No. 223
Woensdag 26 September 1928
171" Jaargang
WDELBUR
j; dit nummer behoort een Bijvoegsel.
BINNENLAND
DE VEENBRANDEN.
Op vragen van den heer Schapet* helb-
de Ministers van Justitie, Arbeid, Han
del en Nijverheid en Binnen!. Zaken mee
gedeeld dat een nauwgezet onderzoek
naar de veenbranden geen resultaat heeft
opgeleverd, dat zou kunuen leiden lot
eenig justitieel optreden tegen personen,
die mogelijkerwijze de veenbranden heb
ben veroorzaakt.
De tweede en derde ondiergeteekenden
achten termen aanwezig liet onderzoek
uit een ander dan strafrechtelijk oog
punt voortgezet te zien De derde onder-
geteekende is in overleg getreden met
den Commissaris der Koningin in de
provincie Drenthe, die een oommissie
ter verdere bestudeering der aangelegen
heid zal aanwijzen, in welke commissie
ook deskundigen op hel gebied van het
geheele veenbedrijf zitting zullen heb
ben. I
UIT STAD EN PROVINCIE
Dit Middelburg.
De heer G. M. Smolders heeft zijn
reeds jaren bekend staande zaak in be
hangselpapier en feestartikelen overge
plaatst van de Vlissingsche straat naar de
iVlasmarkt IC 151, en dit beleekent een
groole verbetering. Speciaal is dit een
gevolg van de veel grootere ruimte, die
verkregen is en waardoor vooral de
feest- en maskarade artikelen, zoowel
in den winkel als in de étalagekastea veel
beter lol hun recht komen. Maar hier
blijft het niet bij, daar de heer Smolders
achter den winkel speciaal legen St. Ni-
oolaas en Kerstdag en ook in de weken
van de gemaskerde bals, een toonkamer
zal inrichten, waar ieder makkelijk een
keuze kan doen.
Gisteren werd aan de politie al
hier kennis gegeven, dal de troep zi
geuners, die reeds eenigen lijd op Zuid-
Beveland vertoefde, ouder weg was naar
(Middelburg en werden maatregelen ge
nomen om deze ongewenschte gasten in
de gaten te houden. Met een 12-tal wa
gens heeft het gezelschap een plaats
gevonden aan den Nieuwlandschen weg.
Hier wordt de troep, die bestaat uit on
geveer 65 mannen, vrouwen en kinderen
door de politie dag en nacht bewaakt om
het bedelen tot een minimum te beper
ken en ook zoo mogelijk strooptochten
van leden der bende te voorkomen. "Voor
al de vrouwen brachten gisterenavond
en ook vanmorgen weder bezoeken aan
de stad om inkoopen te doen en worden
ook dan zooveel mogelijk door de politie
gevolg. Winkeliers doen goed. streng op
hun handelingen te Belten en den regel
toe te passen eerst geld, dan goed. Van
de zijde der autoriteiten zal zeker wor.
den getracht deze troep zoo spoedig mo
gelijk weer uit Middelburg weg te krijgen.
it
Uit Walcheren
- A.s. Vrijdag vergadert de raad van
Oost- en West Souburg des namid
dags oan half dyie uur
Punten van behandeling:
i. ivotutcn2. Medeacei'mgen en inge
komen stukken: a. een schrijven van
den directeur der inrichting voor doof
stommen-onderwijs te Rotterdam; b. een
circulaire van Ged. Staten betreffende
afschaffing kennis te 's Heerenhoek; c.
