IBrotiiticiale JfeeutuscTie
1.1. Sltmkrij „lolMitg"
per Kilo ee legen Mlariei
i
Twee bladen.
ZATERDAG 2 AUGUSTUS 193 0.
Eerste Blad.
173e Jaargang.
NederlandBelgië en
„Groot-Nederlanders"
Ruskin.
BINNENLAND.
POLITIECOMMISSARIAAT TE EDE-
HET SUIKERWETJE.
DE REGELING VOOR DE OUD-
GEPENSIONNEERDEN.
HET NEDERLANDSCHE ESKADER
IN BELGIE.
DE HULDIGING VAN KINGSFORD
SMITH EN STANNAGE.
DE KRAKATAU.
KON. NED. MIDDENSTANDSBOND.
HET DUITSCH-FINSCHE CONTRACT,
Zeeuwsch Profetenbrood
het echte,
M, PETERSE,
Confiseur-Patissier.
ZEELAND.
Waterschappen.
e
ARNHEM
Plaza, Velperplein 78 -
Telefoon 23521 - Prima keu
ken - Billijke prijzen -
(Ingez. Med.J
WALCHEREN.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
- "Tfii
No. 18 0.
België viert feest.
Het herdenkt den aanvang van de
'gebeurtenissenreeks, die leidden tot de
stichting van het zelfstandige koninkrijk
België.
Deze aanvang ligt in dat tijdvak der
geschiedenis, toen België en Nederland,
door den wil der toenmalige Europee-
sche grootmachten meer dan door inner
lijke noodzaak, tot één koninkrijk gepro
clameerd waren. Van Nederlandsch
standpunt gezien, en ook uit algemeen
geschiedkundig oogpunt, moet deze aan
vang een „opstand" genoemd worden,
en zij, die toen aan Belgischen kant voch
ten, noemden wij van onzen kant met
recht „opstandelingen".
Maar: dat is honderd jaar geleden. Nu
is dat historie, dat wil zeggen, het is uit
het rijk der emotionaliteit gekomen bin
nen de domeinen der historische objek-
tiviteit; de heldendaden aan weerszijden
bedreven kunnen als zoodanig gewaar
deerd worden; voor de dappere Neder
landers, die in den krijg vielen, hebben
wij hetzelfde respect als voor onze man
nen van vroeger eeuwen, die wij ver
eeren; edoch: in onze hedendaag
se h e betrekkingen tot het huidige
België mogen wij ons niet meer laten
beïnvloeden door wat er voorviel rondom
de scheuring van 1830, die tot het ont
staan des koninkrijks België de aanlei
ding was.
Als Nederlanders van deze eeuw, en
vooral na den wereldoorlog en het groote
leed, dat toen over onzen Zuiderbuur
kwam, kunnen wij 1830 ook niet meer
als achtergrond zien van het huidige
België; wij vermogen slechts te zien een
land, verschillend van het onze, met zijn
ernstige moeilijkheden, cultureel en eco
nomisch; met een twee-talenvraagstuk,
welks oplossing zoo moeilijk is, dat men
zich er ter nauwernood een vaste opinie
over kan of durft vormen; maar ook: met
een enthusiasme en een élan, een werk
kracht en een streven om vooruit te ko
men, waar voor wij in abstracto
respekt kunnen en moeten hebben en
waartegen wij ons in eoncreto alleen
dan te weer zullen stellen, wanneer wij
meenen, dat onze Nederlandsche belan
gen onrechtmatig worden aangetast
Dat buurland nu, hersteld uit den we
reldbrand gekomen, viert feest, volop,
maanden aaneen. Het noodigde den
Noorderbuurman op dat festijn. Welke
reden zou die hebben, daaraan niet te
voldoen?
Wij zien er geen enkele.
Dat nu honderd jaar geleden de inwo
ners dier gouwen tegen ons van het
Noorden vochten
Daar is toch bloed gevloeid aan
beide kanten, en wanneer nu h ij de
vriendenhand uitsteekt, moeten w ij dan
koppig en nukkig blijven? Dat ware toch
wel heel erg kinderachtig
Dus: we doen mee. Van ganscher
harte zelfs; in Antwerpen komen we
grandioos voor den dag en in Luik ook
heel goed. Uit alles blijkt, daartegenover,
dat België speciaal de Nederlanders har
telijk verwelkomen en ontvangen wil
dat bemerkt men van alle kanten.
