Zaterdag 28 Juli 1998
Dit nummer bestaat uit TWEE Bladen.
EERSTE BLAD.
PARATYPHUS EN
WATERLEIDING.
't Woensdag in den gemeenteraad van
Middelburg uitgebrachte zakelijke rap
por L van den heer L. Weijl, arts en ge
meentegeneesheer, is in veel opzichten
een merkwaardig stuk, dat een antwoord
geeft op vragen die gerezen zijn, maar
ook nog nieuwe vragen doet rijzen.
Het heeft blijkbaar zijn ontstaan te
danken aan een bij B,. en W(. tezelfder
tijd als bij verschillende ingezetenen ge
rezen verlangen naar meer opheldering
over die zaak. Want de heer Weijl vangt
zijn rapport aan met de woorden, „m
antwoord op Uw schrijven van 17 Juli
jJ." En 17 Juli is de datum waarop wij
ter pubb'catie van de Gezondheidscom
missie het welbekende toelichtende op
stel ontvingen, dat ook geboren werd
in het toen steeds duidelijker uitgespro
ken verlangen van het publiek om „iels
meer te weten".
Dat echter eerst 17 Juli door B. en
W. een nader rapport van den gem.-ge
neesheer werd gevraagd over een epide
mie die reeds in de eerste weken van
Juni zich openbaarde, verwondert ons.
Te meer omdat van den aanvang af on
ze waterleiding daarbij op zeer compro-
mitteerende wijze werd betrokken. Neen,
nog sterker de waterleiding was al ge
compromitteerd vóór de paratyphns in
de publieke aandacht werd gebracht!
Immers in het rapport wordt vermeld
dat de Burgemeester den dag nadat hij
van het optreden der paratyphus op de
hoogte was gesteld, een waarschuwende
bekendmaking publiceerde, aanradend
o.a. alleen te gébruiken gekookt water
der waterleiding. Die publicatie is van
14 Juni.
Maar toen wist men „ergens" reeds
veertien dagen dat het water van onze
leiding niet deugde. Immers we lezen in
het rapport verderop de meedeel in g
„Intusschen was bij een op 3 1 Mei
ingesteld on de rzoek van de wa
terleiding gebleken dat zich in het water
bakteriën bevonden die op een veront
reiniging van het water met faecalïën
kunnen «ijzen."
Dat is dus een tegenspraak van de
veel gehoorde bewering dat de paraty"
phusepidemie aanleiding gaf tot het on
derzoeken en onrein bevinden van ons
water.
Maar: wïè stelde dal onderzoek in9
En is bet zéér ernstige resultaat van
dat onderzoek ter keunis van
iW'. gebracht? Het was toch zeker wel
de moeite waard, want als er bijv. jn
een kazerne of op een fort een pomp ge
vonden wordt waarvan het water de
zelfde aanwijzingen van verontreiniging
met faecaliën vertoont, dan wordt die
pomp onherroepelijk gesloten,. Vooral ook
om de gevolgen die het gebruik van dat
water kan hebben. En hier bljeef min
stens veertien dagen het onrein water
door de kranen loopen, en gaf eerst
de later gebleken paratyphus den schok
die deed besluiten tot de raadgeving
het water te koken. Hier zitten ergens
'hiaten.
En als op 31 Mei een dergelijke fout
in de waterleiding geconstateerd wordt
dan is het, zelfs met erkenning vanliejli
tijdroovende van het onderzoek, toch
wel een verre van vlugge afwerking,
wanneer dan 25 Juli voorstellen tot
verbetering der onvoldoend bevonden
filters, worden aangekondigd legen
^September. 1 1 C
Of het rapport 'geschikt is om de men-
schen een b 1 ij venden afschuw van 't
ongekookt water onzer leiding in te boe
zemen wagen we le betwijfelen.
FEUILLETON
Langs Glibberige Wegen.
DOOR R. L. DE W.
13).
„Maar dat is geen antwoord op mijn
•vraag",
„Neen, dat is 'l ook nietj' gaf Beres-
ford toe, „want er is geen antwoord op.
Als de tijd daar is zal ik wel een be;-
slissing nemen."
