Ijïrotiinciale üJeetttusche
No. 218.
Twee bladen.
WOENSDAG 17 SEPTEMBER 193 0.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
BINNENLAND.
weging' ^ge^stoTzidThTbt
ZEELAND,
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
f 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.! N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 1—7 regels 2.10; elke reg>
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uii
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" c
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 ceni
EERSTE KAMER.
Ook voor dit jaar rust het presidium
van onzen senaat in handen van mr. W.
L. baron De Vos van Steenwijk. Met een
korte toespraak heeft deze gistermiddag
de vergadering geopend en daarbij ver
klaard, met opgewektheid zijn taak te
aanvaarden, waar het geen gering voor
recht mag heeten aldus spr. zich
de leiding te zien toegewezen van een
college dat getuige zijn verleden
in menig gewichtig moment van ons
staatsleven het volksgevoelen op zoo ge
lukkige wijze wist te vertolken, aan het
rechtsbewustzijn allerwege voldoening,
bevrediging te schenken.
Ook heeft de voorz. in allervriende
lijkste bewoordingen de Kamerleden ver
maand, wat minder breedsprakig te zijn
en niet te herkauwen „hetgeen bereids
op voortreffelijke wijze was uiteengezet."
Voortgaande in de lijn van hun onge
motiveerde isolementspolitiek hebben de
s.d. gestemd tegen het adres van ant
woord op de troonrede. Waarom toch
Het is een vrij zinledige formaliteit, maar
het meedoen daaraan beteekent weinig
of niets, het verzet daartegen is echter
een toch altijd min of meer irriteerend
gebaar. Of is dat juist de bedoeling?
TWEEDE KAMER.
Nadat de minister van financien de
begrooting-1931 had aangeboden, was de
voorzitters-nominatie aan de orde; deze
ziet er net zoo uit, als verleden jaar en
dus zal de Koningin mr. Van Schaick,
fr.k.), een vief en bekwaam man, wel
weer tot voorzitter benoemen dit jaar;
ondervoorzitters worden resp. de heeren
Schaper (s.d.) en Beumer (a.r.)
Er zijn 3 s.d. interpellaties op stapel
gezet: over de Maastrichtsche relletjes,
over het rapport-Hillen inzake het com-
munistenkamp aan den Boven-Digoel en
over de radio-censuur. (Vara-redevoe
ringen).
NATIONALE VAANDELGROET AAN
DE KONINGIN.
Meer dan. 400 vereenigingen uit het
geheele land hebben gisteren onze Ko
ningin voor het Huis ten< Bosch ge
huldigd met een z .g. nation alen vaan-
delgroet. Tesamen waren 't ongeveer
12.000 personen. Onder de corporaties
waren er 42 zang- en 21 muziekvereeni-
gingen.
■Voorop gingen de Harmonie der N.V
Hollandsche Kunstzijde-Industrie uit
Breda en Sursum Gorda uit Vlaardingèn,
waarna volgden de Kon. vereeniging
Oranjebond en de Bond van Rotterdam-
sche Oranje vereenigingen Voor Oranje
en Vaderland. Hierachter volgden 1500
zangers en zangeressen1. Op een versier
de auto reed vervolgens het bloemstuk
mede .dat H. M. zou worden aangebog/en.
Het bestond uit het Nederlandsche wa
pen, geflankeerd door een oranje en een
rood-wit-blauwe vlag, op een veld van
oranje rozen staande, waarop tevens een
boek met de jaartallen 1880—1930. Het
wapen, de vLaggen en het boek waren
van bloemen. De voorzitter van het re
gelingscomité had het ontwerp voor dit
bLoemstuk gemaakt. De vertegenwoordi
gers der overige vereenigingen marcheer-
hierachter, ingedeeld naar d,e ver-
provincies. De muzielkVer-
!wninen waren over den stoet ver-
ScLS
Aim 1 Huis ten Bosch.
grooten toêloop vLi ^pubhekF Een
lange file auto's en'trams moest wachten
omdat er geen doorkomen aan waJ|
Eerst over drie uur verlieten de laatste
deelnemers het terrein.
