THERMOGÈNE
953S3S*
No 298
Maandag 17 Deeemhep i@S8
<71" jaargani
MIDDELBURGSCHE COURANT.
3ij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
OORLOG EN
VOLKENBOND.
■Twee staten, leden van den Volkei*-
bond, veroveren in bloedige gofveclilen
eikaars forten, en de eene gooit bommen
uit een vliegtuig op een stad van den
ander. Dat noemen de menschen tot nu
toe: oorlog.
De Volkeribondsraad. die toevallig bij
een was, stuurde telegrammen tot beza<H-
ging, enging toen uiteen. De vech
tende leden antwoorden beiden dat ze
uit zelfverdediging zoo handelen, en Vech
ten door! Hoewel 2e samen nog een
extra-arnitrageverdrag hebben.
Nu zegt het Volkenbondsvcrdrag in
art. ltj, dat als volkenbondsleden in
strijd met de verzoeningspogingen van
den Volkenbondsraad, toch tot oorlóg
overgaan, „dan zal zonder meer (ipso
facto) worden aangenomen, dat zij een
oorlogshandeling tegen alle
andere bondslepen hebben be
gaan1".
Volgens datzelfde artikel moeten dan
al die andere bondsleden hun handels- en
financieele betrekkingen met die oorlog
voerende leden slop zetten, ieder ver
keer daarmee verbieden, en deelnemen
aan een eventueele bondsexpeditiö tegen
zulk een lid.
Gelooft ook maar iemand ter wereld
dat er iets van dien aard zal gebeuren?
Is dat alleen niet een volkomen be
vestiging voor lien die waarschuwden niet
te veel op de Volkenbondsbepalingen te
vertrouwen?
Daarmee willen we niet zeggen dat
de nog in kindergroei verkeerende VoL>
kenbondsgedachte onjuist is. Maar wel,
dat iedere zelf bedachte machteloosma,-
Mng, door alleen staande ontwapening
op grond van het bestaan van den. Vol
kenbond, een fout is. De bescherming
van dien kant, en ook de inmenging en
het handelend optreden van den Volken
bond, zijn nog zéér ver van volledig.
BINNENLAND
OM II FN ZEF.UWSCIIEN KATII.
ZETEL.
„Rondom den Zeeuwschen zetel is het
spektakel in vollen gang", zoo schrijft
de heer J. P. J. Asselbergs, voorzitter
van de Fed. van R K. Werkgevers in
„De li. K. Werkgever", in een beschou
wing over de moeilijkheden in de
Roomsch Katholieke Staatspartij verwekt
door de reglemenlsvoorschriften betref
fende de toewijzing van z.g kwaliteits
zetels aan de verschillende kiesdistricten
Ter toelichting laten we hier enkele
imededeelingen volgen over feilen, die
naai* voren werden gebracht in polemie
ken in de Zeeuwsche katholieke pers.
We hadden ze nog niet vermeld omdat
het begrijpelijk is, dat, vooral in een
groote partij, de candidaatstelXing veel
naijver verwekt, zonder dat men daar
aan te groote beleekenis moet hechtten.
Nu dé strijd om den Zeeuwschen ka
tholieken zetel door katholieken zejf zoo
in het openbaar wordt besproken, blijkt
dal de strijd nog steeds voortduurt De
feilen zijn ongeveer deze:
Het katholieke partijbestuur heeft Zee
land bij Den Boscli gevoegd, (en einde
den Zeeuwschen zetel die in 1925 verlo
ren ging, in 1929 „veilig" te stellen. Aan
de lijst dier gecombineerde districten is
als kwaliteitszetel toegekend o.a. een
Imiddeuslandszetel. Zeeland heeft toen
zijn wcnsch naar dien zetel toegekend
gekregen, mei de toevoeging ook dal dit
een zetel zou worden van een Zeeuw.
Voor de candidatuur zou men het oog
tiebben op den heer E. Lockcfeer.
