^rouinciale Zeeumscht
No. 2 5 9.
Twee bladen.
DINSDAG 4 NOVEMBER 193 0.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
Woordenniets
dan woorden
BINNENLAND.
Green wo/-
ZEELAND
enk,
ba-
een
;ele-
van
ion).
der
aan
do
De
op-
ïinig
28
mcn-
hem
den
ranka
ge-
be-
an 48
ka-
lcun-
van
hun
Bond
laten
;1 van
toe-
Mor-
bui-
Seis-
sup-
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange SL Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
Men kan met goede bedoelingen, uit
enthusiasme, uit onkunde of gebrek aan
ervaring, verkeerde dingen doen.
Geschiedt zulks, dan moet daartegen
gewaarschuwd worden, ook als het
vrienden of geestverwanten betreft.
Dat is thans het geval.
De oorzaak ervan is het zendtijdenbe-
sluit van minister Reymer. Dat besluit i s
inderdaad geen w ij s besluit ge
weest; wij hebben daarvan duidelijk ge
tuigd. Behalve zijn innerlijke onrechtvaar
digheid bracht het nog iets anders mee
ter wereld: minister Reymer heeft in
waarlijk gradiozen stijl het „niet aan po
litiek doend" gedeelte van het Neder-
landsche volk opgeschud, zelfs tot de-
monstreeren in massa-betoogingen ge
bracht. En dat wil wat zeggen voor men-
schen, die niet gewend en kwalijk ge
neigd zijn, op 'n uitgegeven parool „de
straat op te gaan".
Met voldoening hebben wij dit op
leven van een in zijn wezen echt-liberaal
beginsel begroet al dient daarbij on
middellijk vermeld, dat wij al dadelijk
van deze forsche volksbeweging geen
enkel practisch resultaat verwachtten;
daarvoor zou de monster-coalitie van
rechts met rood, wel zorg dragen. In de
Kamer kwamen slechts de liberalen en
de vrijzinnig-demoncraten tegen minister
Reymer in 't geweer, met een klein mo
reel ruggesteuntje van de chr.-histori-
schen. En dus liep het wagentje inder
daad op dood spoor.
Her resultaat was bedroevend.
Wat nu?
Een kwartaal geleden begon te ver
schijnen het weekblad „Vrij Nederland"
„onafhankelijk strijdblad voor den on-
politieken omroep in Nederland en te
gen de verpolitieking van ons vander-
land". Goed het vertegenwoordigde
inzichten en opvattingen, die dikwijls
strookten met de onze, en in zijn strijd
voor één goeden waarlijk algemeen-Ne
derlandschen omroep, stonden wij gaar
ne aan zijn kant.
Maar: men wilde verder gaan.
Heel begrijpelijk.
De actie tegen het zendtijdenbesluit
was mislukt. Deze beweging had ech
ter aan het licht gebracht, dat o p d i t
punt de parlementaire meerderheids
opvatting en die van Nederlands radiola
ren elkander stellig niet dekten. Dat was
ook en is nog onze absolute overtui
ging: een referendum onder alle radiola
ren van ons land zou zonder twijfel een
overweldigende meerderheid voor een
onpolitieken omroep, zooals de Avro
was en is opgeleverd hebben.
Uit deze incongruentie trok men ech
ter de foutieve conclusie, dat „de
politiek" de schuld van alles was.
Dies richtte men, in een ons overi
gens volkomen begrijpelijke verontwaar-
digingsstemming, een genootschap op, dat
onder den naam „Vrij Nederland".,
zulke politiek wil bestrijden.
In no. 12 van meergenoemd weekblad
vinden wij een artikel van mr. J. H. van
Doorne „De hand aan den ploeg". Ter
kenschetsing nemen we er enkele zinsne
den uit over.
De onpolitieke Nederlander, aldus
mr. Van Doorne.„heeft het beruch
te zendtijdbesluit van 15 Mei terstond
aangevoeld niet alleen als een onrécht,
dat den door hem zoo zeer gewaar-
deerden omroep werd aangedaan,
maar als een kwaad, voortgekomen
uit een zieke maatschappij. Hij zag
dat besluit als een kwaadaardig ge
zwel, dat, in weligen voedingsbodem
voortgewoekerd en gerijpt, ten slotte
openbarstte.".