een schrijven van Burgemeester en Wet
houders van Arnerauiden betreffende de
toepassing art. 104 der Lager Onderwijs
wet 1920; d. de goedkeuring van Gedi
Staten van het raadsbesluit tot aankoop
van grond voor verbreeding der Voor
straat, 3. Voorloopige vaststelling ge
meenterekening 1927; 1. Aanbieding ge-
meentebegrootiug 1929, 5. Benoeming
lid Commissie tot Wering van Schoolver
zuim. In verband met het rilet aannemen
der benoeming door A. Willeras wordt
aanbevolen A. Dingemanse, o a. Ver
zoek M. M. Bisseuw e.a. om plaatsing lan
taarn aan den Nieuwen Vlissingsclien weg;
b. Verzoek van M. Nieuwdorp e.a. om
plaatsing lantaarn in den Padweg. Voor
gesteld wordt een lantaarn te plaatsen;
7. Bezwaarschriften schoolgeld.
Vóór de vergadering om 2 uur -
bezichtiging van de noodslachlplaats.
Te R i t t 'h e m hielden de Idden van
dén Bijz. Vrijw. Landstorm gisterenavond
een vergadering, waarin het nieuwe vaan
del wprd uitgereikt, vervaardigd door
den heer Willemsz van Oostkapelie. De
burgemeester, voorzitter van de afd.
sprak een toepasselijk woord en bedank
te den heer W. Cevaal Pz. voor hetgeen
hij voor 't vaandel gedaan heeft en dc
..ingezetenen voor hun giften.
In den gemeenteraad, van R i 11 k e m
werd gisterenmiddag de gemeen ter ekse-
ning over 1927 aangeboden en op ad»-
vïes van de commissie van onderzoek
vastgesteld in ontvangst op f 14686.7 71/2
en in uilgaaf op f 14104.24'/o, alzoo niet
een goed saldo van f 582.53. De kapitaal-
uienst bedraagt id ontvangst en uitgaat
f2500. De gemeentebegrooting 1929 werd
vastgesteld in ontvang en uilgaaf
op 11874.02.
Op voorstel van B. en W. werd met
alg st. besloten adhaesie te betuigen
aan het adres van, *1 gemeentebestuur van
Svnemuiden inzake toepassing van art.
104 L. O. wet 1920.
Voorts werd besloten lol buitengewone
aflossing eener geldleening groot 1 1400.
Te Westkapelle is de brood
prijs gebracht van 19 cent op IS cent per
8 ons.
Fit Ziuid-Bevelian4
Door slippen van een luxe auto,
ontstond teSchore een botsing mét een
vrachtauto, waardoor deze laatste met
kracht door eeue heinjng w'e.rdgedrongen,
en vrij diep in den grond zakte. Met
behulp van een kraan, mocht het geluk
ken, bet zware voertuig op den weg tc
lichten. Waar de voor-as totaal was ver
bogen, kon de reis aanvankelijk niet wor
den voortgezet. Persoonlijke ongelukken
kwamen niet voor.
o
Uit Benouwen-D uiveland.
Men schrijft ons uit Bruinisse:
Deze week is met behulp van een aan
tal werklieden die kabel, noodig voor de
eleclrificalie van het eiland Schouwen-
Duiveland uit het omhoog gevaren schip
getrokken en over de plaat gelegd. Op
dezelfde manier ïs een dienst-telefoon-
kabel gelegd. Het ziel er dan ook naai
uit dat wii in December electrisch licht
zullen kunnen ontsteken.
In het bouwen der Iransformatieliuis-
Jes te uruintsse valt echter weinig voort
gang te bespeuren. Er zijn nl. geschillen
gerezen lusschen den aannemer en de
P.Z.E.M.
In het Zaterdag vermeld bericht over
de mislukte kabellegging staat dat dit
was voor dc êleclrificalie van het eiland
Tholen, dat moest zijn Scliouwen-Duive-
land.
Zeeuwsch-Vlaanderen O. D.
Naar de Ax. Ort. meldil zal a.s. Vrij
dag ie Terneuzen in bet hotel
Des Pays Bas een vergadering gehouden
worden van de secties met het modeva-
nien van bet Water leidin g-c o m d-
té. teneinde bet eindrapport te behan
delen. dat voor de sectie's is samenge
steld en i» druk is verschenen.
