^rouinciale iSeeuuische
L.
lOOj
No, 262.
Twee bladen.
VRIJDAG 7 NOVEMBER 193 0.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
Als Nederland
mobiliseert
De SJD-A.P, en de oorlog.
BINNENBAND.
NA DEN OVERVAL OP CURAQAO.
VAN WADDENZEE NAAR
IJSELMEER.
ZEELAND.
De wegenverbetering tusschen
Westkapelle en Middelburg.
MIDDELBURG.
Een „Raadskelder",
VLISSINGEN.
WALCHEREN,
ZUID-BEVELAND.
fVADERLANDSCHE BANK
Voor Belaste Waarden, Den Haag,
6'
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
*JK I
Haag, I
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk,
RECHTZAKEN.
Rechtbank te Breda.
De moord te Bennekom,
ONDERWIJS.
AFLOOP VERKOOPINGEN
-30,
-27,
ïette
id.
18—
t 19,
ilaart
alles
100
6, to<
|eepe-
kas-
33,
ïazie
len 3
K.G.
pol 6,
jimerS
8.90,
j bloe-
bloe-
Is per
eid.au
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regela
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
i.
Een punt van belang is den laatsten
tijd ernstig aan de orde gesteld: de te
verwachten houding van de S.D.A.P.,
wanneer de Nederlandsche regeering, ter
handhaving onzer neutraliteit en zelf
standigheid, in een eventueelen nieuwen
West-Europeeschen oorlog, de algemeene
mobilisatie zou gelasten.
Door Kamerleden en minister is den
leider dier partij, ir. J. W. Albarda, ge
vraagd, bijna gesmeekt: geef ons nu toch
eens een rondborstig antwoord op de
vraag, wat gijlieden van plan zijt te doen,
wanneer de mobilisatie gelast wordt?
Dat antwoord is uitgebleven slechts
een „explicatie" in den bekenden zin van
wegredenatie des probleems, kregen we
van den leider der socialistische Kamer
fractie te hooren.
Aanvankelijk hebben wij aan deze toch
in wezen hoogst ernstige quaestie niet te
veel aandacht geschonken, maar thans
blijkt, dat in de socialistische gelederen
zelf ronduit erkend wordt, dat ir. Al
barda er maar wat om heen gepraat
heeft. De erkenning dat zijn antwoord
ontoereikend en vaag was, vindt men o.a.
in een artikel in „De Socialist",- het or
gaan van de links-socialisten in de S.D.
A.P., die, als linkervleugel, zoo hier als
elders, wel als het revolutionaire of
marxistische geweten der partij be
schouwd zullen mogen worden.
Wij lezen daar dan, inzake het zgn
„antwoord van dejn heer Alberda", o.m.
het volgende:
„We staan thans opnieuw voor de
jammerlijke „ja-noch-neen"-politiek
van 1928.
Zullen wij de Nederlandsche arbei
dersklasse in geval van mobilisatie in
Nederland oproepen, om die mobilf
satie te saboteeren, en oorlog te ver
hinderen, met alle middelen, wettige
of onwettige, ja of neen? Aan alle ver
warring stichtende aarzeling en half'
slachtigheid op dit punt moet nu ein
delijk eens een eind komen.
Onze actie moet voor de Nederland'
sche bourgeoisie wel „gevaar be
duiden".
De partij zal moeten doen, wat Al
barda en de Kamerfractie verzuimden
te doen: een duidelijke uitspraak
geven, die geen ruimte voor eenig
„misverstand" laat en tegelijkertijd
met alle ernst en kracht gaan werken
aan de voorbereiding van de resoluties
van Rome en Den Haag, waarbij revo
lutionaire actie van de arbeidersklasse
in geval van oorlog wordt geëischt,"
Daar worden er althans geen Kamer
doekjes om gewonden. De uitspraak, dat
ir. Albarda's explicatie te slap en de
eigenlijke vraag omzeilend was, vindt
men met zooveel woorden eveneens in
een langademige, maar daarom ditmaal
niet minder interessante motie, die een
der Utrechtsche afdeelingen Van de
S. D. A. P. Vrijdag heeft aangenomen
Deze motie welker inhoud men woor
delijk in „De Voorwaarts" kan vinden
behelst het volgende:
Uitingen als van partijgenoot J, W.
