lüroiiinciale .Zeeuws die
Tobralco.
J. F, WOLSKT,
WlfHELD
TCNTOONCTCLLINOi
APm-OCT
ANTWRKN
ft)
N o. 101
WOENSDAG 30 APRIL 1930
173e Jaargang
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen
EERSTE BLAD
BINNENLAND
Jan Ligthart.
KERKNIEUWS
KUNST EN WETENSCHAP
ZEELAND
ONDERTOS
ien tele-
aanzien-
«ben.
rERON-
|een bot-
automo-
Loopman
torwagen
inzitten-
.it Goch,
evensge-
|wijl een
retsuren
kTSDAM.
peeft het
de 50-
stenaar
aizen te
ernsti-
|De am'b-
zieken-
I ver drie I
Een ver
is nis van
|de justi-
loor een
m wor-
er na,ar
tit.
IE KON.
Konin-
i e n h a-
maand
astree kk
It Vrijdag
ditmaal
Ich toffer
ste ver
in hard
in het
;k heeft
li brand-
|het vol-
eum ge-
;le per
is nog
ID.
aor een
for een
Ihuis be-
iing had
letzelfdé
I hij van
|rst den
daarna
|-volgens
Geen
lm zich
Ike daad
pandoor.
- BJij-
itschap-
22.624
Louis
je stad
slechts
?l 6000
|in Los
grootste
for nog
'biedt,
blaatsen
pansche
/-York
n d in
„Kirk-
Ingevol-
jiinuten
»n man
he voor
|jes, en
linion.)
van
Biidaal,
26 j.
P,. de
fn, jd.
J. M
W. F.
rge, jd.
en
[ite, cL;
5. Cas-
revoets
BOER,
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
38 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postcheque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regelt
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
/Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
NOTARIAAT.
Bij Kon, besluit is aan A. Bertling, op
zijn verzoek, met ingang van heden, eer
vol ontslag verleend uit zijn betrekking
van notaris te Haarlem.
DE OPENING VAN DE GROOTE
SLUIS TE IJMU1DEN.
Omtrent de openingspiechtigjheid v!an
de nieuwe sluis wordt noig het volgende
medegedeeld
Men schat dat op de sluis 20.000 men-
schen aanwezig waren. De rede van den
iminister Van Waterstaat was goed .te
iverstaan maar die van de Koningin nog
beter, ook door de radio. Hare Majesteit
Sprak zeer duidelijk en op haar rede
volgde een geestdriftig gejuich. Het was
.was een mooi moment, toen de Johan
van Öldenbarnevelt de nieuwe sluis ver
liet. De leden der verschillende zangko
ren zongen voor de tweede maal Neder
land en de Zee, maar de, schoolkinderen
en de dichte menigte op de sluis over
stemde den zang met hel enthousiaste
Hulde aan de Koningin.
De tocht van de Koninklijke Familie
door IJmuiden, na den terugkeer van
hgt schip, is een ware huldiging gewor
den. Overal stonden veel mehschen langs
den weg geschaard, die het Koninklijke
Gezin 'blij begroetten.
De Johan van Öldenbarnevelt werd
weer; door de nieuwe sluis geschut en
ivertrok om vijf uur naar Amsterdam. De
volgende week aanvaardt zjj de eerste
seis naar Batavia.
Het feest te IJmuiden werd besloten
met een .avondconcert.
Te Amsterdam werd gisteravond een
diner gegeven door het gemeentebestuur
aan talrijke genoodiigden. "Tijdens 'dezen
maaltijd werd een telegram met geluk-
iwenschen van de Koningin-Moeder ont-
Viangen.
DE SCHEEPVAARTVERBINDING
VAN AMSTERDAM MET DEN RIJN.
De minister van waterstaat heeft gis
teravond aan het diner door de gemeente
Amsterdam ter gelegenheid van de
opening der nieuwe sluis te IJmuiden ge
geven, o. agezegd dat hij had kennis ge
nomen van het besluit van den Amster-
damschen Raad betreffende de scheep
vaartverbinding van Amsterdam met den
Rijn en dat hij met het standpunt, hierbij
door het gemeentebestuur ingenomen,
ten volle sympathiseerde.