Het rapport geeft, naar men bet blad
mededeelt, ten opzichte van de rentabi
liteit van de waterleiding een zeer gun
stig oordeel, zoodgt te verwachten is,
dat bet getal tegensjtandprs aanzienlijk
zal geslonken zijn, en de gemeenteraden,
voorzoover zij op den uitslag van het
sectie-onderzoek hebben gewacht, wel
voor de zaak zullen zijn.
„Onder de bestaande omstandigheden,
zoo schrijft het blad verder, is althans
een ontbinding van d,e Vennootschap,
waarop aanvankelijk is aangestuurd en
waarvan dit ondjerzoek een direct ge
volg is geweest, niet meer te voorzien".
(Het „in druk Verschijnen" van liet
rapport zal wel moeten worden opgevat
,als: het in druk aan d{e comité-leden toe
zenden).
(Voor verder Stad en Provincie*' zie
men het Bijvoegsel.)
's Morgens en 's Avonds
zijn de iiueest geschikte momenten pm
Purol toe te passen; daarom behoort óp
iedere slaapkamer een doos of tube
Puról aanwezig te zijn.
(Ingez. Medl.)
HET CONFLICT AAN „DE SCHELDE*.
Vanwege den Metaalbond (werkgevers-
vakbond in de metaalnijverheid) ontvin
gen we een vlugschrift, waarin onder
Dovenstaanden titel is opgenomen een
door den voorzitter van den 'Bond, J.
Goedkoop geschreven, en 19 Sept. geda
teerde uiteenzetting van het geschil.
De schrijver stelt eerst in het liehjl'
boei eel sell ade dat conflict reeds bracblt.
Het niet uitbetaalde loonbedrag van
f750.000 acht hij reeds een verlies voor
de arbeidersklasse daar hetgeen door dc
vakvereenigingen uitgekeerd vVordt, ge
nomen wordt van wal vroeger bespaard
was. De verminderde koopkracht drukt
velen in dc gemeente Vlissingen. En ten
slotte lijdt ook „De Schelde" groote
verliezen door de doorgaande onkosten.
Wel worden deze kosten vérgoed uit do
kas van den Metaalbond, doch het blijft
een kapitaalverbruik, waar geen produc
tie tegenover staat. De kosten van 't con
flict drukken voor s/s op de arbeiders en
•voor Va op de werkgevers
Maar de indirecte gevolgen rijn veel
grooler. Opdrachten die anders in Neder
land uitgevoerd zouden worden, gaan
naar het buitenland. Reeds heeft „de
Schelde" zich genoodzaakt gezien voor
meer dan een inillioen gulden aan werk
aan het buitenland over te dragen.
Erger nog dan dit is hel £eit dat de
»bpuw van drie groote vrachtschepen,
die ander^ ongetwijfeld in Holland ge-
oouwo zouden zijn, voor een totaalwaar
den \t.n ca 8 ïnillioen, thans waarschijn
lijk in het buitenland opgedragen 7al
worden .want de opdrachtgever vraagt
garantie dat gedurenden den bouw geen
slagnatie in de werkzaamheden zal voor
komen als gevolg van staking.
Toch betreft het bij „de Scjhplde" niet
een gecompliceerd conflict. Bij de con-
fci 1 ntie van 23 Aug. bleek dat de o ver-
werkvergunning geen moeilijkheden tus-
scheu de partijen in den weg zou leggen,
cu aai: deze haar aandacht tot deloon-
kvvestie beperken konden. De eene par
tij zegt. Men wil zooveel li ebbende an
dere partij antwoordt: ik kan niet meer
dan zooveel .geven
Wat de vakvereenigingen vragen betee-
keni een verhooging van de jaarlijksclie
lasten van „de Schelde" van f 161..000
Het eenigc bezwaar dat „De Schelde" te
gen inwilliging heeft, is, dat naar de vaste
overtuiging van haar directie het bedrijf
dezen last niet drdgeu kan. Tegen volle
uitbetaling van vacantiedagen en feestda
gen bestaan geen principieele bezwaren;
wet "tégen de ÏRiancieele offers die hét
vraagt gezamenlijk met de loonsverhoo-
ging-
Als resultaat van de onderhandelingen
vóór hel uitbreken van hel conflict hoeft
de Schelde consissies toegezegd die
totaal een jaarlijksch bedrag van f 87 000
aan het bedrijf zou kosten Hooger d'urft
de Directie niet te gaan.
