(So. 174
I
Woensdag 25 Juli
171° Jaargang
T,
BINNENLAND
commissie-rapport over de
iepenziekte.
Bij de algemeene landsdrukkerij! Ie
's-Gravenhage is verschenen liet verslag
van de door den (minister van binnen)-
landsöhe zaken en Igandbouw ingestelde
commisie inzake vervanging van den iep
Naarmate meer bekend wordt over de
iepenziekte, alsmede omtrent in vroegere
jaren meermalen waargenomen groote
sterfte onder de iepen rijist, volgens d'e
commissie, het vermoeden, dat de iepen-
ziekte als een zich telkens herhalend
[verschijnsel moet worden besldliouwd.
Mede in verband met het Voorgaandje is
niet te verwachten, dat 'de iep tengevolge
van de iepenziekte Voorgoed uit djeze
streken zal verdwijnen. Er zijn echter
geen omstandigheden bekend), die op 'n
spoedig einde van de iepenziekte zouden
wijzen Ook indien men er in mocht sla
gen de oorzaak van de iepenziekte op te
sporen, is alleen reeds in verband met
de groote afmetingen der boomen en 't
groote aantal iepen in ons land, van
rechtstreeksöhe bestrijding daarvan wei
nig heil te verwachten.
Raadzaam wordt het geacht geen iepen
te planten in streken waar de iepenziekte
sterk optreedt.
Bij de keuze van de boomsoort ter ver
vanging dient rekening te worden gehou
den met liet doel der beplanting. -Bij de
buitenwegen is dit doel gewoonlijk: be
vordering van het natuurschoon, bescha
duwing van den weg, beschutting tegen
wind of de houtopbrengst. Met dc belan
gen van de bijenteelt dient echter ook rev-
ketung te worden gehouden* Bij de be
planting van straten, pleinen e.d. speelt
verfraaiing gewoonlijk de hoofdrol.
Voor de buitenwegen in ons land'komt
ter vervanging van den iep in de eerste
plaats in aanmerking de gewone eik,
daarnaast de1 wintereik, de beuk en de
Hollandsche linde en vervolgens andere
boomsoorten. Voor de bebouwde gedeel
ten van de buitenwegen verdient vooral
de Hollandsche linde aanbeveling.
Bij de beplanting van straten, pleinen
vormt voor de oude stadsgedeelten de
Hollandsche ljnde een gesütiikte boom om
den iep le vervangen. In de nieuwere <wij)<
ken met een meer modernen bouwtrant
kunnen verschillende soorten voor de
beplanting van straten, pleinen e.d. ge
bruikt worden.
Het is, mede in verband met die verv-
vangTng van den iep, gewenscht de liuit-
dige wijze van wegbeplanting fe her
zien.
Er is een streven merkbaar om, in
plaats van de tot dusverre toegepaste re
gelmatige, gesloten wegbeplantingen, be
plantingen aan te "brengen waarbij de
boomen in ruim onderling verband slaan,
alsmede om bij het ontwerpen van be
plantingen voor de wegen meer dan tot
nu toe rekening te houden met op heft
flangrenzeude terrein aanwezige houtge
wassen, Bij het aanbrengen van een
meer losse beplanting opent zich in rui
me mate de gedegenheid oim ter verlioo)-
ging van het landschapsschoon aanslui
ting te zoeken bij het karakter van de
omgeving.
Het gebruik van "hakhout of laagblij-
vende streuiken verdient, vooral lp win
derige streken ,ter beschutting van den
weg,, maar ook elders, ter verfraaiing,
warme aanbeveling. Met deze houtgewas
sen beplante strooken kunnen een be
langrijke rol spelen bij de stoibeslrijding.
MONUMENT-v. IIEITSZ.
Met een kleine meerderheid van 24
21 st. heeft dc gemeenteraad van Am
sterdam zich gister vereenigd met licit
Voorstel van B en W. om aan de com
missie lol huldiging van de nagedachte
nis van v. Heutsz mee te deelen, dat er
geen bezwaar is tegen plaatsing) van een
monument op den openbaren weg. Later
zal dc plaats bepaald worden.
