^rouinciale Zeeuvo&che
CLIXCR
No. 38
VRIJDAG 14 FEBRUARI 1930
173e Jaargang
Dit stammer bestaat uit 2 Bladen
EERSTE BLAD
Om den uiterlijken
schijn der dingen.
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
san ow
BINNENLAND
Caruso luidspreker
LBURGSCHE COURANT
öe abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
i)Et eent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 oent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regel»
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra- Bewijsnummers 5 ceat.
Wanneer men het dansen wil beschou
wen als een uiting van gemoedelijke le
vensvreugde, of als een behoefte om in
schoon en edel beweeg van lichaam en
ledematen de gevoelens der ziel te ver
tolken, dan zouden wij in het eerste ge
val willen opmerken, dat het net omge
keerd is: men zoekt de vreugde of
verdrijving der vervlakkende verveling
juist ia het dansen (zoodat die vreugde
secundair wordt) terwijl we ten aanzien
van de tweede opvatting wel moeten
vaststellen dat, zoo zij als definitie juist
is. het met de gevoelens der ziel van de
zen tijd wel heel treurig gesteld moet zijn.
En vervolgens, daar behoeven we geen
doekjes cm te wieden- de aanknoopings-
punten voor veel wat ongewenscht, zelfs
stellig onzedelijk is, in dezen tijd, moet
men in de dansgelegenheden der groote
steden zoeken.
Zooals wij gisteren reeds vermelden
konden, is dien dag ten departemente van
onzen minister-president, en door hem,
een commissie geïnstalleerd, onder voor
zittersehap van den bekwamen en hu-
manen Rotterdamschen kinderrechter,
nr. H. de Bie, welke de overheid moet
adviseeren of er maatregelen genomen
dienen te worden met betrekking tot het
dansen.
Men zou zoo zeggen: daar is weinig
tegen.
En als men eens vooruitloopt op het
resultaaat harer arbeid en leest, wat in
de redevoeringen aan zakelijke zinswen
dingen voorkomt wat wèl en wat niét
tot de taak der commissie behoort, dan
zijn we nog niet zoo heel ongerust over
die uitkomst: al te drastische maatrege
len, die sommigen misschien wel zouden
wenschen, verwachten we niet, en moch
ten die onverhoopt toch nog aanbevolen
worden, dan zullen ze via de regeerings-
en volksvertegenwoordigingszeef het
Staatsblad toch nog wel niet bereiken.
Took moet een opmerking ons van het
hart
Hei is deze: gaat de zedelijkheidsregle-
menteering van overheidswege met dat
al niet den verkeerden kant uit 7 Anders
gezegd: zou het niet zonder al die be
moeiing van onze overheid kunnen? Of
met yat minder althans?
Wij knippen deze twee zinsneden uit
de instellings-rede van den minister-pre
sident:
„Is het zedelijke machteloosheid, die
op overheidsmacht en gezag een beroen
doet?"
En 's ministers slotwoorden:
„Uw Commissie, zoo goed als zij, die
haar dezen arbeid opdroegen, weet, dat
over deze overheidsbemoeiing zeer ver
schillend wordt gedacht. Het zijn naar
ons oordeel verkeerd begrepen vrijheids
beginselen, die hier de voorkeur
geve* aanwat w ij zien als zor
geloosheid en verwaarloo-
ïing van den meest kostbaren schat,
dien het volk moet bewaren. Wordt er
niet onder het Nederlandsche Volk een
breede kern aangetroffen, die opkomt
TO®r de bewuste handhaving van een
die van God is? Die kern, be-
c.~, 'oor een gevaar, dat gezin en
Ku -r.dre'gt. heeft de Christelijke
ktdp geroepen, niet uit eng
hartigheid, niet uit angstvalligheid, doch
uit een gezond en waardig motief."
■i *®etjmtwoord van mr. De Bie
vel een gelijke toon te beluisteren:
„Wi| weten maar al te goed, Excellen
tie, hoe zq die zich door den uiterlijken
schip, der dingen laten leiden, elke be
moeienis der overheid op het gebied der
volksntoraal met een beroep Qp de ons
allen dierbare vrijheid verwerpenr,
maar y
Hei „Qui s'excuse, s'accuse" Wie
zich ongevraagd begint te verontschul
digen, beschuldigt op die wijze zichzelf
is nog altijd een merkwaardig en tref
fend spreekwoord en de woorden van
onzen minister-president „is het zede
Ujke «achteloosheid, die op overheids-
macht en gezag een beroep doet?...,
en zijn antwoord: „niet uit enghartig
heid, niet uit angstvalligheid, doch uit
een gezond en waardig motief" bevat
ten dan ook, zoo beschouwd, een zekere
mate van zelfbeschuldiging, wier juist
heid voor ons, tot op zekere hoogte,
buiten kijf is.