Ziedaar het hcclc conflict Alle bazuin
geschal over „den machtstrijd, den klas-
sestrijd dje ontketend wordt dpor die
werkgevers' is niets dan fantasie
De heer Goedkoop ondprzoekt daarna
de bewering dpr vakvereenigingen dal
heter beat afkan; dat d.c looncn aan dc
Schelde laag zijn; en voorts: dial aan „Dc
Schelde hetzelfdp werk gemaakt wordt
als aan de groole werven te Ito Herd;
en Amsterdam, en d,at dus dezelfd/e. loo-
nen moeten worden 'betaald. De schrij
ver vergelijkt de gemiddelde uurinko-
mencijfers van de geheele 2de gemeente-
klasse (waartoe Vlissingen behoort), er
die van De Schelde gedurende d,c laatste
7aren. Blijkens een 'tabel waren die ge
middelden voor de geschoolden in 2;
vier cent lager, voor de geoefenden 6
cent, en voor de ongeschoolden 2 cent
lager. In '28 was het gemiddelde voor
de geschoolden bij De Schelde één cent
lager, voor de geoefendpn 2.7 cent, en
voor de ongeschoolden 3.1 cent lager.
De stijging bij Dc Schelde was voor de
geschoolden cn geoefenden grooler dan
die voor d,e 2de gemeen leklasse als ge
heel.
De Schelde heeft niet slechts de al-
4gemeene stijging der loon en in dc 2de
gemeen leklasse gevolgd maar is boven
dien op dé gemeente-gemiddelden nog
2.24 cent ingeloopen, en staal, de con
cessie van 11^.. cent gemiddelde verhoo-
oiijj vóór het conflict in aanmerking
mend slechts 04 cent bij het ge meen-
tegemiddelde van haar klasse achter
Bovendien, moet nog in aanmerking
genomen worden dat in dc gemiddelde
cijfers van dc 2de gemeen leklasse ook
die van „De Schelde" zelf verwerkt zijn,
en voorts dal de tegenwoordige looncij-
fers behooren bij een 50-urige werkweek.
Na 31 Dec. van dit jaar wordt de werk
week teruggebracht op -18 luir, wat vol
gens gebruik gepaard gaat-met een uur-
loonsverliooging, in dit geval met 2 cent.
Gewezen wordt op de financieele resul
taten der Schelde van cfo laatste vier
jaar in '24 en '25 een dividend van 8
pet benevens toevoeging van f 177.572
aan diverse reserves; in '26 en '27 een
dividend van 5 pet. zonder toevoeging
aan de reserves. Een achteruitgang dus
der financieele resultaten. Bovendien
moet in aanmerking genomen worden dat
de onderneming uit de winst een bedrag
in de reserves heeft gestoken dat mei 5
inillioen zeker nie te hooggeschat wordt,
welke ook behooren lot hel kapitaal der
onderneming, eigendom der aandeelhou
ders Dal meegerekend, wordt over het
werkelijke kapitaal een nettowinst van
2 pet. gemaakt
Gezien het winstcijfer der twee laatste
jaren van f 100 000 is de Directie niet
bereid de jaarlijksche lasten met f 161.000
te verhoogen.
Tegenover de meening der vakvereeni
gingen dat de werklieden na de gevraag
de verhooging weer nu t lust en opge
wektheid aan het werk zouden gaan,
staat de directie zeer sceptisch.