Toen de Kon. familie onder daverend
[hoera op het hordes van het paleis had
■plaats genomen, werd door het koor van
■alle aanwezigen het Wilhelmus gezon-
glem begeleid door 18 muziekkorpsen en
■ondei leading van den heer P. H. Kwa-
kernaat, onderkapelmeester van het korps
van het Ge reg. inf .te Breda. Hierna in
specteerde de Koningin de studenten-
eerewacht en onderhield zij zich eenigen
tijd met de commandanten dier korpsen.
i e heer A. C. Verbeek, voorzitter van het
comité bood vervolgeus H. M. helt bloem
stuk aan, waarop door een 1300-dal da
mes en heeren het Koningiinnelied werd
[gezongen, voor deze gelegenheid gedicht
tüoor den heer H. den Engelsman te
Middelburg en getoonzet door den
heer A. J. de Maare te Rotterdam. De
laatste dirigeerde zelf. Vervolgens was 't
woord aan den heer G. Kruis uit Rotter
dam. die liet zingen en zelf dirigeerde
Hulde aan H. M. de Koningin, woor
den van Johanna Breevoort en muziek
van den heer G. Kruis. Hier begeleidde
de .Vlaardingsche Harmionievereeniging
Sursum Corda. De heer Kwakernaat be
trad opnieuw den dirigentenstoel en leid
de onderscheidene muzieknummers van
de corpsen te zamen. Gespeeld werd
Wilt heden nu treden en Dankt, dankt nu
allen God en'tot slot Dat 's Heeren ze
gen op U daal.
Hierna werd voor de Kon. familie ge
defileerd. De Koningin heeft verklaard
zeer getroffen te zijn door het défilé.
's Avonds is op het Plein 1813 een
groote taptoe gehouden, onder eeen ge
weldige belangstelling».
Aan de tatpoe namen de Kon. Mil. Ka
pel, de tamboers en pijpers van de mari
niers1 de tamboers en hoornblazers van
de jagers en de trompetters van de hu
zaren deel.
Na afloop heeft de Kon. Mil. kapel nog
een wandeling door de buitenstad ge
maakt.
RIJKSBEGROOTING EN
MILLIOENENNOTA.
Wanneer, de eerste vergadering na de
opening, minister De Geer de rijksbe
grooting voor het komende jaar op de
tafel in de Tweede Kamer deponeert, dan
ligt daarbij een „Nota betreffende den
toestand van 's lands financiën". Zij
wordt kortweg de millioenennota ge
noemd, omdat alles, wat bij den gewonen
burger met getallen van twee, drie en
vier cijfers gezegd pleegt te worden, in
dit overzicht van onze financiën met
millioenen gaat.
Voor dit jaar is daaraan ontleend, dat
zoowel voor den gewonen, als voor den
kapitaaldienst, nadeelige saldi worden
geraamd, het eerste van 9 en het tweede
van 101 millioen gulden. Nu raamt men
wel eens wat heel erg aan den voorzich-
tigen kant (in 1929 was een overschot
van 9- millioen becijferd, en het werd er
51 maar het lijkt ons toch onjuist, om
maar bij voorbaat er op te rekenen, dat
de raming wel eenige tientallen mil
lioenen mis zou kunnen wezen. Stel je
voor, dat we daarop onze regeer-tactiek
gingen bouwen, en het viel dan eens
tegen
1930 zal ook wel met een overschot
sluiten en het beste, wat van 1931 te
hopen valt, is een opbrengst gelijk aan
die van 1930. Tegenover de normaal-
onvermijdelijke toename der uitgaven
staat dan echter géén toename der in
komsten meer. De regeering vat den toe
stand zóó zamen: er is geen reden voor
overmatige bezorgdheid, wèl voor ver
zorging in den zin van zorgen eischend.