Zwijgend rookten ze door en Tallis
begon niet weer over het onderwerp,
maar het gesprek bleef Beresford nog
■verscheidene dagen bij. De samenzwering
tegen hem scheen wijd vertakt. Waar
toe. was altijd in hem die zonderlinge
drang geweest, een zekere onrust, een
■vage verwachting? Zou hij werkelijk gek
zijn? Vervolgde hij inderdaad een schim1/
lm elk geval wilde hij er de zekerheid
van hebben. Hij liet zich. niet afschrik
ken door dat schoolmeesterachtige ge
We hebben ui.t dat rapport vernor
men: i i
dat de oorspronkelijke bron en de ba
nen der besmetting nog niet zijn
vonden
dat er evenwel geen paratyphus- of
typhusbacillen ia het Svafer zijn gevon
den, en dat er geen rechtsilreeksch ver
band is gebleken tussehen hel gebruik
van water en een ziektegeval,
dat echter de afwijkingen die Hr'het
water onzer leiding zijn gevonden
„van dien aard zijn", dat een verband
tussehen het optreden van de ziekte
en deze verontreiniging „theoretisch"
niet is uit te sluiten, hoewel de inspec
teur van de Volksgezondheid een ver
breiding door het 'water „onwaarschijn
lijk" acht .omdat dan meer een massa-in
fectie zou zijn opgetreden.
Meent men waarlijk, dat de lezer over
tuigd zal worden wanneer hij daddflijk
na dié meening van den Inspecteur
over het onwaarschijnlijke van verbrei
ding <ier besmetting 'door het water, toch
de waarschuwing hoort: £,In iiel tegen
woordig stadium blijft het .dus noodig
in elke richting veiöig te werk te gaan",
d.w.z. de voorschriften te volgen, en
geen ongekookt leidingwater te drinken.
Dat woordje „dus" lis na die meening
van den inspecteur slecht op zijn pilaafs.
En het hier.gehandhaafde verband tus
sehen de GoJi-baciilen in het water, en
de paratyphus-epidemie, is wel zeer los
We hebben van in eer dan een zijde
liooren vragen of de feiten van deze
kleine epidemie werkejlijk de diep-ingrij'-
pende voorschriften van de Inspectie
der Volksgezondheid, althans haar aan
bevelingen, rechtvaardigen. En we "heb
ben telkens daarop betoogd dat de ver
antwoordelijklieid voor het uitbreiden
der epidemie en voor de mogelijkheid
van overbrenging naar elders, inderdaad
reden geeft tot ingrijpende maatregelen,
gelet -ook op de kans voor het Verergeren
van den aard der ziekte.
Maar toen we Gn het rapport lazen,
dat onze waterleiding onder officieele
verdachtmaking h 1 ij f t wegens hetprac-
Ijisch onwaarschijnlijk geachte, in de
praktijk ook niet gebleken, maar „theo
retisch" niet uitgesloten Verband tus-
scchen paratyphus en waterleiding,
toen hadden we toch hel gevoel dat de
grens van het noodzakelijke overschre
den werd. i
Ten nadeele van een ander publiek
belang.
Als er geen verband met de paraty
phus gebleken is, als de reinwaterkelders
sedert 13 Juli vrij zijn van ongewenschle
bacteriën, is t dan niet van het al
lerhoogste gewicht voor de repujtatie van
•oijze stad, voor het gerief van alle huis
moeders en vooral van hen die het wa
ter voor hun bedrijf noodig hebben, om
de waterleiding z^o 'spoedig moge
lijk onverdacht te 'verklaren?
Dan kan toch hog altijd blijven de aan
beveling in het rapport: dat het bestuur
van de gemeente zijn aandacht zal moe
ten blijven wijden aan de waterlei
ding Inderdaad Zelfs als hel kan vóór
September.
Want anders vreezen we dat men een
gróót cijfer zal moeten verslaan onder
het in 't rapport geëischtc „belangrijk
aantal keerenvan baclerieel-zuiver be
vinding van hel water, vóór men i h e o -
r e t i s c h bevoegd is tot de bekendma
king, dal het Water ongekookt kan wor
den gebruikt. Want waar is anders de
grens?
