BONNE
Denkt er aan!
(lo 296
171* Jaargang
Bij dit nummer behoort oen BqvtoegseL
KAMEROVERZICHT
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag,
„Moderne huurlingen", noemde de
heer K. ter Laan schimpend de ma
rechaussee en de polilietroepen. De le
den dier korpsen die zich mochten sloo-
ten aan deze socialistische krenking moe
ten maar bedenken dat de heer Ter
Laan die krachtterm noodig had om een
vorm te hebben voor zijn ergernis over
hgt feit dat de Minister en de regeering
zich voor hun streven naar handhaving
der orde, ook tegenover mogelijke revo
I,utionaire liefhebbers, verlaten op de
korpsen buiten het lfgerverband. Binnen
djjt leger zou misschien nog wel iels
revolutionairs kunnen worden bereikt
door anti-militairistischc propaganda.
Maar daar buiten staat de socialistische
propaganda machteloos voor de mare
chaussecs, de polilietroepen, en natuur
lijk ook de landstorm en bijzondere vrij
willige landstorm. Over die laatste kreeg
hij een waar woordenduel met den heer
Duymaer van Twist, toeq hij beweerde
dat de commissie van die landstormers
in werkelijkheid beschikt over de wapens.
Bn die. anderen, de marechaussees en
de politie troepen zijn moderne huurlingen.
Zou de heer Ter Laan zich ook zoo
smalend durven uitlaten bijv. over het
Amsterdamsche politiekorps, dat veel so
cialistische leden telt, die ook „om den
broode de taak van handhaving van de
orde en rust moeten vervullen," de
kwalifficalie die de heer Ter Laan _ge-
hruikte om zijn term te moliveeren?
Deze zelfde spreker moest ten opzich
te van de bezuiniging erkennen, dat de
begrooting 31 millioen lager is dan die
van '22. Maar het gaat volgens hem niet
langs goede lijnen Er is te veel bezui
nigd op pcrsoneeluitgaven Daar is een
socialist altijd gevoelig voor. Dij wil meer
bezuinigen op materieel.
Omgekeerd waarschuwden de heeren
Van Eappard (Vr. B.) en Deckers
(R. K.) tegen het bezuinigen beneden-
de grens van hel strikt noodzakelijke
Bn de heer Duymaer was nog on
vriendelijker in dat opzicht door le be
weren dat er van bezuiniging door samen
voeging der twee departementen nog niets
is gebleken En evenmin van de voor
deden,, behalve wellicht de door den Mi
nister aangehaalde vergemakkeling
van zijn laak om twee departementen te
beheereu.
De heer v. d Bilt was wat meer te
vreden over hel beleid van den Minis
ter.
I« verband met de ontwapeningstheo
rieën, waarbij te heer Ter Laan in
zijn schimpmethode bleef door den Minis
ter van Oorlog te kwalifieeeren als a,de
Minister van moord" kwamen de hee
ren Duymaer en Van Rappar"dl
hun beklag doen over den stilstand in
de verdere vlootplannen, die in zoo'n
nauw verband staan met de personeel-
kwesties.
De heer Smeenk gaf uiting aan zijn
verbazing over de „ouderwetsclie" ver
dediging van den Minister van den ver
koop van sterken drank in de kampe
menten en legerplaatsen, nl. door de be
wering dat men in de kou behoefte heeft
aan een verwarmende borrel
Vandaag gaat het debat over dit de
partement voort
Avoudzitting
Slechts kort is er „gisteren gesproken
over de Hoofdstuk XÏ van de Staatsbe-
grooling, die nl. die van het departement
van Kolonie hier te lande De Indische
begrooting komt immers later.
De verdere zitting van gisterenavond
werd gevuld met behandeling van de be
grooting van Suriname
Uit het antwoord van den Minister
vermelden we dat hij wees op de moei-
lijheden bij de samenstelling van een al
gemeen plan voor den opbouw van Su
riname. Ilij heeft te dezen aanzien uit
voerige besprekingen gevoerd met den
nieuwen gouverneur en daarbij zijn bei
den tot de conclusie gekomen^ dat het
maken van een algemeen plan een ijdel
streven zou zijn en voorts, dat het niet
wenschelijk zou zijn om zoodanig alge
meen plan te maken,, ten einde niemand
daardoor te binden Dit wil echter in
het geheel niet zeggen, dal spr. pessi
mistisch is gestemd ten aanzien van de
ontwikkeling van Suriname. Al kan spr.
geen algemeen plan overleggen, toch kan
spr. wel zeggen, dat naar zijn, meeniug
de ontwikkeling van Suriname moet wor
den gezocht in de richting van groote
landbouwbedrijven geëncadreerd door
kleine bedrijven.
