provinciale jSeetuosche
No.
37
DONDERDAG 13 FEBRUARI 1930
173e Jaargang
XHf nummer bestaat uit 2 Bladen
EERSTE BLAD
IN ONZE
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
Socialistische koloniale politiek.
BINNENLAND
DE RIJKSBEGROOTING 1930.
DE LUIDSPREKERS IN DE TWEEDE
KAMER
DE MIDDENPARTIJ VOOR STAD EN
LANDE.
HET WETSONTWERP-DRANKWET.
DE ERKENTELIJKHEID DER
FRANSCHE REGEERING.
NEDERL, REISVEREENIGING.
DE STRIJD TEGEN DE
KINDERVERLAMMING.
DE PENSIOENEN DER
OUD-MILITAIREN,
Bronchitis en Kinkhoest
Siroop per flesch 1 gld.
Bonbons per doos 60ct
(Ingez. MedJ.
MIDDELBURG.
VLISSINGEN'
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
NOORD-BEVELAND.
TKQLEN.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN O. D.
Gemeenteraad van Axel.
MIDDELBURGSCHE COURANT
Be abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 sent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 -:. Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2,10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regela
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" of
„Bevragen bureau dezer courant" 10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent.
SHS
Nadat de Surinaamsche begrooting gis
teren met 4521 stemmen was aangeno-,
men tegen s. d„ v. d, en de heer Wijn
koop is de Kamer begonnen aan de
algemeene beschouwingen over de I n-
dieche begrooting. Zij werden ge
opend door den heer C r a me r, den soc,-
democratischen specialist voor Indische
zaken.
Zijn opmerking, dat het Oost-Aziati
sche emancipatieproces de aandacht der
geheele wereld vraagt, is juist, maar de
conclusies, die de spr. daaruit trekt? Zijn
opvattingen b.v. inzake gelijkstelling naar
Suropeeschen trant in politiek opzicht,
van Inlander en Europeaan, en die om
trent de ontvoogding van Nederlands
overheersching, en zoo meer, doen ons
vragen, of de heer Cramer in zijn Indi
sche jaren dan niets gepeild heeft van
het diepere wezen des Inlanders? Dan
zou hij toch zulke theoretische grapjes
wel niet tappen, dunkt ons!
Moe dit zij de heer Cramer beweer
de dan o, m. het volgende:
Indien men, aldus spr., de kosten der
maatregelen tegen de onlusten gebruikt
had voor welvaartspolitiek, dan waren er
geen onlusten uitgebroken: het beste
middel tegen Moskou is onderwijs en
welvaartspolitiek. De bevolking lijdt nu
echter gebrek en dat is een gevolg van
de kapitalistische koloniale politiek.
Ook de staatkundige politiek is niet in
de eerste plaats op het belang der be
volking gericht. Spr. wijst op het zeer
beperkte kiesrecht, op de samenstelling
der raden, waarin zorgvuldig is gewaakt
tegen een Inlandsche meerderheid; al
leen in den regentschapsraad is een In
landsche meerderheid. De Minister wil
de volksontwikkeling vooraf laten gaan
aan de uitbreiding van politieke rech
ten, doch de volksontwikkeling komt juist
mèt de politieke rechten.
Wij vragen tenslotte, zoo eindigde spr.,
het recht vanvergadering en vereeniging,
de afschaffing der exorbitante rechten,
onmiddellijke opheffing van het Digoel-
kamp, vrijlating van de politieke gevan
genen. De weg naar vrijheid en onaf
hankelijkheid mag niet worden versperd.
Spr. diende twee moties in: één, waarin
wordt betreurd, dat de Indische regeering
weigert inlichtingen te geven aan den
Volksraad over de resultaten der huis
zoekingen; een tweede waarin opheffing
wordt gevraagd van alle bepalingen die
de vrijheid van vereeniging, vergadering,
staking enz. beperken, opheffing van de
voorloopige hechtenis der in verband met
de huiszoekingen gearresteerden en al
gemeene amnestie voor alle politieke ge
vangenen.
Tot zoover de heer Cramer, die, hadde
hij op een volksvergadering gesproken,
nog wel een „langdurig applaus" achter
'het slot van zijn rede in de courant zou
hebben gelezen.
Maar op den keper beschouwd is het
weinig minder dan onverantwoordelijk,
wat deze oud-Indischman daar propa
geert. Tenzij men dan denkt: nu ja, hij
zegt het wel, maar weet heel goed, dal
er *°ch niets van inkomt!
