Tlrouinciale ü5eeuuigche
KINd
VRIJDAG 16 MEI 1930.
173e Jaargang
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen
EERSTE BLAD
Zendtijd-wee
BINNENLAND.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
PEPERMUNT
ZEELAND.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en t agentschap Vlissingen
2.3b, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnemenlen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent,
No. 115.
Het is een droevige geschiedenis met
die radio-ruzie. In-droevig. Maar: het
viel niet anders te verwachten! Want de
eenig logische oplossing: politiek en gods
dienst geheel uit den aether, öf slechts
op één zender daar zou in dezen ver-
splinterenden en uiteenvallenden tijd geen
enkele minister van normale capaciteiten
aandurven; het zou een herrie in den lan
de ontketenen, die stellig in de Kamer
weerklank vond, en die den ridder der
Nederlandsche idee vermoedelijk het mi-
nisterieele hoofd zoude kosten.
En dus viel te verwachten, dat de mi
nister de volkomen onjuiste zienswijze
zou overnemen van hen, die de A 1 g e-
m e e n e Vereeniging Radio Omroep, ge
zegd Avro, verklaard hebben te zijn een
vrijzinnig-liberale radio-omroep; daar
door was deze vereeniging gedegradeerd
van in breeden kring geliefde alge-
mee n-Nederlandsche, tot een zuiver-
sectarische, min of meer het vrijzinnig-
protestantsche volksdeel vertegenwoor
digende, partij-omroep.
Na deze absurde reductie was de zaak
voor elkaar: nu was de algemeene
omroep geëlimineerd en slechts sectari-
sche omroepen bleven over. Gaarne ge
ven wij toe: wanneer men eenmaal op
dat volstrekt onjuiste en redelijk-onge
oorloofde standpunt is beland ja, dan
blijft er weinig anders over dan de zaak
te verdeelen zoo min of meer op de wijze,
als minister Reymer deed.
Bovendien: wat komt het er dan op
aan, of de V.A.R.A. een paar uur meer
krijgt en de V.P.R.O. ook nog enkele
uren, en de A.V.R.O. wat minder? Het
gaat niet om een uurtje meer of minder:
het gaat ons om het beginsel.
We vinden het schandelijk en dwaas,
dat Nederland door de radio over
heel het land en tot verre daarbuiten zijn
inwendige verdeeldheid en hopeloos sec-
tarisme zóó demonstreert als het thans
gaat doen. Het is in strijd met onze na
tionale waardigheid, het druischt in tegen
de gevoelens van de meer dan 200.000
luisteraars, die door het geregeld lezen
van de algemeene omroepgids, de
Radiobode, blijk geven niet tot de
aether-sectariers te behooren, maar: het
gaat niettemin gebeuren!
Hoe kon zoo iets dwaas toch ontstaan?
Eenvoudig door het voorbeeld der bij
zondere scholen. Dat is de aanleiding ge
weest zooals mr, A. v. d. Deure, de
voorzitter der Ned. Chr. Radiovereeni-
ging, het gisteravond over Huizen zelf
gezegd heeft: „Naast God is de overwin
ning in den radio-strijd te danken aan
den strijd van onze voorouders in den
schoolstrijd"
Ziedaar,
Het geeft wél blijk van kortzichtigheid,
wanneer men het enorme verschil niet
kan of wïl inzien, dat er bestaat tusschen
den schoolstrijd, geboren uit den wensch
der ouders hun kinderen op te voe
den in den door hen gewenschten zin, en
tusschen den strijd om den aether! Waar
dag na dag in alle radio-apparaten, die
maar hooren willen, politiek zal worden
uitgezaaid: nu een anti-revolutionnair
keukenmeidenpraatje, morgen een r,-
katholieke les in het schoonmaken en
zachtjes gaar stoven van bloemkool, ver
volgens een sociaal-democratische vertol
king van een menuet van Mozart, daarna
eep "1leutra^e gramofoonplaat
En de Avro, pionier op uitzendgebied,
die jarenlang voor een waarlijk algemeen
radioprogramma zwoegde en zorgde
is gedegradeerd tot vrijzinnig-sectarische
omroep.
i.
Wij hebben dezer dagen een andere
oplossing voorgesteld. In ons blad van
2 Mei j.l. schreven we:
„Hoe het dan moet?
Wel, het is heel eenvoudig: de A.V.R.
O,, die nu reeds is een volledig neutrale
zender, doch die desgewenscht met nog
veel meer waarborgen voor absolute neu
traliteit te omgeven is, moet de alge
meene Nederlandsche radio-om-
roep worden voor kunsten en weten
schappen.
