provinciale ifeeuiuschc
ROOMBOTER
89
No. 97
VRIJDAG 25 APRIL 1930
173c Jaargang
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen
EERSTE BLAD
BINNENLAND
MET RÜKS80TERMERK
TH AS O O GT, PER POND.
VERPAKT IN CARTöNi.
ZEELAND
Stoomt ©sa
f©pfl alles
KERKNIEUWS
KUNST EN WETENSCHAP
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en t agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. ïn de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
sas
KONINKLIJK BEZOEK AAN
AMSTERDAM,
De Koningin zal van Dinsdag 20 Mei
tot Maandag 26 Mei haar jaarlijksch be
zoek aan de hoofdstad brengen. In deze
week zal de Koningin o. m. een bezoek
brengen aan de R. K. internationale ver-
eeniging tot bescherming van meisjes.
HET HELLEGAT.
In de te Bodegraven gehouden algemee-
ne vergadering van de schippersvereeni-
ging „Schuttevaer" zijn voorstellen be
handeld betreffende de verbetering van
het Hellegat. Al deze voorstellen wer
den aangenomen, alleen vestigde de heer
v, d. Berg Jumelet er de aandacht op,
dat deze verbeteringen de oester- en mos
selteelt niet zullen mogen schaden.
De voorzitter legde daarop een ver
klaring af, waaraan de N. R. Crt. ont
leent:
Mag uit het feit, dat deze voorstellen
noodig zijn, zoo zeide hij, worden afge
leid, dat de Nederlandsche regeering on
willig zou zijn in dezen?
In den laatsten tijd wekken berichten,
voorkomende in de bladen van onze Zui
delijke buren, als De Morgenpost, La
Metropole en De Nieuwe Gazet, die ge
dachte.
Niets is onrechtmatiger.
Van het tijdstip af toch, dat het Zui
den des lands afdeelingen van Schutte
vaer telt, heeft ook het Hellegat als punt
op de agenda's van de algemeene verga
deringen gestaan.
Door het lager wegvallen van het ebdal
in de Grevelingen en op de Oosterschel-
de dan in het Haringvliet, zoowel als
door het hooger stijgen van den vloed-
top der eerstgenoemde plaatsen, trekken
bij omtrent gelijk havengetal de voor
tijen in het Hellegat dwars over de vaar
geul. Een voortdurend verschuren van
den bewegelijken bodem, verplaatsing
der geul of geulen, wisselende diepte en
onberekenbare drempels, zijn hiervan het
gevolg. In verband met de verplaatsing
der geul was nu eens de Karolinageul,
dan weer het Noord-Volkerak hoofdvaar
water, waardoor ook daar wisselende
moeilijkheden worden ondervonden, zij
het dan van minder ernstigen aard.
Voegt men hierbij de ontmoeting van
het zoute en het zoete water, wanneer
het getij kentert, vaak in twee over el
kaar heenloopende lagen met ongelijke
stroomrichting, dan staat vast, dat het
Hellegat steeds heeft moeten zijn een
„lastig en moeilijk vaarwater".
Het ware wenschelijk, dat de regeering
er in slaagde middelen te vinden, om het
vaarwater en het Hellegat vast te leg
gen. Zulk een werk moet toch uitvoer
baar zijn.
Wanneer men van de zijde onzer Zui
derburen in onze klachten over het Hel
legat aanleiding vindt tot de voorstelling
als zouden het Hellegat en de verdere
weg over de Zeeuwsche en Zuid-
Hollandsche stroomen door ons met min
der zorg zijn behandeld dan andere van
onze vaarwaters, dan berust dit op een
onjuiste voorstelling eenerzijds, op een
te geringe waardeering van hetgeen is
geschied anderzijds. Men zou met een
weinig meer overdrijving kunnen gaan be
weren, dat we hadden behooren zorg te
dragen, dat minder hooge getijen onze
Zuidelijke zeegaten binnentraden, omdat
dan een vaarweg van meer constante
diepte en minder verschuring zou zijn ont
staan.
Het archief van Schuttevaer vermeldt
in tal van bijzonderheden resultaten, die
hebben geleid tot verbetering van den
weg door Zeeland en vergelijkt men
dit met hetgeen elders in het vaderland
is gedaan en achterwege gelaten
dan paste eerder de klacht, dat het Noor-
,er\ J3'" 1 \atld stiefmoederlijker is be-
w/ g6T ,n dai1 het Zuiden.
