lïrotrinciale Zeeuws the
XXE EEL'W
ïransparo'hoekjes
2 8 3.
Twee bladen.
DINSDAG 2 DECEMBER 193 0.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
BINNENBAND.
het nieuwste voor het inplakken
van foto's.
Komt U eens zien bij
HEMNIMG'S FOTOHANDEL
MIDDELBURG, Markt C 14 VLISSINGEN, Badhuisstr. 63
ZEELAND,
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St, Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regelt
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
No.
Ü1L -
■SSSSl
gegeven aan een zee-officier, of een di
recteur of leeraar van een zeevaart
school? Die zijn er in Amsterdam toch
met eenigen goeden wil nog wel te vin
den en dan zouden deze en meer
domme dingen niet in dit overigens zoo
kostelijke boek behoeven voor te komen!
Veel menschen schijnen zich te ver- 1
heelden, dat ze altijd in een schouw-1
burg zijn, en dat de heele wereld naar
hen kijkt, terwijl ze inderdaad slechts
voor leege banken spelen.
Vertalers-wee.
Zaterdag hebben wij, mqt groote waar
deering, gewag gemaakt van de uitgave
van het boek over den ballontocht van
Andrée en zijn makkers naar het Pool
gebied.
Deze waardeering voor de keurige,
snelle en technisch welverzorgde uit
gave van dat schoone document, wordt
niet of althans weinig verminderd door
het feit, dat er ernstige aanmerkingen
gemaakt moeten worden op de hier en
daar onjuiste, soms zelfs een heel eind
mis zijnde, vertaling van technische ter
men. Omdat dit euvel meer voorkomt
bij Nederlandsche vertalingen, zij daarop
hier nog eens de aandacht gevestigd.
Wanneer b.v. de vertaler op pag. 24
wil spreken van een „man van de tech
niek" min of meer in tegenstelling tot
een man van de abstracte wetenschap,
dan dient hij dit niet te vertalen door
„technoloog" doch door „technicus".
Eerstgenoemd woord toch heeft in Ne
derland een heel aparte beteekenis.
Dit is evenwel nog niet zoo erg. Op
p. 52 echter wordt een vertaling gegeven
van een door Andrée c.s. uitgeworpen
boeibericht; daarin staat van een koers,
dat deze is ,,N. 10° O. declinatie". Dat is
zonder zin en de foto ernaast, die de
reproductie van het boeibriefje geeft,
brengt de oplossing van dit raadsel: er
staat „N 10° Ost rattvisande", d.w.z,
„N. 10° O, rechtwijzend", zooals de Ne
derlandsche term luidt.
De met „paraffine" gevulde Primus
kachel vermoedelijk is „petroleum"
bedoeld laten we nu maar op pag
144 staan; wij vragen ons echter af, wat
voor een ding een „vlakke sextant" is
waarvan op p. 215 en elders sprake is?
En welke zielkundige metingen verrich
ten de onderzoekers wel met den „psy-
chometer" van pag. 223? Of was het mis
schien de bedoeling, met den „psychro
meter" den vochtigheidstoestand van de
lucht te bepalen?
De uitdrukking „universeele instru
ment" op p. 229 in plaats Van „univer-
saal-instrument" [het kan ook een theo
doliet geweest zij, welke term gebruike
lijker is dan die van altazimut) laten we
nu maar gaan, maar wat beteekent in
vredesnaam, dat Strindberg met dat in
strument berekende 13° 12' 5" (bij den
bol)"??? Is de onderhavige vertaling
misschien via het Engelsch, en is Strind-
bergs waarde dan gevonden „by spherical
trigonometry"?
Het mysterie van de „refractie-hoeken
der koerslijnen" op p. 217 onopgelost
latende, moeten we, via de „positie-lijn"
op dezelfde pagina, welke de Engelsch-
man wèl „positionline" noemt, doch
waartegen een Nederlander „hoogtelijn"
zegt, komen tot de allerergste fout op
p. 218.
Wanneer men in onbekende oorden
zijn geografische lengte t. o, v, Greenwich
wil bepalen, dan dient men dezen Green-
wich-tijd te kennen. Daartoe neemt men
chronometers mee op reis; de fouten van
dezen chronometer gaan rechtstreeks als
fout op de astronomische lengtebepaling
over.
