^Urouinciale ü5eemusche
No. 3 0 0.
Twee bladen.
MAANDAG 2 2 DECEMBER 193 0.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
ZEELAND.
BINNENLAND.
KERKNIEUWS.
ONDERWIJS.
KUNST EN WETENSCHAP.
Kort Zeeuwsch Nieuws.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal, Weék-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertenties
30 rent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
DE
X/EEEL^
menwerking, in welken vorm ook, met
een der andere omroep vereenigjingen be
staat.
VRIJSTELLING VAN ZEGELRECHT.
Bij Kon. besluit van den 5den Decem
ber 1930 (Steatsbl. no .466) is bepaald,
vrijstelling van zegelrecht te verleenen
voor de niet aan evenredig zegelrecht on-
I derworpen hierna genoemde stukken
I le. de akten, bestekken, voorwaair-
Het gesprek. J den, kaarten en teekeningen, opgemaakt
Hier was het zoo: I ter zake vanwege den Staat gehouden
Behalve de heer en mevrouw Spreker I aanbestedingen van werken en van le-
wachtten de postdirecteur en schrijver I veringen
dezes Zaterdagmiddag omstreeks twee I 2e. de door verzekeringsmaatschap
uur op het telefoontje uit Semarang. In pijen of fondsen afgegeven kwitantiën
de nieuwe Indië-cel, de wanden met iso- wegens premiën of bijdragen, gestort
leerend celetox bekleed, een telefoon- door werkgevers of werknemers ter 2a-
toestel en 4 luisterhoorns aan den wand, I ke van de verkrijging van pensioen door
stoelen voor 4 personen, centrale ver-1 werknemers,
warming, helder licht, en absolute rust I
en stilte. DE RAMP VAN DE MERAPI.
Daar was het anders: Aneta meldt uit Weltevreden:
In de heuvelen buiten Semarang woont Het aantal dooden, af® gevolg van de
de zwager van den heer Spreker. Zwa- uitbarsting van den Merapi is thans toe-
ger zat met z'n vrouw op de voorgalerij genomen tot 700, terwijl gevreesd wordt,
van z'n woning, s avonds omstreeks half I dat nog zeer velen meer, die worden
tien. Een kopje thee of een „splitje" I vermist, eveneens zijn verbrand. Acht in-
erbij, dat vermeldt de legende niet, wèl landsche dorpen zijn totaal verwoest,
dat Zwager de krant zat te lezen. Tot I terwijl een uitgestrekte streek vrucht-
ineens: rrrriiinng g de telefoonbei rin- baar land bedekt is met gjloeiend heet
kinkelde. Zeker een kennis die even an|iz,and welke stroom nog steeds naar
wil komen loopen, dacht Zwager, en hij beneden vloeit waardoor andere dorpen
nam den hoorn van den haak, om te met verwoesting worden bedreigd. Dui-
hooren: hallo, hier is Middelburg voor I zenden vluchtelingen stroomen de ste-
u aan de telefoon (den van Midden-Java binnen in vele ge-
Wat wonder, dat Z, zich een hoedje I vallen van hun zinnen beroofd door de
schrok. j'verschrikkelijke tooneeilen die zij heb-
Maar aldra hoorde hij de verheugde I ben aanschouwd,
stem van zijn zwager Spreker en van I Hel geheele district Stroemboeng is
diens echtgenoote, en nadat op het ver-1 een ware brandende hel geworden. De
ontruste: „Wat is er aan de hand?" Ge-1 Merapi is nog steeds in werking en werpt
antwoord was, dat er niets anders gaan- 1 rookzuilen en verblindende vlammen uit,
de was dan een proefgesprek uit de schoon het onder,aardsch gerommel is
Middelburgsche Indië-cel, ontwikkelde j opgehouden. De resident, die het getroï-
zieh aldra, een verheugend onderhoud I fen district bezocht kwam in verscheiden
tusschen zwager en broer en schoonzus-1 huizen, waar de mannen en vrouwen,
ter. Waarbij wellicht niet zoo heel veel I blijkbaar uit angst voor de komende
belangrijke mededeelingen over en weer I ramp, zelfmoord hadden gepleegd,
gedaan werden, maar waar toch hier en| De eruptie is een van de grootste ca-
in Indië een warm-menschelijke ont-1 taslrophen welke Midden-Java ooit ge
roering door teweeggebracht werd: I troffen hebben,
bloedverwanten en vrienden, die met I
elkaar jarenlang slechts door brieven I
en kiekjes contact hadden kunnen hou-1
den, hadden nu voor enkele minuten het
heerlijke gevoel, dat zij niet meer door
zoo grooten afstand gescheiden waren als
voorheen.