Het is niet uitgesloten, dat de bevol
king ergens gebrek lijdt, maar met een
~i* w°ord de kapitalistische koloniale
politiek daarvan als oorzaak te doodver
ven. dat is toch waarlijk al te simpel!
Dat de staatkundige politiek meer op
het belang der bevolking gericht zou kun
nen worden, dan thans het geval is, zijn
we met den heer Cramer eens, maar:
da* in omgekeerden zin! Foutieve con
cessies aan quasi-Westersch politiek ge
doe diende men zoo dra mogelijk weer in
te trekken: dat is nooit waarlijk v e r-
1 a a g d door een tani, doch hem alleen
ingeblazen door Moskou of eigen uit het
lood geraakte soortgenooten.
E», in alle bescheidenheid: vormen de
blanken misschien óók een deel dezer be
volking? Qualitatief dan, als ze quanti
tief «iet meetellen? En mag met der
blanken belangen, die nu al vele genera
j6* ^ard heel hard werken in
den Oost, en die daar heel veel goeds en
do#r onze bruine broeders gewaar
deerds tot stand brachten, misschien óók
rekening gehouden worden? Die voor
stelling van „overheerschers" en „onder
drukten" (alsof iedere Nederlander met
'n karwats in de vuist en revolvers met
patroontasschen omhangen door Indië's
oorden zou kuieren!) is toch waarlijk
versleten en onbruikbaar!
Neen, de maatregelen, die deze soc,-
democratische Indischman in zijn twee
de motie vraagt, zouden eerder tot nieu
we ongelukken leiden, dan tot vrijheid
en onafhankelijkheid, althans niet tot
vrede, welvaart en recht
Men moet altijd in aanmerking ne
men, dat eene beleediging niet beoor
deeld moet Worden naar den maat
staf van dengeen, die haar toedient
maar naar de gevoeligheid van hem,
die haar ondervindt.
Addison.
Aan de Mem. v. Antwoord.1 op het
Voorloopig Verslag nopens de algemeene
beschouwingen is het volgende ontleend:
De regeering beantwoordt bevestigend
de vraag of zij in haar geheel nog steeds
den inhoud van het op 7 Mei j.l. aan de
Belgische regeering overhandigde memo
randum tot richtsnoer houdt.
De door eenige leden geuite klacht
over het gebrek aan voortgang in de re
geling der Neder landsch-Be 1 gi(-
sche auaestie en over de weinige
voorlichting van volk en volksvertegen
woordiging ,komt der regeering niet ge
rechtvaardigd voor. Uit den aard der
zaak is het niet mogelijk dat elke ge
dachten-wisseling, met buitenlandsclie re-
.geerlngen ter kennis van de Staten-
Generaal wordt gebracht.
De regeering streeft haar een zoo
spoedig «mogelijke oplossing der geschil
punten met België en Tiet is haar ge
bleken, dat de Belgische regeering met
dit streven instemt.
Het ligt echter voor de hand sdat aan
den wensch naai- spoed bij de afdoening
de eisch, dat de te treffen regeling ook
op den duur aan beide landen bevredi
ging moet geven, moet ondergeschikt
worden gemaakt.
Wat de sociale wetgeving be
treft, zegt de regeering, dat het niet in
de bedoeling ligt, bij de wettelijke rege
lingen inzake de bedrijfsraden en de ver
bindendverklaring van collectieve ar
beidsovereenkomsten aan belanghebben
den in een bedrijf wetgevende bevoegd
heid te geven. Beide regelingen zijn zoo
danig gedacht, dat belanghebbenden om
trent bepaalde onderwerpen voorstellen
kunnen doen, doch dat eerst door de
goedkeuring der regeering bindende re
gels ontstaan.
Ook de regeering is van oordeel dat
belastingverlaging en delging
van Staatsschuld, hoezeer begeerlijke
doeleinden, niet behooren te worden na-
(gieistreefd ten koste van de sociale en
cultureele belangen die tot de algeheele
Verheffing der bevolking kunnen bij
dragen.
Herziening der ouderdomsrente en be
vordering van het nijverheidsonderwijs
liggen in het voornemen der regeering.
Wat de belangen der groote gezinnen
betreft wordt van overheidswege reke
ning gehouden in de belastingwetgeving
en bij de salarisregeling.
De Nederlaudsche Seintaes'tellen Fa
briek te Hilversum schrijft ons:
Men herinnert zich het 'bericht van
de geslaagde proefneming' met het tiental
luidsprekers en de drie microfoons^ die
de stemmen onzer Tweede-Kamerléden
op de tribunes verstaanbaar moesten ma
ken.
