^prowinciale ifeeuutsche De XX" Eeuw. I I Nou- - N o. 59 DINSDAG 11 MAART 1930 173e Jaargang Dit nummer bestaat uit 2 Bladen EERSTE BLAD BINNENLAND Kent U reeds onze wasch, berekent per Kilo? DROOG TOE 25 ct. PERS-OPMAAK 30 ct. HANGEL-OPMAAK 35 et Daar vlieg-f-ie! \G. MIDDELBURGSCHE COURANT Be abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen 2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-aÜonnementen in Middelburg ^8 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën 30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel. Btj abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven. UITG.; N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT Lange St. Pieterstraat, Middelburg Telefoonnummers: Redactie 269 -:. Administratie 139 Postchèque en Girorekening 43255 Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of „Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent. Het Nederlandsch in België. Er jg eindelijk! wat deining in ons land ontstaan om wat hooge Belgi sche autoriteiten al lang met verbazing verwonderde: het opschrift „PAYS BAS" op ons gebouw ter Antwerpsche weerld- tentoonstelling. Men wil nu nog trachten dat veranderd te krijgen en we hopen, dat zulks lukken moge, want het staat in Antwerpen al heel dwaas, dat Fransche hoofdopschrift en boven de ach terdeur en, ergens hoog in de lucht ook nog eens weer, „NEDERLAND". Geruimen tijd geleden schreven eenige inzenders aan een dagblad we mee- nen de N. R, C. verontwaardigde stuk jes over die quasi-polyglottische Neder landers, die in België, zoodra ze maar 10 Meter de grens over waren, met een on mogelijk soort Fransch uitpakten, liever dan onze moedertaal te spreken. Daarbij werd de raad gegeven, in elk geval tot n met in Brussel gewoon Neder landsch te spreken. Onze ervaring duidt daarop helaas niet. Over Antwerpen zullen we 't niet heb ben; daar spreekt iedereen welhaast Vlaamsch en de beschaafden spreken ge woon Nederlandsch. Maar in Brussel hebben we tot dusver re stééds bot gevangen. Totdat het op fanatisme begon te lijkenen we de menschen in hun moedertaal, of wat ze daarvoor wilden laten doorgaan, aan spraken. Dat begon destijds met een eenvoudig man aan 't station, wien we in kort, duidelijk Nederlandsch, naar een bepaal den trein vroegen. Hij verstond ons niet. Toen een normaal-type „voorbijgan ger", wien den weg gevraagd werd. Mis, Daarna kwamen we in een der groot ste Brusselsche warenhuizen. Indachtig aan de theorie, dat Vlaamsch de taal van het „gewone volk" zoude zijn, zochten we een heel eenvoudig man op, die ach ter een schutje z'n werk deed en tot het personeel moest behooren. „Meneer, waar vind ik hier den chef der afdee- ling Het was kostelijk de nobele veront waardiging op het gelaat van dien brave te zien, toen hij ons z'n „koprapamsjieu" in het gelaat slingerde. De man was heusch boos en met het nederigst denk bare gezicht hebben we hem met na druk, ditmaal in het Fransch, onze excu se aangeboden voor de brutaliteit, hem in het Nederlandsch te durven aanspre ken. De chef zelf? Neen, laten we een za- kengesprek in het Fransch voeren, zoo veel Vlaamsch ken ik niet Dat was in Brussel. En in Mechelen? De waard van het restaurant reageerde niet op ons Neder landsch, de kellner verstond nóch sprak het en in een snuisterijenwinkel zeide de juffrouw ook al weer „le flamand" he laas niet te verstaan. Tot madame kwam die met den oorlog twee jaren in Utrecht woonde en dus eindelijk eens weer Nederlandsch kon en wilde spreken. Neen ondanks de beste bedoelingen zijn onze resultaten met het Nederlandsch spreken bezuiden Antwerpen niet bemoe digend. DRANKWET-VERGUNNINGEN. In verband met het feit, dat