'Dinsdag 9 October 1928
po. 239
171* Jaargang
QURANT.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel,
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Mdidelburg en agentschap Vlis-
dngen f 2.30; elders f 2.50
weekabonnementen In Middelburg 18
cent per week.
A'd verten tien worden berekend
per regel plaatsruimte, met inbegrip
omranding.
Gewone advertentiën: 30 cent
per regel.
Ingezonden Mededee lingem
SO cent per regel.
Bij abonnement voor belde veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
fin 1—7 regels f 2.10, elke regel meer
20 cent.
Kleine advertentiën niet groo-
ter dan vijf regels druks en waarbij is
ïangegeven, dat zij in deze rubriek moe
ten geplaatst worden, 85 cent bij voor
uitbetaling.
Advertentleên onder brieven of bevra
gen bureau dezer courant 10 cent exlra.
Bewijsnummer 5 cent per stuk.
Advertentiën moeten, willen ze nog in
ons blad van dienzelfden dag worden
opgenomen, uiterlijk 12 UUR en des
ZATERDAGS uiterlijk HALF ELF aan
ons Bureau bezorgd zijn.
Postchèque- en Gironummer 13255.
raai heeft volgens die lezing uitgedrukt:
dat „de cultuur, steunende op deBa]]sche
adat en godsdienst, die zulke kunstuitin
gen teweeg bracht, een kostbaar bezit
is waarvan de Baliërs gelukkig doordron
gen zijn. De regeering zegt van haai
kanl toe te zullen waken legen eiken aan
slag op die cultuur door vreemde ele
menten en penetratie van ongewenschte
ideeën."
Communistische
menten onder het c u 1*
tuurpersoneel
In zijn rede, gehouden bij gelegenheid
van de jaarvergadering van de A.V.R.O.S.
te Medan, heeft de voorzitter, de heer
Buffart, naar Anela meldt, de houding
van hel volk in bepaalde streken behan
deld, die aanleiding tot zorg gaf. in welk
verband hij opmerkte, dat het aantal
aanslagen op personeel van den werkge
ver toegenomen is. Bij een groot aanlal
aanslagen kan geen enkele aanleiding
worden aangewezen en deze aanslagen
hebben een communistischen ondergrond.
Den laatslen lijd wordt wel weinig
hoord van communisme of extremisme,
doch dit is slechts uiterlijk, doordat ei
lijdelijk gebrek aan leiders bestaat, waar
door thans in stilte wordt opgetreden.
Onder de nieuw aangeworven arbeiders
uit Java worden herhaaldelijk commu
nistische elementen opgemerkt. De ge
zamenlijke inlichtingsdienst van de plan*
*lers\ereenigingen heeft in dit opzicht
zijn recht van bestaan bewezen en hij
verdient meer waardeering, vooral van
sommige officieele zijden, dan waarop
de dienst thans kan bogen.
BINNENLAND
UIT DE VRIJHEIDSBOM!
De fractie-leiding
in de Tweede Kamer.
Reeds vroeger werd medegedeeld, dat
de leider der liberale fractie van de
Tweede Kamer, mr. A. van Gijn, heeft
medegedeeld, zich voor deze functie niet
langer beschikbaar te kunnen stellen na
afloop van het loopende parlementaire
jaar. Dat heeft in de partij reeds aan
leiding gegeven tot geruchten. Er is o.a.
gezegd, dat getracht zou worden mr.
Foek, de voorzitter der partij, te be
wegen die taak op zich te nemen. Maar
dit werd met het oog op diens leertijd
onwaarschijnlijk geacht.
Thans verneemt hel Handelsblad dat
dr. F. E. Posthuma, de oud-minister van
Landbouw^ door het Bestuur van den
Vrijheidsbond is aangezocht als leider
der fractie in de Kamer op te willen
treden.
Walraven Boisseva/in
en Dr. Vos.