Deze installatie, aangelegd door de Ne
derlaudsche Sein toes! ellen Fabriek te
Hilversum, is als gemeld Dinsdagmiddag
officieel in gebruik genomen. Het was
de eerste samenkomst der Kamer na eèn
rusttijd ven bijna twee maanden, en de
microfoons hadden nu de verschillende
verklaringen der leden ten aanzien van
de Surinaamsche Begrooting aan de Luid
sprekers door te geven; hiervan 'bevinden
er zich drie op de pers-, drie op de [pu
blieke- en eveneens drie op dé gere
serveerde tribune, terwijl de tiende ver
dekt is opgesteld achter de „rechterzij
de" in den doorgang, een geliefkoosd
o onvers alie-oord
Vóór den voorzitter staat niet alleen
een microfoon doch ook een blók'je met
eenige knopjes erop, waarmee hij het vo
lume van zijn microfoon en van die op
de ministers tafel en op het spreekge
stoelte regielen kan; bovendien is hij in
staat de geheele installatie in en buiten
werking te stellen.
Het spreekt vanzelf, dat de ingenieurs
der N.S.F. met groote zorgvuldigheid de
plaatsen voor de luidsprekers hebben
gekozen, want het ging niet alleen om
bereid zal worden gevonden, de zaak der
oud-gepensionneerden, waarover reeds
zooveel jaren is gesproken en geschre
ven, ernstig onder de oogen te zien, wat
wellicht lot gevolg zou kunnen hebben,
dat van uit de Eerste Kamer een vinger
wijzing gaat tot de Regeering oml de be
langen der oud-militairei; anders en be
ter te behartigen, dan tot nu toe hét
geval was.
de doelmatigste punten,, maar het was
eveneens zaak om' het z.g. rondzingen te
voorkomen, d.i. het wederom door de
microfoon opvangen van het geluid uit
een luidspreker.
Bij de Tweede Kamer is een adres in
gekomen van het bestuur der Midden
partij voor Stad en Lande (Middenstands
partij), waarin zij haar ernstig leedwezen
uitspreekt over de houding van den heer
Floris Vos, afgevaardigde dezer partij in
de Tweede Kamer, bij verschillende ge
legenheden in strijd met het programma
der partij aangenomen, en verzoekt het
bestuur van deze motie kennis te geven
aan de leden der Tweede Kamer.
Het Tweede Kamerlid de heer Boon
heeft den Minister van Arbeid, H. en N.
de volgende vragen gesteld:
Is de minister niet van oordeel, dat
het nu door de plaatsgevonden rege
ling van werkzaamheden van de Tweede
Kamer vrijwel met zekerheid is komen
vast te staan, dat een zoo tijdige behan
deling van het wets-oj^werp Drankwet
door de 'beide Kamers van de Stalen-
Generaal, dat dit ontwerp, met 1 Mei
1930 als wet in het „Staatsblad" zal
kunnen verschijnen, niet mogelijk is
dringend noodig is een voorloopige re
geling' te treffen ten aanzien van de ver
gunningen verleend aan vennootschap
pen, zedelijke lichamen of aan de be
sturen vain deze, die volgens de over
gangsbepaling van de beslaande Drank
wet op 1 Mei a.s. automatisch zullen
vervallen?
Is het den (minister bekend, dat hier
mee groote economische belangen voor
alle deelen van het land gemoeid zijn,
dat hierdoor alleen in de drie grootste
steden reeds 531 vergunningen worden
getroffen?
Is de minister bereid, de zeer spoe
dige indiening te 'bevorderen van een
wetsontwerp waarbij de termijn, ge
noemd in de overgangsbepaling van de
bestaande Drankwet met een redelijken
tijd wordt verlengd?
De gezant van Frankrijk, de heer Kam-
merer, heeft gisteren, vergezeld door den
Franschen consul, te Rotterdam namens
de Fransche regeering de koopvaardij-
medaille van de „Dordrecht" (van Van
Ommeren's Scheepvaart Mij.), voor de
redding op 24 Januari 1929 van de inzit
tenden van het watervliegtuig der Fran
sche marine „Goliath", dat in nood ver
keerde in de Middellandsche Zee.
Naar het U. D. verneemt, komt de Ne-
derlandsche Reisvereeniging op 1 Maart
's middags te 4 uur in buitengewone al
gemeene ledenvergadering te Utrecht
bijeen.
Zijn wij wel ingelicht, dan moet er on
der een deel van de leden der vereeni
ging ontstemming heerschen over het be
stuursbeleid en is het niet onmogelijk,
dat die ontstemming op deze vergade
ring !e Utrecht tot uiting zal komen.
