iProuinciale ifeettvusdte
L,
1
FLORA-BIOSCOOP.
„DIB FLBDERUAUS"
No. 2 12.
Twee bladen.
WOENSDAG 10 SEPTEMBER 193 0,
Eerste Blad,
173e Jaargang.
Anti-vlootplan - herrie.
ORANJEFEEST 1930.
BINNENLAND.
HARRY UEDTKE, LYA DE PUTTI, EVA MAY en PAUL WEIDEM AN.
Bijzondere Muzikale Illustratie,
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.:
N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers;
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke reg
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uil
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" c
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent
De Nederlandsche sociaal-democratie,
gesteund door de oneeroomseq urn te ont
wapen aars vain de Kerk-en-Vrede rich
ting, is een. hevig heibeltje op touw
gaain zetten tegen „het 120-inillioein-vlbio-ti
plan'van minister Dedkersi." 1
Men zal dezer dagen oolk' velen onzer
lezers wel verzoeken, hun handteekening
te plaatsen op een volk'spetitionnenient
dat de exponent van deze beweging zal
zijn.
Zonder dat het ons nu hevig beroert,
zouden wij onzen lezers toch willten aam«
raden, den hamdtetek'enimgen-ophalers tè
heggen: „dank je, ga mijn dein* maar
voorbij, want- ik doe niet mee."
Waarrom deze afwijzing? i
Omdat men in de eerste plaats zijn
handteekening niet behoort te geven aan
iets, dat men niet volledig doordacht
heeft en imet alle respekt veor de
vooorlichting, welkte men van den kant
der actie-voerenden krijgt, zal toch nie
mand de eenzijdigheid daarvan durveiö
ontktennen.
In de tweede plaats, omdat het hier
een gecamoufleerde politieke en radikale
beweging geldt, waarbij slechts handig
gebruik gemaakt wordt van deu aange
boren anti-mili taris tiscben zin des Ne
derlanders.
In de derde plaats, omdiat de „mo
derne" arbeidersbeweging in dit geval
niet huldigt het „moderne" beginsel in
de reklame: dat idte waarheid bekend ge
maakt moet worden, en niet de 'over
drevenheden, welke toch niemand meer
gelooft. Welnu, zulks is inderdaad hier
het geval; de agitatie schettert met de
120.000.000 gulden voor v 1 o o t u i t-
breiding terwijl de minister van de
fensie letterlijk in zijn Memorie van Ant
woord schrijft:
„Voor nieuwen aanbouw zijn geen hoo
gtere bedragen voorgesteld dan gemid
deld in de laatste acht jaren voor "dat
doel door de volksvertegenwoordiging
werden toegestaan.
In de laatste acht jaren (1922—1930)
werd een bedrag toegestaan van 80-43
millioen, zijnde gemiddeld 11.18 millioen
per jaar, terwijl in de komende 10 jaren
(19311940) gemiddeld 10.95 millioen
noodig zal zijn." Dat is natuurlijk waar:
xüet omdat liet een minister is, die T
.zegt, maar omdat een minister, door
150 Kamerleden en heel een volk van
politici op de vingers gekeken, het wel
Fragment uit een brief van
juffrouw van Bfmmelen aan
haar dochter Suze die in
den Haag woont,
enne nou weet jij ook eris lekker
hoe Tante Jans uit de laagte van der
neus maakt met die niefe zije jepon en
omdat ze nou inmaakt in flesse inplaas
van in keulse potte zooas wulder ze
kiest allemaal van der wekflesse mar ik
zeg mar met die glaaze rommel ist niks
gedaan en douw jij je inmaak mar in een
pot en buure Klaasse is ok dood van
hiernaast vanweege een steen in der
niere hoe komt et erin zou je zegge en
pas der dochter begraave en je vader is
gelukkeg nou al drie weeke ordenteluk
behalve sondags en natuurlijk met
doranjefeesten elke dag mar dat gaf niks
want saves kon ie weer mee en ie heit
niks kepot geslaagge in de kamer en nou
neem ik ekspresselik nog een ander vel-
leje peppier om jou eris te vertellen hoe
me hier met de verjaardag van Wille-
mientje gefeest hebbe saves van te
vooren naar de Kerk vader met ze
nieuwe pak an nou mot je ma geure zei
ik en der zat hoog en laag deur mekaar
niks geen groozegheid en je vader zat
naas de dirrekteur van ze febriek en die
zee toen dag van Bimmelen hei je geen
oranje an en toen zee vader morgge ver
jaart ze pas en toen zei hij jheit gelijk
en toen knookte ie vrindelijk tege mien
en toen begonne ze op turgel te speele
en te zienge van heer die u tent en wil
heedde nu treede je weet wel en een
juffrouw die bove bie turgel sting begon
te zienge twas zoo fein en zoo plegteg
en een meneer die speulde nou en dan
mee op een soortement fluit net as je
broer jan sondagsmorges mar veel mooier
en tellekes viel het urgel dan ok in
afijn het was tog zoo stigtelijk kwou dat
je bie ons geweest was en toen het uit
was wou ik klappe en je vader ok mar
dat mogt niet zei de meneer naas me
uit z'n hoofd zal laten, in dit verband cij
fers te noemen, die niet jluist zijn.
