provinciale ^eeutoscke
he
xx^eij^
FLORA-BIOSCOOP.
No. 2 5 6.
Twee bladen.
VRIJDAG 31 OCTOBER 193 1.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
J1'
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
BINNENLAND.
ZEELAND
Vrijdag, Zaterdag en Zondag
GEORGE BANCROFT in
naar het bekende Tooneelstuk.
KERKNIEUWS.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal, Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel*
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" o!
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
Ie
In
r
ei-
iel
13
ta
les
lle-
ro-
|it)
10,
len
|22,
l>et-
ïia-
Ii38,
42,
rins
|:OlO-
lure
)|26v
lip a
1Or
tnje
Ilus-
id.
f<26,
1
let
to
nen
ige-
-43,
zie
ra-
-8i
Hes
13-
iRes
lene
Iper
4,
lloe-
i.20,
klim-
)ER„
Hoofden van scholen.
Het is ons niet onbekend, dat de
quaestie of een school in feite wel een
hoofd behoort te hebben, en zoo ja, op
welke wijze dat hoofd dan tot dat hoofd
schap geroepen of gesteld behoort te
worden, dikwijls vele tongen, van vak-
menschen en van gewone burgers, in be
weging heeft gebracht. Daar was of is de
vraag van het zgn. ambulantisme dan nog
aan verbonden, al heeft men ons uit
deskundigen kring wel eens met nadruk
verzekerd, dat dit heelemaal geen vraag
meer was.
Wij weten ook, bij ondervinding, hoe
gevoelig de vakman althans sommigen
hunner er voor is, als een welmee-
nend leek zich vermeet een duit in dit
zakje te werpen en, omdat het vraag
stuk thans, voorzoover wij weten, niet in
bepaalden vorm dringend aan de orde is
gesteld, zullen we ons er dan ook niet
al te zeer mee bezig houden. Maar aan
gezien wij als leek steeds de leekenmee
ning toegedaan waren, dat een sterk
hoofdschap ons toch wel hoogst ge
wenscht toeleek, nemen wij hier niette
min met instemming over een gedeelte
van een artikel, dat de soc-democratische
gemeentelijke inspecteur van het onder
wijs te Utrecht, de heer Van der Hoe
ven, schreef in het tijdschrift van den
Ned. Ouderraad.
Het draagt tot vragend opschrift: „Is
het hoofdschap bankroet?" en de con
clusie des schrijvers luidt ontkennend.
De heer Van der Hoeven schrijft dan:
„De onderwijzerswereld is juist zoo
min een wereld van louter hoogwillende
en geestdriftig gestemde wezens als b.v.
de predikantenwereld, of de wereld der
geneesheeren, ambtenaren, timmerlie
den, metselaren. Neemt, welke wereld gij
wilt. En omdat dit zoo is, is er in eiken
kring van menschen, die ten einde een
bepaald doel te bereiken, moeten samen
werken, leiding noodig. Dus ook in de
school, wier bloei en maatschappelijke
waarde afhankelijk is van de goede en
juiste samenwerking der onderscheidene
leerkrachten. Immers een school is niet
een som van eenige afzonderlijke klas
sen, maar een organisme. En leiding
vóóronderstelt een leider. Een leider,
die tevens uiteraard de verantwoorde
lijkheid draagt, niet voor elk onderdee
van den arbeid van iederen klasse-onder
wijzer, maar voor het goed function-
neeren van het geheel. Hij heelt er voor
te zorgen dat de arbeid van allen goec
aanéénsluit en dat, wat van zeer groote
beteekenis is, elke leerkracht op de
plaats in het schoolverband wordt ge
steld, waar hij gezien zijn kwaliteiten
behoort.
Maar hoe moet de leiding zijn? Niet
autocratisch. Als de leiding, waarnaar
het hoofd zal trachten, werkelijke leiding
zal zijn, moet deze in wezen onwille
keurige invloed zijn. En het oefenen van
onwillekeurigen, stimuleerenden invloe
vóór-onderstelt een persoonlijkheid. Een
persoonlijkheid heeft uiteraard ook den
moed als het noodig is een medewerker
terecht te wijzen. Maar 't is voor een
leider in deze onvolmaakte menschen-
wereld niet voldoende dit te durven; hij
moet ook 't recht hebben dat te doen.
Er zijn oogenblikken, dat iemand moet
kunnen spreken „iure meo".