UIT STAD EN PROVINCIE
Voor degenen, die meermalen per
auto of ander voertuig Zeeland in de
richting van Noord-BrabanL bereiken of
de provincie nan die zijde verlaten, kun
nen wij goed nieuws brengen, betreffen1-
de een wijziging ten gunste in den weg.
Op een vraag aan den Minilster van Wa
terstaat hoe het staat met de verbetering
van den weg lusschen Woensdrechl en
Kapelle, heeft deze bewindslman geant
woord, dat de bestedingsstukken voor
den aanleg van een nieuw wegvale in, d,en
Reigersbergschen polder onder de ge
meente Rnland-Bath, welk werk op
f 155.000 wordt geraamd, hem onlangs
hebben bereikt. De besteding kan spoc"
dig worden tegemoet gezien. De verbe
tering van het meer westelijk gelegen
gedeelte is in voorbereiding, en deze aan
gelegenheid heeft de volle aandacht van
den Minister en zal hij deze zooveel mo
gelijk bespoedigen.
De Minister van Financiën maakt
bekend, dat ten behoeve van s Rijks
schatkist is ontvangen hij den inspecteur
der directe belastingen le M i <1 d o 1 -
burg, f 301,39 wegens te weinig betaal
de Ryksinkoinstenbeliasting;
den inspecteur der registratie en do
meinen f 577,7S voor gewetensgekl, we
gens in vorige jaren te weinig betaalde
inkomsten- en vermogensbelasting;
den ontvanger der directe. betasti,n£dn
te Goes f598,05 wegens te min betaal)"
de inkomstenbelasting en vermogensbe
lasting over belastingjaar 1925—1920 en
vroeger;
f 85,79 wegens te min betaalde inkom
stenbelasting over belastingjaar 1924—
1925;
f 59,51 wegens te min betaalde in
komstenbelasting;
f 63 wegens/ te min betaalde vermo
gensbelasting.
Hit Middelburg.
Het programtaa van de Donderdag
a,.s. Van 121 uur vanwege „Vreemde
lingenverkeer" door den heer Th O.
Ferwerda te geven bespeljing van het
Carillon in den Abdijtoren luidt als volgt
1. Aria aus dem Messias, Handel'; 2.
Arioso aus dem1 Messias, Handel); 3, Chor
aus Iphigenia auf Taucis, v. Gluck, 4.
Aria aus der Zauberflöte. Mozart, 5. Chor
aus der Zauberflöte, Mozarl; 6. Lied aus
Preciosa, v. Weber; 7. Andante aus der
Symphonie no. 2 in D' dur, Haydn; 8.
Menuett, Mozart; 9. Das Veillplien. Mo
zart; 10. a. Moderato, b. Allegro, c, Mo
derato, d. Cantabile, e. Allegro Mode
rato. f. Moderato, Duvernoy.
Hit Walcheran,
- Toen Dinsdagmiddag de Arnenïiiid-
sche vischvrouw van B,. met dc autobus
uit Zuid-Beveland op de driesprong tus-
schen Arnemuiden en N. en St. -Toos-
land uitstapte en haar korven wilde op
nemen werd zij door écn uit de richting
N. en St. Joosland komende auto aange
reden. De chauffeur zoomede de visch
vrouw hadden, doordat de autobus tus-
sdhen hen stond, elkander niet gezien.
Zoodra zij echter van achter dc bus van"
daan kwam was het te Iaat;. Zij werd
door de auto op den grond geslingerd
en bleef bewusteloos liggen. De chauffeur
welken geen schuld trof, bracht haar in
itijn auto naar huis. Gelfukkig constateer
de de geneeskundige dat er niets gebro
ken was. Alleen waren er ontvellingen),
Zaterdagnamiddag hield de scliiet-
vereeniging „Eendracht maakt Macht" te
Grijpskerke onder die gemeente
schietoefeningen. Toen een van de schut
ters een puntenkaart van de schijf wilde
verwijderen werd hij door een kogel
van een zijner medeschutlers in een
der beenen getroffen. Hij werd naar
het Gasthuis tc Middelburg overgebracht
alwaar de kogel met goed gevolg werd
verwijderd zoodat de patiënt gisteren
dc ziekeninrichting kon verlaten.