Daartegen is mr. F. .T. H. Bacli namens
den Roomschen Middenstand opgekomen
Volgens hem heeft Zeeland geen recht om
een Zeeuw voor die kwaliteitszetel' te
vragen. Het schijnt dat hierbij oolc mee
werkt het streven van cenige vooraan
staande personen uit de katholieke mid-
«kfisfandsbevveging om een bepaald per
soonmr. Hcllénberg Hubar, op de can-
didatcnlijsl te plaatsen
BE OPPOSITIE IN DE S.D.A.P.
Zaterdagavond is te Amsterdam hojf
icoingres geopend van de linksohe op
positie elementen iri de S.D.A.P., inge
leid met ecin rede van den htoer Schutjes
(sjoorz. Alg. Bond v. Handels- en kantoor
bedienden). Tegenover de parlementairen
die genoodzaakt zijn tot Voort durende
1 compromissen met de burgerlijke par
tijen en tegenover de religïeuse elemen
ten, die den klassestrijd ondergraven,
stelde hij de oud-Marxisten, diie ook in
de praktijk den klassenstrijd willen strij
den Het verschijnen van den Open
brief der oppositie was een historisch
moment.
Ten aanzien van de vraag, of de lin
kervleugel oppositie voert legen de partij
als zoodanig zei spr. dal hij een socialis
tisch beginsel heeft en dit predikende,
oppositie voert legen alles wak tegen dat
beginsel ingaat Zijn actie is niet gerïchl
op een breuk in de partij ,inaar wel wil
hij positieve oppositie ter verdieping van
het-vervlakkende socialistische besef.
(De lieer J. de Kadi sprak een rede uit
over de houding ten opzichte van de
socialistische partijen. Hij stelde voorop
dat het socialisme in omvang en kracht
belangrijk is achter gebleven bij de ge
weldige ontwikkeling die het kapitalisme
in de laatste kwarteeuw heePt doorgc-
maakkt. Ook hij critiseerde den geest van
samenwerking mot het kapitalisme, lei
dend lot „industrieelen Vrede", en ver
oorzakend bijv dat de socialisten niet
recht weten welke houding aan te nemen
tegenover bet ontwaken der Öos'.ersche
volke n,omdat zij willen handhaven de te
genwoordige staten met hun hulpbron
nen.
De tot tirannie ontaardende Russische
heerschappij van de communistische In
tern. doet haar invloed verminderen.
De spr bepleitte eenheid der arbei
dersbeweging binnen hel raam van N V.
V. en Tweede Internationale.
Voorts. ïinplaats van den Volkenbond
de socialistische Vereenigde Staten van
Europa; de volkomen onafhankelijkheid
der Gostersche volken en een bondge
nootschap tusischen de socialistiche par
tijen van Europa Sovjet-Rusland en de
nationalistische volksbewegingen van het
Oosten, alsmede steun aan de actie in
Midden- en Zuid Amerika tegen het im
perialisme dei* Vereenigde Staten.
Een dergelijke politiek eischt een vol
komen breken met de politiek der natio
nale staten en dus met de bourgeoisie.
Bij de bespreking dezer inleidingen
werd door velen de kritiek op Rusland
afgekeurd, en aangedrongen op nauwere
samenwerking met de Derde Internatio
nale.
GEEN NIEUWE SCIIOOL TE
OOTAfARSUIU.
In de veel besproken schoolkwestie te
Ootmarsum heeft de Kroon, als in strijd
met liet algemeen belang, vernietigd hel
raadsbesluit van 31 Mei '27, waarbij gel
den werden beschikbaar gesteld voor
den bouw van een R. K. Jongensschool.
In herinnering zij gebracht, dat bet
'schoolbestuur niet ongenegen was, het
gebouw der Openbare School te ge
bruiken, maar de gemeenteraad besloot
tot een nieuw gebouw.
UIT STAD EN PROVINCIE.
Uit Zuid-Be v elan d.
Vrijdagavoud j .1. vergaderde de Af-
deeiing Nis se van de Vei*eeniging lot
Ohrist, Verpleging van Krankzinnigen in
Zeeland.
Als bestuurslid werd gekozen in de
plaats van J. Eckliardt, die is overleden
den heer J. Bos Sr. en herkozen de liee-
ren Joos Mol en Johs. de Dreu Besloten
werd om dezen winter een spreker te
tverzoeken om een voordracht te hou
den en een ICerstgave te geven voor de
verpleegden in Vrederust.