Zouden wij Nederlanders daarvan niet
getuigen en daarvoor niet erkentelijk
zijn? Waarom niet? We zijn waarlijk
nuchter genoeg om steeds onszelf te blij
ven en onze economische belangen zoo
wel als onze nationale waardigheid zul
len wij waarlijk niet uit het oog verliezen
rnaar wanneer het jubileerende België
ons hartelijk en goed ontvangt, dan beta
len wij daarvoor gaarne, zooals dat be
beid °15nS ^Cr ^epaste erkentelijk
Men zal zeggen: dat spreekt toch van
zelf
GeenszinsEr zijn Nederlanders, en
er is zelfs een niet onbelangrijke courant
in ons land te weten het „Utrechtsch
Dagblad", waarvan dr- P. H. Rittei Jr,
de hoofdredactie voert die te dezen
opzichte een héél ander geluid laten
hooren. Onder het opschrift „Een kaak
slag" kon men b.v. in het nr. van 29
Juni j.l. lezen:
„De bladen bevatten een bericht, dat
een Nederlandsch eskader heden de
Schelde is opgestoomd, om hulde te
brengen aan België, dat honderd jaar
geleden tegen het Nederlandsch gezag in
opstand kwam. Een nadere informatie
door ons ingewonnen, heeft die berich
ten bevestigd.
De Nederlandsche Regeering heeft dus
juist op de plaats waar van Speyk voor
het vaderland zijn leven gaf, hulde doen
betuigen aan de machten die, in den
strijd met het vaderland dat leven na
men. Deze bezoedeling van de nationale
vlag is eenig in de geschiedenis van
Europa."
Het artikeltje vervolgt dan
„Wij zijn geen tegenstanders van
België en geen ophitsers tegen België
Maar er zijn grenzen. De uiterste vrede
lievendheid wettigt geen vlagvertoon,
dat onteert. Wij zouden even hevig pro
test aanteekenen, indien zulk een lafheid
als volgens de berichten geschiedt,
eenige andere natie betrof, die Neder
landsch bloed had vergoten."
Het U. D. is van meening, dat „heel
ons volk zich verzet tegen dezen gang
naar Canossa"; het vernam, dat er in
marinekringen hevig verzet geweest zou
zijn, en het eindigt zijn kaakslag
aan-de-kaak-stelling met dezen fraaien
boksstoot: „Wij zijn geen voorstanders
van ontwapening. Maar wij zeggen' nog
liever hadden wij de vloot zien opber
gen, dan het wapen van het nationaal
verweer gebezigd te zien voor een natio-
nalen knieval. Deze tocht naar Antwer
pen is een kaakslag in het reeds zoo ge
schonden gelaat der nationale waardig
heid
Dit fraais lezende, vraagt men zich af,
of dat deel der laatste honderd jaren,
waarin de schrijver van deze overdre
venheden leefde, hem gansch en al voor
bijgegaan is, zonder hem eenig modern
inzicht bij te brengen? Dat ware, van
dezen, overigens begaafden stylist en
wèl-belezenen man, ondenkbaar, en het
is dan ook niet de verklaringsgrond, dien
wij zoeken voor dit dwaze trompetge
schal. Men vindt die verklaring echter
in de pathologische bewustzijnsveren
ging, welke optreedt bij lieden, die aan
de kwaal van het Groot-Nederlander
schap al te hevig laboreeren. En dr. P.
H. Ritter Jr. is een van de ernstigste ge
vallen; althans wij zijn tot die diagnose
geneigd, wanneer wij lezen, wat de man
„die geen tegenstander van België en
geen ophitser tegen België is", elders
over deze zaak schrijft. Wij ontvingen
dezer dagen n.l. een boekwerk, getiteld
„Voor-1830-Na", een bundel opstellen
en gedichten, uitgegeven door C. A. Mees
te Santpoort in opdracht van den
„Dietschen Bond'. Daarin schrijft dr. P.
H. Ritter Jr. een artikel over den „Op
stand", dat als volgt aanvangt
„Temidden van het feestgeschal, waar
mee het blaaskakerig België zijn ver
meende onafhankelijkheid viert, en van
de zelfvernedering waarmee een karak
terloos Nederland het onvoegzaam vlag
geklapper boven pralende tentoonstel
lingsfacjades begeleidt, worden de ware
oorzaken van den Belgischen opstand van
1830 vergeten"
Men zal zoo langzamerhand wel be
vroeden kunnen, in welken trant deze
„Groot-Nederlander" ons dan het ver
loop en de ware oorzaken van den op
stand schildert: „een Fransche „raid"
die zich voltrok op den rug van een nog
slapend Vlaanderen", zoo karakteriseert
hij 1830. Om te vervolgen: „wij wenden
ons met walging af van de vooze festij
nen, en wij zien niet de scheiding, maar
de vereeniging, wij zien langzaam maar
zeker de Groot-Nederlandsche Gedachte
zich verdichten tot een Groot-Nederland
sche werkelijkheid"
Ziezoo, nu zijn we bij den kern van
het poedeltje, bij het „complexje" aan
geland. De Groot-Nederlander beziet het
geheele Belgische vraagstuk uit dezen
gezichtshoek: België moet v e r d w ij-
nen; langs de Vlaamsche taalgrens
moet de staatsgrens van het Groote
Koninkrijk der Nederlanden gelegd wor
den en Wallonië kan dan hunnentwege,
zooals dr. Ritter het hoogst elegant uit
drukt in hetzelfde artikel „voorgoed in
de armen van zijn Fransche minnares
tuimelen."