de ont worpen herziening van de Drankwet niet meer vóór 1 Mei van dit jaar haar vol ledig beslag zal kunnen krijgen, is een wetsontwerp ingediend, waardoor het tijdstip waarop krachtens artikel 66 der Drankwet vergunningen vóór 1 Mei 1904 en bijzondere vergunningen op grond van artikel 63, verleend aan vennootschap pen, zedelijke lichamen of aan de bestu ren van deze, vervallen, één jaar te ver schuiven en te bepalen op 1 Mei 1931. Hierdoor wordt bereikt, dat niet inciden- tiek een beslissing behoeft te worden genomen over een der punten waarop in het aanhangig ontwerp-Drankwet een voorziening is voorgesteld. HET OPSCHRIFT OP HET NEDER LANDSCH PAVILJOEN TE ANTWERPEN. Op vragen van het Tweede Kamerlid mej. Westerman over 't opschrift „Pays- Bas" aan een der hoofdgevels van het Nederlandsch paviljoen op de a.s. we reldtentoonstelling te Antwerpen, heeft de Minister van Arbeid geantwoord, dat het hem bekend is dat het uitvoerend comité van de centrale commissie voor de Nederlandsche deelneming aan de we reldtentoonstelling te Antwerpen van den aanvang zijner werkzaamheden af nauw gezet er voor heeft zorg gedragen, dat, gelijk van zelf spreekt, aan de Nederland sche taal de voorrang zal worden ver leend. Volgens de plannen komt het woord „Nederland" aan de buitenzijde van het gebouw, dat een lengte van 240 M. heeft, bij een breedte van 40 M., meer voor dan de woorden „Pays-Bas". Op de tee- keningen, gepubliceerd in het nummer van 4 Januari van 't Bouwkundig Week blad van Architectura, komt de naam Ne derland tweemaal voor en de naam Pays- Bas ook tweemaal. In het geheel komt het woord Nederland zesmaal voor en Pays-Bas driemaal, Het gebouw is voorzien van hooge py lonen en bij de avondverlichting worden slechts deze pylonen verlicht. Op déze pylonen komt uitsluitend het woord Ne derland voor. In verband met architectonische eischen kan het woord „Pays-Bas" niet onder „Nederland" worden geplaatst. Ondergeteekende is bovendien van meening, dat op een internationale ten toonstelling de naam Pays-Bas niet kan worden gemist. OM EEN OPSCHRIFT. -De Vereeniiging vau Handelaren te Groningen lieeft in haar ledenvergadering le kennen negeven het te betreuren, dait het Nederlandsche Paviljoen pp de a.s. Wereldtentoonstelling te Antwerpen het opschrift „Pays-Bas" draagt en zij ver zoekt den Minister van arbeid., handel en ayïverheid dringend aan diet opschrift „Nederland" den voorrang te willen ver- leenen. DE TWEE EN TWINTIGSTE JAAR BEURS. Hedenmorgen is de twee- en twintigste Jaarbeurs geopend, en tevens het nieu we permanente gebouw in gebruik geno men. De Koningin en Prins Hendrik heb ben de openingsplechtigheid bijgewoond, en; waren daartoe ongeveer tien uur te Utrecht gearriveerd. Het nieuwe gebouw heeft als het oude vijf verdiepingen en de twee gebouwen zijn zoodanig aan elkaar gezet, dat men iden. overgang van het eene in het an dere niet bespeurt. Het oude gebouw heeft doorloopende verdiepingen met een centraal trappen huis, het nieuwe is één groote hal zon der eigen centrale trap, dus met een groote - tentoonstellingsruimte gelijks- 'vloers, de verdiepingen zijn galerijen, die rondom de hal loopen. Aan den nieuwen vleugel is de semi permanent hal geplaatst, die vroeger bij het oude gebouw aansloot en hechts expositie-ruimte gelijkvloers heeft. De nieuwe vleugel is 40 M. lang, 39*1/2 per vlak ervan is 1600 verk. M. In het ge- M. breed en 25 M. hoog, het grondop- heele gebouw is 4300 vierk. M. tentoon- efellingsruimte. De afmetingen van het oude gebouw zijn 76 m. 57i/2 m. 25 M., met een netto tentoonstellingsruimte van "5700 vierk. M. In de semi-permanente hal is 900 verk. M. tentoonstellingsruimte, zoodait