Tegenwoordig corrigeert men den
chronometer met de radio-tijdseinen;
vroeger was er maar één mogelijkheid
op: de ware of middelbare Greenwich-
tijd berekenen door het meten van den
afstand van den zich tusschen de vaste
sterren bewegenden buitensten verlich
ten maansrand tot zulk een vaste ster,
Deze tijdsbepalingen uit z.g.n. „maans-
afstanden" (Eng.: „lunar-distances")
behoorden tot de moeilijkste opgaven
der astronomische plaatsbepaling op rei
zen, zoowel wegens de tijdroovende en
ingewikkelde boltrigonometrische bere
keningen, als de hooge eischen van vaar
digheid en nauwgezetheid stellende waar
nemingen met den sextant. Andrées gem,
fouten van 3" 5 zijn dan ook bewonde-
renswaard. Maar heel dat betoog mist
doel, omdat de vertaler vertelt, dat de
Poolreizigers den loop hunner klokken
controleerden door het meten van
„maans hoogte n". Hetwelk een onmo
gelijkheid is.
De lage „hoogtehoeken", de „tijdhoek-
observatie" en de „peiling in de richting
van den tangens van het Witte Eiland"
zullen we nu maar verder met rust laten.
Vrage: waarom de kopij van zulk een
belangrijke uitgave niet even ter inzage
DE BEGROOTING VAN KOLONIËN.
De Memorie van Antwoord op het
V.V. aan de Tweede Kamer van den Mi
nister van Koloniën meldt o.a. aangaan
de de gevolgen van den Curacaoschen
overval:
Het feit, dat de afwikkeling der ge
volgen van de Curaqaoschen overval
voor den gouverneur en de daarbij be
trokken officieren een verschillend ver
loop heeft gehad, houdt verband met de
omstandigheid, dat de houding van die
officieren naar andere wettelijke bepa
lingen moest worden beoordeeld dan die
van den gouverneur, terwijl voor kapi
tein Borren, als militair commandant,
weer andere wetsvoorschriften zich de
den gelden dan voor de overige officie
ren. Voor het doen instellen van een
strafvervolging tegen den oud-gouver
neur Fruytier acht de regeering geen
termen aanwezig.
DR. WIBAUT EN DE EERSTE KAMER.
Naar aanleiding van het bericht van
het persbureau Vas Diaz „dat nog niet
vaststond of Wibaut zich tevens geheel
uit het politieke leven zou terugtrekken
en dus ook voor het lidmaatschap der
Eerste Kamer zou bedanken", heeft Het
Volk dr, Wibaut hieromtrent nadere in
lichtingen gevraagd. Zijn, aan duidelijk
heid niets te wenschen overlatend ant
woord, luidde als volgt:
Het jaar, waarin ik moet aftreden als
lid van de Eerste Kamer is volgens
rooster vastgesteld op 1935. Ik zal in dat
jaar den 77-jarigen leeftijd bereiken. Er
zijn een aantal jonge leden in de Kamer.
De sfeer in dit milieu is evenwel zoo, dat
ook voor leden van meer bezadigden
leeftijd zooals ik, het vervullen van hun
ambt begeerlijk is. Verondersteld, dat
tusschen nu en 1935 in mijn geestelijke
en lichamelijke geschiktheid tot het ver
vullen van het ambt van lid van de
Eerste Kamer geen belangrijke vermin
dering intreedt, zie ik thans geen reden
waarom ik mij in 1935 voor een herbe
noeming niet beschikbaar zou stellen.