Een hoofd moet den weg der vriend
schap gaan, maar tegelijkertijd er niet
tegen opzien, zoo noodig, een anderen
weg in te slaan, als hij vreest, dat aan
de school als organisatie door den een
of ander afbreuk zal worden gedaan.
Zijn verantwoordelijkheidsgevoel ^voor 't
geheel zal hem daartoe zoo nu en dan in
nerlijk verplichten.
Nu is de vraag, of er in het onderwij
zerscorps een voldoend aantal personen
zijn te vinden met de noodige persoon
lijkheidskracht, kennis, kunde, tact. Zoo
min als er, in welken levenskring ook
een overstelpend aantal persoonlijkheden
zijn, zoomin jn de onderwijswereld
De geschikten zijn te onderkennen ook
maar niet aan uiterlijke kenmerken. Bv.
niet aan den leeftijd. Ook niet, tenminste
niet uitsluitend, aan den rijkdom van
aktebezit.
Men onderkent een onderwijzer, dien
m^.n, 2eschikt acht als hoofd, aan zeer
reëele, en toch uiterst moeilijk te om
schrijven kenmerken. Maar in elk geval:
lij moet een flinke kerel zijn; iemand,
van wien wat uitgaat.
Natuurlijk komt het weieens voor,
dat degenen, die moeten kiezen, zich in
ïun keuze vergissen. Maar daarmee is
het systeem toch niet veroordeeld. Welk
stelsel is volmaakt? Maar géén systeem
is de onvolmaaktheid zelf. En ik be
schouw het als géén systeem, als men
uitgaande van de vóóronderstelling, dat
behoudens eenige uitzonderingen
iedereen geschikt is, slechts de geboorte
data vergelijkt.
Dan slaat „het hoofdschap" zeker bin
nen den kortst mogelijken tijd bankroet.
Maar dan omdat men het willens en
wetens bankroet „sloeg".
Ik ben misschien een ouderwetsch man,
maar ik beschouw het hoofdschap als
iets van niet geringe beteekenis voor den
gezonden groei van de school."
Wij hebben ons oor wel eens in de
verschillende kringen van het l.o. te
luisteren gelegd. En vermoeden daarom,
dat menig onderwijsman het met 't vo
renstaande getuigenis van den heer Van
der Hoeven niet eens zal zijn. Niettemin
doet het ons genoegen, voor ons leeken-
inzicht, dat er vrijwel volledig mee
strookt, een bevestiging gevonden te
hebben bij iemand, die er toch wel eenig
„verstand van zal hebben".
Niet hij, die vele ideeën, maar hij dié
een overtuiging heeft, kan een groot
man worden.
TWEEDE KAMER.
De begrooting in zicht.
De Pachtwetten.
In de middagvergadering, van 1 uur
tot kwart, voor zes waar haalt men
toch dat fabeltje van die luilakkende
Kamerleden vandaan? is het voorspel
van de begrooting begonnen meï een
„zendtijd"-debatje. Voorzitter Van
Schaick stelde voor, den spreektijd bij
de algemeene beschouwingen over de
Rijksbegrooting ten hoogste te bepalen
voor de R.K. fractie op 2 uur, voor de
S.D. fractie op 2 uur, voor de A.R. en
de C.H. ieder op 134 uur, voor de V.B.
en de V.D. ieder op 134 uur, voor de S.
G.P. en de C.P. ieder op 1 uur, voor de
H.K.S., den P.B. en de M.P. ieder op 34
uur en bij de replieken op de helft.
De heeren Braat en De Visser waren
het hierover niet eens; de eerste wou
meer en de tweede onbepaalde spreek
tijd hebben. Maar dat zal niet gaan; zeer
terecht merkte de voorz. op, dat ieder
partijtje meent, dat zijn richting de wa
re is. Al moet hier eerlijkheidshalve
worden geconstateerd, dat filosofisch ge
sproken de spreektijdverdeeling naar het
aantal leden, dat een bepaald inzicht
vertegenwoordigt, absoluut onverdedig
baar is. Maar: de praktijk zou eischen,
dat ieder Kamerlid evenveel spreektijd
krijgt en wanneer men het zóó be
schouwt, dan is de rantsoeneering eerder
een inperking van de rechten der g r o o-
t e partijen. Zoodat dit voorzitterlijke
voorstel ook maar het beste is; de heeren
Braat en De Visser hebben aan een vol
of uur genoeg, dunkt ons, om vele ver
standige dingen te zeggen. Of ze het
zullen doen, dat is een tweede quaestie,
In de middagvergadering is de behan
deling van de pachtwetten
voortgezet; de amendementen Fles-
k e n s zijn, nadat de minister ze onaan
nemelijk had verklaard, nu verworpen.
