No 288 Woensdag S December 1928 171* Jaargang ANT. 'f KAMEROVERZICHT Tweede Kamer. Zitting van Dinsdag. Een waarschuwing die de heer Scha per gister liet hooren, verdient o.i. aan dacht. Er was door den heer A1 b a r d a aan gedrongen op bevordering van het on derwijs in het Friesch. De heer O ud|hlad zich daar bij aangesloten, en de heer Möhr (R.-K.) had dat nog wat aange dikt door het betoog dat men zou moe ten onderzoeken in hoever de kinderen in Limburg hun onderwijs zouden moe ten krijgen in het Oost Nederfrankisch als voertaal, de kinderen in Zeeuwsch- Vlaanderen in het West-Vlaamsch, enz. Daar kwam de heer Schaper tegen op. Een leerstoel in het Friesch kon hij niet ongewenscht noemen, al dweept hij er niet mee. Maar de Friesche beweging acht hij in haar consequenties belache lijk. Ligt het in de lijn van vredesbewe ging en democratie om een taaiverdeeld heid aan te wakkeren die leidt tot éen strijd als dien tusschen Vlamingen en iWalen? De Friesche cultuurtaal is een taal van een cultuur uit het verleden. En waar blijven we op die manier? Door on derwijs in het Friesch te geven, door Friesche onderwijzers, kweekt men een iaalonderscheid dat leidt tolt een volks- •onderscbeid. Dan zal men later in Am sterdam Friesche scholen voor de Frie zen moeten stichten. Spr. zegt: wacht u voor den eersten stap! Het dwepen met de nationalitei ten is een na-oorlogsch verschijnsel. Dit eene ontwerp ging langs den Mi nister heen. Maar voor de rest? Minister Waszink heeft gister een zeer ■onbehaaglijken middag gehad. De heer Albarda heeft een bijzonder scherpe kri tiek over zijn beleid uitgesproken, en er was bijna geen spreker die zijn be leid goedkeurde. Er is in allerlei toonsoorten geklaagd^ over het gebrek aau daden inzake het voorbereidendend onderwijs, het nijver heidsonderwijs. het scliippersonderwijs; er is kritiek uitgeoefend op do houding van den Minister ten opzichte van rnet ze vende leerjaar en de z.g, „stopwetjes". Over de verklaring van dien achter stand was men het eens: de bezuiniging. Maar door de sociaal democraten en door den heer Oud werd betoogd, dat de Minister zich in dat opzicht niet de wet had mogen laten voorschrijven door den Minister van Financiën. En de heer (Molier uit het katholieke kamp zei ongeveer hetzelfde toen hij den Minister voorhield, dat hij geen zitting had mogen nemen in een kabinet, waarvan bij wist dal het zou trachten de belastingen om laag te brengen, en dat dus geen gelegen heid zou lalen voor onderwijsverbeterin gen, die hij, de heer Waszink, zelf ge wen scht achtte. De Minister moet op al deze bezwaren nog antwoorden. Van het debat zij voorts nog gemeld, dat mej. Westerman, die op de gel delijke gevolgen van de onderwijspa- cifiealie had gewezen, den wind van vo ren kreeg van den h,eer Zij Is tra, die beweerde dat mej. Weslerman 'niets ge leerd heeft van den schoolstrijd. Wat de voorstanders der bijz. school vragen, is in de eerste plaats meer vrijheid van (beweging voor h-et onderwijs, meer gees telijke vrijheid dus. Het is een „ver haaltje" dat de pacificatie oorzaak is, dat b(et onderwijs zooveel kost. We mee- oen dat er ook zelfs rechts nog per sonen gevonden worden die deze boute (kwalificatie van „een verhaaltje" niet zoo dadelijk zullen onderschrijven, AVondzitling. Het antwoord van Minister Van der Veg te. De zware kritiek op zijn beleid stel de hij achterop. Hij begon met een reeks kleine ontwerpen over dijksverbetering, en ovei- de geleidelijke afschaffing van 'de tollen. In verband mei een opmerking van