Jïrouinciale j^eeuwBche
No. 67
DONDERDAG 20 MAART 1930
173e Jaargang
Dl! nummer bestaat uit 2 Bladen
EERSTE BLAD
Wat bet eekent dat nu
IN ONZE
STATEM-GENERAAL
BINNENLAND
M.V. STÖGtóWASSCHERlJ
„VOLHARDING
Kent U reeds onze wssch,
berekend per. Kilo
M DDELBURGSC
COUPA
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg' en 't agentschap Vlissingen
jf 3.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 -:- Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel»
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
Behalve dan toen de felle brand, die
de" Sociëteit De Vergenoeging in de asch
legde, ons daar dwingende aanleiding toe
geleek, hebben we, ten aanzien onzer
brandweer-reorganisatie een gepaste
stilzwijgendheid in acht genomen, sinds
de zaak om advies gesteld was in han
den van een commissie uit de Kon. Ned.
Brandweervereeniging,
De vrijwillige brandweervereeniging
hier ter stede heeft, evenals het Comi
té van bewindvoerders over de gelden
van het Brandweerfonds 7 Dec. 1929, ook
al gezwegen, omdat het behoorlijk leek
te wachten, tot de toegezegde openbaar
making van het reorganisatie-rapport,
nadat dit volledig zou zijn binnengeko
men, geschied was.
Al is zoo hier en daar, zij 't niet in
het openbaar, wel eens de wensch ge
uit, dat er noodig wat meer schot in de
zaak mocht komen.
De toestand leek ons dus zoo: de be
staande brandweerorganisatie zal haar
gewaardeerde diensten con amore blij
ven voortzetten, tot de reorganisatie
haar beslag zal hebben gekregen.
Uiteraard mocht daarbij voorondersteld
worden, dat ook zij, in afwachting van
die reorganisatie, niet meer zou doen dan
de zaak gaande houden.
Daarmede laat zich echter, dunkt ons
zoo, het volgende slecht rijmen.
Eenige tientallen mannelijke inwoners
onzer stad voor zoover wij konden na
gaan mannen, die zich vroeger reeds op
gaven voor vrijwilliger, doch er toen
niets meer op hoorden, en verder een
aantal leden der hier onlangs opge
richte vrijwillige brandweervereeniging
ontvingen dezer dagen een briefje
thuis van den volgenden vorm:
Z. Zinderman
Wijk Q no. 333
wordt verzocht te verschijnen op
Woensdag, den 19en Maart 1930, des
voormiddags tusschen 10 en 1 uur, ten
Stadhuize (Bureau Brandweer, boven,
ingang Markt) tot Het teekenen eener
Vrijwillige verbintenis.
Desecretaris b,/h. Best. o./d.
Brandweer
(w g.) J. W. H. L. v. Karssen.
Met verbazing hebben wij dezen op
roep, ons in originali ter hand gesteld, ge
zien. En wij vroegen ons af: wat betee-
kent dat?
Temeer, toen wij vernamen, dat den
enkelen, die zich aangemeld hebben, werd
medegedeeld, dat deze oproep van B. en
W. uitging terwijl een hunner, bij na
vraag te bevoegder plaatse, zulks ten
stelligste ontkend werd.
Wij begrijpen dezen zet op het brand
weer-schaakbord niet nóg minder, dat
een bekend Middelburger en brandweer-
liefhebber, die daags na den grooten
brand een op z'n zachtst uitgedrukt on-
tactvol schrijven thuiskreeg, dat hij
voortaan bij brand maar thuis moest blij
ven nu óók zulk een oproep tot het
aangaan eener vrijwillige verbintenis
kreeg!
Wij hebben steeds gepleit voor een
drachtige samenwerking langs den groo
ten heirweg en we zijn nóg die
meening toegedaan, dat er moet ko
men een eensgezinde brandweer van al
le Middelburgers die bekwaam en van
goeden wille zijn. Maar bij dezen zet
vragen we ons af: Wat beteekent dat
nu??
schouwspel van de nervositeit is voor de
ontwapenaars een bron van humor. Ten
aanzien van den inhoud slechts dit: de
jaarlijksche lichting zal worden 1600 man,
tegenover 19.000 bij ons; bij oorlog wordt
de sterkte 16.000 man, bij ons 3 a 400.000
man; de tonnagevan de marine wordt van
28.700 ton teruggebracht tot 13.000 ton.
De totale jaarlijksche kosten worden 17.7
millioen kronen, dat is nog geen 12 milli-
oen gulden, tegenover ons defensiebudget
van 90 millioen.
