po, 260
Vrijdag 2 November 1928
I7£" Jaargang
Mavrides'
I heer den
Ij dag blijkt
1 drukkerijf
pilen
zij, om
i# anders
p»u kunnen
|rden larij-
Zij zich
Icn en al
Ir aan ar-
Tseerde pa-
niet ver-
de Fe-
Ideel vau
Ides Zater-
ïzegt over
1 dat is al-
I belang is
harilé bien
soi-même.
alles zoo
|deralie en
rom is er
i het mee-
drukkers
gaarne
ft zijn?
prachtige
lisman der
bngeslagen,
I. De knap-
■itten in de
lgeeu won
lebben; on-
Jdt men de
■sbedervers
1 Den Boer
niet loopt,
laar om nu
fcngeorgani-
dat alles
hmer, vind
jooral van
J ons werk
fcl opsteken
Jctici.
Amsler-
rt deze
fct de druk-
waar man
■lieert deze
fjilenl
■.en de Fe-
lat de on-
Irtrouwens-
In houden,
Blijk gering
|van goede
Maar dat
lat zij on-
|n van hun
in eigen
Borden over
H te hopen,
bt loont en
■Iract meer
[tot nu toe
1 hand uit-
I een onge-
andere
I ingewijden
Ijk, minder
zij mede-
Ide papier-
1 aan boek-
|)ok papfcr-
■ts in for-
Igbaar zijn,
fvaaruit de
Is zoo'n
dan zien
laanbieding:
Tag papier
doet
fers is, aan-
llkoopc no-
San naar een
1 uwer klan'-
■s ongevioiuu
ruiken, dan
[ililaren, dat
mag, om
en omdat
Jen wal de
die rei-
■aarsbmnen-
lle helpen,
j geschapen
feratie. Men
ps van on-
1 van de le-
noogstaande
NISEERDE.
;n boer.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel,
BINNENLAND
RUKSASÏL VOOR l»SïCHOPATHEN
Vermoedelijk zal de toelichting, gister
in verschillende redevoeringen hij de
opening van bovengenoemd asyl te Lei
den, van deze nieuwe instelling gegeven,
ivoor vele lezers welkom zijn tot het
verkrijgen van een goed begrip. Want het
is in vele opzichten iets nieuws.
Het gebouw waarin de inrichting is
gevestigd, kennen alle reizigers die langs
Leiden spoorden, want het is het Wes
telijk van het station gelegen Pesthuis,
eigenlijk een gebouwen-complex.
En dit gebouw zal bevolkt worden met
personen, die een misdrijf pleegden, en
daarvoor een straf kregen, maar voor
wien de rechter bovendien bepaalde
dat het met hel oog op de ziekelijke
'stoornis hunner geestvermogens
wenscht is, hen voor korten of langer
tijd buiten de maatschappij te houden.
Minister Donner heeft in zijn rede licht
geworpen op de verantwoordelijke be
slissing van den rechterlijken macht.
Dr. J. Scholtens, die met de directie
is belast, bracht naar voren dat hel hier
niet is de plaats waar straf wordt on
dergaan, maar een asyl, een toevluchts
oord, waar zij Veilig gesteld moeten wor
den maar ook waar zij zich; zelf veilig
en verzorgd moeten weten. Al zijn zij van
hun vrijheid beroofd .dan hebben ze niet
temin recht op hun persoonlijkheid en
ook op een zekere mate van levensgeluk.
De noodzakelijke tucht zal echter niet
gehandhaafd worden door louter gebie
den en gelasten en door straffen al ia
hiertoe in het psychopothenreglement 'n
niet geringe macht gegeven. Maar daar
voor zal zelftucht bevorderd worden,
door geregelde lichaamsoefeningen én
door sport. De orde en de netheid1 als
mede de goede toon zullen worden on
derhouden door aan de maaltijden eeu
huiselijk karakter te geven, door zinde
lijkheid op het lichaam te eischen en op
de kleediug alsmede door aan tafel, bij
de gesprekklcen en de ontspanning leiding
te geven.
„Of en in hoeverx-e bij alle vastberaden
heid dit milde regiem zal kunnen worden
doorgevoerd, hangt echter niet alleen
af van mij en van het personeel, maar
van den aard der menschen, die er zul
len worden geïnterneerd.