Aan de rijksbegrooting voor
1931 ontleenen we het volgende:
Voor de voortzetting der restauratie
van het paleis op den Dam wordt
f 50.000 aangevraagd.
Voor de uitbreiding der rechtbanken
is f 13,500 uitgetrokken.
Het algemeen subsidie voor onder
toezichtstelling is verhoogd met f 100.000
ter verbetering van de subsidieregeling
ten behoeve van particuliere instellin
gen. Voor uitbreiding van het aantal
ambtenaren voor de kinderwetten wordt
f 10.000 meer aangevraagd.
Voor nieuwe bouwwerken, vallende
onder het dep. van Justitie o.m. voor
verbouwing van den Hoogen Raad, en
van het gerechtshof te Amsterdam, als
mede voor uitbreiding van de spychopa
teninrichtingen, wordt gerekend op een
uitgaaf van f 432.000.
Voor openbaar en bijzonder lager on
derwijs wordt ruim 4 millioen gulden
meer geraamd; voor subsidies ten be
hoeve van bijzondere hoogere "burger
scholen en lycea f 160.000.
Voor het nijverheidsonderwijs, onder
meer voor nieuwe subsidies voor indu
strie-, huishoud- en landbouwonderwijs,
alsmede voor ambachtsscholen zal bijna
een millioen gulden meer noodig zijn.
Voor monumentenzorg wordt f 71.000
meer aangevraagd, voor subsidies aan
openbare leeszalen en bibliotheken
1 30.000, voor id. ten behoeve van we
tenschap en kunst f 55.000 meer.
f lectoraat ir> de Friesche 1 a ai aan
de vjroningsche Universiteit wordt niet
omgezet in een hoogleeraarschap.
Voor de inrichting van het laborato
rium voor de electrotêchniek van deze
rium voor de electrotechniek var ie
Geluk, in herinnering genoten, is wel
een ander, maar geen minder geluk.
Het is teerder maar ook dierbaarder
en heiliger.
De herfsttoon over dorre bladeren is
stiller, maar schier nog rijker, dan de
weelde van het zomerwoud.
Dr. H, IJ. Gr oenewegen.
Delftsche T. H. wordt f 50.000 gevraagd
als eerste termijn.
Ter verhooging van de subsidies aan
de orkesten te Amsterdam, 's-Graven-
hage, Utrecht, Arnhem en Groningen is
f 20.000 meer uitgetrokken; voor den bij
zonderen leerstoel der Mij. tot bevorde
ring der Toonkunst aan de universiteit
te Utrecht wordt f 1500 subsidie voorge
steld. Een bedrag van f 10.000 is uitge
trokken voor het verleenen van opdrach
ten aan hedendaagsche kunstenaars.
Als eerste termijn van de kosten van
verbetering van het Hellegat in to
taal geraamd op f 2,500.000 wordt op
deze begrooting f 700.000 uitgetrokken;
voor de verbetering van den Neder Rijn
tot voorbij Arnhem f 400.000,
Plannen zijn verder ontworpen tot
verbetering van den Rotterdamschen
Waterweg. Van het totaal benoodigde
bedrag groot f 1.250.000 is op deze be
grooting f 900.000 uitgetrokken.
Voor de verbetering van de Overijsel-
sche Vecht wordt f 50.000 aangevraagd.
Om een principieele beslissing uit te
lokken is een memorie-post op de Wa
terstaatsbegrooting gebracht voor ver-
betering van de kanaalhaven te ler-
neuzen.
De uitkeering aan het Wegenfonds is
voor 1931 gesteld op 4 millioen gulden.
Een bedrag van f 125.000 wordt ge
vraagd om aan de werkloozenkas der
landarbeidersorganisaties een subsidie
van 115 pet. toe te kennen.
De regeering is voornemens een eco
nomisch instituut voor den middenstand
op te richten, waartoe zij f 20.000 zal
bijdragen op voorwaarde dat belangheb
benden een gelijk bedrag zullen bijeen
brengen.
