Mo 272
Vrijdag 16 November 1928
!7t' Jaargang
Big dit nummer behoort een Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag,
X>e heei- van Gijn heeft als leider
van de. Vrjjheidsbondfraclie gister bij de
replieken in voorzichtige bewoordingen
gereageerd op de verklaringen van dr.
de Vissetr inzake het samengaan met
liberalen die chrislelijk-nationale begin
selen erkennen. Do heer van Gijn zei,
dat hijzelf en naar hij meende, ook al
zijn fractiegenoo ten, normen erkennen
die staan boven den menschelmken wil,
Doch zij verwerpen de tegenstelling:
menschelijken wil en openbaring Gods.
Met een aanhaling uit een artikel van
wijlen prof. v. d. Vlugt verklaarde spr.:
wij doen niet ruee niet het lasteren van
de Rede. En terzake van de vrijheid
vindt spr. andere normen in het chris
tendom dan de Roomsch Katholieken
daarin vinden.
Over eventueel samengaan van libera
len en de rechterzijde heeft de heer v.
Gijn zich verder niet uilgelaten.
Van de replieken van gister zij voorts
gemeld, dat de heer Heemskerk moest
ervaren dat hij met een verdoeming van
een lastig criticus, nog niet van hem
af is. De heer v. Lingbeek heeft
nog eens het zijne gezegd over zijn ge
schillen met de Anli-Rev. en Ohr His-
torischen, en al moest hjj zien dat de
beer Heemskerk de zaal verliet toen
hij begon, toch zal deze wel ervaren dat
de heer Lingbeek in de Kamer zich
blijft laten hooren.
De lieer Al bar da heef Laan de R.
Katholieken nog eens voorgerekend wat
zij niét zullen krijgen als de oude coa-
JLilie mocht worden hersteld. Voorts ver
dedigde hij de ontwapennigs-pnopagan-
dader socialisten tegenover de daar op
gerichte kritiek van de heeron Heems
kerk en de Visser. Wat het «afzweren
door de S.D.AJP. van gewelddadige mid
delen betreft, gaf de heer AlLarda deze
verduidelijking er zal onzerzijds, zei hij,
geen geweld gebruikt worden daar wij
andere middelen beschikken. Macó:
hoe, als die andere middelen ons wor
den ontnomen? Denkt gij dan dat wij als
bloode jongens zullen afzien van ons
doel?
We merken hierbij op, dat er dan wel
heel weinig uitzicht op geweld van de
S.D.A.P. beslaat, want we zien geen en
kele waarschijnlijkheid van het ontne
men der strijdmiddelen, waarover die
partij nu beschikt.
Avondzitting.
De begrooting van binnenlandschc za
ken bracht als altijd burgemeesterskwes-
tfes. De heer Bijleveld klaagde over
de houding van "den burgemeester van
Sleen tegenover eeq christelijke school
de heer Schaper sprak over de mis
dragingen van den burgemeester van
Sch«lik en over het misplaatste vertrou
wen van den burgemeester van Meppel
in den secretaris. En de heer Vliegen
bepleitte naar aanleiding van de burge
meestersbenoeming van Rotterdam, om
althans bij de grootste gemeenten aan
den gemeenteraad een zekeren invloed
te geven. Door de lieeren 't Zandt en
Braai werd gewaarschuwd tegen het
benoemen van een vrouw tot burgemees
ter.
De Minister zei over 'dit laatste
punt dat men moest wachten lot het ontl'-
werp ter wijziging van de gemeentewet
bij een Kamer zal zijn ingediend wat
waarschijnlijk de volgende week zal ge
schieden. Over de kwestie van Slben
wachtte de Minister eerst nog een na
der rapport af. Inzake Schaik zal' de Mi
nister overwegen wat hij moet doen na
afloop van de rechtzaak. In Meppel
is van kwade trouw bij den burgemeester
niets gebleken. Voor invloed van den ge
meenteraad op de benoeming van een
burgemeester, zou eerst de grondwet
veranderd moeten worden.
Een klacht over ongeoorloofde uilla-
tingcn van den ex-keizer, beantwoordde
de minister met de -qpmerking, dat het
te gek zou zijn, om te meenen, dat door
de bedoelde uitlatingen ons land in po
litiek© moeijjikheden zoifc kunnen gera
ken.
De Minister mille er zijn bewondering
over,d at de ex-keizer iu de 10 jaren,
gedurende welke hij thans in ons land
verlooft, zich zoo aan de omstandighe
den heeft weten aan te passen en ons
nimmer moeilijkheden in den weg heeft
gelegd..
(Ingez. Med.)
MIDDELBURG.