Het kan natuurlijk nooit bij mij opko
men zei dr. Scholtens daaromtrent on
gevraagd van advies te dienen, maar toch
wil ik wel zeggen, dat ik niet hoop, dat
ju en uit sentimentaliteit' in deze materie,
die zeker misplaatst is, menschen hier
heen zal zenden, die echte misdadigers
zijn, en bij wie men nu ja hij ijverig speu
ren wel eenig psychopatisch vlekje kan
ontdekken, doch bij wie ket tocli in
hoofdzaak hapert aan alle moreel voe
len en inzicht".
Vermeld zij voorts dat een deel der
inrichting is bestemd' voor het ouderzoek
van de geestvermogens van verdachte
misdadigers, waarvoor een laboratorium
is ingericht.
Het asyl geeft plaats voor '80 manne
lijke verpleegden en 9 vrouwelijke. Er
mogen alleen personen in geplaatst wor
den voor wie de rechter dat bepaalt.
Misdadigers, die nu in de gevangenis
zitten kunnen niet daarheen woi-den over
geplaatst.
RIJKSWET Ï.Z. ELECTRICITElTS-
VOORZIENING.
Ingediend is een wetsontwerp hou
dende algemeeiie regelen terzake van
de eleclrjeiteit.
"Blijkens hel cersle lid van art. 1 Wordt
het rijksconcessie-stelsel gehandhaafd
voor den aanleg of de exploitatie dóór
anderen dan het Rijk van inrichtingen
en van wei-ken tot het Voortbrengen, ge
leiden, transformeeren, verdeelen of le
veren van electriciteit, indien die elec
triciteit voor anderen verkrijgbaar zal
worden gesteld, Doch gaan (tweede lid)
vereenigiogen of vennootschappen tol
den aanleg of de exploitatie van cieclri-
ciieitswerken over. dan is, ook indien
do electriciteit uitsluitend voor dc le
den of de aandeelhouders verkrijgbaar
zal worden gesteld, een concessie ver-
eischt.
Op een aanvrage om concessie wordt
niet beschikt dan nadat dc Efeclriciteits-
vaad is gehoord.
De Minister betoogt in de M. v T dal
het verlaten van het concessie-stelsel ge
heel' zou ingaan te«en hetgeen in den
loop der lijd is gegroeid.
De minister wijst vervolgens op de
bezwaren van het verplicht stellen
ecner provinciale vergunning,
als in de provinciale electriciteitsvei-or-
deningen veelal geschiedt. Er is bezwaar.
deze zeggenschap van de pi-oviuciale be
sturen onbelemmerd te docn voortdu
ren en dit is ook niet noodig wanneer
het rijksloczicht in de plaats komt van
het provinciale toezicht; de tegenwoor
dige terzake bestaande provinciale Ver
ordeningen zullen dus moeten verval
len.. De rijksregeling komt daarvoor in
de plaats. Voor de uitvoering der cen-
Lrale regeling wordt aan het provin
ciaal bestuur echter cenige medewerking
Het is zoo zegt de Toeiiea'.ng ver
der niet juist dat provincies
optreden als b e d rij f s v o e r d c r s
eïectriciteitsbedrijven.
idtbejJ.
®S£Jhsstjtifiü
(Ingez. Med.)
UIT STAD EN PROVINCIE
Uit Middelburg.
Tot buitengewoon opzichter bij den
Rijkswaterstaat in het arrondissement
Leeuwarden is inct ingang van 1 Nov.
benoemd de heexv' II. J. Poppe a 1-
hi er (standplaats Visvliet).
Uit Viissingen.
Een reeds eenige dagen door ons
vernomen gerucht over het aftreden van
een der directeuren (Mvan de Sjt Mij
„Zeeland" te Viissingen, wordt in
„het Volk" van heddh vermeld in een
bericht uit Viissingen, in dezen vorm:
Ten kantore der maatschappij zou het
„den laatsten tijd niet naar wensch zijn
gegaan". Dc zaak zou reeds onderzocht
worden door eenige vooraanstaande per
sonen van de firma N. II. Muller en
Co en vólgens gerucht zouden een ol
meer ambtenaren voor ontslag zijn voor
gedragen. In elk geval' noemt het blad het
vrij zeker dat een der directeuren op
korte termijn is ontslagen.
