provinciale jSeeutusche
No. 2 7 0.
Twee bladen.
MAANDAG 17 NOVEMBER 193 0.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
BINNENBAND.
GIFT VAN H.M. DE KONINGIN.
OPLOSSING VAN HET TYPOGRAFEN-
CONFLICT.
ZEELAND.
MIDDELBURG.
Kerk en Vrede.
WALCHEREN.
NOORD-BEVELAND.
ZEEUWSCK-VLAANDEREN O. D.
TERUG UIT INSULINDE.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv, Kerk.
KUNST EN WETENSCHAP.
Concert Instrumentale muziek.
Willem Bilderdijk herdenking.
ONDERWIJS,
RECHTZAKEN.
Kantongerecht te Middelburg.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
1Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regela
opgenomen a-85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
H.M. de Koningin heeft een belangrijk
bedrag doen toekomen aan het Leger
des Heils te Amsterdam voor de te
bouwen Kweekschool van het Leger des
Hejis,
De R.K. Ned. Ver. van Drukkerspa
troons heeft in haar Zaterdag te Utrecht
gehouden vergadering het compromis in-
.zake de C.A.O, aanvaard.
De Pluimvee Ver. „Middelburg en
Omstreken" en de Konijnenfokkers Ver.
„Nut en Sport" alhier brachten Za
terdagmiddag jl. met een 40 tal leden,
waaronder zeer veel dames, een bezoek
aan de 'Stlvervossenfokkerij van nun ïid,
den heer R. A. Bastiaanse, op de hofste
de „W(aaienburg" onder Serooskerkie.
Het was voor alien men 'genot de
prachtige pelsdieren eens van meer nabij
te kunnen beschouwen en hoewel alle
12 vossen niet veel met (het bezoek
op hadden, kwamen toch na eenigen tijd
de meeste uit hun imitatie holen te
voorschijn. De heer Bastiaanse, die de
dieren zelf verzorgt, heeft het keurig in
gerichte bedrijf 'tot in lalie onderdeelen
laten zien en uitgelegd waai'voor hem
door den voorzitter den heer Joziasse,
dank werd gebracht. Na afloop werd
wederom met touringcars naar Mid
delburg gereden.
De hier gevestigde afdeeling van
de Nederlandsche Vereehiging van Huis-
wouwen geeft a s. Donderdag een decla
matieavond, door mevr. E. J. van den
BroeckeDe Man uit Aardenburg. Het
programma bevat een causerie met voor
dracht van fragmenten uit „De klop op
de Deur" v,an Ina Boudier-Bakker. Een
schets van mevrouw C. M. fv. Hilie-
Gaerthé. Een slordig jongetje, een hu
moristisch fragment Wannes Raps, van
Ernest Claes, en een fragment ;van
Schimmels Anna Boleyn,
De nog jonge fcooneel-vereeniging
„Avedo" toonde Zaterdagavond met
Raar uitvoering in „Mercurius", dat zij
over enkele leden beschikjt van wie na;
veel en gestadig oefenengoed dilettan-
tentooneelspel mag worden verwacht. Zij
had zich in haar keuze bepaald tot twee
een acters een „huiselijk spel" van Rent
meester, en vjan één bedrijvig blij spelletje
„De twee verstrooide militairen", plus 'n
drietal voordrachten. Hét eerste liet ze
ker niet na indruk te maken, en het
tweede wekte de lachlust van de tamelijk
bezette zaal, die zich overigens best
aimuseerde.
Vrijdagavond hield de afid. Walcheren
van „Kerk en Vrede" een openbare ver
gadering in de Bogardzaal alhier, welke
door den voorzitter, den heer Abr. Mulder
geopend werd met het voorlezen van
een gedeelte uit de Bergrede.
Ds. Kagenaar uit D,alen, verkreeg) daar
na het woord over „Christendom en Oor
log". Het is hem een genoegen over
een onderwerp te mogen spreken, wat
hem zoo na aan het hart ligt. Er zijn in
de vredesbeweging twee lijnen: de wijs-
geerig Humanistische en de Christelijk-
ethische en ieder van deze heeft ook
zijn reden van bestaan. Wij kunnen het
oorjogsv rat gstuk van verschillende kan
ten bezien en getroffen worden door het
leed van de jaren, die achter ons liggen,
of door de verspilling vlan groote sommen
gelds en het verlies van inenschenieveas.
