^Provinciale iSeemusche
PIXAVO N
No. 2 7 3.
Twee bladen.
DONDERDAG 20 NOVEMBER 1930.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
BINNENLAND.
ZEELAND
WQi:M
wm
FÜMCIL
Wie zijn haar goed wil
verzorgen
wascht het geregeld met
Vloeibaar in origineele flesschen,
droog (poedervorm) in keurige'
KERKNIEUWS.
KUNST EN WETENSCHAP.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Qe abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnem enten in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regela
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
TWEEDE KAMER.
Repliek uitlating Albarda.
Overweging periodieke sala
risherziening. Arbeidsbe-
grooting.
Eerst een paar stemmingen. Het amen-
dement-Kupers (begrooting buitenland-
scbe zaken: herstel van het subsidie aan
den Ned. Bond in Duitschland op 5000)
werd verworpen met 47 tegen 35 stem
men. Het art. 33 der zelfde begrooting
werd aangenomen met 76 tegen 3 st„
waarna deze heele begrooting aangeno
men werd met zitten en opstaan.
Toen heeft minister RUYS gerepli
ceerd op de debatten der staatsbegroo-
ting.
Toen de minister den heer Albarda de
houding zijner fractie bij een mobolisatie
hoorde uiteenzetten, gingen zijn gedach
ten terug naar de eerste dagen van
Augustus 1914, Toen hield een andere
leider van de S.D.A.P., de heer Troelstra,
een redevoering, waarin hij zeide, dat
het oproepen van troepen naar de grens
bedoelde, Nederland te vrijwaren tegen
een meegesleept worden in den oorlog.
De heer Troelstra en de zijnen stelden
zich aan de zijde der regeering.
Doch sedert dien dag is er in ons land
en de wereld veel geschied. Eigen on
dervinding, oorlogsliteratuur en oorlogs
film hebben de mentaliteit van het volk
ten eenenmale veranderd. De afschuw
van den oorlog is versterkt, maar daar
bij komt een oude dwaling weer op, de
dwaling n.l,, alsof voor een volk een an
dere zedewet zou gelden dan voor het in
dividu. Nationalisme vlamt op, en daar
tegenover komen stroomingen tot ver
mindering van bewapening en tot ontwa
pening op. De heer Albarda heeft ver
klaard, dat zijn partij aan een voorstel
tot mobilisatie haar steun niet zal ge
ven, in tegenstelling tot 1914.
De regeering verliest niet uit het oog
wat gezegd is in en buiten de Kamer, en
zal daarbij haar conclusies trekken. Zij
zal 's lands wetten eerbiedigen en opvol
ging daarvan verlangen, en zij is over
tuigd, dat zij daarbij den steun zal ont
vangen van de groote meerderheid des
volks, (Bravo's van vele zijden.)
Minister DE GEER heeft hierop ver
klaard, inzake de salariskwestie, dat het
indexcijfer geen aanleiding geeft tot op
voering van het salarispeil. Wel zegt
de regeering de mogelijkheid voor een
periodieke herziening te overwegen.
Toen daarop de motie-van den Tempel
verworpen was, werden de algemeene
debatten gesloten.
Daarop de artikelsgewijze behandeling
der begrooting van binnenlandsche za
ken. Het gewone bezwaar van den heer
DE VISSER (c.p.) tegen de hooge inkom
sten van het Kon, Huis.
Bij de begrooting van Ar
beid, N ij verheid en Handel,
werden geen algemeene beschouwingen
gehouden. Bij de art. gewijze behandeling
drong de heer KUPERS (s.d.) aan op de
ratificatie der werktijdconventie van
Washington, verdere verkorting van den
arbeidstijd, de particuliere chauffeurs en
kantoorbedienden - in de arbeidswet te
betrekken, en de collectieve arbeids
overeenkomsten verbindend te verkla
ren. Zijn partijgenoote mej. GROENE-
WEG vulde dat nog met wenschen aan
als een wettelijke vacantie voor jeugdige
arbeiders, regeling der huisindustrie,
vooral met het oog op den kinderarbeid;
van den kinder- en vrouwenarbeid in
den landbouw.
Meer arbeidsinspectrices wenschte
mevrouw VAN ITALIE-VAN EMBDEN.
(v.d.)
Aan dit laatste dachten ook de heer
Smeenk (a.r.), mej. Meijer (r.k.) mevrouw
Bakker en de heer Drop.