den heer Staalman over de instelling van een nieuwen lol over de Eendracht, zegt de Minister dat van een ifeeuwen tol geen sprake is. Het betreft hier al leen een niet afgeschaft veerrecht, dat op de brug is overgebracht. Daarna komt spr. tot de kweslie van het lawaai dat de autobussen speciaal in Nederland maken. Dezer dagen is een commissie van deskundigen ingesteld en spr. zal niet nalaten de aandacht van deze commissie op dat vraagstuk te ves tigen. Toen een belangrijk onderwerp: de waterverbinding van, Ara'sterda m in et den Rijn. Maar een zeer kort antwoord n.l. de meedeeling dat hij hoopt spoedig een plan bij de Kaïner te kunnen in dienen, waardoor dan nog in dit zittings jaar over de zaak zal kunnen, worden be slist. Over bijzonderheden en richting liet hij zich niet uit. Bij de replieken bleken veel leden onvoldaan over dit antwoord Over de autobusconcessies was de Minister veel uitvoeriger. Maar hij zal velen in dat opzicht eveiynin bevre diging hebben geschonken. De Minister zei te hebben getracht een weg te vinden, welke voor den. Ra^d van State en het departement het innemen van een zelfde standpunt zou mogelijk maken. Het onderzoek daarnaar is echter op niets uitgeloopen, en; toen den eersten keer van een verschillende opvatliijng- bleek, was spr. bevreesd voor de talrijke moeilijkheden, welke da,aruit zouden kun nen voortvloeien. Het resultaat van de bestaande regeling echter is geweest, dat op de meer dan 300 ingestelde beroepen niet meer dan 21 contraire beslissingen zijn voorgekomen. Hiervan, zijn 7 geno men geheel overeenkomstig de opvattin gen van Ged. Staten, der betreffende pro vincie. Verder zijn, er 10 besluiten, waar bij ten aanzien van de voorwaarden eenigszins is afgeweken van de meening van Ged. Staten, terwijl de 1 overige zijn genomen zoowel in strijd met de zienswijze van Ged. Staten als met het advies van den Raad vaa State.. Aangaande de vraag, wat gedaan zal worden wanneer een nieuwe aanvraag inkomt van een onderneming, aan. welke reeds concessie is geweigerd, zegt de minister, dat hij dan met npg meer ernsi dan den eersten keer, zal onderzoeken welke de motieven zijn, die aan het ver- leenen van een vergunning in den weg stonden. Verder deelt spr mee, dat hij de laatste maanden zijn' gedachten reeds heeft laten gaan over de wenjschelijkhekj van de instelling van een commissie^ die zal hebben na te gaan,, welke de juis te verhouding moet zijn tusschen, spoor, tram, autobus en andere middelen^ van vervoer. Tenslotte nog de reorganisatie van zijn departement. En hierbij gaf h,ij blijk van een grootere tegemoetkoming dan verwacht werd De minister zei dat hij den nieuwen directeur-generaal het rapport van de commissie-Rosenwald in handen zal ge ven, maar liet afschaffen van deu lnn- delijken dienst zou hij niet in 'n bela,ng van den Waterstaat achten Die toezegging had tengevolge dat de heer v. a. Waerdc meedeelde een mo tie (nader onderteekend door eenige an dere leden) nog in den zaje te zullen hou den. Maar hij, en anderen, drongen aan op spoed bij de benoeming van een nieuwen directeur-generaal BINNENLAND EN NIEUWE REDDINGBOOT VAN SCHOLIEREN. Een aantal Haarlenische scholieren is een sympathieke actie begonnen naar ■aanleiding van de ongelukken, welke bij de laatste stormen op onze kust zijn gebeurd. De vamp Van de „Salento", waarbij alle opvarenden omkwamen, gaf den doorslag. Er werd over weinig an ders meer gedacht en gepraat en het resultaat was, dat men besloot te 'trach ten de Redding-Mij. de gelden voor de nieuwe