Iielg'a meldt aan het Hbld. uit Brus
sel dat daar gistermiddagi onder leiding
van den minister voor de volksgezond
heid Baels, een bijeenkomst is gehouden
van de Nederlandsch—Belgische commis
sie voor de bestrijding van de kinderver
lamming. Uit ons land waren daar' ij aan
wezig dr. N. M. Josephus Jitta, voorzitter
van den Gezondheidsraad, prof. dr. H.
Aldershoff, directeur van het Serologlsch
Instituut, en hoofdinspecteur dr. J. Th.
Terburg Jr.
Het Dagelijksch Bestuur van het Co
mité van Actie der samenwerkende Bon
den van oud-militairen en militairenwe
duwen heeft zich met een adres tot de
Eerste Kamer gewend, waarin de hoop
wordt uitgesproken dat de Eerste Kamer
'Bij Apoth. en Drogisten
ZEELAND.
Zooals uit het uitvoerig verslag van
de vergadering voor het feest ter viering
van den 50sten verjaardag van de Konin
gin blijkt, zal de tmurtcommissie voor
de Langedelft, die tengevolge van het
gebeurde op 7 December haar werk
tijdelijk liet rusten, thans weer met
kracht aan het werk trekken en alles
doen om te maken dat ook de hoofd
straat een goed figuur slaat. Om te be
ginnen zullen zij, die tot nu toe ïiiet (wer
den aangezocht, tot het geven van een
bijdrage worden opgewekt. Wij vertrou
wen, dat het beroep niet tevergeefs zal
zijn
Voor een stampvolle Schuttershof
zaal werd gisteravond door de M'burgsche
Mondharmonica- en Tooneelvereen, E,
M. M. haar tweede uitvoering gegeven.
Nadat de voorzitter de aanwezigen een
hartelijk welkom had toegeroepen, werd
direct daarop een aanvang gemaakt met
het muzikale gedeelte van het program
ma. De zevental muzieknummers, waar
van er een tweetal nummers waren ver
vangen door nieuwe, werden evenals bij
de eerste uitvoering, onder de goede lei
ding van den heer Polvliet, op verdien
stelijke wijze ten geboore gebracht. De
clou van den avond was ook nu weer de
revue „Ik kijk wel uit." Hierin hebben
alle medespelenden, in het bijzonder
Roosje en Kobus, wederom van hun kun
nen doen blijken. Het publiek toonde zich
dankbaar door een herhaald applaus.
Aan het slot der opvoering werd door
één der aanwezigen, mede namens zijn
collega's uit Gouda, Haarlem en Utrecht
dank gebracht voor het gebodene en
had „Roosje" van hem een welverdiende
bloemenhulde in ontvangst te nemen.
De tweede opvoering van E. M. M.
kan evenals de eerste een groot succes
genoemd worden. Het „Jesayes"-strijkje
hield de danslustigen nog enkele uurtjes
bijeen.
Burg. en weth. stellen alsnog voor
aan L. van den Heuvel 203 vlerk. M.
grond achter zijn garrage in de Wilhel-
minastraat te verkoopen voor f 5 per
vlerk. M. De prijs is aldaar vastgesteld
op f 20 per vlerk. AIdoch dat stuk
is geheel ingesloten en duis minder
waard.
DOMBURG, Met ingang van 1 Maart
a.s. is door B, en W. alhier aan mej. W,
C. van Sluijs als ambtenares ter secre
tarie, eervol ontslag verleend.
GOES. Vanwege den Chr. Besturen
bond werd -gisterenavond in „de Prins
van Oranje" alhier een vergadering ge
houden, waarin de over enkele weken
iin werking tredende ziektewet werd toe
gelicht.
De heer Ruppert uit Utrecht (penning
meester van het Chr. Nat. Vakverbond),
die deze toelichting zou geven, was ver
hinderd. In zijn plaats trad op de heer
v. Nier op, secretaris van den Chr.
'Besturenbond te Utrecht.
Hij werd ingieleid door den voorzitter
den heer A. de Lange, die in zijn ope-
ningswiord wees op het tot dankbaar
heid stemmende feit, dat nu eindelijk het
ideaal van wijlen onzen Talma in ver
vulling zal gaan. Dank past ons jegens
God, en verder jegens regeering en
voksvertegenwoordiging, dat straks, dan'b
zij de ziektewet wederom veel nood en
ellende zal worden gelenigd.