De eerste achtte bovendien verdere
werktijdverkorting ongewenscht, daar
zij de productiekosten zou opvoeren, en
mej. Meijer nam 't bovendien op voor
de verhooging van den aanvangsleeftijd
van den arbeid voor meisjes en van den
leeftijd, waarop voor meisjes het twee-
ploegenstelsel toegepast mag worden tot
23 jaar (jongens 17 jaar)
Tegen scheeve toepassing der arbeids
wet waarschuwde mevrouw BAKKER
(v.d.)
De heer FLORIS VOS noemde het een
staatssocialistische richting, waarin de
minister gaat door uitbreiding der ar
beidsinspectie.
En tenslotte nam de heer v. d. MEIJS
(r.k.) t op voor wettelijke arbeidersva-
cantie.
Wie zijn vertrouwen verbeurd heeft,
die heeft niets meer te verliezen.
REGEERINGSSTEUN VOOR DEN
LANDBOUW.
Uit Groningen wordt aan de N.R.Crt,
gemeld
Na uitvoerige besprekingen zijn de
werkgeversorganisaties in het landbouw
bedrijf met de drie nationale landarbei
dersbonden overeengekomen, samen te
werken tot het verkrijgen van regee-
ringshulp voor den landbouw.
Als basis van samenwerking hebben
beide partijen de volgende conclusies
aanvaard:
1. De besturen der werkgeversorgani
saties verplichten zich, geen actie tot
loonsverlaging te voeren, als worden
verkregen:
a. Maatregelen tot steun van de tarwe-
en suikerbietenteelt;
b. maatregelen tot verbetering van de
uitkomsten van het veenkoloniale land
bouwbedrijf.
2. De besturen van de werknemers
organisaties verplichten zich, geen actie
te voeren tot loonsverhooging en verkla
ren zich bereid, hun volle medewerking
te verleenen tot het verkrijgen van
a. maatregelen tot steun van de tarwe
en suikerbietenteelt;
b. maatregelen tot verbetering van de
uitkomsten van het veenkoloniale land
bouwbedrijf, en om
c. met de werkgevers ernstig te over
leggen over wat nog verder gedaan kan
worden tot steun van den landbouw,
speciaal voor de veenkoloniën.
3. Indien de besturen van werkgevers-
en werknemers-organisaties er niet in
slagen, de leden ertoe te brengen, geen
loonactie te voeren, verplichten zij zich
aan de leden voor te stellen, de loonsbe-
paling te doen geschieden bij arbitrale
uitspraak.
De samenwerking zal tot gevolg heb
ben, dat allereerst met kracht zal wor
den geijverd voor een maalgebod, als be
doeld in het ontwerp-Tarwewet, voor
steun voor de suikerbietenteelt, voor
steun voor de aardappelmeelindustrie en
voor verlaging van spoorvrachten. Tot
dit doel zullen besprekingen worden aan
gevraagd met Kamerfracties van de ver
schillende politieke partijen en met de
staatscommissie-Lovink.
Staande de vergadering werd beslo
ten, een adres tot de Tweede Kamer te
richten, met verzoek tot aanneming van
het ingediende wetsontwerp tot steun
voor de tarweteelt.
HET ONTWERP TARWEWET.
De Ned. Maatschappij van Nijverheid
en Handel heeft izich gewend tot de
Tweede Kamer met een adres, waarin
de Kamer verzocht wordt het ontwerp
tarwewet der regeering niet goed te keu
ren. In het adres worden de bezwaren
Vooral tegen het maai- en menggehod
uitvoerig toegelicht.
J, J. G. BARON VAN VOORST TOT
VOORST,
In den toestand van J. J, G. Baron
van Voorst tot Voorst, die Zondag weer
is ingestort, is weinig verandering geko
men. Qe patiënt is helder van geest en
weet zich in het onvermijdelijke te schik
ken. De geneesheeren hebben zijn her
stel opgegeven. Ofschoon de polsslag
langzaam achteruit gaat, is het mogelijk
dat zijn sterk gestel het leven nog eenige
dagen kan rekken.
TOCH DEMPING VAN HET ROKIN?
Naar „Het Volk" verneemt is het door
Publieke Werken ontworpen groote ver
keersplan voor de binnenstad van Am
sterdam zoodanig ingericht, dat de raad
voor de keuze gesteld wordt alsnog te
besluiten tot demping van het Rokin tot
aan het Spui, dan wel, dat een dempings
plan tot ter hoogte van het gebouw der
Rotterdamsche Bankvereeniging zal wor
den aanvaard.