motor-reddingboot voor IJinui- den aan te bieden. Ten einde dit te bereiken hebben zij thans een oproep gericht tot de leer lingen van alle lycea, H -B. Scholen, gymnasia, handelsscholen enz. in ons land. Juist in deze dagen van St Ni- colaas en Kerstmis meenen zij, dat hun verzoek veel kans van slagen hebben zal. DEi SECRETARIS DER S. I). A. P. De secretaris van de S.D AP., de heer C. Werkhoven, is Dinsdagmiddag te Bus- sum overleden Hij was oorspronkelijk onderwijzer, en werd in 1920 tot partij secretaris benoemd UIT STAD EN PROVINCIE Uit Middolburg. In de vest, speciaal in h,et Westelijk gedeelte tusschen Scisbrug en den N. Vlisssingschcn weg wordt in de jongste dagen de aandacht der voorbijgaugers ge lrokken door een vogel, die mem daar nog nooit gezien heeft; grooter dan een eend en kleiner dan een gans, met een! niet hoogen maar sierlhjk gebogen hals, en met een paai" poolen d<ie geheel ach teraan liet lichaam zijn geplaatst Het dier zwemt met groot gemak tamelijk snel en is een kolossale duiker. Kalinl steekt het zijn kop onder water, ver dwijnt zonder -zichtbare inspanning, en komt dan in verrassend korten tijd een heel eind verder weer boven, meestal met een vangst van stekelbaarsjes in zijn bek. De manier waarop de andere v'est- bevvOners op zijn aanwezigheid rcagecren is allerverraakelijkst. De eenden zijn op hun dood van hem, en vluchtten luid snaterend naar den kant wanneer hij plotseling te midden van hen opduikt En de zwanen volgden hem met argwa nende belangstelling maar steeds op een veiligen afstand. We hebben eens gojnformeerd wat voor dier hel kan wezen, en men ver zekerde ons dat hel een fuut is, maar dan zonder den hoofdtooi waarmee deze meestal wordt afgebeeld, en die een voor- jaarslooi is. De fuut is een in ons land thuishoorende, merkwaardige watervogel, 4ie steeds zeldzamer wordt, en die dan oolc in jaren niet hier gezien werd. Hij heet ook wel satïjnduiker vanwege zijn glanzend onderlijf. Curieus is het dal dil exemplaar zoo weinig schuw is. Hij komt soms tot vlak bij den kant als er men- sclien zijn, en zwemt onder de Langevic- lebrug door ook als er menschen passee- ren wat, de eenden niet eens altijd dur-, ven. Een dringend verzoek aan de jeugd: verstoor dat dier niet' Jaag $r niet qp en verscnrik het niet. Hel is een aardige verlevendiging in de vest, zoo lang hij niet verder naar het Zuiden trekt. Uit Walcheren. Gisler overleed te V e e r e na cfen kortstondige ongesteldheid de heer And. Volkers, "die gedurende vele jaren in liet hesluur der gemeente en op gebied van den landbouw een invloedrijke plaats innam; als lid van den Raad en Wethou der en als voorzitter van de landbouw- vereen. „Samenwerking", was hij veler faadsman. Ilij bereikte deu leeftijd van 77 jaar o Uit Benouwen-Duiveland. In de op 29 November gehouden vergadering van den gemeenteraad van Bruinisse waren alle leden legen- wotraig. Aangenomen word een voorstel van B. en W. om lid te worden van de Vereen, lot Bevordering van het land bouw onderwijs voor Schouwen en üui- veland; contributie f 10— per jaar. De circulaire van hel gemeenlebestuur van Axel, behelzende een verzoek aan Ged. St. om dc jaarwedden van Burge meester, Secretaris en Ontvanger te her zien in dMende lijn, wordt voor kennis geving aangenomen. Eveneens een circulaire van het ge meentebestuur van IJsselmonde inzake toepassing van artikel 122a der gemeen tewet. Naar aanleiding van een circulaire van Ged. St. van Jan. 1928 en een nader ontvangen schrijven dd 22 November jl., inzake uitvoering