de Jaar beurs thans over 10.900 vierk. M. ten toonstellingsruimte beschikt. De normale monsterkamers zijn in het •nieuwe gebouw even groo't als in "het oude. Met den bouw is 19 September 1928 begonnen. De kosten waren 75 ton (het oude 2millioen). De deelname aan de jaarbeurs is zoo groot ,dat toch het Vredenburg met ba rakken is volgebouwd. Het aantal deelnemers is van 1151 tot 1927 gestegen (v. j. beurzen 1929 en, '30) Men heeft echter 218 liefhebbers voor een monsterkamer moeten afwijzen. Dit komt mede door de tentoonstelling van de Vereeniging van directeuren van ge meentewerken, welke "tegelijk met de jaarbeurs in een apart paviljoen op het Vredenburg wordt gebleven. De indeeling van de 'beurs is in hoofd zaak dezelfde gebleven. De groep meubelen neemt de gehee- le vijfde verdieping van het complex, als- ta'ede de vierde van den vleugel in. De groep glas, porselein, huishoudelijke ar- Treck U niet aan, wat ieder seght, Maar doe dat billijck is en reght. N.V. rij „«mi it Alle wasschen blijven streng gese pareerd en behoeven NIET gemerkt. Voor kleine wasschen en voor hen, die van hetKilotarief" geen gebruik wenschen te maken berekenen wjj ook per stuk. brrootb Markt C 12 Tel. 304 (Ingez. Med,} likelen enz. is zoodanig uitgebreid, dat zij op de tweede -verdieping van het com plex (de ruimte van den nieuwen vleugel erbij dus) niet volledig geplaatst kon wor den; gedeeltelijk vindt men Tiaar dan ook op de derde verdieping. Op de eerste ver dieping is weder de af deeling koloniën geplaatst, die ditmaal in het bijzonder veel heeft gemaakt van het vreemdielin- genverkeer en het toerisme in Indië; verder op de eerste verdieping de me taalindustrie en de groep electro-tech- niek. Gelijkvloers in het nieuwe gebouw en in de semie-permanen.le hal is de groep bouwmaterialen gevestigd. Van de overige inzendingen noemën wij de Oostenrijksche groep, die uitgébre;der dan vroqger,, weder present is. VeSier een nieuwe Zwitsersche groep. De Raad van Beheer heeft besloten een prijsvraag uit te schrijven, waarbij efn wetenschappelijke verhandeling ge vraagd wordt over het. moderne Jaar- beurswezen en de functie van de Jaar beurs in het huidige handelsverkeer. CENTRAAL GENOOTSCHAP KINDER- HERSTELLINGS- EN VACANTIE- KOLONIES, Mogelijk uit vrees voor herhaling van den strengen winter, was de bezetting der eerste groepen kinderen in 1930 be neden de verwachting. De volgende groepen echter laten zich gunstig aanzien, dank zij de groote acti viteit van vele afdeelingen. Nog ongeveer een maand en in 9 van de 10 koloniehuizen van het Centraal Genootschap zullen de vroolijke kinder stemmetjes schallen en niet langer daar na zijn alle 10 huizen in vol bedrijf. De zomerbezetting zal waarschijnlijk weer buitengewoon groot zijn en tot Oc tober of November zullen de huizen tot het uiterste zijn bezet. De plaats, die Nederland inneemt in de zorg voor het zwakke kind, wordt mooier en eervoller, ieder jaar weer. Het stille jubilé van 25 jaar verpleging wordt in de afdeelingen van het Cen traal Genootschap door toenemenden ar beid voor het kind herdacht. Vele af deelingen storten een feestgave in de al- gemeene kas, één der groote afdeelingen zelfs een bedrag van 500 gulden. De intens gevoerde winterpropaganda loopt weldra ten einde. In pl.m. 50 af deelingen is dan de mooie nieuwe film vertoond, met het gevolg dat weder nieuwe afdeelingen zijn opgericht en bestaande afdeelingen uitgebreid. De algemeene vergadering zal dit jaar op 3 Mei te Leiden worden gehouden, HET TETRODE-BOSCH. De gemeente Rolde heeft voor 27000 gulden het z. g. Tetrode-bosch aange kocht, zoodat dat natuurmonument be houden blijft. DE ZUIDERZEEPOLDER. V. Dmeldt