Dat moge dan geen ontwapening zijn
volgens sommigen, maar het nadert die
toch al vrij dicht.
Spr. besluit met de vraag: wat men wel
van deze rechtsche regeering op defen
siegebied heeft te wachten? Zijn, als zij
voortgaat met hare defensiemaatregelen,
ernstige stappen te wachten in de rich
ting van een internationale ontwapening?
Spr. gelooft dat er in dit opzicht niets
is te verwachten, de minister zal niets
dan bittere teleurstelling wekken vooral
bij de katholieke democraten. Zelfs al zal
de Londenschen conferentie iets uitwer
ken, dat zal van geen invloed zijn op onze
vlootsterkte.
Ook ten aanzien van de internationale
ontwapening biedt de regeering steenen
voor brood. Zij zal die ontwapening bij
de andere volken bevorderen! Of men
naar ons luisteren zal? Ook de bewape-
naars zouden naar zij zeggen den dag
gelukkig prijzen, als bet tot gelijktijdige
internationale ontwapening zal komen!
Voortgaan van het stelsel van den ge-
Wapenden vrede moet noodzakelijk lei
den tot ondergang.
Verschillende sprekers hebben den
heer Van Embden bestreden; met recht
noemde een hunner het onoirbaar, dat de
vrijzinnig-democratische voorvechter der
eenzijdige ontwapening, twijfelde aan de
oprechtheid van den afschuw van den
oorlog en den positieven vredeswil van
andersdenkenden.
De minister van defensie heeft toen
den heer Van Embden ook nog van ant
woord gediend. Ten aanzien van het ont
wapeningsvoorstel van Denemarken is de
regeering, en zeker spr., niet, bevangen
door een panischen schrik; alleen al
daarom niet, omdat het voor de verant
woording komt van de Deensche regee
ring. Ontwapening brengt het ontwerp
niet. Het vraagt een weermacht, die o.a.
bewapend zal zijn met 350 moderne ka
nonnen tegen tanks en vliegtuigen.
De heer Van Embden zei, dat de een
zijdige ontwapenaars spr. en de Neder-
landsche regeering in gebreke zullen stel
len, als zij het Deensche voorbeeld niet
volgen. Hierop slechts dit: de Neder-
landsche regeering heeft de defensiebe-
langen te beöordeelen van Nederlandsch
en niet van Deensch standpunt. Dat de
regeering niet zou willen tegemoet kó
men aan datgene wat leeft in het volk,
ten aanzien van de vredesbeweging, moet
spr. afwijzen. Bij spreker mangelt het niet
aan onverwoestbare liefde voor de vre
desbeweging, maar dit belet niet, dat de
regeering naast dat streven naar het ide
aal nog iets anders wil, n.i. een behoor
lijke weermacht, die dit ideaal kan be
vorderen, (Applaus).
Met v.d. en sd tegen is toen de be
grooting van defensie aangenomen (29
13 stemmen)
Vele leden wenschten den minister ge
luk hiermede
TWEEDE KAMER.
EERSTE KAMER,
Nogmaals; eenzijdige ontwa
pening. De deiensiebegroo-
ting aangenomen.
De vrijzinnig-democratische woordvoer
der, prof. Van Embden, heeft zijn groote
ontwapeningsrede voortgezet en beëin
digd. Wij ontleenen er dit aan:
Het Deensche wetsontwerp, waardoor
de legermacht wordt omgezet in een po
litiemacht, heeft in verscheidene kringen
een panischen schrik veroorzaakt. Het
Het geheim van een gelukkig leven
zit minder in te doen, waar men lust
in heeft, dan in te trachten lust te heb
ben in wat men te doen heeft.
lende is het thans 210 en, in vergelijking
met ons land 160. Spr. concludeerde, dat
de loonen ongeveer de helft bedragen
van vóór den oorlog. De werkloosheid
was in 1923: 1.100.000. Hoe wordt in
Rusland voor de werkloozen gezorgd?
Met hun ondersteuning is het niet schit
terend gesteld. Men moet aan allerlei
Voorwaarden voldoen alvorens men kan
v/orden ingeschreven. Ongeschoolden,
die lid zijn van een vakvereeniging, moe
ten daarvoor ten minste een jaar onaf
gebroken gearbeid hebben; ongeschool
den, die geen lid van een vakvereeniging
zijn, moeten 3 jaar onafgebroken werk
hebben gehad. De uitkeering kan nooit
hooger zijn dan 50 pet. van het loon. Het
verwondert spr. dan ook, dat de heer
De Visser het volle loon voor werkloo
zen heeft gevraagd.