Motor- en Rijwiel* wet wordt de grens der bebouwde kom opnieuw vastgesteld en wordt den Com missaris der Koningin vnachtigiug gegeven tol tijdelijke sluiting der wegen in geval van opdooi. Aangenomen wordt het voorstel van B en W. lol vaststelling van het on'h werp ter verbetering van den weg van Bruinisse naar den Provincialen straat weg, waarvoor een bijdrage krachtens de Wegcnbelaslingverordening wordt ver kregen. Vastgesteld wordt de vergoeding aan de Bijz. School over 1927 ingevolge art. 101 der L. O wet 1920 op een bedrag van f 625.21. Hierbij is begrepen een Bedrag van f 0.50 per leerling voor ad ministratiekosten voor werkzaamheden door het gemeenlepersoneel ten behoeve van het lager onderwijs. Verder dat B. en W. hebben a|£e« wezen een voorstel van de firma C. de Ruiter te Giessendam om het onder houd der bestraling ten behoeve der waterleiding over te nemen voor f 1000 Dit besluit wordt goedgekeurd Besprekingen worden gehouden over den plaats gehad hebbenden storm en den hoogen waterstand De heer van Vessem oppert het idee om de rollaag van den muur bij de beurs en "die Bij de woning van Jobs de Waal te ver- hoogen. teneinde een vloedplank meer te kunnen aanbrengen; zulks in de plaats van zakken grond, die bij eiken hoogen watervloed moeien worden aangesjouwd. Besloten wordt dit punt in de ver gadering van R en W nader te ont wikkelen. Nog wordt besloten aan 15 personen die in den bewustcn nacht bij hel zetten der vloedplanken behulp zaam zijn gewecsl, een belooning "loe tc kennen van f2,50. De heer De Waal verzoekt machti ging om den meerpaal in de haveta, staande tusschen zijn vaartuig' en dat van den heer W. van den Berg, 2 meter achterwaarts tc plaatsen. Dit wordt toe- geslaan. De heer Elenbaas verzoekt op het Dioorndrcefjc wat grond Ie doen aanbren gen, wat door den voorzitter wordt toege zegd. Spr. vraagt nog naar het onderzoek in verband met de vermoedelijke aanwe zigheid van benziue in het vaartuig van P. de Koning., waarover ïn de vorige vergadering is gesproken. De voorzitter antwoordt, dat gebleken is, dat er werkelijk benzine 'aanwezig was; deze is evenwel spoedig verwijderd TJit Tholen. De gemeenteraad van Tholen kwam Maandag bijeen. Voorzitter: bur gemeester van der Hoeven. Afwezig met kennisgeving de heer Dekker. Op voorstel van den voorzitter wordt punt 7 der agenda, voeren van een rechtsgeding, afgevoerd van de agenda en zal dit een punt worden voor de zitting met gesloten deuren. Van A. Bout is een verzoe'k om hem schadeloos te stellen wegens "het met zijn schip op een hoop steenen die bij de brug lagen, te varen, schade be draagt lien gulden. B. en W. stellen voor afwijzend le be schikken. Hiermede waren alle leden het niet eens. 'De heer Moelker, niet willende tre den in het juridische recht van de ge meente, vindt een vergoeding niet onbif- fïjk, lerwiji tfe heeren Overbeeke en Qu'ist het hiermee eens zfjn, de heer Bo- gert geeft nog een zaakkundige beschou wing en is hel eens met de vorigen. Dc voorzitter waarschuwt tegen inwil liging van het verzoek. Dc heer Moelker is het wel eens met den voorzitter, doch wil toch deze vergoeding uitkeeren, waartoe met 3 te gen 7 stdie der wethouders en den heer Aertsen, wordt beslotem Op het verzoek van het gemeentebe stuur van Axel om mede le werken tot verlaging van de salarissen van Burge meesters en secretarissen en ontvan gers, wordt met algemeene stemmen af wijzend beschikt. Eenige ingekomen stukken worden voor kennisgeving aangenomen. De Visschers- vereen. „Helpt Fikander" verzoekt, ter