?ar. fph'Pper uit de Noordelijke
provinciën bqna geen kilometer kan af-
eggen zonder betaling van sluis-, kanaal-
en vaartgelden vindt zijn Zuidelijke col
lega en daarmede ook de Belgische schip
per, die onze grenzen passeert, uitslui
tend vrije stroomen en vrije rijkskanalen,
terwijl de laatste in zijn eigen land elke
kilometerton betaalt. De klachten der
Hollandsche schipperij bepalen zich dan
ook geenszins tot of culmineeren in het
Hellegat.
Hier te lande, maar ook in het nabu
rige België, is de toestand op onze vaar
wegen bij het snel toenemend verkeer,
verre van volmaakt. Het arbeidsveld voor
„Schuttevaer" is nog immer uitgebreid.
Dat de weg van de Kil naar Antwerpen
in de plaats gehad hebbende verbetering
zijn deel niet heeft gehad, de snel toe
genomen vaart langs dien weg is daar om
te bewijzen, dat eer het-tegendeel waar is
en dat klachten over verwaarloozing öf
ongegrond öf opgeschroefd mogen wor
den genoemd.
Wij willen hiermede geenszins zeggen,
dat de klachten over het Hellegat enz.
moeten verstommen. Integendeel, 't ligt
geheel op den weg van onze vereeniging
daarmede voort te gaan. Evenals dit moet
worden gedaan overal, waar de welvaart
van het land en die van de schipperij dit
gewenscht maken, zullen we de regee
ring blijven attent maken, ook in het Hel
legat op dat wat verbetering behoeft bij
de stijgende eischen, die aan het bedrijf
worden gesteld.
We zijn ons bewust, dat hieraan reeds
werd tegemoet gekomen, zooals in 1929,
toen baggerwerk noodig bleek en ter
stond werd uitgevoerd. Maar al loopen
wij de kans, te overvragen, het was wel
licht niet zoo kwaad geweest als de re
geering nog meer dan reeds nu het geval
is, had geluisterd of had kunnen luiste
ren naar de stem der schippers.
Spreker somde dan een gansche reeks
van in den loop der jaren aangebrachte
verbeteringen op en besloot, daarbij doe
lende op eenige artikelen in het blad
„Schuttevaer", waarvan hij reeds in de
ochtendvergadering de verhouding tot de
vereeniging had geschetst. We meenen
van deze plaats te moeten ageeren tegen
een voorstelling, die in de hand gewerkt
wordt door een eenzijdige voorstelling
van zaken anderzijds.
De vereeniging kent sinds lang de ge
breken van den weg dopr het Hellegat,
ze houdt niet op, daarop bij voortduring
te wijzen en te pleiten voor maatregelen,
die een meer blijvende verbetering ten
gevolge kunnen hebben dan baggeren al
leen, maar ze zal zich blijven verzetten
tegen elke verkeerde of scheeve voor
stelling van zaken en hoopt van harte,
dat deze verklaring in voormelde bui-
tenlandsche bladen nu ook onder de aan
dacht der lezers zal worden gebracht.
De vergadering besloot verder nog op
voorstel van Vlissingen aan de re
geering te verzoeken op den dijk nabij
Westkapellen bij het z.g. IJzeren Licht
een misthoorn te plaatsen.
Aangenomen werden de voorstellen-
Rotterdam.
1. Aandringen op wegbaggering der
slikken buiten de Middensluis te Ter-
neuzen en op plaatsing van remming-
werk aldaar.
2. Aandringen op het verbod van
schutten door de Westsluis teTerneu-
zen voor schepen beneden 70 M, lengte;
dit verbod op te heffen indien door groo-
te drukte of andere oorzaken aan de
Middensluis hetzelfde getij niet kan wor
den geschut, voor zooverre dit de zee
vaart niet hindert.
Op voorstel van Rotterdam zal
aangedrongen worden op verbreeding
van het Kanaal door Zuid-Beve
land
Naai aanleiding van een voorstel-S t.
Philipsland om aan te dringen op
betere bediening van de Haagsche
Schouw heeft de secretaris, de heer
Keyzer, er de Nederlandsche Spoorwe
gen een ernstig verwijt van gemaakt, dat
zij in het algemeen door haar willekeu
rige besluiten tot sluiting van spoor
bruggen de schipperij groote nadeelen
bezorgt.