Gisteren is het eerste zinlcstuk aan
dem Zuidwateringüjijk te R i 11 h e m ge
legd. Er moeten nog drie volgen.
De- verdediging van dien onderzeeschen
oever op die plaats door 'bestorting was
noodig, omdat in die1 laatste jaren door
den ebstroom de voor-oever zeer was
verdiept Enkele jaren geleden zijn dicht
bij dezelfde plaats zelfs 8 zinkstokken
gelegd.
De toestand van dien oever is in dien
loop der tijden wel afwisselend) geweest.
"Was er in 't begin der 16e leeuw b v. daar
vrijwel Veel „meyiandl' (schor- of voor
land), ruim een eeuw later was dit alles
verdwenen en werd er gevreesd voor
doorbraak, Door "het doen zinken van
buyzen (soort vroegere schepen) gevuld
met steen, rijshout en graszoden, trachtte
men toen den .oever le versterken. Waar
schijnlijk was dit niet voldoende en vrees,-
de men nog voor doorbraak, want later
werd eerst een korte slaperdijk, daarna
(in 1678) een lange gelegd, de tegenwoor
dige- zoogen. boomdijk. Vroc.ger had een
slaperdijk den niet min dier typisclien
naam van zorgdijk of „waerdijck".
In de volgende lijdien schijnt de toe
stand weer verbeterd te zijn, totd,at voor
al in de laatste jaren de oever weer ge
stadig afnam .zoodat d|e polder Walchicf-
ren door 't leggen van zinkstukken 't rvea>
derc afnemen tracht tegen te gaan.
Eigenaardig is het, dat de zeedijk te
dier plaatse het eigendom is van dien
ambachtsheer van Ritthem.
Hit Zui d-Beveland.
In de gisteren te Goes gehoudjen
bestuursvergadering van de Yc ree nig
voor Ziekenhuisverpleging op Zuid- en
Noord-Bevel and heeft de penningmeester
de heer J. II. Klooster le Ellewoutsdijk
meegedeeld, dat hij reeds 4547 personen
had ingeschreven. Het laat zich aanzien,
dat dit aantal spoedig nog sterk zal stij
gen, aangezien de propaganda in en
kele dorpen op Zuid- en in zoo goed
als alle gemeenten op Noord-Beveland
nog moet beginnen- Reeds profiteeren S
patiënten, die in een ziekenhuis worden
verpleegd van de uitkeering.
-ö
Zeeuwse h-V I a a n d. e r e n O. D.
Tot lid der Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Zeeuwsch-Vl'aanderen
te Terneuzen is gekozen "de heer
A. I. Catsman te Aarden burg met
185 stemmen- De heer E. II de Miljliano
le Oostburg had 172 en Th. Voet te
Hulst 56 stemmen.
Zee uwsch-VT a anderen W. D.
liet door een persbureau verSpreidjo
bericht over het te Bres kens uit een
goot vallen van een 4-jarig kiind, is
zoover onjuist, dat dit droevig voorval
zich beslist niet te Bveskens heeft voor
gedaan, en er vermoedelijk een andere
plaats is bedoeld.
Tot directeur van het m'uziekgczell-
schap „Geduld Overwint" te IJzendijke
is benoemd de heer Hage van Schoon
dijke (met algem. stemmen.)
KERKNIEUWS
In ae Maandag gehouden zitting van
(ie Algemeeue Synode der Ned. Herv.
Kerk werd tot lid van den raad van. be
heer voor de predikantslractementen her
benoemd mr. J", H, Bybau alhier.
Tot lid-afgevaardigde in liet algemeen
college van toezicht werd herkozen de
heer dr. G. J. Weyl'and te Vee re.
De Generale Synode der Chr. Geref.
Kerk heeft in haar zitting van heden be
noemd tot docent aan de Theologische
school dier kerk te Apeldoorn om onder
wijs te geven in de ambtelijke vakken Ds.
G. Wisse, predikant hij de Chr. Gerof
Kerk van Utrecht. Ds. Wisse werd 21
Maart 1873 te Middelburg geboren.