Terwijl wij de voorstelling van beide
sprekers, dat sommigen „uit verkeerd be
grepen vrijheidsbeginselen" en „door den
uiterlijken schijn der dingen geleid,"
„elke overheidsbemoeiing met de volks-
moraal Lverwerpen" of „de voorkeur ge
ven aan wat gezien dient te worden als
zorgeloosheid en verwaarloozing van den
kostbaarsten volksschat" als te eenen
male onjuist en verwerpelijk moeten ken
schetsen. ""T
Want en dat behoort men aan den
overkant te weten zoo is het niet.
Wij want natuurlijk is dat tegen de
liberale beginselen gericht komen al
leen op tegen onwaarachtige verboden,
beperkingen en maatregelen, die niet
steunen op het gezond inzicht en de
overtuiging des volks. Wij komen op te
gen een schijn-zedelijkheid, die zedeloos
heid heet te verwijderen, terwijl zij ze
slechts verplaatst, maar niet uitroeit
en niet kan uitroeien, wijl ze dieper wor
telt.
En bij dien wortel moet men het
kwaad, als 't eenmaal als zoodanig on
derkend of bestempeld is, aantasten:
door bestrijding in woord en geschrift
en door het goede voorbeeld. Dan sterft
de zedeloosheid een zekeren dood, ter
wijl zij door onderdrukking van over
heidswege slechts verplaatst en in
duisterder hoeken, wellicht erger, voort
woekert.
En we moeten daarbij opmerken, dat
wij, die zoo redeneeren, ons niet door
den uiterlijken schijn der dingen laten
leiden, maar integendeel dusdoende het
kwaad in zijn eenigen en diepsten grond
aantasten!
Verdrijvings- en camouflagemaatrege
len ten opzichte van een zedelijk kwaad
zijn echter juist op den uiterlijken schijn
gebaseerd.
De zedelijke mensch zal niet tot de
gevreesde zedeloosheid vervallen en de
dansgelegenheden links laten liggen, wijl
ze hem niet lokken, of anders zijn over
tuiging, op zedelijken of godsdienstigen
grondslag steunende, hem de kracht zal
geven er voorbij te gaan.
En de zedelooze zal zich door over
heidsmaatregelen niet laten beletten zijn
vermaak te zoeken op de wijze, die hem
goeddunkt totdat hem betere inzich
ten zijn bijgebracht.
En dit moet onze bemoeiing zijn, te
weten: ons zelf te overwinnen en dage
lijks ons zelven meer meester te wor
den en eenigszins toe te nemen in het
goede.
mei de emotioneele geaardheid dier pri
mitieven. Westersch idealisme staat daar
onbegrepen en niet-begrijpend tegenover
Gelukkig echter zijn er aanwijzingen, dat
de regeering het ge^ag. wil handhaven.
Onjuist is het te meenen, dat de In-
Lander onheusch en onbillijk word't be
handeld. Een vader ,die drie kinderen
van verschillenden leeftijd heeft, zal den
otomondigen jongslen zoon heel anders
.behandelen dan den oudsten, wien hij
den huissleutel geeft. Met vertrouwen
'verwachtte spr. dat de regeering de be-
ivolking zal emancipeeren naar de mate
van haar kennen en kunnen.
Spr. kan ondanks de ongunstige con
junctuur niet anders dan vertrouwen heb
ben in de economische toekomst van
Indië, dank zij' den arbeid in het iWiesiten.
Daarna heeft de heer Van Kempen
gewaarschuwd voor een struisvo:gel-op-
timisime ten aanzien van den financiee-
len toestand: de inkomsten te florissant
ramen en dan teveel uitgeven achtte hij
igjansch verkeerd; daarbij 'kreeg spr. la
ter den steun der drie andere sprekers.
Ock de redevoeringjen van de heeren
Co lijn. Van Boelselaer en Feber waren,
als gezegd, gericht tegen de minder ge
lukkige beschouwingen van den heer Cra
mer.