DirectieJi!,SEX'
J. 1h. v. d Mee
Aan- en verhoop van Effecten,
Verzilvert Coupons en lossingen,
Koopt en verkoopt vreemde gelden,
Neemt gelden in Deposito,
Verhuurt Safe-loketten in hare
brandvrije kluizen.
(Ingez. Med.)
UIT STAD EN PROYINCIE
De op 15 November jl. gehouden
vergadering van de Centrale Zeeland van
de Ljoerale Staatspartij De Vrijheids
bond heeft zich zonder stemming uit
gesproken, om voor de komende Tweede
Kamer verkiezing samen te gaan met de
kieskringen in Gelderland, Noord-Bra
bant en Limburg.
(Aldus luidt het bericht dat dopr hel
bestuur der Centrale is opgemaakt voor
de pers.
Er is namelijk op deze vergadering
opgemerkt dat berichten, zoo als er
Woensdag een verscheen in de N. R. Ot.
('s avonds door ons overgenomen) over
de beslissing van een vergadering der
liberale kiesvereenigingen op Schouwen
en Djuiveland, ongcwenscht moesten wor
den geacht. Vooral omdat daarin namen
van candidalen werden genoemd, terwijl
in het huidige stadium der verkiezings-
voorbereiding volgens het reglement vac
den Vrijheidsbond, nog geen candidalen
gesteld worden Dc candidaatstelling ge
schiedt eerst in December, nadat de
Partijraad definitief over de combina
tie van kieskringen zal hebben beslist
Daarom werd ook goedgekeurd door de
vergadering der centrale, dat het Be
stuur een persbericht zou formuleeren
met weglating van namen van candi
dalen.
Het was dan ook met groote verwon
dering dat wij hedenochtend van den
dra.odljoozen dienst van Vaz Dias een be
richt opvingen, melding makend van die
gister gehouden vergadering en van de
daar gevallen beslissing, echter wél met
vermelding van namen van cqndidaten,
en van de mogelijke volgorde.
De lezer weet nu echter waarom wij
dat niet opnemen. En ook wat hij ervan
te denken heeft als hij het in andere
bladen leest.)
Uit Middelburg.
- Voor de opening der studiezaal van
de Openbare Leeszaal alhier hadden
zich gisterenavond vele geqoodigden in
de achterzaal (thans bureau) van het
gebouw verzameld. Wij merkten op den
burgemeester, den heer P. Dumou Tak;
den gemeentesecretaris Mr. M W. G.
v. d. Veur; Wethouder Onderdijlc, eeui-
ge raadsleden; bestuursleden van- den
Middelburgschen Bestuurdershond, en
vele anderen. En natuurlijk het bestuur
de directrice en de andere functionaris
sen van de Openbare Leeszaal.
De voorz D-s van Empel heette al
len welkom1. Zou men over ~'t algemeen
somber gestemd kunnen zijn, dat liet in
stituut der openbare leeszalen niet ge
heel beantwoordt aan het doel, dat
men zich heeft gesteld, over de positie
van de leeszaal in deze stad kunnen wij
zeer tevreden zijn. Een, groot aantal boe
ken wordt geregetd uitgeleend, eff verge
leken met anoeve plaatsen is 't zelfs
bijzonder Doch ook de codcctie tijd
schriften moest een goede piaats hebben,
doch hoe die onder de mensche» le
brengen? De leesportefeuille was wel.
een succes, doch was niet voldoende De
leeszaal miste een goede studiezaal, er
werd geklaagd over gebrek aan ruimte
door het personeel, over gebrek aan ge
zelligheid door de bezoekers Vandaar
tlat hel bestuur gekomen is met bet
plan een studiezaal in te richten, en daar
ook een collectie tijdschriften neer le
leggen. Het eerste plan bleek le duur,
een later plan voldeed beter, en spr.
brengt den heer Dorleijn daarvoor een
woord van lof. En thanjs is de nieuwe
leeszaal gereed.
Bij deze gelegenheid wil spr. speciaal
•en woord van hulde richten, tot den
oud-penningmeester, den heer Menaida
v. Schouwenburg, en van hartelijken dank
voor alles wat hij in het belang der 'lees
zaal gedaan heeft. En levens aan de
directrice mej O. ae Meester, en haar
helpsters voor al haar toewijding \oor
de leeszaal. Spr. hoopt dat 't de kroon
op haai* werk mag zijn, dat door de
nieuwe zaal het bezoek vermeerderen
zal Tenslotte noodigde Ds. v Empel al
len uit de nieuwe zaafl le beziclilagen,
De burgemeester, de heer P. Dnmon
T a k dankte voor de uitnoodiging, en
deelde in de eerste plaats nietje, dat de
wethouder mr. dc Veer tot zijn leed
wezen verhinderd was tegenwoordig te
zijn. 't Is spr. een groot genpegen bier
namens het gemeentebestuur aanwezig
te zijn le Vanwege de belangstelling
<lie Middelburg toont in de leeszaal. 2e
Ons te toonen, dat het gemeentebestuur
den groolen en, goeden arbeid van be
stuur en ambtenaressen» zeer waardeert.
