lïrouinciale
B O L 5:
No, 12 0
Twee bladen
DONDERDAG 22 MEI 193
Eerste blad.
173e Jaargang.
IN DE VERGADERING
ONZER VROEDSCHAP
ft
ft
ft
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
Isocrates.
BINNENLAND.
ZEELAND.
Vóór
het Diner
ELKEN DAG ÉÉN GLM5JE
MIDDELBURGSCHE COU
'De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
EJITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
L^inge St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van i7 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" oi
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
Middelburg, 22V'30.
Gelijk een zomerdag was de vergade
ring van onzen gemeenteraad gisteren.
Dat ving aan met een glorieuzen zonsop
gang, waarbij alles even vredig, vriende
lijk en vroolijk is: de milde zonnestralen
der welwillende gezindheid glansden door
de raadzaal, de kwinkslagen van den
leeuwerik en de lach van den ekster
kwetterden, een zacht koeltje ruischte
en allen gevoelden zich broederen en
zusteren uit één gezin, waar liefde en
saamhoorigheid heerschen. Maar toen de
zon haar hoogtepunt bereikte, kwam, lijk
bij een wervelstorm in het verre Oosten,
met ontzagwekkende snelheid een don
kere wolkenbank aan den politieken ho
rizont opzetten; de stem van 't vooglen-
heir verstilde en de wind ging liggen
een dreigende spanning kwam er in de
atmosfeer en toen barstte het woe
dend geweld los. Huilend woei de storm
wind over de wateren, hoog torenden de
golven en bliksemschichten schoten daar
doorhenen. Tot Donar met zijn steenen
hamer op een kei sloeg en sprak: de
rust keere weder we gaan stemmen.
En: het met zooveel zorgen gekoesterde
en na zoo langdurige besprekingen gaar-
en klaargestoomde ambtenarenreglement
viel!
Want, om van de beeldspraak tot de
werkelijkheid terug te keeren: we mo
gen met aan zekerheid grenzende waar
schijnlijkheid zeggen, dat het ambtena
renreglement om hals gebracht is. Wel
is waar staakten ditmaal de stemmen,
omdat de heer Streefkerk afwezig was,
maar waar mr. De Veer namens de' ge-
heele rechterzijde sprekende, zijn stem
tegen motiveerde, daar mag verwacht
worden, dat 's heeren Streefkerks afwe
zigheid het executieproces slechts tot de
volgende raadsvergadering heeft uitge
steld, nademaal toch niemand na zoo
rijp beraad, als waartoe ditmaal de gele
genheid bestond, gestemd hebbende, een
volgende maal omgedraaid of omgepraat
zal zijn. Zoodat dus het lot bezegeld
schijnt, want tweemaal staken der stem
men beteekent al evenzeer, dat het voor
stel verworpen is.
Waarom aldus?
Het is duidelijk gezegd, door de woord
voerders der partijen, die de verantwoor
delijkheid voor dé verwerping aanvaard
den: om redenen van beginsel.
En wij zullen ons niet scharen aan de
zijde van hen, die de verwerping als min
der nobel opportunisme zagen althans
in het vuur des debats en onder den in
druk hunner teleurstelling er zoo over
dachten doch wij nemen aan, dat de
tegenstemmers dat, na ampel overleg de
den, omdat zij het ambtenarenreglement
in zijn uiteindelijken vorm strijdig achtten
mei hunne beginselen, en in die mate
strijdig, dat zij niet vóór konden of moch
ten stemmen.
Dat daarbij van een coalitie die im
mers, schoon als tijdelijk bedoeld, toch
éénigen ideëelen of politieken grondslag
moet hebben geen sprake was, is dui
delijk voor een ieder, die ook maar even
rustig nadenkt. Immers, blijkens hunne
tevoren afgelegde verklaringen stemden
de rechterzijde eener-, en de bezuinigers
andererzijds, op totaal verschillende
gronden tegen, en wanneer nu de som
dezer tegen-stemmen al ten gevolge ge
had heeft, dat het ambtenarenreglement
niet aangenomen is, dan mag dat o.i,
toch niet aan een „rare coalitie" of „on
mogelijke combinatie" worden geweten.