HET KANAAL GENT—TERNEUZEN,
Het laatste nummer van het maand
schrift „La navigation du Rhin" besteedt,
mede in verband met het bekende en a
lang weer verholpen ongeval aan de sluis
bij Terneuzen, veel aandacht aan het
kanaal tusschen Gent en deze stad. Jan
Borluut te Gent bespreekt er het inter
nationale regiem van met betrekking tot
het zich de laatste jaren aanmerkelijk
uitbreidende zeeverkeer van Gent. De
schrijver noemt het een van de prach
tigste kunstmatige waterwegen ter we
reld, dank zij de voortdurend aange
bjachte verbeteringen. Schepen met een
diepgang van 8.5 M. hebben er toegang
De schrijver gaat de conventies na, die
sinds het begin van de werkzaamheden
in 1825 en de voltooiing twee jaar later
de doorvaart regelden, evenals de daar
op geheven rechten. Op 't Nederlandsche
deel werden de tollen geheel afgeschaft,
De schrijver betoogt, dat de stelling
niet vol te houden is, dat het kanaal uit
sluitend de Belgische belangen dient, en
haalt daartoe uit de Nederlandsche sta
tistiek aan, dat nagenoeg een achtste
der tonnage, te Neuzen geschut, en meer
dan een vijfde van dat der binnenvaart
gedurende 1928 op de Nederlandsche
sectie gebleven zijn. Hij beroept zich op
de besprekingen in de afgeloopen jaren
over een rechtvaardige verdeeling van de
kosten en op den pro memorie op de wa-
terstaatsbegrooting voor 1931 uitgetrok
ken post ter uitbreiding van de havens
aan dat kanaal, welke uitbreiding in de
eerste plaats de cokesfabriek van Sluis
kil ten goede zou moeten komen. De
Gentenaren verzekerden zich al aan de
oevers van het Belgische kanaalvak de
inrichting van uiterst belangrijke in
dustrieele ondernemingen. De haven van
Sluiskil kan verder een rol spelen in het
vervoer van massagoed, waarop Gent
zich inzonderheid toelegt. Daartoe moet
echter de Nederlandsche haven, aan de
spoorlijnen van Terneuzen naar Meche
len en Gent gelegen, kunnen profiteeren
van de volledige gelijkstelling ten aanzien
van de spoortarieven van in-, uit- en
doorvoer met de meest begunstigde Be
gische havens. De haven van Terneuzen
is nu al met zekere bizondere spoorta
rieven, die ten behoeve van de Belgische
ïavens werden vastgesteld, bevoorrecht.
De schrijver eindigt met de gegrond-
ïeid van den eisch, door Gent gesteld
ter verkrijging van een nieuwe zeesluis
te Neuzen, te erkennen. België kan ech
ter niet lichtvaardig meewerken tot ver-
areiding van de speciale tarieven, die
aan de basis van den voorspoed der Bel
gische havens liggen, over buitenlandsche
concurreerende havens. De dienaangaan
de door Nederland geëischte concessies
moeten tegenover de Nederlandsche uit
breidingsplannen aan de haven van Sluis-
cil zeer nauwkeurig worden nagegaan. I
Want ze versterken in hooge mate het
belang, dat Nederland heeft bij verbete
ring van het genoemde kanaal op het Ne-1
derlandsche vak, evenals de moderni
seering van zijn toegangswerken aan de
Schelde.
DE LATE UITREIKING DER
BELASTINGBILJETTEN.
Minister de Geer zegt in zijn Mem.
van Antwoord op het V. V. der Tweede
Kamer van de begrooting van finantiën
dat de werkzaamheden, verbonden aan
de aanslagregeling' voor de belastingen
naar inkomen en vermbgen en voor de
personeele belasting, zoodanig over de
verschillende maanden zijn verdeeld, dat
het personeel gedurende het ge heele jaar
een volle dagtaak heeft. Een regeling,
waarbij alle belastingschuldigen hun aan
slagbiljet in de inkomstenbelasting uiter
lijk in de zomermaanden zouden ontvan
gen, is derhalve niet uitvoerbaar zonder
aanzienlijke versterking van personeel',
en zou tot gevolg hebben, dat dit perso
neel gedurende een gedeelte van het jaar
niet voldoende werk had. Mede in ver
band hiermede is een verplaatsing van
den aanvang van het belastingjaar der
inkomstenbelasting naar begin Januari
niet wenschelijk.
NOTARIAAT.
Bij Kon. besluit is aan J. W. Kals-
hoven, op zijn verzoek, met ingang van
4 December a.s. eervol ontslag verleend
uit zijne betrekking van notaris te Zalt-
bommel.
NEDERLAND-EXPRESS.
De speciale trein met post en passa
giers in aansluiting op het s.s. „Koningin
der Nederlanden", zal Vrijdagmorgen 5
December te 10.20 uur van Genua ver
trekken. Aankomst Zaterdagmorgen 6
December te 7.05 te Zevenaar; 7.57 te
Arnhem; 8.48 te Utrecht; 9.50 Den Haag
(S.S.); 9.36 Amsterdam (W.P.); 9.53 Am
sterdam (C.S.) en 10.01 Rotterdam (Maas).
HET MAAL- EN MENGGEBOD.
De Nederlandsche Bakkersbond en de
Chr. Werkgeversvereeniging hebben
zich met adressen tot de Tweede Ka
mer gewend het ontwerp-Tarwewet niet
aan te nemen.
(Ingez. Med.)
t
De aanlegsteiger te Hansweert.