Aangenomen is echter een amendement
Van der Sluis (s.d.), strekkende om
pachters en verpachters samen de ver
zekeringspremie te laten betalen 'bij ver
zekering van het risico voor buitenge
wone omstandigheden; het heele desbe
treffende artikel is toen echter verwor
pen!
Wel is in de wet gekomen een amen
dement-F 1 e s k e n s, den opzeggingster
mijn van pachtovereenkomsten in het
algemeen op 18 maanden te stellen,
Eenigszins tegen 's ministers zin is
aangenomen een amendement-R u t -
gers van Rozenburg, dat hooger
beroep toestaat op een beslissing van
den kantonrechter, of een weduwe of
erfgenaam van een overleden pachter de
pacht kunnen overnemen.
Op het daarna in bespreking komende
conti nuatierecht is een stroom
van amendementen ingediend; de mi
nister heeft echter gezegd, dat de re
geering, juist wegens de vele bezwaren,
die aan de toekening van dit recht aan
den pachter verbonden zijn, zoowel wat
den pachtprijs als wat den duur der ver
lenging betreft, beperking noodzaak
acht.
De radio-censuur
In de avondvergadering is de radio-
censuur wederom aan de orde gesteld;
de interpellatie is afgedaan. De heer
Oud (v.d.) sloot zich aan bij het inzicht
van den heer Boon (lib.) om de politiek
tenzij bij verkiezingen geheel uit den
aether te weren. Bij verkiezingen kan
dan de algemeene omroep een zeker
aantal uren aan de politieke partijen af
staan.
Overigens bleek men er veel voor te
gevoelen, eenige censuur op de uitzen
dingen wel te houden.
Nadat minister Reymer had beloofd,
de Kamer bij de Begrooting in te lichten
over den toestand in het buitenland, wat
betreft de politiek in de radio, heeft de
heer Boon zijn inmiddels nog gewij
zigde motie ingetrokken. Met het
voorbehoud, er bij die begrooting op te
rug te komen.
De motie-A 1 b a r d a zal, als dit on
ze lezers onder de oogen komt, wel
reeds verworpen wezen en aan positiefs
heeft deze interpellatie dan al weinig
anders opgeleverd, dan minister Reymers
toezegging, een adviseerende be
roepsinstantie boven de controle-com
missie te zetten. De beslissing blijft
dan aan den minister.
EERSTE KAMER.
Het ligt in het voornemen van den
voorzitter der Eerste Kamer, de Kamer
weder bijeen te roepen tegen Dinsdag 11
November, des avonds half negen, ten
einde Woensdag in de afdeelingen te on
derzoeken o.a. de Zuiderzeesteunwet en
het vloot-ontwerp-Deckers.
Nu het eindverslag over het ontwerp
wijziging-Gemeentewet is verschenen,
zal dit ontwerp in een openbare verga
dering op Donderdag 13 November be
handeld. worden,
B. J. GERRETSON. f
Op 73-jarigen leeftijd is te Rotterdam
overleden de heer B. J. Gerretson, oud
lid voor de Chr.-Hist. partij van de
Tweede Kamer, van de Staten van Zuid
Holland en van den gemeenteraad,
DE TOCHT VAN DE DO X.
Men deelt mede, aan de N.R.Crt., dat
de vliegboot Do X, die Zondag zooals
gemeld, van Friedrichshafen naar Am-
sterdam-Schellingwoude zal vliegen,
waarschijnlijk de volgende route zal
volgen: Rijn, Waal, Merwede, Papen-
drecht (waar de Dornier-vliegbootenfa-
briek Aviolanda is gevestigt) langs den
Noord naar Rotterdam, Vandaar langs
den Nieuwen Waterweg via de kust en
het Noordzeekanaal naar Schelling
woude.
Omtrent het tijdstip van aankomst
kon men ons nog geen zekerheid geven
DE POSTVLIEGTOCHTEN NAAR
INDIE,
He tweede postvliegtuig is van Batavia
vertrokken op zijn retourvlucht naar
Nederland.