De totale kosten van het geheele ver
keersplan zullen een kleine 70 millioen,
te verdeelen over 50 annuïteiten, bedra
gen.
Besmettelijke ziekten.
Het aantal aangegeven gevallen van
besmettelijke ziekten over de week van
9 tot en met 15 Nov. in de provincie
Zeeland bedroeg: Roodvonk: Goes 1,
Kruiningen 16 en "Wl. Souburg 1, "West-
dorpe 1. Diphtherie: Grijpskerke 1, Hein-
kenszand 4, Rilland Bath 1, Stoppeldijk;
1, Vlissingen 1.
|Pi
In genoemde week werden geen ge
vallen van encephalitis pa inenting ge
constateerd.
MIDDELBURG.
In het Schuttershof is gistexavond
Bart Elferink met zijn variëté-gezelschap
opgetreden. De zaal was volmat
leege stoelen, waarin gelijk een eilandje
in den oceaan, zoo hier en daar ver
spreid een menschengroepje zat. Moge
lijk was dit te wijten aan onvoldoende
publiciteit, een tooneeluitvoering den
avond te voren en een concert op den
zelfden avond. We hebbeh voor de pauze
een joixgteuze-equilibriste gezien, die1
werkelijk aardige staaltjes van balan
ceerkunst vertoonde; de leider des ge
zelschaps heeft met succes enkele liedjes
gezongen en als een bijzondere en zeer
in den smaak vallende attractie kan de
harmonika-virtuoos Soro Soto genoemd
worden. Dat was een knaap in z'n vak!
VLISSINGEN.
.Op 70-jarigen leeftijd is alhier ovei--
leden de heer M. Geelhoed, die van 1899
tot 1911 lid was van den gemeenteraad
voor de Liberale partij.
De Harz,
Voor de afdeeling Walcheren van de
N. R. V. trad gisterenavond in Gr. Hote'
Britannia alhier op de heer Pieterse uit
den Haag met een causerie met lan
taarnplaatjes over den Harz.
Wanneer men van de Rockey Moun
tains ovér Europa tot diep in Rusland
een lijn zou spannen, zou alleen de
Broeken, het bekende gedeelte van den
Harz, deze lijn raken, waarmee spr, een
voudig wilde aangeven, dat dit gebergte
in de betrekkelijke dichte nabijheid van
Nederland gelegen, het hoogste van
Duitschland is. In den vorm van een
dikke worst, wier grootste metingen
92 en 33 K.M. zijn, vormt dit gedeelte de
scheiding tusschen volksstammen, de
waterscheiding tusschen de Wezer- en
Elbegebieden en de taalgrens tusschen
Hoog- en Nederduitsch. Langs de noord
grens van den Harz liep de groote heir-
weg en waar het gebergte met zijn on
doordringbaar oerwoud een groot jacht
gebied vormde, was het onvermijdelijk
dat daar ridder-sloten ontstonden en
kloosters, waaruit en waarnaast dan
langzamerhand belangrijke plaatsen
voortkomen, welke hun oorsprong voort
plantten in hun naam rode het uit
roeien der boomen) en schwende
(van schwenden verbranden). De Harz
bewoners leven van bergbouw, mijn
bouw, boschbouw, kolenbranden, fokken
van kanaries (St. Andreasberg).
Van den eigenaardigen plantengroei,
kan men verschillende groepen waarne
men op den Broeken, die op den top met
ruw klimaat, slechts alpine-plantengroei
had, heeft flanken, die bestaan uit moe
ras en veen, welke sponsachtige gronc
doordrenkt door den regen het aanta'
regendagen bedraagt per jaar 158170
en de gemiddelde regenval 1700 m.M.
aan de westzijde het aanzijn geeft van
verschillende riviertjes, die, tusschen de
donkere dennenwouden doorschieten en
langs de helling voortsnellen o.a. de
Steinerne Renne waarbij schilder
achtige watervallen gevormd worden
Voeg bij die wilde natuur nog het feit.