Een bedrag van f 30.000 wordt aange
vraagd voor een organisatie tot opspo
ring en doelmatige behandeling van ge
vallen van kinderverlamming.
Voor den nieuwen opbouw van het
telefoonsysteem in ons land zal dit wor
den verdeeld in 22 districten, waarbin
nen zoowel het locaal als het interlocaal
verkeer geheel automatisch zal worden
ingericht. De uitvoering van dit plan zal
13 tot 15 jaren in beslag nemen.
GEDISTILLEERD ACCIJNS,
Ingediend is het in de Rijksbegrooting
1931 genoemde wetsontwerp tot verhoo
ging van den accijns van gedistilleerd.
Bij de wet van 7 Febr, 1929 is de ge
distilleerd-accijns met ingang van 1
Maart '29 verlaagd van f 300 tot f 180 per
H.L. gedisteleerd a 50 pet. Daardoor is
de fraude, die op zoo groote schaal wer<.
bedreven, blijkens de opgedane ervaring
tot staan gebracht. Doch de verdwijning
der fraude heeft ook de opbrengst krach
tig beïnvloed. Ware dit niet het geva
geweest, dan had een verlaging van
den accijns van f 300 tot f 180 de op
brengst moeten doen dalen van f 45 mil
lioen tot f 27 millioen. In stede daarvan
werd het f 37 millioen. Van herstel der
oude opbrengst a f 45 millioen moet nu
worden afgezien. De f 180 zou daarvoor
tot f 220 moeten worden opgevoerd; a
is dit nog een heel stuk beneden het oude
tarief, zoo moet toch wegens de kans
dat aan de tot stand gekomen saneering
van den toestand weder eenige afbreuk
zou worden gedaan, hiertoe niet worden
overgegaan. Daarentegen is een verhoo
ging tot f 200 (alzoo met een-negende
van het figeerend bedrag) alleszins ver
antwoord.
Voorgesteld wordt den accijns op het
aanvankelijk gedachte cijfer van f 200
te stabiliseeren, waardoor de teruggang
in de opbrengst althans voor ruim f 4
millioen (eennegende van 37 millioen) za[
worden ongedaan gemaakt.
Daar de accijns verb ooging slechts ge
ring is, wordt alleen navordering voor
gesteld van voorraad boven 100 L.
Het invoerrecht van uit en met alcohol
bereide stoffen wordt, evenals vroege
geschiedde, in evenredigheid met de ac-
cijnsverhooging verhoogd.
BOOTTREIN N.V- STOOMVAART-MIJ
NEDERLAND.
De boottrein aansluiting geven-1, op
het s.s. P.. C. Hooft, hetwelk 19 Sept.
m.s. van Genua zal afvaren, Donderdag
imorgen ,18 dezer, zal vertrekken van
Rot'terdajg (Maas) te 8 u. 16. Vertrek van
fs'c;Gravenhage (S.S.) te 8 u. 47.
DE BURGEMEESTER VAN DEN HAAG
Burgemeester Patijn van 's-Gravenhage
heeft thans den gemeenteraad bericht,
dat hij niet voor herbenoeming in aan
merking wenscht te komen en dit aan de
Koningin heeft doen weten.
DE EERSTE REIS VAN DE MARNIX
VAN ST, ALDEGONDE.
Hel nieuw motormiailschip van de
Stoomvaart Maatschappij Nederland de
Miarnix van St. Aldegonde zal zijn eerste
reis naar Ned. Indië op 7 October aan
vangen.
Rijk en Provincie.
Als aanvulling op het elders in dit
blad opgenomen uittreksel van de Rijks
begrooting diene nog het volgende, dat
meer in het bijzonder Zeeland betreft.
Omtrent het Stadhuisin Veere
meldt de begrooting van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, dat zijn her
stel naar schatting f 100,000 zal kosten.