Minister Reymer verklaarde verder,
dat het hem een vreugde zal zijn binnen
kort bij de Staten-Generaal een ontwerp
aanhangig te maken, opdat ten spoedig
ste een doelmatige scheepvaartverbin
ding tusschen Amsterdam en den Rijn
tot stand zal komen.
DE RADIO-ZENDTIJD EN DE
,V. P. R. O.
Het hoofdbestuur der Vereenijging van
.Vrijzinnig Hervormden heeft bij den mi
nister telegrafisch geprotesteerd, dat bij
de verdeeliinig van den thans' ontworpen
nadiozendtijd de izendvereeniging van de
.Vrijzinnig Protestanten volkomen is uit
gesloten. Ook het hoodfbestuur v'an den
Ned. Protestantenbond heeft een tele-1 5 jaar.
autoriteiten hadden gezien, dat een der
gelijk apparaat zoo'n brandje blusschen
kan maar dat wisten ze voordien nok
wel.
-De firma Boddaert .'Ihier, heeft in
1929 bij haar fabriek een nijschkraa.» la
ten bouwen, welke echter lot heden we
gens afbestelling van zware gietstukken
(o.a. tengevolge van de staking te Vlis
singen) nog niet in gebruik genomen is.
Heden echter heeft de firma de kraan
voor het eerst gebruikt, daar izij een
zwaar gietstuk van plm. 8000 K.G. in
moest laden voor welk feit de vlag van
de kraan wapperde.
WALCHEREN.
SOUBURG. A.s. Vrijdag vergadert de
gemeenteraad, 's middags te 2 uur. De
agenda vermeldt o.a. een adres der
kiesvereeniging Souburg's belang, be
treffende tarieven waterleiding. Wegens
plaatsgebrek moeten wij de volledige
agenda aanhouden tot morgen.
ZUID-BEVELAND.
GOES. De in 1883 opgerichte ver-
eeniging tot weezenverpleging 'in Zuid
en Noord-Beveland, die in den loop der
jaren in staat is geweest voor de opvoe
ding van pl.m. 50 weezen zorg te dragen,
zal worden ontbonden. Over circa 14
maanden zal de laatste pupil der vereen,
meerderjarig zijn, Volgens het reglement
zullen de dan nog aanwezige gelden
(pl.m. 5000) worden toegekend aan een
instelling, die de belangen van weezen
van iedere richting behartigt.
WOLF AARTSDIJK. De Emmabloem-
collecte heeft in deze gemeente opge
bracht netto 117.
BORSSELEN. De eenige weken gele
den overleden burgemeester dezer ge
meente, de heer J. L. Richel, had o.m. in
eigendom den z.g. „Berg van Troye", een
der voornaamste vliedbergen in deze
omgeving. Ten einde te voorkomen, dat
een latere kooper, de heuvel zou afgra
ven, of het daarop groeiend boomgewas
zou koppen, heeft, naar de Zeeuw meldt,
de heer Richel dezen Berg vermaakt aan
de „Vereeniging tot behoud der Natuur
monumenten", met bepaling, dat de Berg.
met beplanting geheel intact moet blij
ven voor het nageslacht.
SCHOUWEN-DUIVELAND.
BRUINISSE. In de Vrijdagavond ge
houden vergadering van den gemeente
raad werd besloten naar aanleiding van
een brief van den Inspecteur van het
Lager Onderwijs sollicitanten op te roe
pen voor onderwijzer aan de openbare
lagere .school, in het bezit van de hoofd
akte en de nieuwe akte J.
Het voorstel van B. en "W. om' aan
het muziekgezelschap „Nu met Hopte"
tot wederopzegging een subsidie te ver-
leenen van f 50 per jaar en waarover
xn de vorige vergadering de stemmen
staakten, wordt thans aangenomen met
4 tegen 3 stemmen. Tegen stemden de
hcereti van den Berg, de Waal en Wem-
mers.
