KREsmi-sMooe
Mo 286
Maandag 3 Decembep Ü28; A
171' Jaargang
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Bij dit nummer behoort eea Bijvoegsel.
BINNENLAND
ONZE TAAK IN INDIË.
De heer Colijn, de voorzitter var» dc
Anti-RevPartij heeft de verkiezings
periode ingeleid raet een Vrijdag te Am
sterdam voor de centrale dier partij ge
houden redevoering waarin hij het uit
sluitend heeft gehad over 'de koloniale
politiek.
En dan in 't bijzonder betreffende de
vragen:
Kan men in Indië spreken van een
volk ,dat een natie is met een eigen ka
rakter? Is er in dat volk een drang naar
nationale eenheid en zelfstandig volks
bestaan? En is de graad van ontwikke
ling der bevolking reeds zóó dat het op
eigen becnen kan slaan? Doch ook van
zedelijk standpunt bezien moet een ant
woord op die vragen worden gegeven.
En vooral geldt dit Voor hen, die in do
lïïstorie Gods vinger zien en erkennen,
datzij ten opzichte van Indië een roeping
en taak hébben hun door God opgelegd.
Met een aanhaling van dr. Kuyper
zei de beer Colijn, d,at de historische uit
komst van ens systeem van opvoeding
'moet uitwijzen, wat er op ieder bepaald
oogenblik van 'Nederland's voogdij oyer
ÏSeaerianöiScn-iöaifc moet gehandhaafd en
wat moet worden losgelaten. Daarop
ock al kan dat gevoeligheden wekken
moet thans volle nadruk worden ge
legd. Want niet alleen bestaat verschifl
van nicening ten opzichte van het doel
(algeneeie zelfstandigheid, los van "Ne
derland of zelfstandigheid binnen het al
gemeen verband van den Nederlandschen
sladi, doch ook wat den tijdsduur en
hel tempo van het ontwikkelingsproces
betreft. Nederland is natuurlijk dc eeni-
ge autoriteit die dien gang van het ont
wikkelingsproces in handen moet hou
den. Dat vloeit reeds voort uit de be
trekking lusschen moederland en kolo
niën, zooals die dpor God is gesteld en
historisch is gcgroèld.
Wanneer men nu vraagt, of de bewe
ging in Indië van genoegzame beteekenis
is of dat zij allicht van voorbijgaande»
aard is, is sprekers antwoord, dat de be
weging in omvang nog onbeleekenend is,
doch dal er in Indië een sentiment is, dat
rijp moet worden geacht om aan die be
weging grooLe uitbreiding te geven Er
moet niet alleen worden gelet op datgene
wat er is, doch ook op datgene wat er
komen kan. En daarom is het noodig tij
dig zjjn standpunt te bepalen
Dat_,zijn standpunt zou afwijken van
dal van dr. Kuyper werd door den heer
Colijn ontkend.
En ten slotte bleef hij aandringen op
een staatscommissie, waarin ook hoog
begaafde inlanders dienen mee te wer
ken, om een oplossing Van die proble
men te geven.
UIT STAD EN PROVINCIE
De Minister van Fiu,ancien maakt
bekend, dat ten behoeve van 's Rijks-
schatkist is ontvangen, wegens over vo
rige jaren te weinig betaalde belastingen
naar inkomen cn-of vermogen (gewetens-
geld), bij den inspecteur der directe be
lastingen te Middelburg f 103.97, te
Terneuzen f1380 55, f306.73,
f 107.56.
DE TELEGRAAF IN 1918.
De heer J. C. Schroder, de toenmalige
hoofdredacteur van de Telegr., die met
den politieken redacteur (nju wijlen nu-,
L. Israels) in de Novemberdagen van
'18 een bezoek zou hebben gebracht bij
iVIiegen als voorzitter der S. D A. P.
ten einde met hem te spreken over den
steun van de Telegr. aan, de revolutie,
heeft thans in de Ilaagsche Post eeg
verklaring gegeven. (Dat hij cr de Ilaag
sche Post voor uit koos, geschiedde naar
aanleiding van een caricatuur vim P. v.
d. Hem in dat weekblad.)