Albarda, dat tegen de misdaad van
den oorlog alle doelmatige middelen,
ook 3.1 vallen zij buiten hetgeen wette-
lijk geoorloofd is, noodig zijn; een Rot-
terdamsche motie, waarin geëischt
wordt, de arbeidersklasse vertrouwd
te maken met de gedachte, dat elke
oorlog of poging daartoe beantwoorc
dient te worden met een massale
dienstweigering en het uitroepen der
algemeene werkstaking en een rede
voering als van partijgenoot Jan ter
Laan, waarbij hij, onder algemeene in
stemming van het congres der partij
eischte om bij afkondiging der mobili
satie de revolutie te proclameeren,
zullen leege gebaren blijven, als er niet
tijdig een organisatorische vorm voor
zal worden gevonden.
De internationale toestanden, in het
bijzonder zooals die zich in Europa
ontwikkelen, zullen opnieuw een oor
log doen ontbranden; en die nieuwe
oorlog in Europa zal wederom worden
ingezet onder de leuze der vaderlands
verdediging, hoewel zij zal dienen, om
kapitalistische belangen te behartigen
De sociaal-democraten mogen on
der geen enkel beding aan dien oorlog
deelnemen of hem in welken vorm
ook, steun verleenen.
De motie spreekt daarom den
wensch uit, dat het bestuur van de
S.D.A.P. die maatregelen zal treffen,
waardoor althans in Nederland het
volk zal weigeren voor de bezittende
klasse een oorlog te voeren en zij
noodigt het partijbestuur uit, om te
onderzoeken, of het mogelijk is, aan
de gedachten van partijgenooten Al
barda en Ter Laan en aan den vredes
wil der S.D.A.P. uitdrukking te geven
in organisatorischen vorm.
Ons is deze duidelijke mannentaal
welkomer, dan het academische ant
woord van den leider der socialisten in
de Kamer en wij kunnen slechts hopen,
dat, ter verheldering van den toestand,
deze zaak in die kringen zóó aan de
orde van den dag gesteld zal worden,
dat het Nederlandsche volk, socialisten
zoowel als niet-socialisten, eens precies
wete, hoe de stand van zaken is, en wat
zij verwachten mogen; de een heeft
daarop recht zoowel als den ander.
Mocht dan eens blijken, dat de Neder
landsche sociaal-democraten in meerder
heid de nu naar voren gebrachte opvat
tingen zijn toegedaan, dan kunnen wij
ons althans beraden op deze nieuwe
situatie.
Daarover dan enkele opmerkingen in
een volgend artikel.
Wat helpt het geluk, als niemand
het met ons deelt? Een eenzaam geluk
is een zware last.
Op vragen van het Tweede Kamerlid
F. Vos, of de aanklacht tegen kapitein
Borren door de regeering is gelast, heeft
de minister van Koloniën ontkennend ge
antwoord. Daardoor heeft, volgens den
minister, de vraag, of m'et dezen officier
niet tevens zijn chef oud-gouverneur
Fruytier is aangeklaagd, niet nader be
antwoord te worden. Er is den minister
niets bekend of de heer Fruytier bij het
vooronderzoek oorspronkelijk weigerde
om op bepaalde vragen te antwoorden,
daar hij daarover eerst ruggespraak met
de regeering moest houden en dat deze
oud-ambtenaar voornemens was deze
houding aan te nemen.
Door het wegbaggeren van een stuk
omringdijk is de verbinding van de Wad
denzee met het IJselmeer tot stand ge
komen. De schutsluis zal nu heden
in gebruik worden gesteld.
In de memorie yan toelichting wordt
gezegd, dat het werk zal bestaan in het
verflauwen van bochten, het aanleggen
van nieuwe wegvakk,en, het verbreeden
van de kruin tot téh minste 10 M., het
wijzigen en verbreeden van de kunstbaan
tot ten minste 4.5 M. en het aanleggen
van rijwiel- en voetpaden.
(Ingediend is een wetsontwerp, houden
de verklaring van het algemeen nut dei-
onteigening van perceelen, erfdienstbaar
heden en andere zakelijke rechten, noo
dig voor den aanleg en de verbetering
van een weg van W|estkapell!e naar
Middelburg in de gemeenten West
kapelle, Zoutelande, Biggekerke en Kou-
dekerke.
De heer Henri Polak te Laren (N.-HJ
Schrijft ons:
Het is nu eenige jaren geleden, dat
men hier te lande op het denkbeeld
kwam, de keldergewelven van raadhui
zen, in -te richten tot „raadskelders",
naar 'net Duitsche voorbeeld en zelfs
met toepassing van 'het Duitsche woord,
wamt het zou „raadhuiskelder" moeten
zijn. Ik geloof, dajt 's-Hertogenbosch in
deze is voorgegaan. Eenige andere ste
den zijn gevolgd. En nu verneem ik, dat
men het voornemen heeft te Middel
burg insgelijks (te handelen.