Het is niet anders dan de in stemmen uit
gedrukte constateering van het feit, dat
het product van 's Raads arbeid, zooals
c t "nr ^^Hemming werd voorgelegd,
8 oi 9 onzer Raadsleden in die mate on
aanvaardbaar was, dat zij tegenstemden.
Meer zie men er niet in, omdat het niet
meer 3S.
De innerlijke redenen der verwerping,
oi althans niet~aanvaardin^. waren voor
de rechterzijde gelegen in de wJigTg!
die de Kaad aanbracht in art. 36 dat
thans zoo luidt, dat „de vrouwelijke 'amb
tenaar, die zwanger is.... verlof kan
worden verleend met behoud van beloo
ning" etc
De rechterzijde was, en dit is zonder
twijfel een principieel punt, van meening,
dat zulk een bepaling slechts voor de
gehuwde ambtenares behoort te gel
den, en daarom stemde zij, blijkens ver
klaring van mr. De Veer, als één man
tegen.
Voor de bezuinigingspartij was de re
den tot tegenstemmen een andere. De
heer Jeronimus legde daaromtrent een
duidelijke korte verklaring af, die men
in het verslag, elders in dit blad, er op
kan nalezen. Zijn hoofdbezwaar gold art.
19, bepalende, dat het hoofd van dienst,
bij de vaststelling van het werkrooster,
slechts die ambtenaren mag raadplegen,
welke „georganiseerd zijn", en dan nog
enkel in „die organisaties, welke verte
genwoordigd zijn in de Commissie van
overleg".
Dat een man als de heer Jeronimus,
met zijn liberale begrippen omtrent de
vrijheid van den staatsburger, een derge
lijke beperking onduldbaar acht, is vol
komen begrijpelijk, en dat daarin voor
hem stellig een even principieele reden
tot tegenstemmen was gelegen, als de
ongehuwde moeder-ambtenares voor de
rechterzijde was, daaraan mag men niet
twijfelen.
En nu de voorstemmers?
Daarmede staan de zaken anders, en
daarom moeten we hun houding ook uit
een anderen gezichtshoek bezien. De so
ciaal-democraten, die, mede wegens wet
houder Onderdijks vaderschap van dit
ambtenarenreglement, heel vurig hoop
ten dat het 't nog zou halen, stemden
vóór, omdat ze" liever 5/s ei dan een
leegen dop hadden. Dat, èn door de wij
zigingen, die B. en W. aanbrachten in
het ontwerp van 't georganiseerd over
leg, èn door de behandeling in den Raad,
in het eindresultaat ook wel principiëele
bezwaren voor hen waren aan te wijzen,
nemen wij voetstoots aan. Niettemin wa
ren deze niet van dien aard, dat zij het
„onaanvaardbaar" over het ambtenaren
reglement in zijn huidige eindredactie
wilden uitspreken. Vrijwel evenzoo dach
ten de vrijzinnig-democraten er over, en
het eenige vrijheidsbondsche Raadslid
stemde voor uit deferentie voor den Raad
en zijn moeizamen arbeid: het ambtena
renreglement was een product der ge
meenschappelijke beraadslagingen en
moet daarom z. i, maar aanvaard worden.
Een ietwat fatalistisch standpunt, dat
men in liberalen kring wel eens meer
aantreft, naast het fellere van mannen
als A. J. Jr.
Op de klassieke vraag: „wat nu?" kan
het antwoord kort zijn. Een ambtenaren
reglement moet er komen. Het zal door
een meerderheid van den Raad aanvaard
moeten worden. In de gisteren afgelegde
verklaringen der tegenstemmende frac
ties kan men, dunkt ons, voldoende aan
wijzing vinden, wat er gewijzigd zal die
nen te worden, om een meerderheid voor
het ontwerp te vinden. Vermoedelijk zal
de rechterzijde in dit opzicht het een
voudigst te bevredigen zijn, door in art.