De huidige landbouwcrisis.
Het Tweede Kamerlid de heer Wieit-
kamp heeft aan den minister van binnen-
landsche zaken en landbouw de volgende
vragen (gesteld:
1. Is het den minister bekend, dat in
landbouwkringen, vnl. in Zeeland, groo
te onrust heerscht wegens het, naar
aanleiding van de huidige landbouwcri
sis, opzeggen van vele hypotheken op
landelijke eigendommen?
2. Zoo ja, is de minister dan bereid
«maatregelen te nemen, ten einde, door
wettelijke voorziening of tijdelijken steun
te voorkomen, dat de landbouwers1 door
de dreigende moeilijkheden1 ten onder
zouden gaan?
De Westsluis te Terneuzen gereed.
(Donderdagavond half 7 uur was de
igjroote Westsluis te Terneuzen ge
reed en is het eerste schip weer gen
passeend, gevolgd door verschillende an
dere, die op dit tijdstip hebben gewacht,
Het is zoowel voor de haven van Ter
(Ingez. Med.)
neuzen als voor die te Gent van groote
beteekenis, dat het den Rijkswaterstaat
gelukt is dit werk op zoo« korten tijd
klaar (te spelen. In den aanvang heeft
geen enkel deskundige, in verband met
den aard van het te verrichten werk,
een dergelijk verloop durven voorspellen.
Nader wordt nog gemeld:
Het water op het kanaal tusschen Ter
neuzen en Sas van Gent is weer op nor
maal peil gebracht en de kluisdeuren te
Sas van Geut weer opengezet, zoodat
alles op het kanaal Neuzen-Gent weer
gewoon is.
MIDDELBURG.
Donderdagmiddag werd in een bij
eenkomst van leeraren en leerlingen der
Rijkskweekschool voor Onderwijzers a 1
hier afscheid genomen van den heer
dr. H. van der Kamp, die na 36 jaren
aan de school te zijn verbonden geweest,
het onderwijs gaat verlaten, wegens het
bereiken van den pensioensleeftijd. Van
verschillende zijden werd hem dank ge
bracht voor alles, wat hij in die lange
periode in het belang van de leerlingen
en het onderwijs heeft gedaan.
Het werk aam de verbetering van
de Lungeviele buitenbrug, vaor wat be
treft het doorlaten van het polderwater,
schiet o.i. miet heel hprd pp, maar het is
ook volgens volkomen deskundigen een
moeilijk werk. De vraag is echter of het
werk wel binnen den gestelden tijd ge
reed zal zijn, tunl. voor 31 December
a.s., en of er veel premies zullen worden
.uitbetaald voor iederen dag dat vóór 1
December de tram weer kan passeeren.
Hedenmorgen was de stajgnatïe in het
verkeer nog grooter geworden, daar de
noodbrug aan de zijde Van den Singel
verzakt was door een uitwijking van een
der stutten. Men hoopte spoedig maatre
gelen te kunnen nemen om verdere ver
zakking te voorkomen, doch voórlóópïg
werd ook het voetverkeer verboden en
moest men over het bolwerk' en Poelen-
dalesingel den Tram singel bereiken.
De tram stopte bij den Poelendalesin-
gel om de passagiers een deel der wan
deling te besparen.
De speldjesdag voor Zonnegloren,
het Hervormd Sanatorium voor lijders
aan t.b.c. heeft gisteren alhier de be
langrijke som van f 406 opgebracht. Het
comité verzoekt ons zijn grooten dank
over te brengen aan de collectrices en
aan allen, die hun gave offerden.
VLISSINGEN.
De heer J. J. van der Jagt, direct
teur van de gasfabriek te Vlissingen her
denkt heden den dag, waarop hij voor
25 jaar in «dienst trad bij de Continental
Ga'ss Association. Zoowel van de zijde dier
Maatschappij, als van het personeel, was
zorg gedragen, dat deze dag voor den
heer van der Jagt niet ongemerkt voor
bij ging.
WALCHEREN.
