lïrottinciale üfeemusdte 1.1. [Slosmvissclieri Joltaiing" per Kilo ee lp stnktariel £ssr«"£,'ï5£ ïkra »xr. t, r De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg 18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën 30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven. Twee bladen. ZATERDAG 16 AUGUSTUS 1930. Eerste Blad. 173e Jaargang. EEN VLAMING OVER „NEDERLAND, BELGIE EN GROOT-NEDERLANDERS". WASCHT BINNENLAND. ZEELAND ARNHEM in MIDDELBURGSCHE COURANT UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT Lange St. Pieterstraat, Middelburg T elefoonnummers Redactie 269 Administratie 139 Posichèqué en Girorekening 43255 Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel» opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol „Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent. No. 19 2. IS bij bij- nge- zoo ver- em Ci-, ebo ield. dat zijn rast- ïield een voor te zijn om ver- lion). riling id: 'etiite 1/2— iken- I. H. '2-5, oeren •en 9 al- appel swick Ie zo- Ons- incei-l m 4, ;h 16 1-18, K.G. Reine os 6 roode 5-27, 5-12, K.G. S—44, oenen f 10- •wten 2.10— 5, id. Men schrijft ons uit Brussel van Vlaamsche zijde Met belangstelling lazen wij, in de Middelburgsche £ourant, het stuk „Ne derland, België en Groot-Nederlanders". Voor een punt willen wij nog even Uwe aandacht vragen, n.l. hoe de Vlaamsche bevolking denkt over de politiek, welke op de vernietiging van België is gericht, om Vlaanderen in een federatieven of anderen vorm bij Nederland te voegen en „Wallonië in de armen van zijn Fran- sche minnares te laten tuimelen". Geheel het ingewikkelde probleem van doel en wezen van de Vlaamsche beweging wordt hier gesteld. Wij zullen het in geen ommezien trachten op te lossen. Een feit is, dat de propa ganda voor een Nederlandsch irreden tisme slechts een verklaring vinden kan in het bestaan van een Vlaamsch vraag stuk. In de omstandigheid dus, dat een volk, volgens taal en oorsprong één had kunnen zijn met het volk, dat den Neder- landschen Staat vormt, ten einde tot zijn volledige ontwikkeling te komen, se dert een eeuw leeft in een Staat, welke het er onbetwistbaar op aangelegd heeft het te versmachten. De pacificatie van Gent, de vereeni- ging van 1815, zijn twee data in de ge schiedenis van den Nederlandschen stam welke geen enkel Vlaming zonder treur nis kan overwegen. Het bloed kruipt im mers waar het niet gaan kan Maar hoe de geschiedenis ook moge geweest zijn en welke de cultureele gemeenschap tus- schen Vlamingen en Nederlanders ook is, er bestaat een politieke werkelijkheid die in niets kan worden over het hoofd gezien. Toen Koning Willem- I van 1815 tot 1830 machteloos bleek, ten gev-olge van zijn autocratisch karakter, om het werk van de Weensche conferentie te besten digen, werd een laatste troef voor de eenheid van Noord en Zuid onherroepe lijk verspeeld. Koning Willem liet zich overigens weinig gelegen aan nationa liteitsbegrippen en het lot van de Vla mingen, als stamgenooten beschouwd, lag hem blijkbaar minder aan het hart. De mijnen, de industrie van het Walen land achtten hij en zijn raadgevers van het grootste belang voor de instandhou ding van een groot Nederlandsch rijk en wanneer bleek, dat dit alles hem zou ontsnappen, dan was een strijd om het behoud van het landbouwende Vlaan deren, met zijn door Oostenrijksche en Fransche overheersching verachterde bevolking, weing aanlokkelijk. Samenhoorigheidsgevoel, stamgevoel, heeft Nederland in 1830 niet bezield. Wel gekwetste trots, wrok wegens ge knakt imperialisme. En wanneer de in zet verloren was achtte men het in Ne derland een geluk dat, in België, de Vlamingen als een dam vormden die hen tegen de opdringende verfransching beschermde, zooals de Belgische staat de Zuidelijke grens militair beveiligde. In Nederland heeft men immers steeds een Nederlandsch-Fransche grens ge schuwd! In