Een voorstel-S tavenisse om op
ruiming te verzoeken van de betonning
in het IJ van de Coenhaven tot Zee
burg, werd na bestrijding door Amster
dam van de agenda afgevoerd.
DE OPENING VAN DE NIEUWE SLUIS
TE IJMUIDEN,
De opening van de nieuwe sluis te
IJmuiden zal op Dinsdag a.s. door de
A.V.R.O. uitgezonden worden.
DE WIERINGERMEERPOLDER.
"Op de vraag van 'het Eerste Kamerlid
den heer Westerdijk betreffende de op-
richting van een dienst voor de voor
bereiding en uitvoering van de werk
zaamheden tot het in cultuur brengen
van de in den Wieringermeerpolder
drooggevallen gronden heeft de minister
van Waterstaat medegedeeld, met de in
genieurs Smeding, Mesu, en Roebroek
tot overeenstemming te zijn gekomen
betreffende de oprichting van een dienst
'voor de voorbereiding en uitvoering van
Oprechte vriendschap rekent niet
met de omstandigheden, niet met hei
voorbijgaan der jaren, niet met den
afstand, die ons scheidt.
de werkzaamheden tot het in cultuur
brengen van de in den Wierinigermeer-
polder drooggevallen gronden.
'Hoe de minister zich in hoofdlijnen de
ïhrichting van deze dienst heeft gedacht,
zal kunnen blijken uit de memorie van
toelichting van een weldra in te dienen
wetsontwerp tot verhooginig van de be-
igrooting van het Zuiderzeefonds voor
1930.
DE NEDERLANDSCHE LANDBOUW
OP DE ANTWERPSCHE TENTOON
STELLING.
Ingediend is een wetsontwerp tot wij
ziging van hoofdstuk V der Rijksbegroo-
ting voor het dienstjaar 1930. Aange
vraagd wordt een bedrag van 25.000
ten behoeve van de „Centrale Commissie
voor de deelneming van Nederland aan
de in 1930 te houden Wereldtentoonstel
ling voor Koloniën, Zeevaart en Vlaam-
sche Kunst" te Antwerpen, om de deel
neming van den Nederlandschen land- en
tuinbouw te steunen.
NEDERLANDSCHE KOLEN NAAR
DUITSCHLAND.
De Berlijnsche correspondent meldt
aan de N.R.Crt.:
Gelijk ook reeds eenigen tijd geleden is
wederom dezer dagen gemeld, dat tus-
schen de Nederlandsche en Duitsche re-
geering overeengekomen zou zijn, het in
voercontingent van Nederlandsche kolen
in Duitschland van 80 tot 100.000 ton
te verhoogen. Van de meest bevoegde
bron wordt medegedeeld, dat diit bericht
evenals het voorafgaande voorbarig is.
K< fVSEERTEÜI Jr.
(Ingez. Med.)
Men verzoekt ons te willen melden,
dat tot het Oranjekruis-comité, hetwelk
21 Juni den provincialen wedstrijd in het
verleenen van eerste hulp bij ongelukken
zal organiseeren, nog zijn toegetreden de
heeren P. de Mooy te Vlissingen, H.
Snoek te Goes en Wj. Pfeifer te R a -
p e 11 e.
MIDDELBURG.
In dit nulmtner komt een kennisjgfe-
ving van het gemeentebestuur voor, waar
op wij speciaal de aandacht vestigen van
alle bestuurders van rij- en voertuigen,
die te Middelburg wonen of in de eerst-
kolmeude weken 'de stad bezoeken.
Uit die publicatie nlijfct, dat van|a|
Maandag a.s. eerst het deel v!an de Markt
tusisciïen de Langedèlft en de Lange
Noordstraat en daarna laatstgenoemde
straat tot voorbij de Kweekschool, beide
hoogstens gedurende 3 weken, voor het
rijverkeer zullen zijn afgesloten. Deze
beide wegsgedee 1ten worden van koper
slakkeien voorzien.
VLISSINGEN.
Op de gisterenavond gehouden bij
eenkomst der Vlissingsche Amateur-Fo-
tografenvereeniging, heeft de heer Sie
mens theoretisch uiteengezet hoe men
kan komen tot beter afgewerkte foto's
ook door amateurs, terwijl de heer Stoel
dit daarna practisch aantoonde. Het was
een leerzame avond.