.Van orthodoxsch standpunt moeten wij
echter niet van losse feilen uitgaan, maar
doordringen tot de principieele kwestie
en daarom een beroep doen op ons ge
weten. En wanneer dat geweten in be
roering is gebracht mag liet niet zwijgen
maar moet doorwerken. In het midden
der beschouwingen komt te staan de Hei
lige Schrift, waaruit overal Gods open
haring glanst. In het O. T. is die heer
lijkheid omneveld en pias in hét N. T.
komt die tot volle glorie, wat natuurlijk
niet wil zeggen, dat het O. T. geen en
kele waarde heeft. Christus heeft gespro
ken „IJe ouden hebben gezegd, maar
ik zeg U". In de praktijk van ons leven
ligt ook de meeste nadruk; op het N. TI.
De oudste Christenen hebben zich altijd
verzet tegen den krijgsdienst, maar ten
slotte hebben wij niet te zweren bij de
eerste eeuwen Christendom, maar le
hooren wat Christus zelf zegt. Spr. haalt
eenige teksten aan, welke gaarne door
tegenstanders gebezigd worden en neemt
ze onder de loupe. Oorlog en oorlogstoe
rusting is een der grootste zonden waar
tegen wij strijden moeten. Waarom zou
den wij, aldus spr., alléén strijden tegen
slavernij en prostitutie en niet tegen
oorlog. Zouden we die moeten aanvaar
den als fatalisten? In den oorlog wordt
Gods wet buiten werking gesteld. Tiet
gaat in het Christendom om den inner-
lijken vrede, maar hoe kan die er zijn
in den oorlog? En het gaat tenslotte
hierom, of wij voor de menschen zullen
knielen of voor God. Spr. ontkent dat
de Staat regeeren mag over zedelijke
kwesties, die ons geweten raikien. Wij
kunnen het hier op aarde niet winnen
met .aardsche macht, maar met Gods
geest. Spr. wijst op het gevaar van een
nieuwen oorlog, die dreigender is dan
ooit. Wanneer men mét vuur speelt, komt
er brand, en wanneer wij met wapens
spelen komt er oorlog. Mogen wij aïs
Christenen daaraan meedoen? Het wordt
tijd dat ook Orthodox Nederland wakker
wordt. Wanneer de kerken niet meer
meedoen, dan is er geen oorlog meer.
Die macht heeft de kerk; nog in deze we
reld. Kerk en Vrede zal strijden voor zijn
beginsel en spr. roept ieder rop om
haar te helpen in dezen zwaren taak.
Hierna volgde nog een levendige na
bespreking, waarin ook het Communisti
sche standpunt door een harer aanhan
gers naar voren werd gebracht.
DOiMBURG. Donderdagavond had al
hier in de Ned. Herv. kerk voor een
Talrijke schare de eerste Clir. winterle-
zlng in dit winterseizoen plaats. Spre
ker was ds. Herm. Knoop, Geref. pred.
te Rotterdam met het onderwerp: „Tij
den die roepen".
COLIJNSPLAAT, Donderdagavond
werd deze gemeente opgeschrikt door
klokgelui, daar een tweetal vlasstapels
in brand waren geraakt. De motorspuit
was spoedig aanwezig en wist den brand
te blusschen. Vrijdagavond begonnen de
vlammen in de overblijfselen van de sta
pels weer op te laaien, zoodat voor uit
breiding gevreesd werd. Om erger te
voorkomen, moest de spuit haar dien
sten weer bewijzen, doch die van Co-
lijnsplaat lag uit elkaar en daarom werd
assistentie ingeroepen van een naburige
gemeente De vrijwillige brandweer van
Wissenkerke was spoedig met haar
autospuit ter plaatse en wist het vuur
weer te bedwingen,
SLUIS. In verband met het opheffen
van de stoomtram SluisWestcapelle
Brugge en Knocke is een aanvraag inge
komen bij Ged. Staten van de Société
Auxilaire d'Autobus te Brussel voor 'n
vergunning tot het in werking brengen
van een dagelijkschen autobusdienst van
de Nederlandsch-Belgische grens naar
Sluis. Deze bus zal dan te Westcapelle
aansluiten op de electrische tram, die
van Knocke naar Brugge wordt door
getrokken.
I.
Zou er voor hen, die gedurende ver
schillende achtereenvolgende jaren een
werkzaam leven in den Oost hebben
doorgemaakt, wel iets aangenamers zijn,
dan weer voor korten of langeren tijd
naar het moederland, hun geboortegrond,
terug te keeren en te meer is dit het
geval, als men weet daar velen aan te
treffen, die met groot verlangen die thuis
komst van nabestaanden tegemoet zien,
want een correspondentie hoe vlug
ook gaande door het luchtruimeen
draadlooze verbinding; een zelf opgeno
men film met kiekjes der familie in insu-
linde, kunnen toch niet vergoeden het
gemis aan een persoonlijke ontmoeting,
De jaren verdringen elkander,
De menschen vervangen elkaar,
Maar immer en eeuwig zal blijven,
Wat heilig en goed is en waar.
aan een mondeling onderhoud over alles,
wat beide gedeelten der familie belang
inboezemt.