Te N i s s e is door mevrouw' ds.
van Oeveren een groote en kleine Chr.
Meisjesvereeniging opgericht, resp. tel
lende 20, en 8 leden
o
Uit Noord-Beveland.
Door de orkest- en tooneelvereeni-
ging „Kunstvrienden" te Goes is Donder
dag te Co 1 ij n s p 1 a a t opgevoerd ..Wan
trouwen", een .tooncelsjiel in 3 bedrijven,
door K. II Spijkman." Na afloop volgde
nog een bal
Door het comité Voor Viinierlezin
gen te Kort gene was voor verleden
Vrijdag een tooneelavond georganiseerd,
waarin hel bekende blijspel „De Tante
uil Indië" werd opgevoerd met uitbundig
succes getuige het gul applaus van liet
talrijk opgekomen publiek. Woorden van
lof, werden door den Voorzitter van ge
noemd comité bij hel einde gericht lot de
spelers
De hoofdrollen weiden, voor dilettan
ten, bijzonder goed vertolkt. Het onaange
name van de wel wat lange pauzen werd
geheel weggenomen door werkelijk goede
piano- en strijkmuziek.
Uit Sciiou we n-D uiveland.
Vrijdagavond j I. werd te B u r g h
vanwege het Nutsdepartement ..Haamste
de—Burgh" een bijeenkomst gehouden,
vvaarin de heer Geert D,ils met hegelei
ding der Uieorbe-luit met korf.e toe
lichting van inhoud en strekking verschil
lende meest aan het publiek bekende
Oud-Ncderlandsche- en ook eenige min
der bekende speciaal Vlaamschc liederen
ten gehoore bracht.
Zeeuwsch-Vlaanderen O D
Onder zeer veel belangstelling
heeft Zaterdag de heer K. J A. G.
baron Coilot d'Escuiy te K loos te r-
zande zijn 70sten verjaardag gevierd,
wat geen wonder is, bij een persoon
zoo als deze nog zoo krasse zeventig
jarige.
-►Alleen het aantal bloemstukken dat
(je heer Coilot d'Escury ontving was
reeds van beleekenis. Zoo waren er bloe
men van de Coop. Suikerfabriek te Sas
van Gent, van hel Waterschap Walzoor-
•den, van de gemeenteraadsleden van Hon-
tenisse, van den gem.-secretariS, van
den gemeente-onlvanger, van den ad
ministrateur van het Kroondomein, en
van het personeel van dien tak van
dienst, werkzaam oij&er den jarige, van
den heer dr. F. E. Posthuma namens
de Zuivelbond en nog vele anderen
Schriftelijke gclukwenscheni kwamen
er legio en het aantal ontvangen telo^
grammen bedroeg niet minder dan 123
Het is ooks^vel merkwaardig dat deze
jubilaris in weerwil van die 70 jaar,
niet slechts tal van openbare functies
vervuld hééft, maar er thans nog tal
rijke vervult. Sedert 1893, dus 35 jaar,
is hij nog steeds burgemeester van Hon-
lenisse en rentmeester van het Kroos
domein Hulst, en sedert 1899 is hij nog
steeds voorzitter van de Coop. Suiker
fabriek te Sas van Gent. En al is hij
in '21, na een 20-jarig bestuurslidmaat
schap van den Alg Ned. Zuivelbond, afge
treden als voorzitter, hij is op dat go
gebied nog steeds werkzaam als lid van
het permanent en uitvoerend comité van
den Intern. Zuivelbond, en voorzitter van
de afd Nederland van den Bond'.
Zeeuw sch "Vlaanderen W. D
Zaterdagavond vonden de bewoners
van liet gehucht Klein Brabant, onder
O o s t b u r g nabij een hooiberg, het
lichaam van een 18-jarig aldaar wonend
meisje met afgesneden keel. Onmidtlèllijk
werd de maréchaussée gewaarschuwd,
die het lijk iu beslag nam en hel onder
zoek aanving. Door omwonenden was in
de buurt, waar hel lijk werd gevonden,
gillen gehoord.