,Veei nieuws openbaart !yj daarin niet
Zijn meedeelingen komen hierop neer,
dat zij niets moesten hebben van een
revolutie die ons land tot een bijwagen
dreigde te maken van een Duitsche re
publiek onder Ebert of Schcidemann.
Deze overweging deed hem den hoer
Vliegen, „een bekend fvancopbiel"op
zoeken. „Wij spraken over den steun,
aoor Telegraaf en de Courant aan de re
volutie te verlcenen maar deden uitko
men dat wij noch „bereid", n.ocli „belust"
waren een beweging te sleuncn, die, naar
wij vreesden, zwaar Duitsch georiënteerd
was."
De redactie van dc Ilaagsche Posl
wijst op den ernst van het feil, waarom
liet hier gaal een dolksteek in den rug
onzer wettelijke regeering op een der
kritiekste oogenblikken van haar bestaan
door de bereidverklaring om met pak en
zak over te loopen naar hel revolutio
naire kaïnp.
VOOR UW FIETSJEKKER, REGENJAS
OF WINTERJAS
moet U zijn bij
J. IIOOFTMAN Jr.
.VLASMARKT MIDDELBURG
(Ing. mcd.)
Uit Middelburg.
Hel is heden 40 jaar geleden, dat de
heer H. A. Roth als jongen in dienstf
kwam bij de firma D. J. Dro-nkers en
Zoon op de Vlasmarkt alhier en nog
steecis kan men hem in dien wiakei zien
werken, den geheelen dag, en met een
ijver, die aan velen ten voókbeeld kan
worden gesteld.
Dat deze dag niet onopgemerkt zou
voorbij gaan, was ie verwachten. Reeds
gisleren deelde 3e Radio-u tziending het
jubileum mede, en gewerd den jubilaris
de medcdeeling, dal hem de bronzen me
daille, verbonden aan de orde van Oron-
je-N ,ssau is toegeknd.
Van ieder der drie patroons ontving
de heer Roth een geschenk onder cou
vert, het personeel zorgde voor een
blijvend aandenken en van meerdere le
veranciers en ook van klanten der fir
ma werden in den vorm van geschen
ken of bloemen, schriftelijke of tele
grafische gclukweuschcn blijken van be
langstelling geloond.
Op verzoek verwijzen wij naar de
advertenttie van de Middelburgsche Pad-
vindsters, betreffende de oprichting van
een Knbouler-club.
0
Uit Viissingen.
Inden nacht van Zaterdag op Zon
dag heeft voor liet Leugenaarshoofd Ic
Viissingen een aanvaring plaats ge
had tusschcn hel Engelsclie stoomschip
„Cily of Agra" en het Lcllhische sloom
schip „Linhope".
Beide schepen bekwamen ernstige ave
rij en zijn naar Antwerpen teruggekeerd.
Een der opvarenden van het Engelsehc
schip werd verwond en is naar het St.
Josephziekenliuis gebracht.
Uit Walcheren
Te N. en St. Jooslaud is een
tweede meisjesvereeniging opgericht voi
hen die van 12—16 jaar ou<l zijn Aan
vankelijk traden 15 meisjes als lid toe.
Dc leiding is in handen van de dames E.
Baas en E. Baurdou.x. De naam der vcr-
eeniging is„Wees eep Zegen'.
In den loop dezer week is te N en
Joost and een nieuwe melk slijter be
gonnen welke de melk voor 12 cent per
liter levert. Dit heeft tengevolge gehad
dat de aanwezige raelkverkoopers oók
hun melk met 2 Cent per liter ver
minderden en alzooop 12 cent brachten.
U i t 55 u i d-B e v e 1 a n d
Aan den onbewaaklen overweg aan
hel Lange Weegje te K \v a d c n d a m-
m e, die vooral in de richting naar Kwa-
dendamme door het zich juist bij dien
overweg bevindende woonhuis van dhr
A. Jaspersc een zéér slecht uitzicht heeft,
heeft Zaterdagmiddag omstreeks half twee
een aanrijding plaats gehad lusschen den
locaaltram en een luxe auto, eigendom
van den auto verb uui-dcr S. uil Goes en
bestuurd wordende door den heer W
mede wonende aldaar Dc auto werd aan
de voorzijde beschadigd, terwijl van de
tram een treeplank gedeeltelijk werd ver
nield.