In Rusland, zoo zeide spr. nog, stelt
men de productie boven den mensch, ter
wijl ik den mensch boven den arbeid
stel.
De li eer Wijnkoop (comm.) is ditmaal
zijn mede-communist, bijgevallen; samen
waren ze het er broederlijk over eens,
dat de gegevens, waarmede Rusland be
streden werd, op falsificaties berustten.
Den sociaal-democraten verweet hij, dat
ze de klasseharmonie boven den klassen
strijd hebben gesteld. Was het maar
zoo!
Minister Ruys de Beerenbrouck heeft
het zakelijke deel van het betoog des in-
terpellants hier en daar nog eens weer
legd en overigens uiteengezet, hoe de
regeering de zaak scherp observeert en
van goeden wille is; de voorkeur voor
Nederlandsch fabrikaat deelt zij volko
men.
ïn de werkverschaffing waren de ge
middelde loonen verleden jaar voor de
Amsterdammers 26.60 en 28.80, voor
de Rotterdammers 29 en ƒ27.10, voor
de Hagenaars 31.50 en 28.50, voor de
Utrechtenaars 38 en 37.50. Utrecht
had n.l. de beste werkloozen gestuurd.
Er zijn hoogere loonen dan de gemiddel
de, maar er werden ook veel lagere ver
diend. Spr. wil verklaren, dat de ta
rieven met nog meer nauwgezetheid
moeten worden vastgesteld dan tot nu
toe geschiedde.
Met zijn ambtgenoot van waterstaat
zal spr. gaarne over de uitvoering van
verschillende werken spreken. Hij wijst
er echter op, dat in 1930 zeker 80 milli
oen voor belangrijke werken zal worden
uitgegeven.
Spr. zal, dit in antwoord op een vraag,
overwegen of de overheid de geheele
ziekteverzekering-premie der tewerkge-
stelden zal betalen.
Twee moties van den heer L. de Vis
ser, waarin gevraagd werd vol loon bij
werkverschaffing, vol loon als uitkeering
bij werkloosheid en de 7-urige arbeids
dag met 40-urige week, stierven een
roemloozen en geruischloozen dood
wijl ze geen „steun" kregen!
den van gemeentebesturen, anders dan
als voorzitter opTreden in gezondheids
commissies.
Tegen herbenoeming van zittende le
den zal kiij evenwel geen bezwaar maken.
GROOTE MARKT C 12 Tel. 304
DROOG TOE 25 ct.
PERS-OPMAAK 30 ct.
MANGEL-OPMAAK 35 ct.
•Alle wasschen blijven
streng gesepareerd en
behoeven NIÉT gemerkt.
Voor kleine wasschen
en voor ben die van
het „Kilotarief" geen
gebruik wenschen te
maken berekenen wij
ook per stuk
(JLogez.. Meü._
ZEELAND,
De werkloosheid.
Niemand kan of zal ontkennen, dat het
werkloozenvraagstuk een der groote en
moeilijke problemen voor den modernen
staat vormt en het valt dan ook te be
grijpen, dat de, op zich zelf louter als
Russische fanfare bedoelde, interpellatie
van den heer L. de Visser (comm.) aam
leiding heeft gegeven tot een daarbuiten
en -boven uitgaand debat over de werk-
loosheidszorg.
Verheugend is het daarbij op te mer
ken, hoe dikwijls de partij der sociaal
democraten, bij de bespreking van zulke
problemen, waarmede zij in dagelijksche
nauwe aanraking komt, van gezonden
werkelijkheidszin en verstandig econo
misch inzicht doet blijken; bijvoorbeeld
waar, tegenover de nonsens van den heer
De Visser, de heer Hiemstra (s.d.) giste
ren betoogde, hoe verzet tegen rationa
lisatie der productiemethoden dwaas en
onvruchtbaar zou moeten wezen.
Zijn partijgenoot Kuners (s.d.) is den
interpellant telijf getrokken over het pa
radijs der bolsjewiki: Rusland. Het is
onjuist, aldus deze spr., dat de loonen
150 pet. bedragen van die van voor den
oorlog. De officieele statistieken leeren
anders, waarbij men tevens met de koop
kracht der loonen rekening moet hou
den. Het indexcijfer in 1913 op 100 stel-
PRINSES JULIANA.
Prinses Juliana heert de eerste college
bijgewoond, die prof. IJauser van de Sor-
bonne le Parijs gedurende vier weken
Dinsdags en 's Woensdags in verband
mei de internationale uitwisseling 'van
hoogleeraren te Leiden geeït sver: „De
Economische geschiedenis van Frank
rijk".
