^Provinciale Jfeeuuisrhe
per Kilo eo lp Mlarief
ZATERDAG 17 MEI 193 0.
173e Jaargang
Dit nummer bestaat uit 3 Bladen
EERSTE BLAD
IN ONZE
STATEN-GENERA AL,
BINNENLAND.
PERSKRONIEK.
ZEELAND.
WASCHT
KERKNIEUWS.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
T elefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regal
- meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mii3 uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
No. 116.
TWEEDE KAMER.
Gemeentewet.
De Kamer gaat voort met de herzie
ning van de Gemeentewet. Het nu in
goeden vorm gegoten amendement-d r.
4\ os, om den dubbelen raad te laten
bestaan, is nogmaals aangehouden
men weet niet recht, hoe men er mee
aan moet klaarblijkelijk.
Toen is men lang gaan debatteeren
over een wijziging van art. 135. In zijn
ouden vormv behelsende dat een be
voegdheid van den Raad, verordeningen
te maken, „in het belang der openbare
crde, zedelijkheid en gezondheid ver-
eischt, en v!an die betreffende de huis
houding der gemeente"; voorgesteld
wordt, dit nu simpel te doen luiden:
De Raad maakt de verordeningen, die
hij i n het belang der gemeen
te noodig oordeelt."
Dit is een ruimere formuleering, waar
door de gemeenteraden dus zich op een
gebied kunnen gaan bewegen, dat feite
lijk den Rijkswetgever voorbehouden
diende te blijven. Maar: in de praktijk
werd met de begrenzing! van het oude
art. 135 ook al bedroefd weinig rekening
meer gehouden, en dus is het maar heter
zoo temeer, omdat deze redactie op de
Grondwet steunt. Aangenomen is het ar
tikel echter nog niet!
DE BEGRAFENIS VAN
Mr. P. J. TROELSTRA.
Wij melden nog eenige bijzonderheden
over de begrafenis van mr. P. J. Troel
stra, in Den Haag'.
Toen de lijkkoets om even voor twee
uur op de Algemeene Begraafplaats was
aangekomen, werd de kist op de voor
de kapel opgerichte katafalk geplaatst
Degenen, die in de volgrij tuigen waren
meegekomen, de familie van den over
ledene de voornaamste personen uit de
organisaties en een aantal vrienden na
men voor en onder de peristyle van de
kapel plaats.
Tot degenen, die den stoet op de be
graafplaats opwachtten, behoorden de
Kamerleden prof. v. d. Bjilt, mr. Boion.
beiden van den Vrijheidsbond, Marchant
Oud en mevr. v. Itaile—van Embde|n
van den Vrijzinnig Democratischen B(ond,
Floris Vos, Snoedk Renkemans, van de
Chr. Historische Kamerfractie; de oud-
Kamerleden M. I. W. J. Biijlevfcld en
Drion.
De lijkkist was bedekt met de par
tijvlug der S.Dj.A.P.
Bij' het défilé van degenen, die de
lijkkist gevolgd hadden, bleef alle
demonstratie achterwege, men trok' een
voudig in gesloten orde voorbij, waarbij
sommige met de vaandels en banieren
een saluut brachten in de richting van
de 'kist.
Omstreeks 4 uur was het défilé afge-
loopen.
toen kon tot de eigenlijke teraardebe
stelling worden overgegaan. De heeren
Schaper, Ankersmit, Mendels, Hermans,
Kupers, van Zadelhoff, de Bioer, Ter
Laan, Van Eek' en Moltmaker namen de
kist van katafalk en droegen haar haar,
de groeve, waarbij de heeren Wibaut,
Vliegen en <ie Rood© en mevrouw Suz©
Groeneweg als slippendragers fungeerden.
Op de kist werd een ruiker neergelegd,
waarbij' het volgend opschrift was ge
voegd. y 1 vernisjes feu frysklegrei-
den roppen oan piter JelIes cn lêst fa_
rewol ta fen t aide Heitelan." (Wij jan-
deren van de Eriesche weideh roepen
aaD wlf" iflÖLTn Laatst vaarwei top
van Bet oude geboorteland)
Jelle Troelstra, zoon van" ovetfle.
dene, sprak toen de kist m iaToevo
was neergelaten, een zeer kort "woord
om' te bedanken ejn hiermee Was d
plechtigheid op de begraafplaats tenein
de.
Degenen, die aan het défilé hadden
deelgenomen, trokken deels naar het ge
bouw voor K. en W., deels naar hef
Volksgebouw op de Prinseigraolit.
In het gebouw voor K. en W. hebh(e(n
de voorzitter der S.D.A.P. de heer J.