Persoonlijke ongelukken hadden mei
plaats.
Te N i s s e vergaderde Vrijdagavond
j I. de Groene Kruisverceniging. Als vice-
voorzilter werd herkozen dc heer II Da
ne, en als secr. de hper J. A. Pli. Boml-
nieljé. kAls magazijnmeeslcr-bode werd
herbenoemd de heer J Jansen Het sa
laris van den magazijnmeester-bode xverd
voor 1929 bepaald op f 25.
Donderdag vergaderde de raad van
W c m e 1 d i n g e. Afwezig met kennis
geving dc lieer F. Wabekc Azu
I)c voorzitter zegt ,dat lipf; in de be
doeling lag in deze Vergadering over te
gnan lot benoeming van een onderwijzer
aan do openb. lagere schpol. Aangezien
tot heden van den Minister van onder
wijs, kunsten cn wetenschappen geen
ontheffing werd verkregen van dc ver
plichting tol liet benoemen van een on
derwijzer-wachtgelder wordt op voorstel
van B. cn W. besloten verlenging aan te
vragen van den termijn van vier maan
den, waarover de rijksuitkeering wordt
verleend. Dc benoeming Van een on
derwijzer wordt aangehouden
Bij de gewone rondvraag geeft de
heer Smits in overweging om in geval
van gevaar hij stormvloed de torenklok
le doen luiden en een persoon aan te wij
zen, die in dal geval den klokluider
moei waarschuwen
Dc voorz. meent, dat ieder daartoe in
voorkomende gevallen gerechtigd, ja zelfs
verplicht is. Bij den laatsten storm heeft
men ook gereed gestaan om den burge
meester le waarschuwen. De heer Hoo-
gen steger acht het in elk geval beslist
noodig ,dal de ambtenaren en leden van
waterstaat en Polderbestuur op hlun posr.
zijn.
In de vergadering van, den gemeeii-
"ttaraaö van El 1 e wo n't s d ij k van Don
derdag j.l. werd o.a. keunis genomen van
het aan den Burgermeester verleemde
trouwveriof tot 22 December a.s.
Wijziging werd gebracht in de bepa-
jing betreffende de gren/zen van die dorps
kom en in verband daarmede werd ook
de verordening gegrond op de Mo lor- en
rijwiel wet gewijzigd.
Oj; een verzoek van den algeim. Neder 1.
Politiebond om de jaarwedde vau den
gemeenteveldwachter op een behoorlijk
peil te brengen (aangegeven werd van
t 1600 tot f 2400) wordt afwijzend be
schikt.
Op een reeds eerder behandeld ver
zoek van het bestuur van het Water
schap Eilewoutsaijk om medcdeeling of
de gemeente bereid is bij te dragen in de
koster van verharding van, den weg lei
dende van af de dorpskom naar het sta
tion van den spoorweg, wordt besloten
in de vervoerkosten van, het materiaal
bij te dragen,t ot een bedrag van hoog
stens f 200. Aan deze toezegging wordt
evenwel de voorwaarde verbonden, dat
die bijdrage zal moeten worden terug
betaald, indien binnen de eerstkomende
5 jaren mocht blijken, dat andere we
gen, zonder hulp van, derden, ten koste
van het Waterschap van eenige kunstbe-
dekking worden voorzien.
Besloten worat uit de gemeenlckas 50
gulden beschikbaar te stellen in, de kos
ten van een cursus in de LandbouwIiui,s-
houdkunde in 1929 te houden voor
dezen cursus 'alleen echter kookcur
sus) hebben zich 19 leerliugep aange
geven Als locaal daarvoor werd afge
staan hel Vereenigingsgebouw
Hel adres van den gemeenteraad van
Axel, om instemming te betuigen, mei
hel door dien Raad gedane verzoek Lot
herziening (verlaging) van de jaarwedden
van de Burgemeester?.j/fSecretarissoig en
Ontvangers in Zeeland, werd voor kennis
geving aangenomen.