Van den Belgischen lichter Sido V,
van Londen naar Neuzen is een man over
boord geslagen.
Op den jaardag van Prinses Juliana
zal alhier in de Groote Kerk een kerk
dienst plaats hebben waarin ds. Hartjes
van hier en ds. Rmg'naida uit Middelburg
zullen spreken.
WALCHEREN.
AAGTEKERKE. Donderdagavond sloeg
de bliksem in den schoorsteen van de
woning van den landarbeider L. alhier,
echter zonder brand te veroorzaken. De
bewoners, welke afwezig waren, vonden
bij thuiskomst tot hun schrik den spiegel
en eenig opschik, welke op den schoor
steenmantel stond, in stukken verspreid
over den vloer liggen.
ZUID-BEVELAND.
KRABBENDIJKE. Onder voorzitter
schap van den heer Weüemain hield de
Ver. ter bevordering van de verkrijging
van onroerend goed door landarbeiders
alhier haar algemeene vergadering. Uit
het jaarverslag van den secretaris de
Jteer Elenbaas bleek, dait in het afgeloo-
pen jaar zes plaatsjes in gebruik zijm ge
nomen. Het aantal pachters bedraagt 99.
De bouw van de plaatsjes is aanbesteed
voor f 13.100. Door het rijk werd een
voorschot verleend van f 21,600, terwijl,
de bewoners uit eigen middelen hebben
gestort f 2.400. Thans zijn weer vier
plaatsjes in aanbouw.
Daarna heeft de administrateur de
heer A. Tollenaar, rekening en verant
woording gedaan. Aan pachten werden
ontvangen f 5.183, rente van het belejgde
gela f 261,14 en andere ontvangsten
f 47,75. Afgelost werd f 10.211. De ba
lans sloot met een debetsoldo van f 980,
welke bij' de reserve werd gevoegd', zoo-
dat deze thans bedraagt f 6.863. Met al
gemeene stemmen werd daarna, de balans
en verlies- en winstrekening vastgesteld.
Besloten werd aan den secretaris en ad
ministrateur een billijke vergoeding te
geven voor de verrichte werkzaamheden.
Tot bestuurslid werd bij; acclamatie her
kozen de heer C. P. Vogelaar.
KRUININGEN. Woensdagavond werd
omstreeks 9 uur een prachtig natuurver
schijnsel waargenomen. Een groote vuur
bol bewoog zich over den oostelijken he
mei met schitterende kleurschakeeringen,
waardoor heel de omtrek plaatselijk hel
der verlicht werd.
NOORD-BEVELAND.
WISSEKERKE. Donderdagavond om
streeks half zes ontlastte zich een on
weersbui boven deze gemeente, met ge
volg, dat de bliksem insloeg in de land-
bouwschuur van den landbouwer Jac. I.
Door hulp van daar aanwezige personen
kon het vee nog tijdig gered worden. De
hond van den heer I. kwam in de vlam
men om. Landbouwwerktuigen en een
voorraad graan verbrandden.
Begunstigd door windstilte en het
spoedig aanwezig zijn der motorspuit,
bleef de brand beperkt tot de schuur, die
geheel afbrandde.
COLIJNSPLAAT. In de Woensdag al
hier gehouden vergadering van den ge
meenteraad waren alle leden tegenwoor
dig. Het nieuw benoemde lid, de heer M.
J. Contant, legde in de handen van den
voorzitter de vereischte eeden af en nam
onmiddellijk daarop zitting. Besloten werd
voortaan de notulen tegelijk met de stuk
ken voor de raadsleden ter inzage te leg
gen. De rekening van het Burg. Armbe
stuur 1929 werd goedgekeurd in ontvang
en uitgaaf op 1309.16.
Het voorstel van den heer J. van Dis,
om bij de Kroon in hooger beroep te gaan
tegen het besluit van Ged. Staten tot
niet-goedkeuring van de wijziging der ge-
meentebegrooting, waarin verhoogd pen-
sioenverhaal tot uiting is gebracht, over
welk voorstel in de vorige zitting de
stemmen staakten, werd thans aangeno
men met 4 tegen 3 stemmen.