We hebben naar aanleiding dezer mee
deelt ng ons om inlichtingen tot (l'e di
rectie van ,.De Zeeland1' gewend, en
deze machtigde ons tot de mecdeelüng,
dat het bericht van „Het Volk" geheel
onjuist is.
- Aan hef Volk wordt uit Viissingen
gemeld, dat een vijftiental werklieden, dal
tot nog toe niet te werk was gesteld1
bij „De Schelde Woensdagavond van
de directie een brief heeft ontvangeu
waarin wordt medegedeeld, diat zij we
gens gebrek aan passend werk zijn ont
slagen. Zij" worden in de gelegenheid
gesteld uog een week loon le komen ont
vangen. Onder hen beivindt zich ook de
oud-voorzitter van de afdeeling Metaal
bewerkers, van Hatlem.
Degenen, die momenteel nog buiten
de poort staan, hebben uitgezonderd bo
vengenoemd vijftiental, bericht ontvan
gen, dat zij de volgende week te werk
zullen worden gesteld.
Uit Walcheren.
Dezer dagen Ixad op de scheepswerf
Arnemuiden de scheepmakers
leerling B. het ongeluk mei een zooge»
naamdeu dissel, waarimedc hij werkzaam
was, in zijn voet te kappen. Waardoor
hij zich onder geneeskundige hulp moest
stellen. 1
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d
- Dooi de kiezers wonende in Dijk-
wel en langs de spoorlijn te K a p e 11 e
is aan Gcd. Staten van Zeelaud ver
zocht om vernietiging van hol genomen
raadsbesluit in de vergadering van 25
October jl. waarbij met algemeene stem
men besloten werd om genoemde kie
zers te doen stemmen in district II
le Biezefinge, om district I ic Kapel Ie
te ontlasten en heide districten meer
gelijk te stellen.
Verschillende dreigen met niet te gaan
stemmen. In geen geval naar Biezelinge
is het parool.
Hedennacht is de hengst Gr. 15,
eigenaar C. de K liggende in den Dors
man, dienstdoende als wacht op dcoes-
terperccelcn te lerseke, door de zeil-
aak van B. vau Stavenisse aangevaren
Door op het droge te zetten werd zin
ken voorkomen. De schade die aanzien
lijk is, wordt door assurantie gedekt.
Uit Schouwen- en Duivel and.
- Ten N. Noordoosten van Wester
Schouwen, op den buitenkant van
de zandbank, den Oester, is een onbe
kend schoenertje gestrand De toestand
is gevaarlijk. De reddingboot van Burgh-
Sluis is Ier assistentie uitgevaren
Zee u w scli-V] a a n deren O. D.
Donderdagmorgen omstreeks yijf
uur geraakte door een defect aan de
stuurinrichting de Fordauto van don lieer
V. uit Terneuzen, in het kanaal nabij
de hofstede van don hoer lt te Sas
van Gent. De chauffeur wist zich
met veel moeite le redden, terwijl hel
hem na groolc krachtsinspanning gelukte
zijn 15-jarig zoontje op het droge te
brengen Het ongeval, dat erger gevol
gen had kunnen hebben, liep bijzonder
goed af. Met een nat pak en den schrik
kwamen de inzittenden vrij. De auto
is later geliclit.
De 24-jarige landbouwersknecht II
te Axel die zich by het scheren ver
wondde, is aan de gevolgen van bloed
vergiftiging overleden.
Zee uwsch-VIaand,eren W. D.
Men meldt ons dat in de 28 Oct
jl. gehouden besloten raadsvergadering
van Aardenburg, in principe as be
sloten te trachten tot een billijke rege
ling te komen, waarop de bezUtingen
van het Burger Gasthuis en Burger Wees
huis, tusschen de verschillende «armbe
sturen wouden kunnen worden verdeeld.,
waarbij dan ook rekening zou worden
gehouden met de personen, die tot geen
kerk behooren. Het doel dezer verdee
ling zou wezen om den strijd ln.de ge
meente, tusschen do verschillende par
tijen, te beëindigen.