Gunstig wordt beschikt op het verzoek
van de kerkvoogdij der Ned. Herv. Kerk
om de helft te betalen in de kosten van
het afbreken van het houten beschbt,
vormendje de scheiding der kerk en den
toren en wederopbouw in steen.
Afwijzend wordt beschikt op het ver
zoek van het comité inzake bestudeering
en 'bestrijding van de iepenziekte om
een 'bijdrage voor hare werkza,amheden,
begroot op f 10.000 per jaar gedurende
Doe het goede en dat goed.
Een heele gr00 te schare, zoo wel man
nen als vrouwen, volgden de baar, het
gemeentebestuur van Groede waarvan wij
len de neer de Bliek ook lid was, (waren
eveneens aanwezig. Vele sprekers voer
den op het kerkhof het woord. Allereerst
ds. Fnter van Cadzand van de Vrij
Evangelische gemeente. Daarna nog een
6-tal sprekers o.a. ds. de Meijere in
Duitschland woonachtig, die vroeger nog
als predikant te Cadzand standplaats
had. Een zangkoor ondier leiding van den
heer Basting uit Bpeskens zong eenige
liederen, ook nog door alle aanwezigen
een gemeenschappelijk gezang en daarna
gebed. De oudste zoon dankte de zeer
vele aanwezigen en verschillende ver-
eenigingen voor de laatste eer zijn
Vader bewezen. I
IJZENDIJKE. Met de ^Staats Crt. van
29 April zijn verzonden afdrukken van
de statuten betreffende -Protestantschte
Ziekenzorg alhier gevestigd.
Gegarandeerd zon-, wasch- en kleurecht.
Per Meter 70 breedƒ1.25.
Per Meter 90 breed1.60.
Thans speciale Etalage.
HET STOFFENHUIS
LANGEDELFT I 18 MIDDELBURG.
ling, Med]
Polspoel, St. Jansteen; E. de Waal, JLon-
tenisse; P. Rombout, St. Jansteen; And.
Blommaert en J. Mannaert, Hulst; L. de
Theije, Hontenisse; V. Mattlieijsen,
Graauw en J. Th. Pieters, Hontenisse.
Smeden-bankwerkers: A. Bleijenberg,
N.-Namen; J. de Bruijn, Hengstdijk; en
L. van Vlierberge, N.-Namen, terwijl één
leerling voorloiopig nog geen getuigschrift
'bekwam'. t
Schilders: D. Verbracken, Boschkapel-
:1e; J. Claessens, Axel; JJ. Hermans,
Boschkapelle.
gram van gelijke strekking aan den mi
nister gezonden.
MIDDELBURG.
De heer H. J. Melse, inspecteur Van
politie afd. centr. recherche te Den Haag,
Vroeger wonende alhier, is benoemd
tot ridder in de Kroonorde van Italië.
Voor een grootendeels uit school
jongens- en meisljes bestaand publiek,
heeft gisterenmiddag op het Molenwater
alhier teen demonstratie .plaats gevonden
jmeT het ,,Fxcelsior"-schuim-hand-brandi-
blusch-apparaat.
Een houten schuttinkje was met hout
wol overdekt, met benzine hegoten en
toen de vlam goed in de houtwol stond,
heeft men dat met een betrekkelijk 'klein
straaltje uit de Excelsior vrij snel icle-
bluscht. Daarna hield de vertegenwoor
diger der fabriek nog een toespraakje
tot hel geacht publiek en toen ging d»e
jeugd wteer ravotten. De enkele aanwezige
Besloten wordt het ver me nigv uld i gin gs -
cijfer voor de plaatselijke inkomstenbe
lasting voor het belastingjaar 1930—',31
vast te stellen op 1.5.