Toen ik het bericht vernam, kon ik
het waarlijk niet gelooven. Ik kon niet
aannemen ,dat Middelburgs vroede vade
ren het zouden bestaan, het aan hunne
zorgen toevertrouwde prachtige monu
ment, een van de schoonste gebouwen
onzes lands, ovey te geven aan zulke
'ontwijding, veel minder het bloot te stel
len aan het gevaar, onmiskenbaar ver
bonden aan de vestiging van een koffie-
en eetgelegenheid, namelijk het brand
gevaar. Doch ik ervoer, dat Burgemees
ter en Wethouders inderdaad de be
doeling hebben een voorstel van deze
si trekking den Raad voor te leggen en
men heeft mij toegefluisterd, dat het in
dat college een meerderheid zal vinden.
Van harte hoop ik, dat het gerucht
geen waarheid moge bevaitten en de
meerderheid van den Raad het onbegrij
pelijke voorstel zal afwijzen.
Nog versch in het gehéugen van alle
Nederlanders ligt de ramp, waarbij een
van onze schoonste stadhuizen, dat van
Leiden, werd vernietigd. Het gemeente
bestuur dier oude stad ging ten deze
niet vrij uit, omdat het niet had zorg
gedragen voor een verwarmingsstelsel
met een minimum van g|evaar en het
prachtige gebouw vervuld liet van ka
chels, een van welke dan ook de oorzaak
van den noodloittigen brand werd.
Is het nu oirbaar, dat te Middelburg
een soortgelijk gevaar in het leven wordt
geroepen? Mag de Raad het gedoogen,
dat er in zijn fraaie en onvervangbare
tehuis een keuken wordt gevestigd met
fornuis, gastoestellen enz., dat er toe-
- dellen komen voor het bereiden van
spijzen en dranken, toestellen, die alle
brand kunnen doen ontstaan, eu dat in
een omgeving, waarin geen gebrek zal
zijn aan alcoholische vloeistoffen, brand
bare voorwerpen, vetten, doozen, pa
pieren e. d.?
Welke reden kan er zijn, om het kos
telijke monument, aan zulk perikel bloot
te stellen? Gebrek aan drink- en eetg|e
legenheden is er te Middelburg waarlijk
niet. Ik bezoek de stad nogal eens en
nimmer heb ik er moeten versmachten
of verhongeren. Er zijn voortreffelijke
cafés en restaurants voor alle beurzen
en in voldoende mate.
Er kan hier dus slechts sprake zijn
van een gedachteloos: volgen van een
mode, of van begeerte naar vermeerde
ring van het gemeentelijk' inkomen. Voor
het eerste nu acht ik het Middelburgschje
gemeentebestuur te verstandig. Wat heft
'tweede aangaat, is het zeer zeker prij
zenswaardig, als stadsbestuurders zich
beijveren om de gemeentelijke schatkist
te spekken. Maar is het met de financiën
van Zeeland's hoofdstad nu zóó gesteld,
dat er dringende behoefte bestaat aan
enkele honderdtallen guldens per jaar
zóó dringende behoefte, dat men er het
schitterende Huis der Gemeente aan moet
wagen
Men zal mij kunnen tegenwerpen, dat
alle maatregelen gendmên zullen worden,
om brandgevaar te weren. Maar zelfs de
'beste voorzorgen kunnen falen en niet
alle keuken- en ander personeel is altijd
even voorzichtig. Voorkomen is beter dan
genezen en de Raad mochte indachtig
zijn, dat gouverner c'est p F é-
voir.
Zooeven wees ik op Leiden. Doch ik
had mij kunnen bepalen tot Middelburg
zelf en wijzen op den eersten brand bij
Verseput, die de fraaie, antieke eetzaal
vernielde en op de groote conflagnatie
die nagenoeg het geheele hotel, plus een
aantal andere gebouwen aan (Middel
burgs hoofdstraat in de asch legde.
Mag men een herhaling van zulke ram
pen mogelijk maken en dan nog wél in
het verrukkelijke gebouw, dat sinds
eeuwen Middelburgs vroedschap her
bergt? Acht het gemeentebestuur zich
verantwoord tegenover de eigen ingezete
nen niet alleen,, doch tegenover het ge
heele Nederlandsche volk als het ter
wille van luttel gewin zijn prachtig te
huis aan vernietiging blootstelt?
ik stel de vraag, ernstig en nadrukke
lijk.
