IJrouinciale ifccumsche
N o. 56
VRIJDAG 7 MAART 1930
173e Jaargang
Dit nummer bestaat uit 2 Bladen
EERSTE BLAD
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
BINNENLAND
Caruso luidspreker
cer-s-
nielt
I'ij.ks-
jwiiel
I
ireu
iard
te'
te-
ten
'30
tlgre-
jelei-
vol-
|iweii\
van
Ha-
|ber-
o
hi to
|n .J.
van1
bn le
|ach-
be-
vnn
Fe-
fver-
van
Is] ni-
rweg
Jpas-
loele
paar
ren
nend
te-
H* le
bij
dcr
van
hot
lecld
jenis
om
tijd
We.
c/n
'29
I van
I cen
lie i d
cht-
^eld
■oor-
van
shof
laan-
dat
lont-
|iom
iroin.
ver
rel em
la ar-
li lie;.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITG.: N.V. DE MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 A-drninistratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
EERSTE KAMER.
Brandgevaar en brandbestrij
ding. Begrooting van ko
loniën. Justitiebegrooting.
In zijn antwoord op de rede van den
heer De Veer (a.r.) en Polak (s.d.)
over het weren van brandgevaar en het
bestrijden van branden, zeide minister
Ruys den heer De Veer toe te geven,
dat men er met een circulaire niet komt.
De heeren Polak en De Veer
meenden, dat het rijk moet optreden o.a.
ter bescherming van de Abdij te Mid
delburg en de monumenten van Vee-
re en dat het rijk verplicht is, bij te
dragen in de brandweerlasten. Spr. ge
looft niet, dat hij die stelling in haar al
gemeenheid kan aanvaarden. Het brand
weerwezen is naar zijn aard gemeente
lijk. Van het aanhangige wetsontwerp
tot wijziging der Gemeentewet mogen
groote verwachtingen worden gekoesterd
ten aanzien van bestrijding van brand
door samenwerking der gemeenten. Dan
toch zal een dwang tot samenwerking
mogelijk zijn. Hij verwachtte daarvan een
rationeele inrichting van de brandweer.
Intusschen zit de regeering niet stil. De
minister is voortdurend in contact met
de Kon. Nederl. Brandweervereeniging
en laat een onderzoek instellen naar de
werking der politiebrandweer. Hij tracht
zoodoende van den bestaanden toestand
te maken wat er van te maken is. Ook
voor het tegengaan van het verbanden
van vee is spr. in overleg met de Kon.
Ned. Brandweervereeniging, die deze
aangelegenheid in studie heeft.
Nog toonde de minister aan, dat in het
lot der trekhonden veel verbetering is
gekomen. De vogelbescherming heeft
spr.'s sympathie.
Bij de werkverschaffing zijn de gemid
delde loonen niet te hoog.
Een directeur-generaal voor den land
bouw acht de minister niet noodig.
De regeering wil het behoud van na
tuurschoon bevorderen en overweegt
aankoop van landgoederen bij Groesbeek
Boomplantingen acht hij gewenscht.-
Aangenomen werd daarop nog een
voorstel inzake de vuilafvoer.
Het hoofdstuk koloniën der staats-
begrooting ging er spoedig door.
Daarna justitie.
Twee groote redevoeringen: van den
heer Kranenburg (v.d.) en Mcn-
d e 1 s (s.d.) De eerste had het over de
administratieve rechtspraak en de orga
nisatie van de rechterlijke macht. Bij de
administratieve rechtspraak, die wij nu
verbrokkeld hebben, moeten onderzoek
en beslissing in één hand zijn.
Bij de samenstelling van de rechterlij
ke macht mag worden gevraagd, of die
wel zoo is als mag worden gewenscht.
De heer Mendels (s.d.) behandelde
het echtscheidingsvraagstuk, en noemde
ons op dit gebied een der conservatief
ste landen: veel te weinig gronden tot
echtscheiding, vergeleken bij andere lan
den.
