^rouinciate .Ze eutu s die
1MI;
Stoomwasscherij „Zeeland"
No. 2 4 5.
DRIEBLADEN.
ZATERDAG 18 OCTOBER 1 93 0.
Eerste Blad
173e Jaargang.
Naar een algemeene staking in het drukkers
en courantenbedrijf.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
Langeviele Singel D 197 - Tel. 637
Pep Kilo en pep stuk
BINNENLAND
ZEELAND
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postcheque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel»
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
.Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
Bij het bestuur van de Federatie der
werkgevers in het drukkers- en couran
tenbedrijf is gisteravond van de werk
nemersorganisaties in die bedrijven, het
bericht ontvangen, dat, daar men niet
tot overeenstemming is gekomen met be
trekking tot de nieuwe collectieve ar
beidsovereenkomst en men een con-
tractlooze periode niet wenschelijk acht,
tegen Maandag 27 dezer een algemeene
staking is afgekondigd voor alle boek- en
krantendrukkerijen in Nederland. Het
voornemen bestaat, niet weder aan het
werk te gaan, voor en aleer overeen
stemming over een nieuwe C. A. O. is
verkregen met alle vier de werknemers
organisaties.
De Nieuwe Rotterdamsche Courant
van gisteravond bevat een, naar onze
meening, zoo helder en juist geschreven
overzicht van den stand van zaken, dat
wij het hier'vrijwel in z'n geheel laten
volgen,
„Er dreigt in het georganiseerde druk-
kersbedrijf een ernstig conflict tusschen
werknemers en werkgevers te ontstaan,
een loonconflict, dat echter wel eens
vèr strekkende gevolgen zou kunnen ver
krijgen, daar al wat met veel moeite en
na overwinning van veel tegenstand in
den loop der jaren is opgebouwd, met
één slag tegen den grond zou kunnen
geslagen worden.
De geschiedenis is gauw verteld. Tot
ongeveer 1913 was er in het drukkers-
bedrijf weinig algemeene regel te ont
dekken. Vele arbeiders bleven ongeor
ganiseerd, lang niet alle werkgevers wa
ren tot de algemeene bedrijfsvereeniging
toegetreden. Er heerschte in het bedrijf
veel onzekerheid; er werd, gelijk wij in
„Het Volk" uitgedrukt zagen, van de
zijde der werknemers een guerilla-oorlog
gevoerd, die soms gewonnen werd, soms
verliezen opleverde, maar waarvan per
slot van rekening zoowel de werkgevers
als de werknemers schade ondervonden.
In 1914 is in dezen toestand belangrijke
verbetering gebracht, doordat toen de
werknemersvereenigingen er in geslaagd
zijn, met de werkgeversvereenigingen,
die daartoe in wat nu heet de Federatie
van werkgevers in het Boekdrukkersbe-
drijf te zamen kwamen, eene collectieve
arbeidsovereenkomst te sluiten. Van
deze Federatie maken ook de Dagbla
den deel uit. De Federatie omvat dus
meer dan de naam aanduidt, en geldt in
het algemeen voor het „drukkersbedrijf"
(met uitzondering van de steendrukke
rijen).
Het heeft, gelijk wij reeds aanstipten,
heel wat moeite en overtuigingskracht
geëischt om het zoover te brengen. Vele
werknemers konden slechts noode er toe
worden overgehaald, lid van de vakver-
eenigingen te worden, zich aan de ver
plichtingen, die dit meebracht te onder
werpen, en de voordeelen der vrijheid,
die zij genoten, te doen op zij schuiven in
de nivelleeringsbeweging, die de meeste
vakvereenigingen beheerscht. Niet alle
ondernemers zijn voor toetreding tot de
werkgeversvereeniging kunnen gewon
nen worden. De toestand is dus nu deze,
dat er nog betrekkelijk veel, voorname
lijk kleine ondernemers, vooral buiten
de groote steden, zijn, die ongeorgani
seerd bleven en met ongeorganiseerd per
soneel werken. De collectieve overeen
komst omvat dus niet het geheele druk
kersbedrijf.