meerdere veiligheid, des nachts aanbren ging van een rood licht aan de onderzijde van de Thoolsche brug. Dit verzoek wordt gerenvoyeerd naar B. en W. tol prae-advies. Het reglement op het pontveev eu de verordening op het veerbedrijf, wordt met alg. st. goedgekeurd. Waar tot opheffing van het weezen— armbestuur is besloten woral aan dc le den eervol ontslag verleend, in verband hiermede brengt ae voorzitter een woord van dank aan de heeren Moelker en La- ban voor hetgeen zij resp. als voorz. en secretaris in het belang dier instelling hebben gedaan. Vastgesteld wordt een verordening op het publiceeren van verordeningen. Een af- eu overschrijving wordt goed-; gekeurd. Tot leden der comm. tot wering van schoolverzuim worden herbenoemd de heeren W. van den Berg, W. van Liere, R. II. Lanting, P. Blaas ei^ H J. I.aban. Tot leden der gasconmi dc heeren W. Moelker, H. Deurloo en 'JOver beeke. Aan dc stoom tram wegraij A B.T. wordt een stukje grond in erfpacht afgestaan \oor het bouwen van een wachtlokaal Vastgesteld wordt de bebouwde kom der gemeente, zulks naar aanleiding van de terugzending door Ged Staten "van do pol. verordening, later zal worden na gegaan of het mogelijk is de Voorstad hij de kom te trekken. Bij de rondvraag wijst de heer Moelker op de wenschelijkheid dat de gfemeente weldoende zand aanwezig heeft om bij eventueel hoog water dienst le kunnen doen. Zeeuwseh-VlaancLeren O. D. Bij beschikking van den Minister van Financiën is aan de gemeente Z a am slag een voorschot uit 's-Rijks kas verleend (ol 'n maximum van f 3375, ter versterking aan de vereeniging, in die gemeente uitsluitend werkzaam ter be vordering van de verkrijging van onroe rend goed door landarbeiders, ter uitbe taling van het door een handarbeider be- noodigd bedrag voor dp verkrijging van een plaatsje. o— Zeeuwsch Vlaanderen W.D. Maandagavond sprak de lieer Htii- zinga, burgemeester van Terneuzen, in de nieuwe consistorie der N. H Kerk te Biervliet over de Clir Nat Ver voor Geheelonthouding. Spr wijdde uit over dc gevaren van hel alcoholisme voor licluam, gezin en maatschappij. Ook stond hij nog stil bij de nadoelen die er uit voortvloeiden voor het gees telijk leven I. L. VAN WITJCKIIUlSE-t Op 30 November j.l overleed te Mid delburg de heer I L. van Wijekhuise, oud-hoofdopziener der Domeinen in Zee land Waar de overledene meer dan 40 jaren werkzaam is geweest in dc provin cie Zeeland en zich zeer verdienstelijk heeft gemaakt door het tof. stand brengen van meerdere bedijldngswerkcu en het op die wijze vergrooten van de opper vlakte goeden cultuurgrond in deze pro vincie. moge een nader levensbericht van dezen bekwamen en werkzamen man, van wiens loopbaan alleen met lof kan worden getuigd niet achterwege blijven. Isaak Leven us van Wuijckhuise werd geboren te Aardenburg op "25 October 1841. Op 16-jarigen leeftijd vestigde hij zich reeds te Middelburg om aldaar zijn technische opleiding te ontvangen van den gemcenle-achitect, den heer Krijger. Hoofdzakelijk door zelfstudie behaalde hij in 1863 het diploma van gezworen landmeter en in 1871 de middelbare acte rechtlijnig teekenen en perspectief, waar na zijn benoeming volgde tot leeraar aan de Burgeravondschool le Middelburg voor bouwkundig teekenen, welk onderwijs hij naast zijn drukke werkzaamheden tot 1903 met veel liefde bleef geven. Bij de gemeentewerken maakte hij een goede en practische leerschool door bij de uitvoering van verschillende werken, zooals bruggen en rioleeringen. Met den praktijk van het bedijkingswezen kwam