Te Ou a-V ossemeer hebben de
stemgerechtigde leden der Geref. Kerk
met meerderheid van stemmen besloten
Ide Zondagavond godsdienstoefeningen
voor laan niet meer te houden en dit
reeds te doen ingaan op Zondag 29 Juli
s.
Het provinciaal kerkbestuur van
^Suid-IIolland heeft*"aan ds. W, H. H.
Dijkman, predikant bij de Ned. Herv.
gemeente te Rozenburg, vroeger o.a. te
B re steens, wegens 4Ö-jarige dienstver
vulling, met ingang van 1 October, op
verzoek, eervol emeritaat verleend.
Bisschopwijding Mjjr. Aeng'ef-
nen t.
Heden had te Haarlem de wijding
plaaL svan den nieuwen, bisschop mgr.
D. J Aengenent. In de dicht gevulde
kathedrale kerk waren hedenochtend tal
ran bekende personen uit die NederlandY
scliez katholieke kringen aanwezig, o.a.
de Ministers Lambooyen Waszink. Voorts
ook burgerlijke autoriteiten: de Comnri-sk
saris der Koningin en het gemeentebe
stuur van Haarlem, l'it het bisschoppelijk
paleis kwamen in auto's de bisschoppen
van Nederland, naar de. kerk gereden.
Daar had dej wijding plaats door mgr.
L. Sliioppa, den pauselijken nuntius.
Na lezing van den Pauselijken lastbrief
sprak de wijdeling het eedsformulier uit,
waarna de mis aanving die hij. met don
consacreerenden bisschop opdroeg. En
daarna word hij tol bisschop gewijd met
het gebruikelijke ceremonieel. Vervolgens
had de plechtigheid der inlronisalie
plaats. De wijdingsplechtigheden vorder
den ruim twee uur,
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Cubaard en Warns door
ds. H. Dekker te Haskerliorne.
Geref. Kerk.
Aangenomen het beroep naar Oud-
Vossemcer, door ds. A. C. Vreugdenhil
te Gramsbergeu.
Tweetal le Zierikzee, ds. B. Telder
le Viancn en ds. G. van der Zanden te
de Bilt.
"Geref. Gem.
Beroepen te Axel ds. A. Verhagen
te Middelburg.
KUNST EN WETENSCHAP
In bet Strandhuis le V lissin gen
waarvan de eigenaar door de keuze van
personen bewijst te streven naar een
hoog peil der extra-kunstavonden kïic hij
daar organiseert, zal Donderdag ia.s op
treden' mr. A. Wi. Kamp uit Den Haag,
ae erkende declamator, die in zijn fijn-
beschaafde monologen zicli zulk een
goede reputatie heeft verworven.
Het Beursgebouw te V lissin gen
Hedenmiddag "is het gerestaureerde
Beursgebouw geopend). Zooals men zich
zal herinneren werd verleden jaar na
dat meermalen gevreesd was, dat hel
oude Beursgebouw, een der merkwaar
digste gebouwen van 'Vlisssingen, na ja
ren van verwaarlozing, geheel ten gron
de zou gaan dit gebouw aan de Ver-
eeniging Hendrick de Keyser le Amster
dam voor de gemeente, Sie door aan
koop eigenares was geworden, ten ge
schenke aangeboden, onder voorwaarde
dat de Vereeniging liet gebouw zou res-
taureeren. De vereeniging heeft het ge
schenk aanvaard en aan de voorwaar
de voldaan met financieelen steun van
het Rijk, en heeft het gebouw nu
ingericht als café-restaurant met socie-
teitsljokalen en het verhuurd aan de
Brouwerij „De Gekroonde Valkvan
Vollenhioven en Oodie hel zal exploi
teeren.