De collectieve overeenkomst is in on
derling overleg tusschen de werknemers
organisaties en de Federatie, soms na
zeer langdurige besprekingen, maar ten
slotte door wat geven en nemen van
beide zijden eenige keereni vernieuwd,
gewijzigd, verbeterd. De laatste overeen
komst werd in 1927 gesloten en loopt
25 October a.s. aL
Over een nieuwe overeenkomst is ech
ter geen overeenstemming verkregen
kunnen worden, niettegenstaande van
werkgeverskant in de commissie, die de
onderhandelingen gevoerd heeft, de
meest mogelijke tegemoetkoming be
tracht werd. Zooveel, dat het nog zeer
de vraag was, of, ingeval in de onder
handelingscommissie op de basis van de
laatste concessies der werkgevers over
eenstemming bereikt was, ook in de al
gemeene vergadering der Federatie,
waar uiteindelijk de beslissing moet val
len, daarvoor eene meerderheid zou kun
nen verkregen worden, om nog maar niet
te spreken van de mogelijkheid, dat bij
aanneming met zwakke meerderheid een
groot aantal werkgevers uit de organi
satie zoude terug treden.
Hoe is de loop der onderhandelingen
geweest?
Aanvankelijk is van de zijde der werk
gevers bepleit, dat de standaard-geld-
loonen, zooals die in de geldende collec
tieve overeenkomst waren omschreven,
eenigszins zouden worden verminderd.
Daarvoor waren inderdaad goede rede
nen bij te brengen. Onder de bedrijven,
die allengs meer en in steeds toenemen
de mate de ellendige gevolgen van de
oeconomische crisis, welke over de gan-
sche wereld heerscht, aan den lijve zul
len gaan ondervinden, behoort zeker niet
in de laatste plaats het drukkersbedrijf.
Ieder kan dat in zijn naaste omgeving
ontwaren. Aan het drukken en uit
geven van boeken is een grooter risico
verbonden, dan in normale tijden het ge
val is, omdat de koopkracht van de le
zers is verminderd. Menig tijdschrift
voert een zwaren strijd om het bestaan.
De Vragen des Tijds, een oud tijdschrift
van uitnemenden roep, werd reeds opge
heven, en er zullen er meer volgen. Han
delsdrukwerk zal niet meer besteld wor
den, dan strikt noodzakelijk is. De or
ders voor reclame-drukwerk zullen ver
minderen. Wat de dagbladen betreft, zij
hebben al sinds jaren ontdekt, dat de
omvang van hunne advertentie-kolom
men een nooit falende meter voor de af
neming of toeneming van het bedrijfsle
ven is, en de meter heeft, na eenige af-
en opgaande beweging, den laatsten tijd
in vergelijking met de gelijknamige maan
den van verleden jaar eene sterk da
lende richting ingeslagen. Men kan er
eene theoretische discussie over opzet
ten, of het goed gezien is van het be
drijfsleven in een tijd, waarin het voor al
les bedacht moet wezen, zijn debiet al
thans te behouden, naar buiten minder
van zich te doen merken, doch wij heb
ben nu slechts met de feiten te rekenen.
De werkgevers in het drukkersbedrijf
evenzeer, en de bovengenoemde feiten
vallen nu eenmaar niet te loochenen.
Dat de werkgevers dus eene in geld uit
gedrukte loonsverlaging bepleitten, vali
te verstaan. Zij vonden daartoe te meer
aanleiding, omdat sedert de tot stand-
brenging van de deze week nog gelden
de collectieve overeenkomst, de kosten
van het levensonderhoud aanmerkelijk
gedaald zijn. Uit de maandelijks bekend
gemaakte officieele indexcijfers komt dit
feit onmiskenbaar aan den dag. Wij noe
men er één, de kosten van voedingsmid
delen; in 1927 was het indexcijfer 153,
in September 1929 nog 147, in September
j.l. was het cijfer tot 115 gedaald. Een
matige verlaging van het geldloon zou
dus in vergelijking met 1927 geenszins
eene werkelijke verlaging van loon be
hoeven te zijn.
Tegenover dit verlangen der werkge
versorganisaties zijn echter de werkne
mersvereenigingen met een eisch tot
loonsverhooging in het veld getreden.
Geen kleinigheid voorwaar, want de
eisch kwam neer op eene verhooging
van de standaardloonen met 5 cent per
uur of 2.40 per week voor het gansche
land, met uitzondering van Amsterdam,
waar de verhooging 3 cent zou bedragen.
Daarbij kwamen dan nog ten/ opzichte
van de dagbladen tamelijk vérgaande
verlangens tot vermindering en verkor
ting van nachtarbeid, enz., eischen, die
de lasten van het bedrijf zeer zouden
verzwaren.
