^rotiirtciale Zeeuw sche
ANTWERPEN
N o. 13 6.
Twee bladen.
DONDERDAG 12 JUNI 193 0.
Eerste blad.
173e Jaargang.
Plaatselijke Keuze -
Een valsche Leuze
BINNENLAND.
ZEELAND.
MIDDELBURGSCHE COURANT
D« abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
K 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.: N.V, DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers;
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regd
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit-!
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling, Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
naar
kade
geti-
t de
evor-
i; als
:hure
n. In
het
On-
jten-
ïap-
Sil-
ge-
na-
be-
Brii
met
inli.,
Kin-
D
srij-
ige-
v.
ans
Lgel
ler-
't
elft
uit-
er-
ilse,
an,
Die
L.
n
or
u-
Den 20en Nov. 1914 werd onze Ko
ningin een volkspetitionnement aange
boden, voorzien van 670.902 handteeke-
ningen. alle van meerderjarige Neder
landsche mannen en vrouwen, waarin te
lezen stond, dat adressanten „Uwe
Majesteit verzoeken de Drankwet zoo
danig te wijzigen, dat aan de mannen
en vrouwen van 23 jaar en ouder in eene
plaats gelegenheid worde gegeven bij
stemming zich uit te spreken over be
perking of opheffing der inrichtingen
voor drankverkoop („vergunningen" of
„vergunningen" en „verloven") ter
plaatse; en wanneer 3A der uitgebrachte
stemmen zich daarvoor verklaart en de
regeering daartegen geen bezwaar heeft,
tot die beperking of opheffing worde
overgegaan."
De oorlog heeft deze actie echter tij
delijk stopgezet; in 1916 werd toen op
gericht de Nationale bond voor Plaatse
lijke keuze, daarop volgde in 1919 de in
diening van een initiatief-voorstel tot in
voering van deze Plaatselijke Keuze
(Eng.: „Local Option") onderteekend
door leden van zes verschillende poli
tieke partijen.; Naar aanleiding van dit
initiatief-wetsvoorstel kwamen bij de
I weede Kamer toen in (naar wij aan
een dezer dagen verspreid vlugschriftje
ontleenen) 5361 adhaesiebetuigingen,
waaronder van 1114 vakvereenigingen
van verschillende richting, 1102 kerke
raden, 608 Christelijke Jongemannen-
vereenigingen, 411 afdeelingen S.D.A.P.,
333 kiesvereenigingen, waaronder 319
rechtsche, 329 werkliedenvereenigingen
(Patrimonium, Chr. Nat, Werkmansbond
en R.K. Werkliedenvereen.), 308 ge
meenteraden (o.a. Arnhem, Assen, Haar
lem, Leeuwarden, Maastricht, Middel
burg, Utrecht, Zwolle).
De Tweede Kamer nam 21 April 1921
dit wetsvoorstel aan met 3929 stem
men, de Eerste Kamer verwierp het 17
Febr. 1922 met 1918 stemmen. Reeds
den len Maart 1923 werd het voorstel
van wet door de onderteekenaars bij de
Tweede Kamer opnieuw ingediend, we
derom aangenomen met 3929 stem
men en wederom door de Eerste Kamer
verworpen, nu met 28—20 stemmen.
Het ministerie-De Geer, 11 Maart
1926 aan het bewind komende, had de
P. K. in zijn regeeringsprogramma opge
nomen en den 7en Juni diende minister
Slotemaker de Bruine een bekend
voorvechter van de P. K. een wets
ontwerp tot wijziging van de Drankwet
in, dat zoo het aangenomen ware gewor
den, de Plaatselijke Keuze in onze wet
geving zou hebben gebracht. Minister
Verschuur, de opvolger van den heer
Slotemaker de Bruine, heeft echter deze
bepaling uit het nog steeds aanhangige
wetsontwerp gelicht en daarmede is dit
twistappeltje voorloopig in de politieke
provisiekast opgeborgen.
Tot zoover de feiten. We zouden
gaarne zien, dat het hierbij nu bleef: ons
Nederlandsche volk heeft aan politieke
scholenherrie en -radioruzie al meer dan
genoeg om te twistappelen en een schei
ding van ons volk in blauwen en blan
ken, drogen en natten of kwasters en
borrelaars bovendien, achten wij over
bodig en ongewenscht.
Maar de mannen en vrouwen van de
P. K. zullen het er stellig niet bij laten
-zooals zij zelf trouwens dezer dagen
in een hier ter stede verspreid vlug
schriftje aankondigden en op den 2en
Pinksterdag te Amersfoort bewezen.
