenvervoer iets moei
lijker is. De opmerking van den heer
Ermerins is gedeeltelijk juist. Toch is
het verschil niet van zoo heel veel be-
teekenis.
De heer dr. Mes vraagt, waar de
verplichting staat van de vier paar
treinen per dag.
De heer W. Kakebeeke ant
woordt, dat deze voorwaarde in het
Provinciaal subsidie is vastgelegd. Spr.
heeft geen spijt aan de totstandkoming
van den spoorweg te hebben medege
werkt, want het is voor den landbouw
van groot belang, dat de producten vlug
op hef hoofdspoor te brengen zijn.
We hebben echter de omstandigheden
tegen gekregen. Ook heeft het vracht
autoverkeer zich sterk ontwikkeld,
Spr. vraagt: is er nu niet een weg te
vinden om tot elkaar te komen. De
Spoorwegen wilien graag van de per
sonentreinen af. Als nu de Prov. Staten
hun voorwaarde laten vervallen en geen
bezwaren meer aan de auto-busen in den
weg worden gelegd, kan de spoorweg
directie haar verliespost wegwerken. Er
kan dan een nieuwe transactie tot stand
komen. Voor de landbouwproducten is
behoud van de lijn zeer gewenscht.
Producten als aardappelen, kunstmest,
bieten, enz. zijn niet geschikt voor ver
voer met de vrachtauto op langen af
stand.
De heer Verschoor voelt hiervoor
in principe veel. Het goederenvervoer
kan behouden blijven, maar het per
sonenverkeer dient te vervallen.
De voorzitter herinnert aan de
feestelijkheden bij de opening van den
spoorweg en reeds kort daarna hoorde
hij van Ir. Kalff, dat de heele zaak een
strop voor de spoorwegen was. Dat is
spr. niet duidelijk. Overigens acht hij het
voorstel-Kakebeeke de beste oplossing.
Een motie.
De heer Verhorst dient nu de
volgende motie in:
De vergadering van Gemeentebestu
ren en die van polders en waterschap
pen in Zuid- en Noord-Beveland, op 2
Februari 1932 te Goes bijeen ter bespre
king van hun financieele en cultureele
belangen, betrokken bij een inkrimping
van de exploitatie der Spoodweg-Maat-
schappij Zuid-Beveland,
spreekt als haar meening uit, dat waar
het indertijd toegezegde subsidie geba
seerd was op een volledige exploitatie,
zoowel voor personen als voor goede
renvervoer, bij doorvoering van de voor
genomen inkrimping ook een gelijkma
tige inkrimping van het subsidie zal
moeten plaats hebben en dat gemeen
ten die uitsluitend op hét personenver
voer zijn aangewezen bij intrekking van
die mogelijkheid van het geven van
subsidie ten volle worden ontslagen,
voor zooveel die gemeenten op Noord-
Beveland zijn gelegen,
besluit deze motie ter kennis te bren
gen van de Ned. Spoorwegen.
De heer Verschoor heeft bezwaar
tegen de eventueele subsidieverminde
ring. De subsidie is destijds toegekend
voor den bouw en den aanleg van den
spoorweg en niet voor de exploitatie.
De heer dr. Mes weerspreekt dit.
Spr. leest het Raadsbesluit der ge
meente Heinkenszand voor, waarbij het
subsidie is toegekend en daarin wordt
zoowel van den bouw als van de exploi
tatie gesproken. Is zoo vraagt spr.
nog de tegenwoordige dienstregeling
wel een exploitatie in den goeden zin
des woords?
De heer W. Kakebeeke wil als
partijen niet vijandig tegenover elkaar
gaan staan. We moeten ons niet aan de
3-n-'32. Dinsdag hoogste lucht tem
peratuur 9 °C (48 °F); laagste 6% °C
(44 °F). Heden 9 h: iy2 °C; 12 h 9^ °C.
Geen regen of neerslag.