Hier te lande kan bij liederlijk levens
gedrag of habitueele dronkenschap, waar
bij de vrouw dagelijks mishandeld wordt
(als het maar niet levensgevaarlijk is),
bij hqmo-sexualiteit en recidive (mits
men niet vier jaar of meer heeft gekre
gen) het huwelijk niet ontbonden wor
den.
Spr. behandelde bovendien de zaak
ouessen-Nieuwkerk. Het ernstige is, dat
oe waarborgen, die de wet stelt om een
gerechtelijke dwaling zooveel mogelijk
tegen te gaan, hier zijn geschonden. Wat
zal gedaan worden om in de toekomst
herhalingen te voorkomen? Hij vroeg
den minister naar het antwoord op de
vragen van den procureur-generaal hem
mede te deelen welke fouten tegen het
strafproces hun in hun ressort ter kennis
gekomen waren. Verder vroeg hij nadere
toelichting waarom de minister den toe
stand van de benoeming van de rechter-
•commissarissen onbevredigd acht.
De minister behandelde nog de relle-
t>es te Maastricht. Hij klaagde in ver
band hiermee over de zeer onvoldoende
opleiding van pólitie-agenten aan par
ticuliere instellingen van bepaalde rich
ting. Hij vroeg verbetering.
Heden voortzetting.
)ER,
TWEEDE KAMER.
De winkelsluitingswet.
De heer v. d. Heuvel (a.r.) vraagt
verlof voor een interpellatie in verband
met de in de laatste weken heviger ge
worden landbouwcrisis, inzonderheid in
de akkerbouwbedrijven en met name in
de veenkoloniale bedrijven, door de ster
ke daling van de graan-, aardappel- en
aardappelmeelprijzen.
Op dit verzoek wordt heden beslist.
Aan .de orde kwam daarop het ont-
werp-winkelsluitingswet.
Een heele rij sprekers natuurlijk.
De heer v. Rappard (lib.) bestrijdt
het ontwerp dat z. i. te diep ingrijpt in
de vrijheid van het individu en het
rechtsbewustzijn krenkt en wijst op de
moeilijkheden, die de middenstand reeds
heeft en door deze wet nog grooter zul
len worden.
De verplichte winkelsluiting ontneemt
aan vele winkeliers hun dagelijksch
brood. Van liberaal standpunt is een ge
dwongen winkelsluiting onaanvaardbaar.
En na hem vele anderen. De heer
S m e e n k (a.r.) meende dat het niet
gaat om aantasting van' individueele vrij
heid, maar om inperking der bedrijfsvrij-
heid; de heer Snoeck Henke-
m a n s betoogde dat in de gemeenten,
die reeds Zondagssluiting en 8 uur-slui
ting hebben, niets door het ontwerp ver
anderd wordt. De heer Lingbeek
aanvaardt de winkelsluiting op den Zon
dag en heeft ook principieel geen be
zwaar tegen een verplichte winkelslui
ting. Hij heeft echter wél practische be
zwaren. Zoo worden kappers gelijk ge
steld met winkeliers. Maar dan zijn pe
dicures en dokters, die patiënten aan
huis helpen, ook winkeliers. De dorps
winkeliers en kleine winkeliers in de
steden valt men lastig met deze wet,
Spr. is dan ook niet enthousiast voor dit
ontwerp.
De heer dr. Vos vindt dat het ont-
vVerp op dit moment in hooge mate on
gelegen komt.
De liberaal beseft, dat vóór alles op
den voorgrond moet staan de onbelem-
merende gang van het bedrijfsleven. Er
is in het middenstandsbedrijf al een groo
te malaise en in ons land wordt al zeer
weinig gedaan voor de progressieve ont
wikkeling der bedrijven.
Voorts meende dr. Vos ook dat het
ontwerp niet genoeg rekening houdt met
het Joodsche godsdienstig leven.