de vele jaren, welke op de scheiding volgden, heeft Nederland zich steeds op dit standpunt gereserveerd. De Vlamingen in België werden geïg noreerd, zoowat beschouwd als verre duistere verwanten, waarover men zich mm of meer had te schamen en waar mee men liefst zoo weinig mogelijk re laties had. Slechts bij de ontwaking van de Vlaamsche letterkunde waren er Ne- derlandsche letterkundigen te vinden die fier waren over hun verwantschap. meen verlangen van de Vlaamsche mas sa tot opdoeken van den Belgischen staat, met aansluiting van Vlaanderen bij Ne derland, Wallonië bij Frankrijk. De kreet die men soms bij Vlaamsche betoogingen hoort: „Voor het Belgikske, nikskel" (Voor België niets) is eigenlijk niets meer dan een negatieve uitdruk king, van de andere leuze, die er trou wens onmiddellijk op volgt: „Voor Vlaanderen alles". Deze laatste leuze is de eenige, welke de massa van Vlaam sche strijders bezielt, de eenige posi tieve, welke in aanmerking kan worden genomen. Wanneer zij kan worden ver wezenlijkt zonder aan den internationa len status van België te raken, dan zul len degenen, die de vernietiging van België voorop stellen, als eerste vereisch- te voor Vlaanderen's politieke meester schap, eenvoudig verdwijnen. Er zijn drie soorten van menschen op de wereld. Zij, die zeggen: ik wil; die zeggen: ik kan niet, en die zeggen: ik wil niet. De eersten doen alles, de tweeden doen niets, en de derden wer ken alles tegen. OER, Dit alles is geschiedenis. Daartus- schen ligt een eeuw. Van hier uit ge zien wijst alles er op, dat in Nederland de belangstelling voor het lot van de Vlamingen toeneemt, onder invloeden welke hier niet dienen onderzocht. Dat de heerschende gedachtenstroomingen, de leuzen van Wilson er niet vreemd aan zijn, zal wel juist wezen. Maar nu kan men het verbazende beleven, dat in Nederland een vorm van belangstel ling is gewekt, waarmee de groote meerderheid van de Vlamingen niet is ingenomen, de vorm n.l. die de Vlaam sche beweging vereenzelvigt met Ne derlandsch irredentisme. Het is een ernstige vergissing wan neer men de anti-Belgische uitlatingen van sommige personen en enkele Vlaamsche bladen anders beschouwt dan als een symptoom van ontevreden heid en ze gaat uitleggen als een alge- En hier te lande denkt men nog steeds, o. i. terecht, dat dit inderdaad kan. Ii de eeuw van zijn bestaan is België tot een economische eenheid gegroeid. Er >s een nauw ineengestrengelde belangenge meenschap ontstaan, waarin de economi sche belangen van de Vlaamsche be volking niet de geringste zijn. Dagelijk- sche betrekkingen tusschen Vlamingen en Walen hebben tot vele nauwe ver houdingen geleid. De Vlaamsche en Waalsche levensopvattingen en levens wijze zijn niet zoo zeer verschillend. Wat men ook moge beweren: de geza menlijk onderstane oorlogsgebeurtenis sen hebben in zekere mate het Belgische huishouden tot cement gedied. Dit alles vormt een basis, welke sterk genoeg is, om de opvatting te schragen, dat België als Staat waarde en beteekenis heeft. En indien dit niet voldoende moest zijn, dan is de internationale beteeken:s van België een allszins doorslaande fac tor om een avonturenpolitiek van af scheuring tegen te gaan, België is een van de kwetsbaarste punten van West-Europa. De handha ving van België is voor de mogendheden een eerste vereischte voor het Euro peesche evenwicht, dit heeft de houding van Engeland in Augustus 1914 voldoen de bewezen. Elk streven naar uiteen scheuring van den Belgischen Staat is, ingevolge dezen stand van zaken, tot mislukking gedoemd. Slechts een her haling van de ramp van 1914 zou een kans geven, welke herhaling evenwe ieder van ons uit al zijn krachten za bestrijden. En dan nog dient de vraag gestelc of, bij een nieuwen wereldoorlog, waar van de afloop een andere zou wezen dan in 1918, Vlaanderen en ook Neder land niet eerder een nieuwe periode