Lot leden van het Burgerlijk Armbe
stuur werden de aftredendp leden Eijken.
Sluijters en Verheijke herbenoemd
Geen instemming vond liet denkbeeld
van den heer Klooster om voor rekening
van de gemeente bij het emplacement
van hel spoorstation een tweetal straat
lantaarns te plaatsen.
Uit Tbolen.
Aan dc ruim 9000 M lengte Water-
kecring van het Cal Waterschap Scher
pe nis se werd door den storm van
16 en 26 Nov. j.i in de slecngloou ngwer
ken eene schade aangebracht van f 651,
terwijl de schade aan de aardewerken,
uitgevoerd in 1925, '26 en '27, bedroeg
f920. De schade aan de in 1928 uitge
voerde aardewerken is van geen belec-
kenis.
Met hel herstellen is men onmiddel
lijk begonnen.
Op vele plaatsen sloegen de golven
op- en over de dijkskruin. Dank /.ij de d,it
jaar op den Iiavendijk geplaatsten beton-
inuur, daar anders zeer zeker veel water
over dien dijk in de kom der gemeente
was gestroomd.
Zeeuwse h-V I a a n d e r e n O. IX
Het oudste lid der Prov. Staten
an Zeeland, de heer P F. Fruijlier te
Hon tenisse liecft als zoodanig ont
slag genomen De heer Fruijtier, die
sinds '1888 onafgebroken lid der Prov
laten is geweest, maakte deel uit van
liet college van Ged tSatcn van 1903
tot 1913 en Van 1916 tot daf: hij tegen
1 Januari 1928 wepens gezondheidsre
denen ontslag nam uit het dagelijksch be
stuur der provincie Ook na dien tijd
heeft dc heer Fruijlier de zittingen der
Prov. Stalen niet meer kunnen bijwonen
De heer Fruijlier die vroeger ook gc-
ruinien tijd lid der Tweede Kamer der
Stalen Generaal is geweest, heeft tot op-
olger op de R.-K. lijst den h'eer J. W
Vienings, burgemeester van Clinge De
heer Vienings heeft ook reeds van de
crkiczingen in 1919 tot die in 1927 deel
van -de Prov. Staten uitgemaakt
Hedenmorgen is de heer Vienings door
den Voorzitter van het Centraal Slem
bureau benoemd verklaard.
o
Zee uw sc h-V la anderen VV. D.
Jn verband met den onlangs 'te
Sluis plaats gehad hebbenden moord
en poging daartoe door zekeren van de
W., die dezer dagen in België werd ge
arresteerd, vcrbleer de Justitie uit Mid
delburg heden iu die gemeente om in
'ereeniging mol de Belgische Justitie
een persoonlijk onderzoek in le stellen.
Bovendien werden verschillende perso
nen gehoord.
Dassen, Sjaals, Handschoenen,
Overhemden cn Bretels
ZIJN AARDIGE GESCHENKEN
J. IIOOFTMAN Jr.
VLASMARKT "MIDDELBURG
(Iogez. Me*L)
KERKNIEUWS
Herbenoemd in cte Ned. Herv Kerk
te Oostkapelje tot ouderling A.
Maljaars en benoemd J. Poppe inplaats
van C. Back, die wegens ouderdom zich
niet meer beschikbaar steTde. Herbe
noemd tot diaken J. de Pagter en be
noemd J. de Visser Jz. inplaats van S.
Poppe, die tot ouderling was benoemd.
Aan ds. G. Post le Franeker is
tegen 7 Jan. 1929 eervol emeritaat ver
leend, zulks in verbandi met zijn benoe
ming als directeur-docent der Theol
Schooi met idlernaat, der Vrije Fvangc-
lisclie gemeenten te Apeldoorn
Ds. Post was o a. werkzaam te Ier-
soke van 1895—1906.
G e r e fKerk.
Bedankt voor hel beroep naar "Ylis-
singeD, door dis. N. Willemse te Ab
coudc.