De heer Drop (s.d.) was natuurlijk
voorstander. Zonder wettelijke regeling
is een bevredigende toestand niet te ver
krijgen. Bij het kappersbedrijf b.v. is van
een vrijwillige Zondagssluiting niets te
recht gekomen, zoodat de gemeenten
maatregelen moesten treffen.
Wat hier wordt voorgesteld, is niets
bijzonders; in tal van landen is de win
kelsluiting wettelijk geregeld. Het ont
werp reglementeert een reeds gegroei-
den toestand.
En de heer Visscher (a.r.) vond,
dat centrale regeling dezer materie on
mogelijk is zonder schade te doen. Er is
geen enkele grond om te bepalen dat in
een dorp een winkelier na 8 uur niet
eénige levensbehoefte mag verkoopen,
terwijl in de stad men in de restaurants
alles kan koopen. Door alles in de klein
ste kleinigheden te willen regelen, wordt
de sociale wetgeving in discrediet ge
bracht. Hij meende voorts dat de heele
rechterzijde pal moet staan om de win
kelsluiting er door te krijgen. Met de
meeste zijner partijgenooten zal spr. dit
ontwerp niet kunnen aanvaarden.
Ook de heer Bakker (c.h.) had ook
liever een regeling door de gemeenten
willen zien. En de plattelander, de heer
B r a a t was er natuurlijk heelemaal niet
over te spreken.
Heden voortzetting.
DE BEGROOTING VAN WATER
STAAT.
Aan de Memorie van Antwoord van
den Minister van Waterstaat aan de Eer
ste Kamer ontleenen wij:
Het ontwerp voor een nieuwe brug
over het kanaal door Walcheren te M i d-
delburg is nagenoeg gereed. In ver
band daarmede ligt het niet in het voor
nemen tot electrificatie van de bestaan
de brug over te gaan.
De minister zal, voor zooveel slechts in
zijn vermogen liigt, een snelle afdoening
van de verbinding AmsterdamRijn
krachtig bevorderen.
Liefde geeft hoop, zacht-denken,
zacht-spreken, zacht-zien.
Omtrent de exploitatie van de havens
te Vlissingen is nog geen beslissing
genomen.
De vraag, in hoeverre aanleiding be
staat om bij de besteding van Rijkswa
terstaatswerken in de bestekken reke
ning te houden met de bepalingen van
de landelijke collectieve arbeidsovereen
komsten, maakt nog een onderwerp van
bespreking uit in den raad van minis
ters.
REIS- EN VERBLIJFKOSTEN VAN
EERSTE KAMERLEDEN.
De minister van financiën schrijft in
de memorie van antwoord op het voor-
loopige verslag van de Tweede Kamer
over het wetsontwerp tot wijziging van
de wet van 26 Maart 1918 tot regeling
van de reiskosten van de leden der Sta-
ten-Generaal en de verblijfkosten van de
leden der Eerste Kamer, voornemens te
zijn, het door vele leden gegeven advies
te volgen en intrekking van het wetsont
werp te bevorderen.
DE WINKELSLUITINGSWET.
De vereeniging van banketbakkers,
exploitanten van bestelzaken, heeft aan
de Tweede Kamer der Staten-Generaal
verzocht te willen bevorderen, dat in het
ontwerp Winkelsluitingswet het aantal
uren waarop op Zondag banketbakkers
waren enz. verkocht mogen worden, te
brengen van vier op zes.
Ter toelichting wordt aangevoerd, dat
voor de hierbedoelde winkels juist de
Zondag een der belangrijkste verkoop
dagen is. Het betreft hier niet alleen een
winkelbelang, doch ook een belang van
het publiek.*
ZEELAND
De Minister van Financiën maakt
bekend, dat ten behoeve van 's Rijks
schatkist is ontvangen:
I. wegens over vorige jaren te weinig
betaalde belastingen naar inkomen en/of
vermogen (gewetensgeld) bij:
den ontvanger der directe belastingen
te Goes 395.60; te H u 1 s t 208,
74.50, te Sint Maartensdijk
ƒ513.84, 337.52, 235.24, 155.64,
84.52; den inspecteur der directe be
lastingen te Middelburg 139.