Overeenkomstig hetgeen reeds vroeger
is aangekondigd, heeft de heer W Boisse-
vain, thans definiiaef besloten om het
lidmaatschap der Tweede Kamer op te-
offeren voor zijn wethouderschap" van
Amsterdam. Dit zou zijn medegedeeld
op den Zondag gehouden Partijraad van
den Vrijheidsbond.
iMaar, zooals men weet, is zijn op*
volger als Kamerlid dr. J. H. J. Vos,
die eveneens wethouder van Amsterdam
is. En deze zou voorloopig dan tevens
nog wethouder blijven totdat vaststaat
dat hij iu 1929 een zeker nummer op
de candidatenlijst van den Vrijheidsbond-
krijgt. Vermoedelijk' zal daarover 1 Dec,
beslist worden door den Partijraad.
Treedt hij dan af als weihouder dan
is het onzeker of de Vrijheidsbond twee
wethouders in Amsterdam zal behouden,
daar het slechts bij toeval was, dat de
partij een der tijdelijke welhoudersze-
tels kreeg, opengevallen door de weige
ring der S.D.A.P. om genoegen le nemen
met twee wethouderszelels inplaats van
ded drie, die zij tevoren hadden.
Mr. JOEKES.
Het lid d.er Tweede Kamer, mr. Joe-
kes, is Zondag, na een langdurig ver
blijf in Indië, hier te land,e teruggekeerd.
DE GEMEENTE-SECRETARIS VAN
HALSTEREN.
Zooals men weet was de gemeente
raad van Halsteren in hooger beroep
gegaan van de niel-goedkeuring door
Ged. Staten van Noord-Brabant van het
besluit van den gemeenteraad van Hal
steren om den heer van Hoek in zijn
hoedanigheid van secretaris der gemeen
te niet meer te handhaven. Thans heeft
de Kroon hel hooger beroep van den
gemeenteraad ongegrond verklaard, zoo-
aai fle "heer van Hoek, als secretaris
blijft gehandhaafd.
UIT OOST-INDIË
De rede van dc\u G. G.
op Bali.
De „Preanger-Bode" geefl, naar Ane-
ta meldt, de volgende lezing van de ge
wraakte passage uit de redevoering van
den Gouverneur-Generaal tijdens diens
bezoek aan Bali. De Gouverneur-Gene*
UIT STAD EN PROVINCIE
Uit Walcheren.
Met de St Crt. van 8 October zijn
erzonden de statuten van de Cultuur
Maatschappij Lovereudale te Dom -
burg.
Uit Zuid-Beveland.
- Door den landbouwer J. G. Dzle
W o 1 f a a i* t s d ij k werd bij de politie
aangifte gedaan, d|at uit zijn weide, ge
legen in de Oostpold,er, vier stuks hoorn
vee werd vermist. Daar de omgeving
tot ver in den omtrek is afgezocht, wordt
aan diefstal gedacht.
Zee u ws ch-Vla a nd,er e n W. D
Met de St. Ort. van 8 October zijn
verzonden de statuten van den Vereeni-
gingsjbouw Sumajo te Bresken s.
De marechausse P. van den Berj,
le Breskens wordt met ingang van
10 October a.s. overgeplaatst naar Rijen
(N.--B.).
- Naar aanleiding van een bericht'
in ons nummer van j.l. Zaterdag over
hel breken van een draad, van het elce-
trischc net in de gemeente Groede
verzocht het Dag. Bestuur van de P Z
E. M. ons, er de aand.acht op le vestigen
dal deze draad niet door c(eze maat
schappij was gelegd Niet lang geleden
is het plaatselijk net te Gnoede djoor
haar overgenomen.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Bijvoegsel.)
KERKNIEUWS
Gekozen tot ouderling in de Geref.
Kerk le Arnemuiden in de vacature
C. Boone, den heer D. van Belzen Kzn.
met 28 stemmen. Op zijn mede-candidaat
den heer J. Kwekkeboom le Nieuw en
St. Joosland werden 14 stemmen uit
gebracht.
Geref. Gem.
Op liet tweetal te Aaglekerke
Vxomt voor Ds. A. de Blois le Dirlisland
en Ds. J. Overduin le Werkendam
ONDERWIJS
Aan de Rijks Hoogere School te
Groningen slaagde gisteren voor het
doctoraal examen in de geneeskunde de
heer J. de Graaf alhier.