Hetgeen na subsidie van de gemeente en
de provincie nog ongedekt is, zal voor
Rijks rekening moeten komen, een be-
gintermijn van f 10.000 is uitgetrokken,
't Huis met de beelden te Vlissingen is
niet meer te redden, maar de prachtige
gevel zal worden verplaatst, waarvoor
als subsidie is uitgetokken f 8,750.
Inzake de verbetering van het
Hellegat meldt de Waterstaatsbe-
grooting, dat een plan tot de verbetering
van dezen vaarweg opgemaakt is.
Plaats en profiel van het verbeterde
Hellegat zijn hierbij zoodanig gekozen,
dat storingen in den algemeenen water-
aan- en afvoer met de daarmede gepaard
gaande bijzondere stroomsnelheidsver-
anderingen, verdiepingen en verondie-
pingen, verhooging van stormvloeden,
enz. worden vermeden.
De bovenmond van de geprojecteerde
geul ligt ongeveer op de plaats, waar
zich in 1855 de monding der hoofdgeul
van het Hellegat bevond, d.i. de ooste
lijkste plaats, welke die monding in de
laatstverloopen eeuw heeft gehad, te
vens een plaats waar zij zich betrekkelijk
lang heeft gehandhaafd.
Langs de westzijde van het nieuwe Hel
legat is een leidam van 4 K.M. lengte
geprojecteerd, uitgaande van den veer-
dam van Ooltgensplaat, dwars door het
tegenwoordige West- en Oost-Hellegat,
De kosten zijn geraamd op f 2.500,000,
waarvan op deze begrooting f 700,000
wordt uitgetrokken.
Voor verruiming van den havenmond
te Breskens en een verlenging van
den Westhavendam wordt f 200,000 aan
gevraagd.
De voorgenomen herstelling van het
buitensluishoofd der Oostsluis le Hans-
weert is nog niet in uitvoering geno
men, omdat nieuw onderzoek werd noo
dig geacht. Het voor 1930 toegestane be
drag zal daarom wel niet ten volle wor
den besteed. Thans wordt voor 1931 aan
gevraagd f 500.000.
Reeds vele jaren is op uitbreiding van
de kanaalhavens te Terneuzen aan
gedrongen. In beginsel werd een plan
aanvaard, beoogende den aanleg (naar
Sluiskil van drie havens, waardoor
zou worden verkregen 4320 M, kaai
muur, 46.5 H.A. opslagterrein en 8850 M.
dubbel goederenspoor. De kosten van dit
plan zijn geraamd op f 9.500.000..
Evenwel bestaat aan uitvoering van
dit plan geen onmiddellijke behoefte.
Voorloopig kan een kleiner plan. tot uit
voering worden gebracht, waarbij wor
den verkregen 1140 M. kaaimuur, 12.75
H.A. opslagterrein en 3400 M. dubbel
goederenspoor.
De kosten van dit plan worden ge
raamd op f 3.000,000, De provincie Zee
land en de gemeente Terneuzen zullen
achtereenvolgens f 250.000 en f 200,000
in dertig jaarlijksche termijnen te vol
doen, bijdragen.
De in 1887 gebouwde aanlegsteiger,
tevens remmingswerk, in de buitenha
ven bij de Middensluis te Hansweert
is, evenals de in 1895 geplaatste ducdalf
aan den kop van dezen steiger, versle
ten en vereischt vernieuwing. Het is
voor de scheepvaart noodig hier een aan
legsteiger te behouden. De bestaande
steiger is 77 M. lang; de nieuwe steiger
zal een lengte van 84 M. verkrijgen,
waarbij geen afzonderlijke ducdalf vóór
d.-n steiger wordt geplaatst. Deze stei
ger zal tevens een betere geleiding ge
ven bij de invaart van de sluis.
Als eerste termijn van dit werk wordt
f 45.000 uitgetrokken.
MIDDELBURG.
