Ijïrouinciale ifeextujsrhe
N o. 109
VRIJDAG 9 MEI 1930
173e Jaargang
Dlf nummer bestaat uit 2 Bladen
EERSTE BLAD
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
BINNENLAND.
ZEELAND.
KERKNIEUWS.
ONDERWIJS.
KUNST EN WETENSCHAP.
LANDBOUW.
MIDDELBURGSGHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSGHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel»
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ei
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
EERSTE KAMER.
Vreedzame regeling intern,
geschillen. Indische begroo
ting.
Na het Paaschreces was allereerst aan
de orde de behandeling van het ontwerp
tot goedkeuring van de toetreding tot
de akte van September 1928 van Genève
nopens vreedzame regeling tot interna
tionale geschillen, waarbij de heerA n e
m a (a.r.) zeide dit te willen aanvaarden
als uitgangspunt voor een liggende toe
komst.
De heer Van Embden (v.d.) be
treurde het, dat niet is opgenomen de
toetreding tot verplichte arbitrage in
alle internationale geschillen.
Minister Beelaerts antwoordde
daarop dat verplichte arbitrage in ge
schillen, die berusten op belangen en niet
op recht, bezwaarlijk is,
Het ontwerp werd z. h. st. aangeno
men.
Bij de Indische begrooting vraagt de
heer Mendels (s.d.) of de regeering
iets bekend is van de in een deel van de
pers geopperde samenwerking tusschen
Britsch-, Fransch- en Nederlandsch-In-
disch gebied. Voorts vroeg hij, welk doel
de regeering zich inzake de Indische po
litiek voor oogen stelt.
Van de erkenning van de rechten van
de inlanders is nog niet veel terecht ge
komen, terwijl zij zware belastingen moe
ten opbrengen.
De heer Mendels kan voor het regime
De Graaff-Fock geen bewondering koes
teren, Wij hebben een politiek van bree-
de allure noodig, zoo zeide spr.
Handhaving der Rijkseenheid was het
hoofdmotief van het betoog van den heer
De Savornin Lohman (c.h.)
dus: veroordeeling van de toespitsing
van blank-bruin; toejuiching der actie van
Noto Soeroto-Frank.
En bescherming van het Nederlandsche
gezag! 't Is te hopen, dat de s.d.a.p. nooit
in een positie komt als thans de Labour-
partij, vond de heer Lohman. De Britsche
socialistische pers vindt de huidige maat
regelen in Britsch-Indië nog te zwak.
Deze afgevaardigde nam 't verder nog
zeer op voor den huidigen gouverneur-
generaal, in wiens beleid hij ten volle
vertrouwen heeft ter handhaving van het
Nederlandsch gezag.
TWEEDE KAMER.
Obstructiebedreiging. Wij
ziging der gemeentewet.
Vrouwelijke burgemeesters.
De heer De Visser (comm.) had
een echec met zijn voorgenomen interpel
latie over de actie tegen de geloofsver
volgingen in Rusland. Daar uit het ant
woord der regeering op vragen van den
heer De Visser gebleken was, dat haar
houding ten opzichte van Rusland onge
wijzigd is, en de Tweede Kamer niet de
plaats is om toestanden in een ander land
te bespreken, achtte de voorzitter
de interpellatie niet op haar plaats.
De heer De Visser werd hier boos om
en dreigde met obstructie, waarop het
voorstel van den voorzitter werd aange
nomen met 71—1 stem.
Daarop kwam bij de gemeentwet weer
een reeks amendementen.
Een amendement-V liegen om te
voorkomen dat over de geheede begroo
ting beraadslaagd wordt in geheime zit
ting; een amendement-K e t e 1 a a r met
een lijst onderwerpen, waarover in be
sloten vergadering niet kan worden be
raadslaagd en besloten; een amendement
v. d. B e r g h aan vaste bestuurscommis
sies bepaalde bevoegdheden toe te ken
nen, dat echter na bestrijding werd inge
trokken; 'n am.-W esterman ook
vrouwen tot burgemeester be
noembaar te maken. De vrouw kan vaak
flinker en kordater zijn dan de man
zeide mej. Westerman, Zij kan, al
dus deze afgevaardigde, voor de gemeen
te een burgermoeder zijn. Zij vond en
thousiasme bij mej. Groeneweg (s.d.
a.p.) en bijval bij de dames B a k k e r
N o r f (v.d,), Ka t z (c.h.) en Me ij
e r (a.-r.) Doch bestrijding bij de heeren
De Wilde, Kortenhorst,
Schokking en Kersten. De ge
ëmancipeerde vrouw is geen vrouw, maar
een man-wijf, zeide deze vleiend.