De heer Cólijn heeft nogmaals als zijn
richting van gewenscht bestuursbeleid ge
preciseerd: le. De noodzakelijkheid van
de bevordering der locale autonomie;
2e. de noodzakelijkheid der ontlasting
van het centraal bestuur van een deel
van zijn taak. Het is zpo zeide (hij(op iden
duur onmogelijk een zoo groot gebied
centraal te besturen.
De heer Fe .oer zeide nog, geen voor
stander van liquidatie en evenmin van
consolidatie te zijn: hij is voor een po
litiek van constructie.
Waarmede we het eens kunnen zijn
,al zal over den vorm der constructie
en wat er precies geconstrueerd zal moe
ten worden,, nog heel wat le praten zijn.
Dat is het gevaar van zulke mooie leu1-
zen.
TWEEDE KAMER.
Indië.
Van gisterenmiddag 1 uur tot kwart
voor 6 hebben vier leden onzer Kamer
staan praten over de Indische begroo
ting: het waren de heeren Van "Kem
pen (lib.), Coliju (a.-r.) Wan Boetzelaer
(c.-h.) en Feber (r.-k.)i
En alle vier hebben ze zich gericht
tegen de merkwaardige theorieën op ko
loniaal-politiek gebied, welke de s.-d.
heer Cramer 'gisteren verkondigd heeft.
De rij, van dit sprekers-quartet ïs ge
opend door den liberalen specialist voor
koloniën, den man voor wien ir. De
Murall het veld heeft moeten ruimen in
de Tweede Kamerfractie, de heer Van
Kempen. Deze spr. begon met voorop
te {stellen, dat het regeerings- en ber
stuursbele.id gericht moest zijn op de
materieele en de geestelijke belangen
der bevolking. Dat bepaalt da staatkun
dige verhouding tusschen Nederland en
Oost-Indië en dat verbiedt het nu of zeer
spoedig losmaken van den band tusschen
moederland en kolonie.
Spr. behandelde toen de Inlandsche
beweging. Tegenover het emancipatiepro
ces, dat in Indie gaande is, achtte hij
«waakzaamheid geboden, vooral met het
oog op de voorgekomen excessen, door
«communistisch gestook voorbereid. Tel
kens weer moet de regeering daartegen
harde maatregelen toepassen. De po
gingen van de ontevredenen, raddraai
ers en opruiers om de bevolking te in-
fecteeren hebben nog gefaald ma,ar de
regeering laat het kwaad te lang voort
woekeren. De Oosterling, inzonderheid
de Mohammedaan, verwacht van een ge
zag, dat het sterk zij en respect afdwingtt.
De regeering moet o.a. niet dulden, dat
bestuursambtenaren, zooals assistent-re
sidenten optreden als leiders van Meibe-
toogingen. Men móet rekening houden
nSr risUS
(Ingez. MedJ.
DE EERSTE KAMER.
De leden der Eerste Kanier zijn in
vergadering 'bijeengeroepen tegen 25 Fe
bruari, des avonds om half negen,
DE ZIEKTEWET.
Naar het Hbld. verneemt, lag het aan
vankelijk in het voornemen bij de Raden
van Arbeid om bij de invoering van de
Ziektewet, met ingang van 1 Maart a.s„
de premiebetaling zoo te regelen, dat de
werkgevers drie maanden premie voor
uit betaalden.
Thans is men echter van deze gedachte
teruggekomen. In een binnenkort ver
schijnend Kon. besluit zal bepaald wor
den, dat de premiebetaling voor de Ziek
teverzekering dient te geschieden op de
zelfde wijze als voor de Ongevallenver
zekering gebruikelijk is.
EEN SPECIALE RADIO-UITZENDING
VOOR DE VER. STATEN.
A.s. Zondag van 18,20 tot 19.20 uur,
A. T„ zal de zender van den Ph. O, H. I.
(golflengte 16.88 M.) weer een speciaal
voor de National Broadcasting Company
bestemd programma uitzenden.
Het programma, dat op het voor Ame
rika meest geschikte uur van het etmaal
wordt uitgezonden, daar omstreeks dien
tijd (ca. 1 uur n.m. Amerikaansche tijd)
vrijwel iedereen luistert, zal door de N.
B. C. worden opgevangen en doorgege
ven aan het tot deze maatschappij behoo-
rende omroep-net. Op deze wijze zullen
nagenoeg alle belangrijke Amerikaansche
omroepstations het specifiek Nederland
sche programma her-uitzenden.