Wat misschien in Einsteiniaanschen
zin nog wel juist is ook.
Met z'n vieren hebben wij het gesprek
kunnen volgen, eigenlijk konden we alle
vier wel meepraten ook. Wij hebben zelf
ook nog enkele woorden met den Se-
marangschen telefoonabonnee gewisseld:
het ging best.
t Provinciale Staten verkiezing.
T .1 Na gehouden referendum is de can-
ienslotte een vaderlijke vermaning I didatenlijst der Vrij'z'. Dem. in Zeeland
7°?r toekomstige liefhebbers: houd u I voor de a.s. verkiezing van leden der
kalm. Denk niet aan de duizenden kilo- I Provinciale Staten als volgt samenge-
meters, die ge in uw gedachten ziet lig-|steld: 1. mr. J. Adriaause, aftr. Oostka
gen tusschen Middelburg en den Oost:|pelle; 2.dr. A. Staverman, aftr., Vlis-
uw luide stem zal toch niet buiten delsingen; 3. mevrouw E. BergsmaBergs-
wanden van de cel komen. De techniek I ma, aftr., ZoutelaDde; 4. mevrouw E. J.
zor£* reuzenlampen en' -zenders in I van den Broeckede Man, Aardenburg;
Kootwijk wel voor het overdragen va t 5. R. Gerritsen, Zierikzee; 6. W. de
uw geluid naar het verre Indië: spreekt Graaf, Middelburg; 7. P. J. Blaas, Tho-
gij even rustig, kalm en duidelijk of ge len; 8. W. Karelse, Schore; 9. M. J.
uwen kruidenier een boodschappen- Harts, Vlissingen; 10. W. Kik, Zierikf-
order opgeeft. Dat is het beste. Uee; 11. B. de Jonge, Kapelle en 12. J
u wat: d® posterijen zijn heel C. Peeman, Middelburg,
schappelijk in het berekenen vap den 1
spreektijd; ge krijgt uw volle 3 minuten VLISSINGEN.
om_, te praten; wees dus niet on-1
geduldig, als 't eens niet dadelijk lukt. I Op de reede heeft een aanvaring
<se\ u'®t aan den snel vliedenden tijd: I plaats gehad tusschen het Zweedsche s.
Ten t| v°^e pond. I Erland en het Engelsche s.s. Blackheat'h.
s,° te: noteer tevoren wat ge tel 'Beide schepen konden de reis voort-
zeggen en te vragen hebt. I Zetten.
later daV hie zeven uren
thuis wel i ons' kunt ge dus Van twee verschillende schepen op
te vraöen N h uCn €n behoeft ge niet weg van Antwerpen naar Zuid-Amerika
her F 't ,a Zeven is het er don-1 zijn vier verstekelingen aan! wal gezet,
Smïai zo"o:uïmzo?.,,Jr,en H "J 3PoIen en 1 Letland'r-
w.t ge had, willen zeggeTLtfwt.Te
ge na afloop van het gesprek op straat
staat: weet het voordien. En zeg het!
Gelukkig hij, die zóó getracht heeft I Vrijdagivond j.l. hield de afdeeling
liefderijk zijne plicht te doen, dat hij Haamste de van den Bond voor
met zekere gerustheid en vertrouwen I Staatspensionneeringi een ipropaganda-ver-
het onbekende kan tegemoet gaan. f^mg. nis sprdker trad op de heer
6 6 1 J. Ossewaarde van Ierseke met het on
derwerp; „Houdt stand."
Winterhanden
Winttrvoeten I
ia
flngez
VK-.
DE A.V.R.O.
Veel schepen op de reede.
Men vraagt zich wel eens af of hel)
gezicht op den Sdieldemond wel ooit
verveelt. Het moge zijn als de storm1 de
golven hoog opzweept tegen de kust, en
dit hoe angstig soms, toen ook zoo in
drukwekkend is, het mogen zijn des
zomers op warme dagen, als de zee
verkwikking brengt, en de zon, of nog
mooier de maan de golven verlicht, of
a v Algemeen Bestuur van del zooals nu als de mist de oorzlaak is
ls ^n, zlJn Zaterdag1 gehouden dat vele schepen de veilige reede ver-
ergadering gehooi d de geruchten, die I kiezen boven het gevaarvolle varen als
lilrt \ersP[eLd' v-erklaaxd ter geruststel- men geen bakens, geen kustlichten, geen
o dei A.\ .R.O.-leden, die men tracht tegenkomers kan onderscheiden,
e spggereeren, dat een samenwerking In de laatste dagen is het aantal op
an de A.V.R.O. met een andere omroep-1 helder weer wachtende groote schepen
ereeniging reeds op dit oogenblik zou I toegenomen en nu het iets l\elderder
zijn tot stand gekomen, dat er geen sa-1 was, doch op de Schelde niet te vertrou
wen, kon men gisteren van af den Bou
levard genieten van den mooien aan
blik van ongeveer 30 groote stoomers,
die stil liggende op de. nu rustige baren
waren te aanschouwen.