Oudegeest, ir. Albarda, voorzitter der
Tweede Kamerfractie, de vroegere Bel-
gische minister van Ruitenlandsche Za
ken, Emil van der Velde, de Duitsche
socialist Wels, uit naam der Duitsche
socialisten en van der Wialle, namens het
N.V.V. herdenkingsredevoeringen gehou
den. De zoon van mr. Troelstra, de heer
Jelle Troelstra sloot de 'bijeenkomst. Deze
plechtigheid werd uitgezonden door de
V.A.R.A. In het Haagsche Volksgetrouw
volgden vele duizenden eveneens de
plechtigheid in het gebouw, door middel
van loudspeakers.
_STEUN AAN DEN LANDBOUW.
Op een vraag van het Tweede Kamer
lid Braai of de regeering voornemens is
wetsvoorstellen aan de Kamer voor te
leggen, welke nog vóór het a.s. zomerre
ces der kamer behandeld kunnen worden
welker inhoud zal zijn steun of bescher
ming, in welken vorm ook, aam de land
bouwers, ter ophefffing of vermindering
van de thans bestaande landbouwcrises,
heeft de minister van binnenlandsche
zaken en landbouw geantwoord
Voor zooveel in de vraag uitdrukking
wordt gegeven aan de gedachte, dat, in
dien, in verhand met den crisistoestand
de wettelijke weg zou moeten: worden
gevojgd, deze zoo spoedig mogelijk dient
te worden ingeslagen, is de regeering
met den s teller van de vraag van gelijke
meening.
Of tot mogelijke maatregelen, met be
trekking tot de crisis* voorzieningen bij
de wet zullen behooren (kan op (dit
oogenblik nog niet worden vastgesteld.
Alleen hij, die geen liefde te geven
heeft, is werkelijk arm.
Müller.
SS*
STEMMEN UIT DEN AETHER
Ziethier de keuze uit wat de groote
politieke richtingen in Nederland dachten
en schreven, nadat de beslissing inzake
de verdeeling van den radiozendtijd ge
vallen was.
Het Volk (s.d.)
„Der V.A.R.A. is recht gedaan!" zoo
zet het blad boven een suggestief plaat
je. En dan schrijft de partijvoorzitter, de
heer J, Oudegeest, o.m. als volgt.
„Hè, hè! Eindelijk de zendtijd ver
deeld!
Het monopolie van de A.V.R.O. gebro
ken.
Recht gedaan aan de traditie van ons
volk, dat iedere richting gelijk recht be
hoort te hebben.
De traditie is steeds geweest: wij zijn
alleen tegenover het buitenland één na
tie; in het binnenland zijn wij een con
glomeratie van elkaar bestrijdend theo-
logische-maatschappelijke-ethische- en
politieke richtingen, waarbij de theologi
sche steeds de toonaangevende is.
Zoo was het ook in den aether, vóórdat
door deze zendtijdverdeeling eindelijk
recht gedaan is aan onze traditie
De burgerlijke cultuur der Roomsch-
katholieken en der Calvinisten had zich
teruggetrokken op een eigen golf. Alle
andere cultureele groepen mochten zien
zich te redden.
De Nederlanasche traditie om aan
iedere cultuur gelijk-recht te geven, werd
verkracht.
Nu is, door uitbreiding van den zend
tijd, de baan vrij voor ruimer en breeder
programma's.
Hopen wij, dat het bestuur van de
V.A.R.A. hiervan zoodanig gebruik zal
maken, dat spoedig iedereen in den lan
de, die niet door haat tegen de arbeiders
beweging is verblind, steeds zal afstem
men op de V.A.R.A.".
De Residentiebode (r.k.)
„Ieder zijn recht", zoo luidt het op
schrift. Wij citeeren verder deze ken
merkende regels:
„Het historisch recht, waarop de
A.V.R.O. zich beroept, mist ook eiken
grond. Wat historisch is gegroeid, is daar
mede nog niet tot recht verheven, dat
kan zelfs het grootste onrecht zijn.
Trouwens, is het eigenlijk niet dwaas
om in de radioquaestie, waar alles nog
groeien moest en geordend worden, te
spreken van historische rechten?
De positie van de A.V.R.O. in den
aether was een groot onrecht, ten koste
van anderen, waaraan de Regeering, die
boven de partijen heeft te staan en recht
te doen heeft zonder aanzien des per-
soons, een einde moest maken.