De opening geschiedde bij monde van
den burgemeester van Vlissingcn, den
heer G. A. v. Woelde ren, die er aan
herinnerde hoe de oucl-wethouder van
Niftrik liem bijna 9 jaar geleden aan
raadde voor het oude Beursgebouw maar
geen moeite te doen, en nu is incn' toch
bij deze heropening bijeen- Spr. bracht
grooten dank aan de Vereen. „Hendrick
de Keyser" die deed wat noch de ge
meente, noch particulieren, noch andere
vereenigingen mogelijk achtten. Spr.
wees er op, hoe hard er gewerkt is dooi
den architect, den heer Kok., en dfen uit
voerder, den heer Koolle, firma Jeras
te Middelburg, om dit alles, wal op in
vallen stond, de ruïne, die hel Beurs
gebouw geworden was, voor algehcelen
Ondergang te behoeden. 'Spr. herinnerde
er aan, hoe hij toen de toenmalige
eigenaars dreigden meL afbreken vai
den toren, in 1923 het gebouw voor
f 10 500 heeft gekocht cn voor die som
op 23 Febr. van dat jaar aan de gemeen
te heeff, overgedaan. Aanvankelijk zou
de gemeente de restauratie ter hand ne
men cn werd steun gevraagd aan Ged.
Staten, de Rijkscommssiie voor Monu
mentenzorg en verschillende vereeni
gingen, echter zonder voldoende resuV
taten. meestal met een beroep op "de
ongunstige tijdsomstandigheden.
Spreker deelt mede, dat dc lieer Kalf,
voorzitter der Rijkscommissie hem ver
schillende malen bezocht en zijn bu
reau eu arbeidskrachten Ier beschikking
stelde. Dc kosten van restauratie werden
door gemeentewerken op f 20.000 be
groot. Plannen in 1925, waardoor de
vroegere open bebouwing met arduin-
stecnen k.jommen weder zou zijn her
stcld, sprongen in 1925 helaas af. Steeds
stond intusschen de bouwval leeg en
spr. begrijpt, dat er toen raadsleden
waren, die ongeduldig werden en pleit
ten voor slooping en verkoop. Er kon
toch niets van deze bobby van spreker
volgens hen komen.
Spr. heeft zich toen op 30 Maart
1926 weder tot de Vereeniging „Hendrick
de Keyser" gewend. Deze werd nu wer
kelijk dc redder in den nood en biede
aoor de aanvradg van „De Gekroonde
Valk" werden de besprekingen voortge
zet, terwijl de heer Kalf de restauratie
kosten begrootte op f 23.000. Op 7 Juli
1927 besloot dc-gemeenteraad tot de
schenking van hel gebouw aan de ver
eeniging en "na nog meerdere onderhan
delingen, waarbij blpek, dat een contract
voor de restauratie voor f27.500 met
de firma Jeras was afgesloten, kon op
5Maai-lj l.de schenking,sactiè worden ver
leden en de restauratie is na dien da
tum met bekwamen spoed uitgevoerd.
Spr, haalt uit de oude raadsnotulen aan,
dat de gemeente op IS Maart 18S1 „het
stadskofljehuis „de Beurs" voor f 8000
aan een particulier verkocht, niettegen-
staanae het verzet van wethouder Vcr-
kuyl Quakkelaar, die het zou betreuren
als de fraaie antieke gevel zou verloren
gaan, wat hot schoone stadsgezicht vanuit
zee zou schaden. Van 16 October 1886
tol 1 November 1922 was het gebouw
eigenoom van de Vereeniging „Eigen
Hulp". Toen kwam het weer in particu
liere handen, waaruit spr. het redde.
Spr. brengt nogmaals dank aan dc Ver
eeniging, zegt dat ex* nog wel iets 'te
wensclien overblijft, n.l. een uur- en
islagwerk in den "toren, maar hoopt, dat
het gebouw steeds bij de vereeniging in
•igendom zal blijven. Ook brengt spr.
tenslotte dank aan de leden van den
raad voor hum geduld en medewerking
om dit monument uit het verleden van
Vlissingcn te bewaren.
Ten toon stelling
„Nederland in Beeld,'.
Vrijdagmiddag heeft in het Stede
lijk Museum te .Amsterdam de opening
olaats gehad van de aldaar van 20 Juli
15 Augustus ter gelegenheid! van de
Olympische Spelen te houden Fi>toten
toon stelling ..Nederland in Beeld"
Het tentoongestelde wordt zeer ge
roemd
De Ihagee-prijs, f 600, eerste prijs, werd
toegekend aan drie gélijkw-aardpge inzen
dingen samen; t w. II Bersembrugge,
Den Haag; F. F- P. Bins, Amsterdam; P.