De stelling der vakverceniging dat het
zelfde loon inoet worden betaald als aan
de werven van Rotterdam en Amsterdam,
waar hetzelfde werk gedaan wordt, klinkt
eenvoudig maar is niet houdbaar. In do
De naam is een «?aarfo©rg wsocr ho©ge,
waadde,
(Ingez. Med.)
eerste plaats door de uitcenlnopcnde
w aarde van het geld in die plaatsen, het
verschil in de kosten van levensonder
houd. Bovendien wordt erop1 gewc
dat de rustig stemmende invloed van
kleine plaats zich ook doet gelden op de
arbeidspraesta'tie der werklieden Zou
den de loonen aan De Schelde" gelijk
moeten zijn aan die (e Rotterdam cn Am
sterdam, dan zou ongetwijfeld het werk
daar veel duurder worden, en zou „Do
Schelde" geen reden van beslaan meer
hebben.
Ten slotte zegt de schrijver dal een
reêeie oplossing van 'hel geschil slechts
gevonden kan worden in een regeling,
waarbij door opvoering der arbeidsprac-
statie dc financieele resultaten verbeford
norden, en een redelijk deel der verbe
tering aan de werklieden ten goede komt
RADIO-PROGRAMMA,
Donderdag 27 September.
Hilversum, 1071 M-
12.30—2,00 Trio Verhcy. 6,00-7.30
Kwartet Rentmeester. 7.30— 715 Viool
sonate met pianobegeleiding 8,00111,00
Omroeporkest o.l.v Nico Trecp. -opraan,
pïauoduo, pianobegel. 10,15 Persber.
Huizen, 340.9 M. Na 6 uur 1870 M
Uitsluitend NGRV-uitzondingen
'12,301,45 Concert. Alt mezzo, fluit,
orgel en piano. 5.307,00 Friesch uurtje
o.l.v. G. Brouwer, bariton, viool, piano,
7.308,00 Cursus apologetiek o.l.v. Prof.
Dr. J. A. C. van Leeuwen, 8,009,00
Orgelbespeling in de Groote Kerk tn
Alkmaar door Jan Zwart. 9.00— '0.30
Concert, piano, fluit, viool.
Daventry, 1600 M.
10,35 Kerkdienst. '11,20 Gramofoon-
muziek. 12,20 Concert voor sopraan, ba
riton en viool. 1,20- 2.20 Gramofoonmu-
ziek. 2,50 Lezing. 310 Muziek. 3,20 Ves
per in de Westminster Abbev4,05 Iluis-
houdpraalje. 4,20 Concert. Brown's Kwin
tet en vccalc solisten. 5.35 Kinderuurlje.
6,20 M uziek. 6,35 Nieuwsber 6,50 Voor
landbouwers. 7 05 Vioolmuziek van
Kreisler. 7.20 A lueele eau erie. 7 35
Muziek. 7,45 Lezing Life in Iloman Bri
tain. 8.05 Liza Lehmann-programma.
„Tne golden Treshold". 9,05 „The House
Agent", één-aclcr van Grace. 9.35 Lo
zing van Genèvc: The way of the world.
9.50 Nieuwsber. 10,10 Variété Parking-
ton-kwinlet 10,50—12,20 Dansmuziek.
Ta rijs, „Radio-Paris", 1750 M
12,50 Orkestconcerl. 4,05—5 05 Trio-
concert (piano-viool-cello) 8 5011,20
Concert .,Lc Theatre du Petit Monde
Orkest o.l.v Hr. Defosse
I.angenberg, 469 M.
"12,301,10 Mechanische muziek. 6,05
6,50 Russisch concert. H. Guerinanova,
alt, met piano en vioolbegel. 8,20 Orkest-
concert. 9.20 Hans Saehs-avonJ. Trio en
declamatie. Daarna lot 12,20 Dansmu
ziek.
Köoigswusterhausen 1250 M.