Waarom is nu echter al die herrie?
Omdat minister Deckers zoo vriendelijk
is, aan zijn aanvrage enkele be s c h o u-
rwingen vast te knoopen. 'Hij zegt: de
plannen, volgens welke tot dusverre aan
den vlodtbouw vjewerlot werd, zijn afjge-
loopen en nu moet ér dus een nieuw
werkplan opgezet worden. Dat wordt
niet als wetsontwerp ingediend, de Ka
mer beeft dat niet aan te nemen en al
evenmin te verwerpenbet is alleen èën
lantwoord bij voorbaat op een nog niet
gestelde vraag: hoe denkt de minister van
defensie zich de normale ontwikkeling
van onze vloot in de eerstkomende tien
jaren. En ,dat is juist: voor die tien
jiaren zal het heele geval inderdaad zoo
ongeveer '120 millioen gulden kosten.
Maar: dit vlootplan is nu niet aan de
orde en daarom behoeft men er opk geen
petitionnement tegen te organiseeren.
De zaak staat dus zoo:
De minister vraagt de Kamer nu voor
aanbouw f 770.000, hetwelk een betrek
kelijk zeer bescheiden bedrag is. Het
moet dienen als eerste termijn voor een
derde kruiser als de „Java" en de „Su
matra". Deze is bedoeld als Oost-Indi
sche reserve, zonder bemanning; ^e
rest van het bedrag is voor een flottielje-
vaartuig voor West Indië.
Meer niet.
Samen kosten die twee schepen na
tuurlijk een fiksch bedrag, (ongeveer f 15
millioen) maar oorlogsschepen kosten nu
eenmaal veel geld, dat weet de socialis
tische Britsche marineminister ook wel
Men overwege echter dit wèl:
Heel de actie gaat feitelijk maar tegen
dezen eenen kruiser en het West-Indi
sche flottieljevaartuig.
De strijd tegen de overige zeekasteelen
en de 120.000.000 gulden.... is een
strijd tegen luchtkasteelen.
En aan dit politieke luchtkasteel-peti
tionnement geve men zijn handteekening
niet!
MR. DR. W. F. VAN LEEUWEN, f
In de gisteren gehouden vergadering
van den Raad van State heeft de vice-
president, graaf van Lynden van Sanden-
burg, enkele hartelijke woorden gewijd
aan de nagedachtenis van mr, dr. W. F.
van Leeuwen, oud vice-president van den
Raad, die ook na zijn ontslagneming
steeds van zijn belangstelling in den
Raad van State heeft blijk gegeven.
vanweges dat het geweide meziek was
en dan magt nie en toen ware er een
hoop daames en heere van de zangver-
eeniging die zatte in de tuin en die
stoenge toen op en meneer Karoo sloeg
de maat en die zoenge toch zoo prach
tig verze vant, avendrood van eene me
neer Schoebert en nog twee engelse
stukke diek nie leez kon en gelukkeg
vaderland en toen het allemaal klaar
was is heel de kerk opgestaan wulder ok
en hebben me tWilhelmus gezonge affijn
ik kreeg kouwe rillinge over me lichaam
en je vader had traane in ze ooge en
sommigste mense schreide en toen
kwamme me uit de kerk op de straate
die allemaal zoo prachtig versiert waare
door de buurtcemmissies en je vader
was bie ons in de buurt zooveel as de
sekkeretaris die voor de sente zurgt d'e
heit wel vier maande ze elleke zaterlag
opgale en dan dee ik zachter slot en
nau ken je onse buurt nie meer en toene
me zooas gezeid dan uit de kerk kwamme
was het op straat één licht al licht dal
mot een zeekere meneer Peezem uit de
Koepoortstraat angeboje hebbe en me
neer Streefkerk van de elektrieke
lichtjes maasschappij heit met een neef
vanm uut Vlissingen die dirrekteur is
van de Sentraale en de trem dat alles
zoo fijn in mekaar gezet met de dirrek
teur van de bedrieven en de gemeente-
arressetekt van uut de stadsschuur twas
net een paarradeis en dan hat je de
dam motte zien en de gasfebriek en de
siengels en overal zuile van slicht en
toen -kwamme me uit de kerk op de
marrekt en toen sprak net de oppereteur
vant feest meneer de graaf en de bur
gemeester teege tvolk deur een pooretje
vant stadhuus en stemme dat die heere
die a vend hadde je kon tin de neder-
straat hoore zee nigte kee en die hebbe
toen tfeest geopend en toen riep alt fol>i
leve de burgemeester en leve „Uit
het Volk Voor het Volk" leve de
voorzitter en de sikkerataris Ta-
venier affijn hoor ik kan nie zegge
hoe mooi het was al die daage en dan
Wil men van welslagen verzekerd
zijn, dan is het onontbeerlijk, dat men
zich geheel aan zijn werk geeft, met
lichaam en geest.