M. G. M v. Haaren, Arnhem.
Deze drie inzenders ontvangen tevens
de ifijpecdale X I.B plaquette naar het
ontwerp van Hendrik v. Opheimert. Van
dei overige prijswinuers vermelden we
dem lieer Kees Heldor te Middelburg, die
ten optochrom geel filter en de speciale
N.I.Bi. plaquette verwierf.
LANDBOUW
In het etmaal van den avond van
23 Juli tot den avond van 24 Juli zijn in
Zeeland en o(p de Z Holl. Eilanden
de omstandigheden gunstig geweest voor
hel optreden van aardappelziekte. Aan
land- en tuinbouwers wordt aangeraden
hun aardappelgewas met Bordeauxsche
of Bourgondische pap le bespuiten.
II engste nlceuri n g.
De (Minister van Binneulandsche Zaken
en Landbouw heeft bepaald
a dat de gewone keuringen van tot
dekking bestemde hengsten in het najaar
1928, welke alleen door de stamboek-
comïnissiën zullen geschieden, zullen ge
houden worden op-
Zeeland (alleen voor type trek
paard) 19 Oct. te- Zierikzee en Middel
burg; 23 Oct. le Kaltendijke; 24 Oct. le
Iiulst; 25 Oct. te Axel, 26 en 27 Oct.
tc Ooslburg.
b. dat dö gewone keuringen van tot
dekking bestemde hengsten in het na
jaar 1928, welke zullen geschieden door
de Rijkscommissie voor de keuring van
trekpaarden cn door de heirokken Stam-
boekcoinmissie, zullen worden gehouden
Zeeland (alleen voor type trekpaard)
24 Oct. le Hulst; 25 Oct. te Axel; 26
en 27 Oct. te Ooslburg. St. Crt.
Stand van het fruit.
Het in de St. Crt. opgenomen overzicht
vau den stand van t fruit op 16 Juli,
meldt dat de meeste frui'tsoorlen den in
vloed van het ongunstige weer niet mfeer
le boven zijn gekomen; 1928 zal een
slecht frnitjaar blijken le zijn,.
De appelen staan algemeen slecht; As
rerwachtingen zijn thans nog veel gerin
ger dan de vorige maand- Uit de Gel
der sche IJselstreek meldt men. dal de
bellefleur nog het meeste belooft welke
soort in Utrecht echter al evenmin als
de sterappel vruchten draagt. Daarbij
komt dan nog, dal in verschillende stre
ken bladluizen veel schade veroorzaken
en schurft in veel sterkere mate op
treedt dan in andere jaren. Alleen enkele
zoete soorten zijn goed bezet.
Van de peren is de stand wel gun
stiger dna van de appelbn; toch kan liet
gewas weinig meer dan matig genoemd
worden, vooral wanneer men in aanmer
king neemt, dat op sommige plaatsen
de booouien nog ruien.
De druiven staan goed tot zeer goed.
RECHTZAKEN
Politierechter te Middelburg.
In dc zitting van Dinsdag waren d|o
volgende personen gedag\ aardt
F. J. B 10 j. en P. A. (Fv 36 j, arbed)-
ders te Sas van GGent, wegens mishfilij-
deling te zamen en in vereeniging van
M. van Leut te Assenede op 9 Juni '28.
'Eisch voor ieder "2 m. gevangenisstraf.
Uitspraak voor Bvrijspraak, P. f 25 s.
25 d. h.
E. V., liuisvr. J. S., 46 j koopvrouw
te Veurne (B.) wegens diefstal van een
zwart wollen doek, toebehoorende aan
A. "Westerbeke te Middelburg op 18 April
4927.
Eiscli een weck gevangenisstraf. Uit-
spraak vrijspraak.
J. L., 29 j., chauffeur te Domburg,
wegens verduistering van een rijwiellan
taarn, toebehoorende aan P J. Mee-rtens,
welke lantaarn hij geleend had om te get-