Ook de andere polleges' van dezen
hoogleeraar zal de Prinses bijwonen.
Prinses Juliana bezocht gisterenmid
dag incognito de Jaarbeurs.
HET JULIANA-KANAAL.
Naar de „Nieuwe Koerier" bericht, is
voor de haven in het Julianakanaal, die
aanvankelijk te Born was geprojecteerd,
een andere plaats gekozen n.l. meer
Noordelijk nabij Buchten. Gedurende de
lpalste dagen hebben daar de schat-
(lijn gen voor de onteigening plaats ge
had. Deze schattingen betroffen meer
dan 1000 perceelen van in "totaal 250
eigenaars.
BURGEMEESTERS EN WETHOUDERS
IN GEZONDHEIDSCOMMISSIES.
De Commissaris der Koningin in de
provincie Noord-Brabant heeft een
schrijven gericht aan de gemeentebestu
ren In de genoemde provincie, waarin hij
zegt het ongewenscht (e achteni dat le
Prov, wedstrijden in het verleenen van
eerste hulp bij ongelukken.
De ervaring van de laatste jaren leert
hoe langer zoo duidelijker, hoeveel on
gelukken er dagelijks gebeuren, met ern
stige, dikwijls doodelijke gevolgen. Veel
leed en vele kwade gevolgen hadden
voorkomen kunnen worden, indien da
delijk goede hulp ware verleend.
De Kon. Nat. Bond Voor Reddingwe
zen en Eerste Hulp hij Ongelukken „Het
Oranje Kruis"' is ar daarom al jaren
lang op uit, het onderwijs in de eer
ste hulp bij ongelukken goed te ór-
ganiseeren en heeft nu besloten, in
elke provincie op een zelfden - Hag
een provincialen wedstrijd in liet
verleenen van eerste hulp bij ongeluk
ken te laten houden.
De bedoeling van deze wedstrijden is:
le. hen, die met vrucht het onderwijs
in het verleenen pan eerste hulp bij
ongeiukken hebben gevolgd, in de ge
legenheid te stellen, zien met andei'en
te meten in het. uitvoeren van bepaal
de, aan het dagelijksch leven ontleen
de opgaven, waaruit hun bekwaamheid
kan blijken en waardoor hun zelfver
trouwen aangewakkerd kan worden; 2e.
hen in de gelegenheid te stellen door 'het
zien handelen van andere bekwame eer
ste helpers nog; meer te leeren; 3e.
en dit niet het minste bij allen, die
belang stellen in het verleenen van eer
ste hulp bij ongelukken, deze belangstel
ling le vermeerderen, door hun te la
ten zien, op welke wijze met het gebruik
van eenvoudige hulpmiddelen een doel
matige eerste hulp verleend kan worden,
die soms levensreddend kan werken en
zèer dikwijls een ernstige ziekte of een
langdurige invaliditeit kan voorkomen.
Deze wedstrijden zullen plaats heb
ben op Zaterdag 21 Juni. Voor Zeeland
is Middelburg aangewezen en heeft de
heer H. W). Naezer het secretariaat op
zich genomen.
Bij hem zijn alle inlichtingen le ver
krijgen en moet voor of op 24 Mei op
gave van deèuiame worden gedaan.
Ned. Chr, Reisvereeniging.
De afd. Walcheren van de Ned. Chr.
Reisvereeniging hield gisterenavond haar
jaarvergadering bezocht door een kleine
<10 leden. De voorzitter, de heer J. H.
Klarenbeek opende op de gebruikelijke
wijze de vergadering. Vóór de pauze wer
den huishoudelijke zaken behandeld, de
secretaris en de peniningmeesteres
brachten de jaarverslagen uit, die spre
ken van loenemenden bloei der afdeelingj.
De heer S. Caljouw werd als bestuurs
lid herkozen.
Na de pauze hieldt de lieer G. van
Weslen uit Vlissingen, een lezing over
zijn reis naar Palestina. Op onderhou
dende wijze vertelde 'hij over zijn in
drukken en ervarinjgen, in T bijzonder
over Egypte, Syrië en Noordelijk Pale
stina; voorliet meer bekende Jeruzalem
en omgeving werd het wel wat laat.
Het gesprokene werd verduidelijkt door
tal van plaatjes en foto's.
Aan het einde der vergadering wekte
de voorzitter de leden op, om plannen
omtrent zomer-uitstapjes bij het Bestuur
in te dienen.
Losse arbeiders en de Ziektewet.
Vanwege den Raad van Arbeid melidit
men ons
Voor de losse arbeiders is, zcoalsi
bekend, een afzonderlijke regeling ge
troffen.