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen le Charlois ds. J. W. Swaan
te Domburg,
Aangenomen het beroep naar Biigge-
kerke (toez.) door ds. C. van der Waa
ic Waarde.
KUNST EN WETENSCHAP
Hel herstel van een oud
g r a f e 1 ij k graf te Middelburg
Een grööle grafsteen, die op het Koor
kerkhof vóór den muur van de Koor
kerk ligt opgesteld, brengt van ze'f de
voorbijgangers lol de vraag: wal daar
gaat gebeuren? Te meer omdat ze de
vorige weck aan den binnenkant van
dien muur voortdurend hebben kunnen
hooren kappen.
Het antwoord is: dat is dc zerk die
op het graf komt van graaf Willem II
van Holland en Zeeland. Roomsch Ko
ning, die in J255 in Noord-Holland door
de West Friezen in liet ijs werd dood
geslagen en wiens lijk in deze kerk
le Middelburg werd bijgezet, wat on
getwijfeld een onderscheiding was voor
kerk en s'iad.
Dal graf was .gedekt mol een grafsteen
en beeldhouwwerk, maar heeft in den
loop der eeuwen veel geleden. Toen in
het hegiu dezer eeuw raet <le restauratie
der Koorkerk begonnen werd, heefl men
dal graf niet dadelijk weder hersteld,
maar wat er van over was gedeponeerd
in hel Museum van hel Zeeuwsch Ge
nootschap der Wetenschappen Het in
hel graf gevonden kistje met schedel
beenderen werd in de Abdijgebou
wen bewaard, toldal het graf hersteld
zou zijn.
Die herstelling heeft echter lang op
zich laten wachten, Er was geen geld
voor in de rijksschallcist Want men let
te wel: dat graf en die plek waren rijks-
eigendom. Het rijk betaalt de restauratie
Het vorige jaar is echter in dc Eerste
Kamer gevraagd of hel nu niet tijd werd
om dal graf te herstellen En dal heeft
den sloot ertoe gegeven, dat nu liet' hcr-
lelwerk reeds zijn voltooiing nadert.
De reusachtige zerk die nu voor den
muur der Koorkerk ligt, is bestemd om
op tafelhoogte het graf af te dekken^
dal juist op die plek aan den anderen4
den binnenkant van den muur is gele
gen in een overwelfde nis. Het kistje
met beenderen komt dan, - na zijn iet-
at ontheiligende lijdelijke opberging in
een rijkskantoor, weer iiij de rust
aarin liet behoort; en hel beeldhouw
werk komt dan weer op den zerk-
Maar die zerk is zoo grool. dat het
niet mogelijk is om hem door een der
deuren in dc kerk le brengen. Ook op
den knul zou<Jiel niet gaan, want daar
voor is hij le zwaar. Hij zal nu op z'n
plaats komen door den m uur heen.
Vandaar dal gekap. Dc 'dikke kerkmuur
wordt opengebroken en dan moet dc
zerk erdoor
(Onwillekeurig vraagt men zich af, of
men in de dertiende eeuw bij het ma
ken van hel oorspronkelijke graf ook
den kerkmuur heeft moeten openbreken
om den steen binnen le brengen. Of was
er toen een kleinere steen die wél dooi
de deuren kon?)
Dc voorbijganger weet dus nu welk
een interessant werk daar gaande is
Want die graaf Willem II was inderdaad
een bijzondere persoonlijkheid, en zijn
graf verdient wel de bijzondere belang
stelling van de Middelburgers
Inmiddels is de zerk dpor een schut
ting van 't oog der voorbijgangers afge
sloten.
ONDERWIJS
Hel Zaterdag door ons uit Del
Zeeuw overgenomen bericht betreffende
pogingen tot oprichting van een Ilerv.
school le Biggekerke 'tot onzen
spijt viel in het bericht de bronvermel
ding weg), dient in zoo verre te worden
verduidelijkt, dat alle Hervormde
ouders van schoolgaande kinderen op
één na, verleden week besloten hebben
om als de heer Roosendaal, hoofd der
openbare school den pensioengerechtig
den leeftijd bereikt zal hebben, n.l. in
Nov. '29 een Hervormde school op te
richtten
Het was Vrijdag dc laatste dag, dal
de heer G. M. vau den Ende als hoofd
der O. L. School te Oud-Vossemcer
fungeerde Door den Burgemeester werd
dlir Van den Ende in de school! hartelijk
dank gezegd voor de prestatiën als
hoofd- en voor\dien af» onderwijzer aan
dé school en do leerlingen bewezen Ook
namens hel personeel werden woorden
gesprokeu van de hoogste waardeering,
terwijl de kinderen verschillende toe
passelijke liederen zongen
Verschillende cadeaux en bloemen
werden geschonken door leerlingen en
personeel.