Onder hen, die dit jaar met verlof naar
Middelburg waren gekomen, behoorden
het echtpaar Dornstein met hun lief drie
tal, de 11-jarige Pieter, de 7-jarige The-
rèse en de 3-jarige blonde Margaretha.
Onder de vele herinneringen uit de
jeugd van de ouders, leefden de dagen
vóór St. Nicolaas en de feestdag van den
Heilige, als iets totaal onuitwisbaars
voort en het was te begrijpen, datzij nu
ook hun kinderen, zoowel van het een
als van het ander wilden doen genieten,
terwijl zij wederkeerig vast besloten had
den voor hun wederhelft ook weer eens
een ouderwetschen Sint Nicolaas voor te
bereiden.
Zoo gezegd, zij waren te Middelburg
aangekomen en al hadden zij sinds hun
komst meermalen uitstapjes gemaakt, de
weken vóór St, Nicolaas bleven zij in
Zeeland's hoofdstad, want vader, die daar
het levenslicht aanschouwde, wist uit er
varing, dat de Middelburgsche winkeliers
in die dagen bij die van geen enkele an
dere plaats ten achter staan.
Het was 20 November, toen de heer
en mevrouw Dornstein met hun beide
oudste kindwen eens rustig gingen win
kelen, het was nog wel wat vroeg mis
schien, maar zij wilden gaan als nog zoo
weinig mogelijk was verkocht en de keu
ze dus zoo groot mogelijk.
Komende uit hun pension op de Hee
rengracht, gingen zij door de Noordstraat
en brachten hun eerste bezoek bij de
firma GEBROEDERS HILDERNISSE,
waar de heer Dornstein bij zijn komst
in het land uit de vele aanwezige mer
ken vulpenhouders een Montblanc vul
pen had gekocht en waar hij meermalen
aanliep om op het kantoor even zijn pen
te vullen bij den inktautomaat. Mevrouw
wilde hier even informeeren naar boeken
voor oud en jong en naar doozen post
papier en constateerde toen men weer
buiten was, dat men daarin een groote
keuze had, evenals in andere zaken tot
het vak van boekverkooper behoorende,
De familie wandelde door naar de
Markt, sloeg bewonderende blikken naar
de groote metamorphose, die de socië
teit aldaar heeft ondergaan en kwam zoo
spoedig in het magazijn van de FIRMA
GEBR, WAGENAAR. Daar de beide
oudste spruiten niet meer mede zouden
gaan naar Indië, wilden pa en moe voor
hen een piano aanschaffen, opdat zij zich
ook op muzikaal gebied zouden kunnen
ontwikkelen. Hun aandacht werd vooral
getrokken door een vleugelpiano van
slechts 1,40 M, lang uit de bekende fa
briek Grotian Steinweg. Men zou er nog
op terugkomen, maar deed thans een
keuze uit den grooten voorraad kinder
liederen en andere muziek.
Men ging nu de Langedelft in en on
der voorwendsel zijn ouden kennis, den
heer JACQ. FRANK, een bezoek te wil
len brengen, lokte de heer Dornstein zijn
echtgenoote mede in de bekende goud
en zilverzaak. Hij wilde eens afluisteren
wat haar daar het meeste trof, want dit
kon bij een later bezoek van hem alleen
een goede vingerwijzer zijn. De heer
Frank was verrast met dit bezoek en liet
gaarne zien wat hij thans het meest naar
voren brengt. Hieronder nemen de étuis
met roestvrije messen met zilver gemon
teerd een eerste plaats in, maar het kris
tal met zilver, de gouden armband hor
loges voor dames en heeren, de colliers
van het goedkoopste tot die met bril-
lanten toe, evenals zoovele andere voor
werpen van goud en zilver, moesten de
overtuiging vestigen, dat men hier nog
steeds aan een zeer goed adres is.
Na afscheid genomen te hebben van
den heer Frank ging het verder Middel
burgs hoofdstraat in en wel naar de
firma BESSEM HOOGENKAMP, waar
de heer Dornstein zich een nieuwe big-
ben pijp wilde aanschaffen, waarin een
groote keuze werd aangetroffen. Men
toonde de familie daar de nieuwste snuf
jes op het gebied van artikelen voor hee
ren rookers, zooals sigarenkokers, die
maken, dat de sigaren niet breken en
tabakszakken met de meest practische
sluiting. Dat er een groote keuze in si
garetten is, wist men reeds, men trof
er nu ook veel kleine verpakkingen si
garen aan.