uit Hoorn De belangstelling voor den N. Zuider zeepolder de Wieringermeerpolder is zeer groot. De bemaling, gaat regelmatig voort, en er li'ggen reeds 100 H.A. droog Men rijdt er reeds met de fiets, en een •Voetbal terrein is er afgezet. ZEELAND. De zaak Reuvers. Naar aanleiding van het verzoek van mr. J. Adriaanse in de vergadering van de Provinciale Staten van 18 Februari j.l. em mededeeling te doen om'lrent de tegemoetkoming door den Raad van Be stuur der P. Z.E.M.Verstrekt aan G. (Reu vers Jr., deelen Ged. Staten méde, dat hij request van 1 Nov. j.l. aan tden kantonrechter te Middelburg G. Reuvers Jr. tegen de P.Z.E.M. een vordering heeft ingesteld tot terugbetaling van hem op gelegde hoeten tot een totaal bedrag van f 101.50, zulks hoofdzakelijk op grond dat het Algemeen Arbeidsreglement 'krachtens hetwelk die hoeten waren op gelegd, ten gevolge van verzuim van for maliteiten, voorgeschreven bij art. 1637j van het N. B. W,, bindende kracht miste en wijl 'bij de boeteoplegging het bij art. 1637 u bepaalde niet steeds was in acht genomen. Aangezien deze gronden op zich zelf juist waren,, heeft de Raad van Bestuur 'besloten overeenkomstig het ad vies van imr. H. van der Beke Callenfels die door den Raad werd geraadpleegd, het gevorderde bedrag te betalen. Hoe wel deze aangelegenheid zuiver en alleein de N.V. ,JP.Z.E.M." betreft en de Raad van Bestuur den Staten geen verantwoor ding verschuldigd is, grijpen Ged. Staten niettemin gaarne de gelegenheid aan, om door deze inlichtingen de in de bladen gegeven, 'blijkbaar van de zijde van G. Reuvers Jr., afkomstige, onjuiste voor stelling van deze zaak' recht le 'zetten. Zeeuwsche vereeniging „Ons Zeeland" voor Utrecht e, o. De Zeeuwsche vereen.A voor Utrechl e. o. vierde de vorige week haar eerste, lustrum in Hotel „De l'Europe" te Utrecht. Een echt ZeeuwSch programma werd dien avond afgewerkt met mede werking van het symphonie orkest „Va- riatis". Aardige voordrachten door mej. J. Glerum en den heer J. Scho uwen aar als: Het Boerenmisje, en Jaap en Kee werden in Zeeuwsche kleederdrachten keurig weergegeven. Na de pauze werd gegeven: „Bis Jan is Jeloers" Bliespil in 1 bedriet in Zuud Bevelans dialect üeur K. Koets uit Den Haag. De heer Koets ook zélf aanwezig ont ving voor zijn bereidwilligheid om dit stuk af te staan een fraaie ets van den Dom, terwijl eenige dames van Ons Zee land hun voorzitter Wl. H. Augustijn een fraaie voorzittershamer aanboden. Ook afgevaardigden van zustervereni gingen uit Groningen, Amsterdam, Rot terdam, Den Haag en het Utrechtseh Prov. Studentengezelschap Zeeland bo den bloemen aan. Een 'geanimeerd bal besloot dezen ge- zelligen avond. MIDDELBURG. Gister hield de N.V. Slijtersmelkin richting en stoomzuivelfa'briek „Samen werking" alhier haar jaaröjksche alge meene a andeelho uders vergader ing. Uit het verslag van secretaris en direc teur bleek, dat deze zaak zich flink ont wikkelt, vooral in den verkoop van melk en melkproducten. Aangevoerd werden 1.709.707 L. melk., waarvan 1.143.000 L. werd verkocht, het overige deel werd tot boter en bijproducten verwerkt. Verder bleek uit balans en verlies- en winstrekening, dat ruime aflossing ten afschrijvingen hadden plaats gehad. Be sloten werd 5 pet. dividend uit te kee- ren, waarna balans en verlies- en winst rekening werden goedgekeurd. De aftredende commissarissen de hee- ren Sanderse en Daniëlse werden herko zen en namen hun benoeming aan. VLISSINGEN. Maandagmorgen is aan boord van de provinciale boot „Zeeuw,sch-Vlaande- ren" een dekkneeht in het kabelgat ge vallen. De man, die inwendige kneuzin gen had 'bekomen, werd per auto naar zijn woning te Middelburg gebracht. WALCHEREN. Een eerste steenlegging. lil de duinen van Koudekerke nabij Westduinen, heeft Zondag 'n plechtigheid plaats gegrepen, die niet onvermeld mag blijven. De afdeeling Middelburg en om geving van den C B P T T|, had reedsf geruimen tijd het plan een! gelegenheid te stichten voor haar léden om de va- cantie dicht bij de standplaats, maar toch in de vrije natuur door te brengen. Men is er in mogen slagen, voldoemdë geld' en ik kan boven dien nog een behoorlijke ver koudheid op- JT.