BINNENLAND
Mr. A. E. J. brn. v, VOORST TOT
VOORST f
Op 70-jarigen leeftijd is in den Bosch
overleden mr. A. E, J. brn. v. Voorst Hot
Voorst, sedert 1894 Commissaris der Ko
ningin in Noord '.Brabant
Bij z^jn 25-jarig jubileum in 1919 is
wauwel over natuur, rechtvaardigheid en
barmhartigheid van dien belachelijken
kwakzalver. 'I Was waar., dat 't hem
tegengeloopen was door longontsteking
le krijgen. Anderen hadden hetzelfde ge
daan, zonaer dat alle feilen verdraaid
werden tot ongerijmde theorie, alsof al
le machten van 't heelal tegen hem sa
menspanden.
Daar had je dat meisje. Waarom had
hij zoo'n verfoeiden pech gehad van ziek
lie «orden in dien nacht, die op hun
ontmoeting volgde? 't Was een eenig
schepseltje en dan die oogen. Ze was
Cetooverend- Ze had iets heidensch over
zien ©n dan dat buitengewone zilveren
lachje, maar zij had beweerd, dat hij
't niet bij het re en te eind had 'en zij
had, zeer zeker, niets gemeen met tante
Carcünc.
Van dag tot dag werd zijn besluit,
het meisje te zien, vaster. Ze had hem
betooverd, hij voelde zich onweerslaan-
baar tot haai' aangetrokken. Zij stelde
belang in dingen, waar hij belang in
stele e. Hij moest en hij zou haar nog
hij op zéér hartelijke wijze gehuldigd
door de bevolking dier provincie
UIT STAD EN PROVINCIE
Uit Middelburg.
In dc week van 21 tot 28 Juli zijn
alhier geen nieuwe gevallen van. pa<-
ra-typhus aangegeven. Van dc 41 tot nu
toe genoteerde gevallen zijn er 30 afge
schreven, zoodat cr nog 11 in behan
deling zijn.
Uit Vlissingen.
Te V 2 i s s i n ge n zijn in dc week
van 21 tot 27 Juli in het gewone blad
3813 en in het volksbad 2217 baden
nomen.
Uit Thoïen.
Vrijdagmorgen was er eenige op
schudding in Tholen. iDoor den ge
meenteveldwachter was zekere
zonder bekende woonplaats, in hechtenis
genomen, omdat de vman zich schuldig
maakte aan bedelarij. Hij zou deswege
naar Breoa voor aen officier van justitie
worden voorgeleid. De man, die in een
cel van het politiebureau was opgeslo
ten, wist door trappen ae deur uit de
■sponning te verwijderen .en nam do
vlucht in ae richting van Oiid-Vossp-
Sneer. Met behulp 'van een door een
particulier afgestane auto wist men den
man le achterhalen, die weder werd op
gesloten Hij bleek in het bezit van on
geveer 10 gulden aan ibaar geld en
van een spaarbankboekje unet zestig gul
den te zijn.
Zee u w s ch-Vl a a n deren O. D.
In de Eonderdag gehouden v
gauering van den gemeenteraad van Ter
Neuzen werd besloten tot het uit
reiken van een portret-van II. M Ko
ningin Emma aan dc sch oolkinderen. Een
verzoek van A. C Goethals, om ter
gelegenheid van Pinksteren wanneer
in de buurtschap Driewegen dans
muziek mag gegeven worden het slui
tingsuur later le stellen, werd in handen
van E. en W. gesteld om advies.
Aan de heeren J. Wieles en J Poison-
nier wordt bouwgrond verkocht in de
Burgem GeiMstraat en aan N Harte
werd afwijking toegestaan \an hel be
paalde bij art 10 der Bouwverordening
voor het verbouwen van zijn perceel
in de Tholcuslraat.