dat de top van den Broeken heel vaak
in nevel gehuld is, wat o.a, den gronc
vormt voor de legende van Prinses Ilse
Hierna leidde de heer Pietetse zijn
toehoorders naar Brunswijk met haar
schitterende oude gevels. Daarna reisden
we door het gebergte heen langs Wer
ningerrode, Goslar met zijn historisch
ICeizerpalast, waar prachtige muurschil
deringen behouden zijn gebleven en
waar een fontein op de door schitterende
houten gevels omgeven markt gelegen
heid biedt volgens de legende om
zijn ziel te verkoopen, naar Harzburg
de badplaats, moderne villastad, in en
tegen de bergen opgebouwd, vanwaar
men boven op den Burgberg de groote
gedenkzuil ziet. In die bergen, wier top
pen (Broeken en Blocksberg o.a.) in het
nevelvormingsgebied liggen, stroomen
springen tal van riviertjes met tal van
watervallen, die een eigen dal en eigen
weg hebben en waarvan ons verschillen
de schitterende projecties, zoowel in
den zomer en als in den winter op het
doek werden geprojecteerd Via he
„landelijke" Schierke bereikten we den
Brockentop met zijn woeste rotsblok-
een en het moderne hotel met den uit
zichttoren. Dat zoo n gebied rijk is aan
egenden is niet te verwonderen en het
tweetal, die van Prinses Ilse en van de
Ross-treppe bewezen, dat in die legen
des de visie verwerkt is van het volk.
Behalve tal van schitterende beelden
van verspreide rotsuitsteeksels, welke
overblijfselen zijn van een samenhangend
gebergte, toonde de heer Pieterse ons
ook nog eenige druipsteenvormingen en
eindigde met 'n opwekking aan de leden
welke dien tocht nog niet gemaakt had
den, daar ook eens heen te gaan.
Een warm applaus drukte uit, dat de
aanwezigen genoten hadden van deze in
teressante lezing.
De heer Noest, de voorzitter der
afdeeling Walcheren, had den spreker
ingeleid en bedankte uit naam der tal
rijke aanwezigen.
WALCHEREN.
ARNEMUIDEN. De melkslijters uit
deze gemeente hebben den melkprijs met
2 cent per liter verlaagd en gebracht van
14 op 12 cent per liter.
ZUID-BEVELAND.
BORSSELE. De Commissaris der Ko
ningin in Zeeland zal op Maandagmiddag
S December de waterleiding alhier offici
eei in gebruik stellen.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O.D.
TERNEUZEN. Met de Staatscou
rant van 19 Nov. zijn verzonden afdruk
ken van de akten betreffende de N.V.
Machinale Breigoederenfabriek „Excels!
or" (Mabex) te Terneuzen.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
BRESKENS. Voor de Vereeniging
voor Volksontwikkeling te Breslcens Lre
den Vrijdagavond in Hotel de Vuijst al
daar op Tula di Vista en Louis Schmidt.
Ruwe Huid
Ruwe Handen
(Ingez. Med.)
STUKKEN
VOOR DEN GEMEENTERAAD VAN
MIDDELBURG.
De Begrooting.
Ter begeleiding van de begrooting e.a
voor 1931 richten B. en W|. een schrijven
tot den raad, waaruit blijkt, dat meer
uilgaven geraamd worden op verschil
lende posten tot een bedrag van f 34800.
minder ontvangsten f 14800 en meer ont
vangsten f 2400 alzoo meer in totaal:
f 47200, waar nog f 3500 af gaat voor
lagere raming van den post onvoorzien
Voorts kon in verband met de nieuwe
regeling van de fin. ,verhouding 1 tus
schen het Rijk en de gemeenten de belas
tingopbrengst ruim! f 40.000 hooger wor
den geraamd. Bij de definitieve vaststel
ling van de ontwerp—begrooting meenden
B. en \V., dat aanvankelijk! zou kunnen
worden volstaan met de heffing van 58
opcenten op de gemeentefondsbelasting
Intusschen is op deze begrooting geen
voldoende rekening gehouden met de
dekking van een eventueel tekort van de
exploitatie-rekening der Godshuizen, het
welk, rekening houdende met de onlangs
ter zake ingekomen bescheiden zeker op
rond f 47.000 kan worden gesteld, ter
wijl daarin evenmin posten zijn opgeno
men voor eventueele hoogere jaarlijk-
sche kosten van de Brandweer na hare
reorganisatie, en dekking van het ex
ploitatie-tekort van het woningcomplex
Bagijnhof van de Algemeene Wloning
bouw vereeniging. In verband daarmede
zal de post voor onvoorziene uitgaven,
die is geraamd op f 63741.51 naar de
meening van B. en W|. reeds dadelijk
worden belast met rond 50.000 tenge
volge waarvan daarop ten slotte dan
slech|ts beschikbaar zou zijn f 13741.51
Dit achten zij beslist te laag en hebben
zij daarin aanleiding gevonden het aantal
opcenten op de hoofdsom van de ge
meente fondsbelasting in plaats van op
58 nader te ramen op 65, wat naar ra
ming een meerdere inkomst zal geven
van i*ond f 10.000, waardoor de post
onvoorzien in totaal zal bedragen rond
f 73.000. Ten slotte wenschen B. en W,
naar aannleiding v,an het vorenstaande
op te merken, dat naar hunne m'eening
pakjes. Prijs: per Vïflesch 0.90 ct.. per pakje 20 et
(Ingez. Med.j
uit deze begrooting wel blijkt, dat de
noodige zuinigheid betracht zal dienen te
worden.