Er is van dit schouwspel dan oolk
door honderden genoten, te meer daar
het zachte winterweder een verblijf ajan
de kust niet onaangenaam deed zijn.
Heden waren al deze schepen haar
Antwerpen opgestoomd.
WALCHEREN.
VEERE. Veere heeft met het oog ook
op de a.s. volkstelling van^gemeentewegje
een nieuwe nummering der gebouwen
gekregen. De gemeente is verdeeld in
wijk A, binnen de oude omwalling en B,
het overige deel. A telt nu met de nieu
we nummering 219 en B 113 nummers,
dus samen 332.
Bijna ieder inwoner heeft nu een
nieuw nummer gekregen, hetgèen voor
een juiste bezorging van de post in den.
eersten tijd wel eens tot moeilijkheid
aanleiding zou kunnen geven; polis-
nummers e.d.. zullen nu ook een gron
dige herziening dienen te ondergaan.
- Vrijdag j.l. gaf de muziekvereeni-
ging Veere's Genoegen, onder leiding
van haar directeur den heer P. C. J.
de Graaf van Middelburg voor een volle
zaal haar eerste uitvoering van dezen
winter.. Een achttal stukken, waarvan
het eerste gecomponeerd door den heer
De Graaf zelf, werdén op zeer verdien
stelijke wijze ten gehoore gebracht.
Dit geldt ook vooral voor een drama,
Mislukte levens, dat na de pauze door
een achttal dames en heeren werd opge
voerd.
In een dankbaar applaus drukte het
talrijke publiek zijn waardeering uit voor
het genotene op deze mooie uivoering.
ZUID-BEVELAND.
122 werklieden ontslagen aan de
Jamfabriek.
KAPELLE. üit Kapelle deelt men ons
mee dat Zaterdagmiddag 122 werkmen-
schen zijn ontslagen aan de Jamfabriek
te Kapelle. j
SCHOUWEN-DUIVELAND,
HAAMSTEDE. Onder voorzitterschap
van jhr. L. v. Citters hield de Raad de
zer gemeente Vrijdag j.l een vergadering
waarin de heer Bolle met kennisgeving
afwezig was. Ingekomen is èen verzoek
om verlaging van kade-, lig- en haven
gelden voornamelijk voor de aangevoer
de suikerbieten en in verband met de
huidigen landbouwcrisis. Dit verzoek als
ongezelgeld wordt momenteel niet be
handeld. De voorzitter zegt echter,
dat het toch in de bedoeling lag de ta
rieven te herzien.
Tegen het verzoek der Kerkvoogdij
der Ned. Herv. Gemeente om een subsi
die van f 1500.00 als tegemoetkoming
in de kosten der voorgenomen; restaura
tie van het uit het begin der 16de eeuw
dateerende en in Gotischen stijl opge
trokken kerkgebouw bestaan geen be
zwaren. Over het voorstel1 van den heer
Blom om dit bedrag t, z. t. ineens be
schikbaar te stellen staken de stemmen.
In beginsel wordt besloten (tegen de
heer Gilijamse) in samenwerking met de
overige 6 gemeenten van Westelijk
Schouwen tot het aanschaffen van een
motorbrandspuit. In een gehouden verga
dering van burgemeesters dier gemeen
ten is het door elke gemeente te betalen
aandeel voorloopig bepaald. In de klacht
van den heer Van Galen over den
slechten toestand van den weg naar den
vuurtoren zal zooveel mogelijk voorzien
worden.
Gerei, Gem.
iDs. A. Verhagen te Middelburg is be-,
roepen te Kampen.
Tweetal te Aagtekerke ds. B. vain
Neerbos te Terneuzen en ds. M. Hei
koop te Utrecht.
Geslaagd voor 3e stuurman de
J heeren W. Geldof, G. A. L, Aldewef-
reldt en Ch. Ouwenhand, leerlingen van
I de „de Ruij ter school" te Vlissingen.