„Inderdaad, onze maatschappij i s
ziek. De doorgedreven verpolitieking
en de voortwoekerende sectegeest
hebben haar ziek gemaakt."
„de leugen van het par
lementarisme, dat in zijn huidi-
digen vorm allerminst de volksverte
genwoordiging de weerspiegeling van
het rechtsbewustzijn der natie doet
zijn."
„Al jaren heeft men het ridicule ge
voeld van een stelsel, waarbij men
moet stemmen op 1 ij sten
in welker samenstelling men geen zeg
genschap heeft"
Dat is dus de tenlastelegging. Dan
wordt de vraag gesteld, wie „den stoot
zal geven tot saneering van het zieke
lichaam? Die vraag wordt mismoedig
gesteld, want de politici zullen „om hun
baantje den ongezonden toestand doen
voortbestaan" en van kerkelijke en po
litieke overheden is ook al geen heil
te verwachten. En dus:
„daarom is het dan ook, dat en
kelen, wier streven tot bereiking van
het voorgestelde doel, de saneering
van het zieke lichaam, eerlijk en zui
ver is, vrij van persoonlijke eerzucht,
vrij van politieke ambities, als goede
staatsburgers zijn saamgekomen en de
handen hebben ineengeslagen tot stich
ting van het genootschap „Vrij Neder
land", zich als ideaal stellend te trach
ten ons land land vrij te maken van
de ziektekiemen, die bij ongestoorde
voortwoekering het lichaam der maat
schappij met slooping bedreigen."
Ziezoo, nu weten we het.
Tenminste, zoo zal de schrijver van
dat artikel meenen.
Maar dan heeft hij zich vergist.
Want ook na herlezing van zijn ar
tikel, en na zorgvuldige bestudeering van
de aan deszelfs ommezijde afgedrukte,
ietwat revolutionnair-fascistisch-bom-
bastisch klinkende beginselverklaring,
zijn wij nog geen steek verder gekomen
met het vinden van een antwoord op de
vraag: wat willen de heeren nu eigen
lijk?
Dat hun partij géén Avro-partij is, ja
zelfs geen politieke partij, en dat des-
zelfs leiders géén politieke ambities
hebben, we nemen het voetstoots aan en
vooral dat laatste verheugt ons zeer: het
beteekent geen nieuwe en politiek zoo
zielige Floris V méér in de Kamer al
thans.
Maar overigens: nóch in het hoera-ar-
tikel, noch in de beginselverklaring,
nóch in de statuten, vinden wij ook maar
eenig vastheid gevend perspectief: hoe
het genootschap zal werken en wat
het in concreto tot stand zal kunnen of
hopen te brengen.
Het is alles woorden niets dan
woorden!
't Is niet de vraag, of men aan politiek
wil doen, of niet.
De politiek is er en moet er zijn.
Haar zuiverheid gaat ook ons ter
harte.
Maar die kan een buiten-politiek ge
nootschap niet in de politiek brengen.
De schuld ligt dan ook niet bij de po
litiek.
Maar bij de vele Nederlanders, die
zich al jaren lang daarvan afzijdig hou
den.
Minister Reymer heeft met zijn zend
tijdenbesluit deze fout aan het licht ge
bracht.
Herstelt dus die fout.
Doet mee aan de politiek, niet erbui
ten, maar erbinnen.
Brengt daar uw gezonde en ook ons
sympatieke denkbeelden.
Sluit u aan bij die politieke partijen,
welker algemeene richting met uw eigen
levensinzicht strookt; ze zijn er, zoo ge
de moeite wilt nemen, de zaak te besiu-
deeren.
En vecht binnen dien kring voor uw
idealen, tegen de uitwassen der verpoli
tieking.
Dat kan, en het moet slagen.
Maar het streven van het Genooschap
Vrij Nederland, hoe goed bedoeld ook
zal op niets uitloopen.
Daarom is het niet verstandig, zijn
krachten daaraan te verspillen.
HET WEGENFONDS.
Aan het voorloopig verslag der Tweede
Kamer over de begrooting van het We
genfonds ,ontleenen wij
Enkele leden vroegen naar het oordeel
van den minister over de destijds door
de Kamer aangenomen motie-v. d. Waer-
den tot instelling van een Wegenraad.