De voorzitters der genoemde instel
lingen, alsook enkele personen van de
armbesturen, hebben eenigen lijd gele
den reeds van den Burgemeester de mon
delinge mededeeUng ontvangen, dat het
verdeelingsplan in "het College van B
en W. gerijpt zou zijn. Zoodra de ver-
ichillende antwoorden zijn binnengeko
men, zou de zaak onderling worden be
sproken. Het gaat om een bedrag van
uim f 600 000 met inkomsten van
plm f 37.000 Hel spreekt vanzelf, dat
er bepalingen zouden vastgelegd moeten
worden, die voorkomen dat het kapitaal
aangesproken zou worden.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel.)
RADiO-PROGkAMMA,
Zaterdag 2 Nov.
Hilversum, 1071 M
12.30—2.00 Boris-Lensky Trio. 200—
;0 Theater Tuschjhsky le Amsterdam
Orkest o l v. Max Tak. 3 30 —4.00 Lezing
voor stokers. 4.004.30 ItaliaanschC les,
beginners. 4.30—5.00 Italiaausche les. ge
vorderden. 5 00—5.25 Fransche les, begin
ners 5.25—5.50 Fransche les, gevorder
den 5 50—6 50 Omroep-orkesf 6.50—7.15
Duitsche les, beginners. 7 15—7.40 Diuit-
sche les, gevorderden. 8.00 VARA Feest
avond in Concordia te Breda 1030—
11 45 Aansluiting v. d. Cinema Royal te
Amsterdam olv Groot. 11.45 Sluiting
VARA
11 «izen, 340.9 M. (Na, 6 uUr 1870jM.)
(Uitsluitend KRO-Uitz
12.30—1.30 Lunchmuzie'k door hel KRO-
trio. 3,00—4 00 Ivinderuurtje. 5.30 Gramo-
foonmuziek. 6 30—6.50 Causerie over het
bergen van hel goud en zilver in hel
wrak der Luline 6 50—700' Kath. Bc-
'ichlen 7 00—7.30 Engelsche les. 7.30—
8 00 Knipcursus 8.00—8 20 Spr.: Mr. Dr.
H. v. Haasterl: Emigratie. 8 20 „De Brui
loft van Figaro". opera van Mozarl. Met
medew. van Anton Dirks, A. v. Beek
Ristjouw, Elize de Haas, Ed. v. d Ploeg,
Jules Moes e.a.. Amslerdamscli Salon-or
kest o.l.v. F. Bosharl.
Da ven trv, 1600 M.
10.35 Kerkdienst 1 20— 2.20 Hel Carl
ton Octet. 3.50 Balladenconcert soli en
duetten. 4.35 Dansmuziek. 5 35 Kinder-
uurtje. 6 20 Muziek. 6.35 Nicuwsb 7 00
Muziek 7.05 Schubert's impromptu's. 7 20
Causerie. 7 35 Muziek. 7.45 Lezing. 7.50
Lezing 8 05 Licht orlccslconcert, sopraan,
tenor Orkest. 0.20 Nieuwsb. 9 50 Nieuws-
beii 9 55 „Zalerdagsche gympionen", van
Erji Lougslaffe Koor en dans-orlcesl.
Solisten. 10.55—12 20 Dansmuziek
Parijs, „Radio-Paris", 1750 M.
12 50—210 Gramofoonmuziek. 3.05—4.05
Dansmuziek. 8.20—11.20 Symphoniecon-
cert „Passkmnemeut", van Messager.
Orkest, koor en soli
Langenberg, 469 M.
11.30 Mechanische muziek 12.25—1.50
Orkestconcert. 5.05—5.50 Orkest concert.
7.20 Vroolijke avond. Orkest, koor en
solisten Daarna lol 12.20 dansmuziek.
Köningswusterhausen 1250 M.
(Zeesenk
11 20—4.20 Lezingen. 4.20—5.20 Orkest-
concert. 5 20—705 ITezingen. 7.20 Cause
rie van Fel. Hollander: Seesch'achl.
Daarna opvoering van „Seeschfacht", tra
gedie van R. doering. Vervolgens tot
11.50 Dansmuziek
Hamburg, 395 M.
8 20 Koorzang en muziekbespreking.
3 50 De moderne wals voor jazz-svm-
phoinie-orkest 4 50 Orkestconcert. 4.55
OrkesUxmcerl. 7.20 ..Meyers", klucht van
Friedmann—Frederick. Daarna tol 11.10
Dansmuziek
Brussel, 509 M.