Dit is de Dietsche Gedachte
door de mannen van den Dietschen
Bond misschien iets voorzichtiger, maar
toch niet ondoorzichtiger, geformuleerd
en gepropageerd.
Het is misschien wel eens goed, hier
onomwonden te verklaren, dat wij als
Nederlander dit streven afkeuren. Voor
zoover Vlaanderen betreft: omdat wij ons
hebben te onthouden van zulk een op-
De rede van vice-admiraal Quant,
commandant van het eskader, aan den
maaltijd bij baron Holvoet, den gouver
neur der provincie Oost-Vlaanderen,
ademde echter een zeer vriendscliappe
lijken, ja hartelijken geest
De heerlijkheid van het leven ontbloeit
uit een koninklijke beheersching van
onszelf en het vinden van geluk in
bloemen, boeken, slapen en waken,
gebeden, droomen, aarde en hemel.
standig gestook binnen de grenzen van
een anderen staat. Voorzoover Neder
land betreft: omdat wij de Vlamingen
gaarne onzen moreelen en kultureelen
steun willen verleenen, maar hen niet
bij Nederland verlangen, als aanwinst
van grondgebied en bevolking. Wij zijn
er trouwens van overtuigd, dat het mee-
rendeel der Vlaamsche bevolking da,ar
al evenmin over denkt, laat staan het
wenscht.
En of het, ter bevordering van zijn
levensgeluk, gewenscht is de bewust
making van het Vlaamsche volk
waaraan wij gaarne onzen steun geven
te leiden in de richting van den
wensch naar staatkundige aansluiting
met Nederland? Het komt ons in de
hoogste mate twijfelachtig voor, nog
daargelaten, dat wij voor een volksop
voeding in die richting zoo men ons
oordeel zou vragen geen sympathie
kunnen gevoelen, omdat er, hoe ver
sluierd men zijn woorden ook moge kie
zen, voor ons toch altijd, een landverra-
derlijk bijsmaakje aan is.
In een pamfletje, dat bij bovengenoemd
gedenkboek bijgevoegd is, wordt de
vraag gesteld: „Zijn de Groot-Neder
landers gevaarlijke dwazen?"
Nadat wij een en ander van hun
schrijven en hun doelstelling aangehaald
hebben, meenen wij die vraag zoo te mo
gen beantwoorden: „Dwazen zijn 'het,
maar gevaarlijk zijn ze niet; want het
Nederlandsche volk moet van hun
theorieën niets hebben."
En menschen, die het weten kunnen,
hebben ons verzekerd, dat het Vlaam
sche volk er al net zoo over denkt.
Maar dat laatste kunnen wij niet be-
oordeelen.
Naar de Maasbode verneemt is bin
nenkort de instelling van een Gomimis&av-
rfaat van Politie te Ede te verwfachtjeh.
Nu de Eerste Kamer het ontwerp van
wet tot heffing van een compenseerend
invoerrecht op sommige soorten suiker
heeft aangenomen, zij belanghebbenden
er op gewezen, dat de inwerkingtreding
van deze wet binnen korten tijd te ver
wachten is. n.l. op den dag volgend op
dien van haar afkondiging,
Naar Het Volk verneemt, zal binnen
eenige dagen in het Staatsblad verschij
nen de algemeene maatregel van bestuur
in zake de nieuwe regeling van de uit'
keeringen van de oud-gepensionneerden,
De bestuursmaatregel treedt 1 Sep
tember a.s. in werking.