Beseffen zij niet, dat de voortdurend
verontrustender berichten uit Amerika,
eenerzijds over de schadelijke gevolgen
van het gebruik van bocht, anderzijds
over de o.i. nog veel erger zijnde voort
schrijdende en steeds geraffineerder en
brutaler wordende wetsontduiking, de
ongewenschtheid van een drankverbod,
wanneer de volksmeerderheid daarvoor
nog niet rijp en volledig, over-
t u i g d gewonnen is, steeds klaarder
aan den dag doet komen
Neen, dat zien zij niet in en ze
zullen het niet kunnen inzien ook; dat
bewijst wel de eigenaardige geestesge
steldheid, die spreekt uit de geschriften
va? ,ze stl"ijders voor gedwongen al-
cahol-loosheid).
Zij verliezen toch de werkelijkheid
geheel uit het oog, raken het vermogen
om de toestanden, en ook om de argu
menten hunner tegenstanders, objectief
te zien, volkomen kwijt, en zingen maar
bij voortduring hun eentonig liedje: de
P. K. moet er komen, en al wie ons dat
beletten wil, is slaaf of handlanger van
het drankkapitaal.
Tegen deze laatste, in P. K, kringen om
de haverklap verkondigde stelling, wen-
schen wij met kracht en verontwaardi
ging te protesteeren, wijl zij een on
waardige en onware insinuatie is.
Wij beschouwen de voorvechters der
P. K. weliswaar als min of meer beperkt
van blik op dit punt, als fanatici van
lichteren of zwaarderen graad, zoo men
wil, maar aan de oprechtheid hunner
overtuiging twijfelen wij evenmin als aan
de zuiverheid hunner bedoelingen. Wij
eischen echter ook hunnerzijds hetzelfde
van ons wanneer wij het stelsel van de
P. K„ waarbij door een volksstemming
over het aantal vergunningen in een ge
meente zal worden beslist, verfoeielijk
achten en er tegen waarschuwen, dat
deze etxra-wig niet in ons toch al zoo
ge-wig-tige volk gedreven zal worden,
dan worde ook dat aanvaard als de eer
lijke overtuiging eens tegenstanders.
De mannen der P. K. schermen zoo
gaarne met den volkswil, die blijkbaar
zoo op hun hand zou wezen. Wilt ge
enkele staaltjes van dezen hun betoog
trant „De drankhandel.die zich in
zijn bestaan bedreigd gevoelt,be
schikt over nationale en internationale
organisaties en overruime geldmid
delen. Zoo hoopt men ondanks den
zoo krachtig tot uiting ge
komen volkswil de P. K. bui-<
ten onze wet te houden! Men over
stroomt de pers met allerlei bezwaren
tegen P. K, en met allerlei berichten,
die het gevaar moeten aantoonen, dat
P, K. oplevert voor ons rustig, vrijheid
lievend endrinkend Nederland.'
En verder: „De steeds als fanatiek
aangeduide drankbestrijders beschikken
niet over de kapitalen en den invloed,
die de „bezadigde" tegenstanders
zoo handig ge- en misbruiken. Zoo is het
verklaarbaar, dat een als democraat aan
gekondigd minister als de heer Ver
schuur, de volksstem miskent en zon
der eenige motiveering uit het nog steeds
aanhangige wetsontwerp de P. K. licht."
„Nooit en te nimmer heeft het alco
holkapitaal zich bekreund over de name-
looze ellende, die het over de geheele
wereld, in paleizen zoowel als in krot
ten uitstortte. Altijd en overal heeft het
getracht de landswetten, die het hinder
den, te verkrachten."
„Veel wat eens in aanzien was, is en
wordt ter zijde gesteld. En daaronder
ook de alcohol, zoo vervolgt het pam
fletje. Niet bij tooverslag, niet bij de
kreet van een alleenheerscher of dicta
tor. Maar door het recht van het
volk zelf, om over deze zaak zijn
oordeel uit te spreken. Niets is daartoe
doeltreffender dan de P.K., die boven
dien den grootst mogelijken waarborg
voor de persoonlijke vrijheid bevat."
Ziedaar de authentieke redeneeringen
van de voorstanders der P. K. Wij tee
kenen daarbij het volgende aan.
Dat de volkswil met alle geweld de
P. K. wil, is rondweg onwaar. In ons
parlementair geregeerd land kan de
volkswil in de Staten-Generaal en door
de regeering volledig tot uiting komen;
de P. K. heeft het daar gebracht tot een
tot tweemaal toe verworpen wetsvoor
stel, dat niet van de regeering afkom
stig was, en tot een ministerieel voorstel,
dat de openbare behandeling niet ge
haald heeft.