Ook spr. brengt een woord van» hulde
aan de buitengewone toewijding der
ana de buitengewone toewijding der
functionarissen, aan hen is vooral het
succes te danken. Spr. wehkcht, dat de
vele arbeid die do totstandkoming heeft
gebast, moge beloond worden door een
groot bezoek aan de'leeszaal
Op beide redevoeringen volgde een
hartelijk applaus Hierop werd het licht
in de nieuwe zaal ontstoken, en deze be
zichtigd.
Wij hebben die reeds Woensdag be
schreven, maar zagen hem nli bij' avond.
Wat was hij nu vooral gezellig!
Uitstekende verlichting Tafels met
tijdschriften naar ieders gading. Kasten
met studieboeken. Enfin1 men weet 't
nu. er is nu hier in Middelburg een
uitstekende studiezaalwaar leder
ook niet leden toegang hebben. Dat
de vele moeite der inrichting dan; ook
metterdaad worden gewaardeerd.
o
Uit Viissingen.
Het Duitsche stoomschip „Smyrna
dal in het Kanaal het Lethlandschcs
stoomschip „Alice" in den grond voer,
met de opvarenden van dal schip, is
gisterenavond laat te VI is sinten bin
nen gesleept. In de. groote schutsluis
werd na schutten order gegeven vooruit
te varen, doch net schip ging achteruit
en kwam met zulkeen kracht tegen de
binnencbdcuren aan. dal een daarvan
zeer ernstig werd beschadigd Van on
der aan de brug brak de taats (een ijze
ren pin) af en de brug van de deur werd
geheel vernield. Hedenmorgen was men
reeds bezig met het verwijderen der
bvug en van onder was een duiker aan
het ophalen van stukken van den taats.
De deur zal moeten J n weggenomen
maar daarvoor moeien eerst zware bok
ken aankomen Tijdens het herstel of
vervanging van de deur zal door de groo
te sluis zoo mogelijk tusschen ander
half uur voor en anderhalf uur na hoog
water worden gesehut en is het voor de
scheepvaart van heleekenis hiermede re
kening te houden
Dc geredde bemanning van de Alice,
onder wie zich een vrouw bevond, is
Hedenmorgen pei trein naar Anlwerpen
vertrokken
(Men zie ook onder Beknopt Buiten
land
1>
Zee u ws ch-V! a a n der en G-D.
Het 2ys-jarig kindje van den melk
bezorger de G te A x e 1, heeft in een
onbewaakt oogenblik een tafeltje, waarop
een kokende kan thee stond, omverge
trokken. De kleine kreeg de heele thee
over liet lichaam en is in deernjswek-
kenden toestanifl opgenomen.
In aansluiting der conferentie, le
Vlissingen gehouden, inzake het ïoon-
cönflict te Sas van Gent, zullen de
arbeiders op het eind dezer week nog
maals bijeenkomen, om zich thans de
finitief uil le spreken. De fabriek draait
inmiddels geregeld door, terwijl er geen
groote voorraden grondstoffen tegelijk
worden gelost Enkel per trein en tram
worden nog bieten aangevoerd; de aan
voer per schip is reeds acht dagen op
gehouden, terwijl de bieten, per schip
voor Sas bestemd, naai- andere fabrie
ken zijn gedirigeerd.
(Voor verder Stad en Provincie zia
men bet Bijvoegsel.)
RADIO
D c V. A. R A. e n d e A V. R O.
Naar aanleiding van het gezonden te
legram door den dirccleur-gcncraal van
dc P. T T. aan dc Y.A RAlczeni wij in
„Het Volk' het volgende:
De vorm waarin dc aanval op dc
A.V.R.O. was gegoten, kan door het be
stuur der VARA. niet worden toege
juicht.
Overigens is er voor het V A.R A.-be
stuur alle reden om scherp op te Ircden,
nu de A.V.R.Q.' zelfs weigert om de niet
in gebruik zijnde uren aan de V.A.8.A
af te slaan en de VA.R.A. tevergeefs
bij den minister van Waterstaat om steun
voor haar gerechtvaardigde verlangens
aanklopt.