Tot kerkvoogd der Ned. Herv.
gemeente te Nieuw en St. J o o s-
land is gekozen de heer P. J. Reijnoudt,
in de plaats van den heer C. Reijnoudt
Sr., die deze betrekking 13 jaar heeft
vervuld en nu wegens hoogen ouderdom
daarvoor heeft bedankt.
Aan de uitvoering, op Woensdag
14 Januari 1931 door de zangvereeniging
„Tot oefening en uitspanning" in de
concertzaal alhier te geven, zullen als
solisten medewerken mej. Martha Stans
te Wassenaar, sopraan, mevr. Jo. van
HeusdenAJdag te Amsterdam, alt, en
de heer Anton Walop te Rotterdam,
tenor. Zooals reeds vroeger is gemeld,
zal de heer Thom Denijs te 's-Graven-
hage de baritonpartijen vervullen.
Ver. voor Instrumentale Muziek.
Ch. van Isterdael,
(X) Het orkest kwam vóór de pauze
met klassieke stukken voor den dag:
Concerto grosso van Corelli, Suite van
Geminiani en Ouverture G-moll van
Bach. Intusschen zal niemand er bezwaar
tegen gehad hebben te luisteren naar de
onvolprezen, altijd door sterke origina
liteit weer verrassende stukken dezer
klassieken, naar deze pronkstukken van
compositie-techniek en tevens werken
van boeienden inhoud; schoone melo
dieën, pikante thema's zijn evenzeer de
bewondering waard als de wijze waarop
deze componisten alles geordend hebben
tot een imposant geheel, dat nog klin
ken zal, wanneer tal van hedendaagsche
composities modestukken al lang
in het vergeetboek geraakt zijn.
Het concert werd geopend met het
prachtige Concerto grosso no, VIII, één
der vele door Corelli gecomponeerde
Concerti grossi, waarbij verschillende
solo-instrumenten afgewisseld worden
door het geheele orkest, waardoor ge
heel aparte en voor dien tijd nieuwe
kleurschakeeringen ontstonden. Het is
trouwens bewonderenswaardig, welk een
afwisseling in kleur Corelli in zijn strij
kers-ensemble weet aan te brengen;
welk een rijkdom aan instrumentale fijn
heden in het concertino, welk een weel
derigheid van klank in het ripieno. De
heer Caro heeft het instrumentale bel
canto in dit schoone werk alle recht doen
wedervaren; vooral in de rijk-gedetail
leerde Pastorale viel veel moois te genie
ten.
De weergave-van de G-moll-suite van
Bach was in vele opzichten zeer bevre
digend; de doorzichtigheid, die deze po-
lyhonie zoo vereischt, liet niets te wen
schen en ook aan de klankschoonheid
was veel zorg besteed. Als geheel een
uitvoering, die den authentieken Bach
dicht benaderde en die wederom een
treffend pleidooi was tegen de romanti
sche opvattingen, die men elders ten
aanzien van deze muziek huldigt.
Ook over de vertolking der overige
door het orkest gespeelde stukken valt
veel goeds te zeggen. Met zorg en nauw
keurigheid bleek een en ander te zijn
voorbereid en aan kleur en stemming
werd er vaak heel wat bereikt.
Een bizonder cachet kreeg dit con
cert door de medewerking van den be
kenden Haagschen cellist Van Isterdael.
Deze had zich tot taak gesteld de suite
voor violoncello met begeleiding van
strijkorkest van Geminiani te vertolken.
Het werk met zijn ongekenden rijkdom
aan kleuren en tinten, aan melodische
schoonheden vooral, zijn interessante
thema-verwerking, zijn teere, vaak droef
gehouden stemmingen, is een in vele
opzichten bevattelijk en alleszins dank-