van strijd tegen een andere overrompeling en verdrukking samen zouden moeten in zetten. Heel het probleem wordt dan be heerscht door de groeiende macht van de Vlamingen in België. Uwe lezers zijn hiervan op de hoogte. Thans is men hier nog slechts aan het begin van de verwe zenlijking. De vernederlandsching van de Gentsche universiteit is een eerste stap geweest, welke nog door vele andere zal moeten worden gevolgd. Geleidelijk marcheert de Vlaamsche massa op naar grootere politieke mondigheid, waarvan alleen nog de vorm een vraagteeken blijft. Een aandachtig waarnemer zal inder daad reeds hebben vastgesteld, dat in Vlaanderen op het oogenblik een zekere stuurloosheid onder de leiders van de beweging is vast te stellen, evenzeer bij Vlaamsche nationalisten als de Iz.g.a. Vlaamsche Belgicisten. Men zegt de vol gelingen niet precies waarheen men wi Nochtans is de toestand zoo geworden dat de verworven macht zal moeten wor den gebruikt. Talrijk zijn de aanwijzin gen, dat een definitieve oplossing van het Vlaamsche vraagstuk in zijn geheel door de Vlamingen zelf zal moeten worden voorgesteld in het kader van den Be gischen staat. Men kan niet eeuwig on tevreden blijven. Over deze oplossing zullen de Vlaamsche leiders van alle partijen het ten slotte eens moeten wor den. Indien de leiders deze noodzakelijk heid niet voelen, zullen de kiezers hen dit wel duidelijk maken. Dezer dagen woonden wij een gesprek bij met een van de meest gezaghebbende leiders van de partij der Vlaamsche nat onalisten. Het gesprek liep over den poli- tieken toestand. Zullen de franskiljon- sche liberalen uit de regeering treden of niet, in verband met het verzet van de Vlamingen tegen de bekende regeerings- voorstellen inzake het lager en middel baar onderwijs Vermoedelijk ja, Er :s een tekort op de begrooting en de libera- en zullen van een geschikte gelegenheid gebruik maken om de verantwoordelijk - ïeid aan anderen over te laten. In dit geval zijn nieuwe verkiezingen niet uit gesloten, In dit geval winnen wij ongetwij feld een vijftal zetels meende de Vlaamsche nationalist, Maar, opperde een ander, er zijn lelangen, die hooger staan dan het winnen van enkele zetels. De tijd is gekomen om de kwestie definitief op te lossen. Wij hebben behoefte aan 'n sterken man die ijvert voor een eenig mogelijke oplossing: een vrijwil lige federatie van Vlamingen en Wa len, met voor elk het beheer van zijn eigen belangen. Dan zou een bewust Vlaming zich ook een volwaardige Belg kunnen voelen. Met voor elk ook een eigen ge westelijke raad met beperkte bevoegd heid? Daar zouden wij onmiddellijk mee accoord zijn. Dit kenschetst den toestand. Als de Vlamingen het zoo ver zullen hebben gebracht, zal ,de kwestie van een Ne derlandsch irredentisme meteen niet meer worden gesteld. Uit eigen kracht, zedelijk gesteund door het be staan zelf van den Nederlandschen Staat, waarin zij een zedelijke ener giebron vindt, is de Vlaamsche bewe ging zóó sterk, dat zij niet meer is te keeren. Bij grooteren invloed van het Vlaamsche element in België heeft Ne derland een vanzelfsprekend belang Het is een logische en gezonde ontwik keling van een bestaande orde. Brussel, 15-VIII-'30. rijksuniversiteit te Leiden, vertegenwoor- diger; mr. J. Limburg, lid van den Raad van State; mr. L. J. A. Trip, oud- the saurier-generaal van het dep. van Fi- j nanciën; prof. mr. dr. J.P.A. Francois, ad ministrateur-chef van de afdeeling Vol-1 kenbondszaken van het Dep. van Bui- tenl. Zaken: Raden Adipati Ario Soe-| jono oud-regent van Pasoeroean; met dien verstande, dat tijdens de aanwezig heid van jlir. Beelaerts van Blokland te I Genève, ook jhr. van Eysinga als plaats vervangend vertegenwoordiger zal wor den beschouwd; W. G. v. Wettum, re- geeringsadviseur in internationale opium-1 zaken, techn. deskundige, mevr, C. A. Kluyver, hoofdcommies aan het Dep, I