DE OPENING DER
STATEN-GENERAAL
Naar de Maasbode verneemt zal Phi
lips' Harmonie, uit Eindhoven, dit jaar
de plechtigheid der Opening van de zit
ting der Staten-Generaal opluisteren.
DE AFSCHAFFING VAN INVOER EN
UITV OERBEPERKIN GEN.
Op yragen va# het Tweede Kamerlid
Kortenhorst in verband met het niet
bekrachtigen door Polen binnen den
overeengekomen termijn van het verdrag
tpt afschafffing van in- en uitvoerver-
bioden en -beperkingen, heeft de minis
ter van Binnenlandschei zaken en land
bouw voorzitter van den raad van mi
nisters o.ai. geantwoord, dat krachtens
het protocol van 20 Dec. 1929 nopens
de inwerkingtreding van het verdrag tot
afschaffing van in- en uitvoerverboden1
en -beperkingen Nederland tot 1 Juli '31
aan dit verdrag gebonden is1, evenals dit 't
geval is met de Vereenigde Staten van
Amerika, Groot Britannië, Japan, Noor
wegen en Portugal. Nederland mits;, mits
dien tot op dien datum ten aanzien vam
de landen, waarmede het een handels
verdrag heeft gesloten, waarin het de
m eestbegunstiging heeft toegekend, de
vrijheid in- en uitvoerverboden en -be
perkingen toe te passen, ook al hebben
deze landen bovengenoemd verdrag niet
bekrachtigd; hetzelfde geldt, indien het
'verdrag onder zekere voorwaarden is
bekrachtigd en door het niet vervuld
zijn van deze voorwaarden het betref
fende land niet aan heit verdrag is ge
bonden.
De peigeerirug is van oordeel, dat het
(aanbeveling verdient in ieder voorko-
jnenid .geval na te gaan, of, en zoo jia,
welke reserves ten opzichte van multila-
jferale overeenkomsten dienen te wor
den gemaakt, om te voorkomen, dat Ne
derland op een gegeven oögenblik eenzij
dige verplichtingen op zich neemt, zon
der dat deze op andere1 land'en druk
ken.
Het is bij onderhandsche besprekin
gen gebleken dat het nagenoeg uitgeslo
ten moet worden geacht, dat één der
^Nederland omringende landen gebruik
hebbe me een pracht gondelvaart gat mit
scheepe opt water in de kaaie en int
kenaal en dat was tog zoo mooi in d;e
doenkere avend en meneer de Vos nrt
zen zoon en nog een boel andere heere
van de feestvereeniging en Schutjes-
vaare waare daar de baas over en je
mog overal zoo digt bie komme en je
heit hier tog nooit ruzie met de pelisie
of vegte die binne allemaal vrindelijk
affijn twas alles heel netjes en heel de
stad is dan ok erg tevree en de heere
van uit het volk dankbaar hoor das
werateg en dat hoor je overal en o gut
nou zou ik het voornaamste vergeete' das
de optogt van Prins Maurits met z'n
vrouw in een prachtige koes enne mit.