Aangenomen wordt een voorstel
B. ei W. om ook de Weslkolkstraat le
verbeteren. Deze straat vormt de aan
sluiting lussclien den rijksweg naar de
grens en die aan de aanlegplaats der
3rov Sloom hooien B en W'. hadden
vernomen dat op grond daarvan de mo
gelijkheid bestaat voor <Ie verbetering
der bestrating een bijdrage van het
Rp le krijgen, en stellen nu voor deze
tegelijk tollat de Nieuwstraat en Grenulaau
to verbeteren. Zij vragen daarvoor een
lidiet van i 6600.— en zullen hel werk
alVea uitvoeren indien daarvoor een
rijl ssubsidie van 50 pet. wordt onlvan-
g eta
Besloten werd tot wegsverbetering le
Sluiskil, door het maken van een door
braak in den dijk van den Coegorspol-
der en deze te verharden met oude
keien uit de Nieuwstraat. Enkele om-
wonende belangstellenden hebben toege
zegd het grondrerwoer voor hun reke
ning le nemen
De heer Ctolsen had bezwaar legen
dit laatste en had liever gezien dat de
kosten daarvan terecht zouden komen
in de zakken van de Sluiskilsche voer
lieden, betaald door de gemeente, ter
wijl de heer Bedet meende, dat het leé-
ken van meeleven en gemeenschapszin
cfier omwonenden met alle liefde be
hoorde te worden geaccepteerd, hetgeen
dan ook geschiedde. De kosten van dit
sverk zijn geraamd op f 969
eens weerzien Maar hoe9 Op dit cri-
tieice moment liet bij zich gewoonlijk
achterover vallen in zijn stoel of bed
en liet het waagstuk rusten tot hij ster
ker zou zijn en beter geschikt het met
kracht aan te pakken.
Eens hao hij een onredelijke woede1
voelen opkomen over haar harteloosheid.
Een vrc uw vdie een beetje menscblievend
was, zo,u 'mcdeleijden gehad hebben met
ietnana, die met haar in hetzelfde hotel
logeerde en van wien zij hoorde jlat hij
ziek was, a. was 't maar een verkoud
heid, maar was een wouw wél biensch-
lievend Had zij geweten, dat hij ziek
was? Ia een roman zou zij gebleven
zijn, hem opgepast hebben tot hij be
ter was en dan zou hij met haai- ge
trouwd zijn.
Onveranderlijk eindigde zijn redenee
ring met een lachbui over zijn eigen
dwaasheid, die van een onbekende ver
wachtte dat zij zoju handelen als een in
tieme kennis en van het nuchtere le
ven wiide, dat het zou worden opge
voerd tot het romantische peil van den
Aan nitj. W. H. Spapé wordt in ver-
band met haar huwelijk op haar verzoek
met ingang van 1 October a.s eervol
ontslag verleend als onderwijzeres aan
school A.
Vastgesteld werd hel bedrag van den
kmtenden prijs per leerling op de open
bare lagere scholen op f 14 17 en van
het UI.O op f3319 per leerling. De
bijzondere scholen krijgen een daarmede
overeenstemmende vergoeding De heer
Col,en merkte op, dat het bedrag veel
hooger is, nu ook do werkzaamheden
door de gemeentewerklieden aan
schalen verricht in rekening zijn ge
bracht Vroeger gebeurde dit niel en
de bijzondere scholen hebben daardoor
te lage uitkeering gekregen. De Voor
zitter zag geen aanleiding terug te komen
op de vroegere beslissingen; dal men
thans tot andere berekeningen komt is
een gevolg van de in de praktijk ter
kennis komende beslissingen omtrent an
dere gemeenten, welke nu ook Jiier zyn
iQvergenomcn.
Tot lid der commissie van toezicht
op het lager onderwijs in de kom der
gemeente wordt (benoemd de heer J.
Deij Cza.
Dc rekening van het Burgerl Armbe
stuur wordt goedgekeundi Biet een goed
slot van f 169.22. Door den heer Van
Dricl werd bezwaar gemaakt de rekening
goed te keuren omdat hij vermeent, dat
dit aldus zou knunm wordjen opgevat,
dat hij zijn goedkeuring hecht aan die
normen der uitkeering voor de werkloo-
zenhetgeen niet liet geval is.