Dat dit minder prettig was voor de
A.V.R.O., dat zij daardoor schade lijdt,
is begrijpelijk, maar evenals de rechter
onafhankelijk van dit alles, recht te spre
ken heeft, zoo had ook de minister tot
plicht al die bij-overwegingen te doen
wijken voor de hooge beteekenis vaü een
rechtvaardige beslissing voor alle par
tijen.
Dat .minister Reymer daartoe den moed
heeft gehad, ofschoon hij voorzien kon,
dat deswege een felle campagnerin de li
berale en neutrale pers, die altijd nog over
grooten invloed en macht beschikt, tegen
hem gevoerd zou worden, eert hem,"
De Standaard (a.r.)
„De beteekenis van deze beslissing
voor ons Christenvolk in het algemeen,
en voor den radio-omroep in het bijzon
der, kan moeilijk worden overschat.
Immers, deze beslissing brengt in den
radio-omroep de rechtsgelijkheid, waar
voor hij de school een vijftigjarige wor
steling noodzakelijk was....
En nu heeft de Minister van Water
staat, mede handelende krachtens het
besluit van den Ministerraad, recht ge
daan. Wat bij den schoolstrijd vijftig ja
ren duurde, is hier na een worsteling
van nog geen zes jaren bereikt; en het
past Christelijk Nederland, hier, naast
God, dank te brengen aan Minister Rey
mer, die den zedelijken moed had, zijn
beslissing te fundeeren op recht, en die
het aandurfde, op die wijze een begin
van orde te scheppen in den radio-
chaos."
De Nederlander (c.h.)
„Het zwaartepunt en het groote belang
van deze beslissing liggen zonder eeni-
gen twijfel in het feit, dat zij in den om
roep de rechtsgelijkheid der
verschillende volksgroepen vastleggen.
Scherp is in de achter ons liggende
jaren de strijd geweest tusschen hen, die
in. den omroep het algemeen en neutrale
voorop wilden stellen, die een omroep
wilden geven buiten invloed van elke
politieke of godsdienstige gezindheid en
tusschen hen, die in-9gen dat het hier
geldt een cultuur-factor, waar wel van
federatieve samenwerking, maar niet van
neutraliteit sprake kan zijn.
Waar eenigszins mogelijk, moet in ons
vaderland onze nationale eenheid worden
vooropgesteld. Veel te weinig wordt
daarnaar gestreefd. Wanneer het echter
gaat om vragen van geloofs- en wereld
beschouwing, kunnen deze niet aan de
nationale gedachte worden ondergeschikt
gemaakt.
Evenals bij de school gaat het in den
omroep om de opvoeding van ons volk,
en bij die opvoeding mag het christelijke
element niet op den achtergrond worden
geschoven."
Nieuwe Rotterd, Crt. (lib.)
„De triomf van het sectarisme" zet dit
blad boven zijn beschouwing.
Met ons zullen zeer velen in den lande
ernstig teleurgesteld zijn geweest bij de
kennisneming van den inhoud der minis-
terieele beschikking tot verdeeling van
den zendtijd. Scheen ons indertijd het ad
vies van den Radioraad meer te zijn een
poging om de „concurreerende zakenman
nen" zooals prof. Kranenburg in de
Eerste Kamer de omroeporganisaties
heeft betiteld in een kartel te vereeni
gen onder de gebruikelijke vastlegging
van de productie-quota, dan een leidraad,
welke de regeering veilig kon volgen bij
de oplossing van de problemen, die de
radio-omroep stelt de regeering heeft
het thans op dezelfde basis nog erger ge
maakt. „Bij de vastgestelde productie
quota is nóg meer dan noodig was tege
moet gekomen aan de belangen van de
drie bijzondere omroepvereenigingen, de
K.R.O'. (r.-k.), N.C.R.V. (orthod. prot.) en
V.A.R.A. (s.-d.). En nog meer is de A.
V.R.O. gekortwiekt. Het volgende staatje
maakt dit duidelijk:
Oude Advies Nieuwe
toestand. Radio-raad, toest.
A.V.R.O.
K.R.O,
N.C.R.V.
V.A.R.A.
V.P.R.O,
Politie-omr.
41,66
23
26
4,52
2,8
2
26
18
18
18
9
23,65
23,65
23,65
23,65
3,4
2
Had de Radio-raad het algemeene, na
tionale karakter van de A.V.R.O. nog
eenigermate erkend door haar althans
't grootste percentage toe te denken, de
minister van waterstaat geeft den om
roep geheel aan de sectarische hydra
prijs.