Tot onderwijzeres aan de Herv.
school te Zaamslag is benoemd mej.
E. M. Reijnhoul te Middelburg.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
Chr. School te Bruinisse, met in
gang van 1 Januari 1931 meji. W. Gou-
ma van Tiel.
Benoemd tot onderwijzer aan de
Chr. school te Kerkwerve de heer
P. G. v. d. Louw te Arnemuiden.
Vrijdag is aan de veeartsenijkundige
faculteit" der universiteit te Utrecht het
diploma van dierenarts behaald door mej
J. Voet. Zij is de eerste vrouw, die het
diploma in Nederland behaalt. Mej. Voet
zal zich specialiseeren als specialist voor
kleine huisdieren.
Op> 8 Januari a.s. zal de „Oprechte
Haarlemsche Courant", welke het oud
ste nog bestaande dagblad in ons land
is, 275 jaar bestaan.
„De Vrijbuiter"
Schouwburg,
Kunstclub
Bij den landbouwer v. B. te Arne
muiden, waar sedert de laatste helft
van November onder het vee mond- en
klauwzeer heerschte, is deze besmette
lijke ziekte geweken.
Zaterdagavond gaf de gymnasliek-
vereemging te O. en W. Souburg haar
j aarlijksche turnuitvoering
Andere tijden, andere zeden
dat geldt ook ten aanzien van de wijze,
waarop men over het voetlicht heen het
schouwburgpubliek een dosis levens
wijsheid tracht bij te brengen.
Want daar komt het hier óók op aan.
al zou men dat zoo op 't eerste gezicht
niet zeggen. Rudolf Verburg, die in het
eerste bedrijf in rok en hoogen hoed op
komt omdat de rest van het gevalletje
in den lommerd of daaromtrent beland
de, is een modern levenswijs man, op
zijne wijze. Niet aan het feit, dat hij den
weg weet in alle gelegenheden! des ge-
oorloofden en des zondigen vermaaks
in Brussel, Parijs, Bergen op Zoom, Mar
seille, Naaldwijk, Smyrna en nog een
paar van die plattelandsdorpjes, ont
leent deze Vrijbuiter zijn recht op de
qualificatie van wijs en ervaren man,
Neen dat is hem maar buitenkantige
bijzaak gebleven: de harde kanten des
levens hebben den Vrijbuiter met het
goede hart en den flinken kop gemaakt
tot een man, die breeder van blik, war.
mer van gemoed en sterker van karak
ter is, dan het merkwaardige, boven
matig „nette" gezin, waarin bij ei
oogenblikje komt logeeren.
Hij treft daar zijn rijken oom Bram,
getrouwd met Annie, die in heur jonge
jaren de oogappel des Vrijbuiters was.
Ze liet hem toen schieten voor den oude
ren oom met duiten, fabriek, huis en wel.
gevulde brandkast. Veel geluk heeft
deze ietwat materialistisch gekleurde
liefde Annie niet gebracht en het is
Rudolf niet euvel te duiden, dat hij haar
dit eens duidelijk doet beseffen.
Wanneer ze tenslotte meent zich „als
nog" van oom Bram te moeten losma
ken mogelijk in de hoop met Rudol;:
naar Smyrna te trekken dan komt er
nog een welverdiende ontgoocheling
overheen; met vriendelijken dank voor
de vereerende offerte deelt de Vrijbui
ter haar mede, dat hij de pittige Loeki?
meeneemt, die inmiddels haren lijzigen
en braven verloofde Jan, den zoon van
den al evenzeer braven dominee Albers
aan den dijk zette.
Dat is dan zoo de lijn, die er opper
vlakkig loopt door het spel van Hans
Martin, dat „De Kunstclub" Zaterdag
avond in den Schouwburg opvoerde
De onderstroom van „De Vrijbuiter" is
er een van milde humor en goedheid
van beheerscht willen en weten, waar
door Rudolf, als buitenbeentje in dit ge
zin binnenploffend, tenslotte de sterkste
en de beste blijkt te zijn.
Een bijzonder woord van waardeering
voor de heel moeilijke vertolking van
de hoofdrol mogen we Rudolf Verburg
niet onthouden: het was haast niet te"
verwachten, dat een dilettant tegen de
eigenaardige moeilijkheden van zulk een
Cor van der Lugt Melsert-rol opgewas
sen zoude zijn. Voor 't overige hebben
we voor het vlotte spel ook waar
deering; met name mogen Annie Ver
burg en Oude Kees nog genoemd wor
den.