Wat de waterleiding te Paramaribo be
treft, deelde de Minister mede dal aan
dr. Jenny Weyerman, is opgedragen een
plan voor te bereiden en spr. hoopt, dal
voor zijn aftreden als minjster de eerste
spade hiervoor in den gronjl zal zijn
gestoken.
Ook bij de begrooting van Curayao
werden de sprekers belemmerd door hel
feit dat de komst van een nieuwen gou
verneur een stadium van afwachten
schiep. Het debat had weinig heteekenis.
Beide begrootingen werden, goedge
keurd, evenals als een wetje ter .Jïjjzigin^
der staatsinrichting van Ned..-Indië, le
kwalifieeeren als een eerste schrede op
den weg van afschaffing van de gods
dienstrechtspraak.
BINNENLAND
DE STORM EN DE ZUIDERZEE
WERKEN.
In verband met een gerucht, a'ls zou
den de laatste stormen aan de Zuiderzee
werken een schade van ruim een mil
lioen gulden hebben toegebracht (dit
stond bijv. in de Telegr.) verneemt liet
Iland., dat de definitieve werken de stor
men goed doorstaan en geen schade
geleden hebben.
De in uitvoering zijnde werken, alsme
de die, welke in tijdelijken toestand, ver-
keeren, hebben wel schade beloopen en
uit den aard der zaak is dje schade we
gens de groote lengte dier werken vrij
belangrijk.
Zoo heeft de binnenkant van den dijk
Wieringen—Medemblik, aan de Westzijde
dus, den invloed der stormen, ondervin
den, alsook de oostelijke sleenglooiing
van den proefpolder bij Audijk; laatst
bedoelde dijk zou, wanneer de 7uiderzee
reeas drooggelegd ware, d|e thans be
rokkende schade niet hebben geleden
Hoe groot precies het bedrag der in
het geheel toegebrachte schade is, kan
thans nog niet worden opgegeven
KWAJONGENS GEDOE
Uit de Belgische bladen blijkt, dat
de Afdeeling Amsterdam van het Dielsch
Studentenverbond het volgend telegram
heeft gezonden aan dr. Borras
„Borms, gevangenis, Leuven.. Ge
groet, Koning van Vlaanderen! Dietsch
Studentenverbond, Amsterdam".
De afzenders van dit telegram werden
ervan verwittigd, dat dit telegram le
Brussel onderschept is als gevaarlijk voor
den Staat en strijdig met de wet.
Dat de Belgische Telegraafdienst den
inhoud toch aan de pers meedeelde., is
met die bewering van staatsgevaarlijke
heteekenis wel wal in strijd Maar de be
doeling der publicatie zal wel zijn om in
't licht te stellen höe ergerlijk on tactvol
het telegram dier Amsterdamsche studen
ten is. En dat is het inderdaad We kun
nen als eenig excuus aanvoeren, dat de
afzenders blijkbaar zeer jong zijn.
(Ingez. Med.).
UIT STAD EN PROVINCIE
Uit Middelburg.
Daartoe welwillend door de Bataaf-
sche in de gelegenheid gesteld werd
Woensdagavond in de geheel gevulde
Schultershoffzaal voor de afd. Patrimoni
um alhier de „Pelroleuinfilm" ver
toond. Nadat in groote trekken door een
ambtenaar der Maatsch. 't ontstaan van
petroleum was behandeld, werden wij
verplaatst in het bedrijf in Ned.-Indië
In tje eerste 4 acten werd vertoond het
opsporen van bronnen midden in de oer
wouden, en kon men een indruk krijgen
van de geweldige arloeid die verbonden
is aan de winning Interessante beelden
werden gegeven van de bewerking der
ruwe petroleum, het maken van paraffine
kaarsen, het maken en vullen der blikken
en vaten, de exportmiddelen, en dit alles
verhoogd door prachtige natuuropnamen.