hij liet eerst in aanraking als dagelijksch, opzichter bij de bedijking van den Eli sabeth polder in 1866-'67, waarbij hem 't toezicht was opgedragen op den bouw van de uitwateringssluis en den opbouw van ee'n: gedeelte zeedijk. Daarmee had hij, zij het dan ook voorloopig tijdelijk, zijn intree gedaan in den domeindien st, voor welken tak van dienst hij in 1869, eveneens tijdelijk, werkzaam ^vas bij de ontmanteling van vestingwerken Van 1870—1874 volgde zijp tweede periode bij de Middelburgsche gemeentewerken Van zijn kunnen en werkkracht uit dien lijd leveren eenige door hein geconstru eerde bruggen, zooals de Koningsbrug, nog hel bewijs. Op 1 Januari 1874 trad hij voor goed iu dienst van 's Lands domeinen in Zee land, aanvankelijk als opziener, doch van 1 October 1890 tot 1 Mei 1915 als hoofd opziener Gedurende zijn opzteuerstijd werd hem opgedragen hel in kaart bren gen, verkavelen en uitbakeneu' van de oesletfperceelen in de Oosterscfielde. een werk, dat op buitengewone nauwkeurig heid aanspraak kou maken Daarop volg de een door hem voor de Regeering in gesteld visscherijonderzoek in dc Zuider zee bij Wieringcn Als opziener maakte hij meerdere bedijkingswrerken mede, waarbij hij grondig de praclijk van den houw en hel onderhoud der Zeeuwsche dijken leerde kennen.'een kennis, die hem na 1 October f890 als hoofd van. den technischen dienst der Domeinen in Zeeland uitstekend tc stade kwam. Na 1890 ontwierp en dirigeerdejiij op voor treffelijke wijze de volgende belangrijke bedijkingswerken. Koninginnepohlcr in 1893, Anna Mariapoldcr in 1890. Koningin Emma polder (600 II A.) iu 1897, Mossel en Kanaalpolder in 1899—1900, Völcker- polder in 1903, Iledwïgepoldcr in 1904, herdijking Balhpolders in 1906, Prins Hen drikpolder in 1907, Van Dunnépolder in 1907. Van Wuijckhuise polder iu. 1911 en Hogerwaardpolder in 1912. De regeering drukte haar waardeering voor zijn ai'beid uit door hem te benoemen tot ridder in de >orde van Oranje-Nassau. Ook buitenstaanders erkenden zijn groote verdienste, zooals bleek, toen in 1912 de eigenaren van den Van Wuijck- huisepolder voorsteldeu om dezen poljer naar hem te noemen en de Staten van Zeeland overeenkomstig dit voorstel be sloten en daarmee een welvcrdieude Iiul- de aan dezen Zeeuw brachten. Met hart en ziel wijdde hij zich steeds aan zijn werü, hij leefde erin, eu er voor, zoodat hij een schat van ervaring op het stuk van bedijkingszakeq verkreeg, waar door hij terecht den naam verwierf van een eminent d ij ksbo uw kundige te zijn. Door zijn vermaardheid op dit gebied1, weike tol in alle deelen van Zeeland! was doorgedrongen, werd hem door het waterstaatsbestuur dc dichting vau de doorbraak van den Van Alsteiupolder in 1906 opgedragen, welk werk hij eveneens met succes uitvoerde Voor degenen, die zich tot zijn vrien den rekenden, is zijn heengaan een groot verlies. Dc nagedachtenis van dezen symphatieken en kuu.digen man zal dan ook bij allen, die met hem mochten samenwerken, in hooge ecre voortleven. KERKNIEUWS Tol Kerkvoogd in de N'ed. Herv. Kerk te Arnc m u i don is in dc plaats van den heer L. v. d Ketterij, welke ervoor bedankte, benoemd de heer Corn. Scbroevcvs. Gekozen lol ouderling bij de Geref. Kerk te Kruiningen de heer C. Minnaar en tot diaken de heer St. Cok. Ned. Herv. Kerk. Beroepen le Scheemda P. G Vlieg te Grijpskerkc. (Stand.) Geref. Kerk. Bedankt voor het beroep naar Anna Jacob ïpolder door R J v d. Meulen, hulpprediker tc IJrauiden.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1928 | | pagina 1