Men schrijft aan de N.R.Crt.:
Uit het bij Kon. Besl. van 6 October
19-30, vastgestelde nieuwe rijkswegen
plan, bïiilct dat de op het oude wegen
plan (K. 'B. van 4 Juni 1927) voorkomen
de weg Vlake (station)Hansweert
Walsoorden—Belgische grens met een.
lengte van 19 K.M. is vervangen door een
weg KruiningenHansweertWalsoor
den—Belgische grens met een lengte van
18 K.M. De wijziging van VlakeHans
weert in KruiningenHansweert is op
merkelijk, omdat hiermee zeer waar
schijnlijk in verband staat de verlegging
in de naaste toekomst van den aan
legsteiger der provinciale booten te
Hansweert van de westzijde naar de
Oostzijde van het kanaal door Zuid-Be
veland. Meermalen heeft het gerucht de
ronde gedaan dat deze aanlegplaats zou
worden verlegd en uit het nieuwe we
genplan kan worden opgemaakt, dat nog
steeds ernstige plannen voor deze ver
legging bestaan. Bij een eventueêle ver
plaatsing van den steiger zouden ook
ten aanzien van den tramdienst Hans-
weert-station Vlake veranderingen niet
kunnen uitblijven. In hoeverre een en
ander van invloed zal zijn op een ver
plaatsing van het spoorwegstation Vlake
naar de richting Kruiningen, waarover
reeds meermalen berichten zijn versche
nen, kan zonder nadere gegevens niet
worden beoordeeld, doch het is zeer wel
mogelijk dat genoemde wijziging in het
wegenplan ook in dezen van belang is-
Pachtprijzen op domeingronden
te St. Philipsland.
Op de vragen van den heer Kersten
betreffende vermindering van de pacht
prijzen der domeingronden in den Prins
Hendrik polder (St, Philipsland)
en het verstrekken eener opgave van
pachtprijzen der Kroon- en Staatsdomei
nen in de verschillende provincies heeft
de minister van financiën geantwoord:
De jaarlijksche pachtprijzen van de in
41 perceeltjes, alle te zamen groot circa
38 hectaren, verpachte Staatsgronden in
den Prins Hendrikpolder (St. Philips
land) beliepen voor de met 1 November
1930 geëindigde pachtjaren 1924 tot en
met 1930 van f 106 tot f 217 per H.A.;
voor de pachtjaren 1931 tot en met 1937
beloopen zij van f 103 tot f 189.50 per
H.A. Of deze laatstbedoelde pachtprij
zen over den vollen pachttermijn te
hoog zullen zijn, is thans nog niet te zeg
gen. De prachtprijzen over 1930 en voor
afgaande jaren waren onder normale om
standigheden niet te hoog.
Thans zal, in verband met het reeds
ingediende verzoek om pachtsomvermin
dering, uitstel van betaling worden ver
leend, terwijl over de wenschelijkheid
van afslag op de pachtsom nader zal
worden beslist.
Van de Kroondomeinen zijn de pacht
prijzen den minister niet bekend.
Een opgave van deze gronden is te
vinden in het jaarlijksch verslag omtrent
den toestand dier domeinen.
Voor wat de Staatsdomeinen aangaat,
wordt verwezen naar de gedetailleerde
opgaven, voorkomende in de statistiek
der domeinen, het laatst uitgegeven
over 1927.
De Bond van harmenie- en fanfare
gezelschappen.
Men schrijft ons:
Zaterdag hield de Bond van Harmonie
ën Fanfarevereenigtin|gen in Zeeland te
Goes zijn alge me ene veijg adering. Verte
genwoordigd waren 28 vereenlgingen. Uit
het jaarverslag van den secretaris bleek
dat het aantal aangesloten vereenigin-
gen 35 was gebleven. Een vereeniging
n.m.ï Wilhelmina te Colijnspilaat had be
dankt; de Chr. fanfarevereenigimg Oefe
ning na den Arbeid te Middelburg, was
toegetreden.
Uit het verslag van den penningmees
ter bleek, dat de ontvangsten hadden be
dragen f2548; de uitgaven f 1792.
Liet solistenconcert te Goes had een
tekort opgeleverd van ruim f 500, het
concours te Wissenkerke bracht een
Voordeelig saldo van f 400.
De aftredende bestuursleden de hëe-
ren M A. Romijn, Domburg en F. Laroes,
Arnemuiden werden herkozen, terwijl in
de vacature, ontstaan door vertrek van
den heer J. Ilage van Ierseke naar Dor
drecht igekozen werd de heer A. A.