van Buitenl. Zaken, technisch deskun dige en secretaresse; F. W. Craandijk, gezantschapssecretaris 2de kl., secretaris. GROOTE MARKT C 12 (Ingez. MedJ DE KALI-VERSCHEPINGEN. Naar aanleiding van de berichten over de 'getroffen schikking i.z. de kaliver- sthepingen over Antwerpen en Rotter dam, zegt de Brussels'che Standaard aan bevoegde bron inlichtingen te hebben in gewonnen. Men verzekerde het blad, dat de berichten, op zijn zachtst gezegd, 'voorbarig zijn. Ook over den aard der zoogenaamde overeenkomst is heelemaal geen bevestiging te geven. „JAGTLUST" TE DE BILT. Naar het „Hbld," verneemt, hebben Ged. Staten van Utrecht hun goedkeuring onthouden aan het besluit van den ge meenteraad van De Bilt, om „Jagtlust" tot gemeentehuis in te richten door ver bouwing en bijbouwing. Het hoofdmotief van Ged. Staten is geweest, dat door deze bijbouwing de kosten vrijwel ver dubbeld zouden worden. DUITSCHLANDS BOTERPOLITIEK, De berichtgever van het „Hbld." te Berlijn meldt aan zijn blad: Volgens een informatie van de B. B. C, wil men in regeeringskringen trachten een weg te vinden, waardoor het moge lijk wordt, zonder den wapenstilstand op het gebied der tarieven te schenden, aan de wenschen van den Duitschen land bouw te voldoen, d. w, z. men zal zoe ken naar middelen om, zonder opzegging van het handelsverdrag met Finland, met de Finnen tot overeenstemming te ko men. In dit geval zouden ook onderhan delingen met Nederland noodig zijn, DE ELFDE VOLKENBONDS VERGADERING. De Nederlandsche delegatie naar de elfde Volkenbondsvergadering welke oo 10 September a.s. te Genève zal begin nen, zal blijkens de Staatscourant van gisteren, zijn samengesteld als volgt: Jhr mr. F. Beelaerts van Blokland, minister van Buitenlandsche Zaken; jhr. dr. Loudon, gezant te Parijs; H. Colijn, oud minister van Financiën,; prof. jhr. mr W. J. M. v. Eysinga, hoogleeraar aan de Bezoekt Hotel Restaurant Plaza, Velperplein 78 - Telefoon 23521 - Prima keu ken - Billijke p r ij z e n - (Ingez. MedJ Waterschappen. Bij Kon. besluit zijn benoemd de kinderspelen wordt verwezen naar de provincie Zeeland: met ingang van 6 Sep.t in dp nummer voorkomende advertentie, a.s. tot dijkgraaf van den Dijckmeester- polder C. J. Kwart, te Hoek; met in- VLISSINGEN. gang van 1 Aug. 1.1. tot gezworene van den Dijckmeesterpolder G. D. A. Voer- ln de week van 9 tot en ]met 15 man te Philippine; met ingang van 1 Augustus werden in het gewone 'bad, 1 Aug. 1.1. tot gezworene van den Helle- genomen 1420 heeran- en 1395 darned gatpolder J. Scheele Wzn., te Zaam- baden en in het volksnad resp. 780 en slag» met ingang van 1 Aug. 1930 tot 745, totaal 2200 heeren en 2140 darned- gezworene van den Anna Mariapolder baden, totaal 4340. P. J. L. van Meir te Woensdrecht. De nieuwe sluis te Vlissingen. MIDDELBURG. t)e nieuwe sluis Je Vlissingen zal op Donderdag 4 September officieel wori- Middelburg maakt zich op tot het I dea geopend door den minister van Wfar vicren van groote feestien en schier de I terstaat, mr. P. J. Reijtaer. Die vereeni- geheele bevolking zal daarvan- kunnen ging ^vlissingen Vooruit" heeft h,et plan genieten, doch er zijn er ook voor wie I opgeval om deze voor de gemeente d>e» dit moeilijk zal zijn en daaronder va,lil:en langrijke gebeurtenis niet onopgemerkt de oudjes uit het -oudp- mannen- e|n j-e taten voorbij gaan. 1 vrouwenhuis, het Geref. gesticht op het Zij' is, voornemen des morgens tijdens Bolwerk en het Herv. in de Lombard- de opening een concert te g|even en éven*" straat. Het mag dan ook een top te jui, I ecrls des avonds een opemhaiar concert chen i-dee worden genoemd om deze te doen plaats hebben, ouden van dagen pp Vrijdag, als de tapes!