„Men" overstroomt de pers niet met
berichten en artikelen tegen de P. K.,
maar het Amerikaansche verbod geeft
den naar objectiviteit strevenden dag
bladschrijver dwingende aanleiding, op
de gevaren van een verbod tegen den
Nederlandse hen volksgeest
noodwendig gevolg van P. K.
te wijzen, terwijl de voorvechters der
P. K. door hun actie den tegenstanders
voortdurend den degen in de hand
duwen.
Waarom zijn bezadigde tegenstanders
in de oogen der P. K.-mannen „bezadig
de tegenstanders? Waarcm is mi
nister Verschuur ook al een handlanger
van het drankkapitaal, enkel nu hij er
anders over denkt dan zijn voorganger?
Hoe poogt „het drankkapitaal altijd en
overal de landswetten, die het hinderen,
te verkrachten?" Waarom zijn de man
nen van de P. K. zelf dan niet te/reden
met onze huidige drankwet, die im
mers een stelsel als de P. K, al v o 1-
ledig b e v at, doch enkel de beslis
sing in handen van den min of meer po
litiek geschoolden gemeenteraad
legt, in plaats van in handen van een
door natte en droge propagandisten op
gezweepte en vertroebelde publieke
Het heeft geen nut te jammeren over
wat men verloren heeft; tracht het
noodzakelijke zoo licht mogelijk te
dragen.
opinie? Willen de P. K.-mannen met hun
aanhoudend drijven naar dat h.i. zegen
rijke volksstemmingsstelsel soms niet
„een wet, die hun hindert".... „veran
deren", zullen we vriendelijkheidshalve
maar zeggen?
Genoeg gevraagd: wij concludeeren,
dat het stelsel der Plaatselijke Keuze ter
bestrijding der vergunningslokaliteiten in
Nederland volstrekt overbodig is en
slechts dient om de fanatici onder de
drankbestrijders te helpen hun doel, een
drank vrij Nederland, spoediger te .be
reiken dan de publieke meening gedoogt.
Zooals het reeds eerder aangehaalde
pamfletje zelf schrijft: „het alcoholge
bruik is in de laatste 30 jaar gelukkig
zeer merkbaar afgenomen."
De weldadige invloed van de persoon
lijke en algemeene propaganda der ge
heelonthouders mag zich met rechtma-
tigen trots een deel dier verdienste toe
rekenen. Het zal ons verheugen, wan
neer de Nederlandsche drankbestrijding
den dwaalweg der P. K.-propaganda eens
zal verlaten, om terug te keeren tot den
eenig juisten weg der propaganda door
persoonlijke overtuiging,
Daarin vinde zij weer haar taak en
haar begrenzing tevens.
DE VERDEELING VAN DEN
ZENDTIJD.
In de Zaterdag j.l. gehouden vergade
ring van het hoofdbestuur der Nederl.
Christ. Radiovereeniging is met alge
meene stemmen besloten, de volgende
verklaring te publiceer en:
De vereeniging wenscht, in overeen
stemming met de tot nog toe gevoerde
leiding en de artikelen 2 en 3 van haar
statuten, als voorheen:
le. de uitzending van godsdienstoefe
ningen, ziekenuurtjes en al de uitzen
dingen, welke een uitgesproken positief
Protest. Christelijk karakter behooren
te dragen, en
2e. mede te werken, dat de onder
scheidene groote omroeporganisaties ko
men tot federatieve samenwerking voor
gemeenschappelijke waarlijk nationale
programma's waarin tot uiting komen
volksgeest en burgerzin, al datgene wat
goed is en wel luidt en bevorderlijk kan
zijn aan de verheffing van het Neder
landsche volk;
en deze verklaring ter kennis te bren
gen van de drie andere groote omroep
organisaties
Men vergunne ons hierbij deze opmer
king: dat wij, eenmaal het sectarisme in
den aether aanvaardende, ons met het
sub le. gestelde doel volkomen kunnen
vereenigen, maar dat uit het sub 2e. ge
stelde afdoende blijkt, hoe volstrekt
zonder zin de nieuwe zendtijdverdeeling
is. Immers: heeft tot nu toe de A.V.R.O.
niet, óók naar de meening der, zich bij
uitsluiting noemende, „Christelijke" Ne
derlanders, uitstekend zorg gedragen
voor de uitzending van „waarlijk natio
nale programma's, waarin tot uiting ko
men volksgeest en burgerzin, al datgene
wat goed is, en wèl luidt, en bevorder
lijk kan zijn aan de verheffing van het
Nederlandsche volk"?