Mr. B. C. J. Loder zal een rede hou
den.
HET REDDINGSWEZEN,
Naar aanleiding van het zoo tragische
ongeluk van den Prins der Nederlanden
aan den Hoek, heeft zich in Juni Van
het vorig jaar een „comité tot steun"
gevormd om gelden in te zamelen ten
behoeve van de Zuid-Hollandsche Maat
schappij tot redding van schipbreukelin
gen. ,i-
Denderdag heeft de overdracht plaats
gehad van de gelden, die genoemd „co
mité ti:t steun" heeft verzameld. Aan
het bestuur van de Zuid-Hollandsche Mij.
tot redding van schipbreukelingen werd
de kapitale som vnfi f 185.004.29 over
gedragen.
UITBREIDING DER STAD
GRONINGEN.
Het N. v. h. N. heeft goeden grond
om van het plan B er lage betreffende de
uitbreiding van de stad het volgende mee
te deelen:
Het station blijft op dezelfde plaats,
wordt echter kopstation. Het geheele
treinverkeer zal worden geleid in de
richting Winschoten en dan met een
ceintuurbaan buiten de stad in de andere
richtingen. Het station en de spoorbanen
zullen booge bouw worden, waardoor het
stadsbeeld een geheel ander aanzien zal
krijgen. De nieuwe bouw nret park'aanleg
zal zich natuurlijk «geheel daarbij aan
sluiten.
DE 750.000STE AMSTERDAMMER,
De 750.000sle Amsterdammer is er
aldus het Hbld. Of hij (of zij) 'gisteren ge
boren is, kunnen wij niet zeggen. Dat
staal geenszins vast; onze 750.000ste kan
zich gevestigd hébben in Amsterdam'. Het
eenise wat vaststaat is, dat gisteren de
bevolking van de hoofdstad het driekwart
millioen heeft overschreden.
ook voor Radio-Centrales
en elk radio-toestel
Dubb.MAGNEETSYSTEEM /30
4polig ANKER5Y5TEEH/4Q-
Gve&a/i
NV. Peters Prinsengracht 220/24
AMSTERDAM Tel.,48882.
(Ingez. Med.)
ZEELAND.
Een geschenk.
De afdeeling Walcheren van de Maat-
schrppij ter bevordering van de Genees
kunst heeft voor het te Amsterdam aan.
gekochte eigen gebouw dier vereeni-
ging aan het Hoofdbestuur aangeboden
een antieke Zeeuwsche kast, waarin het
wapen onzer provincie is gebeeldhouwd.
MIDDELBURG.
De minister van financiën heeft o.a.
de Hulpbank alhier aangewezen als een
instelling van 'Openbaar nut, als bedoeld
in art. 123 der Ambtenarenwet 1929.
Het samenvallen van enkele graden
vorst, met den mist, heeft het van mor
gen glad doen worden op sommige plaat
sen in onze stad en dit werd nog) erger
toen hier en daar stoepen gedweild of
geschuurd werden. Het is o.i. niet over
bodig nog eens te wijzen op de 'verplich
ting lot strooien bij gladheid!, en het
verbod bij vorst aan de straatzijde met
water te werken.
Voortstuwing der onderzeeboot.
Woensdag j.l. hield ir. Matzinger uit
Vlissingen in een der bovenzalen der
Amhachtslschool alhier, een lezing voor
de Ver. van leerling-m achi.njsite.n ter
Koopvaardij N. S. O. over de „Voorstu
wing der onderzeeboot".
Ir. Matzinger, zoo merkte de voorz.
in zijn openingswoord op, behoort tot de
vaste sprekers van de jaarlijkssche win-
terlezingen.
De heer Matzinger gaf eerst een
historisch overzicht van het ontstaan
der onderzeebooten, en de vele moeilijk
heden welke moesten worden; overwon
nen. De eerste booten waren van hout
vervaardigd en hadden den vorm] van een
sigaar, omdat dezen vorm het' meast
geschikt is om weerstand te bieden aan
den druk van het water op de wanden.
Ze werden nut de hand voortbewogen
met behulp van een soort schroef.
De eerste duikboot welke voor dé
Nederlandsche Marine bij de „Kon. Mij.
De Schelde" is vervaardigd, was nog
een zeer kleine boot van. het z.g. „Hol
land" type, boven water werd zijl voort
bewogen door een benzinemotor, onder
water door een electromotor.