36 slechts de gehuwde ambtenares de
daarvermelde faciliteiten te verleenen
temeer omdat het andere, naar ons ver
zekerd werd, praktisch zoo goed als niet
voorkomt in Middelburg. Indien links
daarvan dan niet op haar beurt een prin-
cipië.ele quaestie maakt, dan was de zaak
gezond. Practisch lijkt dat wel de weg,
dien men zal dienen te gaan, want het
voldoen aan de wenschen der bezuinigers
in dezen achten wij bezwaarlijker.
Verschillende andere interessante za
ken zijn gisteren nog aan de orde ge
weest: enkele Jeronimiaden, o.a. ovej
loonen-naar-indexcijfers en over het ver
schil tusschen de dagwaarde, de markt
waarde en de inkoopwaarde van 150 K.G,
haver op de balans van den reinigings-
en ontsmettingsdienst; verder een eigen
aardig geval van een handwerkonderwij-
zeres-op-wachtgeld, die (óók al weer uit
principe) nooit naar een dokter toe wou;
subsidie aan de lichtreclameweek, die
(toevallig!) samenvalt met de Koningin-
nefeesten; een rooilijnendebat je in ver
band met verbreeding, over 100 jaar, van
de Gravenstraat, en tenslotte een belang-,
rijke uiteenzetting van wethouder On-
derdijk, aangaande de werkverschaffing:
50 man kunnen, dank zij zijn energieke
bemoeiingen, naar Witteveen (Dr.) uit
gezonden worden.
Voor uitvoeriger bericht daaromtrent
zij naar het verslag elders in dit blad
verwezen.
TWEEDE KAMER.
f,
De Gemeentewet.
De laatste artikelen van de herziene
■gemeentewet zijn voor den eersten keer
onder 's voorzitters hamer doorgegaan
begin volgende week tweede lezing en
eindstemming en dan gaat het opge'kale-
De eerbaarheid is als de palmboom,
zij groeit beter in dorre en zandige
plaatsen, dan in weelderigen grond.
Taterde scheepje van "de helliing naar het
tuighuis. De Eerste Kamer zat vermoe
delijk de vrouwelijke burgemeesters, se
cretarissen en ambtenaren van den bur
gerlijken stand wel aanvaarden en dan
kunnen we met de herziene Gemeentewet
zee kiezen.
Van de verworpen (de meeste) en
aangenomen amendementen van gisteren
vermelden we slechts, dat van den 'heer
.Knottenbe 11 (lib.) beoogende de
echtgienooten van gemeente-ambtenaren,
die krachtens de herziene gemeentewet
van het Raadslidmaatschap zijn uitgeslo
ten, althans tot de nieuwe verkiezingen
te laten zitten.
De heer Vliegen (s.-d.) wilde ze
ook nadien, bij eventueele herkiezing, la
ten zitten, maar dat was den minister
e:n de Kamer te kras.
DE KONINGIN-MOEDER TE BREDA.
De Koningin-Moeder bracht gister van
Oisterwijk uit, strikt incognito, een be
zoek aan Breda.
Ongeveer kwart over 11 arriveerde zij
met klein gevolg. Zij bracht een bezoek,
aan de Groote Kerk en vertrok daarop te
voet naar het Kasteelplein, waarna het
terrein der K, M. A. betreden werd. H.M.
onderhield zich daar eenigen tijd met den
gouverneur kolonel v. d. Horst. De weg
werd daarna ingeslagen naar het Begijn
hof, waar eenigen tijd vertoefd werd.
Even na 12 uur vertrok de Koningin-
Moeder weer naar Oisterwijk.
Mr. B. C. J. LODER.