Besmettelijke ziekten.
Het aantal aangegeven gevallen van
besmettelijke ziekten over de week van
23 Februari tot en met 1 Maart in de
provincie Zeeland bedroeg
Roodvonk: Hoek 1, Kruiningen 1, St.
Maartensdijk 1, O. en W. Souburg 2(
Wemeldinge 1. Diphtherie: Hulst l,Zie-
ri'kzee 1. Poliomyelitis (kinderverlam
ming Clinge 1
In genoemde week werd een -geval
van encephalitis na inenting ter kennis
van liet staatstoezicht op de volksge
zondheid gebracht.
MIDDELBURG.
Zooals ook elders in dit nummer wordt
(gemeld, is het ontwerp voor een nieuwe
brug over het kanaal alhier bijna ge
reed.
Op 69-jarigen leeftijd is overleden
de heer M. H. van Visvliet. De heer van
VisvlieL werd in 1890 gemeente-archiva
ris alhier en werd 'bij Kon. besluit jvlan
23 Juli 1896 benoemd tot oommies-char
termeester van het Rij'k'sfarchief, welke
'betrekking hij 1 Augustus van di'at jaar
aanvaardde na verkregen toestemming
van burg. en weth. om deze met dien
van gemeente-archivaris Ie combineeren.
In 1899, werd de overledene door ern
stige ingesteldheid verplicht non-actief
aan te vragen en in 1901 werd (he'mf op
verzoek eervol ontslag verleend, Waarna
hij werd opgevolgd door den heer W. O.
Swaving, die reeds sedert 1896 adjunct-
archiviaris was.
Van bevoegde zijde 'mteldl men ons'maar
aanleiding van dit overlijden:
De heer van Visvliet heeft in de korte
jaren, dat ons rijke gemeente-archief a an
hem was toevertrouwd, belangrijk en nut
tig werk verricht. Hij bewerkte de in
ventaris der van het Rijk in bewaring ge
kregen rechterlijke archieven, na zijn af
treden met een inleiding van den heer
Swaving in 1906 verschenen. Daarnaast
heeft hij 't archief der thesaairier vóór
1795 beschreien, waaromtrent hij in zijn
jaarverslagen mededeelinigen deed, die
hun bruikbaarheid nog niet hebben ver
loren.
Hedenmorgen Is een a am vang ge
maakt met het opruimen van de ruïne
van de sociëteit De Vergenoeging op de
Markt, die op 19 Februari is afgebrand.
Dat de schrik voor brand er nog steeds
erg hij de Middelburgers inzit, werd gis
terenmiddag weder bewezen toen de po
litie werd opgebeld, dat er brand zou
zijn in het Volksgebouw „De Vooruit".
Onmiddellijk begaven zich twee agenten
naar de Nieuwstraat en werd ook reeds
gemeentewerken gewaarschuwd, waarop
men zich ook van dien dienst er heen be
gaf. Het bleek echter, dat alleen het aan
maken van de kachel veel rook had doen
ontstaan, die aan brand deed denken
Gelukkig was hulp hier dus niet noodig.
Wel eigenaardig was, dat men de be
woners van „De Vooruit" niet had ge
waarschuwd, wat toch zeker zeer ge-
wens^M ware geweest, In dit geval was
verder alarm onnoodig geweest, was er
werkelijk onraad, dan was het nog meer
noodig.
WALCHEREN.
O. EN W. SOUBURG. Men schrijft
ons:
Dat de waterleiding, waaraan men
thans druk bezig is, voor deze gemeente
lang geen overbodige luxe zal zijn, blijkt
wel uit het feit, dat ook nu weer na
eenige droogte door velen is verzocht
vanwege de gemeente water te verstrek
ken uit de waterleidingkraan aan het
begin van het Marnixplein te West-Sou
burg, aan welk verzoek is tegemoet ge
komen tegen betaling van het bekende
tarief.