En denkt de groote N.C.R.V. waarlijk,
dat zij de groote V.A.R.A. er toe zal
krijgen in federatief verband met haar,
„waarlijk nationale programma's" uit te
zenden? Natuurlijk is de N.C.R.V. zoo
naief niet maar dan is deze motie ook
een holle phrase, meer" niet.
ALGEMEENE VEREENIGING VOOR
VREEMDELINGENVERKEER.
Op het congres van de Algemeene Ned
Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer
gister te Baarn gehouden, zijn médedee-
ïinigen gedaan over de propaganda voorn
de Noordzee'badplaatsenJ.
Voor deze propaganda is een foldter
uitjglegeven in de Duitsche enl Engelschö
taal. Bovendien isl eenl reclameplaat |g
drukt terwijl een speciaal nummetr van
„Ons Nederland" in de Diuitsche taal
werd uitgegeven, waarin de aandacht
werd gevestigd op onze badplaatsen aan
de Noordzee.
De heer Ber|gsma deelt mede, dat
dei V.V.V. te Zoutelande niets bekend
wasi van de speciale propaganda voor
de Noordzeebadplaatsen.
Die burgemeester van Zoutelande
is legem deze propaganda, omdat hjat
moreel van de mensicben daardoor naar
beneden gaat. In de jaolitieyerordenitng
staat voorgeschreven dat op Zondag ra
men en deuren gesloten moeten blijven.
Op het congres heeft de afgevaardigde
van Mid de Pb uir jg gezegd, dat de V.V.V.
aldaar in 1932 haar 40-jlarig! jubileum
hoopt te vieren; zij. zou graag zien dal
in dit jaar het conglres te Middelburg
werd gehouden. Hetzelfde verzoek deed
de afvaardigde van Zwolle.
HET CONFLICT IN DE SIGAREN-
INDUSTRIE.
Onder leiding van den Rijksbemiddje-
laar, prof. mr. Pi. J. ,Mj. Aalberse, heelt
gistermiddag op het departement van
Arbeid opnieuw een conferentie plaats
gehad tusscben de partijen, die betrok
ken waren bijl het dreigende conflict ,in
de sigarenindustrie.
Partijen., zijn tot overeenstemming ge
komen, zoodat het conflict is opgelost
De Minister van Financiën maakt
bekend, dat ten "behoeve, van 's-rijks
schatkist is' ontvangen: wegens over vo-
'rige jaren te weinig betaalde belastingen
naar inkomen en/of vermogen (gewetens-
geld) bijI
den ontvanger der directe belastingen
te Hansweert f 466.05, f 116.55. den
inspecteur der directe belastingen enz. te
Middelburg f 100.
Een Christelijk Lyceum voor Zeeland,
In een "Woensdag gehouden verga
dering te Goes in verband met de plan
nen tot vestiging van een Christelijk Ly
ceum in Zeeland, heeft Zuid-Beveland
besloten met de oprichting voort te
gaan. Vertegenwoordigers van Wal-
ciieren, ook zij, die in het bestuur zitting'
hadden, hebben, zich terugigeitrokken en
zal dus door de overgebleven bestuurs-
en andere leden worden voortgewerkt om
een lyceum te Goes te krijgenOf de| pp
Walcheren woonachtige voorstanders van
zulkeen lyceum nu verder stil zullen blij
ven zitten of wel bij! den Minister ook
een aanvrage voor zulk een onderwijsin
richting1 te Middelburg, d. w. z. natuurlijk
de subsidie daarvoor, zullen indienen
zal de tijd moeten leeren.
Nader meldt men ons:
Medegedeeld werd, dat bij de gehou
den schriftelijke stemming 319 stemmen
voor Goes en 28 voor Middelburg wer
den uitgebracht.
Na deze mededeeling heeft ds. Heij
van Koudekerke namens 63 leden in
Walcheren voorgesteld, deze stemming
niet te doen gelden, maar een arbitrage
commissie te benoemen.
Na een discussie van een paar uur
werd met 50 tegen 13 stemmen besloten
zich aan den uitslag der stemming te
houden.
Hierna hebben ds. Heij en de heer
Bakker, burgemeester van Koudekerke,
zich teruggetrokken.
Het bestuur werd als volgt samenge
steld: dr. J. van Lonkhuijzen, Zierikzee;
mr. J. W. Goedbloed, Goes; H. C. J.
Gunning, Ierseke; J. Laporte, Goes; ds.
J. A, Raams, Kloetinge; ds. A. Scheele,
Kapelle; L. J. van Voorthuijzen, Dorm*
burg; ds. M. van der Vis, Goes; terwijl
voor één plaats nog een herstemming
moet plaats hebben.