Op proefschrift, getiteld: De Gods
dienstige Rechtspraak iu Nederiandsch-
Indiê, staatsrechtelijk beschouwd" pro
moveerde heden in de rechtsgeleerdheid
aan de Rijks-universiteit te Lelden J.
J. van de Velde, thans te Rotterdam,
vroeger te Middel'burg.
Op wachtgeld gestelde
o n d e r w ij z e r s.
Door het ministerie van O., K. en W
is naar don toestand, van 1 October j 1.
opnieuw een lijst van op wachtgeld ge
stelde onderwijzers vastgesteld en aan
de gemeentebesturen rondgezonden. In
vergelijking met de lijst van 1 Mei j.l. is
hel aantal wachtgelders, diat voor
benoeming bij het lager onderwijs in
aanmerking gebracht wordt, wederom bc
langrijk verminderd. Op de lijst van 1
October komen voor van 57 leerkrachten
beneden den leeftijd van 55 jaar l.
7 hoofden van scholen, 41 onderwijzers
en 9 onderwijzeressen, verder van 18
personen tusschen den leeftijd van 55
en 60 jaar, n.l. 7 hoofden van scholen,
10 onderwijzers en 1 onderwijzeres en
eindelijk van 14 personen van neutralte
bijzondere scholen; in totaal word,en op
deze lijst 89 personen ter benoeming
aapgewezen.
De lijst van 1 Mei- vermeldde de na
men van 137 personen t w. 90 lcerkrach
ten beneden d,en leeftijd van 55 jaajr,
22 van 55—60 jaar en =25 van het neutraal
bijzonder onderwijs.
LANDBOUW
Aan de coóp. suikerfabriek te S a s
van Gent is de campagne begonnen
en is de aanvoer bieten wel bevredi
gend De suikerfabriek Sas v. Geut zal
nog enkele dagen wachten.
o
I-Iet Belgische e n het Neder-
1 a n d s c he trekpaardenstam-
boek.
In antwoord op gedane aanvraag tot
erkenning deed het Belgische stamboek
aan den voorzitter van het Nederl.
tamboek een brief toekomen, aldus
bericht De Veldbode waarin hel me
dedeelt dat na een zorgvuldig onder
zoek van het gedane collectief verzoek,
hel hooidbesluur van hel Belgische stam
boek tol hel besluit kwam dal een toe
stemmend antwoord zou meebrengen niet
alleen de erkenning van de Nederland-
sche en Duilsche stamboeken, gehouden
door vereenigingen welke zich bezig
houden mei de fokkerij, van trekpaarden
van Belgisch ras. Daartoe meent hel
hoofdbestuur van het Belgische slain-
boek niei te kunnen medewerken, daar
liet zulks in strijd acht met de algemeene
belangen van de Belgische fokkerij. Het
heeft daarom het priucipieele besluit ge
nomen niet aan het verzoek tot er
kenning le voldoen.
De Veldbode leekent bij dit bericht
aan, dal de kwestie nu andermaal in be
handeling komt bij de hoofdbesturen der
Duilsche en Nederlaudsche stamboekver-
eenigingen, die vel in gemeenschappe
lijk overleg een besluit zullen nemea
Daar de redaclie van het blad Dog on
langs in Den Haag de stemming heeft
gepeild, meent zij te mogen voorspellen,
dat het zal uitloopeu oip een voor het
vervolg niet meer erkennen van de
Belgische slamboekpapieren. En daar in
Nederland paarden zonder bekende af
stamming niet meer worden ingeschre-
evn, zou dit dus neerkomen op sluiting
van hel stamboek Nederl. Trekpaard voor
paarden uit België.
Hoe ver de bij heL Reichsverband
der Kaltblulzöchter Deutschlands aan
gestoten stamboeken in dezen ziillen
gaan, dient te worden afgewacht. Gezien
de uitingen op de laatste bestuursver
gaderingen en op de algemeene vergade-
:g van het Re'ichtsverbaud zullen waar
schijnlijk ook alle Duitsche stamboeken
voor paarden mei Belgische papieren
èn voor uil België afkomstige paarden
gesloleu worden.