Tot lijdelijk hoofd; der O. L, Schoof
le 0.-\ ossemcer "is aangewezen d<S
heer M Rijnberg, onderwijzer aan dte
school. Tol tijdelijk assistent is aange
wezen dc lieei? A van Dijkc aldaar
Te Batavia slaagde voor het ma
chinisten diploma A de heer J G.
Kiviet.
het beste middel bij (saver
katanhale aandoeningen van\ E
de ademhalingswerktuigen,
is een „Tiayeh.'-product.
a drogisten verkrijgbaar.
(Ingez, Me**,)
SPORT
- In sommige jachtvelden is nog wel
wild aanwezig, Zoo werden le Poort
vliet nog 204 hazen gescholen; aan
*e overzijde van de Eendracht in den
Drie Vriendenpol dpion'der Duileloord
bedroeg dil getal 207, overigens hoort
uien in de omgeving van onHvolkle pacht-
lerreincn.
o
Voetbal.
1 i ssinge nMiddel* b urg 6—2
Ten aanschouwen van een groot aan
tal toeschouwers is deze derby gespeeld.
Al spoedig aaclit ieder c.an een overwin
ning voor dc gaslen, vooral Tïraar circa
20 mmuteh voor lïet einuc de stand nog
sleeas 0—2 was. Tn die penoae van
20 minsuten wist de voorhoede van do
thuisclub zijn productiviteit te toonen,
door dien keeper zes maaf le passeeren,
zocóat het pleit onherroepelijk voor Mid
delburg was Opslecht.
Over den vvedsirijd liet volgendeWan
neer er begonnen is. worden dpor beide
•oorlioeacn de verdedigingen aan den
land gevoe"ï<l die voorloopig meester (van
het terrein blijven Een mooie voorzet
van M.'s rechtsbuilen wordt dmor den
in id voer naast geschoten. V. probeert
l\et dan ook, doch zij strandt op de ver
dediging van Middelburg.
Aan den anderen kanl passeert M.'s
midvoor enkele tegenstanders, doch als
hij schiet, komt juist een voel der tegen-
siairaers, die net reder van ïTchtnfg doet
eranclercn. ren ic.re doorbraak van üe
thuisclub is liet gevolg; liet binnenlrio
gaat er eombinecrend van door. doch het
zijn de backs die het gevaar bezweren.
Een goed gericht schot van Y s mid
voor verrast den keeper bijna, het is
do onderkant van den docllat, die hem
te hulp komt en de bal gaat weer liet
veld in. M. bepaalt zich iu deze pe
riode tol enkele uitvallen, d|och hel is
de Vlissingsclie spil, djie dezen middag
een goeden wedstrijd speelt, cn talrijke
aanvallen onderbreekt.
Wanneer het binnenlrio van V. sa
menspelend er van dioor gaal. wordt
door een M.-speler gehaakt en <$e vrij©
schop wvrat goedi op hel doef gescho
len, doch onberispelijk djoor den M -
keeper het veld ingestompl Aan den
anderen kant z:en we M er van djoor
gaan en wordt het doel van de thuisclub
fu gevaar gebracht. Bij een voorzei van
rechts weet de keeper "door tijdig uil-
lot pen te reddjen Een hoekschop op
hel doel der gnstheereu wordt wegge
werkt. Wanneer V. dan een tegenbezoek
heeft gebracht, komt de baf bij den
M.'s rechtsbuiten, die voorzei en de
linksbinnen der gasten kopt liet ledier
naar deii keeper, die het voor zich uit