Aangeboden werd dp gemeentereke
ning over 1927, waaromtrent geen cijfers
werden meegedeeld,
De heer De /Bakker wees er op, dat
enkele bakkers niet in aanmerking ko
men voor levering van brood aan het
armbestuur. I)e heer Bedet deelde me
de ,da! er drie bakkers waren die niet
wenschleu in le gaan op de met het Bmv
gcrl. armbestuur gesloten overeenkomst
betreffende den prijs en daarom werden
uitgeschakeld, De heer Colsen acht hel
verkeerd dat dc bakkers brood aan het
armbestuur goedkooper moeien leveren,
den hun particulieren prijs De gemeente
zon daarvan z.i, niet moeten willen pro-
f.letren.
Do voorzitter meende dat niets verr
kcerds gedaan is men heeft een
overeenkomst gesloten, en getracht zich
te verzekeren van goede kwaliteit brood
De heer r Bedet' vroeg maatregelen te-
gei' bet te snei rijden over de Markt
door autcmobilistcn en motorrijders. Hij
protesteerde ooit tegen het geven van
vergunning voor een optocht met muziek
"oudag zooals onlangs is geschied
aan de vereeniging „St Raphael'', De
heeren Vau Driel en Dol sen kwamen
daar tegen op, terwijl de voorz verzocht
die kwesties te verschuiven tot de algei-
mtene beraadslaging bij de begrooting
De heer Van Cadsand vroeg inlichtingen
over een gehouden aanbesteding,
arbij volgens zijn zegslieden door-
Burgemeester en Weth. zou zijn afge
weken van de gunning aan den laagsten
inschrijver. De voorz. loonde aan dat djit
onjuist was, terwijl men zelfs in dat get-
val, omdat overeenkomstig de A.B. was
besteed, daarvoor geen redpnen. zou bei-
hoeven op te geven Met steun van den
raad, zal een vraag van den heer Colsen
aan het nBurgerl armbestuur worden
overgebracht ter controleoring van door
heer 'Bedot iu dien raad genoemde
cijfers. Hij had gemeend ,diat liem die op
eenvoudige aanvraag we" konden ver
strekt worden
'Ingekomen was een verzoek van be
woners der Nieuwstraat om ter gelegen
heid van de vernieuwing der bestrating
'Lnstens een der in die straat staandle
bocunenrijen op te ruimen ,daar fij daar
an veel hinder hebben, door blaren m
hun dakgoten, verstopping der rioleering
in dc Nieuwstraat en deze straat meier
winkelstraat wordt en de boomen liet
schrijver. Dat was altijd 't groote strui
kelblok geweest. Hij stelde te hooge
eischen aan het leven.
Dat meisje was zóó buitengewoon Zij
was een landloopster; toch was ze ele
gant gekleed, en met liet doel hel hart
van den almachligen god Pan te ver
overen had ze op een harmonica ge
speeld. Wat zal de Olympus bij dat ge
zicht verbaasd zijn geweest
Waarom verlangde hij haar weer te
zien? Waaroom draaide de geheele we
reld zoovvat om haar heen"' Waarom,
o waarom, duizendmaal waarom had hij
steeds, a! was hij ld aar wakker, haar
gezichtje als in een visioen voor zich?
Dat zij in zijn droomen de hoofdrol ver
vulde 'W.as begrijpelijk, maar
„Iemand, die nog maar een paar hon
dera pond over hoeft ,doet beter niet
aan een meisje te denken."
■„Integendeel, beste kerel, 't is dan
juist h e t oogenbh'k om ernstig aan haar
te gaan denken".
Bij het raam staande en uaar de zon
kijkend, die op 'het sparnenbosch aan
ÖBERLA"N5TEIN
(Ingez. Med.)
zich op de étalages benemen B. en Wi
stodden voor daarop niet in le gaan. Zij
zijn van oordeel dat de bezwaren wel
©enigermate gezocht zijn en deze straat,
ontdaan van zijn boomen ,die dtaarin bij
hot binnenkomen der stad oen mooi ef
fect maken veel van zijn aanzien zou
verliezen en een dorre kale straat zou
wordeai. Voor inwilliging van het verzoek
sprak&n de heeren De Bruijne, De Bak
ker en Colsen, ook eenigermate de heer
van dei' Bulck terwijl het behoud der
boomen werd verdedigd door en heer v.