Alle andere politieke, godsdienstige
en staatkundige groepen dienen, naar het
gala-stelsel der evenredige vertegen
woordiging, hun zendtijd toegemeten te
krijgen op een op de Mookerhei te bom
wen nieuwen zender, die liefst gericht
zendt zóó, dat-ie buiten onze landsgren
zen niet hoorbaar zij.
En daarop zaaie men dan naar harte
lust tweedracht onder onze bevolking
uit het meerendeel daarvan zal op de
golvenschijf van z'n radiokastje wel een
rooden streep, als op een manometer,
zetten, dewelke beduidt: blijf uit de
buurt van dezen golfband."
We waren er van overtuigd en dat
is ons gebleken juist te zijn dat allen
die voor een goeden radio-omroep gevoel
den en die de politiek liefst geheel uit
den aether zouden willen bannen, het bo
ven geschetste inzicht volkomen dee-
len.of het nog te royaal vonden ten
aanzien der sectarische omroepen.
Evenwel: in de sectarische kampen
hebben enkelen vuur en vlam gevat naar
aanleiding van wat wij schreven. Zoo
commentarieert b.v, de socialistische „Ra-
diogids", het officieele orgaan der V.A.
R.A., bovenstaande regglen als volgt:
„Nietwaar, heel eenvoudig! Weet gij,
V.A.R.A.-leden, wat óók heel eenvoudig
is? De conclusie, dat wij zoo langzamer
hand eens een fiksche campagne tegen
deze zoogenaamde „neutrale" bladen zul
len moeten gaan voeren! Laten onze le
den alvast beginnen met al die bladen,
die de V.A.R.A. bestrijden, hun deur uit
te smijten!"
Men kan eens zien, wat er van het
vrije woord terecht komt: Wie zich te
gen het sectarisme inden
aether verklaart van de V.A.R.A.
repten we niet! wordt met boycot be
dreigd! Maar de Radio-gids begaat nog
een veel ernstiger vergissing, wanneer
zij van de Middelburgsche Courant als
van een z.g.n. „neutraal" blad spreekt.
Dat is toch bij een ieder, die ook maar
eenigermate politiek georiënteerd is, vol
doende bekend, dat ons blad niet neu
traal, doch liberaal is. En nog
maals: dat is lang niet hetzelfde!
Neen, dan weet „De Residentiebode",
het r.k. orgaan, het beter. Die qualificeer-
de ons voorstel als volgt: „Ziedaar de
„liberale eenheid" van ouds bekend: met
den knoet naar het liberalismeHet
is de befaamde oude methode van de
openbare school." En het blad zette
er als opschrift boven: „Uit het oud-libe
rale knekelhuis".
Evenwel: ook dit is een heel eind mis.
Wanneer men het woord niet in poli-
tieken zin wil opvatten, dan zou onze
oplossing een „liberale" genoemd kunnen
worden, maar overigens is zij noch oud,
nóch oud-liberaal, nóch uit een knekel
huis: integendeel, de wensch, dat de
voortvretende verpolitieking van ons
volksleven worde tot staan gebracht
vóór de zenders van de radio, leeft bij
een veel grooter deel van ons tegenwoor
dige en het opkomende geslacht, dan me
nigeen uit het kamp aan de overzijde
vermoeden zou!
We moesten hier maar eens een paar
jaar doen als in Luxemburg; daar was
óók radio-herrie en toen heeft de regee
ring eenvoudig de zaak op slot gedaan!
En.... een studiecommissie benoemd.
Want: deze Gordiaansche knoop heeft
minister Reymer ons niet naar den zin
doorgehakt.
Wie zijn vader acht, zal vergeving
van zonden vinden,
En als een, die zich schatten ver
gadert is hij, die zijne moeder eert.
Jezus Sirach.
de raad zelf en het gevoelen der inge
zetenen veel juister kan weergeven.
De heer V liegen (s.d.) achtte zulk
een commissie uit ingezetenen tot niets
nut. Nieuwelingen, die van de «zaïa/kJ
niet op de hoogte zijn. worden plotseling
tot autoriteiten gebombardeerd, terwij]
de 'gemeenteraadsleden cfe zaak onder
de 'knie hebben.
De heer Vos zal nog trachten, het
amendement in een aannemelijker vorm
te igieten.