Wij zullen nu verder de besprekingen,
die werden afgebroken, eni van de week
weer een oogenblik hervat, niet in dé
tails volgen. Genoeg zij te vermelden, dat
de werkgevers in de onderhandelings
commissie zeer ver zijn gegaan. Te ver,
om voor hun voorstellen in eigen kring
bijval te kunnen vinden? Wij zullen daar
over niet oordeelen, doch ons tot de fei
ten bepalen.
Prijsgegeven werd door de werkgevers
de verlangde loonsverlaging niet alleen,
maar, in het besef dat alles moest wor
den gedaan om een conflict in dezen tijd
te vermijden een conflict, waar niet
alleen werkgevers en werknemers in het
drukkersbedrijf, doch ook een groote
kring buiten het bedrijf veel schade van
zou moeten lijden, werd bereidheid
getoond tot eene loonsverhooging van 3
cent per uur in den loop van 3 jaren.
Aldus werd feitelijk de doos van Pan
dora geopend, waarin niets zat dan de
hoop, de hoop in dit geval, dat in den
loop van de komende dre jaar de oeco
nomische toestand wel dermate zou ver
beteren, dat de verzwaarde collectieve
overeenkomst op zoo langen termijn niet
Liefde is even onmisbaar voor den
mensch als zonnelicht en zonnewarmte
voor den groei van plant en bloem.
al te veel slachtoffers zou maken.
Slachtoffers zouden er, ware het voor
stel aanvaard, ongetwijfeld toch geval
len zijn. In de eerste plaats onder de
werkgevers, wier bedrijf aan de grens
van het leven staat, en na deze loons
verhooging niet overeind zou kunnen
blijven. Slachtoffers dus ook onder de
arbeiders in deze bedrijven, die het le
ger van werkloozen zouden komen ver
meerderen. Doch dan zouden er ook nog
slachtoffers komen onder de arbeiders
in die bedrijven, die bij verminderd de
biet en verhoogd loon geen andere uit
komst zouden hebben, om hun bedrijf
in gang te houden, dan hun personeel
zooveel mogelijk in te krimpen. Degenen,
die werkzaam blijven, zouden zich daar
van mogelijk weinig aantrekken, des
noods zich over loonsverhooging verheu
gen, de uitgestootenen zouden de zaak
echter anders bekijken.
Het heele voorstel der werkgevers in
de onderhandelingscommissie komt ons
dan ook voor een noodvoorstel te zijn
geweest, ingegeven door het verlangen,
den uitersten goeden wil aan den dag te
leggen. Zij deinsden terecht terug voor
elke verantwoordelijkheid voor een con
flict met de voor beide partijen perni-
cieuse gevolgen daarvan. Nadeelen, die
niet tot het bedrijf zouden beperkt blij
ven, maar zich ook voor velen buiten
het bedrijf zouden doen gevoelen. Men
denke slechts aan de groote werkver-
nietiging en de werkloosheid, die, ook
buiten het vak, van een conflict in het
drukkersbedrijf het gevolg zullen wor
den. Wij kunnen dat begrijpen, al komt
het ons voor, niettemin hoog spel te zijn
geweest, omdat zelfs bij aanneming van
de voorstellen in de onderhandelings
commissie de zekerheid ontbrak, dat de
Federatie er zich mee accoord zou ver
klaren, en allerminst waarschijnlijkheid
bestond dat niet een aantal leden der
Federatie daar aanleiding in zoude vin
den, den Federatie den rug toe te kee-
ren, om er maar niet aan te denken, dat
de heele Federatie uiteenspatten kon.
Daarom lijkt ons de vasthoudendheid
der werknemers aan de eenmaal gestel
de eischen, ook na de buitengewone te
gemoetkoming der werkgevers in de
commissie, geen aanwijzing van ernstig
verantwoordelijkheidsgevoel. De geschie
denis van het eertijds bloeiende Amster-
damsche diamantbedrijf had hun te dien
aanzien toch wel iets kunnen leeren.
Wij mogen het voor heden bij deze uit
eenzetting laten, en verder den loop van
zaken afwachten."
Tot zoover de schets van het ontsaan
van den toestand en den stand van zaken
in de N, R, Crt. Een uiteenzetting van
wege de federatie van werkgeversorga-
nisatiën in het boekdrukkersbedrijf be
reikte ons heden te laat, om haar nog
af te drukken.