De heer v. Nierop, behandelde daarna*
op duidelijke, eenvoudige wijze, na hare
voorgeschiedenis vooraf te hebben nage
gaan, het voornaamste van. den inhoud
der Ziektewet ,de rechten en verplich
tingen van werkgever en werknemer.
Nadat was gepauzeerd, werd gelegen
heid gegeven tot discussie, waarvan druk
gebruik werd gemaakt.
Deze vergadering, die zeer goed was
bezocht (de zaal was geheel bezet) werd
door den spreker met dankgebed beëin
digd
KAPELLE. Dinsdag j.l. trad voor het
Nutsdepartement Kapelle op mevr. E.
J. van den Broecke—de Man uit Aar
denburg met een wel -gekozen program
ma. Voor de pauze werd door de spreek
ster op meesterlijke wijze voorgedragen
het monodrama in zeven tafreelen ge
titeld „Menske" door Js. Visset .dat ons
in schrille kleuren een beeld geeft van
de (verwoestingen welke de oorlog op
lichamelijk en geestelijk gebied kdn aan
richten.
Na de pauze werden door de spreek
ster eenige kleinere stukjes voorgedra-f
gen o.a. het gedicht „Het Heksenlied"
van Von Wildenbruch en een fragment
/'uit „Wannes Raps" ran Ernest Claes.
COLIJNSPLAAT. Naar wij- vernemen
heeft de heer A. Verbuur Cz. alhier be
dankt als lid van den gemeenteraad.
Zijn opvolger op de lijst i's de heer M.
J. Contant.
STAVENISSE. In de alhier bestaande
vacature van Rijksveldwachter is thans
voorzien, met ingang van 27 Februari
door de overplaatsing van dien Briga
dier-titulair J I. Contant .va-m Spijk n^ar
hier.
Dinsdag hield de raad van Axel een
openbare vergadering onder voorzitter
schap van don burgemeester den heer
F .Blok, di-e met de gebruikelijke
Ini-euiwjaarswen-schen opende. Hij' wees
daarbij op den ongunstigen toestand in
den landbouw en op de beteekenis van
de toenemende industrie door de reus
achtige fabrieken, die in- aanbouw zijn.
Financieel verkeert de gemeente in gun-
sti-gen toestand. 1
Als oudste lid antwoordde hierop de
heer Ph. J. v. Diixhoorn met weder-
'keerigen gelukwensch en gaf als zijn
meening te kennen, dat niet de Lage
prijzen der landbouwproducten de oor
zaak zijn der malaise, maar de zware
lasten, veroorzaakt door hooge pachten,
dure grondprijzen en zware belastingen,
terwijl ook de Loonen hoog zijn, hoe
wel deze voor de arebiders biet te hoog
zijn en ook niet mogen Vermin deren,
naar hij hoopt.
Bij de notulen kwam een aardige
kwestie aan de orde. De heer v. d.
Bilt had gezien in de notulen, dat de
heer Oggel had medegedeeld, dat door
een Besluit van de vergadering van aan
deelhouders in de Z.-Vl. waterleiding
Mij. de verplichte aansluiting was ver
vallen, terwijl spr. toen hij als afgevaar
digde op de laatst gehouden vergadering
der Mij. te hooren kreeg ,-dat men er
daar niets van wist.
De heer Oggel, die Vroeger afgevaar
digde voor Axel was, zeide aan de hand
van door hem gemaakte aanteekeningen
dat een voorstel in dien geest in stem
ming was gebracht en toen 11 afge
vaardigden (die 44 stemmen hebben)
tegen en 5 (met 32 stemmen) Vóór ver
plichting stemden. Niettegenstaande de
heer Oggel aan dit feit vast hield, ver
klaarde de burgemeester, die eveneens
de bedoelde vergadering zeide bijge
woond te hebben 0zich er niets van te
kunnen herinneren en dat desgevraagd
da 'voorz. der Waterl. Mij; en de direc
teur van het rijks bureau fevenzoo ver
klaarden. Besloten werd om officieel te
informeeren, of dit genotuleerd is 'en
zoo ja, in hoever men dan gelijk had.
Na kennisname ran de ingekomen
I's tukken, waaronder jaarverslagen van
commissie's en arbeidsbureau kwam in
bejspreking een voorstel van het dag.
bestuur van Terneuzen om bij! brand
desgewenscht wederkeerig kosteloos
hulp te bieden. B. en W. wenpehtm
'voorloopig daarop in te gaan- doch som
mige leden achtten het nuttig weder
keerig te helpen ,maar niet kosteloos,