Verder worat aan B. en W. machtiging
verleend een onderzoek in te stellen
naar de kosten van den aanleg vajtf
brandschellen voor de leden van het
(vrijwillig brandweercorps.
Daarna wordt de vergadering gesloten.
ZEEUWSCH-VLA ANDEREN O. D.
HULST. Bij Kon. besluit is toegela
ten als vereeniging uitsluitend werkzaam
ter bevordering van de verkrijging van
onroerend goed door landarbeiders, de
vereeniging, genaamd: Vereeniging ter
Bevordering van de verkrijging van on
roerend goed door landarbeiders „Eigen
Erf" alhier gevestigd, kring de gemeen
ten Hulst, Clinge, St. Jansteen, Koe
wacht, Zui'ddorpe, Stoppeldijk, Hengstdijk
Ossenisse, Hontenisse en Graauw en
Langendam.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
i
NIEUWVLIET. Gisternamiddag werd 't
stoffelijk overschot van wijlen den heer
Jac. de Bliek alhier ter aarde besteld.
Te Amsterdam heeft de Doopsge
zinde groep van den Bond van Neid- pre>-
difcantcn Vergaderd. Tot bestuurslid werd
o.a. gekozen ds. O. L. V. d,. Veep vajn
Vli,s&ingen.
Op 85-jarigen leeftijd is overleden
ds. Wi. Sieders, emeritus: predikant der
Geref. Kerk' van Vlaardingen.
Van 11 October 1868 tot 1871 was hij
predikant der iChr. Geref. Kerk te Axel.
In den ouderdom Van 66 jaar is te
Rotterdam overleden ds. J. H. Land-
wehr, emeritus predikant van de Gere
formeerde 'kerk van Rotterdam, waar hij
Van 1894 tot 1 Mei 1925 ,stond.
Ds. J. L. Bleeker.
De 90-jarige ds. J. L. Bleeker, eme
ritus-predikant der Evang. Luth. gem,'-
vlan Middelburg, werd op zijn ver
jaardag, die hij in de pastorie van zijn
zoon, ds. O. D. Bleeker te Fdam', vierde),
namens het Ned. Luthersch Genootschap
gecomplimenteerd door ds. C. F. Wjes-
,term,ann van Amsterdam, en den heer
Herm. Figi, van Edam. Ds. W|estermann
noemde hem, aldus lezen we in de
„W|arlburigi", den historicus van ons Ge
nootschap gelijk wij wijlen ds. J. E.
Schroder den idichter van het genoot
schap kunnen noemen." Ds. Bleeker is
echter ook in menig opzicht en niet
alleen gedurende den üjd dat hij lid! van
het Hoofdbestuur was', de gangmaker van
het Genootschap geweest. Ten slotte 'biood
de deputatie den jubilaris, namens het
hoofdbestuur het prachtwerk! aan, ge
titeld: „Amsterdam in Beeld", wat den
oud-Amsterdammer, die ds. Blee'kCr is,
zichtbaar verheugde.
Uit alle deelen van het land warein
brieven en telegrammen gekomen.
Geref. Kerk.
Bedankt voor het beroep naar Melis-
kerke door ds. A. van Dijke te Nieuw-
Beijerland.
Ned. Protest. Bond.
Op het drietal te Utrecht komt voor
ds. D'. A. Hoekstra te Zierikzee. 1
Bij Kon. besluit is tijdelijk be
noemd tot leeraar aan de R.H.B.S. te
Zier ik zee, de (heer W,. J. K. Labout
te Amsterdam.
Aan de ambachtsschool te Hulst
werd 't einddiploma uitgereikt aan de
volgende leerlingen
Timmerlieden A. Voet, Hontenisse; L.
Sacha Guitry: Jacqueline.
Ensemble Louis de Vries,
Schouwburg.
Met voorbedachten rade hebben wij
destijds een slechts korte beschouwing
aan dit stuk gewijd, omdat reeds dade
lijk vrijwel vaststond, dat het hier nog
maals, voor het Middelburgsche tooneel-
comité, als vierde stuk en toegift op dit
tooneelseizoen, gegeven zou worden.