Het tweede gedeelte verplaatste de aan
wezigen in het dessaleven, de volks
feesten. waarbp menige opname dc aan-
hvczigen een „gullen lach ontlokte. Te
ens werd een overzicht gegeven van
de sociale maatregelen der Bataafsche.
kerken, scholen en hospitalen gebouwd
voor dc geëmployeerden, dc woningvoor
ziening, de geweldige kantoren en fa
brieken
Dit alles werd verduidelijkt door den
heer Jansen, die hel geheele bedrijf uit
nemend bleek te kennen. Welk een be
langrijke industrie, die voor 60 jncl uit
Nederlandsch kapitaal bestaal is, bleek
te meer uit de mededeeling dat 80 mill
belasting in Nederland betaald wordt.
De voorzitter dankte de Bataafsche
voor de welwillendheid, eveneens den
spreker, en hel applaus der aanwezigen
bewees hoe men genoten had, 't Was een
mooie avond.
Na de pauze kwamen een drietal spreu
ken op het doek die opwekten om den
arbeid van Patrimonium te steunen en
zich als lid op te geven
Door den fungeerenden commissaris
van politie zijn maatregelen genomen,
waardoor gisteren in de leerpakhuizen
de hinder van de aldaar aanwezige bode
wagens tot een minimum beperkt werd,
daar deze naar afgesloten terreinen zijn
gedirigeerd. Men vergete niet, dat deze
wagens daar sinds lal van jaren steeds
hebben gestaan Het drukke autoverkeer
eischle echter verandering.
Ook inzake de standplaats van de auto
bussen op de Loskade is een kleine
verandering aangebracht door de bus, die
het dichtst bij de brug staat, ongeveer
21/2 meter meer de Loskade op le plaat
sen en daardoor den toegang lot de brug
te verbroeden.
Gisterenavond reed in de Langedelft
een wielrijder legen een auto aan eu
kwam daardoor te vallen en geraakte
buiten bewustzijn. De man werd bij een
omwonende binnengebracht
Uit Viïssingen.
Te Vlissiugen is gisteren het
25-jarig bestaan herdacht van het Prov.
Comité Zeeland van den; Christelijken
Nationalen Werkmansbond.. Des middags
sprak o.a. tls J. de Visser, mede naar
aanleiding van zijn 25-jarig jubileum le
Middelburg
In de avondbijeeukornst sprak ds. .1.
A. Raains van Kloetinge over Geen
brood alleen'
o
Uit Zuid-Beveiand.
Toen het 13-jarig zoontje van
de familie Br. le Kruiningcn
Woensdagnamiddag in de sneeuw aan hel
stoeien was ,\iel hij en stootte den rug Ce-
ge 11 een paaltje van een tuintje aaa de
straal. Hij liep nog een eindje naar den
overkant en klaagde over hevige pijn
in den rug Hij zakte ineen en werd door
een paar toegeschoten mannen naar zijn
nabij zijnd huis gedragen De spoedig ge
vraagde geneeskundige hulp moest niet
meer balen Binnen een uur is hij over
leden.
Op uitnoodiging vau; de besturen
der Personeelvereeniging Eureka de
Werkliedenvereeniging en de voree-ni-
ging Ziekenhuisverplcgin/g werd te K a-
p e 11 e een vergadering gehouden, 0111
te bespreken de toetreding, eventuecle
aansluiting als vcreenjging, hij de opge
richte maatschappij, Ziekenfonds Zuid
en Noord-Beveland.
Besloten werd binnen korten tijd eeu
afdeeling te vormen en alsdan een vcr-
eeniging op te richten. Reeds enkele per
sonen gaven zich als lid op.
Hit Noord-Beveland.
Woensdagmiddag hield de raad der
gfemeente Colijnspiaat een openbare
vergadering, waarin de leden W FLipse
en M. de Regt met kennisgeving afwezig
waren.
Het bekende schrijven van Axel werd
voor kennisgeving aangenomen evenals
hel adres der gemeente IJsselmonde.
Aan den heer J. van den Berge Kz.
werd op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend als klokluider en klokkenist onder
'dankbetuiging voor de bewezen diensten.
De instructie voor klokluider en klok
kenist werd herzien. De ontwerp-instruc-
tie van B en W werd in dier voege ge
wijzigd, dat des Zondags niet meer zal
worden geluid.
Benoemd werd tol kloklnider-klokke-
nist de lieer G. de Waard met 3 stemmen
tegen 1 slem op C. van Gilst .Tz, en
1 op II J. Haarlsen. 0
Tot lid van het Burgerlijk Armbestuur
werd benoemd in de vac. A D. Snioep,
de heer W Adriaanse. Tot lid der C.
van T. op 'l L O werd herbenoemd de
heer M J. Contant.