Sommige leden betwijfelen, of bij het
ontwerpen van plannen tot wegenverbe
tering wel de noodige eenheid wordt
betracht.
Eenige leden stelden de vraag ,of de
minister niet van oordeel is, dat naast
verbetering van de bestaande wegen
enkele hoofdaderen voor het snelverkeer
met motorrijtuigen aangelegd moeten
worden.
Verscheidene leden drongen aan, dat
meer zorg zou worden besteed aan de
paden voor voetvangers. Sommige leden
meenden, dat niet genoeg voor den aant-
leg van rijwielpaden wordt gedaan.
Sommige leden waren van meening.,
dat bij het bouwen en verbeteren van
Zeer vele lieden bedillen enkel om
niet voor onwetend door te gaan; zij
weten niet, dat toegevendheid het ken
merk is van hooge beschaving.
bruggen niet systematisch wordt te werk
gegaan. Enkele leden spraken er hun
teleurstelling over uit, dat nog steeds
geen beslissing is genomen omtrent de
rivierovergangen over de benedenrivie
ren in het westen des lands. Hei ver
keer van midden-Nederland met het
zuiden en met België ondervindt daarvan
nog steeds belemmering.
DE RADIOCENSUUR.
De Radio-Omroep Controle-Commissie
heeft naar „Voorw." meldt, aan dc
V.A.R.A. bericht, dat zij in 't vervolg
vooraf ter inzage wenscht te ontvangen
den tekst van de literaire halfuurtjes, die
A. M. de Jong voor de V. A. R. A. pleegt
te verzorgen.
HET AANTAL LUISTERAARS IN
NEDERLAND.
Zooals men weet, is de bezitter van
een radio-ontvangtoestel verplicht, hier
van aangifte te doen aan het Rijkstele
graafkantoor in zijn woonplaats.
Het aantal aangiften bedroeg op 1 Oc
tober j.l. 233.314, hetgeen neerkomt op
29.80 toestelbezitters op elke 1000 inwo
ners. De stand op 1 Juli j.l. was 199.011
NEDERLAND EXPRESS.
De boottrein van het s.s. „Johan de
Witt", hetwelk 7 Nov. a.s. te Genua zal
aankomen, zal Zaterdagmiorgten 8 Nor
vember te 10.01 aan het Maasst|ation te
Rotterdam arriveeren. Aankomst te 's-
Gravenhage S.S. te 9.50 uur.
DE REIS VAN DE DO X.
De start van de DO X is in verband
met de weerberichten uit Nederland en
Engeland uitgesteld tot hedenmorgen.
Bovendien had dr. Eckner ten sterkste
afgeraden, met dit weer over de bergen
te vliegen. Hij zelf heeft om deze rede
nen zijn reis met de Graf Zeppelin naar
Chemnitz uitgesteld.
EEN NIEUWE REISVEREENIGING
De heeren Bakker en mr. Van der
Flier hebben thans tezamen met een
aantal andere personen in Den Haag
definitief opgericht een nieuwe reisver-
eeniging onder den naam: De Algemeene
Reisvereeniging voor Nederland.
Het bestuur bestaat uit vijf personen,
t. w. de heeren mr. M. J. v. d. Flier,
voorzitter; jhr. mr. J. Schuurbeque
Boeye, secretaris; A. E, N. Bakker, pen
ningmeester, en mr. J. J. ten Siethoff; in
de vijfde plaats wordt nog nader voor
zien.
Er is voorts een raad van bijstand en
advies ingesteld.
De taak der bestuursleden en leiders
zal geheel belangeloos worden vervuld.
De vereeniging geeft een veertiendaagsch
blad uit en aan haar is verbonden een
eigen reisbureau, Hollandia, gevestigd
Lange Poten 15 Den Haag. Gearbeid zal
worden in nauwe samenwerking met de
Volksuniversiteiten, ten einde het werk
der vereeniging te verdiepen, en met
kracht zal de internationale gedachte
worden bevorderd. De contributie is ge
steld op f 1.25.
Het secretariaat is voorloopig geves
tigd: Nassau Dillenburgstraat 8, Den
Haag.
DE NOORDERSLUIS TE IJMUIDEN.
Naar de Maasbode verneemt, zal de
Noordersluis te IJmuiden vermoedelijk
nog vóór het einde van dit jaar voor het
groote scheepvaartverkeer doorloopehd.
aldus zoowel bij dag als bij nacht, in ge
bruik worden gesteld.