De tekst van den „stakingsbrief" on
derteekend door de secretarissen van
den Algemeenen Nederlandschen Typo
grafenbond, den Nederlandschen R.K.
Grafischen Bond, den Nederlandschen
Christelijken Grafischen Bond, den Ne
derlandschen Grafischen Bond en den
Nederlandschen Litho-, Foto- en Chemi-
grafischen Bond, luidt als volgt
„Aangezien de onderhandelingen over
voortzetting van de tot 25 October 1930
geldende collectieve arbeidsovereen
komst in de typografie en het raster-
diepdrukbedrxjf niet tot resultaat hebben
geleid en alle besprekingen zijn afge
broken en wij een contractlooze periode
ongewenscht achten, /zullen ,wij onzen
leden adviseeren, het werk na 25 Octo
ber te staken en niet weder aan den
arbeid te gaan, alvorens met de drie pa
troonsbonden, tezamen vormende de Fe
deratie van Werkgeversorganisaties in
het Boekdrukkersbedrijf, overeenstem
ming over een nieuwe collectieve ar
beidsovereenkomst zal zijn verkregen."
(Ingez. Med.).
Probeert Sloan's. Hét zal U
verwonderen hoe snel dit
werkt in alle gevallen van
Rugpijn, Lendejieht,
Rheumatiek en Spieren
en Zenuw-Pijn, De pijn
£S
verdwijnt onmiddellijk,
Millioenen hebben het ge
bruikt. Sloan's dringt door.
Verkrijgbaar bij alle Apo
thekers en Drogisten.
(Ingez. Med.)
TWEEDE KAMER.
De Zuiderzeewejt veranderd.
Het vlootplan aan de orde-
Minister Reymer heeft tenslotte toch,
tegen den sterken aandrang die de Ka
mer op hem' uitoefende, geen voet bij
stuk gehouden en de Zuiderzee-
steunwet is thans' gewijzigd in dien
zin, dat het stellige recht op schadever
goeding wegens wiaardevermindering der
eigendommen erkend is. „Bij algemeenen
maatregel van bestuur worden voor
schriften vastgesteld omtrent de tege
moetkoming wegens wiaardevermindering
Van eigendommen, als gevolg van de af
sluiting van de Zuiderzee" zoo luidt een
nieuw artikel in het Wetsontwerp.
Dinsdag moet er nog over gestemd
worden, maar er is thans geen gevaar
meer.
Toen is het kruiserVoorstel van mi
nister Deckers aan de orde gekomen. De
heer Brautigam (s.d.) heeft in den
breede pogen aan te toon en, dat het Ne-
derlandsche vo'lk met verwondering en
ontsteltenis dit wetsontwerp heeft ont
vangen. Toch zeker maar een déél van
het volk zouden wij zoo zeggen!
De heer Van Rappard (lib.) heeft
betoogd, dat het hier een noodzakelijk
wetsontwerp betrof, Waaraan de libera
le Kamerleden gaarne hun stem' zullen
geven
bruikt wordt heeft haar storend station
Falun verloren. Dit is van deze golf
afgegaan zoodat de ontvangst van nu af
veel beter zal zijn.
DE HANDELSCONVENTIE VAN
GENèVE.
Bij de Tweede Kamer is ingekomen
een adres van den Chr. Boeren- en Tuin-
dersbond, den Kath. Ned. Boeren en Tuin-
dersbond en het Kon. Ned. Landbouw-
comité, houdende verzoek de op 24
Maart 1930 te Genève gesloten handels
conventie niet te ratificeeren.
DE VLUCHT VAN DEN HEER
VAN TYEN.
De heer Van Tyen is met zijn Pander
vliegtuig „De Adelaar" Vrijdagochtend
te 10.50 uur te Dresden aangekomen.
Hij was hedenmorgen te halft tien uit
Berlijn vertrokken en voornemens heden
naar Praag te vliegen. In verband met de
dichte bewolking heeft hij echter van zijn
voornemen afgezien en is hij op het vlieg
veld te Dresden geland.
(Ingez. Med,)
DE COMMISSIE-LOVINK.
De commissie Lovink heeft, naar het
„Viad." verneemt, een uitvoerigen brief
tot den Minister yan Binnenlandsche Za
ken gericht inzake de spoortarieven voor
tuinbouwproducten
GEEN A.V.R.O -PARTIJ.