Een verzoek van J. van Gilst om ver
hooging van zijn jaarwedde als haven
meester werd in handen gesteld van
6 en W. lot nader onderzoek.
Op oen verzoek van den Nieuw-Noord-
bevelandpolder om een bijdrage van
f 50,in de kosten van onderhoud van
den Middenweg werd op voorstel van den
heer A de Pree met d tegen 1 stem be
sloten f25.— toe te staan met ingang
van 1 Januari 1929, lol wcdcropzeggens
toe en onder voorwaarde, dal de weg
in goeden slaat zal worden gehouden
Z li. st. werd toegestaan een verzoek
van H J Haarlsen om een hoefstal te
mogen plaatsen in de Voorstraat voor
perceel A 138. Op voorstel van B en
W. werd besloten een gratificatie van
f25.toe te staan aan elk der beide
gemeentewerklieden voor overwerk bij
hel uitdiepen van de haven
Tol slot werd voorgesteld liet suppl,
ATADO
(ZWARE SHAG)
ZORGT, DAT GE I
UW NIKKELEN I
TABAKSDOOSt
EN HOUTEN PIJP B
I ONTVANGT—
HEBBEN DUBBELE WAARDE
31 DECEMBER 1928
TOT
(Ingez. Med.)
kohier van de hondenbelasting 1928 ten
bedrage van f 26.voor 9 honden.
Bij de rondvraag komt de heer Verburg
met de klacht, dat de machinisten bij
het G. E. B. des morgens dikwijls te
taal beginnen, waardoor dan te laat
stroom wordt geleverd. Hij vraagt maat
regelen hiertegen, desnoods met inhou
ding van loon. B. en W. zullen deze
klacht onderzoeken en dan zal naar
bevind van zaken gehandeld worden.
- o
Uit Tholen.
Woensdag kwam deraadvau Tho
len in spoedeischende zitting bijeen.
Afwezig waren de heeren Baay en
Goossen.
Na opening van de vergadering wordt
voorgelezen een verzoek van wethouder
Goossen. om hem. wegens ziekte., drie
maanden verlof te verleenen. waartoe
de raad besluit
Daarna komt aan de orde benoeming
van een tijdelijken wethouder Na eenige
stemmingen kregen de heeren 0 v d
Berg en W. Moelker ieder 4 isL, een stem
was blanco
Bjj loting wordt als wethouder aan
gewezen dhr. O. van den Berg, die ver
klaart de benoeming aan le nemen
Hierna besluit dc raad om een pro
cedure aan te gaan met de Zuid Neder!
betonmij.
Be s m e t le ij k e ziekten,
liet aantal gevallen van besmettelijke
ziekten over de week van 2 tot en
met S December in de provincie Zee
land bedroeg Roodvonk: Heïnkenszand
1 Hontenisse 1, Krabbendijke 1, Keuzen
1, t). cn W, Souburg 2. Sas van Gent
1, Schoondijke 1, Wemeldinge 1. Diphle-
rilisBreskeus 1
Gevallen van encephalitis na inenting
kwamen niet ter kennis van het Staats
toezicht op de Volksgezondheid (Siert.)
vertakkingen heeft over heel Walcheren,
bereid gevonden, als leverancierster van
gas op te treden. Deze Maatschappij voor
ziet ook Antwerpen met 40 a 50 omlig
gende gemeenten van gas, ook reeds Hol-
landscli Putte en zou nu het gas in de
gashouders willen brengen aan een prijs,
waarvoor de gemeente het zelf niet kan
produceeren, waardoor zij tot een be
langrijk lagereu distrlbutieprijs zou
kunnen komen Ook Goes. Kruiningcn, B
op Z en waarschijnlijk ook Middelburg
hebben hiervan mededeeling ontvangen.
Dit opent belangrijke, nieuwe perspec
tieven, want daardoor zou de mogelijk
heid groot worden om heel Wost-Bra-
banl én heel Zuid-Beveland van gas te
voorzien aan een alleszins redelijken
prijs. Dit voorstel verdient zeker ern
stige bespreking, want daarmede zijn
groote maatschappelijke belangen ge
moeid met ver strekkend gevolg Maandag
a.s. is het vergadering der gascommissie,
"waarin deze kwestie reeds ter sprake
zal worden gebracht
De Voorzitter acht deze medcdeelingen
I ook van groot belang in verband met de
geweldige beslissing, welke dezer dagen
j moet worden genomen omtrent de elec-
trifientte De raad nam met belangstel
ling van deze medcdeelingen kenrts en
machtigde het D B om onderhandelingen
te voeren in dien zin mol de verschillen
de gemeenten, welke daarvoor in aan
merking komen.