DOMBURG. Donderdagavond verga
derde de anti-revolutionaire kiesvereeni-
ging „Nederland en Oranje", onder voor
zitterschap van den heer L. J. van
Voorthuysen. Deze leest 1 Petrus II
110 en gaat voor in gebed. Tot afge
vaardigde naar de vergadering van het
Provinciaal Comité te Goes op 4 Nov.
a.s. wordt gekozen de heer J. de Visser
Sz, Nu komt in behandeling het voorstel
van het Centraal Comité tot wijziging
der Statuten, waartegen geen bezwaren
worden ingebracht. Bij de bespreking
van de aanstaande Statenverkiezing
blijkt dat de vergadering unaniem van
gevoelen is, dat iedere kieskring moet
uitkomen met een eigen lijst en dat de
verbinding der lijsten moet worden over
gelaten aan het Moderamen van het Pro
vinciaal Comité. Daarna wordt van ge
dachten gewisseld over de bekende cir
culaire van het bestuur van de Geweste
lijke Organisatie Zeeland van „Patri
monium" om in Staten en Gemeente
raden meer plaatsen in te ruimen aan
werknemers van de Christelijk-Sociale
en Vakbeweging, terwijl ten slotte de
anti-revolutionaire Jongerenactie („Ar-
ja") wordt besproken in verband met den
arbeid der a.-r. Propagandaclubs. Voor
Domburg acht men het vooralsnog niet
noodig tot de oprichting van een afdee-
ling van de „Arja" over te gaan. Daar
na sluiting met gebed door den voor
zitter.
ZUID-BEVELAND,
WiAARDE. Ter gelegenheid van het
dertigjarig bestaan van de Muziekvereeni-
jginig „Vooruit''" te Waarde werd
Woensdag een feestavond gegeven met
medewerking van de zangvereenigitig
„Vooruit" «alhier en van den humorist
Louis Contran uit Amsterdam1. De avond
werd 'bijgewoond door besturen van ver
schillende zusterverenigingen.
SCHORE. Met ingang van 3 Nov, a.s.
worden de broodprijzen «alhier vermin
derd, en wel: de 12' ons van 24 op; 22
cent en de 8 ons van 16 op 15 cent.
SCHOUWEN-DUIVELAND.
BRÜINISSE. Donderdagmorgen is in '4
'Krammer tengevolge van den hevigen
wind, van 't ijzeren klipperschip Jacomi-
na, schipper A. Jumelet te St. Phfilipsland
de mast over boord geslagen. Het schip
is door het motor-mosselvaartuig Rru
6, schipper Muller in de tramhaven te
Zijpe binnengebracht.
THOLEN.
ST. ANN ALAND. Het Nederlandsche
motorschip De Hoop, eigenaar Scheer-
mever, te Sint Annaland, is naar de N.
R. Cut. meldt Woensdag tusschen Ter-
doonk en Bagatelle in het k^naall van
Terneuzen aan den grond gevaren en
gezonken. De schipper, zijn vrouw en
drie kinderen zijn gered.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O. D.
NIEiUWVLIET. Op verzoek van den
modernen landarbeiderslbond, gericht tot
het «gemeentebestuur tot helt verleenen
van reiskosten naar Wieringen aan sta
kende arbeiders, die ginds willen «gaan
werken, is afwijzend beschikt.
KOEWACHT. Tot agent van politie te
Roosendaal is benoemd de heer Cl. van
Waes alhier.
SAS VAN GENT. Ten gevolge van de
aanhoudende regens zijn verschillende
landerijen in den Poelpoilder onderge-
loopen en staan thans geheel blank. Het
rooien der bieten wordt door de door
weekte lakkers ten zeerste belemmerd.
V ergif tigi ngsverschijnselen.
Men meldt uit Sas van Gent: dat
te St. Pauwels, even over de grens bij
Kapelleürug, een groot aantal vergifti
gingsverschijnselen zich voordoet. Naaf
verluidt, zouden niet minder dam 80 per
sonen aangetast zijn en zou er zelfs reeds
een doode te betreuren zijn. Bij e©n sla
ger is een hoeveelheid preskop in be
slag genomen, die volgens deri opziener-
veearts niet voor consumptie geschikt
was.
De classis Zierikzee van de Geref.
kerken, heeft tot de evangeliebediening
toegelaten candidaat J. P. Uniger te Haar
lem, die beroepen is te Bruinisse
en die aldaar op Zondag 7 December zijn
intrede zal doen na bevestiging door
prof. H. Bouwman te Kampen.
Naar de Nederlander verneemt heb
ben kerkvoogden en notabelen der Ned.
'Hervormde kerk te Groningen 'besloten
over te gaan tot den aankoop van jrond