Het V A R.A.-hesltiur zal zich met een
ge motiveerden brief lol den minister
wenden eu alsnog ecu audiëntie aanvra
gen ter bespreking van den stand vau
zaken.
Hel blad deelt nog mede dal het V A -
RA.-besluur in het bijzonder ontstemd
Mavrides'
füülLS'-
EGYPTIAN CIGARETTES
Met 1 Coupon bij 10 Sigaretten.
I^/Iaastricht, ja, daar werd de St. Pieter bestegen,
Mei 'n PRINCE in den mond, met 't geval wat ver;o
Ingez. Med
is over het feit, dat reeds maanden ge
leden door minister v. d Yegte persoon
lijk werd medegedeeld dat óe Radio-
Raad. die over uitbreiding van de YA.
R A-zendtijd advies uioet uitbrengen, biu-
nen enkele weken gevormd zou zijn,
terwijl op dit oogenblik nog steeds geen
schijn of schaduw van ecu Radio-Raad
te bespeuren valt Het Y.A.R A.-bestuur
is vast besloten alle mogelijke middelen
aaii te wenden jnn aan het onrecht iu
de VA.R.A der moderne arbeidersbe
weging aangedaan, een einde te maken.
RADIO-PROGRAMMA.
Zaterdag 17 Nov
Hilversum, 1071 M.
12 30—2.00 Boris Lenskl Trio. 2.00
•1 00 Herdenkinsplecbtigheid vanj heL 10-j
beslaan der Vrijw burgerwachten i. h
Kol Instituut 100 -130 en 4.30—5.00
Italiaansche les 5 00 5 25 en 5.255 50
Fransche les. 5 50—0 50 Concert door
het Omroep-orkest. 6 50- 7.15 en 7.15
—7 45 Duitsche les. 8 00 VARA Ensehe-
desche propaganda-avond itf ,,Ons Huis"
10 30—11.15 Vara Cinema Royal le Am
sterdam Orkest o.l.v. H. de Groot
Huizen, 340.9 M. (Na 6 uur 1870jM-)
Uitsluitend K R O.-uitzendingen,
12.30—1 30 KRO-lrio 3 00—4.00 Kin
deruurtje 5.306.30 Gratnofooiimuziek.
6.306 50 Spr. J v. Roosmalen: Teelt
van kruisbessen en roode hessen 6 50
—7 00 Katholieke berichten. 7 007 30
Engelsche los. 7 30—8 00 Knipcursus
8 00—8 20 Spr. Prof. Dr. II. A. Kaag
ÜYononne 8 20 Schubert-Herdenking. Het
Amsterdamsche salon-orkest o I.v. F. R.
Boshart, J. v. Buggenem, zang.
Daventrv, 1600 M.
10.35 Kerkdienst. 1.20—2 20 Hel Carl
ton Octet 3 19 Orkestconcert. Alt, pi
ano. 5.35 Kinderuurtje. 6.20 Muziek. 6 35
Nieuwsber. 7.00 Muziek. 7.05 Liederen
van Schubert voor sopraan. 7 20 Om-
roeppraatje 7.35 Muziek. 7.45 Sport-
causerie. 8.05 Militaire kapel. Sopraan,
bariton. 9.20 Nieuwsher. 9.35 Lezing.
9 50 Nieuwsher. 9.55 Radiorevue. "Mu
zietc en zang. 10.55—12.20 Dansmuziek.
Parijs, „Radio-Paris", 1750 M.
12 50—2 10 Gramofoonmuziek. 4.05—
5.05 Dansmuziek. 8 35—11.20 Sympho-
nieconcert Cello, piano. Daarna opvoe
ring van een zangspel en dansmuziek!
Lang en berg, 469 M.
11.30 Mechanische muziek. 1225—1 50
Orkcslconcert. 5.05—5 50 Orkestconcert-
7.20 Vroolijke avond. Allerlei vogels uit
mijn tuin. Intermezzo ,,Der Papegai" van
Hans MullerSchlosser. Daarna tot 12 20
Dansmuziek
Kóningswuslerhausen (Zee.
sen) 1700 M. c a
11 20—1.20 Lezingen. 4.20—5.20 Or
kestconcert. 5.207.05 Lezingen. 7.20
Orkestconcert o I.v. Bruno Seidler Win
kler Da«irna dansmuziek.
Hamburg, 395 M
4.50 Orkestconcert. 7.20 Concert. 8.50
-Volksconcert. 9 5011.10 Cabaret.
Brussel, 509 M-
5.20 Orkestconcert. 725 Gramofoon
muziek. 8.35 Galaconcert. Orkest en so
listen. 10.3511.20 Dansmuziek.