De familie keerde nu terug door de
Langedelft, want op de Lange Burg ston
den een drietal zaken op het programma
en wel ten eerste aan den bij den heer
Dornstein sedert tal van jaren zoo goed
bekend staanden „Zoeten Inval" van den
heer J. B, DIESCH. Men wist wel wan
neer men er binnen kwam, maar niet
wanneer men er weg ging, want de kin
deren waren niet weg te slaan bij de
groote keuze in chocolade letters, doo
zen borstplaat, losse borstplaat, allerlei
figuren in chocolade, suikerwerk en mar-
sepijn en zij hielden niet op voor zij een
en ander in hun zakken hadden mogen
doen verdwijnen. Terwijl mevrouw Dorn
stein met de kinderen inkoopen deed,
onderhield de heer Dornstein zich met
den heer Diesch en vernam o.a. met be
langstelling, dat deze zich gaarne belast
met orders voor den heer J. P. Rosendaal
te Domburg, die nadat de bekende ban
ketbakkerij en lunchroom, die hij onder
de firma R. Oosterhuis, tot 7 December
van het vorige jaar in de Langedelft
dreef, in vlammen was opgegaan, naar
Domburg vertrok, maar tóch gaarne zijn
oude klanten te Middelburg vooral in
deze feestdagen blijft bedienen.
De tweede zaak op de Burg, die
men wilde bezoeken was het magazijn
„FOCUS" van de firma De Muijnck, De
heer Dornstein had reeds direct bij te
rugkomst uit Indië hier een nieuwen bril
gekocht en- toen reeds met belangstel
ling geconstateerd, dat deze zaak door
aankoop van een tweede pand belang
rijk is uitgebreid. In het nieuwe gedeelte
toonde men nu o.a, mooie leesglazen,
en voor de dames „face-a-mains", terwijl
de firma ook in barometers, roestvrij
staal, giletapparaten om uit de hon
derden artikelen maar hier en daar een
greep te doen als van ouds groote
Iteuze bleek te hebben.
(Wordt vervolgd).
Ds. G. H. Toebes, te M i d d e 1 -
burg, em. predikant van de Goref. Kerk
van St. Laurens, herdacht Zaterdag zijn
45-jiarige ambtsbediening. Ds. Toebes
werd 19 Febr. 1845 geboren en kwam
eerst op gevorderden leeftijd tot 't pre
dikambt. Hij werd in 1885 candidaat. 15
Nov. van dat jaar aanvaardde hij het
predikambt bij de Chr. Geref. Kéék van
Haamstede, vanwaar hij in 1896 naar
St. Laurens vertrok, 24 jaar dien
de hij deze kerk. 1 Sept. 1920 werd hem
eervol emeritaat verleend en vestigde
hij zich metterwoon te Middelburg. Ds.
Toebes is 85 jaar.
Bij de Vrijdag gehouden herstem
ming voor notabelen bij de Ned, Herv,
Kerk te Aagtekerke, werd in de
plaats van den heer J, de Lange, die
zich wegens hoogen ouderdom niet meer
herkiesbaar stelde, gekozen de heer S.
Kodde, en in plaats van den heer P. de
Visser, die als zoodanig bedankt had,
de heer J. Franke.
Herkozen zijn lot notabel der Ned.
Herv. kerk le Domburg de aftredende
'heeren Joh. van Eijzeren en M. Reijn-
houdt.
Als notabelen der Ned. Herv. Kerk
te Wolphaartsdijk werd herkozen
de heer M. Loen en gekozen in de plaats
van den heer P. van der Schraaf, die we
gens vergevorderden leeftijd niet meer
in aanmerking wenschte te komen, de
heer Frans van de Vruegde,
Ds. F,. van Asch te Arnemuiden heeft
bedankt voor het beroep naar Daarin.
Ds. Joh. A. Raams te Kloetinge heeft
bedankt voor het beroep naar Doesburg.
Ds. H. v. d. Loos te Baarland is be-
ijoepen te Lage Zwaluwe.
Ds. J. H. Buinink te Rheden heeft be
dankt voor het beroep naar Rotterdam
(vac. ds, J. C, H, Scholten.)
Mogen wij nog eens de aandacht vesti
gen op het concert, dat de Vereeniging
voor Instrumentale Muziek hier a.s.
"Woensdag in de Concert- en Gehoorzaal
geeft? Solist is de heer Ch. van Ister-
daal, uit Den Haag, die o.a. de suite van
Francesco Gemimiani zal spelen, en na
de pauze de bekende Elégie van Fauré.