Zondag a.s. geeft het Middelburgsch
Muziekkorps de laatste Abdijuitvoering
in dit seizoen en wel van 121 uur.
Woensdag 24 September heeft de laat
ste uitvoering op het Molenwater plaats.
Wij herinneren tevens hierbij met een
enkel woord aan het concert van heden
avond met medewerking van het Mid-
delburg's Mannenkoor te geven in het
Schuttershof, hetwelk alleen toeganke
lijk is voor contribuanten met hun echt-
genooten en kinderen beneden 18 jaar.
VLISSINGEN.
Gisterenavond is alhier 'het 20-jarig
bestaan van de Coöperatieve Verbrui!k!&-
veree.niging .JDe Broederband" in eien
feestelijke bijeenkomst herdacht.
Op de reede ,alhier heeft een aan
varing plaaLs gehad tusïschen de Enjgel-
sche stoomschepen Pentowy eia Felspar.
'Beide scheepn 'konden hun reis vervolgen.
WALCHEREN.
WESTKAPELLE. Met ingang van 16
Sept. is de melkprijs alhier verhoogd met
2 cent per L. en gebracht van 12 op
14 cent de L.
ZUID-BEVELAND,
's-HEER ARENDSKERKE. Maandag
avond werd te 's-Heer Arendskerke de
electrische straatverlichting ingescha
keld, waardoor het geheele dorp, Ende-
wege en een gedeelte Rijksweg schitte
rend verlicht werd.
In verband hiermede maakte het mu
ziekgezelschap „Excelsior" een muzi
kale wandeling door het dorp, die spoe
dig de bewoners op straat bracht. Het
muziekgezelschap werd gevolgd door een
auto waarin de Burgemeester en enkele
autoriteiten hadden plaats genomen. De
verlichting mag zeker tot voorbeeld
strekken van veel plattelandsgemeenten.
KAPELLE. Het in de «politie gelukt om
den dader van den op Zondag 7 Sept.
1.1. in 'brand gestoken hooi- 'en stroo-
berg van den klein landbouwer Iz. op 't
Hof op te sporen. De dader is de 11-
jarige' G. welke in de nabijheid woont.
NOORD-BEVELAND.
WISSENKERKE. Bij den landbouwer
D. de RegL alhier is mond- en klauwzeer
geconstateerd onder zijn rundvee. Zeer
waarschijnlijk is de ziekte overgebracht
door 'n" koe die door hem. op 'n nabije
markt eenige dagen geleden is gekocht.
SCHOUWEN-DUIVELAND,
HAAMSTEDE. Dinsdag j.i. 'bracht de
Commissaris der Koningin een bezoek
aan de gemeenten Haamslede en Burgh-
Van verschillende gebouwen wapper
de de drieklem". O. m. werden bezocht de
gerestaureerde Ned. Herv kerk te Burgh
en de proeftuin der tuinbouw vereenigiiig
te Haamstede.
BURGH. Dinsdag j.l. werd in de open
bare lagere school een tentoonstelling
[van door den burgemeester aan de
schooljeugd ter voortkweekiug geschon
ken potplanten gehouden. Er was veel
belangstelling voor de keurig geëtaleer
de en meestal goed verzorgde planten^
waarvoor verschillende prijzen waren
toegekend.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
BRESKENS. Alhier is opgericht aan
vankelijk met 30 leden een vereeniging
tegen Radiostoringen.
BRESKENS. Overgeplaatst van Sluis
paar Breskens, de marechaussee G.
Schrijver.
BRESKENS. Ook de heer M. P. Meeu-
sen heeft zijn benoeming lot lid van den
raad niet aangenomen.. Opvolger is thans
de heer J. v. d. Sande.
SCHOONDIJKE. Te Schoondijke wor*
den pogingen aangewend tot het stichten
eener Or an je vereeniging. Een voorloo
pig comité heeft de zaak in handen era
zal binen'kiort een definitieve verga
dering beleggen