TWEEDE KAMER,
Herziening van de Gemeen
tewet,
De Kamer heeft gisteren voortgezet
de behandeling van het wetsontwerp tot
herziening van de Gemeentewet; zij' 'be
raadslaagde over het amendement-Mar-
chant (v.d.) om het in art. 126 gere
gelde zelfbestuur uitsluitend op te dra«
gen aan B. en W. onder verant
woordelijkheid aan den raad.
Dit amendement is, met vele andere
verworpen, nadat o.a. minister Ruys de
Beerenbrouck' verklaard had, dat er vol
doende rechtsgrond aan ontbrak en dat
zij de constructie der voornaamste or
ganische wetten omver zon werpen.
Bij artikel LV licht dr. Vos (lib.) een
amendement toe ,op artikel 129 om bij
(grenswijzigingen de commissie uit de bur
gerij te behouden. Immers de mogelijk
heid bestaat dat 'n gemeente 't initiaïef
neemt tot annexatie, zonder dat dit punt bij
de verkiezingen aan de orde is geweest,
terwijl het mogelijk' is dat de ingez)ete-
nen op dit punt een andere mteeninjg
hebben dan de Raad.
De heer H e 11 en berg! Hubar (r.!k.)
steunde dit. De practijk heeft bewer
zen, dal zulk' een dubbele raad er wel
eens heel anders- over kan denken dan
DE RIJKSMIDDELEN IN APRIL 1930,
De opbrengst van- de Rijksmiddelen
(hoofdsom en opcenten) over de maand
April 1930 bedroeg 44.145.893, tegen
ƒ40.127.733 over de maand April 1929.
Het één twaaliöe gedeelte der raming
over 't geheele jaar bedraagt 40.382,917.
We laten hieronder volgen de op
brengst over de eerste vier maanden van
1930, vergeleken met die over de eerste
vier maanden van 1929.
1930. 1929.
Grondbel. 7.691.091 6.207.147
Pers. bel. - 5.420.678 - 4.653.228
Ink. bel. - 34.529.532 - 32.423.381
Verm. bel. - 5.761.959 - 5.304.463
Div. en T. - 4.115.494 - 4.835.607
Inv. recht - 23.701.799 - 21.826.697
Stat. recht - 1.412.551 - 1.478.666
Zout - 827.394 - 616.741
Geslacht - 3.998.330 - 3.699.366
Wijn - 705.930 - 717.769
Gedistilleerd- 11.763.799 - 11.262.835
Bier - 4.534.933 - 4.241.555
Suiker - 16.379.619 - 14.981.549
Tabak - 9.343.603 - 8.546.432
Goud, zilver - 353.661 - 333.510
Zegelrecht - 8.959.734 - 9.392.002
Reg. recht - 10.101.142 - 13.269.359
Sues, recht - 15.853.569 - 14.531.750
Domeinen - 1,910.073 - 1.173.595
Staatsloterij - 217,736 - 217.722
Loodsgelden - 1.654.411 - 1.556.161
Totaal 169.237.049 161.269.546
De opcenten ten bate van het Lee-
ningsfonds gaven over April 1930 een
opbrengst van ƒ8.511.100 tegen een be
drag van 8.327.163 in April 1929.
De inkomsten ten bate van het „We
genfonds" gaven over April 1930 een
opbrengst van 3.696,105. Rijwielbelas
ting ƒ54.718.
STEMMEN OVER VERDEELING VAN
DEN ZENDTIJD,
De bekende voorman van de A.V.R.O,,
de heer W. V o g t, die gister te Zwolle
vertoefde, heeft gisteravond omstreeks
half negen een rede gehouden tus
schen het programma van Hilversum.
Met een hier en daar van verontwaar
diging trillende stem. Een rede van soms
vlijmende ironie.
Wat als ondenkbaar geacht werd, is
thans gebeurd, aldus o.a. de heer Vogt,
De regeering is gezwicht uit vrees voor
de partijhoofden. De verwachtingen van
de A.V.R.O. zijn door den minister be
schaamd. Thans is een phase van ver
drukking ingetreden door een macht, die
wij als goede vaderlanders niet willen
weerstreven. De som van de verontwaar
diging zal in staat zijn de macht van den
overweldiger tot wankelen te brengen.