De Veldbode vernam intusschen reeds
van méSr dan één welingelichte zijde,
dat het besluit van het Belgische stam
boek in Belgische fokkerskringen een
ware paniekstemming heeft veroorzaakt
en dal.in België reeds allerwege stemmen
opgaan om alsnog op het genomen be
sluit terug le komen.
Verbouwvcrbod van Tiravo's.
Het hoofd van den Planlenziektenkun-
digen Dienst heeft aan den Minister van
Landbouw voorgesteld, den verbouw van
Bravo's na 1 Januari 1929 le verbieden
in een 24 tal gemeenten van Groningen^
liet ligt in de bedoeling, hel verbod
in 1929 uit de breiden mei de Kampioen-
aardappel
Hel dagelijksch bestuur van den Gron-
Mij van Landbouw heeft., naar het Gr.
Landbouwblad 'bericht, aan den niinitser
medegedeeld, dat het zich met een ver
bod van verbouw van den Bravo-aardapi-
pel in de gemeente flrum uiel kan ver
eenigen. omdat de teelt van dezen aard
appel daar van zoo groot belang is, dat
zij eerst nadat de verbouwers tijdig,
d w.z. eenige jaren van tevoren, gewaar
schuwd. zijn,, verboden kan worden zon
der groote bedrijfsstoornissen teweeg te
brengen.
RECHTZAKEN
De minister van W. en de
Telegraaf.
Het blijkt dat het gister vermelde be
richt over een door de justitie ter hand
genomen vervolging der Telegraaf, we
gens smaad, betrekking heeft op het
volgende.
In het nummer van 24 September
publiceerde d,c Tel. eeu artikeJ „Poli
tieke Beschaving", waarin om. wevd op
gemerkt:
„Zijn onze inlichtingen juist, dan is
de min van waterstaat gezwicht voor
den aandrang der heeren Perquin en
van der Deure ter zake van de samen
stelling van den Radio raad. zoodat de
door deze heeren vertegenwoordigde po
litieke organisaties van de meerderheid
in idezen raad verzekerd zijn, en het aan
vankelijke voornemen om althans den
Radioraad builen de politiek le houden,
is opgegeven Als tegenprestatie kreeg
dh|r v d. Vegle de toezegging, na de ver
kiezingen van 1929 als minister ook van
een uitgesproken coalitie-kabinet te zul
len worden gehandhaafd. Hel officieele
bericht over de samenstelling van den
Radioraad zal de bevestiging van dit
fraais moeien brengen."
RADIO-PROGkAMMA.
Woensdag 10 October.
Hilversum, 1071 M.
12,30—2,00 'Irio Sjouwerman. 3.00—
1 00 Maaek liet zelf. 6.00—7.15 kwartet
Rentmeester. 7.15—7.45 Gezondheidshalf
uurtje 8,05—9.05 Omroep-orkesl o.l.v
Nico Treep. Ilongaarsche muziek. 9,05
9,20 Praatje over de AVRO-taallessen
9,20—10 30 Omroep-orkesl q.I.y. Nico
Treep, bariton. 10.10—12.00 Dansmuziek.
Huizen, 340 9 M. Na 6 uur 1870 M
(NRC V-uitzendingen).
12.30—1.45 Concert, piano, viool, cel
lo 5.006,00 Kinderuurtje, zang. 7.00
7.30 Fngelsche Ilandelscorrcsponden
lie. 7.45 Spr. P. Pluvier Het dekken van
iuiddenslandsrisieo. 8.00—9,30 Hel meis
jeskoor „Omhoog pianobegel. Klein
strijk-cnsemble. 9.30—9.50 Bede van A.
v. d. Voort: Een eisch voor zélfbehoud
9,50 Orgelconcerl.
Daventrv, 1600 M.
10.35 Kerkdieust. 11.20 Gramofooumu-
ziek. 12.20 Concert sopraan, bariton
12.50 Dansmuziek. 1,20—2.20 Orkestcon-
eert. 2.45 Berichten. 2.50 Voor de scho
len. 3.15 Muziek. 3.20 Lezing. 3.50 Le
j. 4.05 Licht klassiek concert. 5.35
Kindei uurtje 6.20 Muziek. 6.35 Nieuw
berichten. 6,50 Tuinpraatje. 7.00 Muziek.