Minister Ruys de Beeren-
b r o u c k ontraadde het amendement.
Uit het verschil in aanleg tusschen man
en vrouw vloeit noodzakelijk voort ver
schil in recht en plicht. Dat verschil in
aanleg maakt de vrouw minder geschikt
voor burgemeester dan den man. In klei
ne plaatsen moet een burgemeester vaak
hardhandig optreden en b.v. een man
bij den arm vatten. Dat is geen werk voor
een vrouw. De vrouw is weliswaar in
vele landen benoembaar, maar de politie
taak is haar veelal niet opgedragen. In
den regel is de vrouw dus ongeschikt.
Voor de weinige uitzonderingen, die zou
den kunnen worden gevonden, is 't neer
leggen in de gemeentewet van deze mo
gelijkheid niet gerechtvaardigd.
Het amendement werd daarop aan
genomen met 45 tegen 35 stemmen.
Vóór stemden de linkerzijde, de Katho
lieken Suring, v. Poll. Meijer, Goseling,
Aalberse, Bongaerts, Guit, Nolens en v.
Schaik en mej. Katz (c.h.)
De vergadering werd verdaagd tot
Dinsdag 1 uur.
Geen ziel is troosteloos, zoolang zij
nog voor één sterveling kan voelen
liefde en vertrouwen.
G. Eliot.
vorderen, dat ten spoedigste een initia
tief-wetsontwerp bij de Tweede Kamer
wordt ingediend.
HET EIGENDOMSRECHT VAN HET
PALEIS OP DEN DAM,
Naai- het Volk verneemt is de com
missie door B. en W. van Amsterdam
benoemd, om een rapport uit te bren
gen inzake het eigendomsrecht van het
Paleis op den Dam, met haar werk gei-
reed en tot de conclusie gekomen, dat
het Paleis het. onbetwistbaar eigendom
is van de gemeente Amsterdam1. Door
B. en W. zou binnenkort bij dein Raad
een voorstel worden ingediend 'om het
Paleis op den Dam aan het Rijk ie koop
aan te bieden en van de opbrengst een
nieuw stadhuis te bouwen aan het Fre-
deriksplein op het terrein van het voor
malig Paleis van Volksvlijt.
NEDERLANDSCHE ROODE KRUIS,
Bij Kon. besluit is met ingang van 1
Mei 1930 de heer A. T. Bloem, gepen-
sionneerd majoor titulair te 's-Graven-
hage, benoemd tot directeur van het In
formatiebureau van de Vereeniging het
Nederlandsche Roode Kruis.
DE KIESRECHTCOMMISSIE UIT DE
LIBERALE STAATSPARTIJ.
De commissie voor studie en advies
inzeke het kiesrechtvraagstuk, ingesteld
vanwege het hoofdbestuur van de Libe
rale Staatspartij De Vrijheidsbond heeft
haar rapport aan het hoofdbestuur aan
geboden.
De opdracht aan de commissie luidde:
a. te onderzoeken, of het ter bevor
dering van de versterking' van den band
tusschen kiezer en afgevaardigde wen-
schelijk is met behoud van den gr|ondwet-
telijken grondslag der evenredige verte
genwoordiging, veranderingen aan te
brengen en, zoo ja, welke.
lo. in de uitwerking van het stelsel
van evenredige vertegenwoordiging, gelijk
die in de Kieswet is vervat,
2o. in de interne regelingen, Welke,
met het oog op de verkiezingen voor de
Staten-Q ener aal, de Provinciale Staten
en de gemeenteraden, voor de partij gel
den:
b. te dezer zake aan het hoofdbestuur
verslag uit te brengen, mede inhoudende
de redactie der artikelen, waarin de
eventueel in overweging' te geven veran
deringen zijn samengevat.
De commissie heeft zich onthouden
van een bespreking van het onder a. 2o.
genoemde, omdat dit onderwerp inmid
dels door een bijzonderlijk hiervoor in
gestelde commissie in studie is genomen.