Gisteren (nam.) Heden v.m. Barometer:
778
e*®© 777
»••••••••••••••••••-776
775
Wat de huiskamerbarometer zegt:
'Veranderlijk"
Regen
of'Wind*
"Goed-
-WéÜer
"-Zeer Schoon
De Bilt (per radio). De afnemende kern
van het gebied van hoogen druk, die bo
ven Ierland lag, ligt nog daar ter plaat
se, Intusschen breidde zich in de richting
van IJsland een nieuwe drukstijging uitt
die voor het oogenblik nog aanhoudt,
doch die wel spoedig tot staan zal komen
door de nadering van de diepe depressie
op denOceaan, die door een uitgebreid
stormgebied omringd is. Tegelijk is in
het N.O. van het gebied onder snelle
drukdalingen een nieuwe depressie in
gedrongen, die wel den weg der vorigen
zal volgen. Van deze barometerverande
ringen is in den toestand van het weer
in onze omgeving geen dadelijken ster
ken invloed te verwachten. In het N.
van Scandinavië en in Finland is de vorst
nog streng, doch verder is, met uitzon
dering van een gebied in Zuid-Frankrijk
en in het Z.W, in Engeland de tempe
ratuur nog steeds boven de normale.
Hoogste barometerstand 779.6 mm te
Blacksod; laagste 749.8 mm te Andanes.
Verwachting tot Morgenavond;
Zwakke tot matige, wellicht tijdelijk
toenemende N. tot N.W. wind, meest
zwaar bewolkt of betrokken, waarschijn
lijk enkele regenbuien, weinig verande
ring in temperatuur.
Zon op: 7 h 41; onder 16 h 46. Licht
op: 17 h. 16. Maan op: 6 h 26; onder
24 h 36. N.M. 6 Februari.
Hoog- en Laagwater te Vlissingen.
Westkapelle is 28 min. en Domburg
23 min. vroeger; Veere 38 min. later.
(S springtij).
Februari.
Wo. 3
Do. 4
Vr. 5
Za. 6
Hoogwater.
11.00 23.31
12.07
0.29 12.57
1.14 13.40
Laagwater.
4.46 17.22
5.58 18.27
7.00 19.19
7.49 20.00
verplichtingen gaan onttrekken, maar
erkennen dat de gewijzigde omstandig
heden nieuwe regelingen noodig maken.
De heer Schouten te 's-Gravenpolder
toont aan, dat de verschillende besturen
steeds teveel subsidie betaald hebben.
Ze hebben van een gunstig verschil in
rente, in strijd met de gegeven belofte,
niet geprofiteerd. Voorts is er nooit een
rekening van de bouwkosten gedaan.
Dr. Jenny Weyerman heeft gezegd, dat
ze meegevallen is. En ook daarvan heb
ben de gemeenten niet geprofiteerd.
De heer W. Kakebeeke is het
wat het eerste punt betreft met den heer
Schouten eens. Spr. zal trachten in de
aandeelhoudersvergadering van de
Spoorwegmaatschappij in dezen nog iets
te bereiken. Maar de aanlegkosten zijn
door meer werk en arbitrage-kwesties
met de aannemers niet beneden de ra
ming gebleven. Aan Prov. Staten is re
kening en verantwoording gedaan. Het
heeft heel lang geduurd, eer de rekening
kon worden vastgesteld.
De voorz. en mr. Goedbloed geven
den heer Verhorst in overweging de
staart van zijn motie weg te laten. Deze
is daartoe echter niet bereid.
De heer Verschoor zegt nog, dat
het traject Goes-Hoedekenskerke geen
verlies oplevert. Dit wenschen de
N. S. van de andere te scheiden.
De heer Rutgers, burgemeester
komt daartegen op. We hebben een
ringlijn. En nu moeten we Borsselen niet
in een achterhoek drukken. Als men
maar zorgt voor goede aansluitingen op