7.05 Schubert's liederen voor sopraan
7.20 Lezing. 7.35 Muziek. 7.45 Lezing
8.05 J. Thorne, bariton. 8.20 „The Be
trothal", tooneef van II. Maeterlinck.
10.20 Nieuwsberichten. 10.40 Concert
Sopraan, tenor, viool. 11.2012.20 Dans
muziek.
Par jjs, „Radio-Paris", 1750 M
12.50—2.10 Orkesleoncevt. 1.05—5.05
Orkestconcerl. 8.50—11.20 Ilongaarsche
muziek. Daarna orkeslconcerL
I.angenberg, 469 M.
10 35 Muziek voor scholen. 11.30 Me
chanische muziek 12.25 Orkestconcert.
5 05—5.50 Orkestconcerl. 8.20 Werag-or
leest Daarna tot 11.20 Dansmuziek.
KöDigswusterhausen 1250 M.
(Zeesen).
II.50-1.20 Lezingen. 1.20-5.20 Or
kestconcerl. 5.20—7.05 Lezingen. 7.20
Hongaarsche literatuur en muziek. So
praan, declamatie, Rooszkapel Daarna
tot 11 50 Dansmuziek.
11 a m b ii r g 395 M.
10.20 Gramofoonmuziek. 3.35 Orkesl-
concerl. 4.20 Italiaansche muziek. 5.20
Dansmuziek. 7.20 Hongaarsche avond.
Orkest en solisten. Daarna tot 10.20 ca
baret.
Brussel, 509 M.
5.20 Dansmuziek. 6.50 OrkeslconcerL
7.20 Gramofoonmuziek. 8.35—10.35 Ga-
lacoucert. Orkest, piano.
BUITENLAND
Algemeen Overzicht
*laiië cn de Fransi-h-Engel-
schc viootovcrecnkomsl.
Italië zegt 't niet zoo ronduit, doch
meent 't net zoo als Amerika, Ontwa-
p'enen, alles goed en wel; Italië is daar
altijd vlak voor geweest. Wat dat betreft
erwijst de antwoord-nota op de mede-
deeling der Fransch-Engelsche overeen
komst naar Mussolini's verklaring in den
Senaat van verleden Juni, dal Italië be
reid is om elke beperking van wa
peningen te aanvaarden, ongeacht van
welken omvang, zelfs den kleinsten, mits
deze omvang niet door andere continen
tale Europeesche mogendheden over
schreden wordt Maar de Italiaansche re
geering is dan voor een beperking der
globale tonnage in plaats van een be
perking per klasse. Elke slaat kan dan
de tonnage gebruiken, die 't mëesl met
zijn behoeften overeenkomt. Dit systeem
stelt minder goed gewapende landen in
staat een keuze te doen er zich aan le
passen. Meer bepaald heert dan Tta'iê
door zijn geografische ligging, behoeMen
tengevolge van het beslaan van drie ver
bindingswegen ter zee, die zich in de
buurt van andere landen bevinden. )Aan
welke landen denkt Italic dan wel'), di©
zich in gunstige conditie bevinden, door
dat zij den toegang tot de Middellaudsche
Zee beheerschen oi kunuen beheer schen.
De nota eindigt dan nog eens met de
bekende bereidverklaring mee le werken
om de beperking der bewapening te be
vorderen
Wat spreekt ook weer uit deze nota
wantrouwen Ilcel graag ontwapenen,
maar de buurman lean gevaaarlij'k wor
den, ergo niet Italië moet denken aan
wat 'l nog aan bewapening noodig heeH.
En opnieuw vragen we ons af, wat 't
geeft, over ontwapening le praten wan
neer men overtuigd blijft een zeker soort
bewapening noodig te hebben
Wat voor waarde heeft 'l t o.v de
bevordering van den wereldvrede, le be
zuinigen op een klasse van wapens, waar
men toch niets aan heeft. Povere ver
diensten!