KERKNIEUWS
DE GASVOOltZIIMAG VAN
ZUID-BEVELAND.
In dc gister gehouden raadsvergadering
van Krabbend ij ke deelde de Voor
zitter mede, dat zich in de wijze van
gasvoorzieuing nieuwe perspectieven
hebben geopend Direct na het overne
men van hel gasbedrijf uit de handen
van de Mabeg, hebben B. en W pogingen
in het werk gesteld, om samenwerking
le krijgen met Kruiningcn, om zoodoende
een meer economische Wijze van ^as-
voorziening le bereiken
Dc adviseur in dez.q, de heer Van Nif-
trik, heeft voorgerekend, dal combinee
ring van de gasfabriek met die uil Krui
ningcn eu Hanswcerl dadelijk voordeel
zou geven. Dit heeft reeds geleid tot
liet benoemen van eeu tijdelijken, gc-
meenschappelijken directeur, den lieer
Sneep, die nu reeds heeft gelooud, een
(bekwaam technicus te zijn Ook deze rap
porteert, dat samenwerking lol -betere
resultaten zal leiden, zij het dan ook, dal
hij deze minder hoog aanslaat dan de
heer Van Niftrik Intusschen. heeft de
laatste berekend, wat de uitkomsten zou
den zijn, als nog verder zou worden ge
centraliseerd, b.v. door toetreding van
Goes met dc gemeenten Kloetinge, Kat-
tendijke (Wilhehninadorp) en Kapellc
Dan zouden de voordeelen voor alle ge
meenten nog grooter worden Op grond
daarvan is ook al eens met het gemeen
tebestuur van Goes geconfereerd, doch
dc deskundige meent den indruk tc heb
ben gekregen, dat Goes niet spoedig lol
de vorming van een belangengemeen
schap zou willen overgaan Daarom heeft
hij naar een andere oplossing omgezien,
eu heeft hij de Directie van de Impe
rial Continental Gas Association le Lon
den, de Maatschappij, welke de gasfa
briek te Ylissingen exploiteert en hare
Gekozen tot ouderling van dc Ned.
Herv Kerk te Icrseke (vac M Kole)
de heer G. J Schouwenburg, lol diaken
(vacature O. de Jonge) de lieer P. Fileus.
Door den kerkeraad der Ned. Herv
Gein. te Sta ven is se is herbenoemd*
als diaken de heer J. Suurland, die de
ze betrekking heeft aangenomen, terwijl
in de vacature van ouderling, noodig
door liet bedanken van, den heer J
van Dalsen nog nader moet voorzien
worden.
Tot ouderling en diaken der Nexl.
Herv. Gem. van Caazand werden resp.
herbenoemd de heeren A de Nijs en M.
de Bruijne
De Ned. Protest. Bond
te Hilversum.
De afd. Hilversum van den Ned,
Protestantenbond houdt een ledenverga
dering op Maandag 17 December, waar
als eenig punt der agenda behandeld
zal worden een voorstel van hel bestuur
om ds. G van Duyl uit le noodigeli zijn
ambt als voorganger der afdeeling neer
te leggen Ter vergadering zal mededee
ling worden gedaan van de gronden,
waarop dit voorstel berust '(Hbld
O"
Ned. Herv. Kerk.
Op liet zestal le Wehe (Gr), komen
voor ds. II J. Barnouw te Aardenburg
en ds J. P. Scholten te St, Anpa ter
Muiden
Aangenomen het beroep naar Wemel
dinge (als hulppredikant) door den heer
A T. W. de Kluis, cantl te Utrecht
RECHTZAKEN
De bekende Haarlemsche magneti
seur A. K. die in hooger beroep terecht
had gestaan terzake dat hij verschillende
patiënten behandeld had, werd door de
iiaarlemsebe rechtbank veroordeeld tot
twee geldboeten van 1' 30 subs twee m
10 dagen hechtenis. De eisch van het
O. M. en de uitspraaic van den kanton-