Hedenmorgen is de Justitie uil Mid
delburg, vergezeld van den deskundige
dr. IIulsl uit Leiden, naar Ooslburg
trokken, tot instellen van een onderzoek
en hel verrichten van de lijkschouwing.
Donderdag vermeldden wij, een van
hel persbureau Vas Diaz afkomstig be
richt, volgens het welke de 75-jarige D
E. de W die Woensdag lusschen Draai
brug en Ooslburg werd aangereden door
een auto, aan de gevolgen zou zijn over
leden. Thans meldt de N. R. Grldat dit
laatste onjuist is en de aangeredene het
redelijk goed maakt
(Voor verder Slad en Provincie zie
men het Bijvoegsel.)
KERKNIEUWS
Tot ouderling van de Ned. Herv.
Kerk le St. Lauren s is herbenoemd
de heer M. Blok en tot diaken de hoer
P. J. den, Boeft.
Ds. C. van der Waa hoopt op 10
Maart 1929 zijn intrede le doen bij de
Ned. Herv. Gem. te Big ge kerke
Vrijdag overleed le Stavenisse
na een betrekkelijk kortstondig lijden, in
den ouderdpm van bijna 71 jaar, de lieer
F, Ilout, die meer rlaü 25 jaar koster
bij de Ned. Iierv. Kerk is geweest.
De kerkvoogdij' der Neic\. Herv. Gem
tc Ter neuzen heeft f 1000 ontvangen
voor de directe schuldaflossing der kerk.
Bij de Donderdag gehouden stem
ming voor ouderling en diaken bij de
Ned. Herv Kerk le W.a ter lan di
ke rkje zijn gekozen: lot ouderling de
heer W. H. N. Tellier en tot diaken de
heer J. Kotvis Vermeulen. De aftreden-
die heeren waren J. Enters en C Jan,-
sen, eerstgenoemde wensclile niet meer
in aanmerking te komen.
Men schrijft ons:
Heden, Zondag, voormiddag is te
C a d z a li d afscheid genomen van het
oude getrouwe en'koude kerkgebouw.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te SI. Maartensdijk W L
Mulder te Voorthujzen.
Kaasê css WetenssSsapp&ï)
De C am p veers'cjhe lor,en.
Men schrijft aan de N. R. Crt
De gemeenteraad van Veere heeft on
langs besloten, aan rijk cn provincie sub
sidie le vragen voor een noodzakelijk
gebleken restauratie van een deel van
den bekenden Campveerschen Toren. "Het
betreft het oostelijk stuk muur, opgetrok
ken van lage bergsteen om 'de vijf lagen
baksteen, met overbouw op gemetseld
rondboogfries, dat liet ecnigst overgeble,-
ven deel van den ouden vestingmuur van
hot stadje vormt Duidelijk is dan ook
in de overkraging, die op corbeaux van
natuursteen rust, de aard van den muur
le herkennen; een zestal bogen vertoo-
nen het karakter der middeleeuwsche
machieouli. Smallegange, Zeeland^ kror
niekschrijver uil de zeventiende eeuw,
geeft een uitvoerige en nauwkeurige be,-
schrijving van de „schoone galderye'", die
de stad omgaf, en van de poorten, die
daarin waren gemaakt Daarvan is thans
alleen het onderhavige- fragment en de ill
1504—1510 door Anlonis Keldermans ge-
5bouwde Campveerséhe toren in eenigs-
zins gewijzigden vorm over.
Hubert la Ro clie. f
Op 64-jarigen leeftijd is ovcrlodeu de
Antwerpsche acteur, die in on,s land
zulk een groote reputatie verwierf se
dert hij in 1902 aangezocht werd de
plaats bij „het Nederlandsch Tooneel" le
Amsterdam in te neonen, die Louis Bouw
meester verliet. Die plaats bracht mee,
de vertolking van karakterrollen En in
dat opzicht heeft la Roche bij heel velen
diepe herinneringen nagelaten door in
alle onderdeden karakterescercii|(l|e ver
tolking ven een lange reeks tooneelfi-
guren. In 1909 keerde liij n,aar Antwer
pen terug, om' in 1911 met dexi oorlog
weer in ons lanid te komen, waar hij toen
bij verschillende gezelschappen achter-
eenvogens optrad. Tot hij in, '21 weer
naar België ging.