Besloten werd om met de rioleerings-
werken te wachten tot het aanstaande
jaar. Tevens werd besloten te trachten
een goede tweedehands brandkast aan
te schaffen, waarvoor aan B. en W. een
blanco crediet werd verleend.
Ten slotte deelde de burgemeester me
de, dat bij zijn laatste bezoek de Com
missaris der Koningin had meegedeeld,
dat hoogstwaarschijnlijk nog dit jaar elec-
trische stroom zal worden geleverd.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O. D.
GRAAUW. Door de politie alhier is
dezer dagen procesverbaal opgemaakt
tegen zekeren B. aldaar, die er van ver
dacht wordt reeds sedert eenige jaren
zich electrische energie (stroom) weder
rechtelijk te hbben toegeëigend, ten na-
deele van de P. E. Z. E. M.
De man had daartoe een geisoleerde
„¥oiha?di3ig
Gr. Msrkt C 12
[Inge*. Msd.}
koperdraadverbinding aangelegd van de
bestaande huisaansluiling, die loopt van
den paal van 't electrisch net naar zijn!
werkplaats, en daarmede de huisinstal
latie verbonden, waardoor hij recht
streeks stroom kon betrekken van het
leidingnet van het gemeentelijk electrisch
bedrijf, zonder dat deze stroom dus door
een meter werd gemeten.
De draad was zoodanig aangebracht
dat deze, in geval van ontdekking onmid
dellijk en op een gemakkelijke wijze kon
worden verwijderd.
De politie heeft de installatie in be
slag genomen.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W.D.
GROEDE. Door een defect aan de
stuurinrichting is de auto van den heef
P, A. uit Breskens, bestuurd door den
heer v. D., nabij het z.g. Noordwegje
alhier in de sloot terecht gekomen. De
chauffeur had een lichte kwetsuur be
komen doordat hij door den schok over
de voorruit op den kant der sloot is te
recht gekomen.
RETRANCHEMENT. Eergister is een
kind uit het gezin R. alhier, dat met eeni
ge andere kinderen spelende was op het
erf van de ouderlijke woning, in een ach
ter op dat erf liggend waterputje geval
len en verdronken. Toen de moeder het
kind vond, leefde het nog, doch het
overleed eenige oogenblikken nadien,
Besmettelijke ziekten.
Het aantal aangegeven gevallen van
besmettelijke ziekten over de week van
13 tot en met 19 April in de iprovincid
Zeeland bedroeg, Roodvonk: Hoek 2,
Kruiningen 1, ISt. Maartensdijk 3. Diphthe
ric: Clinge 2, Goes 1. i
In genoemde week werd1 één geval
van encephalitis na inenting ter kennïs
Van het Staatstoezicht op de Volksge
zondheid gebracht.
In bijzijn van familie en vrienden
had Woensdag namens de Kerken van
Heemse en Nieuwdorp de overdracht van
een steen op het graf van wijlen ds. G.
Doekes plaats.
Allereerst werd het woord gevoerd
door ds. Beukema, predikant der Ger.
Kerk van Nieuwdorp, aan welke gemeen
te ds. Doekes het laatst verbonden was.
Ds. Beukema sprak met groote waar
deering over het werk door ds. Doekes
in Nieuwdorp verricht.
Daarna sprak ds. Slomp, namens de
Kerk van Heemse.
De heer K. Doekes van Goes, oudste
zoon van den overledene, bedankte na
mens de familie allen die tot dit doel
hadden meegewerkt.
Geref. Kerk.
Beroepen te Rotterdam (vac. ds. G.
Elshove) ds. Y. van der Zee te Amster
dam-West.
Gerei. Gem.
Op het tweetal te Nieuwerkerk' a.d.
IJsisel komt vonr ds. M. Hofman te Krab-
benaijke.
Vrije Evangel. Gem.
Op het tweetal te Rotterdam komt
voor ds. J. Enter te Cadzand'-Nieuw'vliet.
Standbeeld dr. Cuypers.
Naar de „Nieuwe Koerier" verneemt
zal het standbeeld van Dr. Cuypers' ver
moedelijk op Dinsdag 10 Juni a.s1. woe
den onthuld. v i
De Koningin zal zich' bij deze plecbn
ligheid doen vertegenwoordigen, terwijl
de Prins persoonlijk aanwezig zal zijn.