Verder bepaalde zij zich tot de Tweede
Kamer-verkiezing. In één opzicht ging de
Commissie verder dan haiar taak. Zij1
heeft zich namelijk niet alleen afgevraagd
welke veranderingen noodzakelijk zijn om
den band tusschen kiezer en afgevaardig
de te versterken, maar in het algemeen
op welke wijze de uitwerking van het
stelsel van E. V. kan "worden verbeterd.
De Commissie is éénparig van oor
deel, dat wetswijziging noodzakelijk i§,
omdat het bestaande stelsel verschillende
ernstige bezwaren meebrengt.
Na een uitvoerige uiteenzetting der
bezwaren, geeft de commissie allerlei
verbeteringen aan, welke hierop neerko
men:
le Zooveel mogelijk behoort een afge
vaardigde één bepaalden kieskring' of
een kleine groep van kieskringen te ver
tegenwoordigen.
2e Candidaten behooren slechts te
worden gekozen, als zij zelf door zeer
vele ldezers worden begeerd, niet tenge
volge van stemmen, uitgebracht op an
dere candidaten. r
Aan het Rapport zijn een nola en een
ontwerp van den heer Priems, die zich
op belangrijke punten niet met de com
missie vereenigen kon, toegevoegd. De
heer Priems had daartoe krachtens de
opdracht recht.
De Commissie heeft haar ontwerp aan
het Hoofdbestuur ter beoordeeling toe
gezonden, met verzoek, indien het ont
werp zijn goedkeuring mag' wegdragen,
dat op ruime schaal onder de afdeielijn-
gen te verspreiden, tegen lagen .prijs al
gemeen verkrijgbaar te stellen en le be-
MIDDELBURG,
Zooals uit een advertentie in dit
nummer blijkt, zal de Volkszangschool
van „Uit het VolkVoor het Volk" haar
jaarlijksche openbare les houden op
Woensdag 21 Mei, in de Concert- en Ge
hoorzaal. Voor hen, die van den aardigen
en goeden kinderzang houden, is er alle
reden voor dien avond vrij te houden,
Morgen zal de Mondharmonica Ver
eeniging „Crescendo" Buitentuin, weder
een muzikale wandeling door de stad
maken, te beginnen om half acht in de
Wierfstraat. De tocht gaat tanigs' de Eigen-
haard straat, Loskade, Stationsstraat, Lon
den sche Kade, Nieuwslraat, Langedelft,
Markt, Gortslraat, Koestraat, Geere, Lan
geviele, Domburgsch Schuitvlot naar den
Buitentuin, waar een serenade wordt ge
óracht aan den adviseur der vereeniging
den heer J. Torbijn en echtgenoot©, die
hun 30-jarige echt vereeniging herdenken.
ZUID-BEVELAND.
KAPELLE. Door den teler A. L
Schrier te Kapelle is in Stadhoek gem
K toe tinge een proefveld me,t Rijkssteun
inzake bemesting, aan,gelegd. Voor be
langstellenden in Kapelle eene mooie
wandeling, die voor hen nut kan afwer
pen. Wat bemesling aangaat voor aard
beien inzonderheid, wordt nog al eens
een verkeerde manier toegepast. Met
'borden is aangegeven welke hulptrtfeistk
stoffen zijn gebruikt en hoeveel perH.A
SCHOUWEN-DUIVELAND.
Gemeenteraad van Zierikzee.
In de Donderdag! gehouden raadsvergade
ring deelde de voorzitter mede, dat
als antwoord op een aan Ged. Sitatem g<b-
daan verzoek, de ponton die bij de Prov.
boot dienst moet doen, niet voor 1932
ter bestemder plaatse kan zijn. De heer
De Broekert kwam om heitgroote
igevaar dat heit laden van auto's opt de
Prov. boot met zich brengt, met kracht
.tegen diit uitstel op en diende een motie
in, Ged. Staten verzoekende desnoods
een nieuwe ponton te leveren.
De heer Versteeg informeerde, of
er bij Ged. Staten van onwil dan wel van
onmacht sprake was. Ilij meende het
laatste. De heeren Koopman, Dioele-
man en Catshoek lichtten deze zaak
toe, terwijl de voorzitter het schrij
ven van Ged. Staten nog gedeeltelijk vooi;
las. Daarop werd m. a. st. de motie aan
genomen.