Donderdagmiddag hebben vice-admi
raai Quant, zijn staf en de commandlainj
ten der te Antwerpen vertoevende Ne)-
derlandsche oorlogsbodems bij den Ne
derlandsehen consul te Brussel en mei
vrouw van der Maesen de Sombreff de
lunch gebruikt, waarna zij naar Ant
werpen terugkeeren ter bijwoning van
het concert van de Koninklijke Militaire
Kapel regiment grenadiers uit Den Haag
in de feestzaal van de tentoonsteftlingi
's, Avonds 8 uur gaf de staf muziek van
de Nederlandsche Marine ook nog een
concert op het Eeuwfeestplein in de ten-
tooastellinigi.
Gisterenochtend hebben vice-admira,al
Quant, zijn staf, de offfieieren en beman-
hinlgj van het Nederlandsche eskader zich
naar het monument der AnLwerpjscbe
gesneuvelden van 1914—1918 qp de
Frari'krijklei jWegeven en er uit naam
van de Nederlandsche regjeering en de
Koninklijke Nederlandsche Marine een
krans neergelegd.
Gistermiddag zouden de vice-admiraal
en zijn staf te Brussel arriveeren en
eveneens een 'krans leggen qp het graf
van den Belgschen onbekenden soldaat
aan den voet van de congjre/szuil. Da
vice-admiraal zou ten paledze door den
Koning worden ontvangen.
Van Diijlkls' 'beide collega's Kings'ford
Smith en S tannage zijn gisterenmiddag
bij hun aankomst qp zeer hartelijke1 vpjze
giehuldigd. Tegen 3 uur arriveerde het
vliegtuig uit Bremen,, geëscorteerd door,
12 militaire vliegtuigen. Kings ford Smith
werd bij het uitstappen niet daverend ep
thousiasme ontvangen. Van Dijk over
handigde hem' toen een krans. Op1 hejt
platte dalk' van het stationsgebouw vond
de eigenlijke huldiging plaats. Hier helbl
ben verscheidene sprekers de beide
moedige mannen toegesproken,; oi.a. de
heer van Ede van de Paltz,, als' vertegen
woordiger van den minister van Wa
terstaat, de Aineri)k|apnsche gezant dr
G. J. Dielkema, de heer Abrahams, wet
houder van Amsterdam, jhr. C. van den
Berg van Heemstede .namens de Kon
Vereen, voor de luchtvaart, de heer Plesf-
man, directeur der Kon. L uchtvaartmlaaf-
schappij. Kingsford Smith dankte voor
de vriendelijke woorden: „Geloof me
het was me een groote vreugde,- naar
Nederland terug te keeren, naar Neder
land, dat me zoo- vriendelijk' ontvangt. Ik
heb een Nederlandsche machine „gekozen
en een Nederlandschien piloot, omdat bei
den de 'beste ter wereld zijn. Ik' wil
eindigen. Want wat is het verschil tus1-
sehen een- vlieger en een papegaai? Een
papegaai kan spreken en niet vliegen,
en een vlieger kan vliegen en niet sprei
ken."
In het Carlton hotel werd een fees'O-
vaaaltijd igehóuden, waaraan een 60-tal
gasten deelnamen en wa|ar menig har
telijk' huldigend woord gesproken werd
De waarnemingspost meldt, dat de wer
king van oen vulkaan Krakatau zich zeer
onregelmatig en met lange rustpoozen
openbaart. Waargenomen werden 947
erupties, waarvan 38 een hoogte be
irieikten van meer dan 500 meter, ter
wijl de'hoogste opsteeg tot 650 meter. Er
dóen zich vele electrische ontladingen
bij voor, terwijl ook vuurfonteirien tot
een hoogte van 600 meter zijn waarge
nomen. Een groot gedeelte van de erup
ties is tengevolge van stoomgordijnen, die
het eiland omhullen, aan het oog ont
trokken. Het eilandje is nog 36 meter
hoog.
De seismische werking is iets zwakker
geworden.
Op het 2, 3 en 4 September te Grof-
ninigen te houden congres van den Kon
Neder 1. Middenstandsbond zullen drie
prae-adviezen worden uitgebracht, t.w
door de heeren (jhr. J. C, IMollerus, secre
taris van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Haarlem over Gemeentelijke,
bedrijfswinsten, den heer Jac. P. v. d.
Bosch, binnenhuis architect .te Bloemen-
daal over ne waarde der schoonheid van
het ambacht en het behoud dajaryfan
en dr. G. J. Otten over het automa|n$
wegen.
Naar het Hlbd. verneemt, heeft de
Nederlandsche regeering 'in Berlijn stap
pen gedaan in verband met de positie,
waarin Nederland ondanks de meesl'be
gunstigingsclausule dreigt te geraken door
het Duitsch-Finsche boter- en kaascon-
traet.