De Chineezen van Europa, zoo besluit
de N. R. C. zijn beschouwing zoo
noemt men ons immers wel eens zul
len elkaar ook in den aether, nog meer
dan reeds het geval was, als Chineezen
te lijf gaan. Generaal Tsjang zal hier
heeten mr. v. d, Deure, en de generaals
Feng, Jen en Tsiang zal men in anderen
terug kunnen vinden. De A.V.R.O., die
alléén er eerlijk naar gestreefd heeft een
nationaal programma te geven en daar
over zelfs een voogdijschap van een com
missie, waarin de verschillende richtin
gen vertegenwoordigd zouden zijn, heeft
willen gedoogen, zal een zeer groot deel
van den door haar welbesteden zendtijd
moeten missen. En omdat zij haar doel
in het Nederlandsche Babel niet zal kun
nen bereiken, zullen wij haar wellicht
pogingen zien aanwenden, als waarvan nu
reeds een en ander verluidt, om langs
een omweg over het buitenland toch aan
de behoeften van haar luisteraars tege
moet te komen."
Vlugge filmreportage.
Naar ons door beide thealerd irecties
wordt medegedeeld, draait reeds heden
avond zoowel in de Electro-'Bjiiösooóp te
Middelburg als in het Alhambra
Theater te Vlissingen, de film van
Troelstra's 'begrafenis.
MIDDELBURG.
18 Mei Volkenbondsdag.
(Ingezonden).
't Is mij altijd een groote vreugde hter
te mogen getuigen van anderer en mijn
onbluschbaar en onwrikbaar vertrouwen
in een betere toekomst, in een wereld,
waar niet langer het vuistrecht het uiter
ste redmiddel zal zijn, doch het Recht in
elk opzicht leidsman mag wezen bij de
gedragingen der Rijken en Staten tegen
over elkander!
Deze gedachte moet ook nu bij ons le
ven, aan den vooravond van den Vol
kenbondsdag!
Want, o zeker, de Volkenbond, oor
spronkelijk alleen een instrument van de
overwinnaaars in den grooten oorlog,
daarna gelukkig uitgegroeid tot een soort
wereld-parlement, is ook nu nog onvol
komen en onvolmaakt.
En wij zouden dien Bond zoo gaarne
hechter en sterker gefundeerd willen zien
als een super-macht boven de afzonder
lijke staten.
Maar laten wij daartegenover dan ook
bedenken hoe de Volkenbond in de korte
spanne tijds van zijn bestaan in talrijke
opzichten reeds baanbrekend werk heeft
verricht en hoezeer zij bijdraagt tot een
onderling begrijpen, verstaan en waar-
deeren der verschillende naties.
Ongetwijfeld zal de Volkenbond nog
meer en beter dan tot dusverre aan zijn
doel en bestemming kunnen beantwoor
den, wanneer hij daadwerkelijk, niet al
leen met woorden, wordt gesteund en
geschraagd door de individuen. Want zoo
alleen kunnen de Regeeringen steeds ver
der gaan in de richting van het onderling
vertrouwen.
Wanneer dat besef in ons leeft, zal de
Vrede geen verre schemering zijn, maar
een nabije en stralende nimbus.
v. d. V.
Voor ons ligt de Zomerdienst van
den gemakkelijken Walcherschen Zak-
gids, die nu reeds tal van jaren door de
firma R. M. Smits wordt uitgegeven.
Het aantal vermelde diensten is het
zelfde gebleven, doch practisch mag het
worden geroemd, dat bij de opgave der
spoorwegdienstregeling, de motordienst
VlissingenGoes afzonderlijk is gezet
Wat den anderen diensttabel overzichte
lijker maakt.
Een goede maatregel is het ook, dat
een los blaadje is ingelegd met de dienst
regeling der Provinciale Stoombootdien'
sten op Hemelvaartsdag en tweeden
Pinksterdag, wat dus na 9 Juni geen be
teekenis meer heeft.
De opname der openstelling! der tele-
g'ra a f - tel efo on kan to re n op de dagen, zal
voor menigeen een gemak blijken te zijn.
VLISSINGEN.
De ongehuwde vrouw, die eenige
dagen geleden haar pas geboren kind in
een emmer verdronk, is uit het gasthuis,
waar zij opgenomen was, ontslagen, en
thans door de politie aangehouden en
aan de justitie te Middelburg voorgeleid
ZUID-BEVELAND.
Gemeenteraad van Goes,
A.s. Donderdag, 's middags 2 uur ver
gadert de Raad1 dezer gemeente.