- flet mag als riekend worden vero.nh te versieringen wel gereed zullen zijn dersteid, d°at deze nieuw© sluis de N.V< in de gelegenheid le stellen per au|to Kon Maatschappij „De Schelde" in stapt de stad te bezichtigen. Dit kan- als vol- 'stelt schepen van de grootste afmetingen doende autobezitters daaraan willen me- te bouwen. liet eerste groote schip, dat dewerken. De heeren A. C. de Vos, Blad-1 deze sluis zal passeeren is d© „Dempo"1 wendijk en P. de Vos, Seis singel zul- van den Rotterdamschen Lloyd, welk len gaarne de namen van hen die willen schip Zaterdag 26 Juli te water is medewerken noteeren. jaten Steeds meer en meer toont het puj-1 WALCHEREN, bliek belang voor mooie blo-amen ©n l 'bloemwerken pn„het i-s' dan oto'tó te bty I O. en W. SOUBURG. Bij Kon. Besi grijpen, dat iedere stad van beteekleni^ van den 18 Juli 1930, no. 316 is aan het eenige 'bloemenmagazijnen rijk is. Diit I Departement van Defensie goedkeuring aantal is in onze stad weer met één I verleend tot het oprichten van een gas- veirmeerderd, nml. met het b-loem-eh- I kamer op het vliegveld te Oost- en magazijn „Flora" van den heer C. Flipjs|e West Souburg. op| den Wal', die daarvoor het perceel I op den hoek van de Oudje Kerkstralait I SCHOU WEN-DUTVELAND. een belangrijke vernieuwtag heeft doen ZIERIKZEE. Ten behoeve van het ge- ge-wj, „„oh uitwendig heet, M ^KT.TertTfiaVnSgÏLnTv.te een belangrijk opknappertje onderaan b yan piete/ de Canter) en tevens het perceel aan den anderen P Zi{J;kzee 4 November 1622, hoek yan genoemde straat waardoor de 2 aan de eene zijde hct ingang aan de zijde van den W-al veel| Zierikzeesche familie is, af.. gebeeld, vermoedelijk gegraveerd door Anthonis van der Willigen; door ingang is verbeterd. Gisteren was de Middelburgsche vaj cantieschool er weer op uitgetrokken, I maar het was niet aangeniaalm op hjcj den heer A. Gudde twee meekrap-boren; door de familie de Vries (vroeger ge strand en daarom keerd'e men ©en p-aaïtl ™oond hebbende .alhier) een zeer fijn liorutr Hm ia m Uei bednebbu bewerkte bedsprei van 1831 en een let uur eerder terug. Het li|glt in d©| bedoeling 1 tv A« als het weer zich 'eindelijk eens beleren terlaP' beide £emaakt door Dina Mar,a mag, volgende week drie maal n-aaj I auss- strand en duin te trekkejn en wel Din.jb I dag, Woensdag en Vrijdag. ZEEUWSCH-VLAANDEREN O.D. Benoemd tot bode der Ned. Herv. Gem. alhier, J. G. rendonk. Oranjefeest op 't Zand. diacon.ie I v. Mee)-1 Tijdens een onweersbui, die gei- paard ging met een hevigen windj voej- ren met een roeiboot uit de haven naaf de op de reede van Terne uzen liggend© zeelichter „Sido" vier leden der be manning; even 'buiten de haven .sloeg) In de algemeene vergadering, die de I de roeiboot om en drie mannen wisten! Feestcommissie voor 't Zand (gem. Kou-I zwe'mmende aan land te komen. De- vierl- dekerke) op Donderdag 14 Aug. j.l. in de -werd niet meer gezien, dus vernipe!' den Buitentuin had belegd, heeft de vice- deHjk is hij verdronken. 1 voorzitter de heer A. van der Mijle, het I feestprogramma medegedeeld en toe-1 Landbouwschuur afgebrand, 'gelicht. Op Vrijdag 5 Sept. a.s. des TERNEUZEN. Gisterenavond sloeg tij avonds te 8 uur zal een wijdings icns in dens een onweersbui de bliksem in d© de Ned. Herv. kerk o-p t Zand gehouden landbouwschuur van den heer A. Dees worden waarbij^ de zangvereeniging nabljj xerneuze.n. De schuur geheel „Looft den Heer ha-ar medewer nnD gevuld niet ongddors'chen graan brajnldl- zal verleenen. de af. De landbouwer kon zijn p-aardieto p ZMeiwïag! 6 September, den n- nog ldt den stal hialen; de beffieifr lijken feestdag, zullen de feestelijkheden dende gehpmven bleven ge.stpaard'j d© bestaan in een reveille, wedstrijden m motorspuiten van Terneuzen en Sluiskil gevel- en t uinversieriug, in yers-ienng yan tegenwoordig voor het fietsen en -sportkarren, rmgrijden op fiet- blusschingswerk. sen e-n in tilbury's, kinderspelen, optocht, iconcerten en lichtstoet. Voor deelneming aan wedstrijden en

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1930 | | pagina 1