^Provinciale
De XX6 Eeuw.
BOLS
N o, 13
ONDERDAG 16 JANUARI 1930
173c Jaargang
Dit nummer bestaat uit
Twee Bladen
EERSTE BLAD
BINNENLAND
HET ZEVENDE RETOURVLIEGTUIG.
DE ACTIE TEGEN DE P. N. I.
DE FRAUDE TE BERGEN OP ZOOM.
DE VERPLICHTE
ZIEKTEVERZEKERING.
Zuid-Afrika.
VLISSINGEN-
WALCHEREN.
ZUID-BEVELAND.
Eiken dag een Glaasje
Vraag „Bols" en Iet op,
dat ge 't ook krijgtl
(Ing. med.)
SCHOUWEN-DUïVELAND.
ZEEUWSCH-VLAANDEREN W. D.
KERKNIEUWS
KUNST EN WETENSCHAP
MIDDELBURGSCHE COURANT
-V
De abonnementsprijs bedraagt voor Middelburg en 't agentschap Vlissingen
2.30, elders 2.50 per kwartaal. Week-abonnementen in Middelburg
18 cent per week. De advertentieprijs is, voor de gewone advertentiën
30 cent per regel; voor ingezonden mededeelingen 60 cent per regel.
Bij abonnement voor beide veel lager. Men vrage daarvoor de tarieven.
UITGAVE: N.V. MIDDELBURGSCHE COURANT
Lange St. Pieterstraat, Middelburg
Telefoonnummers:
Redactie 269 Administratie 139
Postchèque en Girorekening 43255
Familieberichten en dankbetuigingen: van 17 regels 2.10; elke regel
meer 30 cent. In de rubriek „Kleine Advertentiën" worden, mits uit
drukkelijk daarvoor opgegeven, advertentiën, tot niet meer dan 5 regels
opgenomen a 85 cent bij vooruitbetaling. Advertentiën onder „Brieven" ol
„Bevragen bureau dezer courant"\10 cent extra. Bewijsnummers 5 cent
„Hier komt Hiro".
Wat zegt u?
Of dat een 'al te familiare wijze is, om
de komst van Zijne Keizerlijke Majes
teit, Keizer Hirohito van Japan, aan te
duiden?
Weineen!
„Hiro" is de „humanitair-idealistische-
radio-oruroep", van welker geboorte wij
indertijd getrouwelijk in dit blad kond
gedaan hebben.
Het kindje leeft klaarblijkelijk nog,
want dezer dagen zond men' ons een
reklameplaat, die bedoelt leden voor deze
zooveelste adspirant-radio-omroep te
winnen.
Wij zouden willen adviseeren: doel u
dat nu toch niet. Om twee redenen.
In de eerste plaats oim het réklame-
plaatjehet griezelige soort „idealisten"'
dat daarop staat afgebeeld, is afschrik
wekkend genoeg: twee juffrouwen die
lijden aan een klaarblijkelijikpn overmaat
van idealisme en een jongeman, die er
uitziet alsof hij met het „idealisme" van
deze dames wel zijn voordeel zal welen
te deen!
Maar in de tweede plaats en in allen
ernst: is het nu nog piet krankzinnig ge
noeg, dat hopelooze gehaspel in onzen
aether?
Zou een algemeene, ja tot op zekere
hoogte zelfs een „sektarische", omroep
niet bereid zijn zoo nu en da,n eenige
zendtijd neschikbaar te stellen voor hel
houden van redevoeringenop het gebied,
dat de hiroianen met „humanitair-idea-
listisch" gelieven aan te duiden? En dat,
naar wij ons voorstellen, o.m'. wel zal
bevatten de drankbestrijding, het vege
tarisme, de anti-vivisectie, reinleven-be-
weging, anti-oorlog, anti-rooiken, Iheoso-
phie en anthropo-dito, anti-trekhonden-
bond, drinkbakken voor dorstige paar
den, ja wat niet al nog meer.