5.20 Dansmuziek. 705 Soualen voor
tSflltê
EGYPTIAN CIGARETTES
VA cent
Met 1 Coupon bij 10 Sigaretten.
Het rooken van PRINCD bewijst 't lïnancieele beleid,
De Schotten verhieven hem fluks tot Koning der Zuinigheid".
(Wordt Vervolgd)
(Ingez. Med.)
viool en piano. 7.20 Gramofoonmuziek.
8.35—10.35 Galaooncert.
BUITENLAND
Algemeen Overzicht
I)e lïu'lsriie Iierslc.Iie-
laiingem
De Duitsche regeering heeft antwoord
kregen van de diplomatieke vertegen
woordigers over de door hen aan de
verschillende regeeringen meegedeelde
plannen van Duilschland inzake de her
stelbetalingen. Engeland, Italië, België
en Japan zouden zich ten gunste ccucr
deskundigenconferentie hebben uilge
sproken. Maar ook zouden de Ver. Sla-
ten bereid zijn gevonden deel le nemen
aan een conferentie lot herziening der
Duitsche verplichtingen mits die dan
ook werkelijk gevoerd worden door n-
afhankelijke deskundigen, en niet door
ambtenaren, die tevens bun regeeringen
vertegenwoordigen. Men begrijpc wel, d.yt
dit natuurlijk niet 't mjinsl het begin
behoeft te zijn eener Amerikaaiisclie re
capitulatie van het bekende standpunt
der intergeaUieerde schulden aan Ameri
ka. Parker Gilbert zou weer naar Parijs
zijn, daar de Quay cL'Orsay nog bezwa
ren heeft. Men weet, dat Frankrijk 'l
minst voelt voor een dergelijke confe
rentie van deskundigen.
Conlict in de N.W. Duilsiiie
metaalindustrie.
Zooals venvacht kon worden is gis
terochtend de uitsluiting begonnen in bet
geheele gebied van de N. W. groep der
Duitsche metaalindustrie. Incidenten
kwamen daarbij uiet voor.
De strijd gaat nu om' het al of niet
doorvoeren der bindendverklaring. De
werkgevers zouden van plan zijn een
acfic in te stellen, om die ongeldig te
maken. Competent in dat opzicht is hel
„Arbeilsgericht". Als de verliezende par
tij in verzet komt, voorziet het Reichsar-
beitsgericht in een definitieve beslissing
vraag is, of die ook den macht heeft
die door te voeren.
De vakvereenigiugen zullen eerst af
wachten wat de regeering tegen een uit
sluiting zal doen.
Intussclxen zijn ook de motieven be
kend, die de rijksminister tot de bindiend-
verktaring hebben, geleid. Hierin wordt
gezegd, dat de loonsverhooging le dra
gen, en in verband met den algemeenerf
toestand niet te vermijden is. In de toe
lichting staat, dat er van regceringszijdc
bij de onderhandelingen wel degelijk re
kening mede gehouden is, dat de ijzerin
dustrie mei economische moeilijkheden
heeft te strijden en nog tegenwoordig ge
bukt gaat onder dc gevolgen van "de sta
king in de Zweedsche erlsiüdustrie. (waar
door de Duitsche industrie haar aaukoo-
pen moest doen in Canada en ïndië te
gen aanmerkelijk hooger prijzen dan in
Zweden.
Maar men mag niet vevgelen, dat na
die staking de toestand der industrie
erheterd is en dal verder de ratio-
naliseeringstnaalregeten hun uitwerking
beginnen te doen gevoelen.
Fen ander punt van overweging bij
de arbitrale uitspraak was, dat vroegere
loonsverhoogingen van de arbeiders in
do Noordwestelijke groep beduidend la
ger waren dan de loonsverhoogingen van
induslriearbeidei's in «andere gebieden
Terwijl b.v. in het gebiecl van Keulen
een loonsverhooging van gemiddeld zeven
pfennig werd gegeven, bedroeg zij in de
Noordwestelijke groep maar twee pfen-
oig.
Iieruit blijkt dus, dat het rijkminiislc-
rie van arbeid van meeniing is, dat de
werkgevers w%I die loonsverhooging kun
nen betalen, 't Zal interessant zijn tlians
het verder verloop af te wachten. Zullen
de werkgevers zich bij de uitspraak in
hoogste instantie der bindendverklarjng
neerleggen. Wat kan de regeering, zoo
dat niet het geval is, tegen hen doen?