Aangenomen wordt een voorstel van
B. en W. om het bedrag, noodig voor de
verbouwing van het inwendige van het
Stadhuis, te verhoogen van f9322.70 op
f 10.000, noodzakelijk geworden door on
voorziene omstandigheden.
Eveneens wordt goedgekeurd het ver
beteren van de trap en het aanbrtengen
van een natuursteenen vloer in den gang
van het raadhuis, waarvan "de kositen be-
jdragen f 1200
Besloten wordt van gemeentewege
deel te nemen aan het' begrimden van.
den Grachtweg tot aan de West(bung met
den Dwars-Krengeweg, waarvan de kos
ten f 464.50 zullen bedragen terwijl
één der aangelanden aan dien weg
zich garant stelt voor een bedrag van
f 85.50 als aandeel im de totale kosten.
Gunstig wordt beschikt op een! ver
zoek van P. Klok en 23 anderen;, omj Ide
waterleiding te doen doortrekken lot aan
de begraafplaats, zulks om in staat te
zijn in droge periodes planten en 'bloicj-
men te begieten.
De heer Versteeg is wel voor dit
verzoek, maar meent, dat de leiding niet
zoo ver hoeft te komen, tenzij men hei.
water ook vo,or andere doeleinden wil
bezigen.
De heer Catshoek zou gaarne zien,
dat gelegenheid werd gegeven aan de
dorstigien, zich daar te laven. Na nog
eenige 'bespreking wordt op het ver
zoek goedgunstig beschikt. De 'klosten
voor de gemeente bedragen hiervoor
f 292.90.
De Raad gaat accoord met de uit
gave van f 360 om daardoor moigelijk
te maken het ondergrondsch leggen van
het electrisch net op den grachtweg.
Ingekomen is een verzoek van de auto
bus-ondernemers De Waal en Van Zwe
den om een toelage van f 4 per Jritl
voor den dienst Zierikzee—Zijpe, aan
sluitende op de richting Bergen op Zoom,
voorloopig voor een maand als próef.
De heer Versteeg is daar legen,
jomdat er van een algemeen belang geen
sprake is, maar wel van bet geriewen
van bezoekers aan de Antwerpsche ten
toonstelling.
De heeren Koopman en Doel|e-
man verdedigen het voorstel van B.
en Wl. en betoogfen, dat een algemeen
belang wordt gediend, omdat reizigers
nu ',si avonds laat 's Wioendags en Za
terdags nog thuis kunnen zijn.
De heer Versteeg is versterkt in
zijn meening, omdat men nu gebonden
is aan bepaalde dagen. Het voorstel
wordt met zijn stem tegen aangenomen,
hoewel de heer Panny verklaarde, bet
algemeen belang ook niet te zien.
Ten slotte wordt aangenomen een voor
stel tot aanschaffing van materiaal voor
de brandweer, als haspelwagen, draag
bare standpijpen, br andsleutels, slraal-
pijpen en 350 M. slang, voor te zameln!
f 951.50 terwjjl ook nag 2 Iffa minimax
fclnandbluschapparaten a f 35 pier stuk
zullen worden aangekocht.
Na de rondvraag wordt de vergadering
door den voorzitter gesloten, die nog
mededeelde, dat Woensdag 21 Mei de
Clectrificatie officieel zal worden in hel
werk gesteld.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D.
Naar het „Vad." verneemt, hebben
mej. Henriette Bouvin en mevr. v. Lent
v. d. Schriek het eerekruis Pro Ecclesia
et Pontifice gekregen ter gelegenheid
van het 25-jarig bestaan van den Neder-
landschen Bond van R. K. verpleegsters.
ZUIDZANDE. De Emmabloem-collfecte
heeft alhier f 26,50 opgebracht.
De Gasthuiskwestie te Aardenburg.
Men schrijft ons;
Dinsdag 1.1. had een bijeenkomst plaats
van de verschillende corporaties, die de
slotacte voor de verdeeling der Gast- en
Weesgoederen zullen moeten teekenen,
om deze met elkaar te bespreken.
De acte is door alle corporaties inge
zien en zullen er eenige wijzigingen in
moeten worden aangebracht, o.a, was er
niets in vermeld betreffende periodieke
uitkeeringen die aan een drietal oud-ge-
dienden moeten gedaan worden. Nadat
de wijzigingen zijn aangebracht, zullen de
corporaties er hunne goedkeuring aan ge
ven.