Gemeld wordt:
Vrijdagmiddag i s wederom' een verga
dering gehouden ten kantore van mr. van
Doorne te Utrecht, waarin de statuten
jvan het nieuwe genootschap tegen de
verpolitieking, vermeld in verschillende
persorganen, zijn ontworpen. Binnenkort
zullen ze aan een grootere, algemeene
vergadering worden voorgelegd'.
Het nieuwe genootschap stelt zich op
het standpunt dat de wijziging Van het
zendtijdbesluit maai* een klein onderdeel
vormt van een veel breedere doelstelling,
diev den strijd tegen verschillend^ mis
standen op politiek gebied zal aanbinden.
Met de Avro heeft het /niets te maken en
geenerlei contact.
EEN NIEUWE GOLF VOOR
NEDERLAND.
jMen meldt aan de Maasbode uit Boe
dapest, dat dank zij den invloed der
Nederlandsche afgevaardigden o.l'. vandr.
v. d. Poll, het gelukt is van de Unilon
International Radio Diffusion te verkrij
gen, dat zoolang! hier in Nederland geen
krachtig kortegplf-station is gebouwd, de
golf van1 1071 iM- mag verlaten worden
om uit te zenden op 1100 M. golflengte.
Ook is het zoo goed als zeker, dat de
298 M. voor ons land zal vervallen en
daarvoor een hoogere golf zal mógen ge
bruikt worden, die loopt omtrent 400 M.
De 298 M. die op het oogenlblik ge-
Autcbusconcessies,
Ged. Staten van Zeeland hebben afge
wezen het verzoek van C. H. van Oeve-
ren te Kerkwerve om het eindpunt van
zijn autobusdienst ZierikzeeEllemeet te
verleggen paar Renesse, omdat dit zóu
leiden tot benadeeling van andere ver
keersondernemingen
Wel hebben Ged. Staten voldaan aan
het verzoek de vergunning verleend aan
L. Goedbloed te Vlissingen voor een
dagelijkschen autobusdienst Vlissingen
Wiolpbaartsdijksche Veer over te scchrij-
ven op M. en A. van Fraassen te Vlissing-
i i
lr. J. P. Walland.
Rij Kon. besluit is de hoofdingenieur
van den Rijkswaterstaat in het arron
dissement Zwolle ir,. J. P. Walland,/ be
noemd' tot hoofdingenieur-directeur.
Naar vernomen wordt zal zooals reeds
eerder gemeld, de heer Walland belast
worden met de directie Zeeland.
De heer Walland is zijn loophaan bijl
den Rijks Waterstaat begonnen op 1
November 1904 als adjimet-ingenieur te
Delfzijl. Op 16 Oct. 1908 werd hij' ter
standplaats Tilburg geplaatst en belafst
met de werken aan het Wilhelmiinprka-
naal. Dell/ 1 April 1911 werd ir. W|alland
toegevoegd aan den inspecteur-generaal
in Den H?ag d'och reeds 1 October van
hetzelfde jaar volgde zijn overplaatsing)
ajs arroncl.-ingenieur te T e r n e u z e nl!
In dezelfde functie werd hij 1 Febr.
1916 te Leeuwarden geplaatst en 1 Mei
1918 te Zwolle, Waar hij met ingang
van 1 Januari 1921 bevorderd werd tot
hoofd-ingenieur.
Ir. Walland heeft tijdens zijn ambts
vervulling in Zwolle lal van belang
rijke werkzaamheden kunnen verrichten.
Wij herinneren aldus de Prov. Over. en
Zwolsehe Courant, alleen ,aan de voort
durende zorg, die waterkeeringen en wa
terwegen vereischten in de laatste Ja
ren met telkens terugkeerende hooide,
waterstanden. In het bijzonder aan de
wegen en waterwegen van ons gewest
heeft hij veel kunnen verbeteren. Zijn
belangrijkste .arbeid is echter geweest
de hoofdleiding bij den houw van onze
IJsselbrpg, welke hij van ir. de Groot
overnam. Aan den bouw 'dezer brug
blijft zijn naam verbonden.
(Buiten zijn ambt, dat hem geheel in
beslag nam,, is de heer Walland wei
nig opgetreden. Hij maakte deel uit van
de Gezondheidscommissie, gezeteld te
Zwolle en van de sub-commissie voor
1 volkshuisvesting daarvan