Als de patroonsbond toch tegen die bin
dendverklaring in, met dc uitsluijlüig
doorgaat is dit haast een revolutionaire
daad te noemen.
Stremmingen in hel Zwil*
sersch spoorwegverkeer.
Tengevolge van de groote hoeveelhe-
j deu regen, die gedurende cJve laatste da
gen in het kanton Tessino zijn gevallen,
is hel verkeer op den St. Gotlhardspoor-
j weg opnieuw gestremd. In de nabijheid
van Castigliono werd de spoordijk weg-
geslagen, zoodal de rails in de lucht
j kwamen te hangen liet verkeer, dat nog
niet geheel hersteld was tengevolge van
de overstroomingen in hel begin dezer
j week, moest weer geheel worden ge-
staakt.
j Door dezelfde oorzaak jiebheu zich op
den Loelschberg-spoorweg tusschen Brig
en Lalden eenige aardverschuivingen
j voorgedaan, waardoor hel spoorvvegver-
i keer op dit traject onderbroken moest
(worden Doordat de Lootschbcrglijn thans
1 ook belast is inet het verkeer, dat anders
over de door overstrooming onbruikbare
St. Golthardljjn gaal. is deze tweede ver
keersstremming dubbel storend De ver
binding wordt thans door het overstap-
pen in auto's onderhouden. De eenige
j overblijvende doorga«ande spoorwegver
binding tusschen Zwitserland en Italië
i is nog slechts de lijn Lausanne—Sim-
plon.
Dc „T«ral Zeppelin" weer
terug.
Natuurlijk zijn dr. Eckener en do .gc-
heele bemanning van hel luchtschip in
hel feestelijke' Friedrichshafen enlou-
I siast gehuldigd. Zij kregen de nootlige re-
"(levoei'Ingen le verwerken van een \er-
j tegenwoordiger van het rijksministerie
I van verkeerswezen, van do directie der
Holland-Amerika lijn ducht die nog niet
i de komende concurrentie?', dan de Luft-
hansa, enz. Veel belangrijker w as Ecke-
j ner's antwoord.* dat was niet alleen ge-
legcuheidsspeech en getuigde, dal t wel
degeiijk met den tocht le doen was om
ervaringen op tc doen voor een tockom-
slige ïuclilverbinding.
J Ik heb den tocht over den Oceaan
nooit als eeu kleinigheid beschouwd,
i Maar wal wij op den terugtocht beleefd
j hebben., was zoo moeilijk, dat ik lot de
j overtuiging ben gekomen, dat de Oceaan
nog lang niet bedwongen is.
J Eckener schilderde daarop de moei-
i lijkheden van den tocht door storm en
J mist bij Newfoundland, waarbij liet lucht-
schip een heel stuk was afgedreven,
j Hij vervolgde de bemanning heeft ber-
haaldelijk het gevoel geliad. of het lucht-
schip door midden brak in een hc-
j vigen storm. Pas door de kranten verna-
I men wij, hoe ver wc naai- het Noorden
zijp afgedreven.
Later werden wij de situatie echter
meester, maar bemerkten aan dc ijsber
gen onder ons, dal de streken van de/o
zee grooter in aantal »ijn, dan ineu zich
kan voorstellen
liet luchtschip had 't uitgehouden,
dank zij de kunde en het beleid van *(r.
Dürr. Maar duidelijk bleek toch wel,
j dat dr. Eckener 'lit schip ongeschikt
j acht voor geregeld passagiersvervoer.
Want zoo zeidc hij wij kunnen uit dc op
gedane ervaringen ons voordeel doen. n 1.
door sterkere machines in de luchtsche
pen le plaatsen, zoodat men nlel meer
een speelbal der elementen is. Eckener
(begreep nu, dat zoovele vliegwanghalzen
bij Newfoundland zijn omgekomen
Maar, het denkbeeld van transatUnli-
I^che luchtschepen lean in ieder^evSl zoo
verder ontwikkeld worden, dat een der-
gelijke i-eis veiliger is. We moeten uit
Eckener opmaken, dat hel welslagen n u