Daarvoor behoeft toch geen aparte
radio-omroep gesticht te worden? Ten
zij „hiro" zich in den algemeenen omroep
niet zou willen voegen naar de regelen,
die moeten gelden voor uitzendingen, die
in heel het land en ver huiten zijn gren
zen gehoord worden. Maar dan hooren
de hiroianen in den aether eerst gansch
niet thuis!
Bij de K. L. M. is bericht ingekomen
dat het zevende postvliegtuig, de PH-AEO
op de retourvlucht 6.05 in Batavia is
aangekomen, van daar om 6,35 vertrok;
om 9.15 te Palembang arriveerde; om
10.55 van daar vertrok en te 16 uur
in Medan landde.
Op vragen van het eerste Kamerlid
den heer Mendels, over de actie tegen
de Partij Nasiomal Indonesia heeft de
Minister van Koloniën geantwoord:
Enkele dagen voordat maatregelen te
gen eenige leiders der Partijs Nasional In
donesia werd overgegaan, stelde de gou
verneur-generaal van Nederlandsch-Indië
den ondergeteekende er telegrafisch me
de in (kennis, dat in verband met de om
standigheid, dat in de allerlaatste dagen
van verschillende zijden berichten waren
ontvangen nopens de voorbereiding van
ongeregeldheden, welke tegen het einde
der maand Dec. of in het begin van Jan.
zouden plaats vinden, de procureur-geuer
raai bij het hooggerechtshof met
's Landsvoogds instemming aan de plaat
selijke autoriteiten had opgedragen, om
29 Dec. bij: de leiders der genoemde
partij huiszoeking te doen verrichten,
correspondentie in beslag te nemen, per
sonen te ver hooren enz.
Aard en inhoud dezer telegrafische
mededeeling konden uit den aard van de
zaak den ondergeteekende vooralsnog
geen aanleiding geven tot een andere dan
een afwachtende houding.
In de op 10 dezer door den regee-
ringsSgemachtigde voor algemeene zaken
in den Volksraad afgelegde verklaring,
v elke dien zelfden dag kier té lande
jocor het departement Van koloniën in
e.v!enso is gepubliceerd, zijn de motieven,
die de Indische regeering tot de vorenbe
doelde maatregelen noopten, uitvoerig
uiteen gezet en de voorloopige resultaten
imedegedeeld-
De inheemsche bevolking, in groote
meerderheid, beseft ten volle de nood!-
zekelijkheid, in bepaalde omstandighedjen,
van overheidsmaatregelen, welke in de
eerste plaats ten doel hebben haar zelf
te beschermen tegen destructieve hande
lingen en oogmerken van revolutionnaire
elementen in de samenleving.
De (Minister is van oordeel dat de In
dische regeering het te recht tot haar
plicht heeft gei-ekend .om in te grijpen
op de wijze als is geschied.
In de gistermiddag gehouden raads
vergadering van Bergen op Zoom is be
sloten tot het instellen van een rechts
geding in den eersten aanleg tegen A. J.
J. ne Meulemeester, oud-gemeenteontvan
ger, ter verkrijging van betaling van een
een bedrag grrjot f 39.416.21. het bedrag
nat de Meulemeester aan de gemeente
verschuldigd zon zijn terzake v'an een
kastekort over 1925. Goedgekeurd werd
het besluit van B. en W;. tot het nehien
van conservatoire maatregelen, het leg
gen van conservatoir beslag op de dlaar-
voor in aanmerking komende goederen
van de Meulemeester ter verzekering van
de rechten der gemeente inzake vor
dering1.
Het volgende K. B. is vastgesteld.
Artikel 1. De premie voor de ver
plichte ziekteverzekering van de bij de
ziekenkas van een Raad v'an Arbeid ver
zekerden bedraagt voor het gebied van
alle Raden van Arbeid 2.3 pCt. van het
loon, dat voor het tijdperk, waarover de
betaling loopt, krachlens het bepaalde
'bij artikel 64 der Ziektewet voor pre
miebetaling in aanmerking komt.