In Zwolle, dat oud-minister v, d. Vegte
tot zijn burgers telde, werd de eerste
stedenavond gegeven. Deze bewindsman
is er als eerlijk man van teruggeschrok
ken onrecht te laten gelden, voor wat hij
in zijn boezem voelde als zedelijk recht
van de A.V.R.O. De tegenwoordige mi
nister van waterstaat is in verbinding ge
weest met Hilversum. Overal in het bui
tenland werd gesproken over zijn ge
meente. Men kende de plaats door den
omroep. Deze oud-burgemeester zal nu
het instituut vernietigen, dat zijn vroe
gere stad aan haar bekendheid heeft ge
holpen. Het vertrouwen in hem, opnieuw
uitgesproken in de Radio-Bode, is niet
anders dan beschaamd.
De A.V.R.O. had al het denkbeeld aan
vaard, iets van haar zendtijd te moeten
afstaan aan de V.A.R.A. De jongste be
slissing is een cynische vertrapping van
onze rechten. Een bloeiend bedrijf met
groot personeel wordt door de regeering
met één handbeweging op zijde gescho
ven, als het ware als schadelijk onkruid
uitgewied.
Niet omdat vaststaat, dat nieuwelingen
het beter kunnen doen, maar omdat zij
beweren het ook te kunnen.
De sloopvergunning is thans door de
regeering uitgereikt. Wij halen onze
schouders op voor alle redeneeringen,
die een schijn van rechtvaardigheid aan
het besluit moeten verleenen. Het is een
zwarte dag in de Nederlandsche huiska
mers, waar de A.V.R.O. zoo geliefd is.
De regeering heeft niet den moed gehad,
de macht van de partijen te weerstreven.
De heer Vogt vergeleek de A.V.R.O.-
uren van nu (125) met de nieuwe (63).
Daarbij zijn de vroegere, practisch on
bruikbare, ochtenduren begrepen, zoo
dat er 53 nuttige uren overblijven, ge
zwegen nog van afstand aan kleine groe
pen.
Over de opgedrongen politiek, wilde
spr. het niet hebben, maar hij herhaalde,
dat de A.V.R.O. los staat van alle poli
tieke partijen.
Er breekt een nieuw tijdperk aan voor
de A.V.R.O,, zei de heer Vogt. Zij is niet
van plan bij de pakken neer te zitten.
„Wij willen pogen uit het buitenland
hulp te krijgen, in het buitenland uit te
zenden, als het in het land niet kan."
„Op de dagen waarop wij niet zen
den, zullen v/ij het land intrekken, om
voor de A.V.R.O. te vechten. Het om-
roep-vraagstuk is n i e t opgelost. De ver
ontwaardiging van de A.V.R.O. zal n i e t
verstommen vóór haar nieuwe levenskan
sen zijn gegeven, in plaats van de geroof-
den.
„Wij beginnen een nieuw tijdperk, een
streven naar rechtsherstel", zoo besloot
de heer Vogt,
i*
Een gansch ander geluid liet na
tuurlijk de voorzitter der N.C.R.V.,
mr. v. d. Deure, gisteravond om 8 uur
voor den Huizer-microfoon hooren. Reeds
in de middaguren bad mr. v. d. Deure
de ministerieele beslissing meegedeeld.
„Zwaar is de strijd geweest, als die
voor de school, tusschen hen die neutra
liteit voorop willen stellen en hen, die
Christus steeds als Koning erkennen.
Naast God is onze overwinning in de
radio aan onze vaderen in den school
strijd te danken.
„Zes jaar is gestreden tegen de neu
trale groepen, die op omroep-terrein wil
den herwinnen wat zij op ander gebied
hadden verspeeld.
„In 1924 is de N.C.R.V. met weinig
geld opgericht om voor haar beginsel té
strijden. De vereeniging is bespot, maar
God heeft haar gezegend zij heeft
80.000 leden en thans is de verdeeling
van den zendtijd de kroon op het werk.
De N.C.R.V. is nu gelijkgesteld met de
zich neutraal en algemeen noemende A.
V.R.O.
Mr. v. d. Deure bracht hulde aan den
minister-president en aan minister Rey
mer. De laatste had een zeer moeilijke
taak. Ondanks de actie van de zich neu
traal noemende pers, ondanks het feit,
dat de Radio-Raad zich niet tot een vol
komen gelijkstelling van de N.C.R.V. wist
op te werken, heeft de minister zich zelf
standig in de zaak ingewerkt en zijn be
slissing genomen.
Financieel hebben de N.C.R.V. en de
K.R.O. niets, letterlijk niets met elkander
te maken. Maar daarnaast hebben wij
steeds gevoeld, dat één zelfde actie en
streven ons samenbracht en verbond, dat
de versterking van den invloed hetzelfde
doel had.