ZUID-BEVELAND.
GOES. Tot agent van politie alhier is
met ingang van 17 Maart a.s. benoemt',
de heer Joh. Borrie te Bergen op Zoom.
SCHORF. Donderdagavond 'kwam de
afd. Schare van de Vereeniging van de
Zie'kenhuisverpleginig in algemeene ver
gadering 'bijeen, onder voorzitterschap
van den heer M. Maas.
Uit het jaarverslag van den secreta
ris bleek, dat het aantal leden op 1 Ja
nuari 1929 bedroeg 167 (148 betalend)
en op 31 December 1929,, 229 (197
betalend.) De rekening over 1929 sloot
met een ontvang! vain f 401 en leem uit
gaaf van| f 403, alzoo 'met een jiadeelig
•slot van f 2. Een ,afdeelïngsreg|le'ment
werd vastgesteld. Tot afgevaardigde naar
de algemeene vergadering werd geko
zen de heer H. v. Everdink' en tot plaats
vervangend afgevaardigde de heer G.
Zoeteweij.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
GROEDE. De inlevering van de nesten
van den bastaardsatijnvlinder heeft tot
resultaat gehad, dat bij het hoofd der O.
L, school werden ingeleverd 14.436 nes
ten, terwijl bij het hoofd der Ev. Luth.
school 834 nesten werden ingeleverd.
DE NEDERLANDSCHE
VAKCENTRALE.
Door den Neutralen Walcherschen Be
stuurd e rs b q nd was ..gisterenavond in de
voorzaal van de „Oude Vriendschap" te
Vlissingen eene openbare vergadering be
legd, welke door een 100-tal personen
was bezocht.
De voorzitter, de heer J. C. PEEMAN
uit Middelburg opende de vergadering
met woorden van welkom tolt de aan-
Kvezigen en speciaal tot de beide spre
kers ,de heeren B. Iloltrop en H. M.
de' Roos, bestuursleden van bij de Ne
derl. Vakcentrale aangesloten organisa
ties.
De heer HOLTROP, die als eerste
(spreker naar voren trad, wees er op
hoe na de slaking van 1903, waarin hij
als voorzitter van het locomotiefperso-
neel een aandeel had althans wat de
eerste staking betrof, daar hij zich tegen
do tweede met alle kracht heeft Verzet,
de vakorganisaties meer een strijdk.arak-
ter aannamen vooral in. de veenstreken,
'zulks onder invloed van het N.A.S. Dit
'voldeed velen niet en er werd gezocht
naar reorganisatie der vakcentrales.
Daarbij heeft spr. gewaarschuwd niet
den weg op te gaan van een politieke
'Vakbeweging. Men zeide hem toen, dat
juist hij had gemerkt hoe de politiek
zich wel met hem bemoeide, gezien de
bekende stakingswetten. De tijd heeft
ook voor Radio-Centrales
en elk radio-toestel
Dubb.MAGNEETSYSTEEM ƒ30
4pq)i(J ANKER5Y5TEEH/40-
tn Ov&ta/v&ihai^cvxri
ixUf ïILTÉpl NV Peters Prinsengracht 220/24
fsHSvCJtSV/ AMSTERDAM Tel.48882.®
spr. z.i. in het gelijk gesteld. Het „Prole
tariërs aller landen vereenlgt U" en de
klasscstrijd zijn theorie gebleken en meer
niet. Men heeft nu 1000 vakbonden en
63000 bestuurders van vak vereen;gingen
en spr. zou er nog geen 50 kunnen aan
wijzen, die den tegenwoordigan, moeilij
ken economischen toestand kunnen over
zien. De vele bestuurders loopen elkaar
in den weg en kunnen de moeilijlke om
standigheden niet tot ontwikkeling bren
gen Als vakvevecnigingsbestuurder heeft
men tegenwoordig te maken mei 31 wet
ten ,en spr. komt met 25 collectieve ar
beidscontracten in aanraking, terwijl hij
nog in 3 b e d r ijfs ve re e nigi ogen. zit. Het
schip van den arbeid is niet in goede
haven le brengen als er 7 menschenvan,
verschillende centrales aan het stuur
trekken.