Art. 2. In afwijking van het in artikel
1 bepaalde bedraagt de premie voor ver
zekerden in dienst v.an 'in onderneming,
waarin uitgeoefend wordt: A. Ie. het
bedrijf van vervaardigen van cement;
2e. het glasblazersbedrijf, uitgeoefend in
flesschenfaJbrieken3e. het glasblazers-
bearijf, uitgeoefend in fabrieken van gla
zen voorwerpen; 4e. het bedrijf van ver
vaardigen van vensterglas of spie
gelglas; 5e het steenhouwers- en sleen-
zagersbednjf6e. het bedrijf van vervaar
digen van buskruit; nitroglycerine eii an
dere ontplofbare sloffen; 7e. de bedrij
ven, uitgeaefend in chemische fabrieken;
8e. het kaarsenmakersbedrijf; 9e. het be
drijf van vervaardigen van kunstmest, het
vervaardigen van zwavelzuur daaronder
al .of niet begrepen, en de handel
in kunstmest; 10e. het bedrijf van ver
vaardigen van kunstvuurwerk; 11e. liet
lakstoikers- en vernisstokers'bedrijf en 't
bedrijf van vervaardigen van verf; 12e.
het lijmmakers- en gelalinemakersbedrijf
13e. het bedrijf van het zuiveren, koken
of smelten van tra„n, oliën of vetten, de
hanael in traan, oliën of vetten daaron
der al of niet begrepen; 14e. het bedrijf
van bereiden van bedveeren of kapok;
15e. het biontwerkersbedrijf; 16e. het be
drijf, uitgeoefend in cokesfabrieken17e,
het bedrijf van vervaardigen of herstel
len van appendages; 18e. het bedrijf
van erva.ard.igen van bouten, klinkna
gels of moeren; 19e. het bedrijf \pn vér-
vaardigen van brandkasten, kachels, ijze
ren meubelen of voorwerpen van plaat
ijzer; 20e. net bedrijf, uitgeoefend in
■galvanopb.stische inrichtingen; 21e. het
meterIgietersbedrijf; 22e. het bedrijf, uit
geoefend in moffelt rijen; 23e. het bedrijf
van verzinken, vertinnen of vernikkelen,
voor zoover dit niet langs galvanoplasti-
schen weg geschiedt; 24e. het bedrijf
van slijpen of polijsten van ijzer of me
taal; 25e. het ijzergieters'bedrijf; 26e. hel
bedrijf van vervaardigen van zink; 27e.
het bedrijf van vervaardigen van zink
werken; 28e de suikerraffinaderij, daar-
icnder al of niet begrepen de vervaardi
ging van kandij; 3.4 pCt. v'an het loon,
dat v;oor het tijdperk, waarover de beta
ling loopt, krachtens liet bepaalde bij
artikel 64 der Ziektewet voor premiebe
taling in aanmerking komt.
B. Ie. het bedrijf van mijnbouw; 2e.
het bedrijf van aanleggen van mijngangen
en mijnschachten; 3e het hoogovenbe
drijf, daaronder al of niet begrepen het
vervaardigen van cokes en het vervaardi
gen en distribueeren van lichtgas; 4.9
pCt. van het loon, dat voor het tijdperk,
waarover de betaling loopt, krachtens
hét bepaalde bij artikel 64 der Ziektewet
voor premiebetaling in aanmerking komt.
Voor de toepassing van dit beslui tl
wordt een verzekerde, werkzaam in een
onderneming1, waarin meer dap één be
drijf wordt uitgeoefend', geacht werkzaam!
te zijn in het bedrijf, waarin het [grootste
loonbedrag wordt uitbetaald.
Overeenkomstig het bepaalde in artikel
65, eerste en derde lid, der ziektewet
en behoudens het in het eerste lid van
dat artikel voorziene gev'al, is van de (pre
mie, vastgesteld in art.. 1, verschuldigd
dcor den werkgever 1.15 pCt. en door
den verzekerde 1.15 pCt.; van de premie
vastgesteld in artikel 2, letter A, ver-
schuldiga door den werkgever 2.25 pCt.
en door den verzekerde 1.15 pCt.; van
de premie vastgesteld in artikel 2, letter
B, verschuldigd door den vverkgevér 3.75
pCt. en door den verzekerde 1.15 pCt.