Aangezien- dit contract echter nog nie
tot stand is gekomen en het D'uitschei
invoerrecht op boter dientengevolge nog
niet is verhoogd, kunnen deze stappeh
vooralsnog slechts een voorwaardelijk ka
rakter dragen.
(Ingez, Med
Bij Kon. besluit zijn benoemd in dd
provincie Zeeland:
met ingang van 27 Sept. tot dijkgraaf
van den Oost Nieuwlandpolder L. Over-
beeke te W o 1 f a a r t s d ij kmet ingang
van 1 Augs. tot -gezworene van den Oud
Noordbe vel andpolder G. N. Chr. Israël
te C o lij n s p 1 a at; met ingang van
Augs. tot lid van het bestuur van het
GROOTE MARKT C 11
WASCHT
(Ingez. Med.)
Bezoekt Hotel Restaurant
waterschap voor de uitwatering door de
Sluis aan den Oosterlandpolder C. v.
Nieuwenhuijze te Goes; met ingang van
1 Augs. tot gezworene van 'den Wi-lhel-
minapolder (Zuid Beveland) G. Verburg
te Wilhelminadorp; met ingang
van 1 Augs. tot gezworene van den Ko
ningin Eminapolder A. E. Verbiest te
C li nge.
Werkzaamheden Telefoonkabel.
Wegens werkzaamheden aan d-en kabel
zullen de telefoonabonné's, wonende ten
Noorden van de lijn Noordweg, Noord-
bolwerk, Zuidsingel, Kbepoortslraat, Mol
straat, Dam N.Z.., Rotlerdamsche Kade,
van Maandag 4 Augustus 21 uur tot
Dinsdag 5 Augustus ongeveer 9 uur niet
le bereiken zijn.
MIDDELBURG,
In de ledenvergadering van de So
ciëteit „De Vergenoeging" is tot bestuurs
lid gekozen de heer Ir. 0. de Wilde.
Tot architect van den herbouw van het
Sociëteitsgebouw is door het bestuur aan
gewezen in plaats van wijlen den heer
I. 0. Wondergem, de heer F. G. C.
Rothuijzen te Goes.
RITTHEM. Op 5 Aug. a.s. zal het 25
jaar geleden zijn, dat de muziekvereeini-
ging „Oefening na den Arbeid" werd op
gericht. Op den avond van dien dag zal
dit feit door de vereeniging feestelijk
worden herdacht. Eerst zal het fanfare
corps een omgang door het dorp maken
waarbij o.a. ook uitgevoerd zal worden
de Ritthemsche feestmarsch, gecompo
neerd door den directeur den heer P
Meijers. Dat het muziekcorps door de
kundige leiding van den directeur een
goeden -naam' heeft, is bekend. Dit blijkt
ook uit het feit, dat het corps reeds 3
jaar is ingedeeld in de afdeeling Uitmun
tendheid van den Zeeuwschen bond van
harmonie- en fanfarecorpsen.
Gemeenteraad van Vrouwepolder.
VROUWEPOLDER, Vrijdagmiddag
hield de Raad dezer gemeente, onder
voorzitterschap van den burgemeester
eene openbare vergadering, waarin uit
gezonderd de heer de Vlieger, die met
kennisgeving afwezig was, alle leden
tegenwoordig waren.
De voorzitter deelt mede, dat de be
grooting voor 1931 van de Gezondsheids-
commissie te Veere is ontvangen, aan
wijzende in ontvang en uitgaaf eene som
van f 2089, onder mededeeling dat over
1931 van de kring gemeenten geen bij
drage gevraagd wordt. Vervolgens deelt
de voorzitter mede, dat van het gemeen-
bestuur van Oostkapelle een rekening
en verantwoording is ontvangen inzake
den aankoop en het in orde brengen van
een speelterrein voor de Bijzondere
School aldaar, welke aanwijst een uitgaaf
van f 2994, in welke kosten voor kinde
ren uit deze gemeente moet worden bij
gedragen. Deze mededeelingen werden
allen voor kennisgeving aangenomen.
M.a.st, werd tot voorloopige vaststel
ling de gemeenterekening 1929, aanwij
zende voor den gewonen dienst in ont
vang f 28254 in uitgaaf f 28470 besloten-
Naar aanleiding van 't rapport der Com
missie van onderzoek der rekening over
1929 van het Burgerlijk Armbestuur,
werd m.a.st. besloten die rekening goed
te keuren in ontvang op f 394 en in
uitgaaf op f 317. Daarna werd met
a. .st. besloten de begrooting van het
Burgerlijk Armbestuur voor het jaar
1931 aanwijzende in ontvang en uitgaaf