Be werkgevers trekken zich wel sa
men, waarbij spr. wijst op de margarine-
uniie gji spr. heeft medelijden met de ar
beiders, die nog zoo stom zijn zich in
velschillende hokjes te laten scheiden.
Waarom its er niet een directie die de
belangen behartigt en met wie ook de
•werkgevers kunnen spreken voor 'het
verkrijgen van werknemers. Waarom kon
de R.-K. Jurgens wel gaan samenwer
ken met den Israëliet van den Bergh
en waarom kan dil bij de arbeiders niet.
Spr. is politiek ook georganiseerd en
hij hoopl (lit van alle aanwezigen, maar
de politiek behoort in de vakvereeniging
niet thuis. De godsdienst in een vak
vereeniging is slechts een e liquet, want
bij de actie komt het nergens tot uiting.
Do bijbel wordt toch in een arbeids
contract niet aangehaald. In weze iis
dan ook de vakvereeniging niet gods
dienstig, maar men doet zoo alleen als
middel voor politieke doeleinden.
Men moei een feinde maken aan ver
keerden toestanden in de maatschappij.
Er moeten niet zijn louwe, onverschil
lige leden van een organisatie, maar
propagandisten voor een hooger doel en
een beter maatschappelijk leven.
De toestand van het arbeidersleven
gaat achteruit, al heeft het den schijn
of het vooruit gaat. Men zakt le veel'
door de sociale wetgeving. Hierbij wordt
de grootste zorg aan de zwakken ge
schonken, terwijl meni juist de sterken,
moei helpen. Ais deze goed werken kun
nen, zullen er ook minder zwakken zijn.
Als bij ons een patroon minder goede
zaken doet, tracht hij tiit het eerst op
He. loonen van. zijn personeel te vinden.
In Amerika denkt men: er anglers over
en de voorzitter Van de confeientie van
groote werkgevers in verband met den
financieelen crisis, zeilde, dat wat men
ook moest doen om het verloren ka
pitaal te herwinnen, men in de eerste
plaats moest afblijven van de loonen der
arbeiders, mede omdat dit hun koop
kracht zou verminderen.
Men is gaan begrijpen, dat goede vak
beweging ook de wetenschap niet kam
onlbeeren. Dit was ook zoo in Nieuw
Zeeland, waar de veie sociale wetgeving
Je vakvereenicingen Flap had gemaakt,
het economisch leven had ondermijnd, en
het land zijn plaats op de wereldmarkt
had doen verliezen. Toen mem de Loonen
verhoogde, zijn de structuur en de cul
tuur weder vooruitgegaan en is die
elan is on de wereldmarkt weer heroverd.
Het geld en de arbeid moeten niet te
genover elkaar staan, maar moeten ge
leid worden in eene bedding;, waar door
samenwerking mogelijk wordt. Water ep
vuur zijn vijanden, maar bjjv. op een
locomotief worden zij samen gebruikt om
dc voortbeweging te krijgen. De arbei
ders vormen zeker het belangrijkste deel
der maatschappij, maar lo'ch in ieder
geval een deel en zij moeten het bedrijfs
belang ais het hoogste belang' aschou-
wen. Er moet een sfeer van vertrouwen
fusschen werkgevers en werknemers ont
staan. W,aar vertrouwen ontbreekt wor
den,geen goede resultalen bereikt, waar
bij spr. o. a. w'ijst op de conferenties te
(enève en dei-gelijke. Recht moet! gaan
toven macht, waarheid boven leugen.
Spr. eindigde met den hoftp, dat Wal
cheren een goed voorbeeld ten deze zal
geven.
De heer ROOS gaf een uiteenzetting
van de organisatie der nieuwe Nederl.