De Radio-coalitie werd niet kunstma
tig in het leven geroepen, maar is ge
groeid, en thans hecht en sterk.
INTERPELLATIE OVER DE VER-
DÈELING VAN DEN ZENDTIJD.
Naar het Hdbl. verneemt zal het Tweede
Kamerlid de heer mr. G. A. Boon heden
middag een interpellatie-verzoek indie
nen naar aanleiding van de beslissing van
dein minister van Waterstaat inzake, de
verdeeling v!an den zendtijd
BEZOEK VAN ENGELSCHE SCHEEPS
BOUWKUNDIGEN AAN ONS LAND.
Op uitnooaiging van het Scheepvaart
'kundig Instituut het Kon. Instituut van
Ingenieurs, de afdeeling voor Schiqeps-
en Werktuigbouw van het Kon. Instituut
van Ingenieurs, verschillende reederijen
en werven, zal door de North' East Coast
Institution of Engineers and Shipbuilders
en de Institution of Engineers and Ship
builders in Scotland, van 21—27 Juni
een bezoek worden gebracht aan ons
land.
Op 22 Juni zal het eiland Walcheren
worden hezicht, gevolgd door een be
zoek ia an de Kon. Maatschappij, „Dq
Schelde" te Vlissingen op 23 Juni
De Zuiderzeewerken zullen worden be
„Ik raad 11 aan om er
een gewoonte van te
maken dagelijks
te gebruiken.
Dit is de origineele pe
permunt, die derhalve
geen kunstmiddelen be
vat, maar bereid is uit
hetechtenatuurproduct.
Hieraan ontleent zij haar
opwekkende en verfris-
schende eigenschappen
en den lekkeren en toch
krachtigen smaak."
Waarborg voor zuiverheid
heeft U in de voortdurende
controle van het laboratorium:
Dr. v. Hamel Roos en Har-
mens, Amsterdam.
(Ingez. Med.)
zocht op Dinsdag 24 Juni. Den 26en
Juni is gewijd aan bezoeken aan Aml-
sterdamsche werven, lerwijl op 27 Juni
een bezoek' aan verschillende, Rotter-
damsche instellingen wordt gebracht.
HET NEDERLANDSCHE ROODE
KRUIS.
Bij Kon. besluit is Prins Hendrik voor
den tijd van vijf jaar opnieuw benoemd
tot voorzitter van de Vereeniging Het
Nederlandsche Roode Kruis, met ingang
van 1 Juni.
HET PLEZIERVAARTUIG IN DE
VAART.
Naar de Haagsche Courant meldt, zul
len de vaarten van het schip, waarover
reeds eerder is gesproken het schip,
aan boord waarvan alles mag, wat aan den
wal niet mag en dat Mer du Nord
moet heeten, op 15 Juni beginnen.
MIDDELBURG
In druk is toegezonden aan de Raads
leden het ambtenaren-reglement zooals
het thans, na de door den Rnadi aiapgoj.
brachte wijzigingen er uit ziet, en zooals
het a.s. Woensdag in den Raad in! einldH
stemming komt.
Het perceel „De Vergulde Lelie"
op den hoek van de Lange Gistsbraat en
de 'Lange St. Pieterstraat is in andere
handen overgegaan en wel van de firma
Heröldt in die van den heer L. Roose,
die er zijn zaak in wijnen en andere
dranken van af den hoek St. Pieterstraat-
Balans in over bracht en deze morgen
in den nieuwen winkel zal' heropenen.
Niet alleen heeffarde heer Roose de
beide, .afdeeilingen, winkel en slijterij tot
één 'gemaakt en geheel grondig doen
opknappen, maar ook een groote ver
betering is aangebracht door het doen
verdwijnen van de: schuine houten
kelder afsluiting aan de zijde van de St.
Pieterstraat. Veiligheid en aanzien heb
ben hierbij ten zeerste gewonnen.
Zooals uit een advertentie in dit
nummer blijkt houden de S. D, A. P. en
de M. B. B. Zondag te elf uur in het
Schuttershof eene herdenkings-bijeen-
komst voor wijlen mr. P. J. Troelstra, met
als spreker de heer W. Drop, lid der
Tweede Kamer.
VLISSINGEN.
De politie heeft de laatste dagen,
niet minder dan 6 verstekelingen, 4 Let
ten, 1 Amerikaan en een Marocaan, over
de grenzen gezet.
WALCHEREN.
WESTKAPELLE. Donderdag was het
25 jaar geleden, dat de heer J. Stoel^