(Zee se n.5
12,20—5,20 Lezingen. 5,20—6,20 Or
kestconcerl. 6,208,05 Lezingen. 8,20—
10,00 Lezingen.
Hamburg 395 AI.
4,35 Voorlezing. 5,20 Ludwig Riclilcr-
viering. T>,20 Orkestconcert. 8,20 ,,C.
Ferd. Meyer", met medevv. van A Mar
tini, bariton. 9,3511,20 Instrumentaal
soli in de opera. Daarna tot 11.20 Dans
muziek
Brussel, 509 M.
5,20 Orkestconcerl. 6.50 Trioconcert.
8,35 Gramofoonmuziek. S,50 Beroemde
ouverlure's 9.50—10,35 Dansmuziek.
BUITENLAND
Algemeen Overzicht
Dé Volkenbond.
Redevoeringen .an Bi rnsturlf
cn Ronrour.
Gister in den Volkenbond groote ont
wapeningsdag Redevoeringen van den
Duitschen afgevaardigde Bcrnstorff,
van den Franse hen gedelegeerde Poncour
en den Hongaarschen Apponyi.
Bcrnstorff herinnnerde aan de
bekende ontvvapeningsrede van den Duit
schen kanselier, dal eiudelijk eens een'
definitieve beslissing genomen dient over
het bijeenroepen der eerste ontw apenings
conferentie. en daarom maalrcgeien
moesten worden getroffen, opdat dc
voorbereiddend© ontwapening-aommissie
haar werkzaamheden 7.00 spoedig moge
lijk beëindigen zou Bcrnstorff wees er
toen op dat Duilschland bij de beraad
slaging in de outvvapenings-commissieeen
motie heeft ingediend, waarvan de strek
king is, dal de vergadering van den Vol
kenbond den raad zal verzoeken een
eerste ontwapeningsconferentie in den
loop van hel volgend jaar bijeen te roe
pen en het aan tien voorzitter der voor
bereidende ontwapeningscommissie over
te laten, om de commissie bijeen te roe
pen. teneinde het program voor dc con
ferentie tijdig samen tc stellen. Dc Duit-
sclie delegatie betreurt het ten zeerste
dal deze voorstellen niel aangenomen
zijn Vervolgens bestreed hij dc argumen
ten, die tegen de Duitscho voorstellen 'in
gebracht zijn, wdarbij liij in het bijzon
der het argument bestreed dal hel lang
zaam tempo van het werk van Genève
een gev olg is van dé langzaamheid, waar
mede Duilschland aan zijn verplichtingen
tot ontwapening heeft voldaan
E11 dal terwijl Duitschland zijn leger
heeft teruggebracht reeds op 1 .lan.
1921 tot op 100.000 man. Dat argu
ment geldt dus niet. evenmin als die die
zijn gebaseerd op den huidigen poliHekeil
toestand. Do veiligheid der staten achttte
Bcrnstorff voldoende voor een eerste
conventie Waar was dan 't wachten op?
Na* hem sprak Boncour. Hij herinnerde
hierbij aan de djoor <lc ontwapeningscom
missie voorgestelde resolutie, waarin de
regeeringen, die nog niet tol overeen
stemming zijn gekomen betreffende de
ontwapening op militair en maritiem ge
bied uitgonoodigd worden pogingen in
het werk te stellen om deze overeenstem
ming ten spoedigste tc bereiken. Voordat
deze overeenstemming Is bereikt is bet
niet raadzaam die ontwapeningsconfe
rentie bijeen te roepen Ook wan
neer dcz.e conferentie geen succes
mocht hebben, zal dc volkenbond) blij
ven voortbestaan, maar z.ïj' zal dan te ver-
gelijtken zijn met een godin, die men be
roofd heeft van haar kroon.
Deze resolutie bleek, naar algemeen
verklaard word, inderdaad de bedoeling
le hebben Jhr. Loudon een imperatief
mandaat tc geven om de voorbereiding®-