Bo.nl-
sgilde
Paruy e k m a k e
te Middel J) u r g^
Bij Johannes Muller le Amsterdam
verscheen als een overdruk uit liet Jaar
boek voor Munt- en Penningkunde 1928
een studie van mcj. M) G. A de Man ,over
„het voormalige Boni- en Parnvckma-i
kersgilde te Middelburg."
Met aanhalingen van vele bijzonderhe
den uit de gilderekeningen wordt het
voornaamste uit de geschiedenis van het
gilde vermeld, dat in de 17e eeuw eerst
alleen de bontwerkers omvatte, waarhij
in 1718 ook de pruikenmakers bleken
te zijn gevoegd. Mooie afbeeldingen van
gildepenningen zijn ërbij opgenomen. De
schrijfster geeft in den loop van haar
meedeelingen nog een kort maar interes
sant overzicht van de opkomst en ver
dwijning van de pruikenmode.
LANDBOUW
De vereeniging lot onderlinge hulp-
verschaffing bij sterfte en ongevallen van
paarden en veulens ..Walcheren"
hield Vrijdag onder leiding van haren
oorz. den heer L Simonse Ie Bjggekcrke
een algem vergadering welke door een
groot aantal leden werd bijgewoond.
In de vacatures, ontstaan door over
lijden van den heer P Melis Kz. werd als
'bestuurslid gekozen de lieer A P. van
Nieuwenhuizo te Oostkapelle en in de
plaats van den heer F. P. Polderdijk,
die mei ingang van Januari e U wegens
beëindiging van bedrijf ontslag neemt, de
heer A J Klompe le N. en St Joosland.
Het reglement vvex*d in zijn geheel her
zien en opnieuw vastgesteld.
Na afdoening van de omvangrijke agen
da werd hel feit herdacht dat', de ver-
eenigjing 25 jaar beslaat, zij werd n 1 ge
constitueerd 3 Nov 1903.
Door den vooi*z. werden in een breed
voerig overzicht achtereenvolgens behan
deld ,de voorloopige besprekingen, die tot
hel gewenschtc doel leidden; de oprich
tingsvergadering en wat er iu de afgeloo-
pen 25 jaar ten opzichte der vereeniging
is gesschied Hij vond daarbij de gelegen
heid le wijzen op de uitnemende leiding
die van hel eerste bestuur is uitgegaan,
waardoor de vereeniging al spoedig 500
leden lelde Spr. wees ook op de goede
kwaliteiten van den boekhouder denbeer
Maas te Veere die van de oprichting af
de vereeniging diende. Ook solvetste hij
de verdieuste van den lieer Polderdijk,
die vanaf de oprichting bestuurslid is
en dankte licm voor het zeer vole in
het belang der vereeniging verricht.
De boekhouder gaf oen overzicht van
de financieele zijde waaruit om. bleek,
dat in totaal waren overgenomen 116S
paarden waarvoor een vergoeding is uit
gekeerd van f 100 000 Hij bracht zijn bij
zonderen dank aan het bestuur, bijzon
derlijk den beer Polderdijk met vvien' hij
25 jaar op de vriendschappelykste wijze
heeft samengewerkt en <Tc leden voorden
laangenamen omgang welke steeds heeft
bestaan.
De heer Polderdijk nam op hartelijke
wijze en in welgekozen woorden afscheid
an het bestuur en vereeniging, nicmo-
reerende een en andier uil zijn veeljarige
bestuursfunctie. Hem werd door den
vioorz namens de vereeniging een foto in
lijst van het bestuur als aandenken aan
geboden, wat dankbaar aauv'aard werd.