ZEELAND.
Door Gedeputeerde Staten is be
noemd als deskundige tot schatting der
pachtwaarde van gronden, gelegen in den
calamiteuzen Nieuw Neuzenpolder, de
heer C. H. M. Plasschaert Le Sitil Jan-
steen en door den dijkraad de heer Abr.
de Kraker Kz. te Zaamslag.
Betreffende den ontvluchtten arres
tant meldt men ons van andere zijde:
Zondagavond j.l. heeft te Sas van Gent
een vechtpartij plaats gehad in een café,
tusschen eenige Franschen en Nederlan
ders, vermoedelijk een gevolg van de
thans opgeheven staking" aan de sstijfsel-
fabriek, bij welke vechtpartij het nog al
heet schijnt te zijn toegegaan. Op een
gegeven moment vielen er eenige scho
ten, tengevolge waarvan een der vech
tenden werd getroffen. De marechaus-
sée heeft als verdacht van deze schoten
te hebben gelost, gearresteerd zekeren
v. D., werkman, te Sas van Gent, die gis
teren aan de Justitie te Middelburg zou
worden voorgeleid. Aan boord van de
Provinciale boot verzocht hij zijn gelei
ders van de W. C. te mogen gebruik ma
ken, hetgeen werd toegestaan. Aangezien
hij volgens de meening van de politie
mannen wel wat lang wegbleef, gingen
deze kijken, doch de vogel bleek gevlo
gen. Een onderzoek over het gansche
schip ingesteld, bleef vruchteloos. Op
sporing van den persoon werd radio-tele
fonisch door de politie verzocht.
Mooi Walcheren.
Het steeds zeer welverzorgde maand
blad „Ons Nederland" (uiig. Strengholt
en De Lange, Amsterdam), wil zijn: een
gids voor het reizen in eigen land. In
het Januarinummer wijst deze gids naar
Wialcheren: het eiland, dat „is een
blond meisje in een graanland. Alles ac
centueert er dat blanke en blonde, dat
de slapen kenmerkt van de boerinnen";
Walcheren dat is „Hollands tuin aan
den Atlantischeh Oceaan", zooals de gids
nu-, J. Steen, het noemt. In vlotten, pret-
tïgen stijl wijst mr. Steen weer eens
is 't nog steeds noodig? op het vele
schcone van ons eiland: duinen en zee,
boisschen en havens, kerken en to-
torens.... en de 'bewoners van Wi'alcheren.
Met vijf aardige foto's, afgestaan door
V.V.V. is hel opstel verlevendigd.
MIDDELBURG.
De heer J. Groenewegen alhier heeft
den dag herdacht, waarop hij 25 jaar
werkzaam was bij den heer L. Janse in
de Nieuwstraat.
De ijver en plichtsbetrachting van den
jubilaris werden erkend door een ge
schenk in enveloppe van zijn patroon,
en een blijvend aandenken van diens
zoons, die steeds met den heer G. heb
ben samengewerkt.
Watervoorziening bij brand.
Naar aanleiding van het ingezonden
stuk van jhr. P. J. Boogaert, voorzitter
van het Bestuur over de brandweer al
hier, schrijft inspecteur J. P. Roelofsen,
commandant der brandweer te Delft, ons
o. m, het volgende:
„Het is m. i. onjuist de waterputten,
die ik voorstel, als lapmiddelen te be
schouwen. Wanneer men terstond 40 M.8
water te zijner beschikking heeft en dus
onmiddellijk den brand met zes stralen
plus wat er nog op de waterleiding kan
staan, kan aanvallen, dan zal geoe
fend personeel van een modern ge
outilleerde brandweer al heel
wat kunnen blusschen. Dan vergete men
niet, dat ik weliswaar aanbeveel, zorg
te dragen, dat op verschillende punten
in de stad in den ondergrond watervoor
raden van pl.m. 40 M.3 ter beschikking
zullen staan, maar: die hebben slechts
ten doel, een brand on m i d d e 11 ij k te
kunnen aanvallen. In het half uur, dat de
eene spuit met volle kracht op het wa
terreservoir kan werken, stelt men in?*
middels de zware spuit aan kade, gracht1,
vest of sloot op; is dan alles voor elf
kaar, dan kan men de reeds in werking
zijnde spuit als aanjager doen fungeereïi.