\ loopen. Doch* daartegen hel pen gelukkig AspiriniTabletten. V: Weiger namaak en lef er op dat op elke tablet het woord BAYER" staat. Prijs 75 cis (Ingez. Med.) voor een tweetal landhuisjes bij een te brengen en Zondag is de eerste steen ge legd door den voorzitter der afdeeling, iden heer W. H. van der Weele. Men hoopt eind April deze zoo lang igéwenschte „stichting"' der afdeeling lefenjgszins feestelijk te kunnen openen. Bij de steenlegging waren verschillen de genoodigden aanwezig. O. EN W. SOUBURG. Tot verpleegster bij de Chr. Wijkverpleging' te Souburg en Ritthem, tevens tot ënquetrice v&n 't Groene Kruis voor de t. h. c. bestrijding is benoemd mej. G. Keuker te Amster dam RITTHEM. De prijs van liet brood is alhier verminderd en gebracht van 17 cent op 15 cent. DOMBURG. Vrijdag j.l. gaf mej. H. LIeyse uit Amsterdam in de Winterclub alhier een interessant verslag van haar reis in Zuid-Afrika, met eenige leden der Conféderation Internationale des Etudi- ants ondernomen. Het reisgezelschap, bestaande uit 4 Nederlanders, 3 Engel- schen, 2 Luxemburgers, in Parijs stu- deerend, 3 Duitschers en 3 Polen, ver trok 12 Juli 1929 uit Southampton. Zij waren in Zuid-Afrika de gasten der Uni versiteiten, die van Kaapstad, Stellen- bosch, Johannesburg en de Universiteit van Zuid-Afrika, welke haar colleges heeft te Pretoria, Grahamstown, Wel lington, Bloemfontein en Pietermaritz- burg. Al deze plaatsen en nog verschil lende andere, als Port Elisabeth en Dur ban werden bezocht en van hun karak ter wist mej. Heyse, door haar heldere en onderhoudende wijze van voordragen, haar hoorders een blijvenden indruk te geven, gesteund door talrijke eigen opna men. Even belangwekkend waren de kor te, duidelijke schetsen der groote, Afri- kaansche problemen, verband houdend met de gemengte bevolking der Unie: de positie van het kleurlingenras: the Cape- people, de woning- en loonkwestie der neger-arbeiders in de gouddistricten (Johannesburg), het probleem der „ar me blanke", de talenkwestie. De laat ste maakt niet den indruk zoo scherp te zijn als die in België, tenzij in som mige plaatsen als Johannesburg, dat agressief-Engelsch staat tegenover haar Hollandsch-Afrikaansche buurstad Preto ria. Ook als moderne geldstad tegenover rustig-intellectueel milieu vormen beide steden een tegenstelling. Zuid-Afrika met zijn groote afstanden, zijn steden die jong zijn en modern in hun snelle opkomst, geeft aspecten die aan Amerika herinneren, maar het heeft meer cachet, bewaart in zijn mooie boe renplaatsen (Stellenbosch) de bekoring van het oude, historisch-gegroeide: in de gebruiken van zijn zeer gemengde bevol king vertoont het nog zeer interessante en schilderachtige folklore (de initiatie feesten in het Fingo-protectoraat, de In dische markt te Durban) en zijn natuur is even afwisselend als zijn bevolking. Telkens wist de spreekster een indruk te geven van de schoonheid en het merk waardige van het Zuid-Afrikaansche landschap, om ten slotte langer stil te staan bij een hoogtepunt van natuur schoon: de Victoria-watervallen der Zam- EN nd teb ing :en net uw LH. rie- ene ros-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1930 | | pagina 1