Op voorstel van den voorz. werd onder
applaus der vergadering ,beslolcn ook
bestrijdt met auccea
Rheumatiek - Jicht - Griep
Steken in de Zij en Hoest
Ba ApolA. «n Dieg. hetlt dooi {0.75. halat dooi f0 45
(Ingez. l£«d
den boekhouder een blijk van waardee
ring aan te bieden
Met de Staalscrt. van 15 Dec. zijn
verzonden afdrukken van dp statuten be
tref fende de R. K Vereeniging van
Pluimveehouders en Konijnenfokkers,
te II ui s t.
ONDERWIJS
Geslaagd voor hel doctoraal examen
Rechten aan de Vrije Universiteit le Am
sterdam mej. E W Vertregl alhier.
De heer M. van der Maas te Mid
delburg is benoemd lot lijd onderwijzer
aan de J uliana-school te O en WS o u-
b ur g.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
Clir. School te KapelleBiez<elïn>
ge mej'. G. M. Berman le Biezelinge
De heer J. Juraelet, lioofd der school'
te Sasput is in gelijke betrekking be
noemd te Hervveijen en Nederhorst ten
Berg.
De Senaat van de studeulenvereeni-
ging Unitas Studiosorum Rheno-Trajec-
tina heeft zich voor het jaar 1928—1929
als volgt samengesteld: rector Chr. Free-
ve, ab-actis M Brouwer, fiscus C. A. L.
Thomkins, pro-rcclor E J. Beens, vice-ab-
actis mej. L. C. van Schothorst, asses
sor J Koning
Verkeerswezen, Post en
Telegrafie
Lloyd meldt uil Londen, dal liet
Nederlandsclie motorschip Atlantic" na
bij het Varnclichtschip, dat lnj Dungencss
ligt. in aanvaring is geweest met het
Engelsche stoomschip „Burdale van Eo-
sario naar Hamburg.
De .Atlantic" is gezonken, doch de be
manning werd gered
Het motorschip „Atlantic", groot 339
br. 1bchoorende aan de Vracht-Mij At
lantic" le Groningen.
Indische Stoomvaartlijnen.
Tjerimai. 11 19 u, v Southampton,
Rotterdam ïyjar Java
Toba, 15 nmv. R'dam Batavia naar
Londen.
Siloebondo 15 v. Batavia nam* R'dam.
Bali, 15 te Amsterdam v Batavia.
Generaal v in Swiclen. 11 v Suez, Rot-
lei-dam naar Batavia.
Bandoeng, p 14 Perim. Batavia n.
Rotieraam
Bali. 15 le Amslei'dam v. Java.
Sibojak. p 15 Perim, Rotterdam naar
Java.
Djambi, 15 te R'dam v. Batavia.
Siamal, p. 15 Gibraltar, Java naar
Rotterdam
Kola Gede. p 16 Point dc Gallc. Java
naar Rotterdam.
Krakatau, 15 v. Port Said, Batavia n.
Amsleraam.
Palembung p 15 Suez. TIamburg naar
■jara.
P C Hooft, 14 v. Singapore, Batavia
naar Amsterdam.
Plircntis, p. 14 Perim, Ncd-Indië n.
Amsterdam.
Johau de Witt 15 te A'dam v. Ba
tavia,
ICota Radja p 11 21 u. Pontellaria,
Rotterdam naar Batavia
Kambangan, 14 te Bclawan, Amster
dam n«,ar Batavia
Merauke, p. 14 Perim .Batavia naar
Rotterdam
Stoomvaart} ij nen op
Noord-Amcrika.
Biommersdijk. 15 n.m. v. New York
n Rotterdam.
Boschdijk, 15 vm. te Newport News^
New York naar Java.
Volendam, 17 le Plymouth verwacht,
New York naar Rotterdam.
Nariva, 12 te Vancouver v R'dam.
Narenta, 14 v. Rotterdam naar Pa-
cifickusl via Swansea.
Weslerdijh, 16, 3 u voorgaais van defl
N. Waterweg verwacht. New York n.
Rotterdam.
Kinderdijk, p. 14 Dover .Antwerpen
naar de Pacifickust
Moerdijk, v Pacifickust 11 V. Cristobal.
Rijndam, 15 v New York n. R'dam'.
Beemsterdijk. 15 ran. v. R'dam naar
New York.