ruiters op perde en edelliede te voet en
burregemeesters uit douwe tiet en wees-
kinders die erreme bloedjes zagge der
zoo proper uut die kwame mit een schuit
van sies minnebo uit engeland zeie ze
mar neef jan zeit das ze dat leugens
want die heit ze zelf an boord zien gaan
an de amebrug nou dar blijf ik buite mar
die hoofdpersoon was de Prins om zoo
mar is te zegge en overste Bierman was
de generaal van de Zwitsers en die had
ze mannetjes goed gedresseerd zeidde
der een hier achter me en toen deeë ze
allemaal of ze een paar honderd jaar
terugleefde en die Prins en zen huishoue
deee alles zoo netjes en dan durrefde
een meneer achter me nog te zegge dat
ie in zen dagelijks leeve de mense de
das omdoet mar da gloof ik nie, want het
mot van zen stiel geen kleeremaker
weeze maar affijn dat laat mijn koud en
die Middelburgsche muzieke hebbe
hande vol werk gehad en meneer Karoo
had drie gemeubeleerde broodjes in zen
zak vanweege dat ie nie nar huus kon
om te eete enne de hoofdreddakteur van
de Middelburger heit in geen twee nagte
geslaape vanweege dat ie alles in de
krant most hebbe en zoo wast precies
met meneer Doorehos die was overal
tegeliek en nou stuur ik je morrege al da
krante waart instaat maa wat betreft die
optogt die hep ik fijn getzien en die
Vrijdag a.s. de wereldberoemde Operette-film van Strauss,
In de Hoofdrollen
Zaterdag en Zondag
Piano, Viool en Cello. Onder leiding ran dhr. J. BELDEROK Jr.
Zaal open 6.45 uur. 1 Voorstelling per avond. Aanvang 7.30 uur.
(Ing. Med.)
zou willen maken van Nederlands' een
zijdige gebondenheid ten deze.
D.e vraag in het algemeen van de
imjetestbegunsliging t. a. v. multilaterale
iVie.rcLragen heeft in het Economisch Co
mité van den Volkenbond en in de con
ferentie betreffende een do uanëbés Land
leen onderwerp van bespreking uitge
maakt. In afwachting van het tot stand
komen van een internationale regeling
te dien aanzien heeft de regeerinig derf
laatsten tijd in enkele bilaterale verdra
gen een bepaling opgenomen, waardoor
een onbillijk beroep opi de meestbegim-
Sti'ging 'ten aanzien van voordeden,
voortvloeiende uit zekere multilaterale
verdragen, nadrukkelijk wordt uitgeslo
ten.
INDUSTRIEELE PRODUCTEN UIT
HET BUITENLAND.
Op vragen van het Tweede Kamer
lid van den Heuvel betreffende het nei-
men van maatregelen tot het niet nrepr
betrekken van industrieele producten uit
landen, welke in bijzondere: mate door
hooge invoerrechten den uitvoer hier te
lande bemoeilijken, met name tegenover
de Duitsche producten, heeft de minister
van binnenlandsche zaken en landbouw,
voorzitter van den Raad van ministers,
geantwoord
Voor zoover de regeering industrieele
producten uit het buitenland' moet be-
'trekken, omdat de Nederlandsche in
dustrie d'eze niet leveren kan, zal zij zich
bij de keuze van leveranciers slechts la
ten leiden door overwegingen, op 'de
zaak zelf betrekking hebbende. Wilde zij
bij het plaatsen van bestellingen rekening
houden met de invoerrechten, waardoor
ook de Nederlandsche artikelen in an
dere landen getroffen worden, Jan zou
nieuwfe huldigingsmars van meneer Karoo
heb ik tweemaal gehoord as ie uutkomt
zal ik hem naar je toestuuren dan kan
jantje eris proobeere om hem op zen
harmonxka te speele maar dat zal wel
niet gaan want meneer Karoo zellevers
had er een groote dertig man voor noo
dig mar pragtig is ie vooral toen ie ir.