Aan den Raad is het, een passend ant
woord te geven. Moge hij' zich zijner
verantwoordelijkheid wel bewust zijn, als
dij het uitspreekt.
Laren, 5-11-1930.
Ter voorkoming van misverstand
voldoen wij bij uitzondering voor
ditmaal aan het verzoek om als ver
duidelijking van 'jhiefcgeen mevr. Weijl in
den raad heeft gezegd over den specia
list-internist en de vrije artsenkeuze, haar
woorden hier volledig weer te geven
„Indien er geen specialist-inter
nist aan het gasthuis verbonden zou
zijn, zou dat een schrede terug beteeke-
nen. Daarnaast zou het zeker aangenaam
zijn als de huisartsen ook gelegenheid
kregen desgewenscht eigen patiënten in
het gasthuis te behandelen, vooral nu
we geen verpleeghuis meer hebben, maar
regenten meenen, dat het gasthuis niet
ruim genoeg is om dat toe te laten".
De afdeeling der S.D A.P. stelde
naar „Het Volk" meldt, als candidaat
voor de Prov. Staten de aftredende leden
en voegde daar als nieuwe candidaten
aan toe W. P. Cornelisse; J. P. van Riel;
Chr. Bank en A. v. d. Snoeck. Uit het
jaarverslag van den secretaris bleek, dat
het blaadje „De volksstrijd" in dit jaar
8 maal verschenen en in 'n oplaag van
5000 ex verspreid is. In verband met de
gemeentebegrooting werd besloten dit
jaar nog één extra-nummer te doen ver
schijnen.
Het jaarverslag van den Penningmees
ter sloot met een klein tekort; het bleek,
dat de groote verkiezingsschuld bijna ge
heel was afgedaan. De bestuursleden
werden allen herkozen.
Gisterenmiddag vierde men in The
Ladies Toiletclub in de Lange Delft een
jubileum, namelijk, dat de 500ste dame
voor een permanent wave werd behan
deld.
De eigenaar der zaak, de heerMeyeren
herdacht dit feit en bood deze 500ste
een blijvend souvenir en een bouquet
chrrysanthen aan.
Mevrouw A. L. de Bruijne.Van
Iperen, de bedoelde cliënte bracht dank
voor deze attentie en noemde het een
heele prestatie om in één jaar dit resul
taat met een nieuwe zaak te bereiken.
Spr. verklaarde, dat men zeer tevreden
is over de behandeling.
De 499ste ,die tegelijk behandeld werd,
kreeg ook een souvenir als troostprijs.
- De Christelijke Besturenbond hel
sloot niet te voldoen in de gegeven om
standigheden aan het verzoek om deel
te nemen aan de havenfeésten. De aam-
gesloten organisaties en de leden liet
men igeheel vrij al of niet mede te wea
ken.
ARNEMUIDEN. Woensdagavond toen
3 ingezetenen (een vader met zijn zoon
en zwager) uit deze gemeente, welke in
Zuid-Beveland werkzaam zijn, per rijwie'
huiswaarts keerden en zich op den rijks
weg in de Jacobspolder, gemeente 's
Heer Arendskerke, bevonden, kwam uit
de richting Middelburg een vrachtauto
aangereden, welke aan den linkerkant
van den weg reed. Van de fietsers reec
de vader voor, terwijl de twee andere
naast elkander op het rijwielpad gelegen
aan den rechter kant van den weg
reden.
Een van de twee, de zoon, zekere A.
van D., werd door de auto, die links
bleef rijden, aangereden, waardoor hij
een ernstige linkerbeenwonde opliep en
aan zijn arm en hand verwond werd. De
vrachtauto bleef, zonder zijn gang te
minderen, doorrijden in de richting
Goes.
Doordat alles zoo vlug geschiedde
konden zij het nummer der auto niet op
nemen
De aangeredene werd per juist pas-
seerende auto huiswaarts gebracht.
De direct ingeroepen geneeskundige
uit deze gemeente dr. F. T!h. vjan der Bijl,
achtte directe opname in het Gasthuis te
Middelburg noodzakelijk en bracht hem
met zijn auto daarheen.
De rijks- en gemeentepolitie van Ar
nemuiden en 's Heer Arendskerke stel
den direct een onderzoek in.
SCHORE. Donderdagavond was het
peil van het polderbinnenwater ruim 10
cm. lager dan twee dagen te voren. Door
dat de wind naar het oosten is gegaan
is de waterstand bij eb in de Schelde
veel lager geworden terwijl ook het tij
gunstiger is dan in het begin van deze
week. Door de sluizen wordt dan ook
zeer veel water uit den polder naar
zee afgevoerd.