NEDERLANDSCHE ONDER
SCHEIDING VAN DEN KEIZER VAN
ABESSINIE.
Ter gelegenheid van zijn kroning heeft
H. M. de Koningin het grootkruis van de
Orde van den Nederlandschen Leeuw
verleend aan Z. M. Haile Sellasie I, ko
ning der koningen van Ethiopië.
NIEUW IMMIGRATIE SYSTEEM IN
SURINAME.
In de Surinaamsche begrooting 1931 is
uitgetrokken voor de kosten van aanvoer
van immigranten f 210.000 en voor kosten
van terugvoer f 178.000 dus f 36.500 min
der den verleden jaar.
Er wordt in het loopende jaar eene
eerste proef genomen met den aanvoer
in gezinsverband van Javaansche kolo
nisten, die, los van eenige arbeidsover
eenkomst, eerst na aankomst in Suriname
eene beslissing zullen hebben te nemen
nopens de richting, welke zij, ter voor
ziening in hun levensonderhoud, zullen
inslaan.
EEN AARDVERSCHUIVING.
Aneta meldt uit Soekaboemi: Tenge
volge van de in den laatsten tijd gevallen
hevige regens heeft in het S o e k a-
boemische een aardverschuiving
plaats gehad. Deze aardverschuiving
sleepte zestien inlandsche woningen
mede welke tenslotte in de eveneens
door de hevige regens gezwollen rivier
stortten.
Hierbij werden acht mannen, acht
vrouwen en negen kinderen, alle inheem-
schen, eveneens medegesleurd. Twee
hiervan werden gered. Drie lijken zijn
gevonden, terwijl de anderen nog niet
werden ontdekt.
^oorv/ybej-f/
Een das verwent Uw hals.
Neem Wybert. Het beste
afweermiddel tegen verkoud
heid en besmetting.
(Ingez. Med.)
De Waterstaatsbegrooting,
Aan het V.V. der Tweede Kamer der
Waterstaatsbegrooting ontleenen wij:
Gevraagd werd, of reeds een beslissing
is genomen ten aanzien van de scheep
vaartkanalen in Zeeuwsch-Vlaanderen,
met name van een kanaal van Hulst naar
Axel,
Gaarne zou men de voornemens van
de regeering vernemen omtrent de ver
betering van het verkeer van de Zuid
Hollandsche en Zeeuwsche eilanden met
den vasten wal. Verscheidene leden
juichten de voorstellen te dezer zake van
de commissie van Rijckevorsel toe.
Gevraagd werd of het juist is, dat de
Rotterdamsche Tramweg Mij. pogingen
heeft aangewend tot verkrijging van
rechten op de aan te leggen vluchthaven
in den Hoofdpolder aan het Zijpe. Men
vroeg of de minister wil verzekeren, dat
belanghebbenden tegen zeggenschap van
deze Maatschappij over een deel van dit
Rijkswerk zullen worden gevrijwaard.
De Zeeuwsch Viaamsche
Waterleiding.
De acht gemeenten, die opgenomen
waren in het kleine plan voor een Wa
terleiding voor Zeeuwsch-Vlaanderen
hebben thans alle een beslissing ge
nomen.
Zes gemeenteraden en wel die van
Hulst, Sas van Gent, Terneuzen, Bresf-
kens, Oostburg en Aardenburg verklaag
den zich vóór aansluiting, doch die van
Sluis en Biervliet verklaarden zich er
tegen. Afgewacht dient nu te worden
of de plannen ook met eerstgenoemde
zes gemeenten tot uitvoering zullen zijn
te brengen. v
Hoog water.
Men schrijft ons:
De landbouwers worden dit jaar wel
zwaar getroffen. Niet alleen dat de prij
zen voor de diverse producten laag wa
ren en bleven en de opbrengst in vele
gevallen beneden het middelmatige bleef,
doch ook de weersomstandigheden wa
ren bijna altijd tegen, zoodat het gewas
als het ware van het land moest worden
gestolen.
Thans hebben de boeren in de Zeeuw
sche polders weer te kampen met den
hoogen stand van het polderbinnenwa
ter. Daarvan wordt veel last ondervon
den bij het binnenhalen van de suikerbie
ten en het komt zelfs voor dat van bin
nenhalen absoluut geen sprake kan zijn
doordat het betreffende perceel land ge
heel of ten deele blank staat.