MIDDELBURG,
In het tweede blad van dit nummer
komt eehi publicatie van het gemeente,
bestuur voor, waaruit blijkt, dat Md(an|-
dalg a.s. de gemeentelijke zweminrich
ting wordt geopend, terwijl de uren van
openstelling' en de tarieven worden ge
meld.
De belangstellenden dienen vooral ook
van de uren van openstelling goed nota
te ne'rnen.
Bestemd voor uitzending naar Ned.
Indië dr. J. E. B. Blase,, Luthersch pre
dikant alhier.
De verlichting van het Raadhuis.
Men schrijft ons
Er is eenige weken geleden, na de
proefverlichting, gewezen op het schit
terend effect, dat ons mooie Raadhuis
maakt, wanneer het door electrische
stralènbunüels beschenen wordt.
Het mag als bekend verondersteld
worden, dat de installatie voor deze
verlichting in eigendom zal overgaan aan
de Vereeniging tot bevordering van het
Vreemdelingenverkeer in Walcheren te
Middelburg, die het voornemen heeft,
WSESLT5
TENTOONSTELLING
APRIL-OCT
(Ingez. Med.)
deze verlichting voortaan op een of meer
avonden in de week te doen plaats
vinden.
Voor den aankoop der installatie is een
belangrijk bedrag noodig. V. V heeft dit
nagenoeg bij elkaar, dank zij de flinke
en zeer op prijs gestelde bijdragen van
neringdoenden en van niet-belangheb*
benden. Er ontbreekt nog iets aan. De
Vereeniging kan dit ontbrekende zelf
bijpassen, desnoods er eene leening voor
aangaan. Maar dan onttrekt zij deze
gelden aan andere bestemmingen, waar
voor zij broodnoodig zijn.
Liever doet V. V. nog een beroep op
de ingezetenen, die tot dusver nog geen
bijdrage toezegden. V. V. vertrouwt, dat,
nu de proefverlichting reeds zoo schit
terende resultaten opleverde, velen nog
bereid zullen zijn iets te offeren voor
een zoo prachtig middel van reclame van
bi'ijvenden aard. Binnen enkele dagen
zal met de lijst nog eens worden rondge
gaan. i
VLISSINGEN.
Toegelaten tot uitoefening der art
senij bereidkun st als apotheker in NecL-
Indië mej. M.. Jacobze vroeger alhier
woonachtig'.
Gisterenavond is alhier in de voor
malige kazelrnie „Wjilllem III" de Jeugd
herberg „Seheldestroom" officieel dooï
den burgemeester, den heer G. A. van
Wtoelderen. eere-voorzitter van het Co
mité, geopend. i
Het defect aan het electrisch drijf
werk van de kanaalbrug bij de Keer
sluis alhier was gisterenmiddag onge
veer 4 uur weer hersteld. Men was dade
lijk aan het herstel gaan werken, om
dat het verkeer over deze brug buitenge
woon druk is en groote stagnatie ver-
toorzaakle. Rij- en voertuigen moesten
den langen omweg over Souburg ma
ken, waarmede natuurlijk geruime tijd!
verloren ging. Voor auto's was deze om
weg natuurlijk niet zoo erg. De electri
sche tram was juist over de brug aan de
zijde van het station, zoodfit de passa
giers nadat zij met een roeiboot wfaren
overgezet, toch hun bestemming per tram'
konden vervolgen,, hoewel natuurlijk ver
traging ontstond. I
WALCHEREN.
KOUDEKERKE. De schenker der ver
gulde Medaille aan de ringrijders is niet
zooals 'wij' gister meldden van Dort doch
L. F. DerL, te Vlissingen.
OOSTKAPELLE. Gistermorgen kwam
de gemeenteraad in voltallige zitting bij
een.
Behandeld werd de circulaire van Geld.
Staten betreffende de salarieering van
burgemeesters, secretarissen, wethou
ders en ontvangers. Burgemeester en
Wethouders1 stellen voor aan Ged. Sta
ten te berichten de bestaande salaris
sen te handhaven welk voorstel z. h. st.
werd aangenomen.
De Voorz. deelde medodat bjj de
laatst gehouden oefening mët de brand
spuit gebleken is, dat deze niet in orde
was, weshalve hij, haar in reparatie gege
ven heeft bij de firma Gebr. Peek te
Middelburg. De heer Brand vraaigt of
genoemde firma Üie goed in orde kan
maken en of er dan ook garantie op 't
nieuwe werk gegeven wordt. De v o o r z.
meent dat die firma een specialiteit is
in 't maken van brandspuiten. Zoolang
de reparatie duurt is een reserve brand-»
spuit van die firma in bruikleen gegeven.