Het onlangs aangekondigde noenmaal,
dat de Nederlandsche Journalistenkring
aanbiedt aan mr. B. C. J. Loder, loudj-
president van en rechter in'het Perma
nente Hof van Internationale Justitie,
zal plaats hebben op Vrijdag1 6 Juni,
offl 1 uur, in Hotel Paulez te: 's-Graven
ha;ge. De heer Loder zal aan dit noen
maal een rede houden over: internaliiot-
naal recht en toekomst.
EEN MODDERERUPTIE,
Een nieuw onheil is over de dessa
Lukassa op midden .'Java gekomen. "Een
tweede moddereruptie afkomstig van de
Telemoyo, die veroorzaakt werd door de
voortdurend vallende hevige regens, ver
nietigde 16 huizen, (gelegen in de nabij
heid van het terrein van de vorig©
eruptie. Nadat deze huizen ontruimd wa
ren zijn geen menschenlevens te be
treuren.
Int, telegraaf en telefoondienst.
De Kamer van Koophandel en Fabrie
ken voor de Zeeuwsche Eilanden te
Middelburg ontving van den direc
teur-generaal der P. T. T, het verzoek,
hem in kennis te stellen met wenschen
van den handel, de scheepvaart en de
nijverheid, omtrent verbeteringen of wij
zigingen in de bestaande regelingen van
den internationalen telegraaf- en tele
foondienst, met het oog op de voorberei
ding voor de internationale Telegraaf -
conferentie welke in 1932 te Madrid zal
worden gehouden. Wie dergelijke wen
schen heeft zal goed doen deze zoo spoe
dig mogelijk schriftelijk ter kennis te
brengen van het Bureau der Kamer van
Koophandel en Fabrieken voor de
Zeeuwsche eilanden te Middelburg.
Electriciteit in Zierikzee.
Ter gelegenheid van de inwerkingtre
ding der electriciteit in Zierikzee, waar
door tevens bijna geheel Schouwen en
Duiveland is geëlectrificeerd, wappert
van vele gebouwen de driekleur. Woens
dagavond half 9 ure verzamelden zich op
het stadhuis de Raad der gemeente, de
raad van bestuur van de P.Z.E.M., alle
burgemeesters van het eiland, de raad
van advies afd. Noordergroep, de heeren
die bij den aanleg betrokken waren en
vele notabelen. Nadat de thee was rond
gediend, begaf het gezelschap zich naar
het transformatiehuis op dè Schuithaven
en schakelde burgemeester J, C. A. Ban-
nink het licht in. Teruggekeerd op het
stadhuis, dat zich nu baadde in een zee
van licht en waarvan de gevel en de
stadhuistoren beschenen werden door
een 12-tal schijnwerpers, hetgeen een
overweldigen aanblik bood, omdat de
contouren van dezen fraaien toren zoo
prachtig tot hun recht kwamen, nam de
Commissaris der Koningin in Zeeland,
jhr. mr. J. W. Quarles van Ufford, het
woord en sprak een rede uit, die beant
woord werd door den burgemeester,
waarna de eerewijn werd rondgediend.
In de met honderden lampjes verlichte
muziektent op het Havenpark gaf „Kunst
en Eer" een eere-concert. Honderden
huizen prijkten reeds met het nieuwe
licht, vele winkels hadden reeds mooi
belichte étalages.
De verbinding van Schouwen en Duive
land met den vasten wal.
Men schrijft ons uit Bruinisse:
Reeds herhaalde malen is van verschil
lende zijden aangedrongen op verbete
ring van de verbinding van Schouwen en
Duiveland met den vasten wal, vooral
ook wat betreft het veer ZijpeAnna Ja-
cobapolder. Thans schijnt ook de aan
dacht van de betrokken autoriteiten
daarop gevestigd, want Vrijdag j.l. arri
veerden te Zijpe per auto uit Den Haag,
zonder dat daarvan te voren was kennis
gegeven, de Minister van Waterstaat, de
heer Reymer, vergezeld van den direc
teur-generaal van den Rijkswaterstaat,
ir. Ringers, en den heer Krijger, lid van
de Tweede Kamer, terwijl mede ter
plaatse aanwezig waren de hoofd-in-
genieur-directeur Ir. van Oordt uit Mid
delburg en de ingenieur van den Rijks
waterstaat te Goes, om zich met den
plaatselijken toestand op de hoogte te
stellen. Wellicht, dat thans aan den
wensch van vele bedrijfsautohouders,
toeristen en eilandbewoners om in den
toestand en de tarieven te Zijpe ver
andering te brengen, zal worden tege
moet gekomen.