Deze boot Was voorzien van 2 perisco
pen, waardoor het mogelijk was terwijl
de boot ondergedoken was. aan de op
pervlakte den toestand te verkennen.
De tegenwoordige booten, waarvan
verschillende op het doek werden gepro
jecteerd, zijn veel grooter en uitgerust
met 2-tact ruwolie-moloren. Zij zijn in
staat ook lange trajecten af te leggen,
hetwelk bewezen is door de K XIII,
welke op eigen kracht via het Panama
kanaal naar Indië is vertrokken en daar
goed is aangekomen Deze tocht van 27000
mijl was een heel bijzondere prestatie.
Verder behandelde spr. nog verschil
lende andere systemen en hij wees daar
bij nog op de onderzeebooten welke voor
de Turksche Marine te Rotterdam zijn
gebouwd. Deze booten zijn, na ople
vering, door Nederlandsch personeel
naar Turkije gebracht.
De voorz. dankte ir. Matzinger voor
zijn interessante lezing.
VLISSINGEN-
Heden herdenkt de heer Iz. Ge-
schiere den dag waarop hij voor 25
jaar hij de gasfabriek alhier in dienst
trad. Behalve de zilveren medaille en
de gebruikelijke gratificatie, ontving hij
geschenken van den directeur en het
personeel.
WALCHEREN.
AAGTEKERKE. Donderdagavond ver
gaderde te Aagtekerke de vereeniging
„Groene Kruis". Aanwezig 19 leden.
Uit het jaarverslag bleek dat de ver-
eeniging in ledental bloeit.
Uit het verslag avn den penning
meester bleek dat de ontvangfsten be
droegen f 1289, de uitgaven f 26S. Daar
de vereeniging het afgeloopen jaar met
groote uitgaven heeft te kampen gehad,
en gezien de contributie van verschillen
de leden aan den zeer lagen kant is,
wekt de voorzitter de leden op óm 'de
contributie te verhoogen. Het bestuur
laat dit echter liever aau de leden zelf
over en hoopt dat de penningmeester bij
een volgende jaarvergadering over eea
heter slot mag beschikken.
Tot afgevaardigde naar de algemeene
vergadering werd gekozen de heer Jae.
Jobse en tot plaatsvervanger de heer J.
de Visser Jz. Van het materiaal dat in
goeden staat verkeert, hadden in het af-
Igeloopen jaar 91 uatleeningen aan 57
personen plaats gehad. Van de kinder-
vveegschaal was door 9 personen ge
bruik gemaak.
O. EN W,. SOUBURG. De bewtmers
van de Paspoortstraat alhier hebben een
buurtcommisisie gevormd om bij gele
genheid van den 50en jaardag van H. M.
de Koningin eenige feestelijkheden voor
de kinderen uit die straat te organisee-
ren.
RITTHEM. Uitgenoodigd door de G.
J. V. sprak Donderdagavond in de Ned.
Herv. Kerk ds. J. W. Swaan, Herv.
predikant te Domburg over: De Jonge
Man en het Christelijk leven.
WiESTKAPELLE. Ook door de leer
lingen der Öpenb. school te Wcstkapelle
is een campagne begonnen tegen de rup
sen van den bastaardsatijuvlinder. Niet
tegenstaande de omgeving van Westka-
ipelle arm aain houtgewas is, wisten de
jongens, 'gewapend met eem snoeischaar
in een paar avonden meer dan 2000
nesten te verzamelen, die voornamelijk
in mei-en duindoorns gevonden werden.
WESTKAPELLE. Donderdagavond hield
de afd. „Westkapelle" van de Zieken
hui s ver pi eging Walcheren haar vergade
ring, die geleid werd door den hoer i.
van der Wal.
De afd. telt thans 56 gezinshoofden met
185 leden.
De voorzitter deed eenige mededee
lingen als afgev. naar de in het vorige
jaar 'gehouden algemeene vergadering,
waarhij spr. den indruk heeft gekregen,
dat het hoofdbestuur zooveel mogelijk
pal trachten 'tegemoet te komen aan de
wenschen van het platteland, wat reeds
bleek uit de reeds gepuliceerde nieuwe
maatregelen.
Daarop deed de heer mr. Woldringh
van der Hoop, algemeen voorzitter, nog
eenige belangrijke mededeelingen,. voor-