Een goede brandwater-rioleering zal
voor Middelburg, naar een ruwe schat
ting, m. i. wel een 60.000 kosten; al
thans indien ze aan strenge eischen zal
voldoen, met brandputten een 150200
meter uit elkaar.
Men dient mijn rapport te bezien in het
licht van het bekende en o zoo ware
brandweergezegde: „de eerste klap is
een daalder waard"! Dan zal men een
beter inzicht in mijn bedoelingen krij
gen."
"Woensdagavond jj. heeft de Bu-'
reauleider der Ned.-Zuid-Afrikaans,che
Vereeniging te Amsterdam, de heer
Bloem, een zeer interessante lezing' ge
houden over Zuid-Afrika. Genoemde le
zing was georganiseerd door den Ned.
Bond v. Leeraren en Leeraressen bij het
N. O., den Ned. Bond van Technici, den
Bond yan Scheepswerktuigkundigen e. a.
en mocht zich in een groote belangstel
ling verheugen.
Spr. begon een overzicht te geven
over het ontstaan en de ontwikkeling
der verschillende kolonies, in het bij
zonder de Nederlandsehe. Uit de kleine
volksplanting, die van Riebeeck stichtte
is tenslotte gegroeid een krachtige, jonge
slaat, wiens soevereiniteit volkom'en is
erkend.
Aan de hand van vele filmen, gaf spr.
een beeld van het natuurschoon, de wel
vaart, de veeteelt van het land. Behalve
veel goud en diamant, worden er steen
kolen, ijzer en andere metalen gevonden.
Verder heeft Zuid-Afrika een groölen
woluilvoer. Een voorname tali van arbeid
is vervolgens de druivcnbouw en wijn-
productie.
Zuid-Afrika wordt den laatslen Lijd
zeer uitverkoren door toeristen. Men
vindt er een gestadig, mooi klimaat en
prachtig natuurschoon; spoorwegen ep
hotels zijn bijzonder goed ingericht.
Overal zijn goede autowegen aange
legd door de bergen. De gebouwen, in
het bijzonder die der Hollandsche boer
derijen, hebben groote architectonische
waarde. Gezien de aandacht, waarmee
lezing en filmen gevolgd werden, heeft
de spreker zeker zijn doel bereikt: n.l.
eenige bekendheid te geven aap en -be
langstelling te wekken voor het mooie
land Zuid-Afrika.
In 1929 kwamen 69 gevallen van
aanrijding ter kennis van de politie te
gen 75 in 1928. In 35 gevallen moest de
oorzaak gezocht worden in onvoorzich
tigheid. Eén maal was zwaar lichamelijk
letsel het gevolg, in 6 gevallen min of
meer zware verwonding.
]j 131 I' 1 i
De baldadigheid der straatjeugd was
in 1929 toenemende en ongeveer 250
kinderen werden door de politie terza
ke van straatschenderij onder handen
genomen. Hierbij was soms sprake van
zeer ernstige feiten, als het werpen van
steenen naar de voorruit van een pas-
seerenden automobiel, het dood gooien
van dieren, het brand veroorzaken1 in een
verhuiswagen en het wringen van voor
werpen tusschen de tramrails.
De politie heeft in 1929 in totaal
42 vreemdelingen over de grenzen ge
leid, het grootste deel verstekelingen,
die van passeerende schepen aan wal ge
zet werden.
O. EN W. SOUBURG. Dinsdagavond
hield de Chr. Jongelingsvereen, „Weest
Getrouw", in het gebouw Rehoboth al
hier, haar 13e jaarvergadering
De avond werd op prettige wijze door
gebracht met zang en voordrachten, alles
zeer ten genoegen van de zeer vele aan
wezigen.
ST. LAURENS. Door den Commissa
ris der Koningin is benoemd tot veld
wachter alhier S. de Putter, agent van
politie te Goes.