MIDDELBURG.
Openbare Les, Volkszangschool.
Een vol, fleurig' podium, gister
avond bij1 de „openbare les" der af-
deeling Volkszangschool van de Vereeni-
ging „Uit het Volk—Voor het Volk" in de
niel minder volte Concert- en Gehoor
zaal.- En 'n dankbaar, entousiast publiek
Te begrij'pen: dit 'was nu eens niet,
als alle .andere jaren, wat de uil voering
zelve betreft. Er was vooruitgang'; méér
leerlingen (nog meer jongens hopen we
een volgend jaar te zien!). Er was voor
uitgang ia de keuze der liedjes. Ook' weer
„niet als vorige jaren"; maar andere,
zooals de heer de Graaf in zijn dank
woord zeide na de pauze en
met die we vroeger op school zelve heb
ben meegfezongen, en later steeds op
nieuw weer gehoord, waai- kinderen
koorzingen. Hoe aardig ook deze herin
nering, vernieuwing' houdt het frissche
er in, toont levenslust en levenskracht
Van al de 26 op het prognaimma kenden
we alleen Verhul'st's aardige schippers-
vrijage: „Moet je varen"! Er wiarert
er twee bij' van Jan Morks en een onver
meld waarom de derde klas zelf had
gevraagd.
Eenige Worp-jes altijd pittig en warm
voelend, kinderlijk. Enkele- van Arnold
Spoel, o.a. het fijne Smidsliedje, dat ge
bisseerd moest; het frissche Roeiliedje
van Bart Verhalen, en vele andere.
En er was vooruitgang en da,t is
natuurlijk het voornaamste in de
prestaties. De vierde klasse had zich
aan a capella gewaagd, en met succes!
Zij verdient er een extra woord van
hulde voor, en vooral de directeur, de
heer J. W1. Bommeljé. Eenige bloem
stukken, en een cadeau zijn hem direct
na de pauze aangeboden. Een daverend
applaus bewees de ingenomendheid dei-
zaal hiermee.
Van de overige beloofden vooral de
kleintjes, de eerste klasse, veel voor
later. Wat een dapper, klein solislje!
Aan het slot: de wel bekende Oranje
Nassau Cantate, van Cahtarina vn Ben-
nes, die levensblije muziek van door- en
door Nederlandsche men tali (ei t ('t Lied
van Nederland, b.v. en de aanvang- en
slotkoren!) Gezongen door de hecle zang
school, en goed gezongen ook over 't al
gemeen, al was er nogal eens een onge
lijk beginnen, en andere deraillementjcs.
Na de pauze heeft de voorzitter van'
„Uit het Vol'k—Voor het Volk", de heei
Wi .de Graaf, gememoreerd, dat 47 j.aai
geleden de zangschool werd opgericht
en in 1885 de eersle openbare les werd
gegeven. Thans telt de school 141 leer
lingen. De 'bloei is mede te danken aan
de toewijding, de liefde en de zorg, die
pie heer Bommeljé aan de leerlingen be
steedt, wat het bestuur van „Uit het
Volk'—Voor het Volk" dan ook zeer waar
deert. Spr. hoopte, dat de heer Bom
meljé nog vele j,aren zijn krachten aan
de zangschool wijden zal.
Ook' bracht de heer de Graaf dank aan
Vraag Bols en zie toe, dat ge het krijgt
Alle Bols-artikelen verkrijgbaar bij de
firma Waterlander De Stoppelaar,
Kuiperspoort, Middelburg.