Dat nu is gisteravond, voor een als
gewoonlijk bij de uitvoeringen vanwege
het M. T. C. heel goed bezetten
schouwburg geschied, en met volledig
succes. Want: ook zij, die den bouw,
den inhoud en de strekking van het stuk
niet volledig konden waardeeren, of
zelfs deze verwierpen, waren niettemin
vol lof over de wijze van opvoering, en
met name over hét in alle opzichten
voortreffelijke, innig-doorvoelde, sober-
beheerschte en toch, of daardoor, zoo
uitermate expressieve spel van den man,
waarom gansch dit modern-psychologi
sche drama draait. In dit opzicht is het
haast met een film te vergelijken: een
stuk voor een star: de bankier Berton i s
het stuk. En slechts de vrouwelijke ster
uit het tweede bedrijf: Suzette, het
meisje van eenigszins afwijkend-moreele
professie, maar toch daarbij van zuiver-
menschelijk gevoel, komt naast den man-
nelijken star op den voorgrond, door de
groote rol, die zij vervult, als de be-
keerster, die het pijnlijke proces van
Bertons bewustmaking zijner bruutheid
voltrekt. Dat tweede bedrijf waarin
feitelijk niets „gebeurt", terwijl één en
drie een moord opleveren is niette
min het psychologische hoogtepunt van
het drama; het eerste vormt daartoe de
inleiding en het laatste de misschien
noodzakelijke en hevige consequentie.
Over dit drama kan en zal, als zoo
vaak, verschil van meening heerschen.
Maar: deze meening moet, als het stuk
zelf, sterk zijn. Een draak moet men het
achten, of een héél goed drama een
tusschenweg is niet mogelijk. Hij of zij,
die de eigenaardige zielse sfeer ervan
niet vermag aan te voelen, moet het tot
draak verklaren al zal daarnaast met
erkentelijkheid getuigd moeten worden,
dat aller spel dezen „draak" dan toch
genietbaar en aanvaardbaar maakte.
De andere partij, waarbij wij ons dit
maal scharen, zal het een stuk vinden,
zoo uit en naar het leven gehouwen, wel
is waar met felle gebeurtenissen, maar
die het pathetische en valsche missen,
welke ze onecht en dus drakerig zouden
kunnen maken.
Dat de schrijver in zijn hoofdfiguur
meer den geestelijken bruut dan den
mannelijken sadist op den voorgrond
stelde, strekt hem tot eere, ten bewijs
van inzicht en van bekwaamheid: dat
grove effect had hij blijkbaar niet noodig,
En al ware voor het slot misschien
een evenzeer logisch verantwoorde, doch
minder hevige ontknooping dan het ver
moorden van mevrouw Villeroy zeer wel
denkbaar, onaannemelijk is het niet van
den man, die wel tot het bewustzijn van
zijn bruutheid kwam, doch deze daarom
nog niet overwonnen had.
De opvoering, waarover wij den vori-
gen keer reeds met lof schreven, had dit
maal nog gewonnen, zoowel door de be
tere verzorging van het interieur des
boudoirs in I en III, als door de zeer
geslaagde aankleeding van de hotelka
mer in II. En verwonderlijk was het, hoe
dat simpele Fransche sikje Anton Ruys
heel wat meer den kunstschilder René
deed zijn. De waardeering voor het ac-
teeren der beide vrouwelijke hoofdrol
len, Suzette en mevrouw Villeroy, zij
ook uitgestrekt over Marie, de dienst
bode, die, als Fransche (vrij) oude ge
trouwe gezien, het heel goed deed.
Er was veel applaus en vooral na het
laatste bedrijf had Louis de Vries een
dankbaar handgeklap in ontvangst te ne
men.