Dat de wèlbezette Schouwburg door
herhaald applaus en, na III, met een
scheepsladinkje bloemen, aan z'n gevoe
lens van waardeering uiting gaf, spreekt
vanzelf. Het was verdiend.
HENRIëTTE VAN DER MEIJ.
Gisteren heeft mej. Henriëtte van der
Mey, oud-redacteur Buitenland van de
Middelburgsch Courant, te
Laren (N.H.) haar 80-en verjaardag ge
vierd.
Als opvolgster van den redacteur W.
N. F. Sibmacher Zijnen, werd zij Januari
1885 tot redactrice, belast met de ru
briek Buitenland, aan ons blad benoemd
en tot Augustus 1896 heeft zij met be
kwaamheid en breeden blik de leiding
van „ons buitenland" gehad.
Aan een van Brusse's hand over deze
wakkere vrouw verschenen artikel in
de N.R.C. ontleenen wij het volgende:
,,'t Is opmerkelijk zooals in haar eigen
bestaan de evolutie van de maatschap
pelijke samenleving zich openbaart,
vooral voor zoover die betreft de eman
cipatie van de vrouw. Haar vader was
officier; een officiersdochter was zij dus
in de tweede helft van achttienhonderd.
En wij stellen ons dat voor in de eng
heid van allerlei deftig burgerlijke con
venties. Hierbij de omstandigheid, dat
officieren in dien tijd rusteloos werden
overgeplaatst van noord naar zuid, van
oost naar west, als pionnen op een
schaakbord. De familie Van der Mey
verhuisde dan ook soms twee, driemaal
in één jaar van het eene garnizoen naar
het andere. Wat voor de schoolsche op
voeding van de kinderen niet bevorder,
lijk scheen. Maar als klein meisje al had
Henriëtte 't opkweeken van haar geest
in handen genomen. Zij zat altijd met den
neus in de boeken. En vooral de ge
schiedenis van de menschenwereld hal
haar belangstelling.
Het middelbaar onderwijs voor meisjes
begon in die dagen pas op te komen.
Daar wilde zij aan meedoen. Maar prac-
t scher dan in de historische studie vant
haar voorkeur, scheen 't de ingewijden,
dat zij zich zou voorbereiden op middel
baar Duitsch, omdat deze taal haac
van moederszijde gemeenzaam was, en
omdat zij, vooral in baar Nijmeegschen
tijd, gemakkelijk bij familie in Duitsch-
land kon logeeren. In 1875 behoorde zij
tot de eerste jonge vrouwen in ons land,
die de acte behaalden, 't Zelfde jaar
werd zij benoemd tot leerares aan de
middelbare school voor meisjes te Goes.
En omdat ze hier ook les zou geven in
Nederlandsch, ging zij meteen door voor
haar acte lager onderwijs en vervolgens
voor de hoofdacte.
De beperktheid van den onderwijs
kring in Goes, waarop zij was aange
wezen voor haar dagtaak, maakte dat zij"
er naar hunkerde in de journalistiek te
gaan. Toen aan de Middelburgsche Cou
rant de aanvankelijk door P. L. Tak en
vervolgens door Sibmacher Zijnen ver
vulde post van redacteur buitenland open
kwam. Henriëtte van der Mey meldde
zich, twee dagen later was zij benoem 1,
hoewel er ook nog twaalf mannelijke
solliictanten waren geweest. Al was 't
voor haar dien tijd volkomen 'n sprong
:n 't donker. Want vóór haar waren er
immers in ons land geen v rouwen opge
nomen geweest in de redactie van een
c.agblad en stellig niet voor de buiten-
landsche politiek. Haar heele familie
stond dan ook op haar achterste beenen,
omdat ze voor zoo'n vage positie haar
goede betrekking als leerares had weg
gegooid. Maar zij zelf heeft 't zich niet
berouwd. Want wat was 't een belang
wekkende tijd, waarover zij in haar da-
gelijksche beredeneerende artikelen de
kroniek had te schrijven. De opkomst
van de arbeidersbeweging, van socialis
me en democratie over de wereld, hier
te lande begrensd door Domela Nieu-
wenhuys en Prof. Quack, toen overal
milder, rechtvaardiger begrippen door
braken. Behalve dan in het oer-stijve,
behoudende Middelbrug, dat volkomen
buiten dien opbloei van al deze nieuwe
gedachten verstokt bleef in deftige con
venties. Daar was 't nog een gebeurte-