BUITENLAND
Algemeen Overzicht
De Paniserkruiscrktveslie
Zoo is dan gisterenmiddag in den
Rijksdag hel debat begonnen, over de
pantserkruiserkwestie Eerst dc socialist
AVels. Hun standpunt is bekend, zij heb
ben eigenlijk de heele zaak aan. 't rol
len gebracht, daarop de communist Ilee-
Kerl, een filippica legen de soc.-demo
cratie. de pantserkruiserkwestie zou
vooral bestemd zijn tegen sovjet-Rusland,
wat rijkskanselier Muller ontkende, t
was uil zijn verdere rede, waarin hij de
uitgaven voor den bouw* verdedigde, nog
niet op le maken hoe hij zou stem
men.1, en een verdedigingsrede van iniu.
Groener, die onder scheldwoorden d,er
communisten het spreekgestoelte 'be
trad. Een uiteenzetting waarom "Dulsch-
land een vloot n.oodig heeft Verdediging
van de kust door hel leger is wat primi
tief, en zeker niet veel goedkooper dan
door een vloot. Met een vloot, zoóals
Duilschland mag hebben, is alle strijd
met een der groote zeemogendheden, na
tuurlijk uitgesloten, doch er zijn nog
conflicten mogelijk met andere Én dan
moet Duilschland zelf zijn grenzen kun
nen beschermen, lot de Volkenbond die
taak overneemt Ook moet bij conflicten
tusschen buren de neutraliteit gehand
haafd blijven. Dat alles pleit voor een
viool, maat die. moet aan ook goed zijn.
Aan verouderd materiaal heelt niemand
iets. Vandaar hel voorstel tot den bouw
van een pantserkruiser Bovendien
wordt de bouw gesLaakt, dan stijgt bet
aantal werkloozen met 1500 Tenslotte
zijn aankondiging tot aftreding
De soc ministers zijn bezweken on
der den druk vau den< staat, was de
meening van den Duilscb-naliouaal Tre-
viranus Hij geloofde met zooveel
woorden dat ontwapening voorloopig
„Kwatsch" is. Daarom moet de verdedi
ging van het land ook zeker niet» begra
ven worden.
Hindenburg moet naai- men weet
den Duitsch-nalion. leider Hugenbergop
het hart hebben gedrukt ervoor te zorgen
dat zijn fractie niet door zich van stem
ming te onthouden., meewerkt tot het
aannemen van het soc demon- voorstel.
De Duitsch-uationaie fractie heeft een
voorstel ingediend, waarin; de rijksre-
geering verzocht wordt, door de vereisch-
te verklaringen, ev. het indienen van
wetsvoorstellen, het Duitsche volk den
waarborg tc schenken, dat ter bescher
ming van de levensbeginselen van tien
Duitschen slaat en van deu Duilschen
arbeid, in het bijzonder ter beveiliging
van de Oostmark, alle mogelijkheden van
bewapening gebruikt zullen worden, die
de vrede van Versailles het Duitsche rijk
gelaten heeft
De Duitsche Volkspartij zal tegen de
motie stemmen, het centrum groten
deels tegen. Wirlh zou vandaag hun
standpunt uiteenzetten
De Fransche reScerings-
verklaring.
De regeeringsvcrkiaring van het nieu
we kabinet-Poincaré, die de premier gis
ter in de Fransche Kamer afiegde was
kort en sober. Handhaving van den hin-
nenlandschen vrede, en een verstandige
organisatie van den buitenlandsclie was
het hoofdmotief.
"Wat het binunenland betreft de heken-
de kwesties de spoedige afhandeling der
begrooling, de overeenstemming tusschen
de regeering en de fin,ancieele commissie
in de verschillende belastingkwesties eu
dc aangelegenheid van de wederloelatiog
der religieuze orden en congregaties Watt
het laatste punt betreft, is de regeering
die in dit voorstel het handhaven, van
den inteilectueeien en moreelen invloed
van Frankrijk in het buitenland ziet,
voornemens te verlangen, dat de kamer
binnen den korst raogclijken tijd de
kwestie behanded en in, het nationale
bemng oplost,
En wal de buitenlandsclie politiek be
treft Briand is weer minister Frgo
voortzelling van bet werk Speciaal de
kwestie der schulden Wij hebben gister
gezien, hoe '1 volgens de nvcdedeeUngen
van Poincaré aan1 den Duitschen gezant
staat met deze kwestie Er is geen nn-
vereenigbaarheid tusschen Frankrijk en
de verschillende andere naties hierover
zoodat niets de benoeming van deskun-