1ERSEKE. Benoemd lot directeur van
het muziekgezelschap ..Mozart" de heer
J. Krijnse te Waarde.
PRIJS FL 4.- MÈT KRUIK
^HAAMSTEDE. Door het bestuur dei-
Groene Kruisvereen., afdeeling „Haam
stedeBurgh" is ziekteverlof verleend
aan de wijkverpleegster, mej. A. P.
J^wa^k. Ip de vervanging zal voorzien
Worden door benoeming van een tijdelijk
verpleegster,
AARDÉNBURG.
Naar we vernemen heeft de \erdee-
ling der Gast- en We e s h ui «goedje re 11
plaats gehad, naar genoegen vaini alle be
trokkenen. Door loting zijn de verschil
lende partijen land! toegewezen. Van de
gebouwen werd het Wpeshuis aan de
Ned. Herv. toegewezen. De overige ge
bouwen zullen publiek verkocht worden.
Besmettel ij ke ziekten.
Het aantal aangegeven gevalleni van
besmettelijke ziekten over de week van
5 lot en met 11 Jan. in de provincie
Zeeland bedroeg: ds.jp
Roodvonk: Duivendijke 1', Hoédpkeps-
kerke 1, Hontenisse 2, St. Maartensdijk 2,
en O. en W. Souburg 1, O uwer kerk 1, St.
Philrpsland 1, Zierikzee 1. Diphtheric St.
Maartensdijk 1, St. Philipslamd 1, Stop
peldijk 1, encephalitis "Philipine 1.
In genoemde week werden geen geval
len van encephalitis na inenting ter ken
nis van het staatstoezicht op de volksge
zondheid gebracht.
Na een ruim zesjarig verblijf te
Oosterwierum (Fr.) nam Zondag 12 Jan.
Ds. A Burger afscheid van zijn gemeen
te, wegens verlrek naar N. en S t. J o o s-
land. Tot tekst had hij gekozen 2 Cor.
13 vs. 13. Ds. C. J. Oskam, van Goënga,
sprak hem loe namens kerkeraad en ge
meente. De Meisjesvereen. zong ds. en
mevr. B. een afscheidsgroet toe, terwijl
nog staande werd toegezongen door de
aanwezigen Ps. 121 vs. 4.
Het nieuwe kerkgebouw der Geref.
Gein. te Kipabb e n dijk e zal naar de
Banier mededeelt Vrijdag 24 Jan. a.s. in
gebruik genomen worden.
De Koningin heeft een bijdrage ge
schonken voor den bouw van een tweede
kerk voor de Ned'. Herv. gemeente te
te Oegstgeest.
Chr. G e r. Kerk.
Beroepen te Rotterdam (Centrum) ds.
S. van der Molen te Lisse vroeger te Zie
rikzee.
De gemengde zangvereeniging te
Vlissingen zal op 30 en 31 Jan.
a.s. ten gehoore brengen Die Zerstörung
Jeruzalems van Klughairdt en in April het
oratorium „Paulus" van Mendelssohn.
J a c. van Elsacker
in Vlaanderen.
Men schrijft aan de N. R. Grt. uit
Kortrijk
De heer Jac. van .Elsacker is hier op-
gelreden voor den pas weer opgerichlen
tak van het Algemeen Nederlandsch Ver
bond.
Hij heeft, behalve 't'grootste deel van
de middel-ïNederlandsche moraliteit El-
cerlyc, eenige gedichten ten gehoore ge
bracht.
Het meest hebben wij Vau Elsacker
in zijn vertolking van de drie novellen
gewaardeerd, zonder nochtans die van
de gedichten of van Elcerlyc te onder
schatten want op zich zelf was deze zeer
'verdienstelijk. Ma,ar bij de zuivere ver
telling, waar alles op den juisten toon
en de stembuiging .kortom de zegging en
anders niet aankomt, openbaarde zich
het talent van dezen voordrachtkunste
naar. Immers, dat was geen tooneelspel
geen deel a jn a tie meer, het was eenvoudig