Het orkest speelt o.a. het z.g. Kerstcon
cert van Corelli, de G moll ouverture
van J. S. Bach, en de Landliche Serena
de van Gustav Jensen.
Het volgend jaar zal het een eeuw ge
leden zijn, dat Willem Bilderdijk is over
leden (18 December 1831), 125 jaar ge
leden, dat hij uit ballingschap terugkeer
de (25 Maart 1806) en 175 jaar geleden
(7 September 1756), dat hij geboren werd
Er feeeft zich een comité gevormd, om
deze data te herdenken. De heer August
Heyting is voorzitter, de heer E. G. van
Bolhuis secretaris ('s-Gravenhage, Van
Loostraat 34). de heer J. Hovy penning
meester ('s-Gravenhage, Nieboerweg
240).
In een opwekking schrijft het comité
o a.
Bilderdijk, die in talrijke vakken uit
muntte, is daarenboven de grootste dich
ter geweest, dien ons land na Vondel ge
durende twee eeuwen heeft voortge
bracht. Hij is daarom waard dankbaar
herdacht te worden. Door de herdenking
in 1906 heeft een gedeeltelijk eerherstel
plaats gevonden. Thans is het tijdstip
gekomen, waarop dit, zijn eerherstel,
volledig behoort te worden. i i
Op initiatief van den Bilderdijk voor
vechter, die als voorzitter der feestcom
missie -en eerste secretaris van het
hoofdcomité de herdenking in 1906 van
den grond af hielp opbouwen, heeft
zich in enkele dagen tijds reeds een co-
nvté gevormd van een honderdtal voor
aanstaande personen uit verschillende
kringen der maatschappij, letterkundi
gen, journalisten, kunstenaars, publicis
ten geleerden, staatslieden, opper-offi-
cieren, notabelen en vele anderen, die
blijk geven de veelzijdige grootheid van
Willem Bilderdijk te beseffen. Dit co
mité zal nog belangrijk worden uitge
breid,
Wij denken Bilderdijk te huldigen als
d chter -en denker, als groot rtationaal-
historisch figuur, als vürig vaderlander,
die het vermogen van ons volk heeft
verhoogd. Wij willen dit o.a, door mid
del van herdenkingsavonden, door het
bevorderen van en opwekken tot publi
caties, hetzij in boekvorm of in artikels,
tentoonstellingen, voordrachten, toon
zettingen, uitvoeringen en wat anders
zins kan medewerken tot meerdere be
kendheid met zijn persoon en werk.
Wij rekenen hierbij op den steun van
pers en publiek en zullen dankbaar zijn
jegens elk, die ons naar zijn krachten
geestelijk of stoffelijk terzijde staat.
Wij beoogen een veelzijdige en boven
de partijen staande hulde. Moge onze
stem in ruime kringen van den geheelen
Dietschen stam weerklank vinden.
Geslaagd voor het Machinisten
diploma A. de heer H. C. A. Evelaar,
leerling van de de Ruyterschool te
Vlissingen.
M. v. L. 26 jaar, werkman te Ka
pel 1 e heeft cassatie aangeteekend
tegen het vonnis der rechtbank van 7
November j.l. waarbij hi], in hooger be
roep, ter zake van zich in het jachtveld
bevinden met ene giftig middel is ver
oordeeld tot f 15 of 15 d. h.
Voor de rechtbank te Zutphen heeft
terecht gestaan Th. W. A., 21 jaar, fa
brikant te Deventer, als appellant van
een vonnis van het kantongerecht te
Z.utphen, waarbij hij, wegens het rijden
met een motorrijtuig met een snelheid
van 80 a 90 K.M, per uur over den De-
venteiweg bij Eefde, waardoor de vei
ligheid van het verkeer in gevaar was
gebracht, was veroordeeld tot f 1210
of een maand hechtenis niet een jaar ont
zegging van bet recht, een motorrlpuig te
besturen.
Gezien de buitengewone omstandighe
den, waaronder dit feit heeft plaats «e-
had. vioeg de officier van justitie ver
nietiging van het gewezen vonnis en ver
oordeeling tot f 150 boete of 2 maan
den hechtenis, zonder intrekking van
het rijbewijs.
In de zitting van 12 November heeft
de kantonrechter te Middelburg veroor
deeld wegens:
met een voertuig rijdende voor een
motorrijtuig dat men aan zijn rechter
hand heeft, den doorgang niet vrijlaten:
A. S. J. te N. en St. Joosland, 5 of 5
d. h.;
rijden met een voertuig zonder licht:
J. de V,, U. J. C„ P. K., allen te Seroos-