Voor den aanvang van het derde be
drijf heeft mr. J. A. E. Rink op het too-
neel een van groote erkentelijkheid ge
(Ingez. Med.)
tuigende toespraak gehouden tot de le
den van Middelburgs Tooneelcomité en
zijn voorzitter, den heer Hioolen. Al
mocht de waardeering voor den moeiza-
men arbeid van het M. T, C., aldus on
geveer mr. Rink, nu niet altijd in woor
den direct tot uitiqg komen, omdat de
kritische opmerkingen uiteraard het
eerst en het luidst vernomen worden,
toch bestaat die waardeering zeker, en
daarvan wilde spr. dezen avond publie
kelijk getuigen. Namens de abonnees en
met de commissie, die zich daaruit tot
dit doel gevormd had, bood spr. den
ten tooneele verschenen leden van M,
T. C. een bloemenhulde aan. Het pu
bliek stemde door een langdurig ap
plaus gaarne hiermede in.
0
Paulus.
Oratorium van Felix Men-
delssohn-Bartholdy. Gem.
Zangvereeniging, Vlissingen.
Een mooie uitvoering van een mooi
werk, zij als totaalindruk hier vóór alles
geconstateerd.
Een mooi werk. Hoe komen we er
eigenlijk bij, Mendelssohn's muziek, al
thans zijn oratoria, verouderd, breedspra
kig, langdradig, kortom uit den tijd te
noemen, een opinie, die te veel en te
gauw wordt verkondigd, en die we licht
geneigd zijn elkaar na te praten?
Hoort een opus als „Paulus" welk
een melodieuze koralen, welk een sterk
sprekende koren („Weg, weg mit dem"!
en vooral „steiniget ihn!"), welk een
beeldende, kernachtige recitatieven, een
teedere vroomheid in de aria's. Welk een
spanning en afwisseling, daardoor ook:
welk 'n frischheid, die nimmer verslap
pend, boeien blijft. Hoe is er karakter
onmiddellijk in de orkestrale inleiding:
de paraphrase over „Wachet auf, ruft uns
die Stimme!"
Een rijkdom van muziek, die zooveel
te genieten geeft! Neen, zoo, óók in een
uitvoering als die van gisteren mag Men
delssohn niet verouderd heeten. Want
de zangvereeniging onder leiding van den
heer Jan Kuiler, gaf er wel een bijzon
der goede om niet te zeggen, uitsteken
de vertolking van. Krachtig, en vol élan,
ootmoedig (als in Siehe wir preisen se-
lig), jubelend (slotkoor eerste deel!), en
wijdingsvol in de schoone welbekende
koralen: „Allein Gott in der Höh' sei
Ehr'; en vooral het „Wachet auf!)
Er was een zeer goede harmonie bij de
verschillende stemmen; er was nergens
een hinderlijk domineeren (de zangver
eeniging beschikt over fraaie sopraan-
stemmen), en er was een betere orkest
begeleiding dan we immer hier hebben
gehoord. Dat was gelukkig niet meer
het haast traditioneel geworden „zwak
ke punt". Bij een enkel koor alleen iets
te forsch.
Mevrouw J. Offerhaus, van Rotterdam*
heeft in haar kleine altpartij, dat arioso:
„Doch der Herr vergisst die Seinen
nicht", een diepe ontroering weten te
geven, Thom Denijs was voortreffelijk
als steeds. Hoe deed hij weer genieten!
We denken in het bijzonder dan aan:
„Vertilge sie, Herr Zebaoth" ®n „Ich
danke dir, Herr, mein Gott".
Mej. J. van Vloten, uit Brussel, heeft
ongetwijfeld een fraaie sopraanstem,
vooral in het hooge register. Zij herstel
de zich in den loop van den avond merk
baar van een lichte nervositeit (wij ver
namen, dat deze avond haar debuut
was), waardoor de schoone aria „Jeruza
lem, Jeruzalem" minder indruk maakte,
dan ze waard genoemd mag Zij gaf aan de
niet makkelijke, en veelvuldige recitatie
ven hier en daar een zeer juiste voor-