B. en W. stellen o.m. voor:
het vermenigvuldiging,scijfer voor de
Gemeentelijke Inkomstenbelasting voor 't
dienstjaar 1930—1931 evenals het vorig
jaar te bepalen op 1.09;
bij' de Kroon in beroep te gaan van
de beslissing van Ged. Staten, .houdende
vaststelling van het bedrag geregeld vol
gens de nieuwe regeling van de finani-
If. JlooiMÈri
GROOTE MARKT C 12
(Ingez
iceele verhouding tusschen Rijk en Ge-
Gemeenten;
aan de Ned. Ver. van Reiniging'sdirec-
teuren een hoogere bijdrage te verleé-
nen;
een jaarlijksche bijdrage toe te ken
nen aan het comité inzake bestudeerinjg
der Iepenziekte;
over te gaan tot onderhandsche verhu
ring van het in aanbouw zijnde woo.n-
en winkelhuis aan de St. Adriaanstraat
aan den heer M. Di. de Groot te tJoieS'
voor den tijd van 5 achlereenvolgfemde
jaren tegen een huursom van f 750 per
jaar; de huurder wil in de winkel ©en!
bloemenzaa'k' openen;
en tot het beschikbaarsitellen van gel-
ad f 238.30 aan de Vereeni|giin|g voor
Chr. schoolonderwijs, voor het aanschaf
fen van leermiddelen in verband met het
toenemen van het aantal leerlingen.
KAPELLE. De Raad dezer gemeente
hesloot destijds om gas van uit Goes
te betrekken, thans is men bezijg tej
Biezelinge met den aanleg; is men daar
gereed, dan zal Kapelle volgen. Ze'kler
zal dit met genoegen worden verno
men nu spoedige aansluiting kan vol
gen. Als de drülïte begint met de werk
zaamheden, kan het gas benut wordfün
voor koken, waai- velen op wachtefn.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O.D.
SAS VAN GENT. Donderdagavond
kwam de Raad dezer gemeente in open
bare zitting bijeen.
Het verslag over den toestand der
gemeente werd den Raad aangeboden
en een ieder ter inzage gesteld. De re
kening van liet burgerlijk armbestuur
en van de Gezondheidscommissie werden
in handen gesteld der commissie tot on
derzoek der rekeningen en begrootingen.
Tot ;s choonhoudster der o. 1. school
B. werd benoemd niej. V. Slock-Mobach.
Het verzoekschrift van de Z. L. M.
om een subsidie uit de gemeentekas voor
de landbouwtentoonstelling te Klooster-
zande vond op voorstel van B. en Wl.
goedkeuring tot een bedrag van f 10.
Aan de Vereenigde Vrienden, het Sas-
sche harmoniekorps werd' een verhoo
ging van jaarlijksche subsidie door den
raad toegestaan tot f 250.
B. en W|. zullen overwegen en met een
voorstel komen, om belasting op stoepen
eenïgszins te veranderen en wel "deze te
doen werken met terugwerkende kracht
per half jaar en niet meer per jaar, zoo
als tot heden toe het geval is geweejst
Ook wordt het idee geopperd, dat hetj on
billijk is, dat men stoepengeld moet De-
talen voor stoepen naast de tuintjes der
betrokken personen. Ook dit zal nader
onder het oog worden gezien.
Na breedvoerige discussie wordt be
sloten de sloot bij' het tramstation te La
ten rioleeren, zoodat niemand der om
wonenden te kort gedaan wordt.
Het electrisch lichltarief wordt ver
laagd: voor hoogtarief van 40 op 35 cent
per K.W.U. en voor laagtarief van 10 op
8 cent. Hiermede heeft Sas van Gent het!
laagste tarief van Zeeuwsch Vlaanderen.
Plannen zijn voorts in beraming1 om
ook de Zandstraat van 't hoo'gfe tarief te
verlossen en de Stuiver te eleclrificeeren.
Besloten wordt tot uitkeeringi der winst
aan het electrisch bedrijf, van dit bedrijf
over het vorige jaar, ter boeking op de
reserve.
In de vierde zitting der Alglemi
Synodale Commissie der Ned. Herv.
Kerk', is de president, dr. G. J. Weij-
land weer aanwezig.
De ontvangsten vain' de Generale Kajs
bedroegen f 80.504, waaronder f 9.119
aan gekweekte rente, f 1060 aam .giftetü
fen f 1000 voor de tweede afloslsinlg der
leening aan de gemeente Ferwerd. Uit
het Fonds tot verbetering der schraag
ste predikantstraktemenlen werd f 9198
teruggeboekt op de rekening van <Je
Generale Kas welk bedrag de in 1929
vrijgevallen gelden uit genoemd fonds
betreft. De bijdragen voor de Generale
Kas warefn, f 3930 honger dan ten vorige,