Mol te Rilland.
i Besloten werd in 1931 weder een
bondsconcours te houden opi den Twee
den Pinksterdag. De plaats van het con
cours zal nader worden vastgesteld. In 't
najaar zal te Middelburg een solisten-
concours worden gehouden. Tevens werd
•besloten in 't komende- winterseizoen,
eenige lezingen voor directeuren te hou
den door een bekwaam 'toonkunstenaar.
(Deze lezingen zullen ook door belang
stellende leden kunnen worden bijge
woond. Verder werden nog eenige wijzi
gingen in 't reglement aangebracht.
MIDDELBURG.
Circus Sassarani.
Van betrouwbare zijde vernemen wij,
dat „Sarrasani", het circus der 37 nati
onaliteiten, na zijn successen in Zuid-
Amerika, Polen, Oostenrijk', Frankrijk,
Luxemburg en Zwitserland, ook gastvoor-
stellingen gedurende verscheidene
maanden in Holland voorbereidt. De di
recteur Slosch-Sarrasani heeft al een
internationale studiecommissie uit circus-
vaklieden naar Holland afgezonden; bin
nen korten tijd zal deze ook in Middel
burg aankomen, teneinde de technische
mogelijkheden voor een bezoekj aan deze
stad op de Holland-tournee van de Sar-
rasani-onderneming vast te stellen en de
onderhandelingen met de autoriteiten aan
te knoopen. Het circus heeft een tenten
en wagenstad van 25.000 vierk. M. op-
bouwvlakte, aulolastlreinen, 825 men
schen aller volkeren en "536 dieren aller
werelddeelen.
Bij een door mevr. Weijl en arts
van Gelderen afgenomen examen zijn
Maandag voor het medisch gedeelte di
ploma A en diploma C van den Nederl.
Bond tot Redding van Drenkelingen resp.
geslaagd mevr. W. Vader— Sinke en de
heer J. C. Geervliet, beiden alhier.
Beiden hebben hun opleiding genoten
van den heer J. Verhage, medisch-lei-
der van de Middelburgsche Reddingsbri
gade
De gisteren gehouden wintercollecte
ten behoeve der Armen der Ev. Luth.
Gem. heeft f 236 opgebracht.
WALCHEREN.
Gemeenteraad van Arnemuiden.
Onder aanwezigheid van een flink aan
tal publiek vergaderde Maandagavond de
raad.
Afwezig met kennisgeving de heer C.
van de Ketterij.
Ingekomen was een rapport van het
comité inzake de bestudeering en be
strijding van de iepenziekte.
Eveneens een verzoek om moreelen
en zoo noodig finantieelen steun van de
vereenigjing tot bevordering van den ar
beid voor onvolwaardig^ arbeidskrach
ten.
Idem van de Nederlandsche Heide-
Maatschappij het verzoek om toe te tre
den als lid.
Idem een opgaaf van over 1929 ver
schuldigde bijdrage krachtens art. 205
der Lager Onderwijswet van de gemeen
te Veere ten bedrage van f 23.62.
Voorgesteld werd deze mededeelingen
voor kennisgeving1 aan te nemen en aan
de vereeniging tot bevordering van den
arbeid voor onvolwaardige-arbeidskrach-
ten eventueel moreele medewerking te
verleenen.
De pacht voor een opslagplaats op het
Schorretje, voor den zandschipper J. M.
Knusse, wordt bepaald op f 0.15 per
vierk. M. plus havengeld.
Een verzoek om bestrating van nun
voorstraatjes van eenige bewoners in 't
Schuttershof wordt ingewilligd. Zoodra er
tweedehands klinkers voorhanden zijn,
zal hier aan worden voldaan.
Verschillende postduivenhouders uit
de Vereeniging „De Vliegende Snellpost"
verzochten voor hun duiven bescherming
tegen de antennedraden. Dit wordt van
de hand gewezen.
In de vischhal zullen op voorstel
van den heer A. Schuil losse schragen
met losse bladen worden aangebracht.
*,ï)c vergoeding voor het ijachtrecht
van het z.g.n. Puttershoelkjc tot een be
drag van f 103 wordt dankbaar van
de jachtcommissie aanvaard.
Aan Ged. Staten zal voor de school te
Klcverskerke vrijsteljling worden ge
vraagd voor het geven van onderwijs
in vale j.
De pensioengrondslag voor mej. M.