de apdie gespeeld wier Affijn die adbie
was tog zoo mooi en vooral ook het pa
leis van de Kommessarus van onze Ko
ningin saves en daar is smiddags de
stoet voorbijgegaan en toen heeft de
Kommissarus en mevrouw heeft toen
aan de prins en prinses blomme aange-
boje en dat vonde alle andere mense ook
zoo aardig dat ze klapte en hoeraa riepe
en je zag zooveel pragtige kleere alles
goud of zwarte pittelers met hooge hoeie
en de daames allemaal zoo fijn gekleed
die moste toen de stoet voorbij was alle
maal op repetisie bij de Kommissaris der
Koninging om te feleseteeren en saves
waare de rande van de kaaie vol met
eiektrike lichtjes en de dam en de pre-
vinsiaale bibbeleteek en staduis mit
floetlijt zei oome gerrit die elektrisein
is dat weet je en dan hei je nog veel
ander soort licht neon ligt ok en affijn
al die lampjes schitterde dubbelt in het
water mar gossiepie nou vergeet ik hee-
lemaal de kinderoptocht en dat was wat
zooals jij nog nooit gezien heit. dat waare
allemaal groepe van gemaskerde kinders
die sprookjes voorstelle moste afijn tog
zoo lief he daar had je bevoordeeld
moeder de gans roodkapje de gelaarsde
kat klein duimje afijn allemaal op prag
tige wagens met perde en een paar
bokke en die woue niet vort omdat ze
drienke moste kwou dat je dat gezien
had en mooie meziek en oefening na den
arbeid en piggelemee maar afijn ik kan
nie gou genog schrieven want er was
zooveel te zien dat verschrikkelijk was
en die kinderoptocht en die danse op de
mart was heelemaal van meneer Mezuure
die ken je wel he en an de stationsbiug
en an de Koningsbrug allemaal prach
tige zuile met ligt erin en de bovenste
zij bandelen i n strijd met den geest Jter
meestbegunstigingsclausule, welke in al
de door Nederland gesloten handelsver
dragen is neergelegd en welke zij wenscht
hoog te houden.
APELDOORN 60.000 INWONERS.
Gister is de 60,000ste inwoonster der
gemeente Apeldoorn geboren.
DE VLIEGER CUNNINGHAM TE
SOERABAYA.
Uit Soer.abaya wordt aan V.D. Aneta
gemeld
De Australische vlieger Cunningham,
die begin Augustus uit Australië vertrok
voor een vlucht n,aar Engeland, en. 6 Aug.
een landing maakte bij Boleng eeni
plaatsje aan de kust van het eiland' Flo-
res, waar hij geruimen tijd werd1 opge
houden is gistermiddag te Soerabaya idt
Bima aangekomen. Hij zette heden zijn
vliegtocht niet voort.
GROOTE BRAND TE PONTIANAK.
V.D. Aneta meldt uit Weltevreden:
Een enorme brand heeft de geheele
Ohineesche wijk van Pontianak verwoest,
met de talrijke winkels, die zich daar
bevonden. De schade wordt geschat op
4 millioen.
NEDERLANDSCHE ZEE-OFFICIEREN
IN FRANKRIJK.
Havas meldt, dat een studiecommissie
van Nederlandsche zee-officieren gister
ochtend in dte Fransche zeehaven L,orient
is aangekomen, waar zij zich heeft inge
scheept aan boord van den torpedojager
Bison, het snelste schipi ter wereld in
zijn soort, 's Middags "zou daarmee op
volle kracht worden gevaren.
stukke van die zuile draaide mar die
draaide nie want dat was door de Vlis-
singsche meneer van de eletriek
espreselijk zoo uitgevonde om de mense
te misleie en meneer Barense van iRijk
heid er de prakkesatie van op peppier
geteekent en late make en ik zeg tege
je vader je mot er mar op komme en je
mot mar kenne en alles bloenk vam ligt
in de stad wit en gekleurd en overal'
oranjeligtjes tusse de boome en een
pracht groot vuurwerk opt Moolewater
mit duisende mense en in de stad stamp
stamp vol van de mensen enne heel
Vlissinge was uitgeloope en die zeee nou
zeilevers dat het in orde was affijn je
kon enkel mar stapvoets veruit komme
enne autemebiele en fielesepees en ieder
oogenblik een waage met biervaate
want er mot magtig veel bier gedroenke
weeze zegge ze mit die warremte en in
de soosieteit op de mart die deur die
brand nie ope was was tog oope en de
leedemaate konne hullie biertje kreige
dar had tbestuur met de pagter har:
voor motte werreke vertelde buure antje
die der schoonmaakster is en toenne me
d'r verbie passeerde riep er net een
meneer naar binne Karei breng er mar
twee tegelijk want ik hep zoon pragtige
dorst en dar moste me tog om lagge en
zeilevers binne me toen ok een glaasje
gaan drienke in 'n zaak mi muziek en
tis laat geworre en hebbe me naar prag
tig verligte stadhuis zitte kijke en luiste
re nart konsert tot U weet nie hoe laat
en nouw mot ik na de was en gaan uit-
scheie want dar zie ik tegen op omree-
de ik zeivers ok nie als te lekker ben
een mens gebruikt op die daage meer
as anders en nou was ik vanmorrege
ook al nie vris overegens gezont mar je
vader heit zwaare koppijn en nou dag
hoor ik hoop dat bij jullie alles net zoo
is en de groetenisse an hendrik en pietje
en anna van haar die zig noemt
je vader en moeder.