Cadsand, djen heer Bedet en den wet"
houder Geelhoedt Het afwijzend voorstel
B. en W. werd aangenomen met
6 tegen 4 stemmen.
(Voor verder Stad en Provincie zie
men het Tweede Blad
DE BIOSCOPEN.
Flora;-
Twee sensatiefilms, le. Een dief in
■n nacht. De Amerikaansche inillio-
nairszoou, die zijn gedachten meer bij
sport heeft dan bij zaten, is vootr zijn
vader oen lastpost Eén dwangmiddel is
echter faal-loos- geld inhouden Tenmin
ste zoo denkt 'papa Maar in jonge levens
behalve geld ook de liefde een voor
name factor, en dus stelt Tom Valentine
zijn terugkeer naar huis nog een beetje
uit Zoo arriveert hij per goedereiianein
en dat is gelukkig. Voor diverse Heden.
i dc f amiliejuweelen-rijke Lassales
in hel stadje Hampton, dal inct zijn
slecht verzorgde jiolLtlie. een dankbaar
jojperatiietterrein is voor het geboefte, dat
nog altijd Amerikaansche kleine stadjes
■onveilig maken kan en voor Tom zelf,
die, al heeft hij weinig flair voor zaken,
toch in ander opzicht toont een man te
zijn Een film met fut'
Buffalo Bill en de Buffeljagers. Wij
denken direct aan <ie Wild West, met
bijbehooivud décor van prairiën en per
sonen als cowboy s Eu in de dagen,
waarin dit drama speelt, was die Wes'ü
nog werkelijk wild. was er de zware
strijd van immigrant (bleekgeziclü) legen
den inboorling (Indiaan). en kw reik te
menige trek met huifkarren zijn doel
niet Hoe wist Aimard onze avonluurlust
met dergelijke verhalen le prikkelen Nu
zien we er weer een van zoo'n frissclie,
gezonde sensatie
Electro.
Het programma, dat tot <?n met Vrijdag
öp de Markt draait is er een, dat do
gstc Nurks in een goede bui zal bren
gen en dit wel speciaal door het hoofd
nummer. dc Amerikaansche film
.Rookiesiu het Nederlandscli vertaald
door Kwalta-soldaten, het is een klucht,
maar een van het beste soort, omdat
men verschoont blijft van onmogelijke
holpartijeu en dergelijke. Het is een stuk
vol gezonden humor, met zeer uardige
tafereelen, mooie aankieeding, ongeloofe-
Iijfce staaltjes van filmtechniek en wat
eigenlijk in de eerste plaats moet
worden genoemd van zeer goed. ja Uit
lekend spel. De bekende acteur Karl
Dane is geknipt voor de rol van den
sergeant en de danseur-gedwongen deel
nemer aan den vrij willigen landstorm
heeft George II Arthur gelegenheid ge
geven, zijn volle kracht le geven, en de
ze beide komieken van het beste soort
worden bijgestaan door een groep an
dere sterren aan den filmhemel. Nu er
deze week geen kermis is. zal deze film
oen overkant scheen, had Beresford on
bewust hardop gedacht en Tallis, on
gemerkt binnenkomend antwoordde liem.
„Nu ben jij dc idealist", glimlachte
Beresford.
Een dokter, die oog beeft voor iets
anaers dan voor een bacil, 2al moeten
toegeven, dal liefde een uitstekend ge-
ueesmiddel is Tracht niet gezond te
woitien ooor medicijnen of onaangenaam-
heden, maar door harmonie"
„Drewilh beweert, dat harmonie gelijk
is aan een haren kleed, waarvan de uit
werking je verstand zoo'verlicht, dat je
een biik in je ziel kuut slaan
„Dat gaat niet op en op een goedeu
dag zal je dat zelf wel merken". Tal
lis haalde zijn pijp uit zijn Zak1 en ging
haar vullen uit de tabakszak van Beres
ford, die op tafel lag
„Ik geloof", verkondigde Beresford
even later, ,.dat er geen enkel ver drug tof
onkerroepen wet op de landsverdediging
bestaat, waardoor je mij zoudt kunnen,
dwingen om naar Folkestone te gaan?"
(Wordt vervolgd))*