„Ik raad II aan om er
een gewoonte van te
maken dagelijks
PEPERMUNT
fe gebruiken.
Dit is de origineele pe
permunt, die derhalve
geen kunstmiddelen be
vat, maar bereid is uit
het echte natuurproduct.
Hieraan ontleent zij haar
opwekkende en verfris-
schende eigenschappen
en den lekkeren en toch
krachtigen smaak."
Waarborg voor zuiverheid
heeft U in de voortdurende
controle van het laboratorium:
Dr. v. Hamel Roos en Har
mens, Amsterdam.
(Ingez. Med.)
Donderdagavond heeft in de Dom
kerk te Utrecht ds. A. Meyers uit Hooge-
veen zijn intrede gedaan als predikant
bij de Ned. Herv. gemeente te Utrecht.
De nieuwe predikant sprak naar aan
leiding van de woorden van Richteren 6
vers 14, De gemeente heeft ds. Meyers
het negende vers van Psalm 119 toege
zongen.
Sierkasnp ie Ommen.
Van 29 Juli tot 7 Augustus zal weel
een internationaal kamp te Ommen ge
houden worden, waar de heer J. Krishua-
murti dagelijks spreken zal.
Benoemd tot onderwïjizeres aan de
R. K. meisjesschool te KWadend!am-
me mej. J. M. Th. Zegwaard te Bergen
(N.-H.)
Prof. A. F. Gips, hoogleeraar in liet
haEdteekenen en de geschiedenis der
s'childer- en beeldhouwkunst aan de
Technische hoogesc,h)bol te Delft, heeft
als zoodanig eervol ontsla® gevraagd, 'in
gaande 1 Sept. a.s.
Examens onderwijzer(es),
£>e Minister van O., K. en Wl. heeft be-
jioema in de commissiën, welke in 1930
belast zijn met het afnemen van de exa
mens ter verkrijging van de akte van
bekwaamheid!, bedoeld in artikel 77a
der Wet tot regeling van het Lager On
derwijs te 's Gravenhage, a- tot lid en
voorzitter H. I. de Bie, schoolopziener
van het L. O. te Rotterdam; tot lid
en ondervoorzitter: J. M. Prins te 's-
Gravenhage.
Dr. J, J, L, Duyvendak.
Benoemd is tot gewoon hoogleeraar in
de faculteit der letteren en wijsbegeer
te aan de Rijksuniversiteit te Leiden^
om. onderwijs te geven in het Chineesch
dr. J. J. L. Duyvendak, thans rector in
hel Chineesch aan die unTvergiteit.
De heer Duyvendak, die sinds 19 Mrt.
1919 lector "is in 't Chineesch aan de
Leidsche universiteit, werd geboren te
Harlingen, den 28sten Juni 1889.
De heer Duyvendak was tijdelijk hoog
leeraar ,aan de Columbia universiteit te
New-York, om daar gedurende 6 maan
den opi den leerstoel van wijlen prof.
Hirth de Chineesche philosophic te do-
ceeren en Chineesch-philo soph(ische tek
sten te verklaren.
Tot de velen die zijn colleges van lec
tor aan de Leidsche universiteit volgden,
behoorde ook Prinses Juliana.
Frederik van Eeden.
Frederik van Eeden heeft van den
minister van O., K. en W|. bericht ge
kregen, dat hem een jaarlijksche toelage
van f 500 wordt verleend'.
Een afdoend serum tegen mond- en
klauwzeer?
N.T.A. meldt uit Buenos;Ayres, dat
professor José Lignieres, die verbonden
is aan de National University, ee'n af
doend serum tegen mond- en klauwzeer,
ontdekt heeft.
Hij is er van overtuigd, dat hij daan-
mede in drie jaar geheet Argentinië Van
deze ziekte kan verlossen.
Raad van Toezicht Tuinbouwongevallen-
wet.
Bij Kon. besluit is aan L. van Vliet,
te Westmaas, op zijn verzoek, eervol ont
slag verleend als lid van den Raad van
Toezicht, bedoeld in art. 32 der Land
en Tuinbouwongevallenwet 1922, en is
als zoodanig benoemd H. Oudekerk, te
Utrecht.