O 01 tegen beurskoers
IJ Jg OBLIGATIE N a
SCHORE. De diaconie der Ned. Herv
Kerk alhier heeft besloten de pacht hun
ner landerijen over 1930 te verlagen
met 25 pet. voor degenen die betalen
voor 1 Januari 1931 en met 15 pet
voor degenen die later betalen.
BRESKENS. In tegenstelling met
vorige jaren is de animo voor het vol
gen van avondonderwijs aanmerkelij!
meer. Niet minder dan 30 leerlingen heb
ben zich opgegeven.
met jaar!, uitloting
RMNMfc
(Ingez. Med.)
De vereeniging van Vrijzinnig Her
vormden te B e v e r w ij k, welke sedert
tal van jaren 'bij de verkiezinegen voor
gemachtigden in het kiescollege met
eigen candidaten was uitgekomen heeft
gesloten dit jaar geen candidaten te
stellen.
Ds. J. H. C. Kamsteeg te 's Heer
Hendrikskinderen is beroepen te Gors-
sel (toez.)
J. de W., 24 j.., landbouwer te
Nieuwdorp heeft hooiger beroep aanr
ge teekend tegen het vonnis van den Kan
tonrechter te Goes, waarbij hij ter zake
van overtreding van het reglement op
de wegiein. en voetpaden is veroordeeld
tot f 7.50 b. s. 5 d.b.
De officier van Justitie heeft hooger
beroep aangeteekend tegen 't vonnis der
Rechtbank te Middelburg van 27 Oc
tober ji.l. wa,arbij A. J. van S., 35 ja;ar
en P. J. van S., 29 jaar, oesL-ejcwerkprs
te Ierseke respectievelijk we
gens wederspannigheid- en mishandeling
van een ambtenaar gedurende de recht
matige uitoefening van zijne bediening,
zijn vercordeeeld ieder tot 1 maand ge
vangenisstraf voorwaardelijk met een
proeftijd van 3 jaar en f 25 of 5 dagen
hechtenis.
Donderdag 'heeft de Bredascherecht
bank in hooger beroep vonnis gewezen
in de zaak contra den landbouwer A. Th,
B. uit S't. Philipsland, die door
den kantonrechter te Berigen op Zoom
wegens het veroorzaken van een aanrij
ding onder de gemeente Steenbergen
werd vrijgesproken en tegen welk vrij
sprekend vonnis de ambtenaar van het
O. M. hooger beroep aanteekende.
Toen deze zaak 23 October jul. voor
de rechtbank behandeld werd eischte
de officier van justitie, die verdachte's
gehuld bewezen achtte, een boete van
f 15 of 5 dagen hechtenis.
De rechtbank Donderdag uitspraak
doende, bevestigde het vrijsprekend von
nis van den kantonrechter.
Donderdagmiddag werd voor het Arn-
hemsche gerechtshof voortgezet de zaak
van Jan H., die in hooger beroep was ge
komen legen het vonnis van de Arnhem-
sche rechtbank, waarbij hij tot levens
lange gevangenisstraf was veroordeeld,
wegens het dooden van mejl T. Koper-
berg in een ho sch te Bennekomi.
De zaak was geschorst offl nog een 5-
tal getuigen te hooren.
De waarnemend procureur-generaal
mr. van Kleffens eischte in zijn requisi
toir in verband met artikel 288 W. v. IS.
dioodslag, voorafgegaan door een ander
strafbaar feit met het oog om zich straf
feloosheid te verzekeren, bevestiging van
het vonnis van de Arnhemsche rechtbank
en veroordeeling van verdachte tot 1 e-
venslanige gevangenisstraf.
Hierna hield de verdediger van ver
dachte, mr. Maten, zijn pleidooi.
Uitspraak over 14 dagen.
Aan het te 's-Gravenhage gehouden
exjamen in Fransch, Duitsch en Engelsch
ten behoeve van de posterijen, telegra
fie en telefonie hebben voldaan de kan
toorbediende M. Verbruigge te A x e 1 en
de assistent le kl. B. A. van Geijn te
Goes.
Notaris A. De Neeling hééft Donderdag
in „Mercurius" te Middelburg publiek
Verkocht: een huis en erif te Middel
burg aan den Noordweg S 218, groot
58 centiaren.
Kooper A. Poppe te Mi:'i r
f 16C0.