Vorige week steeg na de vele regens
het water in den polder op sommige
plaatsen met ruim 70 c.M. en nadien was
de waterafvoer ook voor die polders met
goede afvoerinrichtingen, niet zoo om
vangrijk als in deze omstandigheden ge-
wenscht is doordat het water in de Schel-
destroomen bij eb niet voldoende afging
(de boer zegt dan dat het water niet van
den dijk gaat). Dit laatste wordt mede
veroorzaakt door de voortdurende ster
ke Westen en Zuid-Westen winden die
het water in de riviermonden drijven.
Zaterdag en Zondag is veel water ge
vallen zoodat het binnenwater weer aan
merkelijk is gestegen. Meerdere laag ge
legen landerijen en weilanden staan ge
heel of ten deele onder water. Zelfs zagen
wij in den polder huizen, die niet anders
dan met een hulpbrug zijn te bereiken
doordat het water in de langs den weg
gelegen sloten buiten de oevers is ge
treden.
De W.-sluis te Terneuzen,
De correspondent van de N.R.Crt. te
Brussel melt:
De Gentsche autoriteiten hebben een
raming opgemaakt van de schade, welke
de stad Gent heeft geleden ten gevolge
van het ongeval aan de groote sluis te
Terneuzen. Zestig zeeschepen van meer
dan 1500 ton, voor de havens van Gent
bestemd moesten naar Antwerpen, Rot
terdam of Amsterdam opvaren, om al
daar te worden gelost. Dit beteekende
een verlies aan havenrechten, kraangeld,
enz. van frcs 842.000; het verlies van den
sleepdienst wordt geschat op 80.000
francs, het verlies aan loonen op onge
veer 1.150.000 francs, de verliezen dooi
de reeders, makelaars e.a. belangheb
benden geleden, niet inbegrepen.
MIDDELBURG.
J
Geen vliegveld, doch haven.
De heer Jeronimus verzoekt ons te
melden, dat hij in de vergadering van de
Kamer van Koophandel niet gezegd
heeft, dat hij het vliegveld te Haamstede
meer noodig achtte dan dat te Vlissin
gen, doch dat hij steun aan het eerstge
noemde vliegveld beter zou besteed vin
den dan dien aan de haven van Vlis
singen. Het woord haven hebben wij
echter niet verstaan.
Handy Ylaneb.
Verslag uitbrengende omtrent den ex
perimenten-avond van „prins" Handy
Ylaneb, gisteren in bet Schuttershof ge
geven, moet dit in tweeën uiteenvallen.
Wiant wanneer men de gemaakte fouten
niet van het overige scheidt, dan zou
het oordeel onrechtvaardig vertroebeld
worden.
Er zijn in de regie ;alfs we het zoo,
maar eens zullen noemfen een aantal
fouten gemaakt, die niet tot het succes
van den avond hebben bijgedragen. De
toegangsprijzen waren te hoog gesteld,
zoodat de Schuttershofzaal, die anders
met zoo iets toch heel aardig gevuld kan
zijn, bedenkelijk groote leege plekkèn
vertoonde; de vertooning begon te laat;
zij werd door allerlei quasi-pllichtplegin-
gen noodeloos gerekt als kauwgom; er
was een pauze, die geheel overbodig
leek, behalve dan om gehectografeerde
flauwiteitjes a raison van een kwartje
te verkoopen, die de impresario van den
heer Ylaneb als „horoscopen" meende
te mogen betitelen; de heer Yljaneb sprak
uitsluitend Fransch met een eigenaardig
accent en zijn explicateur bracht dat in
een meestal erbarmelijk Nederlandsch
over. Ziedaar de hoofdfouten der regie.
't Is jammer, dat ze gemaakt werden,
want als we deze per slot van rekening
toch bijkomstige zak,en aftrekken van het
geheele indrukken-complex, dat de be
zoeker meenam, dan blijft er een en ad
der over en het eigenlijke van den
avond dat zeer belangwekkend was.
En het valt o.i. op prijs te stellen, dat de
heer Ylaneb niet de fout van enkele
zijner voorgangers begaan heeft, experi-
(Ingez. Med.)