De Amerikaansche journalist llarold
Horan die eenigen lijd geleden dan de
New York Americain den verlrouvve-
lijken tekst van het rondschrijven van liet
Franschc Ministerie van Builenl Zaken
aan de gezanten in hel buitenland over
de Fransch-Britsche vloolovereciikomst
deed toekomen, werd Maandagmiddag te
Parijs op straat door eenige politiebe
ambten aangehouden, en naar don rech
ter van instructie gebracht Daar werd
hem medegedeeld, dat hij Frankrijk voor
Donderdag a.s. moet verlaten, daar hij
anders zal worden gearresteerd Horan
gaf er den voorkeur aau het tiilwijzings-
bevel te onderleekcncn De te Parus
verschijnende New York Herald deelt in
verband hiermede mede dat Horan
eenige dagen geleden uitgenoodigd werd
op het Quai d'Oisay le verschijnen, waar
men hem aanraadde Frankrijk te verla
ten. Daar hij aan dit advies geen gevolg
heeft gegeven werd hij gisler d ior de
politie aangehouden.
Zco is de journalist weer de kwade
man' Maar ieder begrijpt, dal Frankrijk
iets moest doen I o.v vriend Engeland,
die met zijn geheimzinnigheid een minder
prettig figuur bad i jemaakl in deze
kwestie Intusschen is 't van meer be
lang hoe bovengenoemde journalist aan
zijn mededeelingen is gekomen, en wie
daarachter hebben gezeten Maar dat
hoort de wereld niet!
De nieuwe regeering
in China»
Volgens de correspondent van de „Ti
mes1' te Sjanghai is de nieuwe regee-
ringsvonn, ofschoon de Voortduring van
het overwicht van lyM centraal evcculief-
comité der Koeominlang in de nieuwe
regceringsraden als een ernstig bezwaar
wordt gevoeld, algemeen goed ontvangen.
Dc indruk "beslaat <lat de nieuwe re
geering moet slagen, omdat haar leden
inzien dat zij geen mislukking kan ver
dragen.
De regeering maakt bekend ,dat zij zich
niet langer „nationalistisch' zal noemen,
doch „nationale'' regeering, daar zij het
geheele land vertegenwoordigL
Beknopte MededeeJingeo
Lit België
- De correspondent van de X R.
Crt. te Brussel meldde
De toestand bleet gisler le Nieuwpoort
onveranderd. Door de genietroepen wordt
verder aan den dam in hel kanaaal van
Veurne gewerkt. Deze zal nu ook aau de
voorzijde met stalen platen bedekt wor
den, ten einde liet zuigen van liet water
te beletten en te voorkomen dat de dam
zou afbrokkelen. Toi dusver blijken de
werken reeds 4i/j> millioeu francs te heb
ben gekost. De Minister Baels verzekerde
dat de thans getroffen en uitgevoerde
maatregelen toelaten, de mogelijkheid
van een ramp als totaal afgewond le be
schouwen. Hel blijkt, dat de aannemer
van den eersten dara, die tijdens het
stormweer wegspoelde, zich niet aan de
hem opgelegde verplichtingen zou heb
ben gehouden en den dam veel dichter
bij de sluis bouwde, dan de waterstaat
gewenscht achtte. Een onderzoek is aan
den gang ten einde uil te jtnaken. wie ver
antwoordelijk dient gestold te worden
'oor hel gebeurde.
LT'i t D u i l s c h 1 a n d
Te Dresden heerschl een paraly-
phus epidemie. Er zijn maatregelen tegen
de uitbreiding genomen
Zaterdag heeft in hel gebouw van
deu Pruisische» Landdag le Berlijn de
federatie Brandenburg van de sociaal
democratische partij haar jaarlijkséh
congres gebonden ter bespreking van
den politieleen toestand In het midden
punt der bespi-elcingen stond een rede
van den partijvoorzitter Olto Wels. Het
woord voorend over den pantserkruiser
zei Wels- Ik vrees niet in het ongelijk
le worden gesteld wanneer ik hier ver
klaar, dat de rijksdag zich binnenkort
zal hebben bezig le houden met een
sociaal-demdocratisch voorstel, "tiat kort
en duidelijk zegt de bouw van den
pantserkruiser wordt gestaakt.
Deze mededeeling ontlokte begrijp©-