Onder losse arbeiders verstaat de wet
die arbeiders, die in den regel niet lan-
langer dan twee dagen, in de zelfde ka-
l'enderweek in dienst van den zelfden
werkgever zijn, bijv. dus havenarbeiders,
werkvrouwen, enz. Een havenarbeider
is wel eens een enkele maal eenige da
gen achtereen bij een zelfden werkgever
in aïenst; verefsclit wordt evenwel regel
matig minstens twee dagen per week bij
den zelfden werkgever.
Deze losse arbeiders- kunnen, eveneens
recht op ziekengeld doen gelden. Zij
moeten zich, zoodra zij arbeid verrich
ten, aanmelden bij den Baad van Arbeid
of bij de Bedrijfsvereeniging bij welke
zijn werkgever is aangesllolen.
De Raad van Arbeid of de Bedrijfs
vereeniging' reikt den lossen arbeider een
kaart uit.
Zonder deze kaart kan de los
se arbeider geen recht op zie
kengeld doen gelden.
Spoedige aanmelding bij den Raad van
Arbeid of bij de Bedrijfsvereeniging is
voor den lossen arbeider van het groot
ste belang.
Stelt Middelburgsche arbeiders te werk!
De Middelburgsche Bestuurdersbond
schrijft ons.
Door verschillende omstandigheden,
voor een deel tengevolge van slapte aan
The Vitrite Works, zijn een groot aantal
arbeiders alhier zonder werk gekomen.
Nu zullen ongetwijfeld verschillen,de
eigenaren van door den brand vernielde
perceelen in de Lange Delft trachten
hun gebouwen dit iaar wederom te deen
optrekken, evenals dit trouwens ook met
de Sociëteit ,.,De Vergenoeging' net ge
val is.
Ten einde de werkloosheid ook van
particuliere zijde zooveel mogelijk te hel
pen beperken, zou onze organisatie het
op prijs stellen indien ,bij het afbreken
van de overblijfselen zoowel als bij den
nieuw bouw zooveel mogelijk Middel
burgsche arbeiders wérden !e werk ge
steld.
Al begrijpen wij, dat ook verscheidene
arbeiders van buiten onze gemeente gaar
ne hier werk vinden, toch is het voor de
Middelburgsche 'ingezetenen gewcnscht,
dat de werkloosheid hier zooveel moge
lijk wordt beperkt.
Arbeiders van huilen de stad kunnen
in het a.s. seizoen in. den landbouw
werk vinden, wat voor personen uit de
stad al heel moeilijk gaat
Ook uit het oogpunt van gemeentelijke
werkverschaffing en steun/verleening is
hel gewenscht, dat er zooveel mogelijk
arbeiders uit de stad aan het werk ko
men.
De Bestuurdersbond verzoekL dan ook
allen, die dat kunnen bevorderen, zoowel
bij genoemde, afs andere verken. Middel
burgers te werk 'te stellen.
Stoomvaart-Mij. „Zeeland."
Van 13 April tot en met 14 Mei
zullen de mailboolen van Vlissingen ver
trekken te 12.40 (Amsterd. lijd), aankomst
le Harwich 17.10, vertrekken aldaar 17.45
aankomst Londen Liverpool streel) 21.15,
vertrekken aldaar 10.00. aankomst Har
wich 11.25, vertrek 11.45. aankomst Vlis
singen 17.30.
Van 15 Mei tol en met 4 October
blijven de Engelsche uren, die in Brit-
schen zomertijd zijn opgegeven onver
anderd, doch de Nederlandsche worden
vertrek 13.20 en aankomst te Vlissingen
18.00 Nederlandscben zomertijd
De Minister van Financiën 'maakt
bekend, dat ten behoeve van 's-Rijks
schatkist ontvangen:
wegens over vorige jaren te weinig
betaalde belastingen naar inkomen en/of
vermogen (gewetensgeld) bijden ontvan
ger cler diireclc belastingen te Zie r"i k-
zee f281.39, den ontvanger der succes
sierechten te Middelburg 'f2.88.
MIDDELBURG.
Het is zeker wel veel op één avond
twee uitvoeringen van mondharmonica-
vereenigingen, maar toch mochten beide
uitvoeringen zich gisteravond in een druk
bezoek verheugen.
Dit was ten eerste het geval met die
van „Crescendo" Buitentuin in de zaal
van den heer Van Hoeve aan den Tram
singel, welke uitvoering op verzoek van
den voorzitter, werd geopend door den
vice-voorzitter, den heer Valk, die alle
aanwezigen welkom heette en o.a. een