(Ingez. Med.)
de belgeleidster, mej. R. Kesteloo, die
weder zoo goed heeft geaccomp agneeerd.
Ook zij1 kreeg een 'bloemstuk.
Tenslotte iets nieuws: de uitreiking
van diploma's aan de leerlingen, die de
vierde klasse hadden afgeloopen, door
den heer de Graaf. Gewone einddiploma's
eenigle met een extra aanteekoning van
verdienste, en een voor de beste leer
linge.
WALCHEREN.
GRIJPSKERRKE. Gister vond in het
lokaal der voormalige openb. school een©
vergadering plaats van bewoners van
Hoogelanden, .belangstellenden en genoo-
diigder. om de mogelijkheid te bespre
ken, het gedeelte weg van af de hofstede
Driewegen aan den Seisweg tot aan
Krommenhoeke te verharden.
De heer G. Louwerse, wethouder
dezer gemeente nam daartoe uitgenoo-
digd, de leiding dezer vergadering op
izich.
Tot de aanwezigen hoorden de heeren
de Keiijzer, burgemeester, A. Geschiere
voorzitter der lan-dbouwvereeniig'migi, afd.
Grijpskerke, A. P. Koster voorzitter van
den Chr. Boeren- en TuLndersbond, afd.
Grijpskerke en Rotte, raadslid dezer ge-
imeente.
De voorzitter memoreerde de pogingen
in vroeger dagen tot dit doek Hij wees
op pogingen in omliggende gemeenten en
schetste de moeilijkheden en ook de be
hoefte en meende, hoewel alle krachten
zullen moeten worden ingespannen, dat
het niet onmogelijk zou zijn dit werk
te volbrengen.
Hij hoopte op aller medewerking en
verzocht over te gaan tot het benoemen
eener commissie.
Gekozen werden de volgende heeren
A Geschiere, Abr. J. Groenenberg, A. P.
Huisman, Z. Koene, .J. J. Ileijzer, bur
gemeester Grijpskerke, A. P. Koster, C.
Louwerse, A. P. Rotte, Wi. Renierse Sr.
te Middelburg, L. Simonse, burgemeester
van Biggekerke en L. Verhage Jrzn. ter
wijl enkele personen zullen worden uit-
(genoodiigd.
Als voorloopig voorzitter werd de heer
Louwerse aangewezen en de heer Rotte
nam voorloopig de functie van secretaris
aan.
ZUID-BEVELAND.
GOES. Gisteren heeft in hotel Cen
traal alhier* de heer mr. P. Dieleman,
voorzitter van den Zeeuwschen Polder
en Waterschapsbond, de commissie ge
ïnstalleerd die voor Oostelijk en Weste
lijk Zuid-Beveland een plan zullen op
maken voor tertiaire wegen, welke in
aanmerking komen voor verbetering met
steun van de Provincie. Voor Oostelijk
Zuid-Beveland werden de heeren Jac.
Welleman en P. A. Schwarz, burgemees
ters van Krabbendijke en Rilland-Bath
resp. tot voorzitter en secretaris gekozen
en voor Westelijk Zuid-Beveland wer
den als zoodanig aangewezen de heeren
L. Vereeke te Kapelle en J. K. Dinge-
manse te Goes.
HEINKENSZAND. Gistermorgen had
alhier onder zeer groote belangstelling,
zoowel van R.K. geestelijken als van par
ticulieren, de begrafenis plaats van den
ZeerEerw. Heer A. van Schijndel, sinds
1928 pastoor te Heinkenszand, waar hem
om gezondheidsredenen sinds 1929 eer
vol ontslag werd verleend op zijn ver
zoek en waar hij sindsdien bleef wonen.
HANSWEERT. De bevolen verplaat
sing van den kommies M. Sterringa van
Hontenisse naar Hansweert, is ingetrok
ken.
Met ingang van 21 Mei is de kommies
P. van der Endt te Sas van Gent ver
plaatst naar Hansweert.
i
